@ Tele.combrief 12 TELECOM MEDIA INTERNET. www.telecombrief.nl 23 september 2005 jaargang 25 nummer 12



Vergelijkbare documenten
Telecom E-zine mei 2012

Ricardo Krikke. Agenda. Wat is Kenniswijk? Ontwikkelingen in Internet. De rol van Kenniswijk hierin. Welke mogelijkheden biedt het u?

Uw internetaansluiting

Vraag & Antwoord voor ambassadeursactie

Presentatie van OPTA s jaarverslag 2010

November FAQ: Breedband, eigenschappen en aanleg

Besparingsvoorbeelden voor MKB met glasvezel. Rekenvoorbeeld 1

Mobiele technologie zorgt ervoor dat je met een smartphone en tablet en draadloos op een laptop of computer kunt werken.

wat betekent dit voor de mobiele professional?

Hier > nu > ervaren provider

GLASVEZEL VOOR DE ONDERNEMER

Triple play vergelijking Consumind december 2016

Aanpak bestrijding van kansspelen via internet. Ministerie van Justitie

Triple play vergelijking Consumind Augustus 2015 Dit informatiepakket bevat de volgende onderdelen:

Even voorstellen: Breedband Beemster. Ruim 50 Ambassadeurs!

4G frequentiebanden / LTE frequentiebanden

Telecommonitor Q3 2016

Telecommonitor Q4 2015

Telecom E-zine maart 2013

1. Wie zijn wij? 2. Waarom zijn we hier? 3. Hoe werkt onze oplossing en wat bieden we aan? 4. Wat is er nodig om van start te kunnen gaan? 5.

Solcon, betrouwbare speler. Solcon. Als beste getest in de categorie internet. Solcon, betrokken speler

Telephony2Connect. Altijd bereikbaar

1. Wie zijn wij? 2. Waarom zijn we hier? 3. Hoe werkt onze oplossing en wat bieden we aan? 4. Wat is er nodig om van start te kunnen gaan? 5.

Telecommonitor Q Openbare rapportage

Telecommonitor Q4 2016

Real Business! Yes Telecom, zakelijk de beste keuze. Dé Business Provider

EEN NIEUWE INTERNET VERBINDING? IN DE CLOUD WERKEN? OVER OP VOIP? BENK GROEP HELPT U GRAAG VERDER

Nieuw Portfolio UPC Business - SoHo

Nederlandse Mededingingsautoriteit

Telecommonitor Q Openbare rapportage

Telecommonitor Q2 2016

Telecommonitor Q Openbare rapportage

Telecommonitor Q1 Q2 2018

Telecommonitor Q3 Q4 2017

Telecommonitor Q3 Q4 2017

Welkom bij Yes Telecom, dé mobiele provider

Telecommonitor Q Openbare rapportage

Glasvezel voor heel Helmond

IP Services. De grenzeloze mogelijkheden van een All IP -netwerk

Satelliet internet. Vanaf nu kunt ook u snel internetten

Real Business! Yes Telecom, zakelijk de beste keuze. Dé Business Provider

Waarom telefonie via je ICT-partner?

Telephony2Connect. Altijd bereikbaar

Alternatieven voor inbellen.org?

Met glasvezel klaar voor de toekomst. Bedrijvenpark Oostambacht te Nootdorp Ruud Vriend en Ronald de Jongh, 3Bplus, 27 januari 2011

Telecommonitor Q1 - Q2 2017

Thuis het beste beeld en geluid?

Met ISDN2, heeft u twee telefoonlijnen die geschikt zijn voor spraak, data, fax en beeld.

Microsoft Office 365 voor bedrijven. Remcoh legt uit

Casema staan op tegen glas

Oprichtingsdatum Landelijk actief. 30 specialisten. Telecomprovider sinds 2011 (inkoop van diensten tegen lage prijzen).

Overheid & ICT. Bezoek onze stand D015 in de Jaarbeurs in Utrecht van april 2012.

SPECSHEET HOSTED VOIP

Supersnel glasvezelnetwerk voor Aalburg binnen handbereik

OPDRACHTKAART. Thema: Multimedia. Het internet 2. Het internet op MM

Telephony2Connect. Altijd bereikbaar

VoIP2Connect. Zorgeloos, flexibel en kostenbesparend

Altijd en overal online?

Real Business! Yes Telecom, dé mobiele provider voor de zakelijke markt! Dé Business Provider

Aankondiging open glasvezel LOUTERBLOEMEN Project nr.: 179 v2. FORE Freedom B.V. Nijverheidsweg GJ Rhoon T:

Internet, TV en Vast Bellen met Vodafone Thuis. Dat je zelf iedere maand gratis kunt aanpassen. Vodafone Power to you

HELDER HET ZAKELIJKE ABONNEMENT WAARBIJ Ú DE TOUWTJES IN HANDEN HEEFT

Voorwaarden deelname KPN Compleet

1. Wat gaat u precies betalen?

Reference case Atlas Copco. Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren. Vodafone Power to you

Presentatie van OPTA s jaarverslag 2011

KENNISBERICHT Elektromagnetische velden bij 24-uurs stralers Michiel Haas

Aan de leden van Provinciale Staten. Nr.: /47/A.20, EZ Groningen, 20 november 2003

Welkom Introductie Netwerk Member programma

Voorwaarden deelname KPN Compleet

Telephony2Connect. Altijd bereikbaar

Voorwaarden deelname KPN Compleet

Telecommonitor Q1 2016

Verslag van de verschillende vragen en antwoorden tussen UPC en COAX NL.

Entertainment & Media Outlook for the Netherlands

T-Mobile biedt 4G voor alle smartphones, dus ook de iphone 5

Ontwikkeling netwerken: waar gaan we naartoe?

Satelliet internet. Vanaf nu kunt ook u snel internetten

Beschrijving 4G voor Business Partners

Glasvezel voor heel Helmond

MICROSOFT EDGE INTERNET

De zakelijke telefonie-oplossing uit de cloud. The next-generation telephone system.

Dorpsraad Nes a/d Amstel Mobiele telefoonenquête Rapport

Glasvezel Noord Lelystad. Informatie avond Bewoners 21 maart naar Aanleg

Uw totale telecompartner

GEWOON DUIDELIJKE TAAL.

NETWORKCONCEPTS NETWORKCONCEPTS EVC

All in IT! Voor een betrouwbaar netwerk, zodat u altijd bereikbaar bent! HIP-telefonie, mobiel bellen en internetdiensten

Our Mobile Planet: Nederland

Vragen over BoekelNet en lokale diensten. Vragen over het glasvezelnetwerk. Vragen over de aanleg. Infoavond KBO

Maak kennis met het nieuwe bellen!

Werkwijze Belkostenadvies. De beste keuzes. Het beste vergelijk. Wat doet Belkosten Advies?

BedrijfsSelect Het mobiele abonnement op maat voor uw bedrijf

Regels. voor openbare aanbieders

HighDensity Netwerken Rapid Deployment Op iedere locatie de gewenste informatie met een gebiedsdekkend netwerk

Aankondiging openglasvezel DE BERK, ECHT Project nr.: 028. FORE Freedom B.V. Nijverheidsweg GJ Rhoon T:

De abonnementen van Planet Internet

Transcriptie:

@ Tele.combrief 12 2005 www.telecombrief.nl 23 september 2005 jaargang 25 nummer 12 Ministerie van Justitie wil proef met online gokspelen Holland Casino oriënteert zich op online markt Gaming is hot! Dat geldt voor offline, maar zeker ook voor online. @Home heeft berekend dat binnen zijn doelgroep 55 procent een of meer spelcomputers bezit en dat 45 procent minimaal eens per week een game online speelt. Met name de sologames zijn ongekend populair. Gebruikersprofiel van deze groep: vrouw, 30+, getrouwd en kinderen. Een andere vorm van populaire spellen zijn de MMORPG s, of wel de Massive Multiplayer Online Role Playing Games. De populariteit van deze laatste vertaalt zich ook in geld. Nationaal en internationaal zijn er heel veel bedrijven bezig met geld verdienen aan online gaming. Niet alleen bedrijven, maar ook consumenten zien steeds meer kans om geld te verdienen aan games. Rond de MMORPG s vindt er inmiddels een levendige handel plaats in virtuele artikelen en betaalmiddelen. Bijzondere wapens leveren honderden echte dollars op bij ebay. Er zijn zelfs spelers die zich slechts bezig houden met het verzamelen van waardevolle voorwerpen, een activiteit die farming genoemd wordt. De virtuele wereld is dus een plaats waar de consument geld kan verdienen met het slim spelen van spelletjes. Met dit als uitgangspunt is het een kleine stap naar gokken via internet, ook al booming business. College van Toezicht Wereldwijd ligt de omzet van online gambling tussen de vijf en vijftien miljard dollar. Dit ligt ver uit elkaar, maar dat heeft te maken met het illegale karakter van sommige goksites. Er zijn circa 1800 zogenaamde play for money sites. Het College van Toezicht op de Kansspelen heeft in 2004 onderzoek laten doen naar de situatie in Nederland. Het rapport Kansspelen via Nieuwe Media 2004 liet onder andere de volgende resultaten zien: Omvang van de markt is circa 144 miljoen euro 487.000 deelnemende personen Geschatte besteding per persoon per jaar: 296 euro 5,3 procent van de internetpopulatie speelt. De overheid ziet de kansen en de bedreigingen van dit fenomeen. Het liet toegang tot buitenlandse goksites voor Nederlanders verbieden, maar weet ook dat dit ten eerste niet waterdicht is en ten tweede een te interessante markt is om dit op lange termijn te blijven verbieden. Holland Casino, de enige legale casino s in Nederland en opgericht met behulp van de overheid, is zich uitgebreid aan het oriënteren op de online gambling markt. De casinoketen ziet dat gokken via internet aan een duidelijke opmars bezig is. De markt voor short-odd spelen (spelvormen waarbij de winst of het verlies vrijwel direct na het spel duidelijk wordt), wordt aangevoerd door Holland Casino met 36 procent. Dit staat voor een omzet van 647 miljoen euro van het totaal van 1,8 miljard. Internet staat in deze lijst op de vierde plaats met een marktaandeel van 8 procent, met een omzet van 144 miljoen euro. Medewerking Justitie Het ministerie van Justitie heeft in samenwerking met de Belastingdienst, het Openbaar Ministerie, het Korps landelijke politiediensten (KLPD), de FIOD-ECD en Verispect een aanpak ontwikkeld om het aanbod van illegale kansspelen via internet terug te dringen. Een kansspel op internet is illegaal als een site (mede) op de Nederlandse markt is gericht. Er bestaat Omzet Marktaandeel dan geen enkele Holland Casino 647 36% garantie voor de Speelautomaten in hallen 480 27% Speelautomaten in horeca 320 18% deelnemer dat het Internet 144 8% spel op een eerlijke Krasloten 60 3% manier wordt gespeeld, het Casino illegaal 50 3% Inbelspelletjes 36 2% Bingo (il)legaal 35 2% betalingsverkeer Paardenraces/Autotote 28 2% Totaal 1.800 100% veilig verloopt en eventueel gewonnen prijzen ook Tabel: Kansspelmarkt, short-odd (x miljoen euro) daadwerkelijk worden uitgekeerd. De nieuwe aanpak bestaat uit drie onderdelen. Het ontwikkelen van instrumenten en hulpmiddelen om illegaal aanbod op te sporen door middel van het detecteren op het internet. Het via voorlichting, onder andere op de website van het ministerie van justitie, ontmoedigen van aanbod van en deelname aan illegale kansspelen op internet. Daarnaast zullen illegale aanbieders en tussenpersonen op basis van een combinatie van bestuursrecht, fiscaal recht, civiel recht en strafrecht worden aangepakt. @ vooruit Markt op zijn kop De bewegingen in de breedbandmarkt zullen nog wel een tijdje doorgaan. Door de komst van ADSL2+, nieuwe netwerken, lagere prijzen en consolidatie wordt de markt aardig op zijn kop gezet. De aangekondigde overname van HCC!net door XS4All en de ruzie van KPN met Wanadoo over het klanteigendom laten een zeer duidelijke trend zien dat het oude businessmodel van service provider op het KPN-netwerk een zachte dood sterft. Zowel Tiscali als Versatel zijn druk doende om marktaandeel in dit segment te veroveren en Tiscali in het bijzonder is zeer agressief bezig. Recentelijk schakelde SpeedXS over van bbned naar Tiscali vanwege een betere inkooppropositie. De netwerken van Tiscali, Versatel en Wanadoo zijn nieuw aangelegd met de laatste technologische mogelijkheden. De kostprijs per Mbps is daardoor een stuk lager komen te liggen dan wat de oude netwerken van KPN en bbned kunnen aanbieden. Het meest duidelijk komt dit naar voren in de prijsstelling van Wanadoo Family. Voor een derde van de beoogde 20 Mbps prijs bij KPN-dochter XS4All, krijgt een consument bij Wanadoo dezelfde snelheid inclusief gratis bellen naar alle vaste telefoonnummers. In een tijd waarin alles duurder wordt, ben je als consument gek om niet over te stappen. Ook de prijsstelling van UPC Extreme is extreem in vergelijking met de propositie van Wanadoo. Er is nog iets interessants aan de hand in breedbandland. Segmentatie en prijsstelling op basis van de downloadsnelheid wordt met een prijs van 23,95 euro voor 20 Mbps onzinnig. Je betaalt gewoon voor breedbandtoegang en de diensten erover. KPN krijgt het nog lastig om zijn 1,2 miljoen breedbandklanten te verklaren waarom ze zo (of te) veel moeten betalen. Ed Achterberg

