HET VENNOOTSCHAPSRECHTELIJKE LEVEN VAN EEN VENNOOTSCHAP: VAN OPRICHTING, OVER DOELSTELLING TOT LIQUITDATIE - GUY PARMENTIER -

HET VENNOOTSCHAPSRECHTELIJKE LEVEN VAN EEN VENNOOTSCHAP: VAN OPRICHTING, OVER DOELSTELLING TOT LIQUITDATIE - GUY PARMENTIER - 1

CONTACT PARMENTIER GUY MGI BVBA Valkenlaan 31 2900 Schoten Tel: 03/685.40.07 Mail: guy@parmrev.be Guy Parmentier Bedrijfsrevisor Executive professor University of Antwerp Management School 2008 (Real Estate Accounting) Professor Karel De Grote Hogeschool Antwerp (Audit/Valuation) Docent postgraduaat Antwerp Accountancy Guest professor University Maastricht (Valuation) Guest professor University of Economics Nicosia (Cyprus) Author of the book Business Valuation ( Intersentia) 2

ISBN 978-1-78068-016-3 3

INHOUD Deel I : Oprichting Deel II : Doel Deel III : Ontbinding : Vennootschapsrechtelijk Soorten ontbinding Procedure Aansprakelijkheden Deel IV : Ontbinding : Fiscaal Belastbaarheid van meerwaarden Liquidatiebonus Deficitaire vereffening BTW herziening 4

INHOUD Deel V : Ontbinding : Boekhoudkundig Deel VI : Ontbinding : vaak voorkomende fouten/problemen Deel V : Ontbinding : Stappenplan 5

DEEL I OPRICHTING 6

DEEL I DE OPRICHTING Constitutieve kenmerken : Een contract: onderhands of authentiek Tussen twee of meer personen: de pluraliteitsvereiste uitzondering : de E BVBA Bijzondere pluraliteitsvereiste : de coöperatieve vennootschap : minimum 3 Praktijk : let op met vereniging van aandelen in één hand! 7

DEEL I DE OPRICHTING Vereniging van aandelen in één hand : Principe : van rechtswege ontbinding indien minder dan twee vennoten Reden : bij de vereniging van alle aandelen in één hand kan er geen sprake zijn van een contract Uitzondering : BVBA, NV, Comm. VA 8

DEEL I DE OPRICHTING Praktijk : Vereniging van aandelen in één hand in een BVBA (art.213 W.Venn.): kan verder blijven bestaan als E BVBA maar art. 213 : gestort kapitaal moet 12.400 EUR bedragen binnen 1 jaar, tenzij Binnen het jaar terug een tweede aandeelhouder Binnen het jaar ontbinding Sanctie : hoofdelijke aansprakelijkheid voor de enige vennoot voor alle verbintenissen vanaf het tijdstip van de éénhoofdigheid let op : enige vennoot is een vennootschap => aansprakelijkheid 9

DEEL I DE OPRICHTING Praktijk : Vereniging van aandelen in één hand in een NV (art. 646 W.Venn.) blijft op zich verder bestaan het feit van de eenhoofdigheid en de identiteit van de enige aandeelhouder melden aan de rechtbank van koophandel (vennootschapsdossier) wel regulariseren binnen het jaar : toevoeging tweede vennoot omvorming in een BVBA vrijwillige ontbinding sanctie : onbeperkte aansprakelijkheid van de enige vennoot! 10

DEEL I DE OPRICHTING Praktijk : Vereniging van aandelen in één hand in een VOF of Comm. V. : van rechtswege ontbonden alle bepalingen art. 208 WIB92 m.b.t. de ontbinding van de vennootschap treden in werking! Pluraliteitsvereiste in de CVBA en CVOA : Minimum 3 aandeelhouders Ontbinding van de vennootschap indien minder dan 3! 11

DEEL I DE OPRICHTING Praktijk : Problematiek van de echtgenoten : één aandeelhouder of twee? In de praktijk stelt zich vaak de vraag voor hoeveel vennoten de echtgenoten tellen die gemeenschapsgoederen inbrengen. De vraag is essentieel vermits de nietigheid van de vennootschap kan gevorderd worden wanneer niet voldaan is aan de pluraliteitsvereiste, tenzij het een E BVBA betreft. (art. 454 W.Venn.). 12

