Ontwikkelingen in de melkveehouderij Frits van der Schans Carin Rougoor 21 maart 2016
|
|
- Carla Moens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Ontwikkelingen in de melkveehouderij Frits van der Schans Carin Rougoor 21 maart 2016 Op 1 april 2015 is de productiebeperking van de melkveehouderij (melkquotum) afgeschaft. Milieudefensie is geïnteresseerd in de ontwikkelingen in de melkveehouderij ten gevolgen van de afschaffing van het melkquotum en heeft CLM gevraagd om daarin inzicht te geven. De volgende aspecten worden beschreven: 1. Grootte van melkveebedrijven (schaalvergroting) 2. Omvang van de melkveestapel 3. Weidegang 4. Fosfaatproductie door de Nederlandse (melk) veehouderij 5. Uitstoot ammoniak 6. Uitstoot van broeikasgassen 7. Grondgebondenheid 8. Melkprijs 1. Grootte van melkveebedrijven Melkveebedrijven in Nederland nemen toe in omvang. In 2015 hadden veehouders gemiddeld 89 melkkoeien en dat waren er 38 meer dan in Dit komt overeen met een groei van 75% in 15 jaar, ofwel 2½ melkkoe per jaar (Figuur 1). Figuur 1. Aantal melkkoeien per bedrijf van 2000 tot 2015 (bron: CBS Statline). Sinds 2012 is het aantal melkkoeien in Nederland met bijna 10% toegenomen, ondanks dat er tot 1 april 2015 een productiebeperking gold. Het aantal melkveebedrijven in Nederland is sinds 2012 vrijwel gelijk gebleven (Figuur 2). 1
2 Figuur 2. Aantal melkkoeien en aantal bedrijven van 2000 tot 2015 (bron: CBS Statline). Uit Figuur 2 blijkt dat na 2007 jaarlijks minder bedrijven jaarlijks stopten (2% tot 3%) dan in de jaren voor 2007 (4% tot 5%). Waarschijnlijk heeft dit te maken met enerzijds relatief gunstige melkprijzen tussen 2007 en 2014 en anderzijds dat rondom 2007 steeds duidelijker werd dat het melkquotum zou worden afgeschaft. Door de huidige marktperspectieven (onder andere een structureel lage/lagere melkprijs) mag worden verwacht dat het percentage melkveebedrijven dat tussen 2015 en 2020 jaarlijks stopt op het niveau ligt van het begin van deze eeuw. Dat zou betekenen dat van de huidige ruim bedrijven er ca overblijven in Als het aantal melkkoeien gelijk blijft op het niveau van 2015, hetgeen een voorzichtige inschatting is gezien de ruimte binnen het fosfaatplafond, dan neemt het aantal melkkoeien per bedrijf toe tot gemiddeld 111 in De omvang van melkveebedrijven in de verschillende provincie loopt sterk uiteen (Figuur 3). De kleinste bedrijven liggen in de regio s Oost (Overijssel en Gelderland) en West (Utrecht, Noord-Holland en Zuid- Holland). In deze provincies werden in 2015 de helft van de Nederlandse melkkoeien gehouden, op melkveebedrijven met een omvang van 78 koeien. Figuur 3. Aantal melkkoeien per bedrijf uitgesplitst per provincie (bron: CBS Statline). 2
3 In het Noorden (Groningen, Friesland en Drenthe) met ruim 30% van de nationale melkveestapel, hebben de bedrijven een gemiddelde omvang van 103 koeien. De grootste bedrijven liggen in Flevoland met gemiddeld 133 melkkoeien in de En in Zeeland zijn de bedrijven het sterkst gegroeid, bijna 2½ keer zoveel koeien per bedrijf als in Overigens is Zeeland met 229 bedrijven en ruim melkkoeien de kleinste melkveeprovincie. Figuur 4. Aantal grotere melkveebedrijven in SO-klassen groter dan euro (bron: CBS Statline). Het CBS deelt de melkveebedrijven in naar grootte-klasses. Dat gebeurt door uit te gaan van een standaard opbrengst die is gebaseerd op de gemiddelde opbrengst in euro s op jaarbasis per gewas of diercategorie. Globaal is de opbrengst van een bedrijf met 250 melkkoeien die elk kg melk geven: 250 melkkoeien x kg melk x 35 cent/kg melk = euro. Figuur 4 geeft weer hoeveel melkveebedrijven in Nederland in de SO-klasses vanaf euro vallen. Heel globaal kan worden gesteld dat bedrijven in de SO-klasse 0,5 tot 1,0 mln. euro 150 tot 300 melkkoeien hebben. De klasses daarboven zijn bedrijven met meer dan 300 melkkoeien. Daaruit blijkt dat de groei van het aantal bedrijven met meer dan 250 melkkoeien ( megabedrijven volgens de definitie van Alterra) in 2014 en 2015 verder is doorgezet. Figuur 5. Aantal stallen met >250 melkkoeien, per provincie in 2005, 2010 en 2013 (bron: Gies et al., 2015). Uit specifiek onderzoek naar megabedrijven en megastallen (Gies et al., 2015) blijkt dat er 317 bedrijven in 2013 meer dan 250 melkkoeien hadden. Ruim de helft van deze grote melkveebedrijven ligt in Friesland (29%), Noord-Brabant (12%) en Groningen (11%). Uit onderzoek naar de verleende vergunningen voor zeer grote melkveebedrijven (Van der Schans, 2015) in de provincies Utrecht, Gelderland en Noord-Brabant, blijkt dat met name in Noord-Brabant heel veel vergunningen zijn verleend voor bedrijven met meer dan 250 melkkoeien. 3
4 Figuur 6. Aandeel stallen met >250 melkkoeien in provincies Utrecht, Gelderland en Noord-Brabant; aanwezig in 2005, 2010 en 2013 (bron: Gies et al., 2015) en vergund in 2015 (bron: Van der Schans, 2015). Bijna 6% van de melkveebedrijven zou kunnen doorgroeien tot een megabedrijf. Maar ook in Gelderland kunnen veel bedrijven binnen hun vergunning nog fors uitbreiden. Het bleek moeilijk om de resultaten van Utrecht, Gelderland en Brabant naar geheel Nederland te extrapoleren. Wel kan worden gesteld dat in Gelderland en Noord-Brabant veel meer melkveebedrijven in 2015 een vergunning hadden voor meer dan 250 melkkoeien (218 bedrijven) dan dat er in 2013 feitelijk aanwezig waren (77 bedrijven). 2. Omvang van de melkveestapel De Nederlandse melkveestapel is sinds 2012 sterk gegroeid en dat geldt voor zowel jongvee als melkkoeien (Figuur 7). Veel melkveehouders anticipeerden daarmee op de naderende afschaffing van het melkquotum. Figuur 7. Aantal melkkoeien en stuks jongvee op melkveebedrijven in Nederland (bron: CBS Statline). Met het aangekondigde stelsel van fosfaatrechten zal op enige termijn een einde aan de groei komen. De referentie voor dat stelsel (2 juli 2015) ligt evenwel ná de peildatum van CBS voor wat betreft het aantal dieren in 2015 (1 april 2015). Om een inschatting te kunnen maken van de mogelijke groei van de melkveestapel in 2015 en 2016 is in Figuur 8 naast de omvang van de melkveestapel ook de melkproductie uitgezet. Beiden zijn gerelateerd aan de situatie in 2006 (=100%). Na 2006 werden de melkquota geleidelijk verhoogd op weg naar de afschaffing in De melkproductie voor 2016 is geëxtrapoleerd op basis van de gegevens van 2015 en de melkproductie van de eerste twee maanden van