opinie/infrastructuur @ Tele.combrief pagina 178 Het onderzoek Kansspelen op Internet (KOI) van het KLPD, dat op verzoek van minister Donner van Justitie is opgesteld, ligt aan de aanpak ten grondslag. De belangrijkste bevindingen uit het rapport van het KLPD zijn dat ruim 750 maal een interactief aanbod is aangetroffen. In bijna tweederde van de gevallen betrof het e-gaming (interactief kansspel via internet) en in ruim eenvierde van de gevallen ging het om het bevordering van kansspelen door middel van banners of portals. Het overige aanbod bestond uit e-commerce (het gebruik maken van internet als verkoopkanaal voor kansspelen). Zo n dertig procent van het aanbod richtte zich exclusief of de Nederlandse markt en ruim zestig procent richtte zich mede op de Nederlandse markt. In bijna de helft van de gevallen (45 procent) was het aanbod afkomstig van een Nederlandse aanbieder. Legale aanbieder Naast het strenger aanpakken van illegale kansspelen via internet, ligt er een wetsvoorstel dat de mogelijkheid opent voor een legaal alternatief. Het wetsvoorstel voorziet in de mogelijkheid tot verlening van een tijdelijke vergunning aan Holland Casino voor een proef met kansspelen via internet. Op deze manier wil het ministerie enerzijds en Holland Casino anderzijds gecontroleerd ervaring opdoen met kansspelen via internet en inzicht krijgen in de effecten. Proefperiode De oriëntatie is in een fase beland waarin een gereguleerde proef in Nederland gepland staat. De wetgeving hiervoor ligt op dit moment ter goedkeuring bij de Raad van State. De uitgangspunten van de Wet op de Kansspelen blijven gehandhaafd. Deze houden onder andere in dat de consument beschermt blijft, gokverslaving tegengegaan wordt en dat illegaliteit en criminaliteit buiten de deur worden gehouden. Zoals dat geldt voor de reguliere casinolicenties, zo zal ook voor de online versie alleen Holland Casino in aanmerking komen. Aan de proef worden strikte voorwaarden gesteld. Om kansspelverslaving via internet tegen te gaan, worden waarborgen ingebouwd zoals registratie van de speler, digitale monitoring van het speelgedrag, speellimieten en maximale inzetten per spel. Na twee jaar zal de proef worden geëvalueerd. Op basis van de bevindingen van de proef wordt besloten of kansspelen via internet structureel worden toegestaan. Naast het financiële aspect heeft Holland Casino voor zijn online gambling activiteiten vier focusgebieden gespecificeerd. 1 Een legaal alternatief bieden voor de Nederlandse markt. 2 Een herkenbare, veilige en betrouwbare speelomgeving bieden. 3 Online als toegevoegde waarde voor de vestigingen en de vestigingen als toegevoegde waarde voor online. 4 Gebruikmaken van de merknaam. Dit zijn heldere uitgangspunten, maar in eerste instantie draait het toch om geld. Volgens het aloude principe If you can t beat them, join them, is het Ministerie van Justitie genoodzaakt zich te oriënteren op deze markt. Het moet heel raar lopen wil Holland Casino geen velenging krijgen over twee jaar. Erik Compter Telecom NMa keurt overname Telfort door KPN goed KPN mag Telfort overnemen. Dit heeft de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) vastgesteld. Volgens de toezichthouder is er na onderzoek geen reden om aan te nemen dat door de overname de concurrentie op de markt voor mobiele telecommunicatiediensten significant wordt belemmerd. Voor zowel consumenten als zakelijke afnemers blijft er voldoende keuzemogelijkheid. De NMa stelt vast dat KPN door de overname een sterkere positie krijgt. De concentratie leidt er echter niet toe dat een economische machtspositie ontstaat of wordt versterkt. Zo blijven er vier netwerken voor mobiele telecommunicatie over. De drie andere netwerkoperators (Vodafone, T-Mobile en Orange) behoren tot grote internationale concerns die in staat zijn om te concurreren met KPN. Nederland is een van de weinige landen in Europa waar vijf netwerkoperators actief zijn in de mobiele telefonie. De NMa constateert dat deze markt dynamisch is. Nederlandse consumenten veranderen relatief vaak van provider. Daarnaast komen er steeds meer serviceproviders die gebruik maken van netwerken van de mobiele operators om zelf mobiele telefonie aan te bieden. Ook op de groothandelsmarkt voor netwerktoegang voor serviceproviders krijgt KPN/Telfort een sterke positie maar zal zij te maken hebben met voldoende (potentiële) concurrentiedruk van andere netwerkoperators. De toezichthouder baseert zijn beslissing op marktonderzoek en informatie die marktpartijen hebben aangeleverd. Ook heeft hij intensief gebruik gemaakt van de expertise van de Opta. In de zienswijze die Opta aan de NMa overhandigde, stelt ook zij geen bezwaren te hebben tegen de concentratie. Geen verband tussen bellen en hersentumor Volgens het Institute of Cancer Research in Engeland, is er geen verhoogde kans op een hersentumor als gevolg van mobiel bellen, meldt BBC News. Het onderzoeksinstituut onderzocht het verband tussen kanker in de hersenen en mobiel bellen bij 4.000 personen uit Engeland, Denemarken, Finland, Noorwegen en Zweden. Onder deze groep bevonden zich 678 mensen met hersenkanjer en 3.553 zonder deze vorm van kanker. Er werd geen verband gevonden tussen het krijgen van hersenkanker en het aantal jaar dat men mobiel belt, noch met frequentie en duur van de mobiele telefoongesprekken. Ook blijkt uit het onderzoek dat het niet uitmaakt of men met een analoog of digitaal toestel belt en of er al dan niet hands-free wordt gebeld. De onderzoekers zeggen geen bewijs te hebben gevonden dat tien jaar lang mobiel bellen een verhoogd risico vormt voor hersenkanker, maar dat effecten op langere termijn niet bekend zijn. Het onderzoek maakt deel uit van een breder onderzoek waarvan de resultaten volgend jaar worden gepubliceerd. Vodafone tekent contract met Ericsson Ericsson en Vodafone Nederland hebben een intentieverklaring ondertekend voor een Managed Services contract in Nederland. In de verklaring wordt het voornemen uitgesproken om de bouw, implementatie, operationele planning en het dagelijks onderhoud van de GSM,

@ Tele.combrief infrastructuur pagina 179 GPRS en UMTS radionetwerken van Vodafone uit te besteden aan Ericsson. Als de overeenkomst definitief is, zullen ongeveer 170 medewerkers van Vodafone Nederland overgaan naar Ericsson. De intentieverklaring (MOU) is voor advies voorgelegd aan de Ondernemingsraad van Vodafone Nederland. Ericsson en Vodafone Nederland verwachten in de komende maanden de overeenkomst te kunnen afronden. Vodafone Nederland blijft volledig eigenaar van en houdt de controle over zijn mobiele netwerken, licenties en contracten met verhuurders van antennelocaties. De nieuwe medewerkers van Ericsson gaan werken vanuit een nieuw te openen kantoor in de regio Zuid-Limburg. Vodafone Nederland wil zich meer richten op haar kerncompetenties en haar ambitie om nummer één te zijn in klanttevredenheid, legt Alexander Schuit, Chief Executive Officer Vodafone Nederland uit. We hebben voor Ericsson gekozen omdat het bedrijf in een groeiende bedrijfstak opereert en het vastbesloten is om deze groei de komende jaren door te zetten. KPN versnelt UMTSdekking Via het zogeheten UMTS High Site (UHS) concept breidt KPN het UMTS-netwerk naar eigen zeggen versneld uit in landelijke gebieden. KPN laat speciaal ingestelde UMTS-antennes hoger dan 80 meter plaatsen op in totaal twintig landelijke locaties. Dankzij toepassing van dit UHSconcept kan KPN snel en efficiënt UMTS dekking realiseren. Normaliter zouden deze gebieden pas in een later stadium van de UMTS netwerkuitrol aan de beurt zijn. De hogere antennes hebben een groter bereik en één UHS-locatie kan dezelfde dekking bieden als een vijftal conventionele opstelpunten. Het UHS-concept werd bedacht en ontwikkeld door KPN-dochter E-Plus in Duitsland, waar het sinds 2004 succesvol wordt toegepast op circa 200 locaties. Bij UHS is niet alleen de hoogte van de antennes van belang, maar ook het gebruik van meerdere nauwkeurig gerichte antennes op één locatie. De individuele antenne wordt zodanig ingesteld dat dekking voornamelijk in een smalle strook tot in de verte wordt bereikt, in plaats van in de breedte. KPN maakt voor zijn UHS-installaties gebruik van bestaande locaties zoals televisie- en straaltorens. Tot op heden heeft KPN drie UHS-locaties in dienst genomen in Tjerkgaast, Lelystad en Markelo. Dit jaar volgen Hoge Smilde, Irnssum en Wieringermeer. Volgend jaar gaat KPN nog veertien UHS-locaties in dienst nemen. Op dit moment biedt KPN UMTS-dekking aan circa 60 procent van de Nederlandse bevolking. Politie pakt diefstal mobieltje aan Volgens Het Parool willen de Amsterdamse politie en de ministeries van Justitie en Economische Zaken dat de mobiele operators gestolen GSM-toestellen direct blokkeren. Op dit moment gaat het bij ongeveer de helft van alle straatroven in de hoofdstad om de mobiele telefoon. Door de toestellen te blokkeren in de netwerken van de Nederlandse mobiele telefonieaanbieders, wordt het stelen van GSM s ontmoedigd. De bestrijding van GSM-diefstal staat inmiddels hoog op de agenda van het Amsterdamse politiekorps. In het verleden bombardeerde de politie gestolen mobieltjes met een stortvloed aan SMS-berichten zodat in feite de toestellen onbruikbaar werden. Alhoewel deze methode erg effectief bleek, heeft de politie deze aanpak toch moeten staken vanwege de grote hoeveelheid administratieve werkzaamheden voor de mobiele netwerkbedrijven. Door nu het IMEI-nummer (een unieke identificatie code) van het mobiele toestel te blokkeren in de netwerken van de mobiele aanbieders, wordt gebruik van het toestel onmogelijk. Mobieltje blijkt onmisbaar Uit onderzoek van bureau Waleli en TNO onder 500 respondenten blijkt dat 68 procent zijn/ haar mobiele telefoon thuis altijd onder handbereik heeft. 35 procent zet het apparaat nooit uit en van de personen boven de 45 neemt 84 procent hun mobiel mee als ze uitgaan, tegen 63 procent van de jongeren, zo meldt Emerce. Uit het onderzoek blijkt verder dat de vele functies op het toestel nauwelijks worden gebruikt: 49 procent heeft nog nooit internet gebruikt, 57 procent nooit e-mail en 53 procent nooit MMS. Verbeterpunten Waleli liet ook de belangrijkste verbeterpunten onderzoeken: 37 procent van de respondenten zou graag een batterij willen die minder snel opraakt. 24 procent wil overal bereikbaar zijn en 9 procent gaat voor een minder kwetsbaar toestel. Slechts 3 procent van de ondervraagden geeft aan meer functies op de telefoon te willen. 63 Procent heeft verkeerde belbundel Uit onderzoek van T for Telecom blijkt dat bijna 63 procent van de mobiele bellers in Nederland een abonnement heeft wat niet bij hem of haar past. De mobiele privé-beller laat hiermee geld liggen tot soms wel enkele tientallen procenten op het maandbedrag. 40 Procent van de mobiele bellers zegt van plan te zijn om binnenkort het eigen belgedrag te laten checken om belgedrag en belbundel beter op elkaar te laten aansluiten. Dat blijkt uit een recent onderzoek van Maurice de Hond in opdracht van t for telecom. De conclusie van het onderzoek is dat Nederlanders onbewust veel geld laten liggen op de mobiele telefoniemarkt. Belgedrag en afgesloten abonnement zijn in 63 procent van de gevallen niet optimaal op elkaar afgestemd. Oorzaken hiervoor zijn enerzijds onderbesteding van het aantal beschikbare minuten, maar anderzijds een onderschatting van het eigen telefoongebruik en daarmee de aanschaf van een te goedkoop abonnement. In totaal gaat het om ongeveer vijf miljoen mobiele abonnementen. Gemiddeld abonnement Uit het onderzoek blijkt dat 68 procent van de mobiele bellers een abonnement heeft afgesloten in de prijsklasse tussen de 10 en de 30 euro. Bob Mols, directeur van t for telecom: Uit eigen cijfers van t for telecom blijkt dat consumenten gemiddeld 16 euro boven de belbundel bellen. En omdat deze extra belminuten in veel gevallen duurder zijn, kost dit de consument veel meer geld. Veel mensen zijn zich niet genoeg bewust van hun belgedrag en beseffen niet dat ze geld kunnen besparen, aldus Mols, daarom hebben we de mensen in het onderzoek geconfronteerd met een aantal feiten en cijfers over belgedrag en afgesloten abonnementen. Uit het onderzoek blijkt dat 40 procent van de mobiele bellers van plan is om binnenkort het eigen belgedrag te laten checken. Opvallend uit het onderzoek was ook de meerderheid van de Nederlanders (59%) niet van plan is zijn/haar belgedrag te wijzigen. Mols: Veel consumenten nemen de moeite niet om het belgedrag

