- rapport - Geurmetingen bij KOMECO BV te Dronten, in opdracht van Provincie Flevoland.

Transcriptie

1 SGS Environmental Services Postbus 5252 NL-6802 EG Arnhem Tel : Fax : BTW : NL B01 R.C. Rotterdam : rapport - Geurmetingen bij KOMECO BV te Dronten, in opdracht van Provincie Flevoland. SGS registratie Ons kenmerk 12-EZGE-0149_rap Revisie nummer 0 Datum verslag 29 mei 2012 Auteur verslag C. Teunissen en C. Steunenberg SGS Nederland B.V. Malledijk 18 P.O. Box AE Spijkenisse The Netherlands t+31 (0) f+31 (0) R.C. Rotterdam No Member of the SGS Group All orders are executed only in accordance with the latest version of our conditions filed at the Rotterdam District Court or the General Cargo Survey and Inspection Conditions, last version, filed at the Rotterdam District Court and at the Chamber of Commerce in Rotterdam. Upon request the conditions will be sent to you.

2 Revisie historie Rev. Datum Wijzigingen 0 15 mei mei 2012 Verwerking opmerkingen, aanvulling gegevens 2 3 Bij een revisie vervalt de voorgaande versie. Algemene gegevens Project gegevens Bedrijfsnaam Provincie Flevoland Adresgegevens Postbus 55 Postcode, woonplaats Contactpersoon 8200 AB Lelystad Dhr. Oude Ophuis Telefoonnummer adres Hans.OudeOphuis@flevoland.nl Referentienummer klant Referentienummer SGS 12-EZGE-0149 Meting gegevens Soort meting Geurmetingen Periode uitvoering meting 8 mei 2012 Uitvoerende(n) Cor Steunenberg en Jens Dekker Ondertekening Projectleider Manager Christian Teunissen Jaap Boot Kwaliteit Voor de lijst van geaccrediteerde verrichtingen (RvA L092) van de afdeling Environmental Services te Arnhem van de SGS Nederland BV verwijzen wij naar de site van de RvA ( de laatste drie pagina s. Disclaimer Behoudens andersluidende overeenkomst worden de opdrachten uitgevoerd op basis van de meest recente versie van de algemene voorwaarden van SGS Nederland BV. Op eenvoudig verzoek worden deze voorwaarden opnieuw aan u toegezonden. De aandacht wordt gevestigd op de beperking van aansprakelijkheid, de vergoedings- en bevoegdheidskwesties bepaald door deze voorwaarden. Elke houder van dit document dient te weten dat de informatie vervat in dit document enkel de bevindingen van SGS Nederland BV op het ogenblik van haar tussenkomst en binnen de grenzen van de eventuele instructies van de opdrachtgever, bevat. SGS Nederland BV is enkel aansprakelijk t.a.v. haar opdrachtgever en dit document stelt de bij een handelstransactie betrokken partijen niet vrij van hun plicht al hun rechten en verplichtingen uit te oefenen voortspruitend uit de transactiedocumenten. Elke niet toegestane wijziging evenals de namaak of vervalsing van de inhoud of het uitzicht van dit document is onwettig en overtreders zullen vervolgd worden. SGS Environmental Services Pagina 2 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

