St. Elisabeth Hospitaal (SEHOS), Willemstad Inleiding Het St. Elisabeth Hospitaal (SEHOS) te Curaçao is een middelgroot ziekenhuis met 430 bedden. Het ziekenhuis ligt nogal centraal in Willemstad, in de wijk Otrabanda en het ligt daar al bijna 100 jaar. Dat is aan het gebouw ook te zien: een prachtige klassieke entree met een glas-in-loodraam boven de poort en een ruime hal. Bovendien is er mooie kapel, voor de patiënten nog steeds in gebruik. Er is ook een andere kant: veel afdelingen kunnen wel een verfje gebruiken en in de inrichting is veel verouderd. Toch beschikt het ziekenhuis over goede voorzieningen en moderne apparatuur. De interne afdeling is een van de grootste afdelingen met 90 bedden, inclusief de klassenafdelingen, met ruim 2000 interne opnames per jaar. Interne afdeling: Er zijn 13 specialisten werkzaam op de interne afdeling: 3 nefrologen, 2 oncologen, 1 intensivist, 1 maag-, darm-, leverarts en 6 algemeen internisten die zich hebben verdiept in o.a. de nefrologie, geriatrie, gastro-enterologie en infectieziekten (aids). Tevens is er een ervaren chef de clinique. Er zijn verder vijf cardiologen en drie longartsen in het ziekenhuis werkzaam. Supervisor van de Nijmeegse coassistenten is dr. Ken Berend, tweede begeleider is dr. Nouaf Ajubi. Het Senior coschap In de eerste week een introductiestage met de verpleging, inclusief kennismaking en zonodig een reanimatie en/of ECG cursus. Bij de start wordt elke co aan een instaptoets onderworpen om de actuele kennis te meten. Dat kan leiden tot studieopdrachten en relevant onderwijs. Daarna volgt zaalwerk onder supervisie van artsassistenten en internist: -zelfstandig patiënten zien op zaal onder supervisie van de internist; -meedraaien van dienstrooster met arts-assistenten, soms alleen met de specialist. Vanaf de tweede maand: - optioneel stage cardiologie 1 week; - optioneel stage intensive care facultatief 1 week; - Patiënten zien op de SEH en overleggen met arts-assistent en/of internist; - Zelfstandig zaalwerk met internist en/of arts-assistent; - Mogelijkheid om in onderling overleg de stageperiode in te delen, eventueel verspreid over de verschillende interne afdelingen; - Het doen van reanimaties.
interne mannen Er zijn 4 klinische interne afdelingen (interne mannen, interne vrouwen, oncologie en nefrologie), naast de 2 klassenafdelingen waar in principe geen coassistenten werken. Op iedere van de 4 interne afdelingen kan een seniorco een zaalstage doen, onder supervisie van een internist en arts-assistent. In overleg met de assistenten (die zelf de indeling maken in overleg met de opleider) wordt er periodiek gerouleerd. Elke ochtend wordt door een van de assistenten visite gelopen. De visite wordt gesuperviseerd door een van de internisten. Een seniorco loopt in de eerste weken niet zelfstandig visite. De supervisor zal dagelijks overleg hebben met de assistent en binnen 24 uur moeten alle nieuwe opnames (samen met de assistent) gezien worden door de specialist. De specialist accordeert schriftelijk het beleid van de nieuw opgenomen patiënten. De coassistenten, seco s, aios en anios zullen tevens de reguliere lezingen en besprekingen (radiologiebesprekingen, oncologiebespreking) bijwonen en daar een actieve rol in hebben. Zo hoort het regelmatig houden van patiëntbesprekingen, reviews en casusvoordrachten bij de maandelijkse activiteiten. De beoordeling houdt onder meer in regelmatige feedback d.m.v. observaties en KPB (portfolio); de seniorco moet hiervoor zelf het initiatief nemen. Voorzieningen - NASHKO is het onderwijsbureau van SEHOS, waar alle zaken voor de coassistenten geregeld worden. Het SEHOS heeft een 30 jaar lange ervaring met coassistenten uit Groningen en die hebben in het onderwijsbureau ook een streepje voor. Deze Groningse coassistenten brengen gedurende hun 5e studiejaar een periode van 12 maanden door op Curaçao en doorlopen daarbij allerlei verschillende specialismen. Er zijn 15-20 Groningse coassistenten werkzaam in het SEHOS. - Je moet van te voren een afspraak maken met NASHKO, uiterlijk voor de vrijdag voordat je start. Dit houdt in dat je de donderdag of vrijdag voor de start van je seniorcoschap al op Curaçao moet zijn. Zo heb je de tijd om te acclimatiseren en bij NASHKO langs te gaan. Let op: je mag in de 2e week van CKO8 pas na je laatste college op woensdag reizen, niet eerder! - Voor je afspraak bij NASHKO meld je jezelf bij mevrouw Els Statius Muller. Na registratie via het formulier van SEHOS volgt inschrijving als medewerker in het ziekenhuis. Daarmee ben je als seniorco verzekerd voor beroepsaansprakelijkheid en krijg je tegen betaling van een borg een witte jas en een badge van het SEHOS.
