Jaarverslag 2013 Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde Hoofdbestuur (HB) In 2013 heeft het HB afscheid genomen van vicevoorzitter Tim Verhagen en algemeen bestuurslid Leon Timmermans. Het vertegenwoordigen van de internetcommissie in het HB, een taak van Leon Timmermans, werd overgenomen door Lucas van Duin. Het kaderweekend werd van 21 t/m 23 oktober georganiseerd door het HB en dan vooral door Rianne Plantenga. Zij heeft er o.a. voor gezorgd dat een vertegenwoordiger van de VN-commissie Space Generation langs kwam om een praatje te geven. Daarnaast hebben de kaderleden de kans gekregen om de UV-redactie van directe feedback te voorzien en is er gebrainstormd over de huidige organisatiestructuur van de JWG. Twee groepjes jong kader hebben elk een opzet voor een activiteit bedacht met het idee deze activiteit onder begeleiding van oud kader in 2014 uit te voeren. Mogelijk wegens gebrek aan inzet en motivatie zijn deze activiteiten helaas nooit van de grond gekomen. Universum (UV) Dit jaar was het weer gelukt om op tijd vijf Universums uit te brengen. De redactie van tijdschrift Universum werd dit jaar niet versterkt door nieuwe redactieleden. Daartegenover zijn echter wel twee redactieleden dit jaar uit de redactie gestapt: Martijn Klerks (hoofdredacteur) en Ruben van Moppes. Redactielid Annika Huizinga heeft de hoofdredacteur-taken van Martijn Klerks tijdelijk overgenomen. Dit jaar zijn twee nieuwe rubrieken gestart, namelijk Joris Brievenbus vanaf UV1 (eerst Vraag het Joris genoemd) waarin Joris vragen van JWG ers beantwoord. Daarnaast is het 1p. artikel Ruimteschip Atlantis toegevoegd vanaf UV1. Ook was dit jaar het tweede jaar waarin de Universum het hele jaar in full-colour is gedrukt. De redactie van tijdschrift Universum gaat 2014 in met zes redactieleden, met de volgende belangrijkste uitvoerende taken: Hoofdredacteur (tijdelijk): Annika Huizinga Lay-out: Pieter van Laatum, Martijn van der Meulen en Lisa Pothoven Redacteuren: Jasper Pothoven, Tami Welker Cartoonist: Mattia Muilwijk Stichting Universum Sitchting Universum (StUV) heeft een heftig jaar achter de rug. Daarmee doelen we op wisselingen binnen het bestuur, maar vooral op de Sterren en Planeten. Deze uitgave werd sinds jaar en dag in samenwerking met Stichting de Koepel verzorgd. De Koepel is echter per 1-1-2014 met al haar activiteiten gestopt, een ontwikkeling die in de loop van de tweede helft van 2013 langzaam steeds waarschijnlijker werd. Voor StUV betekend dit dat wij nu de enige uitgever van Sterren en Planeten zijn. Aangezien hier grote omzet mee gemoeid is, is het geen geringe klus. StUV heeft zich echter voorgenomen om de uitdaging aan te gaan en samen met de auteurs te zorgen dat er ook in 2015 een Sterren en Planeten zal verschijnen. Of dit gaat lukken, zal in de loop van 2014 blijken. We nemen er voor de zomer een definitieve beslissing over. Als uitgangspunt nemen we dat het een prachtige uitdaging is, maar ook veel werk. Het vergt dat StUV een semiprofessionele uitgever wordt. Als we inschatten dat dit niet haalbaar is, zullen we geen onnodige risico's nemen. Overigens is StUV erin geslaagd om alle bedragen die nog met de Koepel verrekend moesten worden in overleg binnen te halen. Met de Koepel zijn de boeken dus (helaas qua samenwerking, maar gelukkig in goede harmonie qua financiën) gesloten. In het afgelopen jaar zijn er veel personele wisselingen binnen StUV geweest. Fons van Huissteden is de nieuwe penningmeester en Klaas Huijbregts is van secretaris doorgeschoven naar de positie van voorzitter. Annika Huizinga is de nieuwe secretaris. We willen graag Joost Hartman bedanken voor zijn jarenlange dienst als voorzitter. Gelukkig blijft hij nog actief als algemeen bestuurslid. Daarnaast is Elisabeth Lodder gestopt als commissaris. Haar plaats wordt ingevuld door Juliëtte Verberk. We willen Elisabeth erg bedanken en Juliëtte van harte welkom heten!