DEEL I DE OPRICHTING Praktijk : Gehuwd onder het wettelijk stelsel : zij zullen slechts als twee afzonderlijke oprichters beschouwd worden, wanneer zij eigen aandelen verwerven, d.w.z. door een inbreng van eigen goederen : Door inbreng van goederen van voor het huwelijk verkregen via schenking of testament Gehuwd met scheiding van goederen : zij zullen beschouwd worden als twee afzonderlijke aandeelhouders, wanneer zij hun inbreng gedaan hebben met eigen goederen. 13

DEEL I DE OPRICHTING Samenvatting pluraliteitsvereiste : BVBA : één of meer NV : twee of meer CVBA en CVOA : 3 of meer Comm. VA : 2 of meer VOF : 2 of meer 14

DEEL I DE OPRICHTING Het werken via geblokkeerde rekening dient te gebeuren bij: NV BVBA Comm. VA CVBA voor wat betreft het VAST gedeelte van het kapitaal Inbreng van prestaties of kennis kan niet worden vergoed door aandelen in deze 4 vennootschapsvormen Dit soort inbreng is wel mogelijk in: VOF Comm. V CVOA 15

DEEL I FINANCIEEL PLAN BVBA: art. 215 W.Venn. NV : art. 440 W.Venn. Verplicht neer te leggen bij de notaris (in vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid) Hoofdelijke aansprakelijkheid voor de oprichters indien binnen periode van 3 jaar na oprichting faillissement Ontoereikend kapitaal voor normale bedrijfsuitvoering gedurende 2 jaar Voorlegging door notaris bij rechtbank op verzoek van rechtercommissaris Bij S BVBA : de oprichter moet zich verplicht laten bijstaan door boekhouder/accountant/bedrijfsrevisor 16

DEEL I FINANCIEEL PLAN Verplicht: NV Comm. VA. BVBA E BVBA CVBA Niet verplicht: CVOA VOF Comm. V. 17

DEEL I OPRICHTERSAANSPRAKELIJKHEID BVBA en CVBA : alle personen die verschijnen bij de oprichting dragen de oprichtersaansprakelijkheid NV: de statuten kunnen de oprichters aanduiden op voorwaarde dat de overige personen: enkel in geld hebben ingeschreven ( NIET inbreng) zij geen bijzondere voordelen genieten (art 450 W. Venn.) Oprichtersaansprakelijkheid omvat (art. 229 BVBA, art. 405 CVBA, art. 456 NV) : 1. volstorting volle gedeelte geplaatste kapitaal waarop niet op geldige wijze is ingeschreven 2. de gevolgen van de nietigheid van de vennootschap 3. de verbintenissen van de vennootschap naar een verhouding die de rechter vast stelt n.a.v. faillissement uitgesproken < 3 jaar indien maatschappelijk kapitaal onvoldoende voor 2 jaar bedrijfsvoering 18

DEEL I OPRICHTERSAANSPRAKELIJKHEID Het statuut van oprichter/inschrijver : Bij BVBA en CVBA : alle personen die bij de oprichting verschijnen, worden gekwalificeerd als oprichter, ongeacht de omvang van hun inschrijving. Zij komen dus allen in aanmerking voor de oprichtersaansprakelijkheid (art. 225 en 401 W.Venn.) Bij NV : Sommige verschijners bij de akte kunnen beschouwd worden als inschrijvers => geen oprichtersaansprakelijkheid (art. 450 W.Venn.) Voorwaarden : Uitdrukkelijk aangeduid in de oprichtingsakte De inschrijver mag niet meer dan 2/3 van het maatschappelijk kapitaal bijeenbrengen Mag enkel voor inbreng in speciën 19

DEEL I HANDELINGEN VOOR OPRICHTING Verbintenissen aangegaan voor een vennootschap in oprichting (art. 60 W. Venn.) Principe : persoonlijke en hoofdelijke aansprakelijkheid voor de oprichter Uitzondering : indien de vennootschap wordt opgericht binnen de twee jaar na het ontstaan van de aangegane verbintenis en de vennootschap die verbintenis overneemt binnen de twee maanden na de oprichting, dan wordt de verbintenis geacht ab initio door de vennootschap te zijn aangegaan. Gevolg: De promotor wordt in dit geval bevrijd van alle gehoudenheid. Verbintenis wordt geacht vanaf het begin in hoofde van de vennootschap te rusten. 20

