Parallelmetingen KBN-2 en JC metingen HCl Omrin, REC Harlingen

Transcriptie

1 Parallelmetingen KBN-2 en JC metingen HCl Omrin, REC Harlingen 27 juni 2012

2

3 Parallelmetingen KBN-2 en JC metingen HCl Omrin, REC Harlingen

4

5 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL Verantwoording Titel Parallelmetingen KBN-2 en JC metingen HCl Omrin, REC Harlingen Opdrachtgever ReststoffenEnergieCentrale B.V. Projectleider ing. Roger Stoeltie Auteur(s) ing. Edwin Spies Uitvoering meet- en René Dam, Robert Gerrits, Djurre Kooistra, Alfred Gerrits inspectiewerk Projectnummer Aantal pagina's 32 (exclusief bijlagen) Datum 27 juni 2012 Handtekening Ontbreekt in verband met digitale verwerking. Dit rapport is aantoonbaar vrijgegeven Colofon Tauw bv BU Industry Handelskade 11 Postbus AC Deventer Telefoon Fax Dit document is eigendom van de opdrachtgever en mag door hem worden gebruikt voor het doel waarvoor het is vervaardigd met inachtneming van de rechten die voortvloeien uit de wetgeving op het gebied van het intellectuele eigendom. De auteursrechten van dit document blijven berusten bij Tauw. Kwaliteit en verbetering van product en proces hebben bij Tauw hoge prioriteit. Tauw hanteert daartoe een managementsysteem dat is gecertificeerd dan wel geaccrediteerd volgens: - NEN-EN-ISO VCA**-certificering voor veilig werken bij meet- en inspectieactiviteiten en bodemsaneringen, ook in risicogebieden railinfra - NEN-EN-ISO accreditatie (L429) voor de meet- en bemonsteringsactiviteiten zoals aangegeven op de lijst van verrichtingen bij deze accreditatie - Er zijn analyses uitgevoerd door het NEN-EN-ISO/IEC geaccrediteerde milieulaboratorium van AL-West Parallelmetingen HCl 5\32

6 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 6\32 Parallelmetingen HCl

7 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL Inhoud Verantwoording en colofon... 5 Samenvatting Inleiding Doel van het onderzoek Wijziging ten opzichte van de vorige versie Opzet en uitvoering van het onderzoek KBN-2 procedure JC procedure Normen Lage emissies Uitbesteding Dataparen Uitbijters Emissiegrenswaarden en meetonzekerheden Toepassing functie Informatie ontvangen van REC Kwaliteit Afwijkingen op de norm Blancocriteria Doorslagcriteria Lektesten Procesbeschrijving en omstandigheden Procesbeschrijving Procesomstandigheden Resultaten functionele test Algemene gegevens AMS Monsternemingssysteem Documentatie en verslagen Onderhoudsgeschiktheid Lektoetsen Parallelmetingen HCl 7\32

8 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 5.6 Nul- en spancontole Responstijd Datalogsysteem KBN-1 certificaten Resultaten KBN metingen Meetvlakbeoordeling Correcties voor functies Resultaten Resultaten Resultaten JC metingen Kalibratiefunctie en geldigheidsgebied (bepaald tijdens KBN-2) Aantal dataparen Toetsing aan de variabiliteit Toetsing voor acceptatie kalibratie Conclusie Conclusie...31 Bijlage(n) 1. Verklaring gebruikte afkortingen en begrippen 2. Overzicht van de gebruikte meet- en analysemethoden 3. Overzicht meetvlakbeschrijving en beoordeling 4. Kopie accreditatiecertificaat 5. Blanco en doorslag resultaten 6. x, y grafiek 7. Resultaten parallelmetingen 1 e meetsessie KBN-2 8. Achterliggende meetgegevens KBN-2 meetsessie 1 9. Resultaten parallelmetingen 2 e meetsessie KBN Achterliggende meetgegevens KBN-2 meetsessie Resultaten parallelmeting JC 12. Achterliggende meetgegevens JC metingen 8\32 Parallelmetingen HCl

9 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL Samenvatting In opdracht van Omrin te Harlingen heeft Tauw in het kader van de meetverplichting uit de vergunning HCl parallelmetingen uitgevoerd. De procedure staat beschreven in NEN-EN 14181:2004. De volgende metingen zijn uitgevoerd: KBN-2 metingen uitgevoerd aan de ReststoffenEnergieCentrale (REC) in de periode van 2 tot en met 5 mei en op 17 mei 2011 Hernieuwde KBN-2 metingen om het geldigheidsgebied voor HCl te vergroten in de periode van 29 augustus tot en met 2 september 2011 JC metingen in de periode op 3 en 4 april 2012 Resultaten In tabel 0.1 tot en met 0.3 zijn de resultaten van de KBN-2 metingen gegeven. Tabel 0.1 Kalibratiefuncties Component Eenheid Kalibratiefunctie Dataparen totaal/gebruikt HCl [mg/m 3 0] y = 0,461x - 0,31 20 / 16 Tabel 0.2 Geldigheidsgebied Component Eenheid Max. gekalibreerde Geldigheidsgebied concentratie kalibratiefunctie HCl [mg/m 3, nat] 2, ) Aan de hand van formules (zie bijlage 1) is gecontroleerd of het AMS voldoet aan de variabiliteitstest wanneer de kalibratiefunctie in het AMS wordt ingevoerd. In tabel 0.3 zijn de waarden en het resultaat van de berekening gegeven. Tabel 0.3 Variabiliteitstoets Parameter Te toetsen waarde Criterium Conclusie s D σ o k v s D σ o k v HCl 1,17 1,596 Voldoet 1 Geldigheidsgebied kalibratiefunctie is gelijk gesteld aan de meetonzekerheid maal de daggemiddelde emissiegrenswaarde van de component zoals deze in het BvA is opgenomen Parallelmetingen HCl 9\32

10 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL Het maximale geldigheidsbereik voor HCl is echter op een laag niveau vastgesteld. Om een groter geldigheidsbereik te verkrijgen, heeft Tauw op verzoek van Omrin in de periode van 29 augustus tot en met 2 september 2011 opnieuw KBN-2 metingen voor HCl uitgevoerd. Tijdens uitvoering van deze parallelmetingen bleek dat er onvoldoende dataparen beschikbaar waren. Op basis van de 11 beschikbare dataparen heeft Tauw een functie opgesteld om te controleren in hoeverre deze functie vergelijkbaar is met de in mei vastgestelde functie. Tabel 0.4 Kalibratiefuncties Meetsessie Kalibratiefunctie Max. gekalibreerde Geldigheidsgebied [mg/m 3, nat] concentratie [mg/m 3 0] Dataparen totaal/gebruikt 1 y = 0,461x - 0,31 2, ) 20 / 16 2 y = 0,4114x 0,33 9, / 11 De functies zijn vrijwel vergelijkbaar en de in mei vastgesteld functie zal gehandhaafd blijven en het geldigheidsgebied wordt vergroot van 4 naar 10 mg/m 3 0. De kalibratiefunctie is tijdens de uitgevoerde JC metingen in april 2012 gecontroleerd. Hieruit is geconcludeerd dat de functie voldoet aan de gestelde criteria uit de NEN-EN voor de jaarlijkse controle. In tabel 0.5 en 0.6 zijn de resultaten van de uitgevoerde JC metingen gegeven. Tabel 0.5 Toetsing aan variabiliteit Parameter Te toetsen waarde s D Criterium 1,5 o k v s D Conclusie 1,5 k o v HCl 1,145 2,856 Voldoet In tabel 0.6 is de toetsing voor acceptatie van de kalibratiefunctie weergegeven. Wanneer alle SRM-waarden kleiner zijn dan de rapportagegrens wordt dit in de tabellen aangegeven met -. Tauw stelt dat de gemeten component voldoet aan de eisen. Tabel 0.6 Toetsing acceptatie kalibratiefunctie Parameter Te toetsen waarde D t 0,95 Criterium sd (N -1) o N Conclusie sd D t 0,95 (N -1) o N HCl 1,476 2,656 voldoet 1 Geldigheidsgebied kalibratiefunctie is gelijk gesteld aan de meetonzekerheid maal de daggemiddelde emissiegrenswaarde van de component zoals deze in het BvA is opgenomen 10\32 Parallelmetingen HCl

