notitie Van Twickelostraat 2 Postbus 233 7400 AE Deventer telefoon 0570 69 79 11 telefax 0570 69 73 44 www.witteveenbos.nl onderwerp project opdrachtgever projectcode referentie opgemaakt door milieuhygiënisch asfaltonderzoek zuidelijke randmeren veiligheid zuidelijke randmeren waterschap Vallei & Eem LEU36-8 LEU36-8/strg/006 C. Koot MSc. goedgekeurd door A.G.C. Goselink paraaf status definitief datum opmaak 2 maart 2011 bijlagen I Lokale ligging asfaltboringen II Analysecertificaten aan waterschap Vallei & Eem J.K. van der Meer 1. INLEIDING In opdracht van waterschap Vallei & Eem heeft onderzoek uitgevoerd naar de milieuhygiënische kwaliteit van het asfalt binnen het plangebied zuidelijke randmeren. Het plangebied omvat de dijken langs de Eem en het Eemmeer, van Amersfoort tot aan de rijkssnelweg A28 nabij Putten. Ten behoeve van de dijkverbetering zijn ter plaatse van een aantal bestaande asfaltwegen ingrepen gepland, zoals het verhogen of verleggen van de bestaande weg. Alleen ter plaatse van deze asfaltwegen is een asfaltonderzoek uitgevoerd. Het asfaltonderzoek is gebaseerd op de CROW-publicatie 210 [ref. 1]. Het doel van het asfaltonderzoek is het op indicatieve wijze vaststellen van de milieuhygiënische kwaliteit van het asfalt, om de eventuele afzet-, verwerkings- danwel hergebruikmogelijkheden van vrijkomend asfalt te bepalen. Het asfaltonderzoek is gelijktijdig met het bodemonderzoek ter plaatse van het plangebied uitgevoerd. De resultaten van het bodemonderzoek zijn separaat gerapporteerd [ref. 2]. In onderhavige notitie worden de resultaten van het milieuhygiënisch asfaltonderzoek gepresenteerd en getoetst. 2. WERKZAAMHEDEN 2.1. Veldonderzoek De werkzaamheden zijn uitgevoerd op 5 juli 2010, 25 augustus 2010, 2 december 2010 en 10 januari 2011 door de milieumeetdienst van, door Dikkeboom Betonboringen B.V. en door BOKS betonboringen.
In totaal zijn ter plaatse van 7 dijktrajecten twee of meer asfaltboringen geplaatst. De boorlocaties zijn op de kaarten in bijlage II per dijktraject weergegeven. In tabel 2.1 is een overzicht van het aantal asfaltboringen en analyses per onderzocht dijktraject opgenomen. tabel 2.1. Overzicht boringen + analyses per dijktraject dijktraject (dp) ligging geplande ingreep aantal 4E (124,5-125,3) 6O (212,5-214) 7A (215 + 216-217) 7F (223) 9J (311,5-313,5) 10B (punt 61, hoge gronden) 10C (punt 72-77, hoge gronden) TOTAAL Toelichting: asfaltboringen aantal analyses Westdijk, bebouwde kom Bunschoten ophogen weg 2 2x Eemdijk, net ten noorden van de Bisschopsweg Zuidereind, net ten noorden van de rijksweg A1 ophogen weg Zuidereind, net ten zuiden van de Bisschopsweg ophogen/verleggen weg ophogen weg 2x DLC-analyse 2* 2x 3x DLC-analyse 4* 4x 4x laagbeschrijving proef 152 7x DLC-analyse 2 2x 6x DLC-analyse De Schans, weg langs jachthaven ophogen weg 2 2x op hoek Eemzijde/Tjalkweg, stuk fietspad en stuk wegdek Ringweg Koppel, net ten noorden van Kwekersweg ophogen weg/fietspad aanleg drempel 2x DLC-analyse 2 2x 2x DLC-analyse 2 2x 4x DLC-analyse 16 16x 16x laagbeschrijving proef 152 26x DLC-analyse * in verband met het verlopen van de bewaartermijn van de monsters zijn deze boringen nogmaals geplaatst ten behoeve van het uitvoeren van de DLC-analyses. De herplaatste boringen zijn direct naast de eerdere boorlocaties geplaatst en derhalve is dezelfde laag bemonsterd. 2.2. Chemisch onderzoek De chemische analyses zijn uitgevoerd door ALcontrol BV te Rotterdam. Per monster is een laagbeschrijving Proef 152 uitgevoerd. De asfaltkernen zijn onderzocht op de aanwezigheid van teer met behulp van de. Met de kan worden vastgesteld of het PAK-gehalte meer of minder is dan 250 mg/kg ds. Uit de resultaten van de blijkt voor de meeste asfaltmonsters dat het asfalt geen reactie geeft (gehalte PAK < 250 mg/kg ds). Aangezien asfalt als teerhoudend wordt beoordeeld indien het gehalte aan PAK meer dan 75 mg/kg ds bevat zijn op basis van de resultaten van de PAK detector test in het laboratorium de asfaltkernen gezaagd en gemalen en heeft analyse op het gehalte aan PAK middels DLC (dunne laag chromatografie) plaatsgevonden. Met de DLC-methode worden de volgende grenswaarden bepaald: mg/kg ds, 50-250 mg/kg ds en >250 mg/kg ds. Conform de CROWpublicatie 210 [ref. 2] wordt asfalt als schoon (teervrij) beschouwd als het PAK-gehalte minder dan 75 mg/kg ds is. Op basis van de resultaten van de zijn 26 monsters onderzocht op de aanwezigheid van teer met behulp van de DLC-methode (Dunne Laag Chromatografie).