infrastructuur @ Tele.combrief pagina 180 door een telecomadviseur te laten checken en zodoende elke maand geld besparen of méér te doen met hetzelfde geld. In de winkel merken we dat ook: klanten zijn onaangenaam verrast als ze echt even stil staan bij het eigen belgedrag. Het onderzoek onder bijna 800 Nederlandse consumenten is door Peil.nl eind augustus uitgevoerd. De belangrijkste uitkomsten op een rij: 48 procent van de Nederlanders heeft een mobiel abonnement en betaalt deze zelf. 10 procent van de Nederlanders heeft een abonnement dat door de baas wordt betaald. 36 procent van de Nederlanders heeft een prepaid 26 procent van de Nederlanders belt/sms-t voor hetzelfde bedrag als dat van zijn/haar mobiele abonnement 63 procent belt/sms-t voor een bedrag dat niet past bij het mobiele abonnement 59 procent van de privé-bellers is niet van plan het belgedrag aan te passen 40 procent van de Nederlanders is van plan binnenkort te checken of het abonnement zich verhoudt tot het gemiddelde belgedrag. 56 procent van de Nederlanders is dit niet van plan. Prijsverschillen groot bij bellen via internet Er zijn grote verschillen in de kosten van bellen via internet bij een kabelaar of ADSL-aanbieder. Dat kan oplopen tot honderden euro s per jaar, zo blijkt uit een onderzoek van de Consumentenbond. Een keuze maken is echter niet eenvoudig. Bellen via internet staat op het punt van doorbreken: het kan veel goedkoper zijn dan bellen op de ouderwetse manier en de geluidskwaliteit kan beter zijn. (Het nadeel is dat je niet kunt bellen als je internetverbinding wegvalt en dat komt wel eens voor.) Honderden euro s verschil Als je de jaarlijkse kosten voor telefonie via internet en de internetverbinding zelf bij elkaar optelt, blijken er grote verschillen te zijn: soms is de één meer dan twee keer zo duur dan de ander. Voor de doorsneebeller bijvoorbeeld loopt het uiteen van 385 tot 725 euro per jaar (los van de kosten voor een kabelabonnement of de koperdraadverbinding bij KPN). Ter vergelijking: de doorsneebeller is met een Belbasis-abonnement bij KPN 567 euro per jaar aan belkosten kwijt. Wie wil gaan bellen via internet, aangeboden door een kabelaar of ADSL-provider, krijgt met heel wat verschillende kostenposten te maken, waardoor het voor de consument onoverzichtelijk wordt. Het gaat hier om eenmalige kosten voor installatie, een modem en het behoud van het bestaande telefoonnummer, abonnementskosten, gesprekskosten en kosten voor het gebruik van de lijn. Het maken van een keuze is dan heel lastig, zeker ook omdat er een oerwoud aan vormen van gesprekskosten bestaat. De Consumentenbond wil dat de bedrijven duidelijk maken in hun reclame-uitingen wat de werkelijke kosten in de praktijk zijn voor de consument en hoe het aanbod precies in elkaar steekt, zodat de aanbiedingen vergelijkbaar worden. MKB is tevreden over telecomleverancier Uit onderzoek van TBM en Liaison Nederland onder 90 telecombeslissers blijkt dat 75 procent van het MKB tevreden is over zijn telecomleverancier. De meerderheid van de ondervraagden ziet zijn telecomleverancier als een meedenkende business partner die oog heeft voor de ontwikkelingen in zijn bedrijf en op de hoogte is van de technologische ontwikkelingen. 80 procent vindt dat er voldoende contact is tussen hem en de telecomreseller. 60 procent van de bedrijven denkt er niet aan om van telecomleverancier te wisselen. De communicatie en voorlichting kunnen echter verbeterd worden volgens 40 procent. 60 procent van de bedrijven gaat de komende drie jaar investeren in telecom. Het gemiddelde rapportcijfer dat de telecomleverancier krijgt van het MKB is een zeven. Organisatiewijziging Opta doorgevoerd Opta heeft onlangs een reorganisatie afgerond, een proces dat verleden jaar werd ingezet. Het doel is om de organisatie, die vanaf de start van Opta in 1997 niet wezenlijk is veranderd, beter aan te laten sluiten op de werkzaamheden die uit de vernieuwde Telecommunicatiewet volgen. De organisatie is nu opgedeeld in vier marktgerelateerde afdelingen: Algemene zaken, Telefonie & Nummers, Breedband & Omroep en Integriteitstoezicht, Post & Bestuursondersteuning. Deze afdelingen zijn onderverdeeld in sectoren. Bij de reorganisatie zijn, geheel volgens plan, geen gedwongen ontslagen gevallen. Bij Opta werken 150 mensen. Met ingang van 1 september is Chris Fonteijn voorzitter, hij volgt daarmee prof. dr. J.C. Arnbak op, die sinds 1997 voorzitter is geweest. Breedband Fastfiber lanceert glasvezelconcept FttO Het Nederlandse Fastfiber en Fastfiber Netwerk lanceren een glasvezelconcept dat specifiek gericht is op bedrijventerreinen. Fastfiber Netwerk gaat bedrijventerreinen bij voldoende belangstelling voorzien van last mile -glasvezelnetwerken waarop bedrijven een aansluiting kunnen krijgen. Bedrijven zijn vervolgens vrij in de keus van een dienstenaanbieder. Fastfiber levert zelf geen diensten via het netwerk, maar treedt wel op als agent voor lokale, regionale en nationale dienstenaanbieders die toegang hebben tot het Fastfiber-netwerk. Het dienstenaanbod bestaat op korte termijn uit onder meer breedbandinternettoegang, VoIP-diensten, ISDN via glasvezel, backup en beheer op afstand en VPN-diensten. In de toekomst zullen meer diensten volgen, waaronder camerabewaking, videoconferencing en verschillende ASP-diensten. Fastfiber Netwerk werkt bij zijn initiatief samen met partners als Lucent Technologies, Foundry Networks, World Wide Packets, Eurofiber, Volker Wessels Telecom, TKF en Arcadis infra. SURFnet in zee met Big GLORIAD Op 5 september heeft SURFnet in Korea een overeenkomst getekend voor aansluiting op het Big GLORIAD (Global Ring Network for Advanced Application Development). GLORIAD is een high speed ring rond de aarde voor dataverkeer om samenwerking op wetenschappelijk gebied te bevorderen. De deelnemende landen zijn China, Korea, Rusland, Canada, Verenigde Staten en Nederland. Big GLORIAD is een wereldwijd onderzoeksnetwerk dat volledig gebruik maakt van optische technieken. Door de ingebruikname begin augustus van een nieuwe 10 Gbps GLORIAD

@ Tele.combrief infrastructuur pagina 181 trans-pacific link zijn de verbindingen tussen Nederland, de VS, Canada, Korea en China opgewaardeerd naar 10 Gbps. De voorloper little GLORIAD werd opgericht in december 2003 als gezamenlijk initiatief van de Verenigde Staten, Rusland en China. Vooral wetenschappers in astronomie, aardwetenschappen, hoge energie fysica, medische wetenschappen en netwerktechnologieën maken gebruik van GLORIAD. CanalDigitaal levert breedband via Astra CanalDigitaal heeft een overeenkomst gesloten met SES Astra voor de levering van breedband internetdiensten via het Astra Satellite System. CanalDigitaal zal de satellietdienst gaan leveren aan huishoudens met Direct-To-Home (DTH). Het gaat vooral om huishoudens die niet kunnen beschikken over xdsl of breedband via de kabel. Het internetaanbod van CanalDigitaal is gebaseerd op een hybride oplossing, waarbij de satelliet wordt ingezet voor het downloaden en GPRS, EDGE of een telefoonlijn voor het uploaden. Er worden in eerste instantie drie downstream capaciteiten aangeboden: 256 Kbps, 512 Kbps en 768 Kbps. CanalDigitaal zal telecomoperators en technologiepartners selecteren die de dienst gaan ondersteunen. CanalDigitaal wil de nieuwe dienst in het vierde kwartaal van dit jaar introduceren. Tarieven worden binnenkort bekendgemaakt. Drechtsteden starten glasvezelproject Zestien non-profit instellingen uit Dordrecht en Zwijndrecht, verenigd in de Stichting Breedband Drechtsteden, hebben het startsein gegeven voor de aanleg van een glasvezelnetwerk, een doorbraak voor de ontwikkeling van breedband in Dordrecht. De Stichting Breedband Drechtsteden wil naar eigen zeggen op een zo goedkoop mogelijke manier breedbandverbindingen realiseren voor haar deelnemers. KPN en de gemeente Dordrecht gaan samen glasvezel aanleggen op enkele bedrijventerreinen. De gemeente Dordrecht wil de bedrijventerreinen aantrekkelijk maken door de aanwezigheid van glasvezelinfrastructuur. Om op voorhand niet in een kip-ei discussie te geraken heeft de gemeente ervoor gekozen om samen met KPN te onderhandelen over de aanleg. De partijen verwachten midden volgend jaar de eerste glasvezelaansluitingen aan bedrijven te leveren. Telematica KAN start aanleg glasnetwerk De Stichting Telematica KAN voorziet dit jaar zes bedrijfsterreinen in Arnhem, Nijmegen en Wijchen van een state-of-the-art glasvezelnetwerk. Het gaat om de terreinen IJsseloord 1 en 2, t Broek en Westervoortsedijk in Arnhem- Noord, Bijsterhuizen en Wijchen-Oost. KPN biedt via deze communicatie-infrastructuur zijn diensten aan, waaronder snelle internetverbindingen en VoIP. Stichting Telematica KAN draagt het financiële investeringsrisico. Draadloos internet MSN Messenger op i- mode toestellen Hi MSN en Hi bieden de mogelijkheid om MSN Messenger te gebruiken op i-mode-toestellen. MSN en i-mode werken samen aan het verhogen van de klantbeleving en de kwaliteitsverbetering van messaging tussen mobiele telefoons en PC s. Instant messaging (IM) tussen PC s en mobiele telefoons bouwt verder voort op het succes van SMS en. Daarbij biedt IM voordelen zoals directe beschikbaarheid, de mogelijkheid te laten weten of een contact een bericht kan ontvangen evenals de mogelijkheid de volledige tekst van een gesprek te bekijken. Door de IM-functionaliteit toe te voegen en MSN- en i-mode-klanten met elkaar te verbinden verwachten beide ondernemingen nog meer interactie tussen PC-gebruikers en mobiele klanten, met als resultaat een toename van het messaging-verkeer. HP, Philips werken samen aan standaard HP en Philips Electronics hebben een samenwerkingsverband gesloten om de opname van de nieuwste wereldwijde RFID standaard te versnellen. Het gaat om de EPC Class 1 Generation2 (Gen2) standaard, waarbij het mogelijk is om een RFI- chip overal ter wereld in te kunnen lezen, iets wat eerder niet mogelijk was. De meeste eerste-generatie Class 1 RFID chips die in de Verenigde Staten worden gebruikt kunnen niet gelezen worden in Europa vanwege beperkingen in de bandbreedte. Gen2 maakt het mogelijk om een chip die vanuit de Verenigde Staten is verzonden naar Europa op eenvoudige wijzen te traceren. De bedrijven gaan hun leiderschap in RFID-chip ontwikkelingen aanwenden om de opname van Gen2 RFID technologie te stimuleren. Demonstratiecentrum RFID in Rotterdam LogicaCMG heeft een RFID (Radio Frequency Identification) demonstratiecentrum geopend in Rotterdam. In het centrum worden praktische implementaties getoond van RFID in managementsystemen. De vestiging in Rotterdam is de eerste waar de implementatie van RFID-technologie in SAP-systemen wordt getoond. Het RFID Demo Centre toont een volledig geïntegreerde RFID oplossing, bestaande uit verschillende RFID componenten zoals tags, readers en middleware platforms die momenteel op de markt zijn. In het Demo Centre zijn voorbeelden te zien van passieve, semi actieve en actieve RFID tags. De laatste twee zijn voorzien van een batterij zodat het signaal op grotere afstand te ontvangen is. De getoonde oplossingen kunnen worden toegepast in verschillende sectoren zoals de luchtvaart, energiesector, defensie en in de detailhandel en distributie. Vodafone komt met 3G/UMTS modem Samen met Linksys en Cisco Systems heeft Vodafone een 3G/UMTS modem gelanceerd dat in verscheidene Europese landen, waaronder Nederland, op de markt komt. Het modem maakt een mini-hotspot via UMTS-verbinding. Het Wifi- UMTS-modem kan door maximaal vijf personen tegelijk gebruikt worden. De (theoretische) maximum downloadsnelheid ligt op 384 Kbps. Het modem gaat rond de 300 euro kosten. Vodafone Nederland wil de prijs niet bevestigen. Behalve een modem heeft de gebruiker ook een UMTS-abonnement nodig. Een zakelijk abonnement dat onbeperkt toegang geeft tot het UMTS-netwerk kost 90 euro per maand.

