1 NieuwsBRIEF Sluiskiltunnel april 2014 diep gang editie 16 Er dwars doorheen Dwarsverbindingen bijna klaar Lange heipalen Viaduct Terneuzen in aanbouw Dag van de bouw Neem 24 mei een kijkje in de tunnel
2 3 Dwarsverbindingen bijna klaar er dwars doorheen Technische installaties in de tunnel test, na test, na test... Tussen de noord- en de zuidbuis worden vier dwarsverbindingen gegraven. Via deze tunneltjes kunnen in geval van nood gebruikers van de tunnel snel naar de andere, veilige, buis vluchten. De bouw van de verbindingen is in volle gang. De Sluiskiltunnel wordt een veilige tunnel, voor alle gebruikers. Dat zijn bestuurders, maar bijvoorbeeld ook de hulpdiensten die in geval van een incident in de tunnel moeten werken en mensen die in de kabelkanalen onder het wegdek de systemen onderhouden. De eerste en tweede dwarsverbinding zijn zo goed als af. Alleen de gaten van de vrieslansen moeten nog worden gedicht. Bij de derde en vierde dwarsverbinding staat de vriesinstallatie nog aan en werkt op volle kracht. De grond rondom de dwarsverbinding is helemaal bevroren, zodat grondwater niet in de dwarsverbinding kan lekken. Ook de leidingen die de koelvloeistof (-35 graden Celsius) aanvoeren, zijn verijst. De derde en vierde dwarsverbinding bevinden zich in de afrondende fase. Het gele waterdichte folie is aangebracht. Hierop komt de wapening. Met Pasen wordt het laatste beton gestort en kan ook hier de vriesinstallatie worden uitgezet. Daarom worden in de tunnel meer dan vijftig technische systemen aangebracht. Denk bijvoorbeeld aan goede verlichting, matrixborden, hulpkasten, brandblussers, deuren van dwarsverbindingen die opengaan bij problemen en ventilatoren die slechte lucht snel de tunnel uitblazen. De komende maanden wordt al deze apparatuur in de tunnelbuizen geïnstalleerd en getest. Dat testen is belangrijk, want de tunnel mag pas open als aangetoond is dat alle systemen precies zo werken, zoals in de plannen is vastgelegd. Het is een omvangrijke klus die bijna een heel jaar in beslag neemt. Corrie Braspenning, testmanager bij Combinatie BAM-TBI, legt uit waarom die tijd nodig is. Alle systemen worden los getest voor het verlaten van de fabriek. Als alles werkt worden ze in de tunnel geplaatst en doorlopen we de test opnieuw. Wij maken bijvoorbeeld calamiteitendoorgangen, die staan bij de dwarsverbindingen en moeten opengaan als mensen naar de andere tunnelbuis moeten vluchten. Bij het testen kijken we kort gezegd of de doorgang daadwerkelijk opengaat en of hij ook functioneert met noodstroomvoorzieningen. Voor elk apparaat zijn uitgebreide testprotocollen opgesteld. Zo weet je zeker dat je geen zaken overslaat en dat het systeem doet wat het moet doen. Als de losse onderdelen goed functioneren worden ze fasegewijs aan elkaar gekoppeld en als systeem getest. Wat dat betekent legt Corrie uit aan de hand van de calamiteitenknop. Als je die indrukt moet er van alles gebeuren. De stoplichten buiten de tunnel moeten bijvoorbeeld op rood, de slagbomen moeten dicht en de omroepinstallatie moet een boodschap uitzenden. Je kunt alles in één keer aansluiten, maar als er dan iets niet werkt, is het moeilijk om de oorzaak te vinden. Daarom koppelen we eerst twee systemen aan elkaar en testen die verbinding, zo sluiten we stapje voor stapje steeds meer aan tot we uiteindelijk één functionerend systeem hebben. Dan is het de beurt aan de gebruikers, de operators die dag en nacht toezicht houden op de tunnel. Kunnen zij er goed mee overweg? Tot slot vindt er één integrale acceptatietest plaats. Die doen we samen met de hulpdiensten. Heel belangrijk, want zij adviseren uiteindelijk of de tunnel veilig genoeg is en dus of hij open kan. Corrie Braspenning is testmanager bij Combinatie BAM-TBI, het bedrijf dat de verkeers- en tunneltechnische installaties in de Sluiskiltunnel ontwikkelt en installeert. Zij zorgt ervoor dat alle systeemtesten op tijd, volledig en door de juiste mensen worden uitgevoerd.
