Jaargang 1 nummer 1 april 2000 Jaargang 15 nummer 5 september 2014 Maandelijks Nieuwsblad voor Onderdendam en Omstreken 2 e RABO-Triathlon geslaagd maar met zwart randje. Helaas kunnen we dit jaar niet spreken van een volledig geslaagde triathlon. Daarvoor was het ongeluk, dat één van de wielrenners op de Fraamweg overkwam te ernstig. Met een kapot gebit en een gebroken pols overleefde hij de botsing met de tegemoetkomende auto weliswaar, maar het gaf toch een smetje op een verder prachtige triathlon. Ervan uitgaande dat alles weer in orde komt met de ongelukkige wielrenner 1 vragen hoe en misschien wel of we hiermee moeten doorgaan. Rond het dorpshuis en in het verlengde daarvan de Stadsweg bleek het drukke, gezellige centrum van de wedstrijd. Een rode loper leidde van het water naar het wisselvak en dat gaf een behoorlijk professionele aanblik. Waar we van moeten leren is met name het verkeer, dat niets met het evenement te maken heeft. Auto s, die er toch kunnen we terugkijken op een opnieuw beter georganiseerd evenement in vergelijking met vorig jaar. Daar waren de wedstrijdleider van de Nederlandse Triathlon Bond en zijn juryleden van overtuigd. Liefst 150 deelnemers stonden uiteindelijk aan de (zwem) start van de 2 e uitvoering. Ietsje meer dan vorig jaar, hoewel dat niet gold voor de jeugd. Richting volgend jaar zullen we ons als organisatie ernstig moeten afeven langs willen, fietsers en voetgangers, die even blijven staan en dan doorwillen. Het zijn obstakels, die we volgend jaar weer beter moeten oppikken en wat de organisatie ook zeker zal doen. Eveneens vervelend was de kapotte schutting van de familie Visser, waar enige hekken tegenaan vielen, maar gelukkig is ook dat in goed overleg met de familie opgelost. Toch weer op naar volgend jaar dus. Met liefst 65 vrijwilligers (voornamelijk uit ons eigen dorp) durft de organisatiewerkgroep dit ook rustig aan. Trots liepen de werkgroepleden dan ook op die zaterdag rond bij het zien van zoveel deelnemers en zoveel in het geel gehulde vrijwilligers. Hulde aan allen, die meehielpen en.heel graag tot volgend jaar 5 september 2015. Voor uitslagen en foto s zie vooral www.triathlononderdend am.nl Namens de werkgroep, Eddy Buisman.
Een foto-impressie van de triathlon; foto s gemaakt door Johannes van der Helm 2
Verzoamelstee Agenda voor oktober 2014 Een geslaagde donderdagochtend... Eddy Buisman vertelt op prachtige wijze over zijn fietstocht naar Santiago de Compostela Donderdag 02 oktober: U bent vanaf 09:30 uur van harte welkom op de inloopochtend. Met helpdesk: Jan dijkema Donderdag 09 oktober: Kom naar de informatieochtend over Humanitas. Humanitas is er voor mensen die het even niet in hun eentje redden. Ze vinden steun in één van de vele activiteiten die worden georganiseerd. Dit gebeurt middels het inzetten van getrainde vrijwilligers. Maar wat doet Humanitas nu eigenlijk en hoe waardevol is deze ondersteuning? Wat betekent deze organisatie voor vele inwoners in onze eigen omgeving? Zaal open: 09:30 uur / Aanvang: 10:00 uur Donderdag 16 oktober: Herfstvakantie (Geen Verzoamelstee) Donderdag 23 oktober: Uitje naar Galerie het Raadhuis in Eenrum. U kunt daar, samen met dorpsgenoten, genieten van de expositie Het Hoogeland. Kosten: 3,00 (Inclusief koffie en rondleiding) Tijden: 09:30 uur vertrek bij het dorpshuis en rond 12:00 uur weer terug LET OP: Opgave Inge Zwerver: 06-14936075 of mail naar inge.verzoamelstee@gmail.com Donderdag 30 oktober: Informatieochtend NUT Onderdendam Wat doet Het NUT van het algemeen in ons dorp? Anton Kamminga en Peter Knol vertellen u daarover. Zaal open: 09:30 uur / Aanvang: 10:00 uur Er was veel belangstelling, iedereen luistert geboeid. Foto s van Jan de Molenaar! AnnekeMekkes plaatste ze op de facebookpagina van de Verzoamelstee. En Eddy en Sieb hebben het uiteindelijk gehaald ook! 3
