Herijking doelen Duurzame Zuivelketen, aanpassingen naar aanleiding van opmerkingen adviesraad 17 december 2014

Transcriptie

1 Herijking doelen Duurzame Zuivelketen, aanpassingen naar aanleiding van opmerkingen adviesraad 17 december 2014 Aan: Nadere informatie: Adviesraad Duurzame Zuivelketen Op heeft de adviesraad Duurzame Zuivelketen plaats gevonden. Tijdens deze adviesraad is onder meer de herijking van de visie en doelen van de Duurzame Zuivelketen besproken. De Duurzame Zuivelketen dankt de adviesraad voor haar constructieve opmerkingen op. Middels dit document laat de Duurzame Zuivelketen zien op welke wijze zij is omgegaan met deze opmerkingen en tot welke aanpassingen dit heeft geleid. In een separaat document zijn de definitieve aangepaste visie, doelen en aanpak van de Duurzame Zuivelketen opgenomen. Deze wordt gezamenlijk met dit document toegezonden naar de leden van de adviesraad. De Nederlandse Zuivel Organisatie en LTO Nederland staan voor een toekomstbestendige en verantwoorde zuivelsector. In hun samenwerkingsverband Duurzame Zuivelketen stelden zij daarom in 2011 doelen die uiterlijk in 2020 gerealiseerd dienen te zijn. De voortgang op deze doelen laten NZO en LTO jaarlijks monitoren door het LEI. Mede aan de hand van de aanbevelingen van het LEI worden de doelen elke drie jaar herijkt. De afgelopen periode heeft de Duurzame Zuivelketen de eerste herijking afgerond. Naast de aanbevelingen van het LEI zijn daarbij ook recente ontwikkelingen in de maatschappij meegenomen. Bovendien is rekening gehouden met de Visie Verantwoorde ontwikkeling melkveehouderij die de zuivelondernemingen verenigd in de NZO en de LTO Nederland hebben ontwikkeld. De herijking heeft er toe geleid dat de doelen van de Duurzame Zuivelketen op sommige punten zijn aangepast. De doelen bij de thema s diergezondheid & dierenwelzijn, weidegang en biodiversiteit & milieu zijn op verschillende onderdelen aangescherpt of concreter gemaakt. Voor het thema klimaat & energie zijn de doelen realistischer geformuleerd, zonder afbreuk te doen aan het ambitieniveau. In 2017 worden de doelen opnieuw tegen het licht gehouden. Dan wordt bovendien gekeken naar de doelen voor de periode na

2 Herijking doelen Duurzame Zuivelketen, aanpassingen naar aanleiding van opmerkingen adviesraad 17 december 2014 Voorstel formulering adviesraad Toekomstbestendige en verantwoorde Zuivelsector De volgende herijking van de doelen vindt plaats in Dan wordt tevens gekeken naar de doelen voor na Er worden in ieder geval de volgende nieuwe projecten gestart die bij de herijking in 2017 eventueel tot aangepaste doelen kunnen leiden: - Verkennen mogelijke doelen en indicatoren voor people en profit; - Verkenning van het aantal ongevallen in de zuivelsector; - Ontwikkelen monitoringssystematiek in verband met het continue verbeteren van de score op dierenwelzijn; - Ondersteunen onderzoek naar alternatieve eiwitbronnen voor veevoer; - Ontwikkelen monitoringssystematiek om drukfactoren rond biodiversiteit in kaart te brengen. - Nu al kijken naar projecten rond weidevogels en gewasbeschermingsmiddelen - Meer aandacht nodig voor communicatie ten behoeve van maatschappelijk draagvlak Toevoegen van twee projecten aan bestaande lijst van nieuwe projecten die worden gestart: - Vergroten kennis over weidevogels onder melkveehouders en pilot voor verbeteren weidevogelbeheer; - Vergroten kennis over vermindering gebruik gewasbeschermingsmiddelen; Indien er eerder mogelijkheden zijn voor het toevoegen van concrete doelen naar aanleiding van projecten, dan zal de Duurzame Zuivelketen daar gebruik van maken. Opmerking rondom communicatie wordt meegenomen bij de uitwerking. Krijgt tevens vervolg in overleg tussen bijv. Duurzame Zuivelketen en supermarkten. 2

