The Elliott Wave Principle Het voorspellen van de beurs is een onderwerp dat de nodige fascinatie opwekt. Al eeuwen doet men pogingen om het voorspellen onder de knie te krijgen. Honderden theorieën over de bewegingen op de beurs zijn ontwikkeld; de één met meer succes dan de ander. Ralph N. Elliott ontwikkelde in de jaren 30 van de vorige eeuw een theorie die de tand des tijds heeft doorstaan. Door ziekte aan huis gekluisterd, maakte Elliott een studie van de aandelenmarkten en analyseerde daarbij duizenden grafieken van de Dow Jones. Hij ontdekte een zekere herhaling van koersbewegingen volgens vaste herkenbare patronen. De patronen herhalen zich in de vorm, niet noodzakelijkerwijs in tijd of omvang. Elliott isoleerde uit zijn analyses 13 herkenbare patronen (waves). Hij stelde vast dat als je de verschillende patronen aan elkaar linkt, deze samensmelten tot één van de 13 benoemde patronen, alleen dan van een hogere orde. Hij noemde dit fenomeen The Wave Principle. Op basis van de kennis, die hij had opgedaan, voorspelde Elliott begin jaren 40 een bullmarkt die alle verwachtingen zou overtreffen. Een voorspelling gedaan op het moment dat men dacht dat de top in de Dow Jones van 1929 (vlak voor de grote crash) nooit meer overtroffen zou worden. Hij heeft gelijk gekregen en hoe! Vandaag de dag hangen miljoenen zijn theorie aan. Toch staan ook veel mensen sceptisch tegenover The Wave Principle. Een veel gehoorde opmerking is: Zet 12 Elliottaanhangers een grafiek voor en zij komen met 13 mogelijke scenario s. De Elliott Wave Theorie is inderdaad een meer complexe theorie op het gebied van de technische analyse. Het toepassen van Elliott op de beurs is populair gezegd niet echt appeltje, eitje. Op de volgende pagina s vindt leggen we u de belangrijkste principes van de theorie van Elliott uit. 1
De Theorie Binnen de Elliott Wave Principals zijn er twee belangrijke koersrichtingen aan te geven: 1. De koersbeweging in de hoofdrichting/trend in de vorm van een impulsieve beweging. De Impulsieve golfformatie heeft vijf koersbewegingen die genummerd weergegeven worden. Drie in de richting van de trend, namelijk de golven 1,3 en 5. Twee tegen de trend in, de golven 2 en 4. Elliott ontdekte 3 soorten impulsieve bewegingen; de impuls, de leading diagonal en de ending diagonal. De meest voorkomende is de impuls zoals hieronder weergegeven. 2. De correctieve beweging tegen de trend in. De correctieve beweging (tegen de hoofdrichting in) bestaat uit 3 golven die in letters weergegeven worden. Een complete correctiegolf bestaat nooit uit vijf golfen. Elliott ontdekte 10 correctieve patronen. Één van de meest voorkomende correctieve patronen is de Zigzag, zoals hieronder weergegeven. 2
Golfstructuren The Wave Principle kenmerkt zich door het feit dat aan elkaar gelinkte patronen samensmelten tot één van de 13 benoemde patronen, alleen dan van een hogere orde. De onderstaande grafieken verduidelijken deze uitspraak: De bovenstaande grafieken lijken identiek. Het verschil is echter dat de impuls in de eerste grafiek in minuten in minuten voltooid was, terwijl de impuls uit de tweede grafiek er enkele maanden over deed. Elke impuls bestaat uit 3 impulsen en 2 correctieve bewegingen (van een lagere orde). De impuls zelf maakt weer onderdeel uit van een impuls van een hogere orde. Om de patronen van verschillende ordes te onderscheiden, bracht Elliott een golfrangorde aan. Het herkennen van het goede patroon in combinatie met de juiste gradatie maakt de theorie bij uitstek geschikt om toe te passen op beurs. Het maakt hierbij in principe niet uit of dit future, day-, end of day-, week-, of lange termijntrading betreft. In de theorie gebruikt men verschillende notaties om de gradatie van de koersontwikkeling aan te geven. Dit loopt van Grand Super Cycle (eeuwen) tot subminuette (binnen een minuut). 3
s en richtlijnen Hieronder volgen een aantal regels en richtlijnen voor impulsieve bewegingen. Er kunnen uitzonderingen zijn op de richtlijnen. Een impuls moet wel altijd aan een regel voldoen. s en richtlijnen Golf 1,3 en 5 geven de hoofdtrend aan in een impuls. Golf 3 is niet de kortste van de drie impulsieve bewegingen. Golf 2 heeft geen groter koersbereik dan golf 1 en kan daarmee nooit lager uitkomen dan het startpunt van golf 1. Golf 4 heeft geen groter koersbereik dan golf 3 en kan daarmee nooit lager uitkomen dan het startpunt van golf 3. Golf 4 kan golf 1 niet overlappen in een impuls, wel in de twee andere impulsieve bewegingen (leading diagonal en ending diagonal). Het einde van golf 3 reikt hoger dan het einde van golf 1 Het doel van impulsieve bewegingen is het maken van koerswinst in de richting van de