Plangebied IJsseldelta-Zuid

Transcriptie

1 Plangebied IJsseldelta-Zuid Indicatieve toetsing grond aan het bouwstoffenbesluit en advies Besluit bodemkwaliteit Provincie Overijssel Maart 2008 Definitief

2

3 Plangebied IJsseldelta-Zuid Indicatieve toetsing grond aan het bouwstoffenbesluit en advies Besluit bodemkwaliteit. dossier : B registratienummer : ON-D versie : 2 Provincie Overijssel Maart 2008 Definitief DHV B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

4

5 INHOUD BLAD 1 INLEIDING 3 2 BESCHIKBARE GEGEVENS Situatie Historische informatie Bodemopbouw en Geohydrologie 4 3 VERRICHTE WERKZAAMHEDEN Uitgevoerde veldwerkzaamheden Laboratoriumonderzoek 6 4 ONDERZOEKSRESULTATEN Zintuiglijke waarnemingen Analyseresultaten Grond Resume 7 5 BESLUIT BODEMKWALITEIT 7 6 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 8 7 COLOFON 11 Provincie Overijssel/Plangebied IJsseldelta-Zuid 4 maart 2008, versie 2 ON-D

6

7 1 INLEIDING In opdracht van de provincie Overijssel heeft MUG Ingenieursbureau B.V. in de periode juli september 2007 veldwerk uitgevoerd ter plaatse van het plangebied IJsseldelta-Zuid nabij Kampen. DHV B.V. heeft de milieutechnische onderzoeksresultaten indicatief getoetst aan het bouwstoffenbesluit en het ontwerp- besluit bodemkwaliteit. Aansluitend wordt ingegaan op de inwerkingtreding van het nieuwe besluit bodemkwaliteit (Bbk) en de hieruit voortvloeiende eisen aan nog nader uit te voeren milieuhygiënische bodemonderzoeken. Aanleiding De aanleiding tot het onderzoek is de studie naar de versnelde aanleg van een bypass tussen de IJssel en het Drontermeer en de daarmee samenhangende mogelijkheden voor de woningbouwontwikkeling ten zuiden en ten westen van Kampen. De bypass is nodig om de verwachte hogere afvoeren van de IJssel in de toekomst veilig te kunnen verwerken. Bij het aanleggen van de bypass vindt vanwege het aanleggen van waterkeringen en de inrichting van de bypass een aanzienlijke hoeveelheid grondverzet plaats. Doel Het doel van het onderzoek is het vaststellen van de globale milieuhygiënische kwaliteit en de milieuhygiënische hergebruiksmogelijkheden van de vrijkomende grond binnen het plangebied. 2 BESCHIKBARE GEGEVENS 2.1 Situatie Het plangebied grenst aan de westzijde aan het Veluwemeer en aan de oostzijde aan de rivier de IJssel. Het gebied grenst aan de noord-west zijde aan de bebouwde kom van Kampen. Het tracé van de N50 doorkruist het plangebied van zuidoostelijke in noordwestelijke richting. Het plangebied is voornamelijk in gebruik als percelen met agrarisch grasland. Voor een overzicht van de bovenbeschreven situatie wordt verwezen naar de onderzoeksresultaten van bureau MUG.Ingenieursbureau B.V. 2.2 Historische informatie Voorafgaand aan het veldwerk heeft geen vooronderzoek plaatsgevonden gebaseerd op de NVN 5725 (leidraad bij het uitvoeren van vooronderzoek bij verkennend, oriënterend en nader onderzoek, NNI, 1999) In opdracht van de provincie Overijssel is in 2005 een indicatief grondonderzoek uitgevoerd binnen een deel van het plangebied. Dit grofmazige onderzoek btreft uitsluitend een onderzoek naar de samenstelling van het bodemmateriaal. De uitkomsten van dit onderzoek zijn verwoord in het rapport: Bypass IJsseldelta, grondonderzoek en vergelijk modellen op basis van grondbalans, DHV rapportnummer WG- SE van januari Provincie Overijssel/Plangebied IJsseldelta-Zuid 4 maart 2008, versie 2 ON-D