Tot slot willen we graag nog iets opmerken over de financiële situatie van StUV. Deze is op zich solide. StUV staat ruimschoots in de plus op de bank. Wel is het zo dat door problemen in het verleden de boekjaren 2011 t/m 2013 nog steeds geen akkoord hebben van de Raad van Commissarissen (RvC). Dit is uiteraard onwenselijk, zoals de RvC aan de ALV van de JWG in 2013 ook al heeft laten weten. Het Dagelijks Bestuur van StUV streeft ernaar dit nu zo snel mogelijk op te lossen. Met een nieuwe enthousiaste penningmeester die de boeken bijhoudt is in ieder geval de verwachting gerechtvaardigd dat dit probleem zich met ingang van 2014 niet meer voor zal doen. Afdelingen Arnhem Begin maart 2013 hebben we succesvol met de Werkgroep Minder Lichthinder (samenwerkingsverband van gemeente Arnhem, Milieudefensie, JWG afd. Arnhem) de website www.minderlichthinder.nl en een Lichthindersymposium opgezet, waar o.a. Philips, Arcadis en het NIOO-KNAW presentaties gaven. We zijn samen met Volkssterrenwacht Presikheaven naar het SLAM FM radioprogramma De Avondploeg (nu een radio 538 programma) gegaan ter promotie. De landelijke sterrenkijkdagen (15 en 16 mrt 2013) in Arnhem hebben we mede-georganiseerd met volkssterrenwacht Presikheaven; daarnaast hebben we eind maart Earth Hour Arnhem i.s.m. W NF Arnhem- Nijmegen georganiseerd. In de daarop volgende maanden hebben we maandelijks een sterrendag georganiseerd voor kinderen en jongeren in het Bezoekerscentrum Sonsbeek. - begin juni hebben we contact gehad met Techniekpact (samenwerking ministerie van economische zaken met bedrijfsleven, scholen, André Kuipers), zij waren enthousiast over onze ideeën (zie onder). Afspraak was om met de contactpersoon in de gemeente Gelderland af te spreken, die hebben helaas niet gereageerd. We konden altijd landelijk verder kijken voor mogelijkheden, maar daar zijn we toen verder niet achteraan gegaan. - medio juni is bestuurslid Martijn van der Meulen naar een presentatie van André Kuipers geweest (van de KNMG, via zijn studie kon hij daarheen), en heeft hem daar bedankt voor zijn inzet en een Universum, poster en een brief met wat informatie en ideeën over het Techniekpact gegeven. Een foto van die overhandiging is in de UV gekomen. Later hebben we hem nog gemaild voor de nacht van de nacht, maar hij zat toen in het buitenland. - in juli hebben we een aantal avonden op een parkeerdak van Arnhem waargenomen met Rooftop Garden (Belhamel events), i.s.m. volkssterrenwacht Presikheaven, ter promotie. - In oktober hebben we weer de Arnhemse Nacht van de Nacht georganiseerd, daarvoor o.a. contact gehad met Space Expo, was toen helaas te kort dag voor co-promotie met SLAM FM. - In november hebben we nog een gastles gegeven in Rheden bij basisschool Holtbanck, de plusklas. Ondanks dit alles hebben we geen jongeren weten aan te trekken voor het bestuur, ondanks herhaalde flyerpogingen, mailings en social media oproepen. Het is ons niet gelukt om goed te mikken op jongeren, meestal was de leeftijd te laag wat betreft activiteiten. In 2014 wil bestuurslid Martijn zijn bestuurstaken minderen i.v.m. studie, werk en onderzoek. De nacht van de nacht doen we nog wel, maar andere activiteiten op dit moment niet. Eindhoven Afdeling Eindhoven bestond in 2013 uit: Jasper Pothoven, Lisa Pothoven, Samira Oosterloo