DEEL I HANDELINGEN VOOR OPRICHTING Verbintenissen aangegaan voor een vennootschap in oprichting (art. 60 W. Venn.) Principe : persoonlijke en hoofdelijke aansprakelijkheid voor de oprichter Uitzondering : indien de vennootschap wordt opgericht binnen de twee jaar na het ontstaan van de aangegane verbintenis en de vennootschap die verbintenis overneemt binnen de twee maanden na de oprichting, dan wordt de verbintenis geacht ab initio door de vennootschap te zijn aangegaan. Gevolg: De promotor wordt in dit geval bevrijd van alle gehoudenheid. Verbintenis wordt geacht vanaf het begin in hoofde van de vennootschap te rusten. 21

DEEL I HANDELINGEN VOOR OPRICHTING Verbintenissen aangegaan voor een vennootschap in oprichting (art. 60 W. Venn.) De overname kan uitdrukkelijk of stilzwijgend gebeuren : Uitdrukkelijk : via oprichtingsakte Stilzwijgend : door uitvoering van een overeenkomst 22

DEEL I HANDELINGEN VOOR OPRICHTING Maar let op fiscaal : de retroactiviteit wordt in beginsel niet aanvaard (Cass. 08.02.1995) Maar : ComIB92 nr. 340/82 : fiscus aanvaardt de retroactiviteit enkel indien : Overeenstemming met de werkelijkheid : Let op met documenten : gebruik van oude facturen, steeds vermelden in oprichting Betrekking op een korte periode (max. 10 maanden) De juiste toepassing van de belastingwetgeving niet in de weg staat : steeds binnen hetzelfde aanslagjaar 23

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP Het is onmogelijk op een correcte manier de boekhoudwetgeving, de fiscale wetgeving en de vennootschapswetgeving te volgen als u niet weet of de vennootschap kwalificeert als grote vennootschap of kleine vennootschap! Wat is het belang van het onderscheid? 24

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP Fiscale gevolgen Aanleg investeringsreserve Vermeerdering ontoereikende voorafbetalingen eerste drie boekjaren Beperking van de afschrijvingen Bij de aankoop komende kosten Tarief notionele intrestaftrek 120% aftrek kosten voor beveiliging Vanaf AJ 2014 : belasting 0,4% bij meerwaarden op aandelen Vanaf 01/07/2013 : sperperiode voor kapitaalvermindering na incorporatie belaste reserves Vanaf 01/07/2013 : verlaagde roerende voorheffing op dividenden voor KMO Vanaf AJ 2014 : de fairness tax (BS 01/08/2013) Vanaf jaar 2014 : herinvoering éénmalige investeringsaftrek (enkel voor KMO) Vanaf jaar 2014 : verhoging IPA korting (korting BV) met 1,12% (enkel voor KMO) 25

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP Art. 15 W.Venn. : Kleine vennootschappen zijn deze vennootschappen met rechtspersoonlijkheid die voor het laatste EN het voorlaatst afgesloten boekjaar, niet meer dan één der volgende criteria overschrijden : Jaargemiddelde personeelsbestand : 50 Omzet excl. BTW : 7.300.000 EUR Balanstotaal : 3.650.000 EUR Tenzij het jaargemiddelde van het personeelsbestand meer dan 100 bedraagt M.a.w. : grote vennootschap = Jaargemiddelde personeelsbestand meer dan 100 Tijdens laatste OF voorlaatste jaar minstens twee criteria overschrijden 26

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP Omzet? In principe 70 rekening Tenzij wanneer opbrengsten uit het gewoon bedrijf (= 70 t/m 75) voor meer dan de helft bestaat uit opbrengsten die niet aan de omzet kunnen toegeschreven worden. Voorbeeld : 27

