,3 Brussel, 3 april 2001,QYRHULQJ YDQ GH (852 GH &RPPLVVLH LQYHQWDULVHHUW GH PHW GH YRRUEHUHLGLQJ JHERHNWH YRUGHULQJHQHQUHLNWJRHGHJHEUXLNHQDDQ GDJHQ YRRU ¼GD\ KHHIW GH &RPPLVVLH HHQ PHGHGHOLQJ JHSXEOLFHHUG RYHUGHYRRUEHUHLGLQJYDQ GH GHILQLWLHYH LQYRHULQJ YDQ GH HXURZDDULQ GH EDODQV ZRUGW RSJHPDDNW YDQ GH YRUGHULQJHQ GLH JHERHNW ]LMQ PHW GH YRRUEHUHLGLQJYDQGHYHUVFKLOOHQGHGHHOQHPHUVDDQKHWHFRQRPLVFKYHUNHHU HQGHWRHSDVVLQJYDQGHDDQEHYHOLQJYDQGH&RPPLVVLHYDQRNWREHU 9RRUWV UHLNW GH &RPPLVVLH JRHGH JHEUXLNHQ DDQ WHU EHYRUGHULQJ YDQ HHQ VRHSHOH RYHUJDQJ QDDU GH QLHXZH PXQW 3HGUR 6ROEHV &RPPLVVDULV YRRU HFRQRPLVFKH HQ PRQHWDLUH DDQJHOHJHQKHGHQ FRQFOXGHHUW KHW EHHOG NHQPHUNW]LFK GRRU FRQWUDVWHQ(U]LMQ JRHGH EHULFKWHQ QDDVW DDQKRXGHQGH UHGHQHQWRWEH]RUJGKHLG+HWLVYDQKHWDOOHUJURRWVWHEHODQJRP]RVSRHGLJ PRJHOLMN DFWLH WH RQGHUQHPHQ PHW EHWUHNNLQJ WRW KHW 0.% HQ JHOHLGHOLMN GH YRRUOLFKWLQJVFDPSDJQHV JHULFKW RS FRQVXPHQWHQ WH LQWHQVLYHUHQ*HHQ YDQ GH DDQJHUHLNWH JRHGH JHEUXLNHQ LV UHYROXWLRQDLU PDDU WRHJHSDVW LQ FRPELQDWLH PHW HONDDU NXQQHQ]LM HUYRRU]RUJHQ GDWKHW UDGHUZHUN YDQ GH PDFKLQHYDQGHRYHUVFKDNHOLQJRSGHQLHXZHPXQWJHVPHHUGORRSW De vandaag goedgekeurde mededeling is gepubliceerd in overeenstemming met Commissaris Erkki Liikanen, verantwoordelijk voor het ondernemingsbeleid en de informatiemaatschappij, Commissaris Frits Bolkenstein, verantwoordelijk voor de interne markt en Commissaris David Byrne, verantwoordelijk voor volksgezondheid en consumentenbescherming. ((1%((/'0(7&2175$67(1 %HGULMIVOHYHQ Over het geheel genomen verloopt de voorbereiding bij de grote ondernemingen in een bevredigend tempo. In het MKB is daarentegen nog altijd sprake van een achterstand. Zo heeft bijna de helft van de ondernemingen bijvoorbeeld nog altijd geen actieplan voor de overschakeling op de euro. Bijna één van de drie heeft zich nog altijd niet gerealiseerd dat 1 januari 2002 de allerlaatste datum is waarop zij volledig op de euro moeten zijn overgeschakeld. Commissaris Solbes roept op tot voortzetting en intensivering van de voorlichtingscampagnes gericht op het MKB.