5 Figuur 8. Relatieve aantal melkkoeien en melkproductie ten opzichte van 2006 (bron: CBS Statline en RVO). Jaar 2015* is een raming van CBS en 2016** is een extrapolatie op basis van de gegevens 2015 en de melkproductie in de eerste 2 maanden van In kalenderjaar 2015 lag de melkproductie in Nederland 25% boven het niveau van Tot 1 april 2015 was de melkquotering van kracht en daardoor zal de melkproductie in 2016 aanzienlijk hoger uitvallen dan in Dit blijkt al uit de gegevens over januari en februari 2016; respectievelijk 16% en 22% hogere productie dan in diezelfde maanden in Voor heel het jaar 2016** wordt uitgegaan van een 6% hogere productie ten opzichte van Het aantal melkkoeien zal daarom in 2016 naar alle waarschijnlijkheid aanzienlijk hoger liggen dan in Weidegang De aandacht voor weidegang is de laatste decennia in Nederland sterk toegenomen. Helaas heeft dat nog niet geleid tot één kengetal waar iedereen zich op richt. CBS brengt in beeld het percentage koeien dat in de wei loopt, maar Duurzame Zuivelketen (DZK) richt zich op het percentage bedrijven met koeien in de wei. Figuur 9. Percentage melkkoeien dat dag en nacht, overdag en niet weidt (bron: CBS Statline). Aangezien kleine bedrijven vaker de koeien in de wei hebben dan grote bedrijven, komen deze kengetallen niet overeen. Daarbij hanteert DZK de definitie dat alle koeien jaarlijks 120 dagen van 6 uur in de wei moeten lopen (mogelijk binnenkort zelfs 720 uur per jaar) en CBS vraagt naar weiden / niet weiden en naar het aantal uren 5
6 dat wordt geweid. In sommige statistieken van DZK worden ook de deeltijd-weiders meegerekend. Kortom, je kunt op verschillende wijzen weidegang in beeld brengen. Het percentage melkkoeien dat zomers in de wei loopt, is de afgelopen teruggelopen van 90% in 2001 naar 69% in 2014 (Figuur 9). Naast een vermindering van het percentage koeien in de wei is ook het aantal dagen per jaar en uren per dag dat koeien weiden, de afgelopen jaren veranderd. In 2001 liep nog 35% van de koeien in de zomer dag en nacht in de wei en 55% alleen overdag. In 2014 lagen deze percentages op respectievelijk 16% en 53%. De vermindering van het aantal uren weidegang zorgt ervoor dat steeds minder melkkoeien zichtbaar zijn in het landschap. Deze vermindering van het aantal uren weidegang per jaar geldt ook voor het jongvee. De feitelijke vermindering van melkkoeien en jongvee in de wei laat zich nog het beste verbeelden door Figuur 10. In die figuur is het aandeel van de mest die koeien en jongvee in de weide produceren uitgezet tegen de totale hoeveelheid mest. Dan blijkt dat in 2000 circa 30% van alle mest van melkvee in de weide terecht kwam, een percentage dat is verminderd tot 18% in Figuur 10. Aandeel weidemest van melkkoeien en jongvee (bron: CSB Statline). Het percentage koeien in de wei en het aandeel weidemest van melkvee lijken zich sinds 2011 enigszins te stabiliseren. Het is moeilijk om een verwachting voor de komende jaren uit te spreken. De zuivelindustrie stimuleert nadrukkelijk weidegang, onder andere met financiële prikkels. Daar staat tegenover dat bedrijven groter worden en minder gemakkelijk kunnen weiden, en dat het verhogen van de fosfaatefficiëntie op basis van de Kringloopwijzer, in het kader van het stelsel van fosfaatrechten het beste mogelijk is met de koeien permanent op stal. Met andere woorden: een eenzijdige focus op fosfaatefficiëntie van de koe (dus per geproduceerde kg melk een lagere (fosfaat)mestproductie) stimuleert het permanent op stal zetten van melkkoeien. 4. Fosfaatproductie door de melkveehouderij De mestproductie van de melkveestapel is sinds 2012 toegenomen van 76,2 naar 88,4 miljoen kg fosfaat (Figuur 11). Daardoor produceren alle melk- en kalfkoeien gezamenlijk meer dan de 84,9 miljoen kg fosfaat uit 2002, wat de melkveesector zichzelf als plafond had gesteld. Door de toegenomen mestproductie van de melkveehouderij overschrijdt de gehele Nederlandse veehouderij het met de EU-commissie afgesproken fosfaatplafond van 172,9 mln. kg fosfaat. 6
7 Figuur 11. Totale fosfaatexcretie melk- en kalfkoeien in 1000 kg (bron: CBS Statline). Rode lijn is fosfaatplafond voor melkveehouderij (84,9 miljoen kg fosfaat). Figuur 12. Fosfaatexcretie vanuit de verschillende typen veehouderijbedrijven in 1000 kg (bron: CBS Statline). Rode lijn is fosfaatplafond veehouderij (172,9 miljoen kg fosfaat). De totale fosfaatexcretie van melkveebedrijven is in figuur 12 lager dan in figuur 11, omdat bij de indeling van figuur 12 het melkvee dat op andere bedrijven dan melkveebedrijven aanwezig is, bij andere categorieën is meegerekend. Figuur 12 geeft de bijdrage weer van de melkveehouderij aan de totale fosfaatproductie en in verhouding tot andere sectoren. Dan blijkt de melkveehouderij verreweg de grootste sector, met de varkenshouderij als tweede en de pluimveehouderij als derde in omvang van fosfaatproductie. 5. Ammoniakuitstoot door de melkveehouderij Onderstaande figuren (Figuur 13 en Figuur 14) geven inzicht in de ammoniakemissie vanuit de landbouw en van geheel Nederland. In 2014 was de ammoniakemissie vanuit de totale landbouw ruim 4 kton hoger dan in Dit is het gevolg van een stijging van de emissies door melkkoeien en jongvee (rundvee) met 5 kton. 7