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP Voorbeeld : omzet: 3.300.000 euro; andere bedrijfsopbrengsten: 200.000 euro; financiële opbrengsten: 700.000 euro; en uitzonderlijke opbrengsten: 550.000 euro. => omzet voor art. 15 = 3.300.000 EUR omzet: 3.300.000 euro; andere bedrijfsopbrengsten: 850.000 euro; financiële opbrengsten: 2.700.000 euro; en uitzonderlijke opbrengsten: 550.000 euro. => omzet voor art. 15 = 6.850.000 EUR 28

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP CRITERIA 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 PERSONEEL 10 10 11 12 15 15 15 OMZET 10 mio 12 mio 13 mio 13 mio 20 mio 18 mio 18 mio BALANSTOT. 1 mio 2 mio 3 mio 4 mio 3 mio 3 mio 4 mio Klein Klein Klein Klein Groot Groot Klein 29

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP Praktijk: Hoe berekenen? => zie Advies CBN 2010/5 (zie bijlage): Stel bijvoorbeeld dat een vennootschap tijdens de boekjaren 1, 2 en 3 de criteria niet overschrijdt. In de loop van boekjaar 4 wordt echter meer dan één van de criteria overschreden. Deze vennootschap zal toch nog als klein worden beschouwd gedurende het boekjaar 4, omdat ze dan voor het laatst afgesloten boekjaar (3) en het voorlaatst afgesloten boekjaar (2) niet meer dan één van de criteria overschreden heeft. Daarentegen zal ze niet meer als klein worden beschouwd vanaf boekjaar 5, ongeacht of ze de criteria op dat moment al dan niet overschrijdt, want één van de twee laatst afgesloten boekjaren (4) overschreed ze meer dan één criterium. JAAR 1 2 3 4 5 6 7 MEER DAN één CRITERIUM OVERSCHREDEN* GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP NEE NEE NEE JA NEE NEE JA KLEIN KLEIN GROOT GROOT KLEIN 30

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP Wat met verbonden vennootschappen? Art. 11 W.Venn. : Met een vennootschap verbonden vennootschap = Vennootschappen waarover zij een controlebevoegdheid uitoefent Vennootschappen die een controlebevoegdheid over haar uitoefenen Vennootschappen waarmee zij een consortium vormt Belang? Grote of kleine vennootschap? Grote of kleine groep? Fiscaliteit! 31

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP Art. 16 W.Venn. : Een vennootschap samen met haar dochtervennootschappen, of vennootschappen die samen een consortium uitmaken, worden geacht een kleine groep te vormen, indien deze vennootschappen samen, op geconsolideerde basis, niet meer dan één van de volgende criteria overschrijden : Jaaromzet excl. BTW : 29.200.000 EUR balanstotaal : 14.600.000 EUR jaargemiddelde van het personeelsbestand : 250 Pas als twee jaar lang de criteria worden overschreden, is er een grote groep. 32

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP Art. 141 2 W.Venn. inzake controle op de jaarrekening (aanstelling commissaris ) : Dit hoofdstuk is niet van toepassing op : 2 de niet genoteerde kleine vennootschappen in de zin van artikel 15, met dien verstande dat voor de toepassing van dit hoofdstuk iedere vennootschap afzonderlijk wordt beschouwd, behoudens de vennootschappen die deel uitmaken van een groep die gehouden is een geconsolideerde jaarrekening op te stellen en te publiceren; Met andere woorden : Kleine vennootschappen in de zin van art. 15 W.Venn. moeten geen commissaris aanstellen BEHALVE indien de vennootschap deel uitmaakt van een groep die moet consolideren 33

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP Let op : art. 141 omvat geen territorialiteitsbepaling : Praktijk : De vennootschap van uw klant is op zich een kleine vennootschap, maar is dochter van een Duitse vennootschap die in Duitsland consolideert (eventueel zonder dat u daarvan op de hoogte bent). U moet voor de Belgische vennootschap een commissaris aanstellen en een jaarrekening opstellen volgens het volledig schema 34

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP Praktijk : Een groep van (Belgische) vennootschappen. De groep wordt niet aanzien als een grote groep (criteria art. 16 W.Venn.) U moet niet verplicht consolideren De groep overschrijdt op geconsolideerde basis wel aan de criteria van art. 15 W.Venn. U moet in alle groepsvennootschappen een jaarrekening opmaken volgens het volledig schema Een commissaris is enkel nodig in de vennootschap die op individuele basis art. 15 W.Venn. overschrijdt 35