3 Samenvatting en conclusie Provincie Flevoland heeft aan SGS Nederland BV opdracht verstrekt tot het uitvoeren van een geuronderzoek met als doel de geuremissie van KOMECO BV te Dronten van te stellen. Genoemd geuronderzoek omvat het uitvoeren van geurconcentratiemetingen. Hiertoe zijn op 8 mei 2012 geurmonsters verzameld en geanalyseerd. Voor het bepalen van de geuremissie is eveneens het debiet vastgesteld. Het onderzoek heeft als doel het vaststellen van de geuremissie van KOMECO en deze te toetsen aan vergunningvoorschrift en van de vigerende vergunning. Het onderhavige onderzoek heeft geresulteerd in de onderstaande geuremissie. Daarnaast is, om inzicht te geven in de nauwkeurigheid van de vastgestelde geuremissie het 95%- betrouwbaarheidsinterval weergegeven. Installatie Geuremissie (Mou E/h) 95%-betrouwbaarheidsinterval (Mou E/h) Gemiddeld Minimum Maximum Schoorsteen In overeenstemming met het document 'Meten en Rekenen geur' dient het meetkundig gemiddelde van de gemeten concentratie verminderd met de meetonzekerheid van de meetmethode te worden getoetst aan de emissie-eis. Als maat voor de meetonzekerheid van de meetmethode wordt het tweezijdig 95% betrouwbaarheidsinterval van de meetmethode gehanteerd. Voor geur is dit bepaald op een factor 2. Een in de vergunning vastgelegde emissieeis wordt nageleefd indien het resultaat van het geometrisch (meetkundig) gemiddelde van drie deelmetingen gedeeld door 2, de emissie-eis niet te boven gaat. Uit de metingen van 8 mei jl. Blijkt dat KOMECO na aftrek van de meetonzekerheid voldoet aan de, in de vergunning opgenomen emissie-eis waarin wordt gesteld dat de geurvracht uit de schoorsteen Mou E/h 1 mag bedragen. Daarnaast is een geurimmissie in de vergunning (voorschrift ) opgenomen waarin wordt gesteld dat aan geurgevoelige objecten de geurimmissieconcentratie waarde van 1,4 ou E/m 3 zie 2 berekend als 98-percentiel ten gevolge van de totale geuremissie niet mag worden overschreden. Uit de verspreidingsberekeningen volgt dat in de gemeten situatie niet wordt voldaan aan vergunningvoorschrift Geureenheden (ge) is een verouderde term en is vervangen door odourunits (oue). Waarbij 1 ou E = 2 ge. In deze specifieke situatie betekend dit dus dat het afgas niet meer dan Mou E/h mag bedragen. 2 Geureenheden (ge) is een verouderde term en is vervangen door odourunits (oue). Waarbij 1 ou E = 2 ge. In deze specifieke situatie betekend dit dus niet meer dan 1,4 ou E/m 3. SGS Environmental Services Pagina 3 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

4 Nomenclatuur C graden Celsius h uur ind in normaal toestand droog (101,3 kpa, 273 K) inv in normaal toestand vochtig (101,3 kpa, 273 K) K Kelvin kpa kilopascal m 3 kubieke meter m 3 (20 C,v) De hoeveelheid afgassen bij 293 K en het werkelijke vochtgehalte (de m 3 (act.) gecorrigeerd naar een temperatuur van 293 K). Dit is de rekeneenheid bij het vaststellen van geuremissies. m 3 (act.)/h debiet onder bedrijfsomstandigheden m 3 0/h debiet genormaliseerd 273 K, 1013 hpa, actueel % O 2 en droog Mou E/h Miljoen odourunits per uur NeR Nederlandse emissie Richtlijn Lucht Nm 3 /h debiet genormaliseerd (273 K, 1013 hpa, actueel % O 2 en nat afgas Ge Geureenheden (verouderde benaming, waarbij 1 ge = 0,5 ou E) ou E Odourunits vol% volumeprocent SGS Environmental Services Pagina 4 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

5 Inhoudsopgave Samenvatting en conclusies 1 Inleiding Meetmethoden Resultaten geurmetingen Toetsingskader Verspreidingsberekeningen Bijlage 1 Meet- en berekeningresultaten Bijlage 2 Certificaat geuranalyses Bijlage 3 Productiegegevens Bijlage 4: Journaal verspreidingsberekeningen Nieuw Nationaal Model SGS Environmental Services Pagina 5 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