8 2.3 Bodemopbouw en Geohydrologie Voor de plaatselijke bodemopbouw wordt verwezen naar de boorprofielen in de onderzoeksresultaten van bureau MUG.Ingenieursbureau B.V. Voor een gedetailleerde beschrijving van de bodeopbouw wordt verwezen naar het rapport: Bypass IJsseldelta, grondonderzoek en vergelijking modellen op basis van grondbalans, DHV dossiernummer W januari VERRICHTE WERKZAAMHEDEN 3.1 Uitgevoerde veldwerkzaamheden De veldwerkzaamheden zijn uitgevoerd in de periode van juli tot en met september Het aantal boringen en de situering van de boringen is ingegeven door het streven naar het vaststellen van de bodemopbouw en grondmechanische eigenschappen ter plaats van het plangebied voor de aanleg van de waterkeringen, het onderzoeken van de geschiktheid van het bodemmateriaal voor hergebruik binnen het project (grondbalans) en het verzamelen van voldoende informatie ten behoeve van het opstellen van een geohydrologisch model ten behoeve van het ontwerp van de bypass. Uit deze geotechnische boringen zijn geroerde grondmonster van de bovengrond (0-0,5m-mv) geselecteerd voor analyse op het NEN pakket grond. Ter plaatse van de beoogde bypass zijn zowel boven- en ondergrondmonsters geanalyseerd omdat hier graafwerkzaamheden zullen plaatsvinden tot grotere diepte dan 0,5 m-mv. In tabel 1 is een overzicht opgenomen van de veldwerkzaamheden welke voor de indicatieve toetsing in beschouwing zijn genomen: Voor de locaties van de boringen wordt verwezen naar de situatietekening behorende bij de onderzoeksresultaten van bureau MUG.Ingenieursbureau B.V. 4 maart 2008, versie 2 Provincie Overijssel/Plangebied IJsseldelta-Zuid ON-D

9 Tabel 1 Veldwerkzaamheden ten behoeve van het milieuhygiënisch bodemonderzoek einddiepte monster bemonsterings- hoofd- monster bemonsterings- hoofdboringen boring (cm) code: traject (cm-mv): bestanddeel: codes: traject (cm-mv): bestanddeel: GB GB01 onbekend veen GB zand veen GB GB zand GB GB GB klei GB GB klei GB GB GB zand veen GB GB klei veen GB GB GB GB GB zand zand GB GB GB GB zand GB GB klei zand GB GB klei GB GB GB GB GB klei zand GB klei zand GB GB klei zand GB klei veen GB klei veen GB GB klei veen GB45 onbekend GB GB GB klei veen GB GB klei zand GB klei veen GB Provincie Overijssel/Plangebied IJsseldelta-Zuid 4 maart 2008, versie 2 ON-D

10 3.2 Laboratoriumonderzoek Alle grondmonsters zijn onderzocht op het NEN pakket grond te weten: zware metalen (koper, lood, zink, kwik, nikkel, chroom, cadmium, arseen), PAK (10 VROM), EOX en minerale olie. De analyses zijn conform de Kwalibo-regeling uitgevoerd door het, door VROM, erkende laboratorium van Omegam laboratoria te Amsterdam 4 ONDERZOEKSRESULTATEN 4.1 Zintuiglijke waarnemingen Voor een overzicht van de profielbeschrijvingen wordt verwezen naar de onderzoeksresultaten van bureau MUG.Ingenieursbureau B.V. Tijdens de uitvoering van de veldwerkzaamheden zijn geen directe vormen van bodemverontreiniging (olie-waterreactie e.d.) en visueel geen asbestverdachte materialen aan het maaiveld en in het opgeboorde materiaal waargenomen. 4.2 Analyseresultaten Voor een overzicht van alle analysecertificaten wordt verwezen naar de onderzoeksresultaten van bureau MUG.Ingenieursbureau B.V. De analyseresultaten zijn indicatief getoetst aan de samenstellingswaarden voor grond zoals vastgesteld in bijlage 1 en 2 van het Bouwstoffenbesluit bodem en oppervlaktewaterbescherming. Gegeven het grote aantal te toetsen grondmonsters is besloten om de toetsingstabellen niet op te nemen in de rapportage en te volstaan met een overschrijdingentabel. Bij de toetsing wordt de volgende terminologie gehanteerd: - < d : concentratie lager of gelijk aan de detectiegrens - <SSG : concentratie lager dan of gelijk aan de samenstellingswaarde schone grond; - < SG : concentratie hoger dan SSG, maar lager dan of gelijk aan de samenstellingswaarde grond; - > SG : concentratie hoger dan de samenstellingswaarde grond Grond In tabel 2 zijn de parameters weergegeven, die de samenstellingswaarden voor schone grond in de grondmonsters overschrijden. Tabel 2 Overschrijdingentabel (mg/kg d.s.) Grondmonster monstertraject ( in m-mv) Zintuiglijke waarnemingen Parameters > SSG Parameters > SG ,8 geen Minerale olie - 4 maart 2008, versie 2 Provincie Overijssel/Plangebied IJsseldelta-Zuid ON-D