&RQVXPHQWHQ Ondanks de sterk toegenomen kennis van het tijdschema (60% van de burgers kent nu de exacte datum waarop de munten en biljetten worden ingevoerd), wordt nog onvoldoende bekendheid gegeven aan de wijze waarop de overschakeling op de euro zal plaatsvinden en zijn de consumenten nog altijd weinig vertrouwd met de nieuwe munt. Zo weet bijvoorbeeld een op de vijf personen niet dat tegelijk met de invoering van de euro de oude nationale munten en biljetten zullen worden ingenomen en verklaart de overgrote meerderheid van de consumenten geen aandacht te schenken aan dubbele prijsaanduidingen. De Commissie is tot de slotsom gekomen dat talrijke voorlichtingscampagnes tot op heden weinig effect hebben gehad wegens een gebrek een werkelijke belangstelling bij de consument. Hierin zal waarschijnlijk in de tweede helft van het jaar verandering komen wanneer, zoals de Commissie vorig jaar oktober heeft aanbevolen, de vervroegde omschakeling plaatsvindt bij de nutsbedrijven, van bankrekeningen en girale betaalmiddelen. Dit zal ertoe bijdragen dat de burger geleidelijk steeds vaker met de euro wordt geconfronteerd en dat zijn belangstelling voor de nieuwe munt wordt gewekt. 2YHUKHLGVLQVWDQWLHV In zijn geheel genomen zijn de overheidsinstanties klaar voor de overschakeling; de burgers wordt bij tal van gelegenheden reeds de mogelijkheid geboden de euro te gebruiken. Zij zouden daarentegen een grotere rol kunnen spelen door zich actiever op te stellen en zo een voortrekkersrol voor de hele economie te vervullen, bijvoorbeeld door openbare aanbestedingen en de ambtenarensalarissen in euro uit te drukken. Slechts weinig lidstaten zijn hiertoe tot op heden overgegaan. %DQNHQWRWVORW De bankwereld heeft over het algemeen de aanbeveling van de Commissie van 11 oktober jl. opgevolgd. De banken voeren een zeer actief beleid ter voorbereiding van de overschakeling op de euro, veelal bestaande in een vervroegde overschakeling in de betrekkingen met hun cliënten. De aanpassing van de geldautomaten in 2002 zal zeer snel of zelfs onmiddellijk moeten plaatshebben in het merendeel van de deelnemende lidstaten; over het algemeen zullen kleine coupures worden gedistribueerd om te voorkomen dat in de detailhandel problemen met het teruggeven van wisselgeld ontstaan. Het wisselen van nationale biljetten tegen eurobiljetten zal in het merendeel van de lidstaten gratis en ongelimiteerd zijn gedurende de periode waarin beide munteenheden naast elkaar in omloop zijn. De banken zijn de facto de motoren voor de overschakeling op de euro geworden en dragen actief bij tot het vergroten van het "euro-bewustzijn" van de deelnemers aan het economisch verkeer *2('( *(%58,.(1 20 '( 29(5*$1* 1$$5 '( (852 7( 9(5*(0$..(/,-.(1 Deze goede gebruiken zijn niet altijd in ongeacht welke lidstaat of sector van de economie toepasbaar, maar zijn in het algemeen van belang voor het merendeel van de deelnemende lidstaten. Bepaalde maatregelen worden geacht vóór 1 januari 2002 te zijn toegepast, andere duren voort tijdens de periode waarin beide munteenheden in omloop zullen zijn. 2