Donderdag 9 oktober 2014 Humanitas Hoogeland vertelt! Donderdag 30 oktober 2014 Informatieochtend NUT Onderdendam Humanitas is er voor mensen die het even niet in hun eentje redden. Ze vinden steun in één van de vele activiteiten die worden georganiseerd. Dit gebeurt middels het inzetten van getrainde vrijwilligers. Maar wat doet Humanitas nu eigenlijk en hoe waardevol is deze ondersteuning? Wat betekent deze organisatie voor vele inwoners in onze eigen omgeving? Zaal open: 09:30 uur Aanvang: 10:00 uur Wat doet Het Nut van het Algemeen in ons dorp? Anton Kamminga en Peter Knol vertellen u daarover. U bent van harte welkom om deze ochtend bij te wonen. Zaal open: 09:30 uur Aanvang: 10:00 uur 4
Dag van het Dorpshuis brengt Wmodiscussie op gang. herkenbare discussie. Het blijkt dat er nog heel wat gekanteld moet worden voordat de neuzen dezelfde kant op staan. Dat de Wmo en dorpshuizen veel voor elkaar kunnen betekenen, kon iedereen uiteindelijk wel beamen. Vooral in de kleinere dorpen zullen de Wmo-taken echter vooral op het gebied van ontmoeting liggen. Iets waar dorpshuizen al sinds mensenheugenis ijzersterk in zijn. Dorpshuizen kunnen een rol spelen bij de uitvoering van de nieuwe Wmo. Hoe die rol er precies uit moet komen te zien en of gemeenten en zorgaanbieders daar klaar voor zijn, is nog maar de vraag. Dat is de conclusie van de met 120 personen drukbezochte Dag van het Dorpshuis, die Groninger Dorpen op 19 september in het gloednieuwe dorpshuis van Usquert heeft gehouden. Onder leiding van dagvoorzitter Wiebe Klijnstra van RTV Noord schoven zowel professionals, ambtenaren als dorpsbewoners om tafel om over dit onderwerp, waarover nog zoveel onbekend is, met elkaar in gesprek te gaan. Vanaf 2015 zullen dorpsbewoners met veel van hun zorgvragen bij de gemeente aankloppen die vanaf dan verantwoordelijk is voor de uitvoering van de Wmo. Maar de overheid verwacht ook dat mensen meer gebruik zullen maken van hun sociale netwerk en elkaar zullen helpen. In veel dorpshuizen gebeurt al van alles op dat gebied, zoals in Onderdendam, waar dankzij het Verzoamelstee-project ouderen elkaar regelmatig rondom de tablet ontmoeten. De organisatie van dit soort activiteiten vraagt wel het nodige van de vrijwilligers die hierbij best wat ondersteuning kunnen gebruiken. Dit bleek tijdens het rondetafelgesprek dat het nodige vuurwerk opleverde. Dorpshuisbestuurder Bert Helmholt pleitte voor een betaalde dorpscoach die een aantal uren in de week als aanspreekpunt voor het dorp kan dienen. Wethouder Fred Stol maakte direct duidelijk dat de gemeente niet met een zak geld klaar staat, maar dat zij open staat voor goede ideeën. Zorgprofessional Margriet Smids vond dat er in het verleden te weinig gekeken is naar de kwaliteiten van de vrijwilligers en kijkt uit naar samenwerking. Fred Stol vroeg zich af of hier misschien sprake is van een overlevingstactiek. De zaal, waarin ook veel wethouders zaten, luisterde geamuseerd naar deze voor iedereen zeer 5 Donderdag 23 oktober 2014 Uitje naar: Galerie het Raadhuis in Eenrum Expositie Het Hoogeland Met onder andere schilderijen van Edwin Grissen (Zie plaatje met de koeien) Kosten: 3,00 (Inclusief koffie en rondleiding) Tijden: 09:30 uur vertrek bij het dorpshuis en rond 12:00 uur weer terug Opgave Inge Zwerver: 06-14936075 of mail naar inge.verzoamelstee@gmail.com
De eerste Ladies-Night Op vrijdag 10 oktober wordt in het dorpshuis, vanaf 21.00 uur de eerste Ladies Night georganiseerd. Voor en door vrouwen, vandaar ook een minimum leeftijd van 18 jaar. Waar moet je nu aan denken bij een Ladies Night: Gewoon een gezellige avond met alleen gezellige vrouwen. Niets moet, bijna alles mag en als het bevalt zal het ongetwijfeld in de toekomst herhaald gaan worden. Kortom: Ben je vrouw van 18 tot 88 en woon je in Onderdendam of omstreken, kom dan op vrijdag 10 oktober vanaf 21.00 uur naar de gezellige bar van het het dorpshuis in Onderdendam. 6