infrastructuur/diensten @ Tele.combrief pagina 182 Contract Wireless Campus en Mobilander Aanbieder van draadloos internet voor studenten en medewerkers van universiteiten en hogescholen Wireless Campus, heeft haar dienstverlening uitgebreid met draadloos internet via de hotspots van Mobilander. In 6 universiteitssteden, te weten Enschede, Utrecht, Amsterdam, Delft, Eindhoven en Groningen, heeft Mobilander 40 hotspots in bedrijf. Deze hotspots geven beveiligde toegang tot het SURFnet en internet. Mobilander werkt aan uitbreiding van het hotspot netwerk naar andere universiteitssteden. De hotspot dienstverlening is een uitbreiding op het bestaande draadloos internet aanbod van Wireless Campus op basis van het mobiele netwerk van Telfort (EDGE). De hotspot dienst van Wireless Campus is exclusief beschikbaar voor studenten en medewerker van universiteiten en hogescholen. Hotspots minder populair dan verwacht Volgens onderzoeksbureau Gartner zijn Wi-Fi hotspots op bijvoorbeeld vliegvelden en treinstations minder populair bij zakelijke gebruikers dan verwacht. Uit onderzoek van Gartner blijkt dat slechts 25 procent van de Amerikaanse en 17 procent van de Britse zakelijke reizigers met enige regelmaat gebruik maakt van Wi-Fi hotspots. Men vindt de tarieven te hoog en een ander bezwaar is dat het moeite kost om de kosten gedeclareerd te krijgen bij de werkgever. Gartner voorspelt dat de helft van de laptops tegen het einde van het jaar beschikken over Wi-Fi, of via ingebouwde kaarten dan wel via toegevoegde PC kaarten. Boingo Wireless voegt luchthavens toe Aanbieder van een wereldwijd Wi-Fi roaming netwerk Boingo Wireless heeft zes Europese luchthavens aan zijn Wi-Fi netwerk toegevoegd. Die luchthavens zijn die van Oslo, Kopenhagen, Bergen, Stavanger, Trondheim in Scandinavië en luchthaven Schiphol in Nederland. Boingo heeft nu een totaal aantal van 39 Europese luchthavens aan het Wi-Fi roaming systeem gekoppeld. Boingo Wireless heeft samengewerkt met de aanbieder van alle openbare internet diensten op Schiphol: Attingo NL. Draadloos netwerk voor Jacobswoude De inwoners van Jacobswoude kunnen sinds kort beschikken over een lokaal draadloos netwerk, dat een integraal onderdeel uitmaakt van het Wireless Rijnland regionetwerk rondom Leiden. Op 9 september werd het netwerk door burgemeester Wiebosch geopend. De vrijwilligers van Wireless Jacobswoude hebben het netwerk opgezet, samen met Wireless Leiden en met steun van de provincie Zuid-Holland, bibliotheekorganisatie Probiblio en gemeente Jacobswoude. Gebruikers van het netwerk hebben vrij toegang tot allerlei digitale kranten en tijdschriftarchieven van de bibliotheek. Tiscali en T-Mobile in draadloos internet Internetprovider Tiscali komt per 3 oktober met draadloos internet voor zakelijke klanten. De draadloze internetdienst maakt gebruik van T- Mobile s HotSpots. Bestaande en nieuwe afnemers van Tiscali s zakelijke DSL-diensten kunnen voor een vast extra bedrag per maand onbeperkt internetten via de hotspots van T-Mobile. T-Mobile heeft momenteel ruim 500 hotspots in de lucht. De hotspots zijn te vinden in de buurt van hotels, wegrestaurants, luchthavens, congrescentra etc. Internet Online bezoekers omroepen stijgt In augustus is het bezoek aan de websites van de verschillende Nederlandse omroepen gegroeid naar 20,9 miljoen. In de vergelijkbare periode in 2004 lag dit nog op 8,3 miljoen. De absolute groei is te verklaren door de verder stijgende breedbandpenetratie in Nederland, waardoor multimediale toepassingen via het web steeds beter mogelijk zijn. Daarnaast investeren de omroepen duidelijk steeds meer in een doordachte webstrategie. Ook heeft de komst van Talpa de andere omroepen op scherp gezet waardoor steeds meer nuttige toepassingen beschikbaar zijn voor de internetgebruiker. Ondanks een succesvolle introductie van Talpa op internet houden de Publieke Omroep en RTL Nederland voorlopig stand als internet marktleiders. RTL Nederland groeit echter wel harder dan de Publieke Omroep. Het bereikspercentage van SBS Broadcasting is duidelijk het laagst. Het bereikspercentage van de Publieke Omroep komt uit op 49 procent, gevolgd door RTL Nederland met 46 procent. Talpa heeft een bereikspercentage van 27 procent en SBS Broadcasting staat met 14 procent vierde op de ranglijst. Providers verbeteren helpdesks De Nederlandse breedband internet providers hebben de helpdesks verbeterd, de tarieven omlaag gebracht en de snelheden verhoogd, meldt de Consumentenbond. Abonnementen met een datalimiet verdwijnen langzaam. De gemiddelde prijs per jaar voor de 25 goedkoopste breedbandabonnementen is gedaald naar 285 euro per jaar tegenover 305 euro in oktober 2004. Van de 25 goedkoopste abonnementen hebben nog maar vijf een datalimiet, in oktober 2004 waren dat er nog negen. De kabelinternet aanbieders @Home, Casema en Multikabel geven tegenwoordig ook de netto snelheden weer, die volgens de Consumentenbond in de praktijk gemiddeld zo n 15 procent lager liggen dan de nominale snelheden. Uit het onderzoek blijkt dat Demon over de beste helpdesk beschikt, op de voet gevolgd door XS4ALL. Verder blijkt dat op ADSL Direct van KPN na, alle abonnementen een virus- en spamfilter bieden, waarvan in negentien gevallen van de 50 abonnementen waarop een filter leverbaar is, hiervoor geen extra kosten in rekening worden gebracht. Negen van de 22 providers zetten het virus- en spamfilter overigens niet standaard aan. De kwaliteit van de virus en spamfilters is volgens de Consumentenbond in het algemeen nog voor verbetering vatbaar. XS4ALL test spraakgestuurde e-mail XS4ALL abonnees kunnen op proef hun e-mail spraakgestuurd beluisteren en beantwoorden met Voiced Mail. De dienst geeft via een mobiele telefoon toegang tot een spraakgestuurde computer. Voiced Mail maakt gebruik van spraakherkenning. Via korte, gesproken commando s

@ Tele.combrief diensten pagina 183 wordt de computer opgedragen om e-mail en andere informatie zoals bijvoorbeeld verkeersinformatie voor te lezen. Ook kan een routeplanner worden geraadpleegd. Gebruikers kunnen ook een tekst inspreken om die vervolgens per e-mail te versturen. XS4ALL maakt voor Voiced Mail gebruik van Eviator van Barito. Het doel van de proef is om de belangstelling voor spraakgestuurde e-mail te peilen onder XS4ALL abonnees. Externe toegang tot bedrijfsnetwerk Bijna de helft van de Nederlandse organisaties (47%) geeft aan mobility een belangrijk of zelfs zeer belangrijk thema te vinden voor de organisatie. Dit blijkt ook uit het feit dat tweederde van de organisaties hun werknemers extern toegang verschaft tot het bedrijfsnetwerk, waarvan een groot deel via een mobiele infrastructuur. Dit blijkt uit onderzoek van Heliview onder organisaties met meer dan 50 werknemers. Ruim tweederde van de organisaties heeft medewerkers die regelmatig buiten de deur zijn, dat wil zeggen minimaal 1 dag per week. En evenzoveel organisaties (tweederde) verleent hun werknemers extern toegang tot het LAN via ofwel een vaste verbinding of mobiel. De bedrijven die geen externe toegang verlenen tot het netwerk kiezen hier niet bewust voor, maar hebben er geen behoefte aan. De organisaties die wel extern toegang verlenen tot het LAN doen dit (nog) voornamelijk via een vaste internetverbinding of webinterface (84%). Bijna de helft (45%) heeft, eventueel daarnaast, een mobiele verbinding met het bedrijf. Deze mobiele verbinding met het bedrijf komt meestal tot stand via de mobiele telefoon (66%) of via een laptop met Connect Card (54%). Verbinding via PDA komt minder voor (29%), ook de Blackberry wordt nog niet op zeer grote schaal gebruikt (5%). Overwegingen De belangrijkste overwegingen om werknemers wel of geen mobiele toegang te verschaffen tot het bedrijfsnetwerk, betreffen het verbeteren van de productiviteit en de onderlinge communicatie. Het argument kostenbesparing weegt daarin minder zwaar mee. De organisaties waar werknemers mobiele toegang hebben tot het LAN maken mobiel gebruik van de bedrijfs e-mail (87%), de agenda (83%), het internet (76%) en intranet (71%). Daarnaast is in 60 procent van de gevallen sprake van toegang tot het CRM systeem en in 34 procent kunnen werknemers het ERP systeem mobiel raadplegen. De mate waarin er sprake is van knelpunten bij het mobiel onsluiten van het bedrijfsnetwerk, is beperkt. Genoemd worden vooral de beveiliging en de stabiliteit van de verbinding als kritische geluiden. Vooral het verbeteren van de productiviteit van de werknemers is een belangrijk motief om te investeren in mobility-oplossingen. Naast het integreren en uitbreiden van bedrijfsapplicaties, is het optimaliseren van mobiel werken de belangrijkste uitdaging op ICT gebied de komende twee jaar voor een betere productiviteit van de organisatie. Beveiliging PC s in quarantaine bij SURFnet SURFnet biedt een quarantaine-netwerk oplossing om verdere verspreiding van virussen door een besmette PC te voorkomen. De dienst verwijdert besmette PC s van het netwerk en plaatst de PC s in een afgezonderd gedeelte van het netwerk waarbij de gebruiker enkel toegang heeft tot tools die de besmetting kunnen verwijderen. De quarantaine-netwerk oplossing is ontwikkeld door de Universiteit Twente met steun van SURFnet. Internetgegevens niet opslaan in CIOT Op 5 september heeft Minster Donner van Justitie de Tweede Kamer een reactie gegeven op het rapport Wie wat bewaart die heeft wat van de Erasmus Universiteit Rotterdam. De internetaanbieders, verenigd in ISPO, hebben verschillende bezwaren tegen de bewaarplicht in het algemeen en de opslag van verkeersgegevens in het Centraal Informatiepunt Opsporing Telecommunicatie (CIOT) in het bijzonder. Minister Donner is voornemens de verkeersgegevens van Nederlanders centraal op te slaan en te beheren in het CIOT. Dit plan stuitte tijdens het debat op verzet bij leden van de Tweede Kamer. ISPO maakt zich grote zorgen over de beveiliging, toegang en verwerking van de bestanden van het CIOT. Het adequaat beveiligen van grote hoeveelheden data is ingewikkeld en kostbaar. Daarnaast is er geen controle op wie toegang heeft tot welke bestanden en wat er daarna met de geselecteerde informatie gebeurt. De analyse van databestanden is technisch zeer complex en ISP s behoeden politie en justitie nu al regelmatig voor het trekken van verkeerde conclusies. Dit controlemechanisme valt weg door opslag in het CIOT. Ook zijn ISP s verantwoordelijk voor de juistheid van hun abonneegegevens terwijl die zich na externe opslag niet meer in hun macht bevinden waardoor fouten niet geconstateerd of gecorrigeerd kunnen worden. Ten slotte is de bewaarplicht en daarmee de opslag in het beheer van het CIOT in strijd met de Privacyrichtlijn. Kosten Voor wat betreft het Ersasmusrapport heeft ISPO al eerder aangegeven dat het ten aanzien van nut en noodzaak van de bewaarplicht voor Internet Providers (ISP s) magere conclusies oplevert. Niet voor niets vermeldt het rapport: Op basis van het verrichte dossieronderzoek kunnen geen conclusies worden getrokken ten aanzien van de vraag of de praktijk van het vorderen historische verkeersgegevens met betrekking tot het internetverkeer noopt tot de vastlegging van een verplichte bewaartermijn voor bepaalde duur. Toch meent Minster Donner hieruit de conclusie te kunnen trekken dat het Erasmusrapport leidt tot de aanbeveling een bewaarplicht te scheppen voor verkeersgegevens van onder andere het internetverkeer. Daarnaast blijft ISPO uitermate bezorgd over het kostenaspect. De Minister lijkt te suggereren dat het met de kosten voor de providers wel mee zal vallen, omdat minder gegevens zouden hoeven te worden bewaard dan aanvankelijk in het kaderbesluit werd weergegeven. Dit stelt de providers echter allerminst gerust, te meer daar de Minister in dit verband wederom verwijst naar het verouderde en achterhaalde rapport van KPMG uit 2004. Door de aanpassing van het ontwerp Kaderbesluit en de opslag van gegevens van het CIOT meent Minister Donner dat dit een aanzienlijk minder zware last oplevert voor de ISP s. Daargelaten de onwenselijkheid van opslag van gegevens via het CIOT, levert de opslag van gegevens via die weg hooguit een kleine besparing op. Internetaanbieders zullen nog steeds met hoge kosten (implementatie, ontsluiting van gegevens etc.) worden geconfronteerd zonder dat daarvoor enige vergoeding van de Nederlandse Staat tegenover zal staan.