7LHQYRRUEHHOGHQYDQ]LQYROOHDFWLHVYyyUMDQXDUL 1. *URRWVFKDOLJH GLVWULEXWLH YDQ LQVWUXPHQWHQ RP ZLVVHOJHOG WH EHUHNHQHQ DDQ NOHLQH ZLQNHOV De grote distributieketens beschikken over kassa s waarmee wisselgeld kan worden berekend, ook bij gecombineerde betalingen. Dit zal zelden het geval zijn bij kleine winkels, waar de afwezigheid van voor dit doel geschikte uitrusting het beheer van de kassa s ernstig kan bemoeilijken. Er zijn op de markt niet al te kostbare apparaten ter grootte van een rekenmachientje verkrijgbaar, maar de leveringen zijn vertraagd. Deze instrumenten zijn niettemin noodzakelijk om te voorkomen dat in de buurtwinkels rijen ontstaan en om het gevaar van vergissingen bij het teruggeven van wisselgeld zo klein mogelijk te houden. De mogelijke verspreidingskanalen zijn talrijk: kamers van koophandel, banken, winkeliersverenigingen, overheidsinstanties, enz. 2. 7RWVWDQGEUHQJLQJ HQ YHUVSUHLGLQJ YDQ HHQYRXGLJH LQVWUXPHQWHQ RP GH EHKRHIWHDDQPLGGHOHQWHUDPHQ Het is betrekkelijk moeilijk voor een winkelier om in te schatten hoeveel euro hem vooraf moet worden geleverd en over hoeveel kasmiddelen hij begin 2002 moet beschikken. Dit is echter wel van het grootste belang omdat de noodzakelijke muntstukken en bankbiljetten moeten worden besteld. Oostenrijk, Ierland en Nederland zijn tot op heden de enige landen die eenvoudige software hebben ontworpen en onder de winkeliers hebben verspreid voor het berekenen van de behoefte aan vooraf te leveren euro s en kasmiddelen. 3. 0LWV GH FRQVXPHQW HULQ WRHVWHPW JHEUXLN PDNHQ YDQ VHWMHV HXURPXQWHQ DOV ZLVVHOJHOG LQ GH ODDWVWH GDJHQ YDQ GHFHPEHU Dit wordt met name voorgenomen door de Nederlandse handelaren en is betrekkelijk gemakkelijk uitvoerbaar aangezien de setjes alle een waarde hebben die overeenkomt met een rond bedrag in nationale munt (100 FF, 500 BEF, enz.). Op deze wijze kunnen de gewone distributiekanalen worden verruimd en kan meer geld vooraf aan de consumenten ter beschikking worden gesteld, waardoor de problemen op het gebied van pasmunt en wisselgeld in de eerste dagen van 2002 worden verminderd. 4. 'HZHUNJHYHUVWRHVWDDQVHWMHVHXURPXQWHQDDQKXQSHUVRQHHODDQWHELHGHQ De Belgische autoriteiten hebben bijvoorbeeld de werkgevers toestemming verleend als sociaal voordeel een setje munten aan al hun personeelsleden te verstrekken (aftrekbaar als bedrijfskosten voor de onderneming). Dankzij deze maatregel kan ook het volume van vooraf verstrekte muntstukken toenemen. 5. 'H YHUODJLQJ YDQ GH QDWLRQDOH FRXSXUHV GLH LQ JHOGDXWRPDWHQ DDQZH]LJ ]LMQ JHGXUHQGH GH ODDWVWH GDJHQ YDQ GHFHPEHU Deze maatregel is met name in Duitsland en Nederland voorzien. Hierdoor zou de waarde van de coupures voor betalingen in de eerste dagen van januari 2002 worden verlaagd en zou aldus de hoeveelheid wisselgeld in euro kunnen worden verminderd waardoor de logistieke problemen voor de winkels kleiner zouden worden. 6. +HWYRRUDIODGHQYDQJHOGDXWRPDWHQPHWHXURELOMHWWHQDeze maatregel wordt door een groot aantal banken voorgenomen, met name in België en in de landen waar de geldautomaten voorzien zijn van vier vakken. Het eurovak zou op 1 januari om 0 uur elektronisch worden geactiveerd, zodat het publiek onmiddellijk van eurobiljetten kan worden voorzien. 3
7. +HW]HQGHQYDQGHVNXQGLJHQWHUSODDWVHRPGHRYHUJDQJQDDUGHHXURDDQGH ZLQNHOLHUVXLWWHOHJJHQDeze maatregel is bijvoorbeeld ten uitvoer gelegd door de kamer van koophandel van Lille, die deskundigen heeft opgedragen om op rustige uren de winkels langs te gaan om de voorwaarden voor de overgang op de euro aan de winkeliers uit te leggen. Dergelijke maatregelen zouden heel goed ook elders worden toegepast op initiatief van de kamers van koophandel of lokale overheden. 8. $OOH RQGHUQHPLQJHQ DDQVFKULMYHQ RP KHQ RS KXQ YHUSOLFKWLQJHQ WH ZLM]HQ Meerdere lidstaten, zoals Frankrijk, België of Luxemburg, hebben alle in het BTW-register ingeschreven ondernemingen aangeschreven om hen te herinneren aan de vervaldagen en hen in kennis te stellen van de boekhoudkundige en fiscale verplichtingen welke zij in 2002 bij de overgang op de euro moeten naleven. Een dergelijke maatregel kan de voorlichting van de ondernemingen, inzonderheid van de kleinste ondernemingen verbeteren en de verwarring beperken. 