Nr. 102 Tekst: Kees Willemen Foto s: Sieb-Klaas Iwema, Kees Willemen De hoge temperaturen van de afgelopen dagen logenstraffen misschien de komst van een naderende herfst, maar wie s ochtends vroeg door de mist maar een zicht heeft van zo n vijf à tien meter op de fiets,weet wel beter: de herfst is onder ons, ook al willen we het misschien nog niet weten. En ook bij het uit de deur stappen voel je het meteen: een lichte, nauwelijks merkbare vluchtige aanraking in het gezicht. Een spin heeft zijn draden getrokken over je deuropening, terwijl jíj lag te slapen. Welkom in de fascinerende wereld van spinnen! Die spin bij mijn deur was een kruisspin ( Araneus diadematus), de meest algemene webspin die we kennen. Herkenbaar aan het kruis op zijn rug. Wie de tijd heeft moet eens op een achternamiddag blijven kijken hoe het weven van zo n web gaat. Het web dat zo n spin maakt voordat het klaar is voor het vangen van insecten, wordt in feite tweemaal gemaakt. Eerst wordt het met nietkleverige draden uit een klier aan het uiteinde van het achterlijf van de wijfjesspin gesponnen. De spin bevestigt stevige raamdraden aan de meest verliggende obstakels in de buurt. Daarna spint ze de spaakdraden en een kleine binnenste spiraal. Dan gaat ze over de buitenste spiraal terug, waarbij ze de nietkleverige spiraal opeet en deze vervangt door een kleverige. Zo voorkomt ze dat ze zelf in haar eigen web verstrikt raakt. Wat daarbij helpt is dat haar poten met een flinterdun olielaagje bedekt zijn. Is eenmaal een insect gevangen, in het web, dan wordt die door de spin gebeten en verlamd. De verlamde prooi wordt met spinsel omwikkeld en ingespoten met enzymen. Het Hoe komt een hooiwagenspin in een gerenoveerd huis? lichaamsweefsel van het insect krijgt dan de substantie van een soort vloeibare soep die moeiteloos wordt opgezogen. Functioneert het web niet zo goed meer en is het een beetje haveloos geworden, dan wordt het in het geheel door de spin opgegeten. Stel je even voor bij wijze van vergelijking.je bent taxichauffeur, je hebt duizenden klanten gehad. Je auto is afgeschreven en je eet hem na gebruik gewoon op. De natuur is soms verbijsterend inventief. Vaak inventiever en innovatiever dan wij mensen kunnen bedenken. Nog een voorbeeld waarbij ik me afvroeg, hoe is het in hemelsnaam mogelijk?toen mijn huis aan de Bedumerweg na het herstel van de aardbevingsschade was gerepareerd, binnen en buiten opnieuw was gestuct en gesausd, waren de eerste bewoners niet wijzelf maar hoog in de net gestuukte ruimtes troffen we in de hoeken weer een paar nieuwe hooiwagenspinnen ( Pholcus phalangiodes) aan. Ongelooflijk..hoe waren ze daar gekomen? Hooiwagens zijn tien millimeter grote achtpotige dieren met bijzonder lange poten die nauw verwant zijn aan de spinnen, waar ze ook bijzonder veel op lijken. Het tweede paar poten dat langer is dan de andere drie paar, wordt gebruikt om de weg af te tasten. Ze spinnen geen kleverige webben maar enkele van de ruim dertig soorten bezitten kleverige haren bij de monddelen om de prooi mee in bedwang te houden die ze met pincetachtige kaken grijpen. Ze jagen op kleine insecten. Denk maar aan fruitvliegjes die je nu heel veel ziet maar ze eten ook vogeluitwerpselen op. Van dit kleine insectenlesje naar de weerbarstige praktijk. Drie weken geleden kwam Jantje Dijk- Huizinga van de Uiterdijk met een groot formaat 7