4 5 Sluiskiltunnel is voorbeeldproject Governance Code maakt veilig werken de standaard Bijzonder lange funderingspalen Viaduct terneuzen gaat de lucht in Meer weten over de bouw van de tunnel? Bezoek dan ook ons informatiecentrum. Kijk voor openingstijden op www.sluiskiltunnel.nl. De Sluiskiltunnel heeft de ambitie om het veiligste civiele bouwproject van Nederland te zijn. In Diepgang heeft u daar regelmatig iets over kunnen lezen. De BV KKS en CBT zijn, gelukkig, niet de enige bouworganisaties waar veiligheid prioriteit heeft. Op 16 januari 2014 tekenden vijftien directeuren uit de bouwwereld de Governance Code Veiligheid in de bouw. Een mijlpaal voor de sector die hiermee aangeeft dat veilige bouwplaatsen en veilig werken topprioriteit hebben. Werken in deze sector is risicovol. Ondanks een pakket aan wetten en maatregelen overlijden jaarlijks werknemers door een ongeval op een bouwplaats. Het tij moet gekeerd, niet met nieuwe regels en certificeringen. Die verdwijnen in een bureaula, bieden slechts schijnveiligheid. Veilig werken is iets dat je moet doen. De BV KKS wil een gedragsverandering teweeg brengen, veiligheid vanzelfsprekend maken. Dat gaat niet van de één op de andere dag en vraagt om een andere kijk op het werk, binnen het management en op de werkvloer. Veiligheid is niet lastig, veiligheid zorgt voor gezonde werknemers en kwaliteit van het werk. Drie bedrijven van de bouwcombinatie BAM-TBI (BAM, TBI en Mobilis) stonden aan de wieg van de Governance Code. Dick Kraaijenbrink, Veiligheidsmanager bij Mobilis: We wisten dat de oplossing niet lag in nieuwe regels. We besloten dat er een Governance Code moest komen, een verklaring van directeuren dat organisaties gezamenlijk werken aan het vergroten van de veiligheid. Dat zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers bij het traject betrokken zijn, is van groot belang. Het project Sluiskiltunnel is een goed voorbeeld, meent Daan Sperling, voorzitter van de Raad van Bestuur van TBI. De directie van de BV KKS, de opdrachtgever, neemt een prominente positie in, niet alleen in woord maar ook in daad. De BV KKS heeft bij de start van het project een incentiveregeling in het leven geroepen vanuit de gedachte dat belonen beter werkt dan straffen. Voor de bouwcombinatie BAM-TBI ligt een bonus klaar als de veiligheidsdoelstellingen worden gehaald. Ook individuele medewerkers die zich op veiligheidsgebied onderscheiden kunnen een veiligheidsprijs verdienen. Nico de Vries, bestuursvoorzitter van Koninklijke BAM en één van de initiatiefnemers is tevreden met de Governance Code, maar vindt het ook hoog tijd voor dit soort afspraken. Tien jaar geleden wonnen we de Jaap Endtz Veiligheidsprijs. Toen was de tijd nog niet rijp om er in een groter verband mee verder te gaan. De afgelopen jaren is het besef gegroeid dat we hier als sector de schouders onder moeten zetten. Met het ondertekenen van de code is de eerste stap gezet. Nu moeten we doorpakken, nu moeten we het gaan doen. Op 16 januari 2014 ondertekenden in de Kromhout kazerne in Utrecht vertegenwoordigers van Acta Safety Professionals, AKD advocaten notarissen, Ballast Nedam, BAM, Dura Vermeer, Heijmans, KIVI NIRIA, Ministerie van Defensie, ProRail, Rijksgebouwendienst, Rijkswaterstaat, Strukton, TBI, Unica en Volker Wessels de Governance Code Veiligheid in de bouw. Ze spraken af de veiligheid in de sector te verhogen. Ten zuiden van Terneuzen, naast de Tractaatweg, krijgt het tweede viaduct in het tracé van de Sluiskiltunnel razendsnel vorm. Het wordt de verbinding tussen de weg door de Sluiskiltunnel (de N62) en de Tractaatweg. Hier komen ook de op- en afritten voor de stad. Het wordt wat groter dan viaduct Axelsche Gat, dat aan de westkant al in gebruik is genomen. Aan de kant van Terneuzen worden onder het viaduct twee rijbanen aangelegd. Omdat in de toekomst grotere verkeersstromen worden verwacht, is in het ontwerp al rekening gehouden met de mogelijkheid om er vier rijbanen aan te leggen. Het brugdek wordt daarom