8 Figuur 13. Ammoniakemissie vanuit diverse onderdelen van de landbouw (Bron: De totale ammoniakemissie in Nederland is na een stabilisatie in weer aanzienlijk aan het toenemen. Daarmee wordt het met de EU-commissie afgesproken NEC-plafond voor ammoniak overschreden. De vraag is evenwel of Nederland aan dat plafond kan worden gehouden omdat dat plafond is gebaseerd op een situatie waarin een aantal emissiebronnen niet in beeld waren die ondertussen wel in kaart worden gebracht en meegenomen. Ofwel, dient het plafond niet te worden gecorrigeerd? Op de site van het Planbureau voor de Leefomgeving ( Ammoniakemissie-door-de-land--en-tuinbouw.html?i=5-106) wordt hiervan melding gemaakt. Figuur 14. Ammoniakemissie vanuit landbouw en vanuit overige bronnen (Bron: CBS Statline). De rode lijn is het NEC plafond voor ammoniak (128 miljoen kg vanaf 2010). Als het huidige plafond zou worden gecorrigeerd voor deze aanvullende emissies, dan komt het op een niveau van ca. 139 kton ammoniak te liggen. De totale ammoniakemissie van Nederland in 2014 lag op een niveau van 138 kton. Gezien de sterke groei van de melkveestapel in 2015 (en 2016) mag worden verwacht dat Nederland ook het niveau van een eventueel bijgesteld plafond overschrijdt. 8
9 6. Broeikasgasemissies vanuit de melkveehouderij In Tabel 1 staan de broeikasgasemissies uit de zuivelketen weergegeven. Hieruit blijkt dat sinds 2010 de broeikasgasemissies vanuit de melkveehouderij toenemen. In Figuur 15 is dit afgezet tegen de doelstelling die de melkveehouderij zichzelf heeft gesteld dat de groei van de melkvee-/zuivelsector vanaf 2011 klimaatneutraal wordt gerealiseerd. Dit houdt in dat groei in de melkvee-/zuivelsector niet mag leiden tot een toename in de uitstoot van broeikasgassen in Nederland. Tabel 1. Broeikasgasemissie zuivelketen in Mton CO 2 -equivalenten naar bron (bron: Reijs et al., 2015) De toename van de uitstoot van broeikasgassen wordt primair veroorzaakt door de toename van de melkproductie. Dit geeft in Nederland een hogere uitstoot zowel bij de toeleveranciers van melkveebedrijven (veevoer- en kunstmestproducenten) als op de melkveebedrijven zelf. De zuivelindustrie is er echter in geslaagd om de uitstoot te verlagen, ondanks dat zij veel meer melk hebben verwerkt. Figuur 15. Broeikasgasemissies uit melkvee-/zuivelketen en doelstelling klimaatneutrale groei vanaf 2011 (bron: Reijs et al., 2015). 7. Grondgebondenheid Figuur 16 geeft weer welk deel van de fosfaatexcretie op melkveebedrijven van het bedrijf moet worden afgevoerd, omdat er onvoldoende plaatsingsruimte is op het eigen bedrijf. De totale aanwending eigen bedrijf is minder dan de totale plaatsingsruimte op alle melkveebedrijven gezamenlijk, omdat een deel van de 9
10 melkveebedrijven (extensieve bedrijven) in principe nog ruimte heeft om mest aan te voeren. In 2014 (cijfers voor 2015 zijn nog niet bekend) had 77% van de melkveebedrijven een hogere fosfaatexcretie dan fosfaatplaatsingsruimte en moest mest afzetten. (NB. De totale fosfaatexcretie is in deze figuur lager dan in Figuur 11, omdat in deze figuur niet het melkvee is meegenomen dat op andere bedrijven dan melkveebedrijven aanwezig is). Figuur 16. Mestgebruik melkveehouderij op eigen bedrijf en elders in kg fosfaat (x 1000) in 2010 tot 2014 (bron: CBS Statline). Vanaf het begin van deze eeuw is de mestproductie van de melkveehouderij geleidelijk afgenomen. En na 2011 is deze door uitbreiding van de veestapel aanzienlijk toegenomen. Voor die extra mest hadden veehouders nauwelijks plaatsingsruimte op eigen grond. Het aandeel mest dat melkveehouders niet op eigen grond hebben aangewend in de periode was ca. 10%, in de periode ca. 15% en dat liep daarna snel op naar bijna 24% in Daarmee is de grondgebondenheid van de gehele melkveehouderij afgenomen van ca. 90% begin deze eeuw naar 76% in Figuur 17. Aandeel mest dat melkveebedrijven niet op eigen grond kunnen gebruiken in 2000 tot 2014 (bron: CBS Statline). 10
11 8. Melkprijs in de afgelopen 5 jaar In onderstaande figuren staat het verloop van de melkprijzen. Figuur 18 geeft de prijzen van grote zuivelbedrijven in Nederland (FrieslandCampina) en Nieuw-Zeeland (Fonterra), en de notering van USDA (Verenigde Staten) weer. Figuur 18. Verloop van de melkprijs van FrieslandCampina en Fonterra, en USDA-notering in euro per 100 kg melk (bron: Uit Figuur 18 komt het beeld naar voren dat de melkprijs in drie delen van de wereld zich vrijwel gelijk ontwikkelt. Dit geldt zowel voor de hoogte als de fluctuaties van de melkprijs. Althans tot april 2014, maar vanaf dat moment (een jaar voor de beëindiging van het melkquotum) lopen de melkprijzen sterk uiteen. In geheel 2015 lag de melkprijs in de USA ca. 5 eurocent hoger dan van FrieslandCampina en die lag weer ca. 5 eurocent hoger dan van Fonterra. Figuur 19. Verloop van de gemiddelde melkprijs van 16 Europese zuivelbedrijven in euro per 100 kg melk (bron: Figuur 19 geeft de gemiddelde melkprijs van 16 Europese zuivelbedrijven weer. Daaruit blijkt enerzijds dat de melkprijs fluctueert door de jaren en anderzijds relatief hoog was van medio 2013 tot medio Na medio 2014 is de melkprijs op een duidelijk lager niveau terecht gekomen. Daar spelen meerdere factoren een rol: een ruimer aanbod van melk, sterk verminderde afzet op de Russische markt vanwege een boycot, en sterk verminderde afzet op de Chinese markt vanwege eerdere voorraadvorming. 11
12 Bronnen Gies, Edo m.m.v. Han Naeff en Jaap van Os (2015) Analyse megastallen en megabedrijven 2005, 2010 en Reijs, J.W., G.J. Doornewaard, J.H. Jager en A.C.G. Beldman (2015) Sectorrapportage Duurzame Zuivelketen. Prestaties 2014 in perspectief. LEI Wageningen UR. Van der Schans, F.C. (2015). Ontwikkeling melkveebedrijven in Utrecht, Gelderland en Brabant; Analyse van mogelijke groei van melkveebedrijven op basis van gegevens van CBS en provincies. CLM Onderzoek & Advies
Varianten binnen de wet Verantwoorde Groei Melkveehouderij
Varianten binnen de wet Verantwoorde Groei Melkveehouderij Carin Rougoor en Frits van der Schans CLM Onderzoek en Advies Achtergrond Begin juli 2014 heeft staatssecretaris Dijksma het voorstel voor de
Nadere informatieOpvallend in deze figuur is het grote aantal bedrijven met een vergunning voor exact 340 stuks melkvee (200 melkkoeien en 140 stuks jongvee).