- Er is een cokamer in het ziekenhuis, waar de co tegen betaling van een borg een kluisje kan gebruiken. Op de artsenkamer van de interne geneeskunde staan enkele pc s om op te werken. Voor privégebruik buiten het ziekenhuis is een eigen laptop aanbevolen. Taal en cultuur Veel patiënten spreken (enigszins) Nederlands, maar de moedertaal is Papiaments. Een enkeling spreekt Spaans of Engels. De internisten spreken allemaal goed Nederlands en tussen de artsen onderling is dat ook de voertaal (bv tijdens de visite, de overdrachten etc.). Met de patiënten en verpleging spreken de internisten wel vrijwel altijd in het Papiaments, ook in het bijzijn van de Nederlandse co-assistent. De internisten gaan ervan uit dat coassistenten een basiskennis van het Papiaments hebben als ze aankomen; gaandeweg kan die kennis bijgespijkerd worden. Bij het StIP kunnen studenten tegen betaling van een borg een boekje met een doe-hetzelf cursus Papiaments ophalen. Ook ligt er een anamnese in het Papiaments. Daarnaast wodt het ten sterkste aanbevolen om een (online) taalcursus Papiaments te volgen. Verder is het belangrijk je van te voren te oriënteren op de Caribische leefstijl via websites, films e.d. Vervoer Waar je ook zit, zonder auto kom je op Curaçao niet ver, om in het ziekenhuis te komen en voor privégebruik in de weekenden. Met het huren van een auto (exclusief benzine) ben je minimaal zo n 350 euro per maand kwijt. Fietsen of lopen is meestal geen optie: geen fietspad en weinig verlichting. Accommodatie Er is voldoende woonruimte in de omgeving van Willemstad: een tuinhuisje, appartement of kamer is wel te vinden. Bij het StIP ligt een lijst met accommodaties, die de NASHKO heeft verzameld. Voorlopig moeten studenten even zelf moeite doen om iets geschikts te vinden, want er is nog weinig ervaring met woonruimte. Intakegesprek en contract Na indeling voor het senior coschap op Curaçao wordt de student geacht een intakegesprek te voeren met de studieadviseur internationalisering van het UMC International Office (drs. Cindy van Dijk). Een afspraak daartoe kan gemaakt worden via het StIP (024 3615066) direct na indeling. Het gesprek bevat zowel informatieve als screenings elementen, zoals de motivatie voor het seniorcoschap, je verwachtingen en de voorbereiding op het verblijf. Je ontvangt een to-do list en er wordt een stagecontract afgesloten tussen UMCN en student. Een uitgebreide handleiding voor het seniorcoschap krijg je mee na afloop van het intakegesprek. Voorgangers In 2011 hebben vier coassistenten hun seniorcoschap op Curaçao gelopen. Vanaf december 2012 zullen de volgende coassistenten daar aan de slag gaan. Via de studieadviseur is er de mogelijkheid in contact te komen met één van deze voorgangers om vragen te stellen over het coschap zelf of andere zaken. Indrukken van een voorganger: Het seniorcoschap op Curaçao was een indrukwekkende ervaring. De sfeer met de artsen bij de interne geneeskunde is goed. Er wordt een actieve houding van je verwacht. Ten opzichte van een seniorcoschap in Nederland krijg je waarschijnlijk meer kansen verantwoordelijkheid te tonen en wat minder begeleiding, mede doordat er vaak weinig arts-assistenten zijn. Dit geeft je de mogelijkheid snel stappen richting het arts-zijn te nemen. De werkuren zijn vergelijkbaar met in Nederland, maar er wordt wel verwacht dat je ook avond-
/weekenddiensten draait. Je komt met allerlei verschillende ziektebeelden in aanraking die ook zeer relevant zijn in Nederland. Je leert omgaan met patiënten en verpleging uit een andere cultuur en krijgt ook te maken met taalbarrières. In je vrije tijd kun je volop genieten van een prachtig en warm eiland, bijvoorbeeld samen met de vele coassistenten uit Groningen. Zijgevel SEHOS radiologie bekijkkamer Dialyse centrum
Overdracht met dr. Ken Berend