6 1 Inleiding Provincie Flevoland heeft aan SGS Nederland BV opdracht verstrekt tot het uitvoeren van een geuronderzoek met als doel de geuremissie van KOMECO BV te Dronten van te stellen. Genoemd geuronderzoek omvat het uitvoeren van geurconcentratiemetingen. Hiertoe zijn op 8 mei 2012 geurmonsters verzameld en geanalyseerd. Voor het bepalen van de geuremissie is eveneens het debiet vastgesteld. Het onderzoek heeft als doel het vaststellen van de geuremissie van KOMECO en deze te toetsen aan vergunningvoorschrift en van de vigerende vergunning. Vergunningvoorschrift 3.1.1: De totale geurimmissie ten gevolge van de activiteiten van de inrichting mag ter plaatse van geurgevoelige bestemmingen de waarde van 2,8 geureenheden per kubieke meter als 98 percentiel niet overschrijden, berekend volgens het Nieuw Nationaal Model. Vergunningvoorschrift 3.1.2: De geuremissie uit de schoorsteen t.b.v. de afgassen van de mestdroogtrommels mag niet meer bedragen dan geureenheden per uur. In het voorliggend rapport wordt verslag gedaan van het geuronderzoek. SGS Environmental Services Pagina 6 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

7 2 Meetmethoden Geur De geurconcentraties worden bepaald volgens de richtlijnen, opgesteld door het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) in het document Meten en Rekenen Geur en in overeenstemming met de NEN-EN Determination of odour concentration by dynamic olfactometry. De geurmonsters worden met behulp van daarvoor geschikte apparatuur verzameld in nalophaan-monsterzakken. De geurconcentratie van de monsters wordt door SGS bepaald. SGS is door de RvA (Raad voor Accreditatie) gecertificeerd voor het uitvoeren van geurconcentratie metingen en bepalingen. Geurmonsterneming Geurmonsters van geurbevattende lucht worden met de statische methode genomen. Hierbij wordt een luchtmonster van 30 tot 60 liter van de geurbevattende lucht in een daarvoor geschikte monsterzak (nalophaan) verzameld. De monsters zijn met behulp van een Diluting Stack Sampler genomen. De bemonsteringsduur per geurmonster bedroeg 30 minuten. Verdunde monsterneming (Diluting Stack Sampler-methode) Door het monster tijdens de monsterneming met behulp van een DSS (Diluting Stack Sampler) te verdunnen met stikstof (om oxidatiereacties in de monsterzak te voorkomen) wordt ervoor gezorgd, dat er in de monsternamezak na afkoeling tot omgevingstemperatuur geen condensatie optreedt. Verdunning wordt ook toegepast als de geurconcentratie van het onverdunde monster te hoog zou zijn voor de olfactometer. De stack-sampler zorgt er tevens voor dat vaste en vloeibare deeltjes worden verwijderd. De verdunningsfactor wordt bij de monsterneming, na meting van de temperatuur en het vochtgehalte van het afgas, ingesteld op de gewenste waarde. Na afloop van de metingen wordt de verdunning nogmaals gecontroleerd met behulp van een elektronische zeepvliesmeter. Geurconcentratie bepaling Geur is een zintuiglijke waarneming van personen. Geurconcentraties worden dan ook sensorisch vastgesteld met een panel van proefpersonen. Aan een geselecteerd panel van proefpersonen wordt zowel geurvrije lucht als met geurvrije lucht verdunde geurmonsters (in geurbekers) aangeboden. Vastgesteld wordt bij welk verdunningsgetal (het verdund volume gedeeld door het oorspronkelijk volume) het gemiddelde panellid het verdunde monster juist en met zekerheid kan onderscheiden van geurvrije lucht. Dit verdunningsgetal is de waarde van de geurconcentratie in het onverdunde geurmonster en wordt uitgedrukt in Europese odourunits per m 3 lucht (ou E/m 3 ). SGS Environmental Services Pagina 7 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