Ontwikkeling melkveebedrijven in Utrecht, Gelderland en Brabant Analyse van mogelijke groei van melkveebedrijven op basis van gegevens van CBS en provincies Het CBS inventariseert jaarlijks de feitelijk
Nadere informatieAnalyse Megastallen en Megabedrijven 2005, 2010 en 2013
Analyse Megastallen en 2005, 2010 en 2013 Edo Gies, m.m.v. Han Naeff en Jaap van Os Alterra Wageningen UR 12 februari 2015 Inleiding Milieudefensie wil inzicht in de ontwikkelingen van het aantal megastallen
Nadere informatieInzicht in groei van megastallen
Factsheet Inzicht in groei van megastallen 2005-2013 De afgelopen decennia zijn veel veehouders het slachtoffer geworden van de toenemende schaalvergroting. Kleinschalige gezinsbedrijven worden in een
Nadere informatieWaarden van fosfaatrechten - achtergrondnotitie Natuur & Milieu 1 februari 2016
Waarden van fosfaatrechten - achtergrondnotitie Natuur & Milieu 1 februari 2016 1 Aanleiding en samenvatting In 2015 heeft toenmalig staatssecretaris Dijksma van EZ fosfaatrechten voor de melkveehouderij
Nadere informatieOntwikkelingsruimte melkveebedrijven West-Nederland. C. Rougoor, F. van der Schans (CLM)
882 Ontwikkelingsruimte melkveebedrijven West-Nederland C. Rougoor, F. van der Schans (CLM) Ontwikkelingsruimte melkveebedrijven West-Nederland Auteurs: Publicatienummer: Carin Rougoor, Frits van der Schans
Nadere informatieAdvies stelsel van fosfaatrechten
stelsel van fosfaatrechten Frits van der Schans 22 maart 2016 Provincie Zuid-Holland heeft eerder gepleit voor een stelsel van fosfaatrechten voor de melkveehouderij dat o.a. grondgebondenheid waardeert
Nadere informatieGedetailleerde doelen Duurzame Zuivelketen
Gedetailleerde doelen Duurzame Zuivelketen Inleiding Via de Duurzame Zuivelketen streven zuivelondernemingen (NZO) en melkveehouders (LTO) gezamenlijk naar een toekomstbestendige en verantwoorde zuivelsector.
Nadere informatieVragen en Antwoorden Fosfaatreductieplan door ZuivelNL versie 16 december 2016
Vragen en Antwoorden Fosfaatreductieplan door ZuivelNL versie 16 december 2016 # trefwoord Q A 1. Noodzaak Waarom neemt de sector deze maatregelen? De maatregelen zijn noodzakelijk om te kunnen voldoen
Nadere informatieAMvB Grondgebonden groei melkveehouderij. 21 April 2015 Harry Kager LTO Nederland
AMvB Grondgebonden groei melkveehouderij 21 April 2015 Harry Kager LTO Nederland Terminologie Onderwerpen Achtergronden mestverwerkingsplicht Achtergronden Melkveewet AMvB Grondgebonden groei melkveehouderij
Nadere informatieFOSFAATRECHTEN VOOR MELKVEE
FOSFAATRECHTEN VOOR MELKVEE Een quickscan naar hun effecten op de leefomgeving en de sector PBL-publicatienummer 1882 Carin Rougoor, Hans van Grinsven en Jan van Dam 30 september 2015 Colofon FOSFAATRECHTEN
Nadere informatieEffecten mestwetgeving op dierenwelzijn en diergezondheid Frits van der Schans en Carin Rougoor 24 januari 2017
Effecten mestwetgeving op dierenwelzijn en diergezondheid Frits van der Schans en Carin Rougoor 24 januari 2017 De afschaffing van de melkquotering op 1 april 2015 was aanleiding voor de overheid om op
Nadere informatieCDM-Advies Kortingspercentage fosfaatrechten. Samenvatting
CDM-Advies Kortingspercentage fosfaatrechten Samenvatting Per 1 januari 2018 zal het stelsel van fosfaatrechten voor melkvee in Nederland in werking treden. Bedrijven krijgen per 1 januari 2018 fosfaatrechten
Nadere informatieVerder verduurzamen melkveehouderij; Pro-actieve aanpak Route2020
Verder verduurzamen melkveehouderij; Pro-actieve aanpak Route2020 0 Experts verwachten een volumegroei van ~20% tot 2020 door het afschaffen van de quota... Nederlandse melkproductie (mln kg/jaar) 14,000
Nadere informatieGroei megastallen
Groei megastallen 2010-2017 Vergaande schaalvergroting in de veehouderij zet door april 2019 Wakker Dier Voorwoord Het aantal megastallen is de laatste jaren megahard gegroeid, blijkt uit dit rapport.