De Grote Groene Sabelsprinkhaan.Hij bijt niet! jampot naar mij toe. Daarin zat iets wat leek op een reusachtige sprinkhaan. Ook hier weer, er zijn talrijke soorten. Er is zelfs een sprinkhaan die in bosgebieden leeft en kwamen ze net voor de trek met een grote groep op onze wijde dakgoot zitten om te socializen. Wel groeit het aantal koolmeesjes overal rondom het huis. En we hebben een vast merelvrouwtje als logeergast die gewoon onder de pergola op een van de wijnranken zit te pitten en een druifje als ontbijt neemt. Twee weken geleden hevig gepiep en gefladder in onze kas. Mijn geliefde Louise heeft de pieper, die hevig tegenstribbelde, gevangen voor de foto. Het bleek een Kleine Bonte Specht ( Dendrocopos minor). Die bosgast zit ook vaak in oude boomgaarden. En die hebben we op de Bedumerweg 44, achter het nog steeds te koop staande huis aldaar. Toen wij er logeerden tijdens het herstel aan ons eigen huis had een specht in de appelboom die het dichtst bij het huis staat in een hol een flink aantal jongen grootgebracht. Iedere week werd met veel lawaai het gras in die boomgaard gemaaid maar de spechten bleven er rustig zitten. Onverstoorbaar. Als we opstonden konden we de jongen luid horen roepen om eten. Genoeg private talk. Over de natuur raak je niet uitgepraat.alle verhalen en foto s zijn de komende maand weer welkom op het bekende adres: Kees Willemen Bedumerweg 48 9959 PH Onderdendam Tel.050-3049464/ 06-18849215 E-mail: c.j.a.j.m.willemen@ziggo.nl Kleine bonte specht.in de kas gevangen en weer vrij gelaten' Negertje wordt genoemd. Maar deze was overduidelijk groen, had grote lange vleugels. Jantje vond hem er maar griezelig uitzien: Bijt zoiets niet?,vroeg ze zich af. Ik ben gaan zoeken en zoeken want er was nog een extra signalement. Sieb- Klaas Iwema, de hoffotograaf van deze rubriek had een zelfde sprinkhaan voor de camera gehad. Zijn mooie plaatjes verschafte extra duidelijkheid. Het betreft hier de Grote Groene Sabelsprinkhaan ( Tettigonia viridissima ). Hij is soms meer dan vijf centimeter lang, zo niet groter. Nee bijten doet hij absoluut niet. Hij leeft van planten en van weke insecten. Sabelsprinkhanen vormen een geliefd voedsel voor kleine zoogdieren en vogels. Tja, over vogels hebben we het deze keer nog nauwelijks gehad. De laatste zwaluwen heb ik gezien boven onze tuin op 19 september. Maar niet zoals vorige jaren 8
HOO! Houdt Onderdendam Overeind NIEUWSFLITS VAN CBS DE HAVEN Een sfeerimpressie van de eerste schoolweken De werkgroep HOO! Houdt Onderdendam Overeind is de afgelopen weken in overleg geweest met de NAM en een aantal andere partijen. De komende weken zullen overleg met met name de Gemeente Bedum volgen. De bedoeling is om tot een voorstel te komen van collectieve aanpak van de versterkingsmaatregelen, energetische verbeteringen en eventuele andere wensen voor de inwoners van Onderdendam. Wij zullen in de maand november een informatiebijeenkomst beleggen waarin de werkgroep uitlegt wat er op de inwoners OPROEP van Onderdendam af komt de komende jaren en hoe wij denken om dat samen met de NAM, de overheden en de uitvoerende aannemers gestroomlijnd te laten verlopen. De inzet uiteindelijk is om alle werkzaamheden zo uit te voeren dat Onderdendam letterlijk en figuurlijk sterker uit het hele proces naar voren komt. In het volgende Nijsjoagertje een uitgebreide toelichting op de plannen en een uitnodiging voor de informatieavond. Namens de werkgroep, Dethmer Jonkhoff t Nijsjoagertje valt nu al 15 jaar lang (bijna) elke maand op de laatste donderdag bij u in de bus. Voor de vulling van het krantje zijn we afhankelijk van u, de inwoners van het dorp en dat gaat elke maand zonder problemen. Voor de financiering zijn we afhankelijk van de inkomsten uit de advertenties en van donaties van verenigingen en de inwoners van het dorp. De financiering loopt wat moeilijker. Daarom nogmaals een verzoek tot een vrijwillige donatie op IBAN nr NL78INGB0009014281 t.n.v. t Nijsjoagertje OPROEP: Lijkt het u gezellig om samen met de kinderen een broodje te eten op school? Eens in de twee weken, op maandag, zoeken we iemand die de overblijf wil verzorgen van 12.00-13.00 uur. Voor meer informatie en aanmelding, kunt u contact opnemen met Monique Koerts (moniquekoerts@home.nl). 9