en Mycah de Vries en werd via een maatschappelijke stage tijdelijk ondersteund door Swaen Lievestro. Op de achtergrond werd de afdeling gesteund door enkele actieve kaderleden (Hilde-Lotte Bouius, Han Crijns, Alke van der Kloet, Rianne Plantenga en Juliette Verberk). De afdeling heeft in 2013 één beginnerscursus georganiseerd in mei en juni 2013. Deze cursus had 9 deelnemers, die 6 nieuwe leden opleverde. Ook is een losse bijeenkomst georganiseerd in de maand april. Er waren ook plannen voor een vervolgcursus en bijeenkomsten in het najaar/de winter van 2013, maar deze zijn uiteindelijk geannuleerd door een gebrek aan beschikbaar van het afdelingsbestuur. Voor 2014 zijn nog geen plannen gemaakt. Verder is door het jaar heen contact geweest met de KNVWS Eindhoven. Ook is afdeling Eindhoven in 2013 aanwezig geweest bij het 75-jarig jubileum en diverse andere activiteiten van sterrenwacht Eindhoven.
Heerlen In Heerlen zijn een aantal bijeenkomsten geweest. Deze zijn voortgekomen toen Norbert Schmidt namens de sterrenwacht in Heerlen samenwerking en ondersteuning vroeg wat betreft het jeugdprogramma. In de sterrenwacht zijn vervolgens in samenwerking met de JWG verschillende lezingen voor de jeugd georganiseerd. Leiden Leiden heeft in 2013 elke tweede vrijdagavond van de maand een succesvolle bijeenkomst georganiseerd. Hoewel we helaas afscheid hebben moeten nemen van Paul Perdijk, hebben we Paul Dekkers ter versterking erbij gekregen. Netto is niets verloren gegaan wat betreft het bestuur. In oktober mocht de JWG na vijf jaar in het studentencentrum gezeten te hebben eindelijk terug in de Oude Sterrewacht om daar haar bijeenkomsten te houden. We voldoen inmiddels aan de eis van minimaal twee BHVers, en we hebben een lid die de koepels mag gebruiken. In december hebben we, zoals elk jaar, met succes weer een megabijeenkomst georganiseerd. Januari zijn we begonnen met maar liefst vier nieuwe deelnemers en één potentieel bestuurslid van 19 jaar. De rest van 2014 staat tot juli al in de agenda en is grotendeels gevuld. Tilburg (is onderdeel van de Astronomisch Vereniging Wega) In 2013 bestond Wega veertig jaar, wat werd gevierd tijdens de juniorenbijeenkomst van maart. Er werden in 2013 tien juniorenbijeenkomsten gehouden met een gemiddelde opkomst van zeven leden. De juniorenbijeenkomsten hadden als onderwerpen Radio astronomie, Werken met de telescoop, 40 jaar Wega, Kometen, De Zon waarnemen, De geschiedenis van de ruimtevaart, Bezoek uit de ruimte, Kijkers en waarnemen en Geminiden, Maan en Jupiter waarnemen. De juniorenavonden werden verzorgd door Ton Spaninks, Berry Hamers en Wim Holwerda. Het aantal junioren van de Astronomische Vereniging Wega was op 31-12-2013: 8 junioren. T.o.v. het vorige jaar is het aantal juniorenleden met twee afgenomen. Andere verenigingsactiviteiten waaraan ook jeugdleden deelnamen, waren: - De Sterrenkijkdagen op 15 en 16 maart, welke bij Sterrenwacht Orion ca. 120 en bij Sterrenwacht De Tiendesprong ca. 50 belangstellenden trokken. - De zomerexcursie op 15 juni naar Camras te Dwingeloo, de radiotelescoop te Westerbork, het Planetron te Dwingeloo en een Lofar site. - Bezoek aan de expositie NASA A human adventure te Utrecht op 23 november. Utrecht Afdeling Utrecht heeft in 2013 veel nieuwe leden geworven door middel van de