11 4.3 Resume De grond zoals onderzocht in monster wordt op basis van de aangetoonde verhoogde concentratie aan minerale olie aangemerkt als een categorie 1 bouwstof en kan onder voorwaarden worden hergebruikt. Alle overige onderzochte grondmonsters voldoen qua samenstelling aan de criteria voor schone grond (bijlage 1) van het bouwstoffenbesluit. De vrijkomende grond is vrij toepasbaar als schone grond. 5 BESLUIT BODEMKWALITEIT Toekomstig kader De studie naar de aanleg van de bypass IJsseldelta Zuid is een van de vele beoogde projecten in het kader van het programma Ruimte voor de Rivieren (RvR). In tegenstelling tot andere RvR projecten met grootschalig grondverzet valt de aanleg van de bypass IJsseldelta niet onder de reikwijdte van Actief bodembeheer Rijntakken (ABR) waarvoor Rijkswaterstaat bevoegd gezag is, maar zal het besluit bodemkwaliteit (Bbk) van toepassing worden. Ter plaatse van de inlaat van de bypass vanuit de IJssel moet een stuk IJsseluiterwaard worden vergraven (circa 1,5 meter). Deze werkzaamheden vallen formeel onder de reikwijdte van ABR. De bevoegde gezagen dienen in de verdere planvoorbereiding onderling af te stemmen wie voor dit relatief geringe deel van het grondverzet zal optreden als bevoegd gezag. Naar verwachting zal het besluit bodemkwaliteit (voor grond) met ingang van 1 juli 2008 in werking treden. De gemeenten, waterschappen en provincie zijn bij het Besluit bodemkwaliteit verantwoordelijk voor het bodembeleid. Omdat voor het plangebied nog geen gebiedsspecifiek beleid geformuleerd is, zal vooralsnog getoetst moeten worden aan het generieke kader. Het generieke kader is van toepassing op elk gebied waarvoor geen gebiedsspecifiek beleid is vastgesteld. Om te toetsen of de kwaliteit van grond aansluit bij de functie en kwaliteit van de ontvangende bodem wordt in het generieke kader gewerkt met een driedeling naar bodemfunctieklassen. Als bodemfunctieklasse voor het plangebied ligt de natuur en landbouw het meest voor de hand. Wanneer een gemeente (nog) geen bodemfunctieklassekaart heeft dan mogen alleen partijen grond worden toegepast die voldoen aan de achtergrondwaarden. Milieuhygiënische verklaringen De kwaliteit van vrijkomende grond en baggerspecie moet worden aangetoond met een milieuhygiënische verklaring. Het Bbk kent voor deze situatie de volgende 3 verklaringen: Partijkeuring; Bodemonderzoek; Bodemkwaliteitskaart; Aanbevolen wordt een bodemkwaliteitskaart te gebruiken als een milieuhygiënische verklaring voor de kwaliteit van grond. De bodemkwaliteitskaarten voorspellen de kwaliteit van de vrijkomende grond, terwijl bij keuringen sprake is van kwaliteitsbepaling van de vrijkomende grond. Een partijkeuring geeft meer zekerheid over de kwaliteit van de toe te passen grond dan de bodemkwaliteitskaart maar vergt veel tijd en kosten. Omdat de grond afkomstig is uit een relatief schoon gebied ligt het toepassen van een bodemkwaliteitskaart voor de hand. Provincie Overijssel/Plangebied IJsseldelta-Zuid 4 maart 2008, versie 2 ON-D