8 Werkwijze Olfactometrie Van de verzamelde geurmonsters wordt binnen 30 uur de geurconcentratie sensorisch bepaald met behulp van een olfactometer conform de daarvoor geldende Europese norm CEN 13725: Determination of odourconcentration by dynamic olfactometry. Voorafgaand aan de geuranalyse wordt vastgesteld of zowel het panel als de individuele proefpersonen voldoen aan de criteria uit deze norm. Door een panel van 5 tot 8 proefpersonen een aantal verdunningsseries aan te bieden, wordt het gemiddelde verdunningsgetal conform de norm berekend uit minimaal 8 individuele verdunningsgetallen (behorend bij de zeker-weten-drempels). De geurconcentratie van het oorspronkelijke monster (in ou E/m 3 ) is gelijk aan het meetkundig gemiddelde van de vastgestelde individuele verdunningsgetallen (zijnde het gemiddelde verdunningsgetal). Hedonische waarde Naast het vaststellen van de geurdrempel wordt tevens door de panelleden de aard van de geur beoordeeld. Dit gebeurt door een aantal verschillende bovendrempelige geurconcentraties aan te bieden. De panelleden geven hun oordeel via een zogenaamde hedonische waarde. Deze wordt vastgesteld in één van de 9 onderstaande categorieën: extreem extreem onaangenaam neutraal aangenaam De hedonische waardebepaling is conform NVN-2818 Geurkwaliteit, sensorische bepaling van de hedonische waarde van een geur met een olfactometer uitgevoerd. Debiet en temperatuur De geuremissie is het product van de geurconcentratie en het afgasdebiet. Het afgasdebiet is bepaald aan de hand van het oppervlak van het afgaskanaal en de afgassnelheid in het afgaskanaal. De afgassnelheid is gemeten met een pitotbuis. Hierbij is zoveel mogelijk de norm ISO10870 gevolgd. Bij de bepaling van de afgastemperatuur is de norm ISO 8756 toegepast. Meetvlakbeoordeling Het meetvlak bevindt zich in een vertikaal deel van de schoorsteen op een hoogte van ruim 30 meter na de laatste verstoring en een kleine 10 meter voor het uittreden. De inwendige diameter van het kanaal bedraagt 1,2 meter. Er zijn 2 meetopening onder een hoek van 90 o aangebracht. Tijdens de metingen van 3 mei 2012 is een uitgebreide meetvlakbeoordeling uitgevoerd hieruit is gebleken dat het meetvlak voldoet aan de richtlijnen zoals gesteld in de NEN-EN Zie ook bijlage 1, meetvlakbeoordeling en debietgegevens 3 mei SGS Environmental Services Pagina 8 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

9 3 Resultaten geurmetingen In tabel 1 zijn de resultaten van de geurmetingen aan de schoorsteen weergegeven, De resultaten van de hedonische waarde metingen zijn weergegeven in tabel 2. In bijlage 1 is uitgebreid ingegaan op de meetvlakbeoordeling, de meetresultaten en zijn de betrouwbaarheidsintervallen weergegeven. In bijlage 2 is het certificaat van de geuranalyses opgenomen. De procescondities waaronder de metingen zijn uitgevoerd zijn opgenomen in bijlage 3. Gezien de meetonzekerheid in geurmetingen worden de geurresultaten gepresenteerd in twee cijfers significant. Het actuele debiet van de schoorsteen bedroeg m 3 /h actueel bij een temperatuur van ca. 40 o C, hetgeen overeenkomt met m 0 3 /h. Tabel 1 Samenvatting resultaten geurmetingen schoorsteen, 8 mei Meting Starttijd Eindtijd Concentratie (ou E/m 3 ) Emissie (Mou E/h) 1 10:15 10: :50 11: :25 11: Gemiddelde De volgende hedonische waarden zijn vastgesteld van de geëmitteerde geurhoudende lucht. Tabel 2 geeft de resultaten van de hedonische waarden metingen. Tabel 2: Resultaten hedonische waarden, 8 mei Meting Hedonische waarde behorende bij (ou E/m 3 ) H = -0,5 H = -1 H = -2 Schoorsteen 1,0 1,8 6,3 4 Toetsingskader In tabel 3 is het resultaat van de geuremissie van de schoorsteen weergegeven met daarnaast de grenzen van het 95% betrouwbaarheidsinterval. Tabel 3: Schoorsteen, 8 mei Installatie Emissie (Mou E/h) 95%-betrouwbaarheidsinterval (Mou E/h) Gemiddeld Minimum Maximum Schoorsteen SGS Environmental Services Pagina 9 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