3 Voorstel formulering adviesraad Klimaatneutraal ontwikkelen Broeikasgassen 20% reductie van broeikasgassen in 2020 door de zuivelketen ten opzichte van 1990 en klimaatneutrale groei ten opzichte van 2011 Mton CO 2 eq. zuivelketen. Ondersteunende indicator: CO2 eq. per kg melk - Melkveehouderij incl. productie grondstoffen en gebruik duurzame energie, excl. verandering landgebruik (denk aan ontbossing). - Melkverw. incl. transport van boerderij naar productielocaties en tussen productielocaties, incl. en gebruik duurzame energie, excl. productie overige grondstoffen en verpakkingen, excl. retail en consument - Interpretatie: totale uitstoot broeikasgassen zuivelketen blijft gelijk of onder niveau Hiermee wordt voldaan aan doel 20% reductie in 2020 t.o.v Het doel is realistischer, zonder afbreuk te doen aan het ambitieniveau. Uitdaging is groot om de ontwikkeling van de zuivelketen op klimaatneutrale wijze plaats te laten vinden. - Doel 20% broeikasgassen nu al behaald, zou ambitieuzer kunnen. - Er is wat voor te zeggen om CO2 per kg melk te hanteren. Vanwege de toename van de vraag naar zuivel wordt de melk anders mogelijk geproduceerd met een hogere broeikasgasuitstoot - Het doel voor klimaatneutraal ontwikkelen is zeer ambitieus gezien de ontwikkeling van de sector. Er dient veel te gebeuren om dit doel te realiseren. Om deze reden handhaaft de Duurzame Zuivelketen 20% reductie van broeikasgassen. - De CO2-equivalanten per kilogram melk worden in de sectorrapportage ook in beeld gebracht en zal daarnaast als kengetal worden gebruikt richting melkveehouders. - BIN of Kringloopwijzer (melkveehouderij) en andere bronnen. Duurzame energie 16% productie van duurzame energie in 2020 in de zuivelketen Productie duurzame energie (%). Ondersteunende indicator: aandeel duurzaam in energiegebruik (%) Het aandeel duurzame energie dat is opgenomen in de sectorrapportage is naar mening van de Duurzame Zuivelketen gebaseerd op onderzoek dat onvoldoende rekening houdt met eigendomsverhoudingen rond - Hanteer ook een doel voor gebruik van duurzame energie, bijvoorbeeld elektriciteit. Of stel bijvoorbeeld een doel voor het percentage daken met - De mogelijkheid dat meerdere verwerkers investeren in de groene stroomcertificaten van boeren wordt bekeken. - Het programmateam bekijkt de mogelijkheden voor een revolving 3

4 Voorstel formulering adviesraad - Productie: Door zuivelketen (melkveehouderij en melkverwerking) opgewekte (geproduceerde) energie in PJ (ongeacht bestemming) gedeeld door finale energieverbruik zuivelketen. - Gebruik: Gebruik (productie + inkoop verkoop) van duurzame energie door zuivelketen (melkveehouderij, melktransport en melkverwerking) gedeeld door finaal eindverbruik. Kringloopwijzer en andere bronnen duurzame energie (met name windmolens) in de melkveehouderij. Het aangepaste doel sluit aan bij of is ambitieuzer dan overig e afspraken op het gebied van duurzame energie en is een uitdagend doel voor de zuivelketen. zonnepanelen - Denk bij het realiseren van de doelen aan een revolving fund voor duurzame energie - Sluit in criteria voor duurzame energie covergisting uit - Aanbod om te helpen bij realisatie doelen, bijvoorbeeld bij lobby jumpstart monovergisting fund voor duurzame energie. - Co-vergisting wordt bij het meten van duurzame energie niet uitgesloten (de Duurzame Zuivelketen wil betrouwbaar zijn richting veehouders die al hebben geïnvesteerd), de inzet van de sector is vanaf nu echter gericht op energieopwekking zonder voedergewassen (monovergisting). - Het aanbod om te helpen bij bijvoorbeeld de lobby voor de (financiering) van de jumpstart monovergisting wordt van harte omarmd. Energie-efficiency Verbetering energie-efficiency van de zuivelketen van gemiddeld 2% per jaar in Primair brandstofverbruik per kg melk (kj). Gebruik van energie (elektriciteit, gas, diesel) door melkveeh. (incl. loonwerk), melktransport (van boerderij naar productielocaties en tussen productielocaties) en melkverwerking (productielocaties). Uitgedrukt in primair brandstofverbruik (fossiele brandstoffen) per kg geleverde melk. Realistischer doel, zonder afbreuk te doen aan het ambitieniveau. De uitdaging om de energie-efficiency met 2% per jaar te verbeteren is groot. - - Kringloopwijzer en andere bronnen. 4