9. %HWDOLQJHQ LQ HXUR VLPXOHUHQ Er zijn reeds, vaak op initiatief van lokale overheden, simuleringen gehouden waarbij gedurende een zeer beperkte periode in eurowaarde uitgedrukte jetons of biljetten in omloop worden gebracht. Deze ervaringen bieden de verbruiker de mogelijkheid om rustig te wennen aan betalingen in euro. 10. 'H GHHOQHPHUV DDQ KHW HFRQRPLVFK YHUNHHU LQ HHQ]HOIGH ORNDOH NULQJ EHWUHNNHQELMGHLQIRUPDWLHRYHUGHHXURDit is bijvoorbeeld gedaan in de regio Barcelona waar de autoriteiten van elk dorp alle plaatselijke deelnemers aan het economisch verkeer hebben uitgenodigd om lokale kringen te vormen waar de overgang op de euro zal worden opgevolgd en waar voorlichtingsacties ten behoeve van de bevolking en het MKB zullen worden gecoördineerd. 7LHQYRRUEHHOGHQYDQQXWWLJHPDDWUHJHOHQQDMDQXDUL 1. 8LWVWHO YDQ GH GDWXP ZDDURS GH XLWYHUNRRS EHJLQW LQGLHQ GH]H LQ GH HHUVWH ZHHN YDQ MDQXDUL LV JHSODQG. Deze maatregel is bijvoorbeeld in België genomen. Gewoonlijk zijn de drie eerste dagen van de uitverkoop het drukst. Door deze evenementen niet gelijktijdig te laten plaatsvinden kan worden voorkomen dat grote drukte samenvalt met een tekort aan contanten. 2. 7RHVWHPPLQJYHUOHQHQYRRUKHWRQJHOGLJPDNHQYDQQDWLRQDOHEDQNELOMHWWHQIn België is reeds besloten tot het ongeldig maken van bankbiljetten in bankagentschappen door middel van perforatie; in Frankrijk wordt deze mogelijkheid nog bestudeerd. Hoewel er enkele technische problemen zijn (er moet bijvoorbeeld voor worden gewaakt dat de geperforeerde biljetten niet door de telmachines worden geweigerd), kan deze maatregel de problemen op het gebied van veiligheid en verzekering aanzienlijk verminderen, vooral indien zij gepaard gaat met regelgeving waarbij uitsluitend aan banken de bevoegdheid wordt verleend deze biljetten bij de centrale bank om te wisselen. Daarnaast zouden waarschijnlijk de derde landen moeten worden voorgelicht. 4
3. 'H VFKHSSLQJ YDQ LQVWUXPHQWHQ PHW VSHFLDOH YDNNHQ YRRU GH WHUXJJDYH YDQ QDWLRQDOH PXQWVWXNNHQ. Hiervan zal bijvoorbeeld in Frankrijk gebruik worden gemaakt. Er kunnen twee verschillende formules worden overwogen naargelang van de werkwijze van de bankagentschappen. Indien zij de kasmiddelen van de winkelier via een kaskrediet innen en hem in plaats daarvoor elke ochtend een standaardbedrag aan kasmiddelen verstrekken, is het zinvol om de winkelier een kit met speciale vakken ter beschikking te stellen die hij met een rond bedrag aan nationale muntstukken kan vullen. Indien de winkelier elke ochtend kasmiddelen in euro ontvangt van gelijke waarde als de kasmiddelen die hij de vorige avond heeft afgegeven, kan hem een kit worden overhandigd voor de teruggave van nationale muntstukken voor een bedrag dat overeenkomt met een rond bedrag in euro. Dergelijke maatregelen bevorderen een snelle teruggave van muntstukken. 4. +HWDSDUWKRXGHQYDQQDWLRQDOHPXQWVWXNNHQHQEDQNELOMHWWHQLQGHNDVVD. De meeste grote supermarktketens zijn van plan de binnenkomende nationale munten en bankbiljetten in een doos te doen die zich onder de kassa bevindt. Indien de caissière over nationaal geld beschikt dat gemakkelijk toegankelijk is en zichtbaar is voor de consument, zou een gedeelte van de klanten die met nationale munt betaalt kunnen vragen wisselgeld in nationale munt te ontvangen, hetgeen over het algemeen zeer contraproductief zou zijn. Het is in ons aller belang om de dubbele omloop zo beperkt mogelijk te houden. 