10 In overeenstemming met het document 'Meten en Rekenen geur' dient het meetkundig gemiddelde van de gemeten concentratie verminderd met de meetonzekerheid van de meetmethode te worden getoetst aan de emissie-eis. Als maat voor de meetonzekerheid van de meetmethode wordt het tweezijdig 95% betrouwbaarheidsinterval van de meetmethode gehanteerd. Voor geur is dit bepaald op een factor 2. Een in de vergunning vastgelegde emissieeis wordt nageleefd indien het resultaat van het geometrisch (meetkundig) gemiddelde van drie deelmetingen gedeeld door 2, de emissie-eis niet te boven gaat. Uit de metingen van 8 mei jl. blijkt dat KOMECO na aftrek van de meetonzekerheid voldoet aan de opgenomen emissie-eis van Mou E/h. 4.1 Verspreidingsberekeningen Om te beoordelen of aan de vergunningvoorschrift wordt voldaan zijn verspreidingsberekenigen uitgevoerd met als geurbronsterkte de schoorsteenemissie met de huidige schoorsteenhoogte van 40 m. Figuur 1 toont de berekende geurimmissiecontouren behorende bij een geurimmissieconcentratie van 1,4 ou E/m 3 als 98-percentiel zijnde de berekende waarde en 2,8 ou E/m 3 als 98-percentiel waarin de meetonzekerheid in rekening wordt gebracht. De contouren zijn gepresenteerd op een ondergrond ontleend aan Google Earth. In bijlage 4 is het berekeningsjournaal opgenomen waarin in detail de berekeningsparameters zijn opgenomen. Zoals uit figuur 1 blijkt voldoet KOMECO niet aan vergunningvoorschrift SGS Environmental Services Pagina 10 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

11 Figuur 1: Geurimmissieconcentratie/contouren 1,4 en 2,8 ou E/m 3 als 98-percentiel. SGS Environmental Services Pagina 11 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

12 BIJLAGEN SGS Environmental Services Pagina 12 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

13 Bijlage 1 Meet- en berekeningresultaten In het kader van de onzekerheid in geurmetingen worden de resultaten met 2 significante cijfers gepresenteerd. Derhalve kan er een schijnbare discrepantie bestaan in de gepresenteerde waarden. Resultaten debietmetingen, 8 mei Opmerking: Over de gehele traverse bedroeg de temperatuur 40 C 0,5 C. SGS Environmental Services Pagina 13 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

14 Resultaten geurmetingen. Voorverdunning geurmonsters. S1 S2 S3 Monstercode start eind start eind start eind Flow kritische opening l/min 0, ,576 0,452 0,440 Flow totaal l/min 4,39 4,06 4,06 4,04 4,04 3,95 Tijdens het onderzoek van 3 mei 2012 is een meetvlak beoordeling uitgevoerd. Zie onderstaande tabel en resultaten debietmetingen. Meetvlak beoordeling. Voldoet Minimale gassnelheid =>5 Pa Verhouding hoogste en laagste gassnelheid <=3 Verhouding temperatuurafwijking t.o.v. gemiddelde =< 5% Aantal meters na verstoring >5 Dn Aantal meters recht kanaal na meetvlak >2 Dn Aantal meters voor vrije uitstroom >5 Dn SGS Environmental Services Pagina 14 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

15 Resultaten debietmetingen, 3 mei SGS Environmental Services Pagina 15 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

16 Bijlage 2 Certificaat geuranalyses SGS Environmental Services Pagina 16 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

17 SGS Environmental Services Pagina 17 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

18 Bijlage 3 Productiegegevens SGS Environmental Services Pagina 18 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

