Businesscase Van Deltadialoog naar Deltaplan naar Deltabusiness

Transcriptie

1 Businesscase Van Deltadialoog naar Deltaplan naar Deltabusiness

2 Van Deltadialoog naar Deltaplan naar Deltabusiness Een businesscase voor overheid, kenniswereld en bedrijfsleven om de Nederlandse state of the art deltakennis en kunde te delen met andere landen en daarmee kansen te creëren voor nieuwe Nederlandse delta en water business. Business opportunity Het Deltaplan van Veerman en het daaropvolgende Deltaprogramma vormen een nieuwe hoofdstuk in de Nederlandse watergeschiedenis. Maar ook in de export van typische Nederlandse waterkennis en kunde. Het gaat hier in eerste instantie niet zozeer om de techniek als wel het proces waarlangs Nederland is staat is gebleken hoogwaterveiligheid en zoetwatervoorziening hoog op de politieke agenda te krijgen. En vervolgens de benodigde institutionele arrangementen in het leven te riepen om daadkrachtig de uitvoering ter hand te nemen. Vele steden, delta s en landen hebben zich gemeld om te leren van dat Deltaplan en de wijze waarop Nederland de uitdagingen van klimaatverandering oppakt. In Vietnam heeft dat geresulteerd in een samenwerkingsprogramma tussen de overheid van Nederland en Vietnam, met de inzet van decentrale overheden (gemeenten, waterschappen) kennisinstellingen en het bedrijfsleven (zie ook het artikel in NRC Handelsbald van zaterdag 7 mei 2011). En met een duidelijke focus op het creëren van nieuwe waterbusiness voor het Nederlandse bedrijfsleven. De aanpak en het programma zijn nog volop in ontwikkeling. Maar kunnen nu al in veel meer landen toegepast worden.

3 De businesscase omvat drie fasen: van 1) deltadialoog (tussen het betreffende land en Nederland) naar 2) het ontwikkelen van een deltaplan en 3) het creëren van kansen voor Nederlandse bedrijven om bij te dragen aan de uitvoering van dat deltaplan. Met in elke fasen verschillende rollen voor overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven, zoals hieronder uitgebeeld. # $! In de eerste (deltadialoog) fase treedt Nederland in dialoog met andere landen, veelal op verzoek van die landen zelf, maar vaak ook op aangeven van de adviesbureaus die in deze landen werkzaam zijn en hun klanten en relaties stimuleren in Nederland inspiratie op te doen. Zo is bijvoorbeeld ook het Ho Chi Minh Moving Towards the Sea with Climate Adaptation programma ontstaan (dat op dit moment in de tweede (Deltaplan) fase is aangeland). Overheden en kennisinstellingen spelen een belangrijke rol in het laten zien en overdragen van de Nederlandse state of the art kennis. % & ' (