11 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 1 Inleiding In opdracht van Omrin te Harlingen heeft Tauw in het kader van de meetverplichting uit de vergunning HCl parallelmetingen uitgevoerd. De procedure staat beschreven in NEN-EN 14181:2004. De volgende metingen zijn uitgevoerd: KBN-2 metingen uitgevoerd aan de ReststoffenEnergieCentrale (REC) in de periode van 2 tot en met 5 mei en op 17 mei 2011 Hernieuwde KBN-2 metingen om het geldigheidsgebied voor HCl te vergroten in de periode van 29 augustus tot en met 2 september 2011 JC metingen in de periode op 3 en 4 april Doel van het onderzoek Tijdens de eerste KBN-2 meetsessie in mei is voor HCl een functie opgesteld met een bijbehorend maximaal geldigheidsbereik. Dit geldigheidsbereik was echter te laag. Om een groter geldigheidsbereik te verkrijgen is er een 2 e KBN-2 meetsessie voor HCl uitgevoerd. 1.2 Wijziging ten opzichte van de vorige versie De resultaten van HCl tijdens de hierboven genoemde meetsessies zijn in overleg met de provincie in één afzonderlijke rapportage opgenomen. Parallelmetingen HCl 11\32

12 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 12\32 Parallelmetingen HCl

13 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 2 Opzet en uitvoering van het onderzoek 2.1 KBN-2 procedure KBN-2 is de procedure voor het kalibreren van automatische meetsystemen (AMS) aan de hand van metingen die uitgevoerd worden volgens de standaard referentie methode (SRM). De procedure is beschreven in de NEN-EN 14181: De procedure beschrijft de onderstaande stappen: 1. Uitvoeren van een functionele test De uitvoering van de functionele test is vastgelegd in bijlage A van NEN-EN Uitvoeren van de parallelmetingen Gedurende een periode van minimaal drie dagen worden minimaal 15 parallelmetingen uitgevoerd. Indien er bij componenten sprake is van zogenaamde lage emissies 1 worden minder metingen uitgevoerd 3. Opstellen van een kalibratiefunctie Aan de hand van de resultaten van de parallelmeting worden dataparen gevormd. Met de dataparen wordt een functie opgesteld in de vorm y = ax + b 2 Toelichting geldigheidsgebied Wanneer blijkt dat de functie y = x van toepassing is, wordt het geldige kalibratiebereik gedefinieerd als de daggemiddelde emissiegrenswaarde uit het BVA x 95 % betrouwbaarheidsinterval. 4. Toetsing van de variabiliteit Uit de verschillen van de AMS- en SRM-meetwaarden, beide uitgedrukt bij normaalomstandigheden (p = 101,3 [kpa], t = 0 [ C], droog afgas bij 11 [vol.-%] zuurstof), wordt vervolgens de variabiliteit van het AMS bepaald. Deze variabiliteit wordt uitgedrukt als standaardafwijking en getoetst aan de gestelde eis. 1 Voor toelichting op lage emissies wordt verwezen naar bijlage 1 2 Wanneer de variatie tussen het AMS en SRM kleiner is dan 15 % van emssiegrenswaarde, wordt de b op nul gesteld. De emissiegrenswaarden zijn opgegeven door de opdrachtgever (vergunning) Parallelmetingen HCl 13\32

14 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 2.2 JC procedure Bij de uitvoering van een jaarlijkse controle ofwel JC wordt de geldigheid van de kalibratiefunctie en de variabiliteit (ofwel de precisie) van de door het AMS gemeten waarden gecontroleerd. Deze controles worden uitgevoerd door ten minste vijf vergelijkbare metingen uitgevoerd met een SRM. De procedure is beschreven in de NEN-EN 14181: De procedure beschrijft de onderstaande stappen: 5. Uitvoeren van een functionele test De uitvoering van de functionele test is vastgelegd in bijlage A van NEN-EN Uitvoeren van de parallelmetingen Er worden minimaal 5 parallelmetingen uitgevoerd. Indien er bij componenten sprake is van zogenaamde lage emissies 3 worden minder metingen uitgevoerd. 7. Toetsing variabiliteit en de geldigheid van de kalibratiefunctie. Uit de AMS-waarden worden met de opgestelde kalibratiefuncties, de gekalibreerde meetwaarde berekend. Verder wordt gecontroleerd of de meetwaarden binnen het geldige kalibratiegebied vallen. Uit de verschillen van de AMS- en SRM-meetwaarden, beide uitgedrukt in de eenheid van de emissiegrenswaarde, wordt vervolgens de standaard deviatie berekend. In bijlage 1 zijn de gebruikte formules voor het uitvoeren van de toetsing gegeven. De variabiliteit van de dataparen voldoet wanneer aan formule 4 (bijlage 1) is voldaan. De kalibratie van het AMS wordt geaccepteerd als voldaan wordt aan formule 5 (bijlage 1). De waarden voor het te gebruiken 95 %-betrouwbaarheidsinterval eisen zijn opgenomen in tabel Normen In tabel 2.1 is aangegeven welke componenten in het onderzoek zijn betrokken. De metingen zijn minimaal in 15-voud gedurende 1 uur uitgevoerd. Met een Q is aangegeven dat de verrichting onder de accreditatie valt. Tabel 2.1 Meetprogramma Component Meetmethode RvA Analysemethode RvA Chloride (als HCl) NEN-EN 1911: 2010 Q NEN-EN-ISO Q Zuurstof (O 2 ) NEN-EN 14789: 2005 Q - - De uitvoering van de metingen is in detail beschreven in bijlage 2. 3 Voor toelichting op lage emissies wordt verwezen naar bijlage 1. 14\32 Parallelmetingen HCl

15 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 2.4 Lage emissies NEN-EN is ontwikkeld om een AMS te kalibreren en te valideren, uitgaande van emissies van een dusdanig niveau dat betrouwbare kalibraties en validaties goed kunnen worden uitgevoerd. Echter, bij lage concentraties is het niet altijd mogelijk om een betrouwbare kalibratielijn vast te stellen. Emissies worden als laag bestempeld indien de jaargemiddelde AMS-waarde lager is dan 75 % van het 95 %-betrouwbaarheidsinterval van de EGW bij actuele meetwaarden (dus niet bij standaardomstandigheden) of lager dan 95 %- betrouwbaarheidsinterval van de EGW bij meetwaarden uitgedrukt onder standaardomstandigheden. 2.5 Uitbesteding Analyses zijn uitbesteed aan AL-West B.V. (L005) te Deventer. 2.6 Dataparen Tijdens de parallelle metingen met het AMS en de SRM wordt elk resultaat beschouwd als een datapaar (een gemiddeld AMS-meetsignaal en een gemiddelde SRM-meetwaarde). Er behoren dus geen valide meetparen te worden uitgesloten, tenzij het een statistisch onderbouwde uitbijter betreft (zie paragraaf 2.7). Een datapaar wordt gebruikt voor het opstellen van de functie indien: De metingen door Tauw (SRM) zijn uitgevoerd in overeenstemming met de geaccepteerde normen De tijdsduur, van elk meetsignaal van het AMS en de SRM, is groter dan 90 % van de middelingstijd Het verkrijgen van meetwaarden rond nul is ook van belang voor het verkrijgen van een goede kalibratiefunctie. Ideaal is het om enkele metingen (maximaal drie) uit te voeren tijdens het uit bedrijf zijn van de installatie. Indien dit niet mogelijk is, kunnen eventueel surrogaatwaarden worden toegepast, bijvoorbeeld nulwaarden die zijn vastgesteld tijdens de linearisatie van het CEMS. Door het gebruik van nulwaarden worden negatieve of horizontale kalibratielijnen veelal voorkomen. 2.7 Uitbijters Voordat de kalibratiefunctie wordt opgesteld zijn de dataparen kritisch beschouwd. NEN-EN eist dat het meetinstituut een controle uitvoert op uitbijters en deze verwijdert uit de gegevensverzameling. Een uitbijter is hierbij gedefinieerd als een foutieve meetwaarde en kan op onder andere op de volgende manieren worden veroorzaakt: Fout(en) in de SRM-meting Een optredend defect in het AMS of een meetinstrument van de SRM Automatische nul- en spanuitvoering van het CEMS tijdens de metingen Tauw gebruikt een systematische methode (Grubbsproef) om uitbijters vast te stellen. Parallelmetingen HCl 15\32