19 SGS Environmental Services Pagina 19 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

20 Bijlage 4: Journaal verspreidingsberekeningen Nieuw Nationaal Model TNO B&O, Utrecht : PluimPLus 4.0 Naam licentiehouder : TNO PluimPLus 4.0 Instelling : TNO UTRECHT Licentienummer : PLP PreSRM version : Datum en tijd van de berekening : : uur. Type berekening : NNM berekening Uur bij uur methode Berekend : Gemiddelde bronbijdrage exclusief achtergrondconcentraties Naam van de berekening : NNM continue emissie 2670 Mou Emissietype : Continue of semi-continue Berekende percentielen : Ja Middelingsduur : 1 Naam component : GEUR Component type : Inert gas zonder depositie Receptoren : Regelmatig polair receptorrooster 4000 m Aantal receptoren 240 Hoogte receptoren 1.50 [m] Ruwheidslengte volgens PReSrm-ruwheidskaart : 0.08 [m] Alle meteo data is via PreSRM version : verkregen Gemiddelde bodemvochtigheid : 1.00 Gemiddelde albedo : 0.20 Geografische breedtegraad : Hoogte windsnelheidsmetingen op het meteorologisch meetstation [m] : Ruwheidslengte gebied rond het meteorologisch meetstation [m] : Windrichtingafhankelijk Gebruikte meteo voor diagnostische berekening: C:\Program Files\TNO\PLUIM-PLUS-versie-40\Library\system\PReSrm_data\ Aantal uren met correcte gegevens Aantal uren met stabiele weerscondities Aantal uren met neutrale weerscondities 6313 Aantal uren met convectieve weerscondities Totale gevallen regenhoeveelheid [mm] : Windroos meteo Schiphol en Eindhoven, omgerekend naar locatiespecifieke meteo : Meteo bepaald op (RD) X-Coordinaat (km) : Meteo bepaald op (RD) Y-Coordinaat (km) : SGS Environmental Services Pagina 20 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap

21 Wind-sector uren in % Ws(m/s) Neersl.(mm) 1 ( ) ( 15-45) ( 45-75) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Gemiddeld/Totaal: Winddraaiing : Neen GEBOUW HEEFT INVLOED OP DE CONCENTRATIES Locatie van de maximaal berekende uurlijkse concentratie (ou E/m 3 ): X-coordinaat : Y-coordinaat : Tijd maximaal berekende uurlijkse concentratie: Jaar : 2008 Maand : 6 Dag : 2 Uur : 13 Max.concentratie (bijdrage + achtergrond) : Concentratie bijdrage : Gemiddelde berekende concentratie over alle gridpunten : ou E/m 3 Hoogst berekende concentratie in het receptorgebied : ou E/m 3 Totaal aantal bronnen : 1 Bron nr: 1 Bronnaam : Schoorsteen Brontype : Puntbron Tijdprofiel bron : continu_emissie.prf Gebouw-bestand : Komeco Dronten.bld X-locatie centrum gebouw [m] : Y-locatie centrum gebouw [m] : Hoogte gebouw [m] : 23.0 Lengte gebouw [m] : Breedte gebouw [m] : 94.0 Hoek lange zijde gebouw met x-as [graden] : X-positie bron [m] : Y-positie bron [m] : Hoogte bron [m] : 40.0 Inwendige schoorsteen diameter [m] : 1.2 Emissiesterkte : Mou E/hr Aantal uren met bronbijdrage : Gemiddelde bronsterkte tijdens bedrijfsuren : Mou E/hr Warmteoutput [MW] : gemiddeld tijdens bedrijfsuren : (Gas-)uittree-temperatuur [K] : (Gas-)uittree-snelheid [m/s] : Aantal uren waarin de pluim (gedeeltelijk) in de menglaag aanwezig is : Gemiddelde fractie van de emissie in de menglaag : 0.95 Gemiddelde eff. schoorsteenhoogte [m] : SGS Environmental Services Pagina 21 van 21 Rapportnr. : 12-EZGE-0149_rap