3. RESULTATEN Navolgend is per dijktraject een overzicht gegeven van de opbouw van de asfaltlagen, de resultaten van de en de resultaten van de DLC-analyses. Voor de is aangegeven of de onderzochte laag teerhoudend is. Indien dit het geval is, is tevens het PAK-detector positief gebied tussen haakjes weergegeven (in cm s vanaf de bovenkant van de asfaltlaag). De lagen waar het teergehalte mg/kg ds is, worden als schoon (teervrij) beoordeeld. De lagen waar het teergehalte 50-250 mg/kg ds of >250 mg/kg ds is, worden als teerhoudend aangemerkt. In de tabellen zijn de volgende afkortingen gebruikt: - DAB dicht asfaltbeton; - OAB open asfaltbeton; - GAB grind asfaltbeton; - STAB steenslagasfaltbeton. Dijktraject 4E - Westdijk Bunschoten 4E-07 4E_AF_1 DAB 3,0 3,0 nee 4E_AF_1a OAB 2,5 5,5 nee GAB 5,6 11,1 nee GAB 8,8 19,9 nee 4E-08 4E_AF_2 DAB 3,5 3,5 nee 4E_AF_2a GAB 10,0 13,5 nee GAB 7,1 20,6 nee Dijktraject 6O - Eemdijk 6O-01 + 6O_AF_1 deklaag 0,6 0,6 nee 6O-101 6O-101-1 GAB 2,7 3,3 nee GAB 6,0 9,3 nee GAB 3,6 12,9 nee 6O-02 + 6O_AF_2 deklaag 0,7 0,7 nee 6O-102 6O-102-1 GAB 4,2 4,9 nee 6O-102-2 GAB 4,1 9,0 nee GAB 3,3 12,3 nee onbekend* 8,0 21,0 * 50-250 Toelichting: * voor deze laag is het PAK-gehalte alleen bepaald door middel van de DLC-methode (en derhalve is geen laagbeschrijving en PAKdetector test uitgevoerd). Dijktraject 7A + 7F - Zuidereind 7A-01 + 7A_AF_1 DAB 4,5 4,5 nee 7A-101 7A-101-1 DAB 1,3 5,8 nee 7A-101-2 slijtlaag 0,7 6,5 ja (op 5,8-6,5 cm) >250 7A-101-3 DAB 3,3 9,8 nee GAB 9,0 18,8 nee
GAB 13,0 31,8 nee 7A-02 + 7A_AF_2 deklaag 0,5 0,5 nee 7A-102 7A-102-1 GAB 4,0 4,5 nee 7A-102-2 GAB 6,5 11,0 nee 7A-102-3 slijtlaag 1,0 12,0 ja (op 11,0-12,0 cm) >250 GAB 6,8 18,8 nee 7A-03 7A_AF_3 DAB 5,0 5,0 nee * GAB 5,8 10,8 nee 7A-04 + 7A_AF_4 deklaag 0,5 0,5 nee 7A-104 7A-104-1 GAB 4,4 4,9 nee GAB 7,0 11,9 nee 7F-106 7F-106-AF deklaag 0,3 0,3 nee GAB 3,3 3,5 nee GAB 5,9 9,4 nee slijtlaag 0,4 9,8 ja (op 9,3-9,8 cm) >250 GAB 1,7 11,4 nee slijtlaag 0,3 11,7 ja (op 11,3-11,7 cm) slijtlaag 0,5 12,2 ja (op 11,7-12,5 cm) GAB 7,4 19,6 nee 7F-107 7F-107-AF deklaag 0,3 0,3 nee GAB 5,1 5,4 nee GAB 8,3 13,8 nee slijtlaag 0,8 14,5 ja (op 13,5-14,6 cm) >250 slijtlaag 0,5 15,1 nee slijtlaag 0,4 15,4 ja (op 15,0-15,5 cm) GAB 4,1 19,5 nee GAB 11,4 30,9 nee Toelichting: * van dit monster is geen DLC-analyse uitgevoerd. De laag leek zintuiglijk sterk op monster 7A_AF_4, met uitzondering van de deklaag. Daar er in 7A_AF_4 geen verhoogde gehalten aan PAK zijn gemeten ( mg/kg d.s.) is het niet noodzakelijk geacht monster 7A_AF_3 tevens te analyseren d.m.v. de DLC-methode. Dijktraject 9J - De Schans, Amersfoort 9J-01 9J_AF_1 DAB 2,8 2,8 nee 9J_AF_1a DAB 5,3 8,0 nee DAB 6,8 14,8 nee 9J-02 9J_AF_2 DAB 3,0 3,0 nee 9J_AF_2a DAB 3,9 6,9 nee GAB 6,9 13,8 nee DAB 2,8 16,5 nee