diensten @ Tele.combrief pagina 184 Afwachten Het richtlijnvoorstel voorziet wel in een vergoeding van kosten, al zal moeten worden afgewacht wat dat in de praktijk voor de providers betekent. De ervaringen tot dusverre (vergelijk de kosten voor het aftapbaar maken van de netwerken die nooit zijn vergoed) zijn in dat verband niet hoopgevend. En uiteindelijk betaalt de burger, via belasting of internetabonnement, de inbreuk op de eigen privacy, zonder dat dit aantoonbaar leidt tot meer veiligheid. 40 procent zakelijke WLAN s onbeveiligd De beveiliging van zakelijke Wireless Local Area Networks (WLAN s) blijkt nog ver onder de maat. Weliswaar heeft 60 procent van de bedrijven zijn draadloze netwerk beveiligd, maar 80 procent daarvan is beschermd met standaard WEPencryptie (Wired Equivalent Privacy). Deze beveiliging is voor hackers nog eenvoudig te kraken. Dit is het resultaat van onderzoek van Dimension Data, leverancier van netwerkinfrastructuur- en (IP-)telefonieoplossingen. Onlangs voerde het bedrijf (voor de derde opeenvolgende keer) een wardrive uit, waarin op bedrijfsterreinen niet-beveiligde, draadloze netwerken worden gelokaliseerd. Hierbij is uitsluitend onderzoek gedaan naar het beveiligingsniveau, de netwerken zelf zijn niet betreden. Een andere opvallende conclusie van het onderzoek is, dat het aantal draadloze netwerken nog steeds sterk stijgt. Dimension Data schat dat ongeveer 70 procent van de Nederlandse bedrijven een dergelijk netwerk heeft. Duidelijke groei In de loop der jaren is er veel verbeterd op het gebied van WLAN-beveiliging. Tijdens het eerste onderzoek, eind 2002, in Nederland bleek minder dan de helft van de draadloze netwerken beschermd. Ook in het tweede onderzoek, begin 2004, bleek dat nog slechts een klein gedeelte van de bedrijven de gevaren inzag van onbeveiligde WLAN s en hierop actie had ondernomen door bijvoorbeeld gegevens te versleutelen. Het meest recente onderzoek, die deze zomer werd gehouden, wijst uit dat inmiddels 60 procent van de zakelijke WLAN s is beveiligd. 80 procent van de bedrijven van deze groep blijkt echter te hebben gekozen voor een eenvoudige WEP-encryptie, waarbij sommige bedrijven zelfs de default-instellingen niet veranderen. 20 procent heeft zijn zaken beter op orde en maakt bijvoorbeeld gebruik van krachtigere bescherming op basis van WPA (WiFi- Protected Access). De gevaren van onvoldoende beveiliging voor WLAN s zijn groot. Naast het risico op diefstal van gevoelige bedrijfsinformatie zijn in de Verenigde Staten voorbeelden bekend van driveby spamming. Hackers gebruiken hierbij draadloze bedrijfsnetwerken voor het versturen van grote hoeveelheden spamberichten. De eigenaars van deze netwerken zijn in dat geval aansprakelijk voor dit strafbare feit. Radio & Televisie Maximumtarief voor basispakket VVD-woordvoerder Charlie Aptroot wil een maximumtarief vaststellen voor basispakket radio en televisie van kabelbedrijven. De VVD wil dat omdat kabelbedrijven monopolistische trekken zouden vertonen. Toezichthouder Opta spreekt van een aanmerkelijke marktmacht van kabelbedrijven. Circa 95 procent van alle huishoudens ontvangt televisie via de kabel. Een echt alternatief voor kabel is er nog niet en ondertussen verhogen de kabelbedrijven hun tarieven, aldus Aptroot. De woordvoerder bepleit daarom een snelle afronding van het onderzoek door de Opta naar de tarieven van de kabelbedrijven. Daarnaast wil hij dat derden toegang krijgen tot de kabel tegen redelijke tarieven. Philips onderhandelt over HDTV Philips zegt met omroepen en kabelmaatschappijen in Nederland in onderhandeling te zijn over het uitzenden van het WK Voetbal in hoge definitie televisie (HDTV). Volgens Philips is nu 90 procent van het assortiment met platte televisies geschikt voor HDTV. In Duitsland start Philips een alliantie met de Duitse betaaltelevisiezender Premiere. Alle WK voetbalwedstrijden in 2006 worden door Premiere via HDTV uitgezonden. Philips levert hiervoor de digitale decoders. Volgens Philips zou dat model ook in Nederland toegepast kunnen worden. Het concern weet echter niet met zekerheid te zeggen wanneer HDTV in de Nederlandse huishoudens wordt geleverd. Volgens Vecai-directeur Rob van Esch staan nog niet alle lichten op groen. HDTV is voor de kabelaars erg interessant, omdat de branche er een voorsprong mee kan nemen. Vanwege technische hordes verwacht Van Esch dat HDTV pas over vier jaar in Nederland grootschalig te ontvangen zal zijn. Mediakabel stopt activiteiten De aandeelhouders van Mediakabel hebben volgens Planet Multimedia besloten om zich terug te trekken uit het concern. De activiteiten met betrekking tot de ontvangst en doorgifte van televisiesignalen van satellieten naar de TV-netten van verscheidene kabelaars worden per 1 oktober stopgezet waarbij 60 werknemers hun baan verliezen. Essent Kabelcom en UPC bevestigen dat ze zich terugtrekken uit Mediakabel en het bedrijf willen liquideren. Andere aandeelhouders in Mediakabel zijn KabelTex, Delta, Nutsbedrijven Maastricht en Multikabel, aldus Planet Multimedia. De reden van bestaan voor Mediakabel valt weg, nu de kabelaars zelf de digitalisering ter hand nemen. Yarosa boekt succes met SMS-TV in Ecuador Volgens het Rotterdamse Yarosa Entertainment is de lancering van SMS-televisie voor het Ecuadoriaanse televisiestation Gamavision een groot succes. De dienst werd drie maanden geleden gelanceerd. Dit meldt Emerce. Boven verwachting worden er volgens VP Business Development Menno Biesiot tussen de drieduizend en vierduizend berichten per dag verstuurd, afhankelijk van het aantal uren dat Gamavision SMS-TV uitzendt. R&S DVB-T apparatuur voor Nozema Rohde & Schwarz (R&S) gaat Nozema Services DVB-T apparatuur leveren, zodat Nozema haar DVB-T dekking in Nederland kan uitbreiden. Nozema wil digitale televisie aanbieden in heel Nederland en laat daarom apparatuur installeren in het noorden, oosten en zuiden van het

@ Tele.combrief diensten pagina 185 land. Analoge televisie zal op korte termijn verdwijnen en de NOS heeft dan ook behoefte aan een alternatief waarbij zijn diensten via de lucht aangeboden kunnen worden. UPC start 1 oktober met digitale TV UPC start 1 oktober de grootschalige introductie van digitale televisie in Nederland. Aan het einde van het jaar is het hele UPC-netwerk geschikt voor een massale uitrol. Stapsgewijs wil UPC duizenden klanten per week aansluiten waarbij het streven is uiteindelijk 2 miljoen huishoudens digitale televisie aan te bieden. UPC investeert de komende jaren 300 miljoen euro in de nieuwe dienst. UPC biedt Personal Video Recorder (PVR), de interactieve TV Guide, Video on Demand en digitale kanalen en themapakketten in DVD-kwaliteit. In de toekomst komt HDTV erbij. Het huidige aanbod van gemiddeld 30 analoge kanalen blijft onderdeel van het standaardpakket. Verder zal het digitale televisiepakket interactieve diensten omvatten zoals TV-email, games, TV-internet en diensten waardoor stemmen, kopen en selectie via de TV mogelijk wordt. In de eerste introductiegebieden waar UPC het nieuwe standaardproduct (digitaal en analoog) met de UPC Media Box nu aan het testen is, geldt vanaf 1 oktober een test-aanbieding van 15,55 euro voor een basispakket voor 44 kanalen en 19,95 euro voor een pakket van 74 kanalen. SES Astra neemt deel aan TV-proef KPN SES Astra heeft een overeenkomst getekend met KPN en 3G Media Consult voor deelname aan de Nederlandse mobiele TV-proef. Tijdens de proef worden televisieprogramma s via de infrastructuur van Nozema Services verzonden naar geselecteerde abonnees in Nederland die beschikken over DVB-H (Digital Video Broadcasting-Handheld) mobiele telefoons van Nokia. SES Astra helpt KPN, Nozema Services, Digitenne en Nokia met het testen van de technische en commerciële aspecten van mobiele TV via de DVB-H standaard. Een belangrijk onderdeel van de proef is de evaluatie van de mogelijkheden die ontstaan wanneer interactieve TV diensten worden gecombineerd met een mobiel netwerk. HDTV initiatief gelanceerd Omroepbedrijf NOB Cross media facilities, wetenschappelijk netwerk provider SURFnet, het Telematica Instituut en de glasvezelprojecten Kenniswijk en CasaNet hebben het initiatief genomen om gezamenlijk HDTV te promoten. Onder de naam FirstMoverTV brengen zij binnenkort HDTV, met een videosignaal van 20 Mbps, via ADSL2+ of glasvezelverbinding van deelnemende ISP s in de huiskamer. Momenteel kunnen SURFnet gebruikers al het HDTV signaal ontvangen. Tandberg TV, Siemens leveren MPEG aan KPN Leverancier van video compressie en digitale systemen Tandberg Television heeft met Siemens een contract gesloten om aan KPN het EN5930 video compressie systeem te leveren. Het systeem kan zowel televisie signalen volgens de MPEG-2 als MPEG-4 AVC standaard uitzenden. Eind dit jaar komt KPN met digitale televisie over DSL. Naar verwachting begint KPN met het aanbieden van televisie beelden volgens het MPEG-2 formaat, maar als alles technisch goed werkt is voorzien in een overstap naar MPEG-4 AVC. MPEG-4 heeft als voordeel dat met plusminus 50 procent minder bandbreedte beelden van gelijke kwaliteit kunnen worden verzonden, daarmee kunnen over dezelfde bandbreedte dus ongeveer tweemaal zoveel televisie kanalen worden aangeboden. Tandberg Television levert een systeem dat de transitie van MPEG- 2 naar MPEG-4 mogelijk maakt. E-commerce Grote verschillen in muziek downloaden De Consumentenbond heeft een onderzoek gedaan naar de verschillen van negen sites waar legaal muziek kan worden gekocht en constateert dat er grote verschillen zijn in het aanbod. Daarbij is gekeken naar allerlei aspecten, in het bijzonder naar gebruiksgemak, aanbod en kosten. Zo is bijvoorbeeld getest of het aanmelden handig is, is aan de hand van een lijst van 50 nummers naar het aanbod gekeken en is achterhaald wat de prijzen per liedje zijn. Volgens de Bond zijn de prijsverschillen per site enorm. Van de negen onderzochte sites scoort MP3Search het beste, terwijl Commodoreworld het slechtste scoort. 50 mln adverteerders Marktplaats Veilingsite Marktplaats.nl heeft haar vijftigmiljoenste adverteerder verwelkomd. De website bestaat sinds 1999 en werd eind 2004 voor 225 miljoen euro overgenomen door de internationale veilingsite ebay. Marktplaats heeft berekend dat in 2004 voor ongeveer 2,1 miljard euro aan goederen en diensten via de website werden verhandeld. Grooste concurrent Speurders.nl becijferde onlangs dat via hun website voor ongeveer 1,8 miljard euro aan transacties plaatsvond over de afgelopen twaalf maanden. Het totale bedrag aan transcaties via de veilingsites komt hiermee overeen met ongeveer 5 procent van de 78 miljard euro aan detailhandel omzet in 2004. E-government Mobiel platform voor provincie Gelderland Yucat levert een mobiel platform aan de provincie Gelderland voor opsporingsmethoden in de Veluwe. Hierdoor is de handhaving en controle door zo n 150 toezichthouders en opsporingsambtenaren van gemeenten, provincie, waterschap, politie en andere instanties in de Veluwe gedigitaliseerd. Zij krijgen een HP ipaq hw6515 Mobile Messenger (GPS/GPRS/ EDGE) waarmee overtredingen direct gecentraliseerd opgeslagen kunnen worden. Door de nieuwe technologische mogelijkheden kunnen de toezichthouders elkaar met één apparaat bellen, e-mailen en foto s versturen van overtredingen in het gebied. Bovendien kan met de ingebouwde GPS en de topografische kaarten de locatie precies worden vastgelegd. Hiertoe is de in.net ontwikkelde PDA-applicatie uitgerust met alle relevante informatie van het gehele gebied, zoals ruim 300.000 kadastrale percelen, meer dan 160.000 huisnummers en

diensten/e-conomisch @ Tele.combrief pagina 186 topografische kaarten op verschillende detailniveaus. Het systeem maakt het mogelijk dat toezichthouders alle soorten overtredingen gemakkelijk kunnen melden. Door de geautomatiseerde routering komen de meldingen direct op de goede plaats door push over GPRS technologie. Het in ASP.NET ontwikkelde workflow systeem maakt het mogelijk dat men precies kan nagaan wat er met een delict gebeurd. De provincie heeft hiervoor een servicepunt ingericht. Beverwijk: primeur met online stemmen Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 introduceert de gemeente Beverwijk stemmen via internet. Daartoe is samen met de leverancier Gemeenteweb een systeem bedacht. Kiezers krijgen de mogelijkheid zelf de keuze te maken om in het stemlokaal of via internet een stem uit te brengen. Het voorstel is voorgelegd aan de minister van Bestuurlijke Vernieuwing met het verzoek om hier goedkeuring aan te verlenen. Daarmee is Beverwijk de eerste gemeente die stemmen via internet mogelijk maakt. Fractievoorzitter start met podcasting PvdA-fractievoorzitter Wouter Bos gaat podcasten. Vanaf Prinsjesdag zal Bos periodiek te horen zijn in zijn eigen uitzendingen. Hij gaat de uitzendingen niet alleen gebruiken om politieke boodschappen over te brengen, maar vooral om mensen deelgenoot te maken van wat hij als politicus meemaakt. De programma s zijn te downloaden vanaf Prinsjesdag van de site van Wouter Bos. E-non-profit RFID onderzoek voor gezondheidszorg Op verzoek van het Ministerie van VWS en met steun van het Ministerie van EZ als coördinator van de Rijksbrede ICT-agenda start Capgemini een onderzoek naar de toepassingsmogelijkheden van RFID (Radio Frequency Identification) in de gezondheidszorg. Capgemini doet dit onderzoek samen met het Academisch Medisch Centrum (AMC), Geodan, Intel en Oracle. Het project duurt circa een jaar en bestaat uit inventarisatie- en standaardisatiewerkzaamheden en een drietal pilots. Doel van het onderzoek is de meerwaarde van RFID toepassingen in de zorg aan te tonen. Radio Frequency Identification (RFID) is een technologie die gebruik maakt van radiogolven om op afstand gegevens uit te wisselen tussen een RFID-lezer en een (bewegend) object. Gebruik van RFID kan de veiligheid en de logistiek binnen de zorg verbeteren. Het belang van het onderzoeksproject voor de Nederlandse gezondheidszorg is groot volgens stuurgroep voorzitter Robert Stegwee: Op dit moment staat een aantal knelpunten in de zorg hoog op de politieke agenda. Denk aan de vergrijzing, de vermindering van het aanbod van zorgverleners, een sterke stijging van de kosten van de zorg en de wachtlijstproblematiek. Technologische innovaties in de zorg als de toepassing van RFID, geven mogelijk een deel van het antwoord op deze maatschappelijke knelpunten. Standaardisatie De eerste twee delen van het project bestaan uit inventarisatie en standaardisatie werkzaamheden. Doel hiervan is in beeld te brengen aan welke voorwaarden moet worden voldaan om een breder gebruik van RFID technologie in de zorg mogelijk te maken. Zo ontstaat meer inzicht in de rol die het Ministerie van VWS kan spelen bij een succesvolle en brede adoptie van RFID in de zorg. De inventarisatiewerkzaamheden richten zich vooral op de geleerde lessen en de inrichting van een RFID project, ofwel: Waar moet een zorginstelling rekening mee houden bij het toepassen van deze technologie? De standaardisatiewerkzaamheden geven inzicht in de ontwikkelingen op het gebied van technische en inhoudelijke standaarden voor RFID. Op basis hiervan kunnen Nederlandse zorginstellingen worden geadviseerd over het gebruik van deze standaarden bij de toepassing van RFID. Toegevoegde waarde Het laatste deel van het project bestaat uit drie pilots die de toegevoegde waarde van RFID in de zorgpraktijk moeten aantonen. De eerste pilot richt zich op personenidentificatie en -lokalisatie rond de OK (operatiekamer). De pilot moet beter inzicht geven in het verloop van het zorgproces op en rond de OK zodat de logistiek optimaal kan worden georganiseerd. Tevens zoekt men naar een snellere methode om patiënt en zorgverlener te identificeren. In combinatie met het tracken en tracen van OK-materialen en bloedproducten (de andere twee pilots, zie hieronder), kan zo de registratie van het verbruik van materialen, het gebruik van bepaalde apparatuur en de toediening van bloedproducten een stuk makkelijker verlopen. De tweede pilot richt zich op het tracken en tracen van OK-materialen als implantaten en disposables met een hoge kostprijs en omloopsnelheid. Doel is het verbruik per patiënt van deze producten te traceren zodat het voorraadbeheer kan worden geoptimaliseerd. Daarnaast is op langere termijn een bijdrage mogelijk aan de realisatie van Activity Based Costing. Door de toepassing van RFID wordt bovendien beter voldaan aan de wettelijke eisen met betrekking tot de traceerbaarheid van implantaten. De derde pilot omvat het tracken en tracen van bloedproducten met behulp van temperatuurgevoelige RFID-tags. Doel hiervan is enerzijds het voldoen aan nieuwe Europese normen op het gebied van de traceerbaarheid en kwaliteit van transfusie-bloedzakken. Anderzijds wil men meer efficiëntie bereiken door besparingen die volgen uit een verhoogde kwaliteit en door vermindering van het aantal handmatige acties zoals het nabellen over de procesgang. E-conomie IceMobile komt met VideoCall2TV De Nederlandse leverancier van mobiel entertainment, IceMobile, heeft VideoCall2TV gelanceerd. Aan de hand van VideoCall2TV kunnen kijkers met hun derde generatie mobiele telefoon een video telefoontje plegen naar een TVprogramma en deelnemen aan de show met live videobeelden. De VideoCall2TV technologie werkt wereldwijd vanaf elk 3G toestel en op elk 3G netwerk en kan worden gefactureerd per minuut. IceMobile heeft haar hoofdkantoor in Amsterdam. Vodafone Simply Vodafone Nederland introduceert Vodafone Simply, een mobiele dienst die is ontworpen voor klanten die alleen willen bellen en SMS en,

