Hoogheemraadschap van Delfland T a v deheer mr M A P vanhaersma Buma Postbus 3061 2601 DB Delft G)S2>SSI

Hoogheemraadschap van Delfland T a v deheer mr M A P vanhaersma Buma Postbus 3061 2601 DB Delft G)S2>SSI

UNIE: VAN WATEIRSCHAPPCN Btzoehidris Koningskade 40 2596 AA Den Haag Postadres Postbus 93218 2509 AS Den Haag Ttltfoon O703S19751 Fax 0703544642 Mmistene van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Topsector Tuinbouw enuitgangsmatenalen tav dhr T Huges Bezuidenhoutseweg 16a 2594 AVDEN HAAG dstum 18 mei 2011 ons kenmerk 59314 EM contactpersoon mw S Timmer bijlage(n) 1 uw kenmeifc e-mail stmmer@uvw nl betreft Positionpaper Unie van Waterschappen dooifciesnummer +31 70 351 97 41 Geachteheer Huges De Unie van Waterschappen heefteenposition paper opgesteld voorde topsector water Waterschappen zijn doe-overheden die een rol kunnen spelen bij het inzetten van proeftuinen en als etalagekunnen dienen van Nederland Het position paper geeft helder weer waar de kracht van de waterschappen ligten wat waterschappen kunnen betekenen voorde sector Water en tuinbouwhebbeneen sterke relatiemet elkaar, zijn alshet ware communicerende vaten De tuinbouw issterkafhankelijk van goede en voldoende wateraanvoer Omgekeerd wordt het waterbeheer (zeker in sommige gebieden als het Westland) sterkbeïnvloed door lozingen vanuit de tuinbouw Op beide fronten worden door de sectoren de waterschappen gezamenlijkeinspanningenvemcht gelet op het strevennaar een duurzame productie en een duurzaam waterbeheer Vandaar dat we u graag ter inspiratie het position paper van de Unie van Waterschappentoesturen Voor eennaderereflectie middels een gesprek zijn we uiteraard van harte bereid Hoogachtend mg H Kraaij Directeur

B UNIÜ VAN WATTRSCHAPPLN Waterschappen proeftuin & etalage van de Nederlandse watersector Waterschappen hebben het imago alleen proven concepts toe te passen Niets is minder waar Jaarlijks investeren de waterschappen 1,3 miljard in het waterbeheer 5 a 10%van deze investeringen betreft het operationaliseren van nieuwe diensten, producten en technologieën in de rol van launchmg customer Het complexe karakter van onze opgaven m een intensief benutte leefomgeving dwingt ons tot meesterschap waar het verbinden en samenwerken betreft In triple helix verbanden richten we ons als waterschappen op de ontwikkeling van het waterbeheer Hierbij benutten we de creativiteit en innovatieve kracht van de markt Komen daar nieuwe beheerconcepten, materiaalgebruik of technologieën uit voort, dan bieden we ondernemers en onderzoekers experimenteerruimte en fungeren we als launchmg customer Daarbij staan we open voor nieuwe publiek/private contractvormen Met deze invulling van onze rol vullen we de etalage van de Nederlandse watersector en kan het bedrijfsleven in het buitenland zijn busmesscases onderbouwen Ondanks de regionale focus van de individuele waterschappen hebben we ook internationaal een exportbevorderende rol Bijvoorbeeld door de overdracht van inzichten met betrekking tot governancevraagstukken en het onderstrepen van de kwaliteiten van de Nederlandse watersector Onze kracht Als uitvoeringsorganisaties zijn de waterschappen gericht op *c/oen' Onze kracht en daarmee ons aanbod richting het Topteam, betreft dan ook een zestal activiteiten D kennisontwikkeling verbinden Waterschappen bundelen kennisontwikkeling op nationaal niveau D experimenteerruimte bieden Waterschappen stellen hun unieke assets, zoals waterlopen, dijken, waterlaboratona & zuivermgsterreinen, in triple helix verband ter beschikking als experimenteerruimte D de creativiteit van de marktpartijen benutten Waterschappen besteden innovatief aan en staan open voor nieuwe contractvormen D als launchmg customer fungeren Waterschappen investeren jaarlijks 1,3 miljard in het regionale waterbeheer, 5 tot 10% daarvan in de rol van launchmg customer o watergovernance kennis delen Waterschappen stellen hun kennis en inzicht met betrekking tot de institutionele basis voor duurzame realisatie van de wateropgaven beschikbaar u export ondersteunen Waterschappen ondersteunen export via hun buitenlandactiviteiten en bieden het bedrijfsleven toegang tot hun internationale netwerken