5 Voorstel formulering adviesraad Continue verbeteren dierenwelzijn en diergezondheid Antibiotica Vermindering antibioticaresistentie door verantwoord antibioticagebruik in de melkveehouderij in lijn met waarden Autoriteit Diergeneesmiddelen (SDa) - Aandeel melkveebedrijven onder SDa actiewaarde(n), met als doelstelling >90% - Aandeel derde keus middelen in totaal antibioticagebruik (%) Definitie antibioticagebruik conform SDa. Concretere formulering (antibioticagebruik van 1999 van de melkveehouderij is onbekend) en aansluiting bij de Autoriteit Diergeneesmiddelen (SDa). - Betrek bij het doel voor antibiotica ook het gebruik in de kalverhouderij - In het beleid van de melkveehouderij zal ook gekeken worden naar de effecten voor de kalverhouderij. De zuivelsector is in gesprek met de kalverhouderij om een plan uit te werken over mogelijkheden voor het afleveren van gezondere kalveren voor de kalverhouderij. Jaarlijkse rapportage SDa Levensduur Verlengen gemiddelde levensduur koeien met 6 maanden in 2020 ten opzichte van 2011, mede door verbeteren klauwgezondheid en uiergezondheid Gemiddelde leeftijd bij afvoer van melkkoeien (jaren en maanden) Alleen de melkkoeien die worden geslacht of op het bedrijf sterven. CRV-jaarstatistieken Bij dit doel is gekozen om de doelstelling concreter te formuleren. Aan de hand van het advies uit de routekaart levensduur is het ambitieniveau bepaald. - Doel verlengen levensduur met half jaar is mager. Levensduur van negen jaar is mogelijk, neem als doel bijvoorbeeld drie jaar in Laat het doel voor mastitis en klauwen niet los - Ook vruchtbaarheid van belang voor levensduur - De gemiddelde levensduur van koeien was de afgelopen jaren stabiel. Het is een grote uitdaging om de verlenging met 6 maanden in 2020 te realiseren. Bij de herijking in 2017 is bereid om verder vooruit te kijken naar een haalbaar doel voor daarna. - Mastitis en klauwen worden nog steeds in de doelstelling genoemd. Deze zaken dienen, samen met vruchtbaarheid, te verbeteren om de doelstelling te realiseren. - De Duurzame Zuivelketen zal vruchtbaarheid toevoegen in de opsomming in de doelstelling bij klauwgezondheid en uiergezondheid. 5

6 Voorstel formulering adviesraad Dierenwelzijn Continue verbetering score dierenwelzijn; uiterlijk 2017 is een monitoringssystematiek ontwikkeld en wordt een concreet doel vastgesteld. Wordt nog ontwikkeld, tot die tijd handhaven monitoring integraal duurzame stallen/houderijsysteem (incl. management). - Er blijft onduidelijkheid over de definitie van integraal duurzame stallen. Veel van de aspecten van een duurzaam houderijsysteem worden in de doelen van de Duurzame Zuivelketen meegenomen. Wens vanuit de sector is om meer aandacht te geven aan dierenwelzijn en dit ook meetbaar te krijgen, zodat aandachtspunten en voortgang gemonitord kunnen worden. Om die reden is het doel aangescherpt. - Positief om Koe-Kompas als Nederlandse invulling van welafare quality te gebruiken - Er dient gewerkt te worden aan het integraal duurzaam herontwerpen van houderijsystemen - Bij nieuwbouw van een stal zou ook de dierenarts betrokken moeten worden om de behoeften van het dier langs te lopen - Regels groenfinanciering dienen aangepast te worden om effectief te zijn. Wordt aan gewerkt, maar kan extra zetje gebruiken - De Duurzame Zuivelketen zet vol in op het project om te komen tot een goede monitoringssystematiek tbv stimulering voor verbetering van dierenwelzijn. Koe-Kompas speelt hier inderdaad een belangrijke rol in. - Huisvestingsystemen spelen een belangrijke rol bij het dierenwelzijn van de koe, maar zijn ook van belang voor milieu, arbeid, landschap en economie. De Duurzame Zuivelketen steunt de dat bij ontwerpen van nieuwe houderijsystemen integraal naar duurzaamheid wordt gekeken met gespecialiseerde adviseurs (zoals dierenartsen). - De Duurzame Zuivelketen steunt de verbetering van de groenfinanciering en is graag bereid om de betrokken partijen hierbij te ondersteunen. Behoud weidegang Weidegang Behoud niveau van weidegang van 2012 (81,2% van de bedrijven past een vorm van weidegang toe) Aandeel bedrijven met een vorm van weidegang (% 120/6 en overige vorm van weidegang) Er worden eenduidige definities opgesteld. Concretere doelstelling. Bij de aanpassing van de doelstelling is aangesloten bij het Convenant Weidegang, welke door 63 partijen is ondertekend. - Niet verstandig om alleen aantal bedrijven te communiceren, ook koeien meenemen - Onbespreekbaar dat 81% van de bedrijven een vorm van weidegang toepassen, moet om 120/6 gaan - Het aantal koeien op melkveebedrijven is op dit moment niet bij de zuivelondernemingen bekend. Wellicht is in dit in de toekomst wel het geval en kan het meegenomen worden in de communicatie. 6