@ Tele.combrief e-conomisch pagina 187 op een eenvoudige manier en met een eenvoudig te gebruiken telefoon. Het product is verkrijgbaar voor zowel prepaid klanten als klanten met een abonnement. Klanten kunnen kiezen uit twee Sagem toestellen. Vodafone Simply is al in 9 andere landen geïntroduceerd; Spanje, Portugal, Engeland, Duitsland, Griekenland, Zweden, Nieuw Zeeland, Oostenrijk en Zwitserland. Tele2 blijft bij 2,20 euro bod Tele2, Versatel Telecom International en Apax hebben definitieve overeenkomst bereikt omtrent een bod van Tele2 op Versatel. Tele2 verhoogt zijn bod op Versatel niet en negeert daarmee het verzet van belangenverenging TeleNee, dat 2,20 euro per aandeel te laag vindt. Tele2 handhaaft het bod van 2,20 euro, dat neerkomt op een totaalbedrag van 1,1 miljard euro. Als de converteerbare obligaties van Versatel worden meegerekend, betalen de Zweden 1,34 miljard euro. De partijen hebben laten weten dat de Europese mededingingsautoriteit geen bezwaar heeft tegen de overname van kabelen telecombedrijf Versatel door het Zweedse Tele2 en de Britse investeringsmaatschappij Apax. Het Zweedse telecombedrijf heeft zijn oog laten vallen op de activiteiten van Versatel in de Benelux. Apax wil de Duitse tak overnemen. De achterban van TeleNee blijft onverminderd van mening dat Versatel bij zelfstandige voortzetting een veel grotere aandeelhouderswaarde vertegenwoordigt dan de door Tele2 geboden 2,20 euro. Volgens TeleNee zal Tele2 haar doelen niet bereiken via het huidige bod. TeleNee roept de markt op om Tele2, en de huidige CEO, RvB en RvC van Versatel, een signaal te geven dat een dergelijke manier van zakendoen in Nederland niet beloond wordt. Raithatha stapt op Versatel-topman Raj Raithatha stapt aan het eind van dit jaar op als het bod van het Zweedse telecomconcern Tele2 op zijn bedrijf slaagt, zo meldt het ANP. Als ontslagvergoeding ontvangt de Brit 2,26 miljoen euro. Naast de gouden handdruk kan hij nog ongeveer 12 miljoen euro krijgen voor de ruim 1,6 miljoen Versatel-aandelen en daarnaast kan hij 394.000 opties verzilveren. Raithatha wordt opgevolgd door Per Borgklint, de huidige directeur van Tele2 Benelux. Tele2 heeft het formele bod op Versatel op 13 september uitgebracht. T-Mobile zendt Robbie Williams live uit T-Mobile Nederland maakt bekend dat de show rondom de lancering van het nieuwe album van Robbie Williams in Berlijn op 9 oktober live uitgezonden zal worden in 23 bioscopen en speciale locaties in heel Europa. T-Mobile heeft dit mogelijk gemaakt door een samenwerkingsverband te sluiten met IE Music en igig tv. De show wordt uitgezonden in high definition en 5.1 surround sound. Voor de Nederlandse klanten van T-Mobile is exclusief een download beschikbaar van het nummer Make Me Pure van het nieuwste album van Robbie Williams. De uitzending van het concert vindt plaats in de Heineken Music Hall in Amsterdam. Coolblue neemt Direqt over Het Rotterdamse e-commercebedrijf Coolblue heeft de bedrijfsactiviteiten van branchegenoot Direqt overgenomen. Coolblue zit achter webwinkels als PDAshop.nl, Digicamshop.nl en Smartphoneshop.nl. Er zijn geen financiële details rond de overname bekendgemaakt. Het eveneens in Rotterdam gevestigde Direqt heeft 11 medewerkers in dienst en verkoopt consumentenelektronica via internet. Het is net als Coolblue actief in Nederland en België. De sites van Direqt blijven voorlopig onder dezelfde naam opereren. Coolblue heeft 13 webwinkels in Nederland en België en is sinds de oprichting in 1999 winstgevend. Het bedrijf behaalde in het eerste halfjaar van 2005 een omzet van 14,7 miljoen euro. Schiedam gaat Parkline GSM parkeren Schiedam start met een nieuw betaalsysteem voor parkeren in de stad. De gemeente heeft daartoe een overeenkomst gesloten met Parkline, aanbieder van een GSM-parkeer betaalsysteem. Parkeerders kunnen voortaan in Schiedam ook met hun mobieltje betalen naast muntgeld en chipknip. Het GSM parkeer betaalsysteem van Park-line wordt reeds toegepast in een achttal andere steden waaronder Den Haag, Rotterdam en Groningen. In Schiedam is de dienst sinds 1 september van start. Interoute koopt rest Via Net.Works De aanbieder van telecommunicatie diensten voor het MKB Via Net.Works heeft een definitieve overeenkomst gesloten met Interoute over de verkoop van zijn activiteiten voor een bedrag van 18 miljoen dollar. Volgens de overeenkomst zal de operator van een pan-europees data netwerk Interoute de PSINet Europe activiteiten in Duitsland, Frankrijk, België, Zwitserland en Nederland overnemen plus de Via Net.Works activiteiten in Frankrijk, Spanje and Duitsland. Eerder dit jaar had Via Net.Works een overeenkomst met Europese ISP Claranet voor overname van alle activiteiten, maar uiteindelijk werden alleen de Via activiteiten in Nederland, Portugal en de Verenigde Staten plus de hostingdienstenaanbieder Amen overgenomen. Daarnaast betaalt Claranet 800 duizend euro aan Via Net.Works voor het niet nakomen van de rest van de overeenkomst. Islamobieltje op Nederlandse markt Het Amsterdamse telecombedrijf Elbara gaat de moslimtelefoon aanbieden in Europa. Het toestel had al in juni in de winkels moeten liggen, maar de ontwikkeling van de software heeft langer geduurd dan gepland. Het zogeheten islamobieltje roept op tot gebed, geeft de richting van Mekka aan en bevat de complete tekst van de koran. 1,5 mln abonnees mobiele weerdienst Weathernews heeft wereldwijd 1,5 miljoen abonnees voor haar mobiele weerdienst. Sinds de start in Japan in 1999 biedt Weathernews via mobiele telefoons weersinformatie aan consumenten. Het grootste deel van de abonnees bevindt zich op de Aziatische markt, maar ook de Amerikaanse en Europese markt zijn naar eigen zeggen sterk in opkomst. In de Benelux is Weathernews onder andere te vinden via KPN i-mode, Vodafone live!, Orange World en Telfort Spot. Weathernews Benelux verwacht dat de consumentenmarkt zich in de komende jaren sterk verder zal ontwikkelen.

e-conomisch @ Tele.combrief pagina 188 XS4ALL wil hcc!net overnemen XS4ALL wil internetaanbieder hcc!net overnemen. Daartoe hebben de partijen op 7 september een intentieverklaring getekend. Daarnaast willen XS4ALL en hcc!net s eigenaar, de vereniging voor computergebruikers, hcc, een samenwerkingsovereenkomst aangaan. De verwachting is dat de definitieve koopovereenkomst op 1 november wordt getekend. hcc!net heeft ca. 55.000 ADSL klanten en ca. 20.000 inbelklanten. De overname zorgt ervoor dat XS4ALL s ADSL-klantenaantal zal groeien naar ongeveer 240.000, waardoor de ISP de vijfde internetaanbieder in Nederland wordt. Philips draadloze IPvideotelefoon Op de IFA 2005 tentoonstelling voor consumentenelektronica in Berlijn, heeft Philips aangekondigd later dit jaar de VP5500, een draadloze IP videotelefoon, op de markt te brengen als onderdeel van het InternetPlusBellen aanbod van KPN. Een woordvoerder van KPN bevestigde het bericht maar kon niet aangeven wanneer de introductie van de Philips VP5500 videotelefoon als onderdeel van InternetPlusBellen staat gepland. Een woordvoerder van Philips liet weten dat het elektronica concern de introductie nog dit jaar verwacht en dat de video telefoon in Nederland vooralsnog exclusief via KPN te verkrijgen zal zijn. FRS lanceert mobiele gaming competitie De Free Record Shop start in Nederland met een online mobiele gaming competitie. Het gaat om een klassiek fruitautomaatspel via de mobiele telefoon. Het spel staat via GPRS in verbinding met het internet. Het Nederlandse bedrijf Spin levert hiervoor de software en technologie. Met de mobiele fruitautomaat wordt niet om geld gespeeld, maar om pakketten met onder andere CD s, DVD s, games en boeken. De stand van de top-10 spelers kan bekeken worden vanaf de mobiele telefoon of via de website van Free Record Shop. Later dit jaar lanceert Free Record Shop ook andere mobiele game competities. Met de mogelijkheid van online mobiele gaming speelt het bedrijf in op de ontwikkeling van online mobiele entertainment. Hans Breukhoven: Wij willen marktleider in entertainment blijven. Online mobiele entertainment is enorm in opkomst. Mobiele gaming is een logische vervolgstap op de online mogelijkheden van populair entertainment die wij al aanbieden op onze website. Wij hebben voor een samenwerking met Spin gekozen vanwege de ervaring die zij hebben met online gaming. Peter van Ruiten, managing partner van Spin: De markt voor mobiele games staat in Nederland nog in de kinderschoenen, maar internationaal zien wij dat het een grote vlucht neemt. Het is goed dat Free Record Shop als marktleider dit inziet en initiatief neemt. Prepaid Wi-Fi toegangskaarten ISP s De in Nederland gevestigde draadloze internet verkoper Trustive gaat prepaid Wi-Fi toegangskaarten aanbieden die gedistribueerd gaan worden door Internet Service Providers (ISP s). Met de prepaid kaarttechnologie biedt Trustive de ISP s een manier om hun inkomsten te verhogen en klantbestanden uit te breiden terwijl de eindgebruikers profiteren van een flexibel product waarmee ze wereldwijd tot 13.000 hotspots kunnen bereiken. Callcenters pleiten voor zelfregulering De Nederlandse callcenters moeten in staat worden gesteld om zelf eventuele consumentenirritatie over verkooptelefoontjes terug te brengen, dat zegt de Werkgeversvereniging Callcenters (WGCC). De branche is van mening dat de zelfreguleringinstanties - in samenspraak met de nieuw op te richten consumentenautoriteit - het werk moeten doen. De vereniging van callcenter bedrijven vindt verdere regelgeving nu niet noodzakelijk en stelt dat dit de huidige initiatieven van het callcenterbedrijfsleven op het gebied van klantvriendelijkheid doorkruist. De WGCC reageert hiermee op kamervragen vanuit de PvdA, waarin die partij bij de Minister van Economische Zaken aandringt op verdere regelgeving om de consument beter te beschermen tegen ongewenste telefonische verkoop. Tijdens een congres presenteerde de WGCC een nieuw initiatief om de zelfregulering en consumentenbescherming verder vorm te geven: een telefonisch meldpunt waar consumenten klachten en vragen neer kunnen leggen over telefonische verkoop. Dit meldpunt wordt opgezet in samenwerking met die bedrijven, die veel gebruik maken van de telefoon voor de benadering van klanten. Nog dit jaar gaat de klachten- en informatielijn in de lucht. KPN rondt aandeleninkoop af KPN heeft op 12 september het aandeleninkoopprogramma van 250 miljoen euro, dat op 9 augustus werd aangekondigd, voltooid. Sinds 9 augustus zijn in totaal 32,8 miljoen aandelen ingekocht tegen een gemiddelde prijs van 7,62 euro per aandeel. Al deze aandelen zijn uit fiscale overwegingen via een tweede noteringsregel, die op 1 maart jl. is geïntroduceerd, gekocht. Sinds december 2004 heeft KPN 181 miljoen aandelen ingekocht. Dit komt overeen met 7,8 procent van het totale aantal uitstaande aandelen. Het intrekken van deze aandelen zal vanaf 13 september beginnen, een proces dat voor het einde van dit jaar zal zijn afgerond. In 2005 heeft KPN 2,1 miljard euro uitgekeerd aan haar aandeelhouders: 1,2 miljard euro via aandeleninkoop en 0,9 miljard euro als dividend. Daarmee voldoet KPN aan de belofte om overtollig kasgeld aan zijn aandeelhouders uit te keren. KPN zal in februari 2006 zijn overtollige kasmiddelen opnieuw beoordelen. Ericsson concurreert met BlackBerry Een paar maanden geleden lanceerde Ericsson plannen om zijn productportfolio te diversifiëren om beter te kunnen concurreren op de zakelijke markt. Een van de eerste Enterpriseproducten die geïntroduceerd zullen worden is de Ericsson Mobile Organizer (EMO) dat push e-mail en kalender functionaliteit aanbiedt voor gebruikers van Symbian telefoons, Microsoft Windows Mobile smartphones en PDA s. Ericsson zal het product aanbieden via mobiele operators en distributiekanalen. In Nederland verwacht het bedrijf binnen twee maanden een distributiemodel klaar te hebben en er zullen drie EMO-versies aangeboden worden. De Enterprise Editie is gericht op bedrij-

