alles over pluche, educatief en houten speelgoed, creatief, constructie- en imitatiespeelgoed voor baby s en peuters Onderdeel van de opleiding Verkopen in de Speelgoedbranche Retail Trainingen
2 Dit vakinformatieboek is een uitgave van: Vereniging Gebra, Zoetermeer Ontwikkeld door: STIVO Retail Trainingen, Zoetermeer (Eind)redactie: Wouter van der Meijde (STIVO) Martine van Zijl Met dank aan: Henk Kiers, Thom van der Panne, diverse leveranciers voor het beschikbaar gestelde beeldmateriaal Vormgeving: VerheulCommunicatie.com, Alphen aan den Rijn Drukwerk: Okay Color Informatie: www.gebra.nl: voor onder meer een overzicht van alle opleidingsmaterialen en bestelmogelijkheden www.stivo.nl: voor onder meer het doorgeven van suggesties ter verbetering 1 e druk, februari 2009 copyright Vereniging Gebra, Zoetermeer Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd bestand, of openbaar worden gemaakt in enige vorm, hetzij elektronisch, hetzij mechanisch, door middel van fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Vereniging Gebra.
Inhoudsopgave Inleiding 5 1. Doelgroep 6 1.1 Ontwikkelingsfasen 2. Pluche 10 2.1 Materiaal en kwaliteit 3. Muziek 13 3.1 Muziekinstrumenten 3.2 Muziekapparatuur 4. Houten speelgoed 15 4.1 Materiaal 4.2 Assortiment 5. Educatief 18 5.1 Spel- en leercomputers 5.2 Boeken 5.3 Loco 3 6. Constructie 23 6.1 Duplo (Lego) 7. Imitatiespeelgoed 25 8. Loopauto s, loopfietsen en duwkarren 28 8.1 Loopauto s en -fietsen 8.2 Duwkarren 9. Creatief 30 10. Spellen en puzzels 33 10.1 Spellen 10.2 Puzzels
4
Inleiding Voor je ligt het vakinformatieboek. Dit boekje helpt je om vakkundig advies te geven over speelgoed dat is ontwikkeld voor kinderen van 0 tot 4 jaar. Het woord preschool zegt het al: het gaat om speelgoed voor kinderen die nog niet naar school gaan. Het speelgoed is vaak gericht op het stimuleren van de ontwikkeling van het kind, op ontdekken en leren. Spelenderwijs leert een kind zichzelf en de wereld om zich heen beter kennen. is een belangrijke groep. Je hebt hier te maken met ouders en grootouders die het allerbeste voor hun opgroeiende (klein)kind willen! Vaak wordt speelgoed gekocht als cadeautje. Het is dan jouw taak om de klant te helpen een keuze te maken uit het uitgebreide speelgoedaanbod. Sommige klanten weten zelf al wat ze willen hebben, andere klanten kun je helpen door de juiste vragen te stellen. Als je goede vragen stelt, kun je heel gericht adviseren. Een goede startvraag is bijvoorbeeld: Hoe oud is het kind? Het is erg belangrijk dat je goed weet voor welke leeftijd een artikel geschikt is. Je zult begrijpen dat verkeerd speelgoed voor een verkeerde leeftijd natuurlijk voor de gever én het kind zelf een grote teleurstelling is. Op de verpakking staat meestal een adviesleeftijd. Dit is niet alleen een indicatie dat het betreffende speelgoed gemiddeld genomen vanaf die leeftijd geschikt is, maar het heeft ook te maken met veiligheid. Voor het preschool speelgoed geldt met name dat de kleine onderdelen niet ingeslikt kunnen worden en dat er geen ongelukken mee kunnen gebeuren. 5 In dit boekje geven we algemene informatie over preschool speelgoed. We geven bovendien de nodige tips en voordelen van een artikel, die je kunt gebruiken tijdens het gesprek met een klant. We verwijzen bovendien naar verschillende websites. Gebruik deze sites als je (nog) meer informatie wilt hebben. Uiteraard kunnen we nooit compleet zijn in het vermelden van sites. Ga daarom zelf op internet op zoek naar zaken die je nog niet duidelijk zijn of waar je meer over wilt weten. Natuurlijk blijven ook de gebruiksaanwijzing en de aanwijzingen op de verpakking van een artikel een belangrijke bron van informatie.
1. Doelgroep De groep preschool bevat al het speelgoed dat is ontwikkeld voor kinderen die nog niet naar school gaan, dus de leeftijdscategorie van 0 tot 4 jaar. Dit speelgoed is vooral gericht op het stimuleren van het kind in zijn of haar ontwikkeling. Sommige artikelen stimuleren meerdere zintuigen. Een stoffen babyboekje bijvoorbeeld stimuleert door de zachte stof het voelen, met het knisperende materiaal het horen, door de felle basiskleuren het zien en door het benoemen van afbeeldingen het spreken. 6 Een paar voorbeelden van algemeen (en vaak ook klassiek ) preschool speelgoed met bijbehorende kenmerken en voordelen. Artikel Adviesleeftijd Kenmerken en voordelen! Babygym 3 tot 18 maanden (afhankelijk van de mogelijkheden) De variatie in babygyms is groot. Zo ook de verschillende speelmogelijkheden. Je kunt ze in de box of op de grond zetten. Een baby kan er ook onder liggen. Een babygym bevat een aantal speeltjes. Meestal kun je hiermee dingen laten bewegen door te draaien, te schudden of te drukken. Een baby kan zo allerlei fijne en grove bewegingen oefenen. Rammelaar 0 tot 6 maanden Het is voor een baby een hele ontdekking als hij merkt dat het schudden met een rammelaar een leuk geluid oplevert. Een eerste kennismaking met oorzaak en gevolg. Een rammelaar moet een baby in z n mond kunnen steken. Daarom hebben rammelaars een glad, afgerond oppervlak en ronde, dikke vormen. Vormenstoof 1 tot 4 jaar (afhankelijk van de vorm van de figuren) Dit is een doosje met een deksel waarin een aantal gaten zitten in verschillende vormen. De meest eenvoudige vormenstoof heeft een bijbehorend vierkant, rond, rechthoekig en driehoekig blokje. Het sluit goed aan bij de behoefte van een dreumes om gaten te vullen en is dus een goede oefening voor de motoriek. Bovendien is het een eerste kennismaking met vormen.