5. (HQ RI PHHUGHUH SHUVRQHQ DDQZLM]HQ GLH LQ VXSHUPDUNWHQ HQ JURRWZLQNHOEHGULMYHQYUDJHQRYHUGHHXUREHDQWZRRUGHQAlle simulaties tonen aan dat tijdens de periode van dubbele omloop de betalingen aan de kassa s veel langer gaan duren en dat dit een negatieve invloed op de omzet zal hebben. Om de problemen met betrekking tot de wachtrijen zoveel mogelijk tegen te gaan moet er op zijn minst voor worden gezorgd - zoals sommige grote ketens ook van plan zijn - dat alle vragen van klanten over de euro elders dan aan de kassa s worden gesteld. Indien het toch al ingewikkelde vraagstuk van het wisselgeld aan een en dezelfde kassa gepaard gaat met het beantwoorden van vragen van klanten die slecht op de hoogte zijn, dan ontstaat een explosieve cocktail die voor nog langere wachtrijen kan zorgen. 6. 'H WHUEHVFKLNNLQJVWHOOLQJ YDQ RPUHNHQLQJVLQVWUXPHQWHQ DDQ GH NODQWHQ. De periode van dubbele omloop is moeilijk te beheren en zou dus gemakkelijk aanleiding geven tot vergissingen. Om snel alle eventuele protesten van klanten te verwerken is het wenselijk aan de kassa s een eenvoudig omrekeningsinstrument ter beschikking te stellen. De Europese vertegenwoordigers van de winkeliers hebben zich hier overigens reeds toe verbonden in hun gemeenschappelijke verklaring van 2 april 2001. 7. 2SHQLQJYDQDOOHRIHHQJHGHHOWHYDQGHEDQNORNHWWHQRSMDQXDUL. Een dergelijke maatregel wordt met name gepland door de Nederlandse banken en de Duitse spaarkassen en volksbanken. Hierdoor zou de start van de omschakeling kunnen worden vergemakkelijkt doordat het proces van omwisseling reeds op de eerste dag kan beginnen. Bovendien zou deze maatregel voor de marktdeelnemers een geruststellende werking kunnen hebben. Indien zich problemen met de beschikbaarheid van personeel voordoen, zou de toegang tot de kantoren in voorkomend geval kunnen worden beperkt tot de winkeliers. 5
8. 'H JHOGDXWRPDWHQ ]R VQHO PRJHOLMN DDQSDVVHQ DDQ GH HXUR. In alle deelnemende lidstaten zijn geldautomaten de voornaamste voorzieningsbron van bankbiljetten voor de consumenten. In vijf landen (België, Duitsland, Luxemburg, Nederland en Oostenrijk) zullen alle geldautomaten vanaf de eerste dag euro's verstrekken, waardoor een snelle invoering van de nieuwe munt mogelijk wordt. De snelheid van de aanpassing is van groot belang voor het welslagen van de omschakelingsoperaties. 9. 9HUOHQJLQJ YDQ GH RSHQLQJVXUHQ YDQ EDQNHQ. De verlenging van de openingsuren gedurende de eerste twee weken van januari 2002, die reeds door een groot aantal banken is voorgenomen, zou een goed verloop van de ruiltransacties van chartaal geld vergemakkelijken en de hoeveelheid coupures van nationale bankbiljetten die voor de regeling van aankopen in winkels worden gebruikt, beperken (en derhalve tevens de complexiteit van het teruggeven van wisselgeld). 10. 8LWEHWDOLQJHQ DDQ GH ORNHWWHQ LQ NOHLQH FRXSXUHV. Deze maatregel, die met name in België, Spanje en Duitsland is vastgesteld, maakt eveneens deel uit van de op 19 februari 2001 gesloten overeenkomst tussen de Europese Commissie en de drie Europese bankverenigingen. Deze maatregel vormt een nuttige aanvulling op de invoering van bankbiljetten in kleine coupures in de geldautomaten en helpt derhalve de problemen met wisselgeld te verminderen. De mededeling is beschikbaar op internet http://europa.eu.int/comm/economy_finance/document/euro/com2001_190/com2001_190_en.htm 6