ruim tien meter langer. Eind vorig jaar en begin dit jaar werden de eerste werkzaamheden uitgevoerd. Met vrachtwagens kamen 54 prefab betonpalen naar het bouwterrein. Daar was speciaal transport voor nodig, want één paal is maar liefst 38 meter lang en weegt ca.23 ton. Daarvan past er maar één op een trailer. Om de palen op de bouwplaats te krijgen werd een aparte werkinrit van de N61 naar de Gravin Mariaweg gemaakt. Het heien verliep vlekkeloos. Inmiddels zijn op de palen de twee landhoofden gestort en is ook het middensteunpunt af. Hier rust straks het brugdek op en om dat te kunnen bouwen wordt eerst een ondersteuningsconstructie gemaakt. Daarop wordt de bekisting en de bewapening aangebracht en dan kan het beton worden gestort. Het dek krijgt een totale lengte van 42 meter en heeft een maximale overspanning van 21 meter. Dat is een behoorlijk eind. Om er voor te zorgen dat de constructie niet te zwaar wordt, past de aannemer een voorspantechniek toe. In het beton worden kabels aangebracht die worden opgespannen en vastgezet. Dat geeft drukspanning en zorgt er voor dat het beton sterker wordt. Half juni moet het viaduct in ruwbouw klaar zijn en start de aannemer met het aanleggen van de wegen onder het viaduct en de rotondes ten noorden en zuiden. Dan wordt het viaduct ook afgewerkt. Als alles volgens planning verloopt, maakt het verkeer vanaf het najaar al gebruik van de nieuwe rotondes om via de Tractaatweg van en naar Terneuzen te rijden. Het viaduct zelf wordt in gebruik genomen als de Sluiskiltunnel open gaat.
6 7 Lunch van SPAR Sluiskil Gewoon brood met beleg Dag van de Bouw de kortste weg van noord naar zuid Elke ochtend rijdt de auto van de SPAR in Sluiskil naar de personeelskantine van de Sluiskiltunnel. Alles wat voor een lekkere en gezonde lunch nodig is, komt uit de bus en wordt in de keuken gezet. Dat doen we al een paar jaar, vertelt supermarkteigenaar Jaak Martens (47). Toen het project nog in de opstartfase zat, had de Sluiskiltunnel een standje bij onze Gildefeesten. Zo kwam ik met ze in gesprek. Met uitvoerder Ron Hiel sprak ik af dat ik de kantine zou bevoorraden. Ik kreeg een bepaald budget waarvoor het personeel een complete lunch moest kunnen kopen. Dat ging prima, met gewoon eten, zoals je dat thuis ook hebt. Brood met beleg. Maar er is wel veel keuze. Ik lever acht soorten brood, allerlei vleeswaren en verschillende soorten kaas. Verder soep, fruit, melk, salades en zaken als bekertjes en servetten. Eigenlijk alles wat je in een kantine dagelijks gebruikt. Sluiskiltunnel is niet het enige bedrijf waar we aan leveren. We hebben klanten in heel Terneuzen, bedrijven maar ook schepen. We hebben natuurlijk een mooie positie zo midden in de Kanaalzone en we zijn flexibel. Als het nodig is, komen we meerdere keren per dag. Zo blijft het leuk Al ruim 26 jaar zit Jaak Martens (47) in het vak. Sinds twaalf jaar zwaait hij samen met zijn vrouw de scepter in de SPAR in Sluiskil. Met veel plezier, dat is wel duidelijk. We begonnen in 2001 als Meermarkt. In de loop der jaren hebben we onze zaak verbouwd tot SPAR en zijn onze activiteiten flink uitgebreid, zo hebben we nu ook een postagentschap, een drogisterij en een slijterij. Verder kunnen klanten bij ons terecht voor een stoomservice en schoenreparaties. Sluiskil is een hechte gemeenschap, er gebeurt veel, het dorp organiseert vanalles. Er zijn ook veel voorzieningen: een tennisbaan, basisscholen, een huisarts, een warme bakker, een slager. Ondernemers én inwoners koesteren dat. Door al deze voorzieningen houden we Sluiskil leefbaar, zorgen we ervoor dat mensen hun dagelijkse boodschappen gewoon in de buurt kunnen doen. Zo blijft het leuk. Met de marathonwagen De supermarkt is zeven dagen per week open, Martens is daarnaast voorzitter van de Ondernemersvereniging én vicevoorzitter van de evenementencommissie. Een druk baasje dus. Maar hij vindt nog tijd voor zijn grote passie: rijden met de Marathonwagen, een vierwielige koets die in de mensport wordt gebruikt. Dat