Artikel Adviesleeftijd Kenmerken en voordelen! Stapelbekers 6 maanden tot 2 jaar Blokken 6 maanden tot 2 jaar (zachte blokken); 1 tot 4 jaar (houten blokken) Je kunt ze stapelen maar ook in elkaar doen. Het leert kinderen onderscheid te maken tussen groot en klein. Soms staan op stapelbekers cijfers afgebeeld (oplopend tot de grootste beker). Ronde bekers zijn makkelijker te stapelen dan vierkante bekers. Er zijn zelfs bekers met geluidseffecten. Blokken zijn er in veel verschillende soorten, maten en materialen. Met blokken kun je prachtige torens maken om die vervolgens zelf weer om te gooien. Blokken zijn geschikt voor verschillende leeftijden. Het spelen met blokken vereist steeds fijnere bewegingen. De hand-oog coordinatie wordt hierbij ontwikkeld en ook het leren onderscheiden van vormen en kleuren. Tip! Fabrikanten als Fisher-Price en VTech proberen aan klassiek ( ouderwets ) speelgoed vaak nieuwe aspecten toe te voegen. Als een klant dus zegt: Maak ik heb nog een vormenstoof van vroeger..., kun je aangeven dat er tegenwoordig vormenstoven zijn met licht en geluid en dus veel meer toepassingsmogelijkheden. 7 1. 1 Ontwikkelingsfasen Bij de advisering aan klanten is het handig om per ontwikkelingsfase een aantal artikelen te weten die je kunt adviseren. Je moet dan wel weten wat de belangrijkste kenmerken in de ontwikkeling in een bepaalde fase zijn. Deze benoemen we hier en daarbij geven we ideeën voor artikelen passend bij de besproken ontwikkelingsfase. De baby tot drie maanden Het kijken en luisteren gaat zich ontwikkelen. Na een paar maanden probeert een kind een ronddraaiende mobile gericht te volgen. De primaire kleuren rood, geel en blauw zijn de eerste kleuren die het kind kan zien. Daarom is speelgoed met duidelijke kleuren, heldere geluidjes en veel beweging geschikt voor de baby. Voorbeelden: spiegeltjes, mobiles, muziekdoosjes, rammelaars, knuffeldoekjes.
De baby van drie tot zes maanden De belangrijkste activiteiten in deze periode zijn grijpen, voelen, bewegen, gooien en slaan. Voorbeelden: pluche beesten, activitycentres of babygyms, badspeeltjes, wiegenhangers, babytrainers, bijtringen. De baby van zes maanden tot een jaar Grijpen, voelen, vasthouden en gooien zijn belangrijke activiteiten in deze periode. Omdat de baby kan zitten, worden de mogelijkheden van speelgoed groter. Het is voor hem of haar makkelijker om iets op te pakken. Tijdens de laatste maanden van het eerste levensjaar leert de baby kruipen, staan en soms ook lopen. De handelingen tijdens het spelen worden ingewikkelder en de baby ontwikkelt bepaalde inzichten: een klein blokje past in een groter blok. De baby is gek op herhalen. Favoriete bezigheden zijn liedjes zingen, boekjes `lezen en in bad spelen. Je kunt in deze fase de eerste bouw- en constructiematerialen kopen. Voorbeelden: ballen, blokken, babywalker, duwkarren, kartonboekjes, eenvoudig bouwsysteem, stapelbekers. 8 De dreumes van een tot twee jaar Bewegen, trekken en duwen, schoppen en gooien: deze activiteiten horen bij uitstek bij het tweede levensjaar. Het kruipen wordt lopen en soms ook klimmen. Creatief bezig zijn, maar ook knoeien, nadoen en het vullen en legen van bekers zijn kenmerkend. Door alle activiteiten ontdekt de dreumes de wereld, maar heeft ook nog veel behoefte aan geborgenheid. Voorlezen bij pappa of mamma op schoot blijft fijn en belangrijk. Dit is ook belangrijk om het leren praten bij het kind te ontwikkelen. Voorbeelden: vingerverf, emmertjes en schepjes, vormenstoven, houten speelgoed zoals blokken, popjes, muziekinstrumenten zoals een tamboerijn of een trommel, grote (loop) auto, plaatjesboeken. De peuter van twee tot vier jaar Het kind groeit op tot zelfstandigheid en dat ga je in deze fase voor het eerst merken. Eigenwijs alles zelf doen ; vooral de grotemensenwereld naspelen en zoveel mogelijk de wereld om je heen onderzoeken. Peuters peuteren, ze houden ervan deurtjes open te maken, schuifjes te verschuiven en te draaien aan alles waar maar aan te draaien valt. Alle indrukken verwerken peuters in hun spel. Het speelgoed helpt hen om te ontdekken. Daarom zijn poppen zonder al die extra s in deze fase beter voor de ontwikkeling dan plassende en pratende poppen waarbij het kind zelf niets meer hoeft te verzinnen.