Nadere informatieDatum 8 september 2015 Betreft Beantwoording vragen over het artikel 'Worden we de melkvee-industrie ingerommeld'
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Agro en Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC
Nadere informatieGrondgebondenheid melkveehouderij op micro- en macroniveau
Grondgebondenheid melkveehouderij op micro- en macroniveau Huib Silvis en Martien Voskuilen De grondgebondenheid van de Nederlandse melkveehouderij is een belangrijk vraagstuk geworden door de afschaffing
Nadere informatieRaadsinformatiebrief
Raadsinformatiebrief Van: N. Lemlijn Aan: de leden van de Gemeenteraad Onderwerp: Boeren met buren NR 010 Steller: E. Paree Datum: 1 maart 2013 Nr.: RIB-NL-1305 Het compendium voor de leefomgeving i heeft
Nadere informatieMegabedrijven in de landbouw,
Indicator 30 januari 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal megabedrijven in
Nadere informatieDuurzame stallen,
Indicator 15 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Begin 2016 bedroeg het aandeel
Nadere informatieOVEREENKOMST. Verbeteren mineralenefficiëntie van melkveebedrijven via KringloopWijzer
OVEREENKOMST Verbeteren mineralenefficiëntie van melkveebedrijven via KringloopWijzer Van 1 januari 2014 tot 1 januari 2016 zijn de volgende afspraken van kracht tussen: - De Nederlandse Zuivelorganisatie,
Nadere informatieErratum Report LEI
Erratum Report LEI 14-128 19 januari 2015 Koeijer, T.J. de, P.W. Blokland, C.H.G. Daatselaar, J.F.M. Helming, H.H. Luesink, 2015. Scenario s voor grondgebondenheid: Een verkenning van de varianten binnen
Nadere informatieAnna van Raesfeltstraat 37, Postbus 1, 2636 ZG Schipluiden T (015) , F (015) E I
. - Gemeente..........-... Midden-Delfland Aan de leden van de gemeenteraad Ons kenmerk Uw briefvan Uw kenmerk Bijlagen 2015-13374 I 15Z.002466 Anna van Raesfeltstraat 37, Postbus 1, 2636 ZG Schipluiden
Nadere informatieHerijking doelen Duurzame Zuivelketen, aanpassingen naar aanleiding van opmerkingen adviesraad 17 december 2014
Herijking doelen Duurzame Zuivelketen, aanpassingen naar aanleiding van opmerkingen adviesraad 17 december 2014 Aan: Nadere informatie: Adviesraad Duurzame Zuivelketen Op heeft de adviesraad Duurzame Zuivelketen
Nadere informatieBasisscholen in krimpgebieden in schooljaar 2017/2018
Basisscholen in krimpgebieden in 2017/2018 In welke provincies sluiten de meeste basisscholen? Aan het begin van 2017/2018 zijn in Groningen, Zeeland, Limburg en Flevoland rond 2% van de basisscholen gesloten
Nadere informatieBenutting van de plaatsingsruimte voor stikstof en fosfaat uit dierlijke mest,
Benutting van de plaatsingsruimte voor stikstof en fosfaat uit dierlijke mest, 2006-2015 Indicator 16 mei 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met
Nadere informatieBedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven,
Bedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven, 2000-2015 Indicator 5 december 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieMelkveehouderij na de quotering
Melkveehouderij na de quotering grondgebonden en industriële bedrijven F.C. van der Schans D.D.J. Keuper Melkveehouderij na de quotering grondgebonden en industriële bedrijven F.C. van der Schans D.D.J.
Nadere informatieFosfaatoverschot in de melkveehouderij
LEI Wageningen UR LEI Wageningen UR is een onafhankelijk, internationaal toonaangevend, Postbus 29703 sociaaleconomisch onderzoeksinstituut. De unieke data, modellen en kennis van het 2502 LS Den Haag
Nadere informatieVeehouderij structuur 2017
Veehouderij structuur 2017 Jaap van Os, Rob Smidt en Edo Gies Wageningen Environmental Research Maart 2019 Inleiding Op verzoek van Wakker Dier heeft Wageningen Environmental Research (WENR) een overzicht
Nadere informatieKansen voor de zuivelketen na 2015. Verantwoord blijven ontwikkelen binnen maatschappelijke randvoorwaarden
Kansen voor de zuivelketen na 2015 Verantwoord blijven ontwikkelen binnen maatschappelijke randvoorwaarden Plan van aanpak voor de zuivelsector d.d. 1 juli 2013 1 Voorwoord Voor u ligt het plan van aanpak
Nadere informatieReview van Rapport Toetsing van de Kringloopwijzer
Review van Rapport Toetsing van de Kringloopwijzer Frits van der Schans Commissie Deskundigen Mest heeft gevraagd om het rapport Toetsing van de Kringloopwijzer te reviewen. Bij deze review is gebruik
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 33 979 Regels ten behoeve van een verantwoorde groei van de melkveehouderij (Wet verantwoorde groei melkveehouderij) Nr. 98 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS
Nadere informatieGrondgebonden melkveehouderij
Duurzame landbouw Gezond voedsel - Vitaal platteland Grondgebonden melkveehouderij Frits van der Schans Eric Hees Carin Rougoor Nadere informatie: 06 5380 5381 / fvanderschans@clm.nl Vragen mbt grondgebondenheid
Nadere informatie2015: Kans(en) en/of bedreiging voor de melkveehouder?!