7 Voorstel formulering adviesraad Registratie weidegang zuivelondernemingen. - Begrip voor ruimte zoeken zodat ook robotbedrijven aan 120/6 kunnen voldoen - Definieer ook deelweidegang - Beloon deelweidegang - Het streven is om zo dicht mogelijk bij de verdeling van 2012 te blijven (73,6% 120/6 en 7,6% overige vorm van weidegang). Daarnaast is het doel om ten minste het niveau van 2012 te behouden. Beide zaken worden toevoegd aan de doelstelling. - Er wordt door het progammateam gewerkt aan een definitie voor deelweidegang en goede borging. Ook zal de definitie 120/6 in relatie tot robotmelken worden bekeken. De Duurzame Zuivelketen komt hier op terug bij het Convenant Weidegang. Behoud biodiversiteit en milieu Duurzame soja 100% gebruik van verantwoorde soja vanaf 2015 (RTRS of gelijkwaardig). Aandeel gevoerde soja duurzaam ingekocht (%) Afbakening : Het betreft duurzame soja die voldoet aan RTRS of gelijkwaardig. Uiteindelijk doel is mass balance, maar t/m 2020 worden ook certificaten geaccepteerd via een ingroeimodel. T/m 2014 op basis van Stichting Ketentransitie, daarna leveringsvoorwaarden controleren. Handhaving van het doel voor 100% verantwoorde soja in Gezien de hoeveelheid duurzame palmolie die door de zuivelindustrie wordt gebruikt act de Duurzame Zuivelketen hiermee ook het doel voor duurzame palmpitschilfers gerealiseerd. Daarnaast wil de zuivelketen onderzoek naar alternatieve eiwitbronnen voor veevoer ondersteunen; 7

8 Voorstel formulering adviesraad Mineralen - Fosfaatproductie is maximaal het niveau van 2002 (84,9 miljoen kg) - Reductie van ammoniakemissie van 5 kton in 2020 ten opzichte van 2011 Fosfaatuitscheiding in mest door Nldse melkveestapel (miljoen kg P 2 O 5 ), hoeveelheid ammoniak uit dierlijke mest afkomstig van Nederlandse melkveestapel (miljoen kg NH 3 ). Afbakening : Met de NL melkveestapel worden alle melk- en kalfkoeien, fokjongvee en fokstieren bedoeld. De ammoniakemissie betreft berekende emissie uit stallen, mestopslagen, bij beweiding en bij toediening. De doelstelling is concreter geformuleerd. Hierbij is aangesloten bij het Zuivelplan, de visie Verantwoorde ontwikkeling melkveehouderij en de afspraken die gemaakt zijn binnen de PAS (Programmatische Aanpak Stiktof). - Overheid grijpt alleen in bij Europees fosfaatplafond - Europees fosfaatplafond wordt toegevoegd. - Fosfaat: CBS-WUM, ammoniak: NEMA Emissieregistratie, op termijn via de Kringloopwijzer. Biodiversiteit Geen netto verlies van biodiversiteit; ontwikkeling indicatoren en implementatie. Uiterlijk in 2017 is een monitoringssystematiek ontwikkeld en kunnen concrete doelen worden vastgesteld. Samengestelde score drukfactoren biodiversiteit. Korte termijn handhaven indicator: aandeel bedrijven dat natuurbeheer toepast en/of lid is van ANV (%). Afbakening : Behoud van biodiversiteit in beeld brengen via monitoren van drukfactoren op biodiversiteit, dit wordt ontwikkeld. Korte termijn: handhaven huidige afbakening. Verschillende drukfactoren hebben invloed op biodiversiteit in de sector. De zuivelsector wil geen nette verlies van biodiversiteit, dit kan door deze drukfactoren gelijk te houden of te verlagen. De zuivelsector wil een systematiek ontwikkelen om deze drukfactoren te monitoren. Zodra deze monitoring gereed is kan een concreter doel worden vastgesteld. - Doel biodiversiteit is naar beneden bijgesteld. Was winst, nu no net loss. Moet net plus worden - Verduidelijken of het alleen om biodiversiteit hier gaat of ook biodiversiteit elders in de wereld - Nu al kijken naar projecten rond weidevogels en gewasbeschermingsmiddelen - De Duurzame Zuivleketen houdt vast aan de doelstelling voor no net loss. No net loss betekend behoud en verbetering van biodiversiteit. Dit wordt gemonitord aan de hand van drukfactoren. - Er wordt een definitie opgesteld voor biodiversiteit. Het betreft sowieso biodiversiteit in Nederland, maar ook de rest van de wereld indien de zuivelsector deze beïnvloed. -, korte termijn: BIN en RVO 8