y ^ Pagina 2van 5 In deze activiteiten ligt de kracht van de waterschappen verscholen Vanuit het perspectief van het Topgebied Water hebben de waterschappen daarmee een faciliterende rol in het eerste deel van de keten die leidt tot doorbraken op de mondiale watermarkt Onze vraag Waterschappen zijn een speler van betekenis m het Nederlandse waterbeheer Binnen het Topgebied Water ligt onze meerwaarde in de rol die we vervullen als 'eigenaar' van nieuwe maatschappelijke uitdagingen in het waterbeheer en als launchmg customer voor het in de praktijk testen van nieuwe diensten, producten en technologieën Het bestendigen en uitbouwen van deze rol vraagt om brede erkenning van de positie van waterschappen in de zogenaamde gouden driehoek en actieve deelname van waterschappen in het definiëren van uitdagingen en kansen ten behoeve van de verdere ontwikkeling van het Topgebied Water Contactpersonen bij de Unie van Waterschappen D prof dr Stefan Kuks D mr Sonja Timmer D mg Tom Voskamp MBA G drs Bram Rosenbrand Uniebestuur, portefeuillehouder innovatie, tevens watergraaf Waterschap Regge en Dinkel programmaleider Innovatie en internationaal fstimmer&uvw nl) strategisch adviseur kennis & innovatie ft voskamooswrd nl) beleidsmedewerker innovatie & bestuurlijke vernieuwing (brosenbrand&uvw nl)

EC^ Pagina 3 van 5 Een nadere toelichting Nu en m de toekomst, hier en daar 'Waterschappen zijn toekomstgericht Al vele jaren werken ZIJ aan de toekomstbestendigheid van ons land De verantwoordelijkheid voor een goed waterbeheer maken de waterschappen als functionele overheid al vele jaren waar Nergens in de wereld is het veiligheidsniveau zo hoog als in onze delta Deze passage uit het bestuursprogramma van de Unie van Waterschappen benadrukt dat de waterschappen hun kerntaken continu ontwikkelen Deze ontwikkeling betreft zowel de beheerfilosofie, de beheersystemen, de toegepaste technologie, als de benodigde governancestructuren Hiermee anticiperen we m hoog en laag Nederland op onze nieuwe wateropgaven Nieuwe opgaven die m de Nederlandse delta zorgen voor behoud en versterking van welvaart en welzijn, maar ook elders in de wereld bijdragen aan voorspoed Onze thema's Uitvoering en ontwikkeling van onze watertaken raakt aan vele belangen in een intensief benutte leefomgeving De 3 hoofdthema's die het NWP onderkent dekken daarom ook de kerntaken diede waterschappen continue ontwikkelen D Enabling delta life Droge voeten, dus veiligheid en hoogwaterbescherming, behoort zowel in hoog als laag Nederland tot de core business van de waterschappen Het veranderende klimaat zorgt daarbij voor uitdagingen die om innovatieve oplossingen vragen De klimaatdijk, de ijkdijk, de stapeling van functies, maar ook de toepassing van building with nature concepten in de zoetwatersystemen zijn hiervan voorbeelden D More erop per drop Voldoende water van een goede kwaliteit tenbehoeve van landbouwproductie en natuur is een taak waar de waterschappen zich sinds hun ontstaan in bekwaamd hebben Projecten en programma's als Peilgestuurde landbouw. Nieuw Limburgs Peil, landbouw op peil en Klimaat en Droogte zijn hiervan voorbeelden De beschikbaarheid van zoetwater wordt cruciaal Zeker daar waar een ontwikkeling naar agroparken wordt ingezet ontstaan nieuwe watervraagstukken waarde waterschappen een rol in hebben D Water for all Volksgezondheid en bescherming van het ecosysteem zijn belangrijke drivers voor de ontwikkeling van de zuivenngstaak van de waterschappen Mede door een toenemende zorg over de beschikbaarheid van grondstoffen en duurzame energie ontwikkelen de zuiveraars zich van verwerkers naar leveranciers Dit impliceert dat er in ketens en kringlopen wordt gedacht Het bestuursakkoord water geeft waterschappen, drinkwaterbedrijven, rioolbeheerders een impuls om in de stedelijke waterkringloop gezamenlijk kansen te verkennen Een ontwikkeling waar de waterschappen al volop aan werken en waarbij zichtbaar wordt dat verbindingen met de bouwsector en energiewereld een voorwaarde zijn voor het realiseren vaneen duurzame stedelijke waterkringloop