2015: Kans(en) en/of bedreiging voor de melkveehouder?! Vic Boeren (06 53407806) Eric Bouwman (06 26544114) november 2014 DLV Dier Groep BV Onafhankelijk, toonaangevend en landelijk werkend adviesbedrijf
Nadere informatieFiguur 1: Ontwikkeling aantal leerlingen Figuur 2: Ontwikkeling aantal leerlingen 2009-2013 1 (index: 2009 = 100) 2014-2019 (index: 2014 = 100)
Het aantal leerlingen in het basisonderwijs is tussen 2010 en 2014 gedaald. In de provincie Limburg nam het aantal leerlingen in deze periode het sterkst af. In het voortgezet onderwijs is het aantal leerlingen
Nadere informatieVoornemen tot Maatregelenpakket fosfaatreductie
Voornemen tot Maatregelenpakket fosfaatreductie De zuivelsector heeft de afgelopen weken samen met andere partijen een pakket van maatregelen samengesteld om de fosfaatproductie door de melkveehouderij
Nadere informatieJoost Meijer, Amsterdam, 2015
Deelrapport Kohnstamm Instituut over doorstroom vmbo-mbo t.b.v. NRO-project 405-14-580-002 Joost Meijer, Amsterdam, 2015 Inleiding De doorstroom van vmbo naar mbo in de groene sector is lager dan de doorstroom
Nadere informatieBedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven,
Bedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven, 2000-2018 Indicator 12 juni 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieOpties voor beperking fosfaatproductie van de Nederlandse melkveestapel: dierrechten versus fosfaatrechten
Opties voor beperking fosfaatproductie van de Nederlandse melkveestapel: dierrechten versus fosfaatrechten Een verkennende analyse Pieter Willem Blokland, Harry Luesink, Roel Jongeneel, Co Daatselaar en
Nadere informatieOntwikkeling leerlingaantallen
Ontwikkeling leerlingaantallen Elk jaar wordt op 1 oktober het leerlingaantal van elke basisschool geregistreerd door de Dienst Uitvoering Onderwijs (). Op basis van deze leerlingtelling wordt de bekostiging
Nadere informatieLuchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen. VK Loonwerkers Najaar 2018
Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen VK Loonwerkers Najaar 2018 Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door: Methaan Lachgas Kooldioxide Ammoniak Nitraat Fosfaat Milieuopgave melkveehouderij 1 Ammoniak
Nadere informatieEmissies naar lucht door de land- en tuinbouw,
Indicator 29 maart 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De sector land- en tuinbouw levert
Nadere informatieBijlage notitie 2. Ex ante evaluatie mestbeleid 2013 Plaatsingsruimte fosfaat uit meststoffen in 2015 en daarna
Bijlage notitie 2. Ex ante evaluatie mestbeleid 2013 Plaatsingsruimte fosfaat uit meststoffen in 2015 en daarna W.J. Willems (PBL) & J.J. Schröder (PRI Wageningen UR) november 2013 Sinds 2010 is de gebruiksnorm
Nadere informatieBedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven,
Bedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven, 2000-2010 Indicator 31 augustus 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieEmissies van broeikasgassen door de land- en tuinbouw,
Emissies van broeikasgassen door de land- en tuinbouw, 1990-2009 Indicator 19 oktober 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieFiguur 1: Ontwikkeling aantal leerlingen Figuur 2: Prognose aantal leerlingen (index: 2011 = 100) (index: 2016 = 100)
Het aantal leerlingen in het basisonderwijs is tussen 2011 en 2015 gedaald. In de provincie Limburg nam het aantal leerlingen in deze periode het sterkst af. In het voortgezet onderwijs is het aantal leerlingen
Nadere informatieWeidegang in Nederland anno 2011. Dirk Keuper Erik van Well Frits van der Schans
Weidegang in Nederland anno 2011 Dirk Keuper Erik van Well Frits van der Schans Weidegang in Nederland anno 2011 Ontwikkelingen en verwachtingen Weidegang in Nederland anno 2011 Ontwikkelingen en verwachtingen
Nadere informatieOVEREENKOMST. Verbeteren mineralenefficiëntie van melkveebedrijven via KringloopWijzer
OVEREENKOMST Verbeteren mineralenefficiëntie van melkveebedrijven via KringloopWijzer Van 1 juli 2015 tot 1 januari 2017 zijn de volgende afspraken van kracht tussen: - De Nederlandse Zuivelorganisatie,
Nadere informatieVoornemen tot Maatregelenpakket fosfaatreductie
14 december 2016 Voornemen tot Maatregelenpakket fosfaatreductie De zuivelsector heeft de afgelopen weken samen met andere partijen een pakket van maatregelen samengesteld om de fosfaatproductie door de
Nadere informatieMestverwerkingspercentages 2016; CDM-advies
Themamiddag Mestverwerking in Nederland Wageningen, 03-09-2015 Mestverwerkingspercentages 2016; CDM-advies Oene Oenema Wageningen University Alterra Opdracht ministerie EZ aan CDM Wetenschappelijk onderbouwd
Nadere informatieMestsituatie en de verwerkingsplicht Gelderse Vallei en Utrechts zandgebied
Mestsituatie en de verwerkingsplicht Gelderse Vallei en Utrechts zandgebied Jaap Uenk DOFCO Beheer BV, Ruurlo, 27 februari 2014, Barneveld j.uenk@dofco.nl INHOUD Introductie Mest- en mineralensituatie
Nadere informatieGroeimogelijkheden verkend bij AMvB grondgebonden melkveehouderij
Groeimogelijkheden verkend bij AMvB grondgebonden melkveehouderij Eventuele Aart Evers Michel de Haan subtitel Op 29 maart heeft staatsecretaris Sharon Dijksma voorstellen voor de Algemene Maatregel van
Nadere informatieCIJFERS UIT DE REGISTRATIE VAN FYSIOTHERAPEUTEN Peiling 2003
CIJFERS UIT DE REGISTRATIE VAN FYSIOTHERAPEUTEN Peiling 2003 R.J. Kenens L. Hingstman Februari 2004 NIVEL Postbus 1568, 3500 BN UTRECHT Telefoon: 030-27 29 700 www.nivel.nl Pagina 2 van 6 INLEIDING In
Nadere informatieEx ante evaluatie wetsvoorstel Verantwoorde groei melkveehouderij
Ex ante evaluatie wetsvoorstel Verantwoorde groei melkveehouderij Tanja de Koeijer, Pieter Willem Blokland, John Helming en Harry Luesink Ex ante evaluatie wetsvoorstel Verantwoorde groei melkveehouderij
Nadere informatieMELK WEER GOED VOOR ELK OPLOSSINGEN NA DE MISLUKTE MELKLIBERALISERING
MELK WEER GOED VOOR ELK OPLOSSINGEN NA DE MISLUKTE MELKLIBERALISERING SP Tweede Kamer Eric Smaling & Henk van Gerven november 2015 MELK WEER GOED VOOR ELK OPLOSSINGEN NA DE MISLUKTE MELKLIBERALISERING
Nadere informatieFosfaat, ammoniak en broeikasgassen in de melkveehouderij
Fosfaat, ammoniak en broeikasgassen in de melkveehouderij Effecten van maatregelen 2020 Carin Rougoor, Emiel Elferink & Lien Terryn (CLM) m.m.v. Co Daatselaar en Alfons Beldman (LEI) (Hoofdstuk 1) Fosfaat,
Nadere informatieDuurzaamheid in de melkveehouderij
Duurzaamheid in de melkveehouderij Kampereiland 15 maart 2012, Alfons Beldman Opbouw presentatie 1. Wat is duurzaamheid? 2. Ontwikkeling duurzaamheid melkveehouderij. 3. Duurzame zuivelketen 4. Kies je
Nadere informatieIntroductie Optimus advies door middel van Melkveewet en GLB 2015
Introductie Optimus advies door middel van Melkveewet en GLB 2015 Bijeenkomst 26 januari P.G. Kusters land- en tuinbouwbenodigdheden B.V, Dreumel Optimus advies Gestart in 2014 als samenwerkingsverband
Nadere informatiePetra Berkhout. Onderzoeker, Onderzoeksinstituut LEI Wageningen UR GRONDONTWIKKELINGEN IN PERSPECTIEF
Petra Berkhout Onderzoeker, Onderzoeksinstituut LEI Wageningen UR GRONDONTWIKKELINGEN IN PERSPECTIEF Grondontwikkelingen in perspectief Grondgebonden Ondernemen, 17 november 2015 Petra Berkhout Structuur
Nadere informatieAmmoniakemissie door de land- en tuinbouw,
Indicator 15 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In de periode 1990-2014 zijn
Nadere informatieQUICK SCAN GEVOLGEN VAN AFSCHAFFING MELKQUOTUM
QUICK SCAN GEVOLGEN VAN AFSCHAFFING MELKQUOTUM Achtergronddocument bij nieuwsbericht 1 april 2015 Hans van Grinsven 1 april 2015 Inhoud 1 Achtergrond 4 2 Gevolgen voor economie 4 3 Gevolgen voor mestproblematiek
Nadere informatieZuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond. Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie
Zuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie Toekomstbeeld De Nederlandse zuivelsector floreert. Zij profiteert optimaal van de goede
Nadere informatieVruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw. Gerjan Hilhorst WUR De Marke
Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw Gerjan Hilhorst WUR De Marke Kringlooplandbouw Kringlooplandbouw begint met het verminderen van de verliezen => sluiten van de kringloop => minder aanvoer
Nadere informatieResultaten KringloopWijzers 2016
Resultaten KringloopWijzers 2016 7 september 2017 Gerjan Hilhorst WLR - De Marke Het belang van lage verliezen Mineralenverliezen belasten het milieu EU beleid: beperken verliezen uit landbouw Streven:
Nadere informatieDeze toelichting is opgesteld door het CBS op verzoek van het Ministerie van LNV.