16 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 2.8 Emissiegrenswaarden en meetonzekerheden De emissiegrenswaarden en meetonzekerheden zijn gegeven in tabel 2.2. Voor het opstellen van een kalibratiefunctie hanteert Tauw de emissiegrenswaarde en meetonzekerheid zoals in tabel 2.2 is aangegeven. Tabel 2.2 Emissiegrenswaarden en meetonzekerheden Component Emissiegrenswaarde Eenheid Meetonzekerheid emissiegrenswaarde [%] HCl 8 [mg/m 3 0] Toepassing functie De bestaande kalibratiefunctie behoort te blijven gebruikt totdat de nieuwe kalibratiefunctie is geïmplementeerd. Een nieuwe kalibratiefunctie behoort te worden geïmplementeerd op de dag na het uitvoeren van de laatste parallelmeting. Indien dit niet mogelijk is, behoort dit te worden afgestemd met het bevoegd gezag 2.10 Informatie ontvangen van REC Door REC is informatie verstrekt met betrekking tot de metingen. Het betreft hier: Datasets Bedrijfsgegevens Kanaaldiameter 16\32 Parallelmetingen HCl

17 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 3 Kwaliteit Tauw is voor de uitvoering van luchtmetingen 4 geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie (RvA) volgens NEN-EN-ISO/IEC Alle door Tauw toegepaste apparatuur is gekalibreerd en is herleidbaar naar (inter)nationale standaarden. In tabel 2.1 is met een Q aangegeven welke verrichtingen onder de accreditatie vallen. Voor een kopie van het accreditatiecertificaat wordt verwezen naar bijlage Afwijkingen op de norm In deze paragraaf zijn afwijkingen ten opzichte van de norm gegeven waarbij is aangegeven wat de invloed hiervan kan zijn op de meetwaarde. Meetassen In verband met de lengte van de lansen, de combinatie van metingen en de veiligheid van de medewerkers heeft de bemonstering van HCl over één as plaats gevonden. Tijdens iedere meetsessie is er één keer van as gewisseld zodat beide assen bemonsterd zijn. Het meten op de verschillende assen is van belang om een representatief monster te kunnen nemen indien er een profiel aanwezig is. Indien er een profiel aanwezig is dienen de metingen altijd op meerdere assen te worden uitgevoerd. Bij de REC is er sprake van zeer lage stofconcentraties en een ideaal stromingsprofiel, het is daardoor zeer aannemelijk dat de deeltjes zich zullen gedragen als gasvormige deeltjes die homogeen over het meetvlak verspreid zijn. De invloed van het meten op één as per bemonstering zal op het resultaat te verwaarlozen zijn. 3.2 Blancocriteria Voor chloride is voorafgaand aan iedere meetsessie een veldblanco genomen en geanalyseerd. Voor chloride geldt dat de concentratie in de veldblanco mag niet meer bedragen dan 10 % van de emissiegrenswaarde. Wanneer deze waarde overschreden wordt, dient de meting afgekeurd te worden. In geen van de gevallen heeft het resultaat van de blanco aanleiding gegeven tot afkeur van de meting. In bijlage 5 zijn de blanco-waarden opgenomen. 4 Op de site van de RvA ( is, onder nummer L429, de volledige verrichtingenlijst van Tauw opgenomen Parallelmetingen HCl 17\32

18 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 3.3 Doorslagcriteria Indien het analyseresultaat 10 maal hoger is dan de detectielimiet wordt er een criterium gehanteerd voor doorslag (afvangstrendement). Het toegepaste criterium bedraagt een maximale doorslag van 5 % overeenkomstig met een afvangstrendement van 95 %. Bij doorslag wordt de gevonden concentratie gerapporteerd als groter dan. Voor chloride is de doorslag bepaald. Alleen van het eerste monster is de doorslag geanalyseerd. In geen van de gevallen heeft het resultaat van de doorslag aanleiding gegeven tot rapportage van het resultaat als groter dan. In bijlage 5 zijn de resultaten van de doorslag opgenomen. 3.4 Lektesten Om te controleren of de meetopstelling lekdicht is voert Tauw per meetopstelling een controle uit. Tauw hanteert bij deze controle een criterium van 2 %, conform de NEN-EN Tijdens de uitgevoerde metingen is er geen lek geconstateerd. Het verschil tussen de gasmeterstand voor en na de lektest is 0 L. 18\32 Parallelmetingen HCl

19 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 4 Procesbeschrijving en omstandigheden In dit hoofdstuk worden specifieke procesomstandigheden vermeld, welke van invloed zouden kunnen zijn geweest op de resultaten van het onderzoek. 4.1 Procesbeschrijving Bij REC vindt de verwerking van huishoudelijk- en bedrijfsafval plaats volgens het concept van de geïntegreerde afvalverwerkingsinstallatie (GAVI). Dit is een combinatie van een mechanische voorscheidingsinstallatie en een nageschakelde verbrandingsinstallatie. De rookgasreiniging bestaat uit de volgende installaties: Electrostatisch filter LAB loop met injectie van bicarbonaat en actief kool Doekenfilter SCR met ammonia injectie 4.2 Procesomstandigheden Om te zorgen voor een goede spreiding van de meetwaarden zijn de metingen over een zo groot mogelijk meetbereik uitgevoerd tijdens specifieke bedrijfsomstandigheden. Parallelmetingen HCl 19\32

20 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 20\32 Parallelmetingen HCl

21 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 5 Resultaten functionele test Voorafgaande aan de parallelmetingen is de werking en de status van het meetsysteem gecontroleerd aan de hand van een functionele test. De functionele test voorafgaande aan de KBN-2 metingen is uitgevoerd op 24 maart 2011 door Charles van Adrichem Siemens onder supervisie van René Dam (Tauw). De functionele test voorafgaande aan de JC metingen is uitgevoerd op 20 maart 2012 door André van der Stelt onder supervisie van René Dam (Tauw). De functionele testen hebben als doel om aan te tonen dat het CEMS naar behoren functioneert en dus de vergelijkende metingen met een SRM kunnen worden uitgevoerd. De functionele testen zijn dan ook voorafgaand aan de vergelijkende metingen uitgevoerd. 5.1 Algemene gegevens AMS In de schoorsteen van REC is voor het meten van HCl een in-situ meting aangebracht. In tabel 5.1 zijn de specificaties van het meetsysteem gegeven. Tabel 5.1 Specificaties AMS Component Leverancier Type Meetprincipe Meetrange HCl Siemens LDS 6 Laser 0-15 mg/m 3, nat Tabel 5.2 Serienummer Component HCl Lijn N1A Monsternemingssysteem Een visuele inspectie van het monsternemingssysteem is uitgevoerd waarbij de punten in tabel 5.3, zoals genoemd in bijlage A.3 van NEN-EN 14181, zijn gecontroleerd. Parallelmetingen HCl 21\32