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP Is de vennootschap verbonden in de zin van art. 11 W.Venn.? Neen Overschrijdt de vennootschap de criteria van art. 15 W.Venn.? Neen kleine vennootschap verkort schema en geen commissaris Ja Ja Consolidatie opmaken grote vennootschap volledig schema en wel commissaris Ja Voldoet de groep aan art. 16 W.Venn.? Neen Geen verplichte consolidatie Overschrijdt de groep de criteria van art. 15 W.Venn.? Neen verkort schema en geen commissaris Ja Ja Wel consolidatieplicht volledig schema voor alle groepsvennootschappen volledig schema en wel commissaris voor alle groepsvennootschappen commissaris enkel voor vennootschap die afzonderlijk art. 15 overschrijdt 36

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP Praktijk Stelling : een VOF of een GCV moet geen jaarrekening opmaken en publiceren Art. 93 W.Venn. : opmaken van een jaarrekening : De kleine vennootschappen kunnen hun jaarrekening opmaken volgens een verkort schema De VOF en de GCV waarvan de omzet over het laatste boekjaar kleiner is dan 500.000 EUR (art. 1 KB 12/09/1983) behoeven geen jaarrekening op te stellen volgens het wettelijke schema => Zij moeten wel een jaarrekening opmaken 37

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP Art. 97 W.Venn. : neerleggen van een jaarrekening : Niet van toepassing voor De kleine vennootschappen die de vorm hebben aangenomen van een VOF, een GCV of een CVOA De VOF, de GCV en de CVOA waarvan alle onbeperkt aansprakelijke vennoten natuurlijke personen zijn VOF met omzet van 400.000 EUR : geen jaarrekening volgens wettelijk schema en geen publicatie VOF met omzet van 600.000 EUR : wel jaarrekening volgens wettelijk schema, maar geen publicatie grote VOF en onder de onbeperkt aansprakelijke vennoten één of meer rechtspersonen : wel jaarrekening volgens wettelijk schema en publicatie 38

DEEL I GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP Conclusie : indien u discretie wenst, kan een VOF als vennootschapsvorm voor de topholding interessant zijn wegens geen verplichte neerlegging van de jaarrekening. 39

VOORTAAN 4 CATEGORIEËN Richtlijn EU van kracht vanaf 19/07/2013 Belgisch recht: uiterlijk 20/07/2015 Micro * Klein* Middelgroot* Groot** Balans 350.000 4.000.000 20.000.000 20.000.000 Omzet 700.000 8.000.000 40.000.000 40.000.000 Gem FTE 10 50 250 250 *niet meer dan 2 criteria overschrijden ** meer dan 2 criteria overschrijden 40

DEEL 1 DE OPRICHTING BVBA CVBA CVOA Notariële akte Verplicht Verplicht Niet verplicht Financieel plan Verplicht Verplicht Niet verplicht Vennoten Aantal Min. 1 Min. 3 Min.3 Aansprakelijkheid Beperkt tot inbreng Beperkt tot inbreng Onbeperkt en hoofdelijk 41

DEEL 1 DE OPRICHTING VOF Comm. V NV Comm. VA Notariële akte Niet verplicht Niet verplicht Verplicht Verplicht Financieel plan Niet verplicht Niet verplicht Verplicht Verplicht Vennoten # Min. 2 Min. 2 Min.2 Min. 2 Aansprakelijkheid Onbeperkt en hoofdelijk Stille venn.: Beperkt tot inbreng Beherende: Onbeperkt en hoofdelijk Beperkt tot inbreng Stille venn.: Beperkt tot inbreng Beherende: Onbeperkt en hoofdelijk 42