doe ik al van kinds af aan, tegenwoordig samen met mijn vrouw en zoon. We rijden regelmatig wedstrijden, laatst nog in Nieuw- en St. Joosland. Je moet veel trainen. Gelukkig wonen we op een boerderij en hebben we daar alle ruimte voor. Kom op zaterdag 24 mei tussen 10.00 en 16.00 uur naar het bouwterrein van de Sluiskiltunnel. Dan is het weer Dag van de Bouw en zet Bouwcombinatie BAM-TBI de hekken van het project wagenwijd open. U kunt dan met eigen ogen zien hoever het werk in de tunnelbuizen is gevorderd. Op het terrein wordt een route uitgezet die u via informatiestands en een koffietent naar de noordbuis leidt. U kunt de tunnel inlopen en zien wat er sinds vorig jaar allemaal is veranderd en hoe de afbouwwerkzaamheden vorderen. Via de eerste of de tweede dwarsverbinding, die 250 meter verder ligt, loopt u zo door naar de zuidbuis. Kijk goed, want de kans is groot dat u de verbindingstunneltjes nooit meer van binnen ziet, ze gaan tenslotte alleen open in geval van nood. Onze fotografen leggen uw bezoek vast. Bij terugkomst op het bouwterrein kunt u in een tent uw foto ophalen. Win tickets voor de opening Tijdens uw bezoek maakt u ook kans op een unieke prijs: een uitnodiging om aanwezig te zijn bij de officiële opening van de tunnel in juni 2015. Deze bijzondere prijs wint u niet zomaar, daar moet u wel wat voor doen. Wat? Dat vertellen we natuurlijk niet, dat hoort u op 24 mei van onze medewerkers langs de route. Praktische zaken Op de Dag van de Bouw kunt u het bouwterrein aan de Koegorsstraat bezoeken. Fietsen kunnen bij het informatiecentrum worden gestald, voor auto s is er ruimte beschikbaar op de parkeerplaats van SkiDôme. Vanaf dit parkeerterrein vertrekken ook pendelbussen naar de Open Havendag die op deze dag in het havengebied van Vlissingen-Oost plaatsvindt. De bussen brengen u na een kijkje in de tunnel gratis naar de overkant. Via onze website, facebook-pagina en met Twitterberichten houden we u op de hoogte van nieuws over de Dag van de Bouw. De Dag van de Bouw is een initiatief van Bouwend Nederland. Grote en kleine bouw- en infraprojecten zijn deze dag open voor het publiek. Weten welke dat zijn? Kijk dan op: www.dagvandebouw.nl
8 Waar werken we aan? Planning april-augustus 2014 Mijlpalen Juni: asfalteren noordbuis Juli: asfalteren zuidbuis west (Hoek) Afbouwen N61 tussen Axelsche Gat en weg naar Hoek Juni: weekeindafsluiting N61 voor asfalteringswerkzaamheden Afbouwen bedieningsgebouw boven toerit Trekken damwanden van de toerit oost (Terneuzen) Afbouwen viaduct Terneuzen Start aanleg rotondes bij viaduct Terneuzen Storten dakconstructie toerit September: ingebruikname rotondes bij viaduct Terneuzen Opruimen bouwterrein Installeren verlichting en brandinstallaties in bedieningsgebouw tunnel Afbouwen dwarsverbindingen Asfalteren noord- en zuidbuis Barriers en hulpposten aanbrengen Inrichten elektrotechnischenissen van het kabelkanaal Trekken middenspanningskabel in kabelkanaal noordbuis Aanbrengen mantelbuizen in zuidbuis Ziekenhuisloop Ziekenhuis Zorgsaam in Terneuzen organiseerde op 8 maart zijn eerste Ziekenhuisloop. Vierhonderd wandelaars, joggers en hardlopers legden een parcours af van drie, vijf of tien kilometer. Het laatste deel naar de finish liepen ze zelfs dwars door het ziekenhuis. Dat deden ze natuurlijk niet voor niets, zij lieten zich sponsoren en haalden zo n 3400 euro voor voorzieningen in het ziekenhuis op. Een groot succes dat een vervolg krijgt met een spectaculair parcours: de weg door de Sluiskiltunnel. Op 7 maart 2015 vindt hij plaats, dan is de tunnel nog niet open voor het verkeer, maar ligt er al wel een mooie laag asfalt in. Dat loopt lekker! Colofon Deze nieuwsbrief is een uitgave van de BV KKS Koegorsstraat 1c, 4538 PK Terneuzen 0800-8122 www.sluiskiltunnel.nl Realisatie BV KKS Vormgeving en opmaak Life Design, Zierikzee Fotografie Mark Neelemans, Ton Stanowicki, BV KKS, Ministerie van defensie Druk Drukkerij Bareman, Terneuzen twitter.com/sluiskiltunnel facebook.com/sluiskiltunnelbv