22 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL Tabel 5.3 Beoordeling monsternamesysteem Item Beoordeling 24 maart 2011 Beoordeling 20 maart 2012 Monsternemingssonde Voldoet Voldoet Conditioneringssysteem Voldoet Voldoet Pompen Voldoet Voldoet Alle verbindingen Voldoet Voldoet Monsternemingsleidingen Voldoet Voldoet Elektriciteitsvoorziening Voldoet Voldoet Filters Voldoet Voldoet 5.3 Documentatie en verslagen De in tabel 5.4 genoemde controlepunten staan genoemd in bijlage A.4 van NEN-EN Tabel 5.4 Documentatie en verslagen Item Beoordeling 24 maart 2011 Beoordeling 20 maart 2012 Schema van het AMS Wordt nog verwerkt Siemens Alle handleidingen Siemens Siemens Logboeken Siemens Siemens Onderhoudsrapporten Siemens Siemens KBN-3 documentatie n.v.t. 1) Aanwezig Bedrijfsprocedures Niet bekend Niet bekend Trainingsverslagen Aanwezig Aanwezig Onderhoudsschema s Aanwezig Aanwezig Schema s voor auditing en verslagen / Niet bekend Niet bekend 5.4 Onderhoudsgeschiktheid Het bedrijf heeft de nodige voorzieningen getroffen voor een effectief beheer en onderhoud van het AMS. Er is een veilige en schone werkomgeving aanwezig met voldoende ruimte en bescherming tegen ongunstige weersinvloeden. De toegang tot het AMS is eenvoudig en veilig. Er zijn geschikte voorzieningen voor referentiemateriaal, gereedschap en reserve onderdelen. 1) De KBN-3 gaat van start na uitvoering van de KBN-2 22\32 Parallelmetingen HCl

23 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 5.5 Lektoetsen In verband met het insitu-systeem is het niet mogelijk lektoetsen uit te voeren. 5.6 Nul- en spancontole In verband met het insitu-systeem is het niet mogelijk nul- en spancontroles uit te voeren aangezien het systeem hiervoor uitgebouwd moet worden. De component HCl is door de leverancier getest. 5.7 Responstijd De responstijd van het CEMS behoort te worden gecontroleerd door het toevoeren van een referentiemateriaal aan het begin van de monsternemingssonde. Het betreft dus de responstijd over het hele meetsysteem. De bepaalde responstijd behoort de vastgestelde responstijd volgens de KBN1-procedure niet te overschrijden. Het is bij dit systeem niet mogelijk om referentiemateriaal toe te voeren aan het begin van de monsternemingssonde. Tevens zal de responstijd vanwege het insitu-systeem altijd kleiner zijn dan 1 seconde. In tabel 5.8 is een overzicht opgenomen van de resultaten van de responstijd. Tabel 5.5 Responstijden (in [mm:ss]) Component Responstijd KBN-1 [mm:ss] Responstijd 24 maart 2011 [mm:ss] Responstijd 20 maart 2012 [mm:ss] HCl 00:03 < 00:01 < 00:01 De bepaalde responstijd overschrijdt niet de in de KBN-1 procedure vastgestelde responstijd. 5.8 Datalogsysteem Door Tauw is een beperkte controle uitgevoerd op de verwerking van de signalen. Hierbij zijn geen bijzonderheden geconstateerd. 5.9 KBN-1 certificaten Tauw heeft een controle uitgevoerd ten aanzien van de KBN-1 certificaten. Parallelmetingen HCl 23\32

24

25 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 6 Resultaten KBN metingen Het resultaat van de meetvlakbeoordeling staat vermeld in paragraaf Meetvlakbeoordeling Het meetvlak, waarin de metingen zijn verricht, is geschikt. Daarnaast is het meetvlak homogeen verdeeld. Voor de volledige meetvlakbeoordeling wordt verwezen naar bijlage Correcties voor functies In tabel 6.1 is aangeven voor welke parameter (druk, temperatuur, vocht of zuurstof) de component door REC is gecorrigeerd. Tabel 6.1 Toegepaste correcties op component Component Druk Temperatuur Vocht Zuurstof HCl Nee Nee Nee Nee De variabiliteit en het geldigheidsgebied is berekend bij voor zuurstof gecorrigeerde, droge omstandigheden (eenheid van de emissiegrenswaarde). In bijlage 7 zijn de resultaten van de vergelijkende HCl metingen van de eerste meetsessie weergegeven. 6.3 Resultaten In de eerste tabel staat de kalibratiefunctie weergegeven. Tevens is het totaal aantal en aantal gebruikte dataparen gegeven. Het geldigheidsgebied is opgenomen in de tweede tabel. De maximaal gekalibreerde waarde is berekend uit het hoogste meetsignaal van het AMS en de kalibratiefunctie. De x,y grafiek weergegeven in bijlage 6. Ten aanzien van HCl dient te worden opgemerkt dat er tevens data paren zijn gebruikt van de metingen die uitgevoerd zijn op 17 mei Tijdens de sessie van 2 tot en met 5 mei is een deel van de data niet geschikt doordat de emissie net hoger was dan de ingestelde range van de monitor. Deze bedrijfssituatie was specifiek gedaan om het geldigheidsgebied te vergroten conform de procedure uit de norm. Parallelmetingen HCl 25\32

26 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL Resultaten Tabel 6.2 Kalibratiefuncties Component Eenheid Kalibratiefunctie Dataparen totaal/gebruikt HCl [mg/m 3, nat] y = 0,461x - 0,31 20 / 16 Tabel 6.3 Geldigheidsgebied Component Eenheid Max. gekalibreerde Geldigheidsgebied concentratie kalibratiefunctie HCl [mg/m 3 0] 2, ) Aan de hand van formules (zie bijlage 1) is gecontroleerd of het AMS voldoet aan de variabiliteitstest wanneer de kalibratiefunctie in het AMS wordt ingevoerd. In tabel 6.4 zijn de waarden en het resultaat van de berekening gegeven. Tabel 6.4 Variabiliteitstoets Parameter Te toetsen waarde Criterium Conclusie s D σ o k v s D σ o k v HCl 1,17 1,596 Voldoet Het maximale geldigheidsbereik voor HCl is echter op een laag niveau vastgesteld. Om een groter geldigheidsbereik te verkrijgen, heeft Tauw op verzoek van Omrin in de periode van 29 augustus tot en met 2 september 2011 opnieuw KBN-2 metingen voor HCl uitgevoerd. Tijdens uitvoering van deze parallelmetingen bleek dat er onvoldoende dataparen beschikbaar waren. Op basis van de 11 beschikbare dataparen heeft Tauw een functie opgesteld om te controleren in hoeverre deze functie vergelijkbaar is met de in mei vastgestelde functie. In bijlage 9 zijn de resultaten van de vergelijkende metingen van de tweede meetsessie gegeven. 1 Geldigheidsgebied kalibratiefunctie is gelijk gesteld aan de meetonzekerheid maal de daggemiddelde emissiegrenswaarde van de component zoals deze in het BvA is opgenomen 26\32 Parallelmetingen HCl

27 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL Tabel 6.5 Kalibratiefuncties Meetsessie Kalibratiefunctie Max. gekalibreerde Geldigheidsgebied [mg/m 3, nat] concentratie [mg/m 3 0] Dataparen totaal/gebruikt 1 y = 0,461x - 0,31 2, ) 20 / 16 2 y = 0,4114x 0,33 9, / 11 De functies zijn vrijwel vergelijkbaar en de in mei vastgesteld functie zal gehandhaafd blijven en het geldigheidsgebied wordt vergroot van 4 naar 10 mg/m Geldigheidsgebied kalibratiefunctie is gelijk gesteld aan de meetonzekerheid maal de daggemiddelde emissiegrenswaarde van de component zoals deze in het BvA is opgenomen Parallelmetingen HCl 27\32