Dijktraject 10B + 10C - hoge gronden, Amersfoort 10B-13 10B-13-AF deklaag 0,4 0,4 nee DAB 4,7 5,1 nee DAB 3,1 8,1 nee 10B-14 10B-14-AF deklaag 0,4 0,4 nee STAB 5,1 5,5 nee 10C-07 10C-af1 combi deklaag 5,6 5,6 nee 10C-07-1 10C-07-2 DAB 7,4 13,0 nee DAB 6,9 19,9 nee 10C-08 10C-af2 DAB 4,1 4,1 nee 10C-08-1 OAB 4,3 8,4 nee 10C-08-2 GAB 5,1 13,5 nee GAB 7,3 20,8 nee 4. CONCLUSIE Op basis van de resultaten wordt het asfalt ter plaatse van dijktrajecten 4E, 9J, 10B en 10C als teervrij beoordeeld. Het vrijkomende asfalt kan worden hergebruikt en dient naar een vergunde acceptant, zoals een breker of een asfaltcentrale, te worden afgevoerd. Er bestaan diverse mogelijkheden om het vrijkomend teervrij asfalt te be-/verwerken. De voornaamste hergebruikmogelijkheden zijn: - als warm asfalt voor een asfaltcentrale; - als ongebonden koud asfalt; - als gebonden koud asfalt; - als ongebonden koud asfalt binnen hetzelfde werk. Ter plaatse van dijktrajecten 6O, 7A en 7F komen teerhoudende lagen voor. Het vrijkomende, als teerhoudend beoordeelde, asfalt kan niet worden hergebruikt en dient naar een vergunde inrichting te worden afgevoerd. Voor dijktraject 7A en 7F geldt dat er onder de teerhoudende laag nog een (aanzienlijke) laag teervrij asfalt ligt. Met selectief frezen is het mogelijk om deze onderliggende laag separaat te frezen. Echter, selectief frezen van asfalt kan op minimaal 5 mm plaatsvinden en in de CROW-publicatie 210 is aangegeven dat een marge van 2 x 20 mm aan de boven- en onderzijde van de teerhoudende laag moet worden gehanteerd. Voor het asfalt van dijktraject 7A en 7F wordt daarom aanbevolen om na te gaan of het economisch rendabel en/of zinvol wordt geacht om de als teerhoudende asfaltlagen separaat van het teervrije asfalt te frezen. 5. REFERENTIE 1. Richtlijn omgaan met vrijkomend asfalt - aandacht voor de teerproblematiek, CROW-publicatie 210, Ede, april 2007. 2., Verkennend (water)bodemonderzoek dijkverbetering zuidelijke randmeren, referentie: LEU36-7/strg/013, concept 02, 14 januari 2011.
BIJLAGE I Lokale ligging asfaltboringen
BIJLAGE II Analysecertificaten