Toelichting op de cijfers van de mestproductie in 2018 zoals berekend in de vorm van momentopnames in kwartaalrapportages en zoals gepubliceerd als voorlopige cijfers d.d.15-2-2018 op de CBS-website. Deze
Nadere informatieMonitor fosfaat- en stikstofexcretie in dierlijke mest 1 oktober 2018
Centraal Bureau voor de Statistiek Monitor fosfaat- en stikstofexcretie in dierlijke mest 1 oktober 2018 CBS Den Haag Henri Faasdreef 312 2492 JP Den Haag Postbus 24500 2490 HA Den Haag +31 70 337 38 00
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PvdD) (d.d. 20 juli 2015) Nummer 3060
van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PvdD) (d.d. 20 juli 2015) Nummer 3060 Onderwerp Vervolgvragen afschaffen melkquotum Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting vragensteller
Nadere informatieGrotere landbouwbedrijven bepalen grondvraag en -prijs
Grotere landbouwbedrijven bepalen grondvraag en -prijs Huib Silvis en Martien Voskuilen Grotere bedrijven zijn bij uitbreiding van het areaal landbouwgrond in het voordeel omdat zij over het algemeen hogere
Nadere informatieMonitor fosfaat- en stikstofexcretie in dierlijke mest 1 april 2018
Centraal Bureau voor de Statistiek Monitor fosfaat- en stikstofexcretie in dierlijke mest 1 april 2018 CBS Den Haag Henri Faasdreef 312 2492 JP Den Haag Postbus 24500 2490 HA Den Haag +31 70 337 38 00
Nadere informatieAllochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010
FORUM Maart Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt 9-8e monitor: effecten van de economische crisis In steeg de totale werkloosheid in Nederland met % naar 26 duizend personen. Het werkloosheidspercentage
Nadere informatieAgrarische grondmarkt eerste kwartaal 2013
Agrarische grondmarkt eerste kwartaal 213 Mei 213 Jan Luijt en Martien Voskuilen Landelijk overzicht De lichte stijging van de agrarische grondprijs in 212 lijkt zich in het 1 e kwartaal van 213 te stabiliseren
Nadere informatieCO2-monitor 2013 s-hertogenbosch
CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Maart 2013 2 Samenvatting In deze monitor staat de CO2-uitstoot beschreven in de gemeente s-hertogenbosch. Een gebruikelijke manier om de
Nadere informatieDe onderstaande fractie(s) hebben enkele vragen gesteld c.q. opmerkingen gemaakt. Ik verzoek u in uw brief deze vragen/opmerkingen te beantwoorden.
Commissie Economische Zaken Aan de staatssecretaris van Economische Zaken Plaats en datum: Den Haag, 20 januari 2016 Betreft: Vragen over de situatie in de melkveehouderij naar aanleiding van de regeling
Nadere informatieEsdonk 8, Gemert. Onderbouwing grondgebonden karakter. Rundveehouderij Meulepas V.O.F. Bedrijfsopzet Esdonk 8, Gemert
Onderbouwing grondgebonden karakter Rundveehouderij Meulepas V.O.F. Onderbouwing grondgebonden karakter rundveehouderij Esdonk 8 - Gemert 1 INHOUD 1 Inleiding 3 2 Locatie 4 3 Beschrijving van de inrichting
Nadere informatieMineralenmanagement en economie. Jaap Gielen Specialist melkveehouderij
Mineralenmanagement en economie Jaap Gielen Specialist melkveehouderij Mineralenmanagement en economie Als maatregelen goed zijn voor het sluiten van de kringloop, zijn ze dan ook goed voor het vullen
Nadere informatieElektrificeren van erfwerkzaamheden op een melkveebedrijf
Elektrificeren van erfwerkzaamheden op een melkveebedrijf Hoeveel CO 2 bespaar je hiermee? 1 Elektrificeren van erfwerkzaamheden op een melkveebedrijf; hoeveel CO2 bespaar je hiermee? Erfwerkzaamheden
Nadere informatieQ&A Advies Grondgebondenheid (Versie 12 april 2018)
Q&A Advies Grondgebondenheid (Versie 12 april 2018) Commissie + aanvullingen LTO Nederland Algemene vragen over de Commissie en het advies Waarom is de Commissie ingesteld? Wat houdt dat in, een bindend
Nadere informatieDuurzaamheid van melkveebedrijven in Noord-Nederland
Duurzaamheid van melkveebedrijven in Noord-Nederland Variatie in milieu-indicatoren tussen bedrijven in opdracht van Greenlincs Juni 2015, Co Daatselaar, Henri Prins en Tanja de Koeijer LEI Report 2015-087
Nadere informatie1.1 Opbrengsten BRONNENBOEK: INFO BIJ: DEELTAAK 1. Hoofdstuk 1. Het saldo
Hoofdstuk 1. Het saldo BRONNENBOEK: INFO BIJ: DEELTAAK 1 Het woord saldo betekent eigenlijk: verschil. In het bedrijf gaat het om het verschil tussen opbrengsten en kosten. Een bedrijf met de hoogste productie
Nadere informatieHandboek snijmaïs. 1 Inleiding 1.1 Herkomst en introductie maïs... 7 1.2 Arealen... 7 1.3 Rasontwikkelingen... 8 1.4 Gebruiksvormen van maïs...