28 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 28\32 Parallelmetingen HCl

29 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 7 Resultaten JC metingen De resultaten van de parallelle metingen zijn weergegeven in bijlage 11. Details over berekeningen zijn opgenomen in bijlage 1. Op basis van de resultaten van de parallelmetingen is aan de hand van de formules, zoals dit gegeven zijn in bijlage 1, de toetsing uitgevoerd. 7.1 Kalibratiefunctie en geldigheidsgebied (bepaald tijdens KBN-2) In tabel 7.1 zijn de opgestelde kalibratiefuncties en de op basis van de uitgevoerde KBN-2 aangepaste geldigheidsgebied gegeven. De KBN-2 is in 2011 uitgevoerd. Tabel 7.1 Kalibratiefuncties en geldigheidsgebied apparatuur Parameter Kalibratiefunctie [mg/m 3 nat] Geldigheidsgebied kalibratiefunctie Geldig vanaf [mm-jjjj] [mg/m 3 0] HCl y = 0,461x - 0, Aantal dataparen In tabel 7.2 zijn het aantal gehanteerde dataparen gegeven per component Tabel 7.2 Overzicht dataparen Component Dataparen HCl 6/6 7.3 Toetsing aan de variabiliteit In tabel 7.3 is de toetsing aan de variabiliteit weergegeven. Op basis van de gemeten waarden door Tauw blijkt dat de waarden voor een aantal componenten kleiner zijn dan de rapportage grens. Wanneer alle SRM-waarden kleiner zijn dan de rapportagegrens wordt dit in de tabellen aangegeven met < rapportagegrens. Tauw stelt dat de gemeten component voldoet aan de eisen. Parallelmetingen HCl 29\32

30 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL Tabel 7.3 Toetsing aan variabiliteit Parameter Te toetsen waarde s D Criterium 1,5 o k v s D Conclusie 1,5 k o v HCl 1,145 2,856 Voldoet 7.4 Toetsing voor acceptatie kalibratie In tabel 7.4 is de toetsing voor acceptatie van de kalibratiefunctie weergegeven. Wanneer alle SRM-waarden kleiner zijn dan de rapportagegrens wordt dit in de tabellen aangegeven met -. Tauw stelt dat de gemeten component voldoet aan de eisen.. Tabel 7.4 Toetsing acceptatie kalibratiefunctie Parameter Te toetsen waarde D t 0,95 Criterium sd (N -1) o N Conclusie sd D t 0,95 (N -1) o N HCl 1,476 2,656 Voldoet 30\32 Parallelmetingen HCl

31 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 8 Conclusie 8.1 Conclusie De meetapparatuur voldoet aan de NEN-EN gestelde eisen, de functie van HCl kan gehanteerd blijven en het nieuwe geldigheidsgebied dient in het systeem van REC te worden opgenomen. Voor de component HCl zijn de functionele testen beperkt uitgevoerd en is gebruik gemaakt van gegevens van derden. Ten aanzien van HCl dient te worden opgemerkt dat er tijdens de 1 e KBN2 meetsessie een geldige functie is vastgesteld. Het geldigheidheidsbereik bleek echter onvoldoende. Derhalve is er een nieuwe KBN-2 meetsessie uitgevoerd. Tijdens deze meetsessie bleken echter onvoldoende dataparen voor HCl beschikbaar te zijn en er derhalve geen volledige KBN-2 mogelijk was. Voor de functie worden daarom de metingen van mei gehanteerd. De 11 beschikbare dataparen tijdens de 2 e KBN-2 meetsessie bevestigen de functie zoals deze in mei is vastgesteld. Het geldigheidsgebied is verhoogd met de gegevens uit de 2 e KBN-2 meetsessie (van 4 naar 10 mg/m 3 0). De kalibratiefunctie is tijdens de uitgevoerde JC metingen in april 2012 gecontroleerd. Hieruit is geconcludeerd dat de functie voldoet aan de gestelde criteria uit de NEN-EN voor de jaarlijkse controle. Opgemerkt wordt dat op een aantal punten is afgeweken van de norm (zie paragraaf 3.1). Tauw verwacht dat de invloed van de afwijkingen te verwaarlozen is. Parallelmetingen HCl 31\32

32 Kenmerk R ESP-srb-V01-NL 32\32 Parallelmetingen HCl

33 Bijlage 1 Verklaring gebruikte afkortingen en begrippen

34

35 Afkorting Verklaring < 10 % EGW SRM waarden kleiner dan 10 % van de emissiegrenswaarde Bva Besluit verbranden afvalstoffen (van 2 maart 2004) AMS Automatisch Meet systeem dd Dag Dh Hydraulische diameter (4 x oppervlak meetvlak / omtrek meetvlak) HCl Zoutzuur jjjj Jaar m 3 m 3 0 mm Nm 3 O 2 Q RvA SRM uu VKL vol.-% Kubieke meter (bedrijfscondities) Kubieke meter, betrokken op standaardcondities; 0 [ C],101,3 [kpa] bij droog afgas gecorrigeerd naar 11 [vol.-%] zuurstof Minuut / maand Kubieke meter, betrokken op standaardcondities; 0 [ C], 101,3 [kpa] bij droog afgas Zuurstof Verricht valt onder accreditatie RvA Raad voor Accreditatie Standaard Referentie Methode Uur Vereniging Kwaliteit Luchtmetingen Volumeprocent

36 Symbool â bˆ Verklaring C Graden Celsius Di D kv N σd σo sd x xi y yi Z ŷ i Beste schatting van as-afsnijding van de kalibratiefunctie Beste schatting van de helling van de kalibratiefunctie Verschil tussen gemeten SRM-waarde yi en berekende waarden door AMS-waarde Gemiddelde van Di Toetswaarde voor variabiliteit Aantal duplo bepalingen bij parallelle metingen Variatie/onnauwkeurigheid van de gemeten waarden Opgelegde onzekerheid uit wetgeving Standaard deviatie van de vergelijkende metingen Gemiddeld van meetsignalen xi van het AMS Ide meetsignaal verkregen met het AMS bij meetomstandigheden van het AMS Gemiddeld van meetsignalen yi van de SRM Ide resultaat verkregen met de SRM Beste schatting van de ware waarde, berekend uit het meetsignaal xi van het AMS door de kalibratiefunctie (s bij standaard omstandigheden) Het verschil tussen de nulaflezing van het AMS en de nulwaarde (offset) ŷi Kalibratiefunctie nr. uit norm yˆ aˆ bx ˆ i (8) x y 1 N 1 N N x i i 1 N y i i 1 (2) (3)

37 Als het verschil tussen (ymax - ymin) groter of gelijk is dan 15 % van de emissiegrenswaarde dan geldt: N ( x x)( y y) i i i bˆ 1 (4) N 2 ( xi x) i 1 aˆ y bx ˆ (5) Als het verschil tussen (ymax - ymin) kleiner is dan 15 % van de emissiegrenswaarde dan geldt: b aˆ y x Z (6) bz ˆ (7) Berekening van de variabiliteit D i yi, s yˆ i, s (9) 1 D N N D i i 1 (10) s D 1 N 2 ( Di D) (11) N 1 i 1 Variabiliteittest tijdens QAL-2 metingen Het AMS voldoet indien: s D σ o k v (12) Lage emissies NEN-EN is ontwikkeld om een AMS te kalibreren en te valideren, uitgaande van emissies van een dusdanig niveau dat betrouwbare kalibraties en validaties goed kunnen worden uitgevoerd. Echter, bij lage concentraties is het niet altijd mogelijk om een betrouwbare kalibratielijn vast te stellen.