4 De tweede fase wordt gevormd door het proces dat leidt tot een deltaplan (het deltaproces), een lange termijn strategie voor hoogwaterbescherming en de zoetwatervoorziening. Deze ziet er globaal als volgt uit: ) ) * * * )+&+, + -.//, -./-, -./- *-./- (bron: Ho Chi Minh City Flood Management Project) Het ontwikkelen van een Deltaplan is een proces waarin allerlei partijen betrokken worden en kennis bij elkaar wordt gebracht middels joint fact finding, waarbij deze kennis waar nodig wordt aangevuld met kennis en kunde uit Nederland. Hier spelen de Nederlandse bureaus en kennisinstellingen dus een belangrijke rol. Het resulteert in een menu voor klimaatadaptatie met concrete maatregelen en projecten die het betreffende land op kan pakken. Inclusief mogelijke financieringsbronnen. Daarmee komt het deltaproces in de derde fase waarin verschillende Nederlandse bedrijven in tal van (sub) sectoren een rol kunnen spelen en pakken. Het is daarom van belang om deze al in de tweede fase te betrekken (hierboven benoemd als developing new partnerships ). Vanwege hun kennis en kunde (in de uitvoering), maar ook om de noodzakelijke contacten te kunnen leggen. Het gaat hier om een heel brede groep van private partijen, waaronder waterbouwers, aannemers, de maritieme sector, havengerelateerde industrieën, drinkwaterbedrijven en allerlei toeleverende bedrijven. Markt De belangrijkste driver voor deze markt is klimaatverandering. Stijgende zeespiegel, toenemende rivierafvoer, extreme regenval, maar ook bodemdaling en verdere urbanisatie doen steden, landen maar ook burgers en bedrijven steeds meer realiseren dat maatregelen nodig zijn. Maar de waterproblematiek is uiterst complex, alles hangt met alles samen, en het blijkt lastig om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. Men zoekt daarom inspiratie, methoden & technieken en oplossingen in Nederland. Met name dichtbevolkte kustgebieden en delta s zijn zeer kwetsbaar. Hier bevinden zich tevens de grootste steden en wordt veelal het grootste deel van het bruto nationaal product verdiend. Ook al zijn er niet onmiddellijk miljarden beschikbaar voor de benodigde investeringen, uiteindelijk vinden overheden, net als in Nederland, toch de middelen om maatregelen te nemen. De risico s zijn gewoon te groot. De businesscase zou in eerste instantie kunnen worden toegepast in de Water Mondiaal landen, maar eigenlijk in alle steden en landen die zich tot Nederland wenden voor raad. Mochten Nederland in staat blijken in 5 steden / delta s / landen een bovenbedoeld deltaproces doorlopen (a 1,5 miljoen Euro), dan gaat het om in totaal ruim 7,5 miljoen Euro aan advieswerk

5 (verspreid over twee jaar). Een investering die van de Nederlandse overheid (bijvoorbeeld middels een internationaal deltafonds) zal komen, maar ook door ontwikkelingsbanken (mee) betaald zou kunnen worden. Hiermee is een aanzienlijke werkgelegenheid gemoeid, vooral bij de adviesbureaus en de kennisinstellingen. Mocht er vervolgens in elk van deze processen (slechts) 2 kansen voor grote projecten (a 10 miljoen Euro) worden verzilverd, praten we al in totaal over 100 miljoen Euro. Concurrentiepositie Vele landen en bedrijven hebben (deel) oplossingen. Geen landen en bedrijven beschikken over een totaalaanpak zoals hierboven beschreven. Bovendien ziet de wereld Nederland als dé expert op dit gebied. Er is dus wel sprake van concurrentie, maar van een benadering om deze concurrentie voor te zijn door vroeg in het proces met overheden, kennisinstellingen en bedrijfsleven gezamenlijk op te trekken, en dat te blijven doen tot aan de uitvoering. Ambitie Nederland kan maximaal 5 van deze deltaprocessen tegelijkertijd draaien, die twee jaar in beslag nemen. In 2020 zouden dus in totaal 20 van dit soort deltaprocessen gerealiseerd kunnen zijn. Met minstens twee vervolgprojecten a 10 miljoen Euro per proces hebben we in 2020 een totale omzet gerealiseerd van 200 miljoen Euro (tegen een investering van maximaal 7,5 miljoen Euro). En is er een aanzienlijke hoeveelheid extra werkgelegenheid gecreëerd. Maatregelen Er zijn geen grote knelpunten om deze businesscase uit te voeren. Wel zou door betrokkenen geleerd kunnen worden van het lopende proces in Vietnam. Om te bezien hoe de fasen en rollen van betrokken overheden, kennisinstellingen en bedrijven efficiënter en effectiever ingestoken kunnen worden. En hoe betrokkenen elkaar (nog) makkelijker elkaar de bal kunnen toespelen. En daarmee het proces aanzienlijk kunnen versnellen. Een Deltafonds zou kunnen worden opgezet met de middelen die vanuit ontwikkelingssamenwerking nu besteed worden aan de Wereldbank en de ADB. Ook kan overwogen worden samen met de Europese Investeringsbank een speciale faciliteit op te zetten waarin deze en andere middelen bij elkaar komen, en waaruit (meer) deltaprocessen gefinancierd kunnen worden. Tot slot zou goed (samen) moeten worden bezien hoe de bestaande regels en procedures voor het aanbesteden van projecten om deltaplannen te ontwikkelen versterkt kunnen worden (binnen de daarvoor geldende regels uit Brussel). Want ook hier is nog verbetering mogelijk.