12 Het is aan de locale bodem- en waterkwaliteitsbeheerder om een afweging te maken tussen het gebruik van de (water)bodemkwaliteitskaart of de inzet van partijkeuringen als milieuhygiënische verklaring. Te onderzoeken stoffen Het besluit staat toe dat op een minimaal stoffenpakket wordt geanalyseerd, wanneer er geen aanwijzingen zijn dat andere stoffen in de bodem aanwezig zijn. Omdat naar verwachting sprake is van een relatief schoon en onverdacht plangebied kan volstaan worden met het minimum stoffenpakket. De samenstelling van het stoffenpakket is nog niet definitief. Grootschalige toepassing van grond Het aanleggen van grote grondlichamen kan binnen het algemene toetsingskader snel leiden tot uitvoeringsproblemen. Zo is het alleen mogelijk om een dijk met licht verontreinigde grond op een schonere bodem toe te passen, wanneer voor het hele deelgebied minder strenge lokale Maximale Waarden zijn vastgesteld. Dit is niet altijd wenselijk. Om het aanleggen van grote grondwerken verantwoord mogelijk te maken, is voor bepaalde toepassingen met een groot volume (> m3 en een toepassingshoogte van 2 meter en meer) het toetsingskader Grootschalige toepassingen opgesteld. De bijzonderheid hierbij is dat niet hierbij niet hoeft te worden getoetst aan de kwaliteit en functie van de ontvangende bodem. Het toetsingskader voor Grootschalige toepassingen is een vrije keuze; er kan ook gebruik gemaakt worden van het generieke kader of een combinatie. De toepassing van dit toesingskader verlangt de instemming van het bevoegd gezag. 6 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Conclusies In opdracht van Provincie Overijssel zijn door DHV B.V. de uitkomsten van milieuhygiënische analyses indicatief getoetst aan de eisen van het bouwstoffenbesluit. De aanleiding tot het onderzoek is de studie naar de versnelde aanleg van een bypass tussen de IJssel en het Drontermeer en de daarmee samenhangende mogelijkheden voor de woningbouwontwikkeling ten zuiden en ten westen van Kampen. Bij het aanleggen van de bypass vindt vanwege het aanleggen van waterkeringen en de inrichting van de bypass een aanzienlijke hoeveelheid grondverzet plaats. Het doel van het onderzoek is het vaststellen van de globale milieuhygiënische kwaliteit en de milieuhygiënische hergebruiksmogelijkheden van de vrijkomende grond binnen het plangebied. Grondmonster wordt aangemerkt als categorie 1 bouwstof. Alle overige onderzochte grondmonsters voldoen aan de criteria voor schone grond van het bouwstoffenbesluit. De milieuhygiënische bodemkwaliteit geeft naar verwachting geen belemmering bij grondverzet binnen het plangebied. Aanbevelingen De bevoegde gezagen dienen in de verdere planvoorbereiding onderling af te stemmen wie voor het relatief geringe deel van het grondverzet in de IJssel uiterwaard zal optreden als bevoegd gezag. 4 maart 2008, versie 2 Provincie Overijssel/Plangebied IJsseldelta-Zuid ON-D

13 Omdat voor het plangebied op grond van het Besluit bodemkwaliteit nog geen gebiedsspecifiek beleid geformuleerd is, zal de milieuhygiënische bodemkwaliteit vooralsnog getoetst moeten worden aan het generieke kader. Aanbevolen wordt een bodemkwaliteitskaart te gebruiken als een milieuhygiënische verklaring voor de kwaliteit van grond. Met het bevoegd gezag dient afgestemd te worden of het grondverzet ten behoeve van de aanleg van de dijk aangemerkt kan worden als een grootschalige toepassing van grond op grond van het besluit bodemkwaliteit. Provincie Overijssel/Plangebied IJsseldelta-Zuid 4 maart 2008, versie 2 ON-D

14

15 7 COLOFON Provincie Overijssel/Plangebied IJsseldelta-Zuid ON-D Opdrachtgever : Provincie Overijssel Project : Plangebied IJsseldelta-Zuid Dossier : B Omvang rapport : 11 pagina's Auteur : Jussi Kersten Bijdrage : Interne controle : Frans Groot-Zevert Projectleider : Mark Groen Projectmanager : Teunis Louters Datum : 4 maart 2008 Naam/Paraaf : Provincie Overijssel/Plangebied IJsseldelta-Zuid 4 maart 2008, versie 2 ON-D

16 Ruimte en Mobiliteit Verlengde Kazernestraat ZA Deventer Postbus AX Deventer T (0570) F (0570) E deventer@dhv.nl