38 Wanneer een emissie-eis in een vergunning wordt opgenomen en daarbij kwaliteitsborging van het automatisch meetsysteem volgens NEN-EN wordt voorgeschreven, behoort naast de emissie-eis ook de onzekerheidseis te worden gespecificeerd. Een onzekerheidseis als percentage van de meetwaarde past niet binnen de systematiek van NEN-EN 14181, omdat de norm uitgaat van een absolute waarde van de onzekerheidseis. In het algemeen wordt gekozen voor een onzekerheidseis als percentage van de emissie-eis. Dit is bij toetsing aan de emissie-eis immers de absolute waarde die mag worden afgetrokken van de meetwaarde. Bij het vaststellen van de onzekerheidseis is het van belang om rekening te houden met de onzekerheid van de beschikbare meetsystemen en de meetonzekerheid van de standaard referentiemethode die de meetinstantie in de KBN2 en JC toepast. Op grond van de ervaringen met de eisen in het behoren de waarden in tabel B1.1 als minimumonzekerheidseisen te worden beschouwd. Bij aanscherping op deze waarden kan de onzekerheidseis onredelijk worden. Zo kan het voorkomen dat de op de markt aangeboden automatische meetsystemen niet kunnen voldoen aan de aangescherpte onzekerheidseis. Tevens kan de meetonzekerheid van de standaardreferentiemethode dan substantieel worden ten opzichte van de onzekerheidseis. Dit kan onterechte afkeur van meetinstrumenten veroorzaken in de variabiliteitsproef van de KBN-2 of JC. Te scherpe onzekerheidseisen kunnen bijvoorbeeld ontstaan wanneer voor IPPC-bedrijven op grond van de best beschikbare technieken de emissie-eisen in het Bva of het Bees A worden aangescherpt en de onzekerheidseisen daarmee ook worden aangescherpt 5. Tabel B1.1 Minimumonzekerheidseisen Component Minimumonzekerheidseis in mg/m 3 o HCl 4 5 Als voorbeeld kan een CxHy-meting worden genomen bij een afvalverbrandingsinstallatie (AVI) met een betrouwbaarheidsinterval van 30 % van de dagelijkse EGW van 10 mg/nm3. Het 95%-betrouwbaarheidsinterval is dan dus 30 % van 10 mg/nm 3 = 3 mg/nm 3. De optredende emissies kunnen nu als laag worden beoordeeld indien deze lager zijn dan 3 mg/nm 3. In deze gevallen is het altijd wenselijk om contact op te nemen met het bevoegd gezag, om de te volgen methodiek nader af te stemmen

39 De in tabel B1.1 genoemde onzekerheden zijn uitgedrukt in concentratie-eenheden. Dat betekent inclusief de herleidingen naar droog rookgas, standaard temperatuur, standaard druk en eventueel gerelateerd aan een referentie zuurstofgehalte. Bij lage emissies is het niet altijd mogelijk om een betrouwbare kalibratielijn vast te stellen. In het nu volgende gedeelte wordt verder ingegaan op alternatieve procedures die kunnen worden gebruikt voor het oplossen van deze problematiek. De volgende opties zijn mogelijk: Optie 1: De jaargemiddelde actuele concentratie is lager dan 75 % van het 95 %-betrouwbaarheidsinterval van de emissiegrenswaarde, maar niet lager dan de detectielimiet van de SRM: voer minimaal vijf geldige parallelmetingen uit en bepaal hieruit de kalibratiefunctie Optie 2: De jaargemiddelde concentratie is lager dan het 95 %-betrouwbaarheidsinterval van de emissiegrenswaarde en lager dan de detectielimiet van de SRM: voer minimaal vijf indicatieve metingen uit. Als dan alle AMS-meetwaarden en alle SRM-meetwaarden lager zijn dan de detectielimiet van de SRM wordt de kalibratiefunctie y = x. Indien dit niet het geval is, behoort in overleg met bevoegd gezag en opdrachtgever een oplossing te worden gezocht Optie 3: Voer een KBN2-procedure uit volgens NEN-EN 14181, maar verleng hierbij de lengte van de monsternemingstijd (denk hierbij vooral aan natchemische en stofmonsternemingen). Het aantal dataparen wordt hiermee verminderd maar de onzekerheid van elke meting wordt wel lager. Volg hierbij methode B voor het bepalen van de kalibratielijn. Hierbij kan de onzekerheid van de metingen nog steeds een significante fout veroorzaken op het niveau van de emissiegrenswaarde. Ook deze fout zal echter niet significant zijn indien de optredende emissies ruim onder de emissiegrenswaarde blijven

40

41 Bijlage 2 Overzicht van de gebruikte meet- en analysemethoden

42

43 Discontinue metingen Algemeen: Voor alle componenten geldt dat de bemonstering vindt plaats op de traversepunten (NEN-ISO 9096 / NEN-EN 13284). Onderstaande bepalingen kunnen gecombineerd zijn uitgevoerd. Zoutzuur (HCl) Bepalingsmethode NEN-EN 1911: 2010 Uitvoering Hierbij is een deelstroom van het afgas verwarmd isokinetisch afgezogen en over een stoffilter geleid. Na het filter is het gas afgekoeld in impingers die in een waterbad zijn geplaatst (waarbij de temperatuur lager is dan 20 [ C]). De impingers zijn gevuld met een bekende hoeveelheid demiwater Analysemethode NEN-EN-ISO (ionchromatografie) Debiet Bepalingsmethode ISO 10780: 1994 Principe drukverschilmeting Type analysator s-pitot Meetbereik [Pa] Water (H 2 O) Bepalingsmethode NEN-EN 14790:2005 Uitvoering Hierbij is een deelstroom van het afgas verwarmd isokinetisch afgezogen en over een stoffilter geleid. Na het filter is het gas afgekoeld in impingers die in een waterbad zijn geplaatst (waarbij de temperatuur lager is dan 20 [ C]). Analysemethode NEN-EN 14790:2005. Temperatuur Bepalingsmethode ISO 8756: 1994 Principe thermokoppel Type analysator type K Meetbereik [ C] Meetvlakbeoordeling Bepalingsmethode NEN-EN 15259: 2007 Uitvoering Met een thermokoppel, een pitot en een precisie manometer worden criteria gecontroleerd.

44

45 Bijlage 3 Overzicht meetvlakbeschrijving en beoordeling

46

47 De meetpunten in de schoorsteen bevinden zich in een rechte, horizontale leiding met een diameter van 2,6 [m]. De afstand tot de verstoring voor (vernauwing) en na (bocht) de meetpunten zijn groter dan vijfmaal de hydraulische diameter. Tabel B3.1 Meetvlakbeoordeling discontinu metingen Criterium conform NEN-EN Aantal meetopeningen Gassnelheid > 2 m/s Geen negatieve gassnelheden Het minimaal gemeten drukverschil is 5 Pa De verhouding tussen V min. en V max. is 3 De temperatuurvariatie is 5 % van het gemiddelde Richting gasstroom < 15 t.o.v. lengteas van het kanaal Meetvlak geschikt volgens NEN-EN Aanvullende eisen uit ISO Gassnelheid 5 < x < 50 m/s - ISO Fluctuaties drukverschil per meetpunt < 24 Pa Meetvlak geschikt volgens ISO Conclusie Voldoet Voldoet Voldoet Voldoet Voldoet Voldoet Voldoet Ja Voldoet Voldoet Ja Uit bovenstaande tabel kan worden geconcludeerd dat de meetvlakken voldoen aan de, in de NEN-EN / ISO opgenomen, eisen. De meetvlakbeoordeling voor continue componenten is opgenomen in rapport R RHD-pws-V02-NL. De conclusie uit het rapport is dat het meetvlak homogeen verdeeld is. De meting kan op ieder willekeurig punt worden uitgevoerd.