trend. Bovenstaande regels zorgen hiervoor. Golf 3 is vaak de langste golf in termen van prijs Is golf 2 een scherpe correctie verwacht dan dat golf 4 een zijdelingse correctie is en vice versa (alternatieregel) Begint een correctieve golf met een zijdelingse beweging in de A-golf, verwacht dan een zigzag formatie als B-golf en vice versa. Is golf 5 een verlengde golf (extension), verwacht dan een scherpe correctie. Een correctie op een complete impuls eindigt vaak bij golf 4 van de voorgaande impuls De lengte van 2 van de 3 impulsgolven uit een impuls komen vaak overeen in tijd en omvang, golf 1 en 5 komen vaak overeen in prijs Naast de bovenstaande set van richtlijnen en regels voor een impuls zijn er meerdere regels en richtlijnen binnen de Elliotttheorie. Het voert te ver om deze uitgebreid in dit artikel te behandelen. Let wel: een regel mag nooit overtreden worden! De regels en richtlijnen hebben grote praktische waarde bij het vaststellen van de juiste telling binnen een patroon. 4
Verlengde golven In een impuls golf kan er sprake zijn van een zogenaamde extension, of verlenging. 1 van de 3 impulsieve bewegingen (golf 1,3 of 5) is dan een verlengde golf. Bij aandelen of indices is dit vaak de 3e golf (Bij valuta en commodities vaak de vijfde golf). Valse toppen We kennen ook de failure of truncation. Wanneer een vijfde golf niet tot aan de top of voorbij de 3e golf komt, dan noemen we dat een failure. Golf vijf heeft niet voldoende kracht om voorbij de derde golf te komen. Ending Diagonal Naast de impuls kennen we de leading diagonal en de ending diagonaal. De leading diagonal komt niet vaak voor en behandelen we hier niet. De ending diagonal is een beweging die voor kan komen als een vijfde golf in een impulsieve beweging of als C-golf in een correctief patroon. Normaal gesproken ontstaat het patroon als de beweging daaraan voorafgaand veel te snel is verlopen. Tegengesteld aan een impuls kunnen en mogen de golven elkaar overlappen. Het patroon bestaat uit vijf maal een driegolvenpatroon (3-3-3-3-3). 5
De corrigerende bewegingen Naast de impulsbeweging, die de hoofdrichting aangeeft, bestaat er de corrigerende beweging. Een correctiegolf bestaat uit drie golven en nooit uit vijf! 1. Zigzag Er bestaan een aantal varianten in de correctie golf, we beginnen met de zigzag. Een zigzag heeft de notatie A-B-C, waarbij de structuur van het patroon er uitziet als een 5-3-5 golfbeweging. Golf B corrigeert vaak 32,8% tot 50% van golf A. De lengte van C is minimaal 127%, maar vaak 162% van A. Normaal gesproken corrigeert de zigzag minimaal 50% en maximaal 100% van de voorgaande impulsgolf. 6
2. Dubbele (double) Zigzag en driedubbele (triple) Zigzag Naast de zigzag kennen we ook nog de dubbele, (double) en de driedubbele(triple) zigzag. Na het afronden van het patroon volgt een impulsieve beweging in de richting van de hoofdtrend. 3. Flat Een flat wordt ook genoteerd als een A-B-C. De interne golfstructuur ziet er uit als 3-3-5. Golf B corrigeert meer dan 61,8% van A en maximaal 100% van A. De C zal proberen om in de buurt van de top van de A-golf te komen. Over het algemeen corrigeert de flat minimaal 23,8% en maximaal 50% van de voorgaande impuls golf. 7
4. Expanded flat Bij de expanded doorbreekt de B-golf het startpunt van de A-golf. De C-golf overstijgt de A-golf. 5. Triangle of Diagonaal De triangle is een patroon dat bestaat uit vijf overlappende golven, die we onderverdelen in een 3-3-3-3-3 patroon. Deze golven krijgen een labeling a,b,c,d,e. Een triangle geeft op de beurs meestal het gevecht tussen de beren en stieren. Hierdoor krijg je een zijwaarts ogend patroon. Een triangle vinden we vaak terug als een 4e golf uit een impulsieve beweging. Onderstaand een symetrische triangle, zoals deze voorkomt in een bull markt. De top daalt en de bodem stijgt. In een bearmarkt moeten we het figuur omdraaien. Onderstaand de dalende triangle in een bullmarkt. De weerstandslijn daalt en de steunlijn loopt horizontaal. In een bearmarkt draaien we het figuur natuurlijk om. 8
Onderstaand een ascending triangle. De steunlijn is stijgend. De top loopt horizontaal. Dit patroon geldt weer voor een bullmarkt. In een bearmarkt keren we het patroon om. Onderstaand de expanded of reverse symmetrical triangle in een bullmarkt. De top van de triangle overstijgt de top van de voorgaande impulsieve beweging. We geven u hiermee een overzicht van de meest voorkomende patronen. Er is echter meer. Wilt u meer weten over Elliott. Wij kunnen u het boek Elliott Wave Principle, Key to market behaviour van Frost en Prechter aanbevelen. Wij hopen dat ook u de theorie ontdekt en haar mogelijkheden onderkent! Jan Alle Wijma 9