BELANGRIJKE TELEFOONNUMMERS: Huisartsen: In het weekendhulp, na 17.00 u en voor 08.00 uur s morgens en gedurende feestdagen te bellen met: 0900 9229 Tandartsen: Op zaterdag en zondag is er om 11.00 uur en 17.00 uur een spreekuur. Buiten deze spreekuren is de verantwoordelijk tandarts na telefonisch overleg te consulteren. Naam + telefoonnummerdienstdoende tandarts is te beluisteren op de telefoonbeantwoorder van uw eigen tandarts. Apotheek : De Vlijt 4 te Bedum tel. 050 301 52 72 Zaterdag van 10.00-13.00 uur Zon- en feestdagen gesloten. Buiten openingstijden voor spoedgevallen contact opnemen met Apotheek Hanzeplein (Hanzeplein 122 tel. 0900-1115020) Uitvaartvereniging De Laatste Eer: Secretaris en ledenadministratie : D.Huisman, Trekweg naar Onderdendam 29, 9951 SE Winsum (Gn) Tel 050-3049361 Uitvaartverzorger : G.J.Sikkema Gebr Gootjesstraat 39 9953 PV Baflo Tel 0595-424222 Dierenartsen: Dierenartsenpraktijk Van Stad tot Wad te Bedum 050-3014260 voor gezelschapsdieren, 0596-518242 voor landbouwhuisdieren en paarden. Dierenartesenpraktijk Noord West Groningen te Winsum Tel. Nr. 0595-441800 Politie / Brandweer / Ambulance: Alarmnummer 112 Politie, niet dringende meldingen 0900 88 44 Kerkdiensten Gereformeerde Kerk 05 okt 09.30u dhr. H.C. Perdok 12 okt 11.00u ds. M.H. Langenburg 19 okt 11.00u ds. B. Diemer 26 okt 09.30u ds. E. van Wieren (H.A.) Kerkdiensten Ned Hervormde Kerk 05 okt 19.00u ds. B.L.P. Tramper Israëlzondag 12 okt 19.00u ds. T.L.J. Bos 19 okt 14.30u ds. H. van Wingerden Start winterwerk, jeugddienst 26 okt 19.00u dhr. F. Verkade Voorbereiding H.A. 10
11
AGENDA: OKTOBER 2014 30 sept 14.00u Soosmiddag 55+ 02 okt 09.30u Verzoamelstee inloopochtend Helpdesk Jan Dijkema 09 okt 09.30u Verzoamelstee Informatieochtend Humanitas 10 okt 21.00u Ladies Night (18+) 11 okt 15.00u Karaoke Kindermiddag VVO 14 okt 14.00u Soosmiddag 55+ 16 okt Geen Verzoamelstee (herfstvakantie) 23 okt 09.30u Verzoamelstee naar Het Hoogeland 24 okt 20.00u Kaarten en sjoelen 27 okt 20.00u Leeskring 28 okt 14.00u Soosmiddag 55+ 30 okt 09.30u Verzoamelstee Informatieochtend t Nut 31 okt OUD PAPIER, graag voor 19.00 uur bij de weg. Alle activiteiten in het Dorpshuis, tenzij anders aangegeven. Redactie Nijsjoagertje Foto s: Johannes v.d. Helm e.a. Bijdragen van: Eddy Buisman, Inge Zwerver, Kees Willemen e.a. Eindredactie en opmaak: Dethmer Jonkhoff Email: jonkh112@kpnmail.nl Of Boterdiep OZ 1 9959PM Onderdendam tel. 050-3049363 Kopij inleveren het liefst via email Kopij aanleveren uiterlijk: maandag 27 oktober 2014 Donaties graag op rekening IBAN nr NL78INGB0009014281 t.n.v. t Nijsjoagertje Oproepje kaartclub VVO, Wij van kaartclub VVO willen hierbij graag een oproepje doen! Al een tijdlang loopt de animo voor het klaverjassen achteruit, op dit moment zijn we nog met ca. 8 personen. Aangezien dat echt wat aan de magere kant is, willen we jullie vragen om ons op de klaverjasavonden te vergezellen. Het is maar 1 vrijdagavond in de maand, van september tot en met maart, en het is altijd heel gezellig!. Goed kunnen klaverjassen is geen pre, het gewoon een beetje onder de knie hebben is ook prima. Dus lijkt het je leuk om een gezellig avondje te klaverjassen met dorpsgenoten, kom dan op 24 oktober om 20:00 in ons dorpshuis en doe mee! Of meld je aan bij Astrid Veenstra, 0503049258. Oh ja, het is wel een vereiste om lid te zijn van VVO. Dus kom op mensen, laat niet ook het klaverjassen ter ziele gaan! Graag tot ziens op 24 oktober! Vriendelijke groet VVO. 12