48

49 Bijlage 4 Kopie accreditatiecertificaat

50

51

52

53 Bijlage 5 Blanco en doorslag resultaten

54

55 Overzicht blanco s Meetsessie Concentratie Gemiddeld volume Vloeistofvolume Beoordeling [mg/m 3 0] Gasvormig [Nm 3 ] [ml] KBN-2 1 e meetsessie < 0,078 0, Voldoet KNB-2 2 e meetsessie < 0,063 0, Voldoet JC metingen < 0,5 0, Voldoet Overzicht doorslag Meetsessie Concentratie Gemiddeld volume Vloeistofvolume Beoordeling [mg/m 3 0] Gasvormig [Nm 3 ] [ml] KBN-2 1 e meetsessie < 0,052 0, Voldoet KBN-2 2 e meetsessie < 0,016 0, Voldoet JC metingen < 0,1 0, Voldoet

56

57 Bijlage 6 x, y grafiek

58

59 x-y grafiek HCl REC Schoorsteen Metingen uitgevoerd van tot en met SRM (Tauw) 4 y = 0,461x - 0, AMS (REC)

60

61 Bijlage 7 Resultaten parallelmetingen 1 e meetsessie KBN-2

62

63 Resultaten HCl Meting Datum [dd-mm-jj] Starttijd [uu:mm] Eindtijd [uu:mm] SRM Tauw [mg/m 3 ] AMS [mg/m 3 ] :59 16:02 < 1,0 1, :28 17:31 < 1,0 2, :11 10:14 2,5 6, :37 11:40 2,6 5, :44 14:44 < 1,0 5, :10 16:10 1,1 3, :34 17:34 2,0 4, :52 09:52 1,9 4, :10 11:10 1,9 5, :28 12:28 1,4 5, :49 13:49 3,5 5, :43 15:43 2,7 5, :04 17:04 3,2 4, :11 09:11 < 1,0 5, :09 13:09 1,1 3, :08 10:11 < 1,0 3, :27 11:30 1,2 3, :54 12:57 1,6 3,7

64

65 Bijlage 8 Achterliggende meetgegevens KBN-2 meetsessie 1

66

67 Berekening van de gasvormige en stofgebonden metalen validatiedatum VLA-VORK versie 1.0 Bepaling van de zware metalen - conform NEN-EN 14385:2004 algemene gegevens opdrachtgever : REC projectomschrijving : KBN-2/BVA metingen projectnummer : projectcode : D datum : uitgevoerd door : René Dam uitgewerkt door : Michiel Pessemier gecontroleerd door : Michiel Pessemier locatie : schoorsteen bemonsteringsgegevens algemeen NH3 NH3 monstercode [-] : D11-073/NH3/001bl D11-073/NH3/002 datum [dd-mm-jjjj] tijd aanvang [uu:mm] : 14:59 16:28 tijd einde [uu:mm] : 16:02 17:31 onderbreking [uu:mm] : 00:00 00:00 netto meettijd [uu:mm] : 01:03 01:03 nozzle diameter [mm] : 8,1 8,1 gemiddelde snelheid afgas [m/s] : 16,1 16,1 statischedruk [mmwk] : monstercode gasvormig [-] : D11-073\NH3\001 D11-073\NH3\002 volume monster [ml] : vochtgehalte [Vol.-%] : 9,0 P-Atmosfeer [hpa] : temperatuur afgas [ C] : :11 10:14 00:00 01:03 8,1 16,9-13,2 9,0 9, zuurstofgehalte [Vol.-%] 9,9 9,7 8,7 genormeerd zuurstofgehalte [Vol.-%] : ,447 2,734 4,158 2,734 4,158 5, onderdruk gasmeter [hpa] : Slave 1 HCL HCL HCL monstercode [-] : D11-073\HCL\001 D11-073\HCL\002 D11-073\HCL\003 volume monster [ml] : ,778 0,940 1,103 0,940 1,103 1, ,1528 0,1530 0,1572 Slave 2 HF HF HG monstercode [-] : D11-073\HF\001 D11-073\HF\002 D11-073\HG\003 volume monster [ml] : ,869 9,054 5,880 9,054 9,251 6, ,1735 0,1842 0,2892 Slave 3 SO2 SO2 NH3 monstercode [-] : D11-073\SO2\001 D11-073\SO2\002 D11-073\NH3\003 volume monster [ml] : ,688 6,897 3,798 6,897 7,086 3, ,1971 0,1773 0,1760 Slave 4 SO2 monstercode [-] : D11-073\SO2\003 volume monster [ml] : 200 0,000 0,000 9,251 0,000 0,000 9, ,0000 0,0000 0,1455 Slave 5 HF monstercode [-] : D11-073\HF\003 volume monster [ml] : 286 0,000 0,000 2,307 0,000 0,000 2, ,0000 0,0000 0,1783 berekening diverse parameters afgezogen volume master [Nm3] : 1,2117 1,3412 1,1265 afgezogen volume slave 1 [Nm3] : 0,1528 0,1530 0,1572 afgezogen volume slave 2 [Nm3] : 0,1735 0,1842 0,2892 afgezogen volume slave 3 [Nm3] : 0,1971 0,1773 0,1760 afgezogen volume slave 4 [Nm3] : 0,0000 0,0000 0,1455 afgezogen volume slave 5 [Nm3] : 0,1783 totaal 1,7352 1,8557 2,0725 gewenst volume [Nm3] : 1,8389 1,8389 1,8997 isokinetiek [%] : ZM Analyse lab HCl/001 HCl/002 HCl/003 Chloride [mg/l] 0,8 0,8 3,6

68 Berekening van de gasvormige en stofgebonden metalen validatiedatum VLA-VORK versie 1.0 Bepaling van de zware metalen - conform NEN-EN 14385:2004 algemene gegevens opdrachtgever : REC projectomschrijving : KBN-2/BVA metingen projectnummer : projectcode : D datum : uitgevoerd door : René Dam uitgewerkt door : Michiel Pessemier gecontroleerd door : locatie : schoorsteen bemonsteringsgegevens algemeen monstercode [-] : ZM D11-073/ZMs/006 datum [dd-mm-jjjj] tijd aanvang [uu:mm] : 10:37 12:08 13:44 tijd einde [uu:mm] : 11:40 13:11 14:44 onderbreking [uu:mm] : 00:00 00:00 00:00 netto meettijd [uu:mm] : 01:03 01:03 01:00 nozzle diameter [mm] : 8,1 8,1 8,1 gemiddelde snelheid afgas [m/s] : 16,4 16,3 16,1 statischedruk [mmwk] : -13,2-13,2-13,2 monstercode gasvormig [-] : D11-073\ZM\006 volume monster [ml] : vochtgehalte [Vol.-%] : 11,5 10,1 11,0 P-Atmosfeer [hpa] : temperatuur afgas [ C] : zuurstofgehalte [Vol.-%] 8,7 8,9 9,5 genormeerd zuurstofgehalte [Vol.-%] : ,305 6,426 7,637 6,425 7,637 8, onderdruk gasmeter [hpa] : Slave 1 HCL HCL HCL monstercode [-] : D11-073\HCL\004 D11-073\HCL\005 D11-073\HCL\006 volume monster [ml] : ,265 1,432 1,600 1,432 1,600 1, ,1595 0,1595 0,1467 Slave 2 HG HG HG monstercode [-] : D11-073\HG\004 D11-073\HG\005 D11-073\HG\006 volume monster [ml] : ,178 6,491 6,759 6,491 6,759 6, ,2999 0,2553 0,1623 Slave 3 NH3 NH3 NH3 monstercode [-] : D11-073\NH3\004 D11-073\NH3\005 D11-073\NH3\006 volume monster [ml] : ,980 4,169 4,357 4,169 4,357 4, ,1801 0,1781 0,1630 Slave 4 SO2 SO2 SO2 monstercode [-] : D11-073\SO2\004 D11-073\SO2\005 D11-073\SO2\006 volume monster [ml] : ,401 9,547 9,694 9,547 9,694 9, ,1380 0,1387 0,1293 Slave 5 HF HF HF monstercode [-] : D11-073\HF\004 D11-073\HF\005 D11-073\HF\006 volume monster [ml] : ,497 2,679 2,854 2,679 2,854 3, ,1708 0,1642 0,1464 berekening diverse parameters afgezogen volume master [Nm3] : 1,0803 1,1503 1,1562 afgezogen volume slave 1 [Nm3] : 0,1595 0,1595 0,1467 afgezogen volume slave 2 [Nm3] : 0,2999 0,2553 0,1623 afgezogen volume slave 3 [Nm3] : 0,1801 0,1781 0,1630 afgezogen volume slave 4 [Nm3] : 0,1380 0,1387 0,1293 afgezogen volume slave 4 [Nm3] 0,1708 0,1642 0,1464 totaal 2,0285 2,0461 1,9037 gewenst volume [Nm3] : 1,8092 1,8355 1,7343 isokinetiek [%] : Analyse lab HCl/004 HCl/005 HCl/006 Chloride [mg/l] 2,9 niet gebruikt 6,0