@ Tele.combrief e-conomisch/opinie pagina 189 ven die gebruik maken van Microsoft of Lotus e-mail servers. De Professional Editie biedt gebruikers toegang tot hun zakelijke e-mail via hun eigen PC als server. De Internet Editie is voor gebruikers van publieke e-mail diensten. In juni heeft Ericsson een contract gesloten met Wataniya Telecom in Koeweit om de EMO oplossing te implementeren. Indiase operator Idea Cellular heeft ook een contract gesloten met Ericsson voor EMO. De EMO 5.0 software is gekoppeld aan de bestaande e-mail en kalender applicaties op de telefoon ondersteund Exchange en Lotus Domino. Verder ondersteund de internet editie POP3 en IMAP4. Samenwerkingsverband E-Plus en Skype KPN-dochter E-Plus geeft internetbelbedrijf Skype VoIP-rechten. De bedrijven maakten onlangs bekend bij het nieuwe flatfee UMTSabonnement van E-Plus samen te gaan werken. E-Plus gaat in Duitsland onbeperkt snel mobiel internet voor laptops aanbieden voor 40 euro per maand. Duitsers die het abonnement nemen, kunnen onbeperkt telefoneren naar andere Skype-gebruikers en, via SkypeOut, naar vaste en mobiele telefoonnummers overal ter wereld voor een prijs vanaf 1,7 cent per minuut. Het gezamenlijke product verschijnt in oktober op de Duitse markt. In Nederland vraagt KPN voor een UMTS-verbinding nog een bedrag van 75 euro. Voor Nederland is geen lagere prijs voorzien voor een insteekkaart voor de laptop, aldus een woordvoerder van KPN. Wij hanteren hier een concurrerend tarief. Buongiorno Vitaminic koopt Tutch Mobile Het Italiaanse mobiel entertainmentbedrijf Buongiorno Vitaminic heeft een definitief akkoord getekend voor de overname van het Nederlandse bedrijf Tutch Mobile Media voor 4,9 miljoen euro. Tutch werkt met meer dan 20 operators in landen zoals de USA, Spanje, Duitsland, Nieuw Zeeland en Australië. Luc Maas, de huidige CEO, zal het bedrijf ook na de overname leiden en zal lid worden van Buongiorno s management team. In 2004 had Tutch 710.000 euro winst voor belastingen. Voor 2005 verwacht het bedrijf tussen de 1,1 en de 1,3 miljoen euro winst voor belastingen te behalen. De overname zal gerealiseerd worden in tranches: 2,9 miljoen euro zal betaald worden op de datum van overname; 1 miljoen euro zal na zes maanden betaald worden en 1 miljoen euro wordt na 12 maanden betaald. Telefonica vermeldt Endemol beursgang Het Spaanse telecommunicatiebedrijf Telefonica zal tussen twintig en dertig procent van het kapitaal van Endemol op de Nederlandse beurs plaatsen. Telefonica heeft de procedure voor de beursgang versneld zodat deze kan plaatsvinden voor het einde van 2005, zo meldt de Spaanse krant Cinco Dias. EU-beleid alleen succesvol als MKB erbij wordt betrokken Convergentie vraagt om convergent beleid De Europese Unie heeft in juni 2005 een actieplan gelanceerd voor de informatiemaatschappij in de komende vijf jaar, namelijk i2010. Het plan beslaat de periode tot 2010 en bevat verschillende initiatieven, die de doelstellingen van de Lissabon Agenda, innovatie en banengroei stimuleren, moeten helpen verwezenlijken. i2010 is de opvolger van het eeurope2005 plan. i2010 raakt één van de meest veelbelovende sectoren van onze economie: de communicatie-industrie. In deze sector staat Europa op de drempel van een nieuwe periode van groei, gebaseerd op digitale convergentie tussen snelle breedbandnetwerken, audiovisuele media en elektronica. Enkele cijfers laten zien hoe sterk het groeipotentieel in de Informatie- en Communicatietechnologiesector (ICT) is: vandaag de dag neemt ICT 40 procent van de Europese productiviteitsgroei voor haar rekening; de ICTindustrie genereert 8 procent van het Europese BBP en besteed 10 tot 20 procent van haar omzet aan onderzoek dat nieuwe kennis oplevert. Om een paar voorbeelden te noemen: In 2003 bestond er een 3G mobiele markt ter waarde van 23 miljoen euro, een jaar later in 2004 was deze markt al 150 miljoen euro waard. Volgens voorzichtige schattingen zal de Europese markt voor online content de komende drie jaar verdrievoudigen tot 30 miljard euro. Duitse consumenten spendeerden vorig jaar 360 miljoen euro aan het downloaden van ringtones voor mobiele telefoons. Wereldwijd wordt deze markt op 1,5 miljard euro geschat. In Japan en Korea besteden mensen nu gemiddeld meer tijd online dan voor de televisie. Eenzelfde situatie zal naar verwachting ook in Europa ontstaan. Voice-over internet services groeien snel. Skype bijvoorbeeld, één van de toonaangevende bedrijven in de internettelefonie, (zojuist overgenomen door ebay voor 4,1 miljard dollar) zegt per dag 150.000 nieuwe gebruikers te verwelkomen. En ik kan nog verschillende andere voorbeelden toevoegen. Uiteraard dienen marktspelers alle mogelijkheden tot nieuwe economische en technologische ontwikkeling te benutten. Maar er ligt ook een taak voor regulerende instanties - zowel op nationaal als op Europees niveau om te zorgen voor het juiste raamwerk voor de digitale economie en voor investeringen in ICT. Een affectief regelgevend kader is wat Europa nodig heeft om duurzame groei en

opinie @ Tele.combrief pagina 190 hooggekwalificeerde arbeidsplaatsen te garanderen. Precies dat is de gedachte achter i2010. Doelstellingen Ik sta dan ook volledig achter deze Europese aanpak die drie ambitieuze doelstellingen kent: Ondersteuning van technologische convergentie door creatie van één open en concurrerende markt voor de informatiemaatschappij en mediadiensten; de toename van EU investeringen in onderzoek en ontwikkeling om de transfer van innovatie richting industriële toepassingen te faciliteren; en tenslotte promoten van een informatiemaatschappij als model dat de levenskwaliteit van alle EU-burgers kan verbeteren en de digital divide kan dichten. Als u mijn werk als Europarlementariër kent, zult U zich herinneren dat ik altijd het grootste belang heb gehecht aan aandacht voor het Midden- en kleinbedrijf (MKB) in Europese programma s. Niet zo zeer vanwege mijn verleden als ondernemer, maar meer vanwege het feit dat ik weet dat geen enkel beleid op EU-niveau succesvol kan zijn zonder dat het MKB erbij wordt betrokken. Dit geldt ook voor de ICT-sector. Vergeet niet dat 95 procent van alle Europese bedrijven tot het MKB behoren en dat zij de motor zijn voor economische groei, werkgelegenheidsgroei en innovatie. Recente cijfers laten zien dat er nog veel moet gebeuren om de doelstelling te behalen dat alle Europese bedrijven kunnen profiteren van het potentieel dat ICT biedt. Laten we beginnen met de mate van penetratie van snelle verbindingen. In 2004 had 51 procent van het midden- en kleinbedrijf toegang tot breedband tegen 87 procent van de grote ondernemingen. Dit gat wordt kleiner, maar niet in een snel tempo vergeleken met de snel toenemende penetratiegraad van breedband in heel Europa. Een ander voorbeeld is het gebruik van internet als een marketingtechnisch en commercieel instrument: terwijl 89 procent van de grote bedrijven een eigen website heeft, is dit cijfer voor kleinere bedrijven slechts 54 procent. Uiteraard spelen prijs en beschikbaarheid een belangrijke rol in het breedbandgebruik door het MKB en deze zijn mede afhankelijk van concurrentie op de markt voor elektronische communicatie. Tot dusver heeft toegenomen concurrentie in de telecomsector gezorgd voor lagere toegangskosten voor het internet en heeft een grotere capaciteit van DSL gezorgd voor alternatieve methoden voor business-to-business activiteiten. Ik verwelkom dan ook van harte alle Europese initiatieven tot het ontwikkelen van een goed functionerende interne markt voor de informatiemaatschappij, zoals beoogd in het i2010 programma. Bureaucratie en lastendruk Maar regulering van de ICT-markt alleen is onvoldoende om duurzame groei te garanderen van het MKB. Grote bedrijven blijven meer geavanceerd in ICT-gebruik. Immers, zij gebruiken twee- tot driemaal zoveel specifieke ICT-toepassingen dan kleinere ondernemingen. Hiervoor zijn diverse redenen aan te voeren, afhankelijk van land en sector. Een belangrijke barrière voor een kleiner bedrijf is het vinden van een geschikt e-business model, dat direct bruikbaar voor hen is. Dit probleem blijkt vaak gerelateerd aan onvoldoende ICT- vaardigheden, zorgen om beveiliging van systemen en de daarmee gepaard gaande kosten. Volgens veel MKB ers staan de overheidsbureaucratie en lastendruk hun groei in de weg. De administratieve hervormingen die zijn aangezwengeld door egovernment zijn cruciaal voor het verlichten van deze pijn. Overheden kunnen de toegang tot informatie en de registratie eenvoudiger, sneller en dus goedkoper maken. Ook kunnen douane- en grenscontroles alsmede belastingheffing veel efficiënter worden gemaakt door effectief gebruik van ICT. Het MKB is ook toeleverancier voor de omvangrijke publieke sector, die ongeveer 20 procent van het totale Europese BBP vertegenwoordigt. De overheid is dus een belangrijke klant voor kleine en grote ondernemingen. Het gebruik van eprocurement en verbeteringen in het beheer van logistieke processen kunnen het MKB helpen effectiever en efficiënter te worden in bestaande markten. Dergelijke vaardigheden kunnen ook nieuwe markten, toegankelijk maken. Al deze hiaten roepen om een samenhangende Europese aanpak. Concreet betekent dit dat een Europees ICT regelgevend kader gezamenlijk dient te worden ontwikkeld door besluitvormers, verantwoordelijk voor zowel de informatiemaatschappij als die voor ondernemingsbeleid. Conclusie Technologische convergentie vereist veel meer beleidsconvergentie. Alle beschikbare instrumenten binnen de EU en de lidstaten moeten worden benut om een snellere ontwikkeling van de ICT-sector te promoten en stimuleren. Dat helpt ondernemers te ondernemen, zorgt voor economische groei en voor banen, die Europa nodig heeft om de Lissabon Agenda te verwezenlijken. Elly Plooij-van Gorsel Blueprint Partners, Senior Counsel Particuliere en zakelijke gebruiker stellen uiteindelijk dezelfde eisen Mobiele telefoon verbreedt blik op de wereld De aard van de mobiele telefoon verandert in rap tempo. Spraakcommunicatie is nog steeds één van de belangrijkste toepassingen, maar de technologie brengt nieuwe toepassingen steeds dichterbij. Ook voor de consument verandert de rol en toepassing van de mobiele telefoon in rap tempo. De komende jaren gaat dat door, want de GSM van vandaag, wordt het Zwitsers zakmes voor de mobiele entertainment en informatievoorziening van morgen. Iedereen die op publieke locaties om zich heen kijkt ziet dat de rol van de mobiele telefoon in hoog tempo anders aan het worden is. Op dit moment is de mobiel al een goed alternatief voor low-end digitale camera s. Hoge resolutie opnamen en automatisch focusserende optiek worden snel gemeengoed, en de toepassingen van de opnamen rijken al verder dan een MMS je waar ze in eerste instantie voor bestemd waren. De kwaliteit van een foto, genomen met een high-end mobieltje, mag zonder meer gezien worden. Deze ontwikkeling is