beginnerscursus op Sterrenwacht Sonnenborgh, gegeven door Leon Oostrum en Zeb Németh. De bijeenkomst die volgde werd bijgewoond door maar liefst 12 deelnemers, voor Utrecht een hoog aantal. We zullen goed na moeten denken over de planning van de zaterdagen waarop we bijeenkomsten houden, want de kerstbijeenkomst die in de vakantie viel, werd vervolgens door maar vier deelnemers bezocht doordat iedereen met vakantie was. Afdeling Utrecht is een rigoureuze verandering van aanpak gestart die veel meer bijeenkomsten moet opleveren; elke maand één, net als in Leiden bijvoorbeeld. Ook is het bestuur aangevuld met een aantal jonge enthousiastelingen. Het huidige team bestaat uit Martijn Dietze, Thijs Desain, Amber van Delft, Irene Meekes, Heleen Pothuis, Leon Oostrum, Luuk van Velzen en Zeb Németh. Thales Zwolle In het eerste kwartaal van 2013 is er een beginnerscursus georganiseerd in Zwolle in samenwerking met de KNVWS afdeling Thales. Tijdens dit samenwerkingsverband werd er nauwe contact gehouden met Gert Schooten die ook hielp tijdens de activiteiten. De activiteiten zijn georganiseerd in de nieuwe sterrenwacht en er zijn ongeveer twintig deelnemers op af gekomen. Van deze deelnemers zijn ook een aantal op zomerkamp gegaan later. West-Brabant Afdeling West Brabant had ook dit jaar haar maandelijkse bijeenkomsten op het Norbertuscollege. Daarnaast bestond de afdeling dit jaar veertig jaar, en hiervoor was een speciale jubileumviering georganiseerd in oktober. De JWG was hierbij ook als gast aanwezig. Eén van de sprekers was André Kuipers.
Kampgroep De kampgroep houdt de kwaliteit en continuïteit van de verschillende (nieuwe) kampen van de JWG in de gaten. De kampgroep is in 2013 niet van samenstelling veranderd en bestond uit de volgende leden: Amber van Delft (JoKa), Jelle Verstraten (OK) & Harmen Kreulen (algemeen). De kampgroep heeft de indruk dat de kampen het in 2013 goed hebben gedaan, en hoopt dat dit in 2014 zo blijft. Daarnaast juichen zij de plannen voor een buitenlandkamp en een kamp in samenwerking met de CAMRAS-telescoop in Dwingeloo in het komende jaar toe. Jongerenkamp JoKa 2013 was een succes, met 17 deelnemers in week 1 en 28 in week 2. Er is weer volop geluisterd naar praatjes, waargenomen, gespeurd en gefeest. Er is winst gemaakt, mede doordat er onder het budget voor eten gebleven is. Lucas van Duin en Victor Reijnders waren nieuwe leiding. Ouderenkamp Ouderenkamp had weinig aan externe promotie gedaan, waardoor er in de 32,5 deelnemers grote groep maar weinig nieuwe leden zaten. Dat mocht de pret niet drukken, een leuk programma met een middeleeuws tintje heeft eraan bijgedragen dat iedereen twee leuke weken heeft gehad. Buitenlandkamp In 2013 is er een begin gemaakt van de organisatie voor het kamp in 2014. Zo is het verblijf geregeld en zijn er (kader)leden persoonlijk aangesproken voor deelname. Paaskamp Paaskamp was dit jaar weer een succes op de Baankreis in de omgeving van Zutphen met 33 enthousiaste deelnemers. Ook dit jaar is de Waarneemcommissie langs geweest op kamp met een aantal telescopen, wat inmiddels bijna een vast programmaonderdeel aan het worden is. Winterkamp Er hadden zich voor WiKa 2013 35 deelnemers aangemeld, waarvan er helaas twee ziek waren. Dat mocht de pret echter niet drukken: menig leiding had nog nooit zo'n