MODULE Gesprekstechnieken Afstudeerrichting: Assistent in de Psychologie Code: 9181 Academiejaar: vanaf 2013-2014 Type: Kernmodule Niveau: inleidend Periode binnen het modeltraject: semester 2 Start binnen de programmering: start semester 2 Aantal studiepunten: 6 Aantal lestijden: 60 Totaal aantal contacturen: 60 Totaal aantal uren afstandsonderwijs: 0 Totaal studietijd: 150 Deeltijds programma: Examencontract: niet Deliberatie: Vrijstelling of overdracht: Onderwijstaal: Nederlands Lector(en): Kristiaan Van Calster; Kristof Stappers KORTE OMSCHRIJVING In deze cursus krijgen de studenten een inleiding in de algemene principes van de communicatie. Bovendien krijgen zij een vaardigheidstraining in een aantal technieken van communicatie, assertieve communicatie, feedback geven en krijgen, non-verbale communicatie, tweegesprekken (interviewtechnieken, slecht nieuwsgesprek en functioneringsgesprek) en groepstechnieken (presenteren, vergaderen ). 1
EINDCOMPETENTIES EN LEERDOELEN Deze module draagt bij tot het realiseren van onderstaande competenties en leerdoelen: Communiceren aangepast aan het doelpubliek van cliënten en/of deskundigen communiceren met professionelen en niet-professionelen geeft en ontvangt feedback organiseert informatiesessies en -activiteiten rond een nieuw thema past de basismechanismen en axioma s van communicatie toe. past in mondelinge communicatie het taalgebruik aan de ontvanger(s) presenteert een rapport aan professionelen en niet-professionelen structureert een mondelinge voorstelling voert een gesprek met de hulpvrager Opnemen van gepaste rollen (expert, coach, teamlid, leidinggevende) in de psychologische werksituatie eenvoudige leidinggevende taken uitvoeren beoordeelt het functioneren van medewerkers leidt een vergadering stuurt het functioneren van medewerkers bij interpersoonlijke sensitiviteit tonen schat gedrag en gevoelens empathisch in treedt de cliënt tegemoet met een open houding VEREISTE BEGINCOMPETENTIES Modules waarvoor men voorafgaand geslaagd moet zijn: geen Modules die men best vooraf volgt: geen Algemene begincompetenties: competenties gerealiseerd in het secundair onderwijs 2
LEERINHOUDEN Theoretische basis Gespreksvaardigheden: Inleiding Het achterliggende communicatiemodel Axioma s rond communicatie (Watzlawick) Basisomgangsvormen (aanvaarden, verwerpen, negeren) Communicatiestops De basisvaardigheid van het luisteren De deur openzetten: passief luisteren, non-verbaal gedrag, aandachtgevend gedrag, verbale aanmoedigingen Actief luisteren : samenvatten, parafraseren, doorvragen, empathisch luisteren, Gevoelsreflecties concretiseren Non-verbale communicatie Rol van de non-verbale communicatie Soorten en verschijningsvormen De assertieve communicatie Communicatieve stijlen (subassertieve, agressieve en assertieve) Denkprocessen (zelfbeeld en rechten ) Emotionele processen (E.Q.) Gedragsprocessen Het interview Doel Methode Verloop Conflictbemiddeling Hoe ontstaan conflicten? 3
Aanpak van conflicten Het slecht nieuws gesprek De valkuilen Het adequate gesprek Het functioneringsgesprek Doel Methode Verloop Vergadertechnieken Is vergaderen nodig? Soorten vergaderingen Tips en afspraken Presentatietechnieken Voorbereiding De presentatie zelf Nabespreking STUDIEMATERIAAL - Adriaansen,M. en Caris J. (2011 3 e druk) Elementaire sociale vaardigheden. Houtem: Bohn Stafleu, van Loghum. - Cursus Gesprekstechnieken, CVO Provincie Antwerpen. Assistent in de Psychologie. 2012. - Materiaal verspreid of naar doorverwezen tijdens de lessen WERKVORMEN Contactonderwijs doceren, groepsdiscussie of probleemoplossend gesprek, rollenspel Afstandsonderwijs 2 lesavonden (voorbereiden en evalueren van de presentatie) EVALUATIE Toetsvormen: kennistoets open vragen presentatie 4
project werkstuk of presentatie simulatie vaardigheidstoets Vereiste aanwezigheid: 100% van contactonderwijs Permanente evaluatie: 35% klaspresentatie en feedback, 30% thuisopdrachten Eerste examenperiode: examen over de leerinhouden van de module; telt mee voor 35% van het totaal Tweede examenperiode: idem 5