LabAnalyse 14-10-2015



Vergelijkbare documenten
Analyse van de chemische waterkwaliteit. Annemieke Kolkman Chemische Waterkwaliteit en Gezondheid KWR Watercycle Research Institute

Brede chemische screening voor het monitoren van de waterkwaliteit

HPLC- UV- screening: geharmoniseerde analysemethode voor efficiënte waterkwaliteitsbewaking

HOGE RESOLUTIE MASSASPECTROMETRIE MET UPLC- QTOF. Erik Olyslager Lab apotheek Gelre ziekenhuizen LCMS gebruikersmiddag Do

Organische stoffen in het Drinkwaterbesluit: 1. Hoe geven we invulling aan de eisen voor overige antropogene stoffen?

BTO Maart BTO rapport. Non-target screening van kwetsbare winningen van Brabant Water

Gisteren, vandaag en morgen

Hoe vinden we de stoffen die effecten veroorzaken in het milieu? Elke 2 seconden -> 1 nieuwe stof gemaakt

In 10 jaar van HPLC naar LC-MS/MS met een snelle toxscreen op een Thermo triple quadrupole. Annelies Egas UMC Utrecht

Laboratorium voor Materialenonderzoek en Chemische analyse

Smart Monitoring Innovatie van waterkwaliteitsbeoordeling. Milo de Baat

Harm Janssens. Robotisering van manuele handelingen ten behoeve van DNA-analyse

Organische screening: Leidraad voor de identificatie van organische verbindingen in water met behulp UHPLC-HRMS

Meten en Monitoren. Weet wat je meet. Startsymposium Expertisecentrum PFOS. Virtualisatie project Omegam Eline Klooster.

Matrix effecten: de achilleshiel van kwantitatieve LC-MS?

Opkomende stoffen: hoe krijgen we de keten waterdicht? Marjan van Giezen Plv.dir. DG Water en Bodem Ministerie Infrastructuur en Water

COST: European cooperation in science and technology. NETLAKE COST Action ES1201

Proteomics en toepassingen in het veld van kankeronderzoek. Simone Lemeer Utrecht University

NRK Masterclass Deel 1

Biologie in het lab van de toekomst

BE Nanoregistry Annual Public Report

Grip op opkomende stoffen in drinkwaterbronnen

Wijzigingsvoorstel (RfC) voor de Waarnemingssoorten Organotin-parameters

Staalvoorbereiding zonder compromissen. KVCV - Trends in Organische Analyse Tom Vercammen

Mobiele qpcr aan de waterkant

1148-CPR SAFETY-PRODUCT nv Beverlosesteenweg 100 B-3580 BERINGEN EN 40-5:2002

MONITORING DIOXINE-GEHALTE IN EIEREN AFKOMSTIG VAN BIOLOGISCHE LEGBEDRIJVEN

Veiligheidsbeoordeling onder REACH

Moderne Instrumentele Analyse

Rijnmeetprogramma chemie buitengewoon onderzoek met HPLC MS/MS in 2013

EC-modellering in Vlaanderen: het effect van snelheidsverlaging op snelwegen

Werk voor lagergeschoolde mensen: lessen en vragen uit een vergelijkende analyse voor België en Nederland

Ontstaan en opsporing van nevenproducten bij UV-processen

Civiele Gezondheidstechniek

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. B. Canton (PvdD) (d.d. 14 augustus 2017) Nummer Onderwerp Drinkwaterkwaliteit Zuid-Holland

Wat verwacht de Inspectie van Klinisch onderzoek?

Tentamen T1 Chemische Analysemethoden 6 maart 2014

Slim gevaarlijke stoffenbeleid hoe krijg ik de beslissers in mijn bedrijf mee?

Interscience. Innovatie Update. Stand 2B047

Moderne Instrumentele Analyse

De onderste steen boven met. Michel van Strien IFF Tilburg Analytical Services (TAS)

TNO Triskelion BV REACH: is de arbeidshygiënist uitgespeeld?

De watervoorziening in 2040: (de)centraal duurzaam intelligent?

Automatisering en robotisering bij dagelijkse melkmonsters

Opkomende stoffen & lozingenbeleid

Hello map Ocean. To view animation put this slide in full screen mode (Shift + F5 on keyboard) 21 maart 2007 Slide 1 Next slide.