hechte deelnemersgroep gezien. Financieel was het kamp ook meer dan in orde. En als kers op de taart was het mooi helder bij de bonte avond, in tegenstelling tot vorig jaar. PromCom In 2013 heeft de PromCom geen evenementen bezocht. Er waren verschillende gelegenheden waar we als JWG bij aanwezig zouden kunnen zijn, maar daar kon vanuit de PromCom niet tijdig op gereageerd worden. Wel zijn we bezig geweest om weer nieuwe posters te drukken. We hebben voorstellen gedaan bij het kader via Facebook en hebben het Boomkampfonds gevraagd deze te sponseren. Eind 2013 hebben zij toegestemd en zo kunnen we in 2014 de nieuwe posters laten drukken. Internetcommissie Sinds de vorige ALV is er gebrainstormd over de toekomst van sterrenkunde.nl, en er is geprobeerd een nieuwe lay-out voor deze website te maken. Daar zijn echter geen mensen voor gevonden die tijd en zin hadden. Er is wel een webshop opgezet, die op de ALV functionerend moet zijn. Er kan dan ook betaald worden met ideal. Verder is er een agenda, die de verschillende afdelingen, kampen en ander kader bij kan houden. De toegang wordt beheerd door het hoofdbestuur. Waarneemcommissie In 2013 is de waarneemcommissie weer verder gegaan met de doelstelling om waarnemen meer aandacht te geven in de vereniging. Zo zijn er dit jaar weer commissieleden naar het paaskamp gegaan voor ondersteuning van het waarneemprogramma. De waarneemkaterns voor het verenigingsblad zijn weer enthousiast geschreven. Daarnaast is de waarneemcommissie een samenwerking aangegaan met Universum redactielid Annika Huizinga en StUV lid Ivo Graat om een waarneembrochure te
gaan maken. In 2013 bestond de waarneemcommissie uit Rogier van het Schip, Tim Verhagen, Leon Oostrum en Alke van der Kloet. Ledenstatistieken In 2013 heeft de JWG 121 nieuwe leden mogen verwelkomen en zijn er 159 leden uitgeschreven. Naast de uitgeschreven leden zijn er nog 17 leden die de contributie voor 2013 niet hebben betaald. Inclusief de wanbetalers levert dit over 2013 een verlies op van 55 leden. De JWG heeft op 1 januari 2014 nu 489 leden. De beginnerscursussen die dit jaar gehouden zijn door afdeling Groningen, Utrecht en Eindhoven hebben 60, 8 en 6 nieuwe leden opgeleverd. In totaal dus 74 nieuwe leden door cursussen. De verschillende kampen hebben in totaal 22 nieuwe leden opgebracht. De grootste afdelingen qua leden zijn Utrecht, Leiden en Groningen met 118 (+ 37%), 89 (- 14%) en 65 (+ 103%) leden. De kleinere afdelingen zijn Eindhoven en Arnhem met 40 (+ 33%) en 25 leden (- 17%). Per 1 januari 2014 betalen procentueel meer mensen via incasso dan een jaar geleden: 48% betaalt via overboeking (- 10%) en 34% via een automatische incasso (+ 6%). De verdeling man/vrouw binnen de vereniging is iets gekanteld richting de vrouw: 74% is man (- 2%) en 21% is vrouw (+ 2%). De grootste leeftijdscategorie binnen de JWG is, net als vorig jaar, onze doelgroep: de categorie van 10 t/m 19 jaar. Binnen deze groep zijn de meeste kinderen 10, 11, 12 of 16 jaar oud. Daarnaast is er nog een vrij grote groep van 20 tot 30-jarigen. Vragen? Als je meer wilt weten over onderwerpen die hier besproken zijn, of als je vragen, opmerkingen of suggesties hebt, stuur dan een e-mail naar Rafael Mostert,secretaris@sterrenkunde.nl Hopelijk zie ik je op de ALV! Rafael Mostert Secretaris der JWG