> f Pagina 4 van 5 Onze rol Het complexe karakter van onze opgaven m een intensief benutte leefomgeving dwingt ons tot meesterschap waar het verbinden en samenwerken betreft In triple helix verbanden richten we ons als waterschappen daarom op bovenstaande thema's Hierbij benutten we de creativiteit en innovatieve kracht van de markt Komen daar nieuwe beheerconcepten, materiaalgebruik of technologieën uit voort, dan bieden we ondememers en onderzoekers experimenteerruimte en fungeren we als launchmg customer Daarbij staan we open voor nieuwe publiek/private contractvormen Met deze invulling van onze rol vullen we de etalage van de Nederlandse watersector en kan het bedrijfsleven in het buitenland haar busmesscases onderbouwen Ondanks de regionale focus van de individuele waterschappen hebben we ook internationaal een exportbevorderende rol Bijvoorbeeld door de overdracht van inzichten met betrekking tot governancevraagstukken en het onderstrepen van de kwaliteiten van de Nederlandse watersector Vanuit het perspectief van het Topgebied Water vervullen de waterschappen dus een faciliterende rol in het eerste deel van de keten die leidt tot doorbraken op de mondiale watermarkt Onze kracht Waterschappen zijn als functionele overheid gericht op s doerf Onze kracht m het Topgebied Water is dan ook gelegen in concrete activiteiten Onze kracht en daarmee ons aanbod naar het Topteam is dat we m triple helix verbanden D kennisontwikkeling verbmden Versnipperde kennisontwikkeling is in de discussies over de invulling van het Topgebied onderkend als een belemmering voor toekomstige doorbraken De waterschappen concentreren veel van hun kennisontwikkeling reeds bij de STOWA, het kenniscentrum van de regionale waterbeheerders Naast financiering van dit centrum beschikken veel waterschappen over een eigen R&D budget Dit budget wordt veelal ingezet voor ontwikkelingen binnen regionale kennisclusters Zowel de kennisontwikkeling in STOWA verband als in de regionale kennisclusters bieden mogelijkheden tot verbindingen met andere kenniscentra Hier willen de waterschappen zich voor inzetten D experimenteerruimte bieden Verspreid over heel Nederland beschikken de waterschappen over unieke assets zoals zuiveringsterremen, watersystemen en waterlaboratona In triple helix verbanden worden deze beschikbaar gesteld als experimenteerruimte De praktijk wijst uit dat experimenteerruimte een voorportaal is voor launchmg customership wat op zijn beurt weer resulteert in marktkansen en export Experimenteerruimte bieden draagt daarmee bij aan het regionale multiplier effect van de geïnvesteerde waterschapseuro Niet alleen de internationaal opererende bedrijven zijn dus gebaat bij experimenteerruimte, maar ook het regionale MKB

> f Pagina 5 van 5 D de creativiteit van de marktpartijen benutten In de adviesvraag en aanbestedingstrajecten spreken we de creativiteit van de marktpartijen aan PIANOo noemt m 2009 al 14 voorbeelden van innovatief aanbesteden door waterschappen Daarbij gaat het om de bouw van gemalen, waterkeringen, zuiveringsinstallaties Ook waar het nieuwe contractvormen betreft staan we open voor expenmenten Zo wordt erin de regio weer geëxperimenteerd met bouwteams D als launchmg customer fungeren Jaarlijks investeren de Nederlandse waterschappen 1,3 miljard in het regionale waterbeheer BIJ 5 a 10% van deze investeringen wordt invulling gegeven aan launchmg customership In de zuivenngstaak procentueel meer dan in het watersysteem, al bieden de investeringen in het watersysteem door de nieuwe opgaven wel potentieel Zo zijn er in het kader van het hoogwaterbeschermingsprogramma nog forse investeringen m laag Nederland nodig, maar zijn er ook in het achterland nog legio knelpunten op te lossen Alle waterschappen zijn op basis van hun investeringsbudget launchmg customers met potentieel G watergovernance kennis delen Waterschappen stellen hun kennis en inzicht met betrekking tot de institutionele basis voor duurzame realisatie van de wateropgaven beschikbaar Vitale coalities m een complexe omgeving, parallelle planning van ruimtelijke ingrepen ten behoeve van wateropgaven, operation en maintenance concepten, alsmede capacity building voor beheer en onderhoud zijn expertisevelden van de waterschappen Via het buitenlandbeleid van de waterschappen en het watergovernancecentrum wordt deze kennis gedeeld met het buitenland, waarbij het accent ligt op de focuslanden D export ondersteunen Door onze buitenlandactiviteiten en deelname aanhandelsmissies bieden we het bedrijfsleven toegang tot internationale overheidsnetwerken De verbindingen gelegd m Vietnam binnen het Water Mondiaal programma illustreren dit Onze vraag Waterschappen zijn een speler van betekenis m het Nederlandse waterbeheer Binnen het Topgebied Water ligt onze meerwaarde in de rol die we vervullen als 'eigenaar' van nieuwe maatschappelijke uitdagingen in het waterbeheer en als launchmg customer voor het in de praktijk testen van vernieuwende diensten, producten en technologieën Het bestendigen en uitbouwen van deze rol vraagt om brede erkenning van de positie van waterschappen in de zogenaamde gouden driehoek van overheid, kennisinstellingen en bedrijven en actieve deelname van waterschappen in het definiëren van uitdagingen en kansen ten behoeve van de verdere ontwikkeling van het Topgebied Water