IDENTITEIT ONBEKEND. omgaan met potentieel zeer gevaarlijke stoffen in het laboratorium Jeroen van der Meer

Conservering van monsters voor chemische voedingsanalyses

De stofproblematiek bezien door de bril van Rijkswaterstaat. Opkomende stoffen en ZZS. 30 januari tel.

Afleiden indicatieve drinkwaterrichtwaarde voor de stof: Di-ethyleentriaminepenta-azijnzuur (DTPA-H5; CAS ).

TOETSINGSWAARDEN VOOR GRONDWATER VOOR TBA EN 1,4-DIOXAAN

Procedure voor het afleiden van huidgrenswaarden voor stoffen met H-notatie, maar zonder een dermale Derived No Effect Level (DNEL)

REACH sessies E & L. Sessie E REACH Praktijkcheck REACH blootstellingsscenario s

Koelwater conditionering

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Traceerbaarheid medische hulpmiddelen

Adapting to drought and salinisation in the coupled groundwater surface water system. Joost Delsman

Risico analyse uitvoeren op het laboratorium. PUOZ Labdag 4 december 2014 Workshop leiders Joris van den Heuvel en Oscar Smeets

Microverontreinigingen in RWA. Jeroen Langeveld

Methoden voor de bepaling van anionen

" Inleiding: " Sectie GISt " GDMC " TUDelft " Case studies " Conclusies

Renal function? Landelijke standaardisatie nierfunctiemeting is nodig

Marine Biotoxins in Shellfish

Magne&c Resonance Imaging (MRI) contrastmiddelen in het aqua&sch milieu

Risico's van blootstelling aan gevaarlijke stoffen in de vuurwerkbranche. - een initiërend onderzoek door en voor de sector-

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014

Zuiveren met verstand. RFID tags als verklikkers in de afvalwaterzuivering. S.A.C. (Saskia) Hanneman Innovatietechnoloog Waterschapsbedrijf Limburg

MALDI-TOF Wat is het en betekenis voor kliniek

Handleiding. Investigational Medicinal Product Dossier (IMPD)

Werkt kwaliteitsbaggeren ook voor de chemische toestand van de KRW? Wat is de chemische toestand?

Nieuwe verontreinigingen, nieuwe oplossingen. Gebruik de kracht van natuurlijke processen

HLA-B*27 diagnostiek: is sequentie analyse the way to go?

Trends in Laboratory Informatics

Laboratoria voor Materialenonderzoek en Chemische analyse. Overzicht uit te voeren organoleptische bepalingen Januari 2010 Versie 1.

BTO February BTO report. Exploring the boundaries of nontarget. Liquid Chromatography coupled to ESI-MS

Update on Dutch Longevity and Longevity in Het Nieuwe Pensioenstel

De toekomst van de Tax Assurance Provider

RESIDUEN VAN DIERGENEESMIDDELEN EN BESTRIJDINGSMIDDELEN IN HONING

Workshop Human Factors

Ir. Herman Dijk Ministry of Transport, Public Works and Water Management

Hernieuwbare brandstoffen in transport. en de bredere betekenis van bioraffinage

LIFE Focus: Milieu en Klimaat

Toolbox for Circle Regions. UrbanWINS Webinar

Ervaringen met besturen in onzekerheid

Multi-residu analyse van geneesmiddelen in afvalwater

Signalering van overige antropogene stoffen, en dan? De pyrazoolcasus

nano en (leef)milieu dik van de meent

Meten van blootstelling aan MNO. NanoNextNL

Veilig gebruik van UV-uithardende inkten Een case study bij Océ-Technologies B.V. Jannie Jansema

Schoonmaak validatie, chemische aanpak. Een praktische aanpak van de bewijsvoering van afwezigheid van schoonmaakmiddel resten.

Effecten van waterschaartse en droogte op de drinkwatervoorziening vandaag en in de toekomst.