69 Berekening van de gasvormige en stofgebonden metalen validatiedatum VLA-VORK versie 1.0 Bepaling van de zware metalen - conform NEN-EN 14385:2004 algemene gegevens opdrachtgever : REC projectomschrijving : KBN-2/BVA metingen projectnummer : projectcode : D datum : uitgevoerd door : René Dam uitgewerkt door : Michiel Pessemier gecontroleerd door : locatie : schoorsteen bemonsteringsgegevens algemeen ZM ZM NH3 monstercode [-] : D11-073/ZMs/007 D11-073/ZMs/008 D11-073/NH3/009 datum [dd-mm-jjjj] tijd aanvang [uu:mm] : 15:11 16:34 08:52 tijd einde [uu:mm] : 16:11 17:34 09:52 onderbreking [uu:mm] : 00:00 00:00 00:00 netto meettijd [uu:mm] : 01:00 01:00 01:00 nozzle diameter [mm] : 7,2 7,2 7,2 gemiddelde snelheid afgas [m/s] : 17,4 17,4 17,4 statischedruk [mmwk] : -13,2-13,2-12 monstercode gasvormig [-] : D11-073\ZM\007 D11-073\ZM\008 D11-073\NH3\009 volume monster [ml] : vochtgehalte [Vol.-%] : 11,0 11,0 11,0 P-Atmosfeer [hpa] : temperatuur afgas [ C] : zuurstofgehalte [Vol.-%] 9,9 9,8 9,5 genormeerd zuurstofgehalte [Vol.-%] : ,882 9,831 0,816 9,831 10,816 1, onderdruk gasmeter [hpa] : Slave 1 HCL HCL HCL monstercode [-] : D11-073\HCL\007 D11-073\HCL\008 D11-073\HCL\009 volume monster [ml] : ,756 1,918 2,078 1,918 2,078 2, ,1514 0,1491 0,1525 Slave 2 HG HG HF monstercode [-] : D11-073\HG\007 D11-073\HG\008 D11-073\HF\009 volume monster [ml] : ,931 7,107 3,306 7,107 7,283 3, ,1652 0,1652 0,1465 Slave 3 NH3 NH3 SO2 monstercode [-] : D11-073\NH3\007 D11-073\NH3\008 D11-073\SO2\009 volume monster [ml] : ,530 4,706 0,109 4,706 4,883 0, ,1656 0,1664 0,1328 Slave 4 SO2 SO2 monstercode [-] : D11-073\SO2\007 D11-073\SO2\008 volume monster [ml] : ,832 9,970 9,970 10, ,1299 0,1309 Slave 5 SO2 SO2 monstercode [-] : D11-073\HF\007 D11-073\HF\008 volume monster [ml] : ,010 3,149 3,149 3, ,1304 0,1473 berekening diverse parameters afgezogen volume master [Nm3] : 0,8807 0,9200 1,0830 afgezogen volume slave 1 [Nm3] : 0,1514 0,1491 0,1525 afgezogen volume slave 2 [Nm3] : 0,1652 0,1652 0,1465 afgezogen volume slave 3 [Nm3] : 0,1656 0,1664 0,1328 afgezogen volume slave 4 [Nm3] : 0,1299 0,1309 0,0000 afgezogen volume slave 5 [Nm3] 0,1304 0,1473 totaal 1,6232 1,6789 1,5148 gewenst volume [Nm3] : 1,4636 1,4636 1,4765 isokinetiek [%] : Analyse lab HCl/007 HCl/008 HCl/009 Chloride [mg/l] 0,9 1,4 4,7

70 Berekening van de gasvormige en stofgebonden metalen validatiedatum VLA-VORK versie 1.0 Bepaling van de zware metalen - conform NEN-EN 14385:2004 algemene gegevens opdrachtgever : REC projectomschrijving : KBN-2/BVA metingen projectnummer : projectcode : D datum : uitgevoerd door : René Dam uitgewerkt door : Michiel Pessemier gecontroleerd door : Michiel Pessemier locatie : schoorsteen bemonsteringsgegevens algemeen NH3 NH3 NH3 monstercode [-] : D11-073/NH3/010 D11-073/NH3/011 D11-073/NH3/012 datum [dd-mm-jjjj] tijd aanvang [uu:mm] : 10:10 11:28 12:49 tijd einde [uu:mm] : 11:10 12:28 13:49 onderbreking [uu:mm] : 00:00 00:00 00:00 netto meettijd [uu:mm] : 01:00 01:00 01:00 nozzle diameter [mm] : 7,2 7,2 7,2 gemiddelde snelheid afgas [m/s] : 17,4 17,5 17,5 statischedruk [mmwk] : monstercode gasvormig [-] : D11-073\NH3\010 D11-073\NH3\011 D11-073\NH3\012 volume monster [ml] : vochtgehalte [Vol.-%] : 11,0 11,9 13,2 P-Atmosfeer [hpa] : temperatuur afgas [ C] : zuurstofgehalte [Vol.-%] 9 9,7 9,2 genormeerd zuurstofgehalte [Vol.-%] : ,926 3,057 4,233 3,057 4,233 5, onderdruk gasmeter [hpa] : Slave 1 HCL HCL HCL monstercode [-] : D11-073\HCL\010 D11-073\HCL\011 D11-073\HCL\012 volume monster [ml] : ,236 2,392 2,551 2,392 2,551 2, ,1487 0,1495 0,1479 Slave 2 HF HF HF monstercode [-] : D11-073\HF\010 D11-073\HF\011 D11-073\HF\012 volume monster [ml] : ,458 3,609 3,761 3,609 3,760 3, ,1428 0,1395 0,1395 Slave 3 SO2 SO2 SO2 monstercode [-] : D11-073\SO2\010 D11-073\SO2\011 D11-073\SO2\012 volume monster [ml] : ,247 0,383 0,522 0,383 0,522 0, ,1288 0,1287 0,1285 Slave 4 monstercode [-] : volume monster [ml] : 0,000 0,000 0,000 0,000 0,000 0, ,0000 0,0000 0,0000 berekening diverse parameters afgezogen volume master [Nm3] : 1,0969 1,1028 1,1034 afgezogen volume slave 1 [Nm3] : 0,1487 0,1495 0,1479 afgezogen volume slave 2 [Nm3] : 0,1428 0,1395 0,1395 afgezogen volume slave 3 [Nm3] : 0,1288 0,1287 0,1285 afgezogen volume slave 4 [Nm3] : 0,0000 0,0000 0,0000 totaal 1,5172 1,5205 1,5192 gewenst volume [Nm3] : 1,4765 1,4642 1,4423 isokinetiek [%] : Analyse lab HCl/010 HCl/011 HCl/012 Chloride [mg/l] 2,2 2,7 1,3