@ Tele.combrief opinie pagina 191 niet het einde, maar slechts het begin van het grote convergentieproces dat thans gaande is. Er is inmiddels meer in gang gezet, portable multimedia en mobiele ontsluiting van zakelijke toepassingen dringen zich in rap tempo op. Het zijn deze ontwikkelingen die ook impact hebben op de ontwikkeling van de moderne telefoon. Tijdens de Globalpress IT summit dat in Californië werd gehouden, claimde Scott Horn, General Manager Mobile & Embedded Devices Marketing van Microsoft: Mobility and Mobile Enterprise We re on our way. Wat hij bedoelde is dat Microsoft inmiddels een visie op mobiele datacommunicatie voor de zakelijke markt heeft ontwikkeld die nu, met de introductie van Windows Mobile 2005, omgezet wordt in concrete producten. Deze poging van Microsoft om een steeds belangrijkere rol in de mobiele communicatie te gaan spelen, is ingegeven door enerzijds technologische ontwikkelingen en anderzijds veranderingen in de manier waarop de (zakelijke) gebruiker met data om wenst te gaan. Steeds vaker brengt een werknemer meer arbeidsuren buiten het kantoor door dan achter zijn bureau. Daarom moet hij als het ware overal kunnen beschikken over de laatste versies van alle relevante bedrijfsgegevens. Ook andere telefoonproducenten dan Microsoft, beraden zich op de manier waarop technologische ontwikkelingen gebruikt moeten worden om het gezicht van 2006/2007 te bepalen. Volgens Gartner zal in 2008 maar liefst 80 procent van de mobiele werkers, toegang hebben tot wireless e-mail. Verder bevatten alle Smartphones standaard al software om Officedocumenten zoals Word, Excel en PowerPoint te openen. Eén ding staat daarmee wel vast: over twee jaar is de mobiele telefoon weer een stap verder geëvolueerd en is de rol van mobiele communicatie in het dagelijkse leven wederom flink veranderd. Opvallend is wel: Er zullen geen specifieke technologische ontwikkelingen voor de zakelijke of consumentenmarkt zijn; er zijn wel tal van technologische ontwikkelingen die in beide markten hun eigen weg zullen gaan. Differentiatie met diensten Zakelijke gebruiker en gewone consument: ze verschillen veel minder dan we denken. De consument heeft naast zijn mobiele telefoon vaak een digitale camera en een MP3-speler op zak. Echte nerds voegen daar ook nog een spelcomputer aan toe. De zakelijke gebruiker heeft een telefoon om te bellen, een camera voor zakelijke fotografie, een PDA om persoonlijke data te raadplegen en een laptop voor complexere dataverwerking. Wat beide gebruikers gemeen hebben is dat ze al deze functies bijvoorkeur gecombineerd hebben in één apparaat. Het ligt dan ook voor de hand dat de technologische ontwikkelingen van de komende jaren, in beide behoeften zullen voorzien. Zoals al in een eerder artikel aangegeven [Telecombrief nummer 6, 2005], is de camera een voortdurend onderwerp van verbetering. Zowel in megapixels als in de zoommogelijkheden. Het scherm van de telefoon ondergaat eveneens een flinke metamorfose. Door de steeds fijnere displaytechnologie, waarbij de weergave met veel kleinere beeldpunten mogelijk is, kunnen heel hoge resoluties op een klein scherm gerealiseerd worden. Doordat dichtheden tot 600 dpi mogelijk worden, kan de afmeting bij deze hoge resolutie standaard blijven. Een vlijmscherp beeld op een briljant scherm dat 64k of 256k kleuren weergeeft is het resultaat. Dit geldt niet alleen voor stilstaand beeld. De updatefrequentie zal verder oplopen naar uiteindelijk 30 beelden per seconden. Hierdoor wordt hij geschikt om video met een hogere kwaliteit weer te geven. Speciaal voor spellen worden de schermen geschikt gemaakt voor 3-dimensionale weergave. Flexibele displays op basis van bijvoorbeeld e- inkt zijn de ontwikkelingsfase voorbij en gaan mondjesmaat geïntroduceerd worden. Deze oprolbare displays maken het mogelijk om via bijvoorbeeld Bluetooth, een telefoon van een extra groot scherm te voorzien op momenten dat daar behoefte aan is. Groot zorgenpunt blijft de energievoorziening. Echte grote doorbraken zitten er nog niet in, terwijl het energieverbruik door de toepassing van nieuwe radiotechnieken, zoals UMTS en WLAN, wel toeneemt. Voorlopig blijft de enige troef het verbeteren van de huidige accutechniek. Meer geheugen en connectiviteit Voor zakelijke toepassingen, waarbij de telefoon ook als portable PC-geheugen gebruikt wordt, of voor consumententoepassingen waarbij de telefoon als volwaardige MP3-speler wordt ingezet, zijn twee ontwikkelingen van belang: de digitale media en de interface techniek. Speciaal voor PC-synchronisatie gaat de USB2- interface (tot 480 Mbps) essentieel worden. Steeds meer telefoons worden nu al van deze snelle interface voorzien, de traditionele trage seriële poort verdwijnt in rap tempo. Infrarood (16 Mbps) en Bluetooth (1 Mbps) behouden gewoon hun waarde en blijven een zinvolle aanvulling op USB. De snelheid van Bluetooth zal rond 2007 die van de huidige infraroodverbindingen redelijk gaan benaderen. De bandbreedte van Bluetooth zal door nieuwe varianten verder verhoogd worden. Daarmee wordt de positie van Bluetooth als een breed gedragen korte afstand radio voor het uitwisselen van data steeds sterker, temeer daar nu de penetratie in tal van andere marktsegmenten ook goed op gang gekomen is. Via deze interface zal de directe verbinding met consumenten elektronica in een stroomversnelling komen. De geheugencapaciteit wordt verder verhoogd naar 4 tot 8 Mbyte voor mainstream producten, miniatuur harde schijven brengen binnen twee jaar 10 Gbyte aan opslagcapaciteit binnen het bereik van de gewone consument. Deze capaciteit is ruim voldoende voor de opslag van twee tot driehonderd audio-cd s in AAC-formaat naast bijvoorbeeld alle digitale kaarten van Europa die voor navigatie gebruikt worden. WLAN wordt nieuwe troef De radiotechnologieën in de telefoon worden steeds belangrijker. Naast GSM en UMTS (CDMA) komt ook WLAN op de roadmap te staan. WLAN is in eerste instantie voor datatoepassingen bestemd, maar zal al snel ook voor spraak gebruikt gaan worden. In huiselijke kring, op kantoor of in hotspots kan dan via VoIP (voice over IP) ook spraakverkeer gerealiseerd worden. Dankzij deze ontwikkeling wordt de toepassing van traditionele vaste telefoons nagenoeg overbodig gemaakt, omdat de prijs van een gesprek verwaarloosbaar wordt. Het grootste nadeel van het integreren van WLAN blijft het hoge energieverbruik van deze netwerkvariant. Een nieuwe radiotechniek, NFC (Near Field Communication), maakt het gebruik van een telefoon als identificatiesysteem mogelijk. Authenticatie bij bewakingssystemen of betaaltransacties worden daarmee gemeengoed. NFC zal ook het gebruik van Bluetooth vereenvoudigen omdat toestellen langs deze weg zelf het authenticatie- en connectieproces (pairing) kunnen uitvoeren. Daarmee is aan alle randvoorwaarden voldaan, om de telefoon zowel in het zakelijke als het particuliere marktsegment tot de meest voor de hand liggende communicatiemodule te maken. Variaties in vormgeving en geïntegreerde functies, zoals meerdere camera s en extra grote toetsenborden, zorgen voor het broodnodige ruime aanbod. Hans Steeman

service @ Tele.combrief pagina 192 Inhoudsopgave Internationaal Colofon 177 Holland Casino oriënteert zich op online markt 178 NMa keurt overname Telfort door KPN goed Geen verband tussen bellen en hersentumor Vodafone tekent contract met Ericsson 179 KPN versnelt UMTS-dekking Politie pakt diefstal mobieltje aan Mobieltje blijkt onmisbaar 63 Procent heeft verkeerde belbundel 180 Prijsverschillen groot bij bellen via internet MKB is tevreden over telecomleverancier Organisatiewijziging Opta doorgevoerd Fastfiber lanceert glasvezelconcept FttO SURFnet in zee met Big GLORIAD 181 CanalDigitaal levert breedband via Astra Drechtsteden starten glasvezelproject Telematica KAN start aanleg glasnetwerk MSN Messenger op i-mode toestellen Hi Demonstratiecentrum RFID in Rotterdam Vodafone komt met 3G/UMTS modem 182 Contract Wireless Campus en Mobilander Hotspots minder populair dan verwacht Boingo Wireless voegt luchthavens toe Tiscali en T-Mobile in draadloos internet Online bezoekers omroepen stijgt XS4ALL test spraak-gestuurde e-mail 183 Externe toegang tot bedrijfsnetwerk PC s in quarantaine bij SURFnet Internetgegevens niet opslaan in CIOT 184 40 procent zakelijke WLAN s onbeveiligd Maximumtarief voor basispakket Philips onderhandelt over HDTV Mediakabel stopt activiteiten Yarosa boekt succes met SMS-TV in Ecuador R&S DVB-T apparatuur voor Nozema 185 UPC start 1 oktober met digitale TV SES Astra neemt deel aan TV-proef KPN Tandberg TV, Siemens leveren MPEG aan KPN Grote verschillen in muziek downloaden 50 mln adverteerders Marktplaats Mobiel platform voor provincie Gelderland 186 Beverwijk: primeur met online stemmen Fractievoorzitter start met podcasting RFID onderzoek voor gezondheidszorg IceMobile komt met VideoCall2TV Vodafone Simply 187 Tele2 blijft bij 2,20 euro bod T-Mobile zendt Robbie Williams live uit Schiedam gaat Park-line GSM parkeren Interoute koopt rest Via Net.Works Islamobieltje op Nederlandse markt 1,5 mln abonnees mobiele weerdienst 188 XS4ALL wil hcc!net overnemen Philips draadloze IP-videotelefoon FRS lanceert mobiele gaming competitie Prepaid Wi-Fi toegangskaarten ISP s Callcenters pleiten voor zelfregulering KPN rondt aandeleninkoop af Ericsson concurreert met BlackBerry 189 Samenwerkingsverband E-Plus en Skype Buongiorno Vitaminic koopt Tutch Mobile Convergentie vraagt om convergent beleid 190 Mobiele telefoon verbreedt blik op de wereld Telenet gaat in de eerste helft van oktober naar de beurs (Euronext Brussel). De raad van bestuur van het bedrijf heeft daarmee ingestemd. De Belgische banken KBC, Dexia en Petercam gaan samen met vijf buitenlandse financiële instellingen de operatie begeleiden. Telenet wil 1 miljard euro binnenhalen en het geld gebruiken om schulden af te lossen. Philips Frankrijk wil 111 banen schrappen bij de mobiele telefoondivisie. Het hoofdkantoor van Philips Mobile Phones wordt verplaatst naar Frankrijk. Dat meldt het AFP. Het plan om banen te schrappen is voorgelegd aan de centrale commissie van het concern. Philips Mobile Phones heeft 140 werknemers in Frankrijk met vestigingen in Mans en Suresnes. Philips Frankrijk heeft een marktaandeel van 1 procent op de mobiele telefoniemarkt in Europa en 3 procent in Azië. De Waalse kabelbedrijven hebben na maandenlang praten besloten om samen te gaan werken voor TV, breedband en telefonie. Er moet een geïntegreerd bedrijf komen met ruimere taken dan de vennootschap ACM. De kabelbedrijven gaan op zoek naar een industriële partner en financiers voor het nieuwe bedrijf. Wallonië heeft qua breedbandinternet, telefonie en digitale TV een jarenlange achterstand ten opzichte van het Vlaamse Telenet. De nieuwe onderneming moet zorgen voor een evenwichtigere concurrentie op de telecom- en TV-markt in België. Free Record Shop Belgium lanceert een eigen muziekherkenningsdienst. Mensen die willen weten hoe een bepaald nummer heet of wie het zingt kunnen naar FreeMusicDNA bellen en hun mobieltje ongeveer 15 seconden in de buurt van de luidspreker houden. Binnen een minuut ontvangen zij een SMSbericht met titel en uitvoerder van het nummer. Ook kunnen zij meteen de ringtone van het gevraagde nummer per SMS bestellen. Telecombrief is een nieuwsbrief voor managers in de sectoren telecom, media en internet. Het verschijnt 16 keer per jaar en is een uitgave van Broadcast Press Hilversum BV. Abonnementsprijzen: EUR 269 per jaar (16 nummers). Tweede abonnement EUR 135 en derde abonnement EUR 92,50. Meer abonnementen op aanvraag. Proefabonnement van drie maanden EUR 49. Prijzen exclusief BTW. Zonder opzegging gaat een proefabonnement automatisch over in een jaarabonnement. Abonnementen kunnen elk nummer ingaan en worden jaarlijks verlengd. Opzeggingen, uitsluitend schriftelijk, dienen twee maanden voor het verstrijken van het abonnementsjaar in ons bezit te zijn. Abonnementenadministratie: t.a.v. Monique Boots, Postbus 125, 5600 AC Eindhoven Tel.: 040-292 59 69 - Fax: 040-292 59 55 E-mail: mwa@euroforum.nl Redactieadres: Telecom.paper, Postbus 356, 3990 GA Houten Bezoekadres: De Molen 28, 3994 DB Houten Tel.: 030-634 9690 - Fax: 030-634 9699 E-mail: Info@telecombrief.nl en Telecombrief@telecompaper.com www.telecombrief.nl Uitgever: Rob van Beek Hoofdredacteur: Erik Compter Medewerkers: Ed Achterberg, Kamiel Albrecht, Marc Crum, Maarten Langeveld, Leonie Janssen, Martine Tylee, Chiel Kramer, Paul Budde, Hans Steeman Druk: Salland de Lange Copyright 2005 Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbende mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins. ISSN 1566-8118 @ mensen Hopling Technologies heeft Harmen Ettema benoemd tot Chief Financial Officer. Ettema richt zich op financiën en strategie voor snel groeiende organisaties. De Belgische online payment service provider Ogone heeft Nico van Miltenburg benoemd tot Country Manager Nederland. Van Miltenburg krijgt hiermee de eindverantwoordelijkheid over de Nederlandse vestiging met als doel de positie in de markt verder te verstevigen. Het Telematica Instituut heeft zijn directie gewijzigd en heeft Mark de Jong aangewezen als algemeen directeur en Hermen van der Lugt als directeur. Zij nemen op 1 oktober het roer over van Chris Vissers. KPN heeft per 1 september Simon Buzza benoemt tot sales director van KPN s Europese mobiele dienstverlener Sympac, een nieuwe activiteit binnen KPN. @ genda 26-27 september, Global VoIP Services 2005, London (GB), SPG Media 27-29 september, Enhanced TV Show and Mobile TV Forum, London (GB), Junction 28 september, 15e Nationaal omroepcongres, Bussum, Broadcast Press 28-29 september, Telecoms Business Intelligence, London (GB), Vision in Business 29 september, IP Telephony Summit, Hilversum, IDC 29-30 september, Fixed-Mobile Convergence Forum, Paris (FR), Osney Media 4-5 oktober, ECTA Autumn Conference 2005, London (GB), ECTA 5-6 oktober, Fixed Mobile Convergence, Chicago (US), Shorecliff Communications 17-20 oktober, ISPCON Spring 2005, Santa Clara (US), Jupiter Media