1148-CPR SAFETY-PRODUCT nv Beverlosesteenweg 100 B-3580 BERINGEN EN 40-5:2002

Analytical and Statistical Approaches in the Characterization of Synthetic Polymers I. Dimzon

Implementation of CLP Annex VIII EU harmonised product information for Poisons Centres. Pieter Brekelmans Ronald de Groot Thijs de Kort

Emissies van (nieuwe) stoffen naar oppervlaktewater

De aanpak opkomende stoffen

Monitoring van blauwalgen risico s Ron van der Oost

Nieuwe labtechnologie versus wettelijke kaders: een conflict? Hans van der Wart ALcontrol Laboratories

Analyse & Support. Centraal Laboratorium. Bayer Antwerpen Comm.V

JOB OPENING OPS ENGINEER

Transcriptie:

LabAnalyse 14-10-2015 1

LabAnalyse 14-10-2015 2 Brede chemische screening beschermt drinkwaterkwaliteit Ton van Leerdam, LabAnalyse 14-10-2015

KWR: opening nieuwbouw 18-9-2015 We hebben permanent nieuwe kennis nodig. 3 Bijvoorbeeld over de invloed van verzilting op ons drinkwater. Over nieuwe stoffen in ons drinkwater en grondwater. Actueel voorbeeld dat nog steeds loopt, is het pyrazool dat deze zomer de signaleringswaarde overschreed. Er was direct actie nodig. Waar gaat het om? Hoe gevaarlijk is het? Welke norm moeten we hanteren? Dat vraagt om pioniers met gevoel voor urgentie! KWR is bij dergelijke kwesties een zeer betrouwbare en onmisbare partner

4 KWR Ca. 170 medewerkers Ca. 10 profs Omzet ca. 18 M

Bridging science to practice 5 LMC Laboratorium voor Materialenonderzoek en Chemische Analyse R&D lab Calamiteiten lab, 24/7 Specialties Ringonderzoeken

Bridging science to practice 6 1.200.000 analyses O.a. stoffen drinkwaterbesluit 150.000 monsters 35 monsternemers

7 Chemische stoffen Nieuwe stoffen komen op de markt: Dagelijks ca. 4.000 stuks (elke 2,5 sec een nieuwe stof) Niet alle stoffen zijn te meten Wettelijke regelingen: meten van doelstoffen (bijv. bestrijdingsmiddelen, geneesmiddelen en oplosmiddelen) Nieuwe methoden nuttig voor een zo compleet mogelijk beeld van de chemische waterkwaliteit

8/16 Chemische stoffen en aquatisch milieu Universe of chemicals Atmospheric deposition industry Incidential spills + infiltration Zeer beperkt deel wordt gemonitord Drinkwaterbesluit: antropogene stoffen 1 CHEMLIST. http://www.cas.org/content/regulated-chemicals

Bridging science to practice 9 Waterkwaliteit: hoe beschermen? Monitoring water quality Frequently! and more and more polar compounds Unknown compounds - identified and added to a database Source tracking: reduction of concentrations (policy/action). Drinking water monitoring of non regulated anthropogenic compounds (1 µg/l)

10 Monitoren: welke techniek? Chemische ruimte per MS-techniek

Bridging science to practice 11 Introductie/kaders Opkomst GC-MS/MS en LC-MS/MS incl hoge resolutie (milieu, bron Scopus)

12 Hoge resolutie massaspectrometrie Bekende stof Onbekende stof Onbekende stof Target screening Suspect screening Non-target screening Identificatie Tentative identification

13 Brede chemische screening Hoge resolutie massaspectrometrie KWR: 2003: LC-Q-ToF MS (i.s.m. RIKILT) 2006: LC-Orbitrap-MS Vitens en WLN: 2010 Aqualab Zuid en HWL: 2015

Bridging science to practice 14 Welke MS-ionisatietechniek? RP HPLC-MS 2000 LC-ESI Difficult 1500 1000 LC-APCI I LC-APPI 500 GC-EI GC-PCI polar 0-2 -1 0 1 2 3 4 5 6 Log Kow non-polar

15 Methode gevoelig genoeg? LC-HR-MS

16/16 Suspect screening & Prioriteren 1. Preselection Accurate mass 2. Suspect screening of non-targeted monitoring data Threshold 3. Prioritization

17/16 Methode 1. Selectie van stoffen: 5200 stuks Water Directives (Vet) Pharmas PPP / biocides 5200 suspects Priority lists Tox. relevant chemicals REACH Compounds on the EU market Compounds present in Water Directives Compounds present on priority lists Masses, structural formulas and CAS nrs were collected