1 Inleiding 1.1 Herkomst en introductie maïs... 7 1.2 Arealen... 7 1.3 Rasontwikkelingen... 8 1.4 Gebruiksvormen van maïs... 10 6 1 Inleiding Na gras is snijmaïs het belangrijkste gewas voor de melkveehouderij.
Nadere informatieWerkloosheid nauwelijks veranderd
Persbericht Pb14-084 18-12-2014 09.30 uur Werkloosheid nauwelijks veranderd - Werkloosheid blijft 8 procent - Meer mensen aan het werk in de afgelopen drie maanden - Aantal WW-uitkeringen met 6 duizend
Nadere informatie(65%) Totaal Mannen Vrouwen. Totaal jaar jaar
Ontwikkeling van de WW in de periode 21 24 Ton Ferber Tussen eind 21 en eind 24 is het aantal WW-uitkeringen bijna verdubbeld. Vooral het aantal uitkeringen aan mannen jonger dan 45 is sterk gestegen.
Nadere informatieMonitor fosfaat- en stikstofexcretie in dierlijke mest 1 januari 2019
Centraal Bureau voor de Statistiek Monitor fosfaat- en stikstofexcretie in dierlijke mest 1 januari 2019 CBS Den Haag Henri Faasdreef 312 2492 JP Den Haag Postbus 24500 2490 HA Den Haag +31 70 337 38 00
Nadere informatieUitslag KringloopWijzer
Uitslag KringloopWijzer Bedrijfspecifieke excretie melkvee Bedrijfs-kringloopscore Jaaropgave : 2014 Omschrijving : plomp 2014 feb15 Naam veehouder : Plomp Agro Vof Straat + huisnummer : Geerkade 10 Postcode
Nadere informatieMelkveehouderij Lelystad. Frits van der Schans, Lien Terryn
Frits van der Schans, Lien Terryn Analyse van de gebruiksruimte Bij gemeente Lelystad zijn aanvragen gedaan voor omgevingsvergunningen voor zeer grote melkveebedrijven. Daarop wil de gemeente weten of
Nadere informatieGraydon Kwartaalmonitor Q3 2018
Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud De economie zit duidelijk in de lift. Na eerdere positieve berichten over de groeiende omvang van het Nederlandse bedrijfsleven, blijkt ook uit deze Graydon
Nadere informatieALV GROENLINKS BRONCKHORST Visie op moderne grootschalige
ALV GROENLINKS BRONCKHORST 24-11-2015 Visie op moderne grootschalige Willem beekman Geboren op Texel, zoon van veearts. - Wens: boer worden! 25 jaar boer geweest op Urtica de Vijfsprong Biologisch dynamische
Nadere informatieBIJLAGE 7: EX ANTE EVALUATIE MESTBELEID 2013 UITBREIDING VAN MELKRUNDVEESTALLEN EN UITBREIDINGSRUIMTE VEEHOUDERIJ PER PROVINCIE
BIJLAGE 7: EX ANTE EVALUATIE MESTBELEID 2013 UITBREIDING VAN MELKRUNDVEESTALLEN EN UITBREIDINGSRUIMTE VEEHOUDERIJ PER PROVINCIE OPDRACHTGEVER: PBL 16 juli 2013 077310536:0.2 C03001.000033.0100 Inhoud 1
Nadere informatieKlimaatneutraal ontwikkelen INHOUD
JAAR VERSLAG 2016 Klimaatneutraal ontwikkelen INHOUD Continu verbeteren dierenwelzijn Behoud weidegang Behoud biodiversiteit en milieu Voorwoord Voor een toekomstbestendige en verantwoorde zuivelsector
Nadere informatieGrondgebonden melkveehouderij: beleidsopties en hun gevolgen. Carin Rougoor Frits van der Schans
Grondgebonden melkveehouderij: beleidsopties en hun gevolgen Carin Rougoor Frits van der Schans Grondgebonden melkveehouderij: beleidsopties en hun gevolgen Abstract: Dit rapport beschrijft de milieutechnische
Nadere informatieAmmoniakemissie door de land- en tuinbouw,
Indicator 2 oktober 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In de periode 1990-2017 zijn
Nadere informatieGezamenlijke aanzet uitvoeringsprogramma Mest Eindconcept, versie 30 april 2018
Gezamenlijke aanzet uitvoeringsprogramma Mest Eindconcept, versie 30 april 2018 Aanleiding De provincie Noord Brabant en de regio s Zuidoost en Noordoost Brabant vinden het belangrijk om de handen in één
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Werkloosheid verder toegenomen. Minder WW-uitkeringen aan jongeren, meer aan ouderen
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB12-035 15 mei 9.30 uur Werkloosheid verder toegenomen In april 8,2 procent van de beroepsbevolking werkloos Stijging werkloosheid in afgelopen maanden sterker
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Agro en Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den
Nadere informatieTempel A D V I E S. Agrarisch adviesbureau. in Lunteren. Ir. FCA van den Tempel Tel
Agrarisch adviesbureau in Lunteren Bestemmingsplannen Vergunningen Bedrijfsplannen Mestwetgeving Subsidies Gecombineerde opgaven Pachtzaken Etc. Ir. FCA van den Tempel Tel. 0318-478807 WWW.TEMPELADVIES.NL
Nadere informatieMineralenmanagement en economie
Mineralenmanagement en economie Mineralenmanagement en economie Economische impact mestbeleid wordt groter (10 jaar gebruiksnormen) Verlagen derogatie op zand Aanscherpen gebruiksnormen Interen op bodemreserves
Nadere informatieBijlage bij hoofdstuk 11 Wonen
Bijlage bij hoofdstuk 11 Wonen Figuur B11.1 Woningvoorraad naar eigendom, en naar provincie, 1 januari 2008 % 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht
Nadere informatieReview van Rapport Toetsing van de Kringloopwijzer
Review van Rapport Toetsing van de Kringloopwijzer Frits van der Schans 15 maart 2017 Commissie van Deskundigen Meststoffenwet heeft gevraagd om het rapport Toetsing van de Kringloopwijzer te reviewen.
Nadere informatieCopernicus Institute of Sustainable Development. Koe en klimaat. Dr. Jerry van Dijk Dr. Karin Rebel. Copernicus Institute of Sustainable Development
Copernicus Institute of Sustainable Development Koe en klimaat Dr. Jerry van Dijk Dr. Karin Rebel Inhoud presentatie Hoe zat het ook al weer met klimaatverandering? Broeikasgasemissies in Nederland Klimaatbeleid
Nadere informatie