18/16 Methode 2. Monitoring: 151 monsters Sampling 151 samples taken in 2007-2013 in the Netherlands 73 19 20 Drinking water 39 Ground water Surface water STP effluent Analysis Solid Phase Extraction on OASIS HLB columns Non-target screening LC-HRMS (LTQ Orbitrap) 2 Including blank sample and reference standards Internal standards: atrazine-d 5, bentazone-d 6, chloroxuron, benzotriazole-d 4, fenuron and neburon Data processing Sample to blank ratio >10 Threshold for detection 100 000 counts (0.01 µg/l IS-eq) Concentration expressed in atrazine-d 5 and bentazone-d 6 equivalents (IS-eq) 2 Hogenboom et al., 2009. J. Chromatogr. A. 1216 (3) pp 510-519

19/16 Methode 3. Prioriteren: 243 stoffen > 500 stoffen gedecteerd (match) 158 prioritized masses match with 243 suspects with varying identity confidence. According to Threshold of Toxicological Concern (TTC) for human health* * Mons et al., 2013. Water Res. 47 (4), pp. 1666-1678

20/16 Methode Geprioriteerde massa s en suspects : hoe betrouwbaar? Classification into confidence levels of identification 4 Accurate mass Level 5 accurate mass Isotope pattern MS/MS Level 4 unequivocal molecular formula Level 3 tentative candidate MS/MS lib. hit Level 2 probable structure Ref standard Level 1 confirmed structure 4 Schymanski et al., 2014. Environ. Sci. & Technol. 48 (4), pp. 2097-2098

21/16 Resultaten Current focus on prioritized suspects (243 stuks) Prioritized suspects in water regulation and on priority lists Prioritized suspects in international monitoring studies* 1 51 36 water directives 191 priority lists neither 207 present not present *Loos et al., 2009 Environ. Poll. 157 (2), pp 561-568. Loos et al., 2010. Wat. Res. 44 (14), pp. 4115-4126. Loos et al., 2013. Wat. Res. 47 (17), pp. 6475-6487. Von der Ohe et al., 2011. Sci. Tot. Environ 409, pp 2064-2077. Moschet et al., 2014. Environ. Sci. Technol. 48, pp 5423-5432.

Bridging science to practice 22 Identificatie onbekende stoffen Full scan hoge resolutie MS 20080212_onbekende2_neg-03 #468 RT: 8.39 AV: 1 SB: 26 6.75-7.26, 8.86-9.33 NL: 8.77E5 T: FTMS - p ESI Full ms [100.00-1000.00] 319.11752 100 95 90 85 80 75 70 65 Relative Abundance 60 55 50 45 40 35 30 301.10731 25 20 15 10 5 193.63307 0 100 200 300 400 500 600 700 800 m/z

Bridging science to practice 23 Identificatie onbekende stoffen Information from product ions Assign elemental composition for all products ions

Bridging science to practice 24 Identificatie onbekende stoffen Products generated during the production of phenolic resins

25/16 Vooruitblik Veel stoffen in (aquatisch) milieu: brede chemische screening nodig/wettelijk gevraagd (invulling parameter overige antropogene stoffen) Brede chemische screening met LC-HR-MS: Meest brede dekking chemische ruimte Complementair aan andere technieken (GC-MS, LC-UV) Efficient/waardevol Bandbreedte chemische screening neemt steeds verder toe (polaire stoffen) Identificatie onbekende stoffen met combi LC-HRMS en NMR mogelijk Mogelijkheid om terug te kijken in oude data

26 Tenslotte Kraanwater wordt beter gemonitord dan flessenwater Kraanwater is 200x goedkoper dan flessenwater Kraanwater is 30-1000x minder belastend voor het milieu dan flessenwater Goed voor de gezondheid, zuiver van kwaliteit en goedkoop

LabAnalyse 14-10-2015 27 Bedankt voor uw aandacht! Erik Emke, Annemieke Kolkman, Leo Puijker, Rosa Sjerps, Pim de Voogt, Dennis Vughs ton.van.leerdam@kwrwater.nl