DEEL 1 INBRENG IN NATURA Beperkte aansprakelijkheid Verslag revisor (BVBA art. 313 1 eerste lid W. Venn.) Beschrijving van de inbreng Beschrijving van de toegepaste waarderingsmethoden Controle of de waardering overeenstemt met het aantal te creëren aandelen en eventuele uitgiftepremie (BVBA art. 313 1 tweede lid W. Venn.) ALTIJD creatie van aandelen! Reden? Individualisering van de inbreng d.m.v. uitgifte van nieuwe aandelen. Bron: Advies IBR 2013/01 Kapitaalverhoging door inbreng in natura en uitgifte van nieuwe aandelen d.d. 28/01/2013 43

DEEL 1 INBRENG IN NATURA Beperkte aansprakelijkheid Verslag revisor (BVBA art. 313 1 eerste lid W. Venn.) Geen software Geen toekomstig werk Onbeperkte aansprakelijkheid Geen verslag revisor Wel software Wel toekomstig werk 44

DEEL 1 INBRENG IN NATURA IN EEN VZW Mogelijk, maar niet vergoed Controleverslag? Geen controleverslag van de revisor vereist. Wet van 27 juni 1921 Bron: ICCI vraagstelling inbreng in natura in een vzw dd. 28/01/2013 Bron: IBR brochure Inbreng in natura en quasi inbreng praktische toepassingsgevallen Brugge, 2006, die Keure, p. 105 45

DEEL 1 INBRENG IN NATURA IN EEN VZW 1) Waardering tegen marktwaarde of eventueel gebruikswaarde: Geschonken of nagelaten goederen ter bedrijfsuitoefening die kosteloos verkregen zijn en die men mag uitbaten tegen betaling Art. 39 KB 30 januari 2001 Art. 2 1 KB 19 december 2003 46

DEEL 1 INBRENG IN NATURA IN EEN VZW 2) Geschonken of nagelaten goederen om vervolgens te worden gerealiseerd: Waardering tegen waarschijnlijke realisatiewaarde op moment van inventaris Waardering tegen realisatiewaarde indien realisatie plaats vindt voor het opstellen van de inventaris Art. 8. 1. KB 19 december 2003 47

48

DEEL II DOEL 49

DEEL II DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Let op voor art. 49 WIB92! Uitgaven zijn slechts aftrekbaar als beroepskosten wanneer ze voldoen aan de voorwaarden van artikel 49 WIB 92. Meer bepaald moeten de kosten : gedaan of gedragen zijn in het belastbaar tijdperk om belastbare inkomsten te verkrijgen of te behouden en moet de echtheid en het bedrag hiervan bewezen worden. Volgens het Hof van Cassatie zijn uitgaven slechts aftrekbaar als beroepskosten wanneer ze inherent zijn aan de uitoefening van de beroepsactiviteit. M.a.w. wanneer ze verband houden met de maatschappelijke activiteit. Aldus wordt echter een voorwaarde toegevoegd aan de (fiscale) wet, wat de facto niet kan. Maar let op andere rechtspraak! Bron: Monkey: Voorwaarden voor aftrek als beroepskost 50

DEEL II DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Rechtspraak Hof van Cassatie dd. 12.06.2009: Verband art. 49 WIB 92 en art. 26 WIB 92? Uitspraak Hof van Cassatie dat beide artikels autonoom bekeken dienen te worden. Indien uitgaven niet voldoen aan de voorwaarden om als beroepskost aangemerkt te kunnen worden, volgt niet dat die uitgaven abnormale en goedgunstige voordelen vormen overeenkomstig art. 26 WIB 92 Evenmin dat ze, om belast te kunnen worden, gevoegd hadden moeten worden bij de eigen winst waarvan ze niet mogen worden afgetrokken (vermits het geen aftrekbare beroepskosten vormen). Bron: Monkey: Voorwaarden voor aftrek als beroepskost 51

DEEL II DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Rechtspraak Hof van Cassatie dd. 10.12.2010 Het louter feit dat een handelsvennootschap rechtspersoon als doel heeft winstgevende activiteiten te verrichten, leidt niet automatisch tot de mogelijkheid om alle uitgaven in aftrek te mogen nemen. Uitgaven van een rechtspersoon kunnen slechts beschouwd worden als aftrekbare beroepskost wanneer ze noodzakelijkerwijs betrekking hebben op diens maatschappelijke activiteit. Bron: Monkey: Voorwaarden voor aftrek als beroepskost 52

DEEL II DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Conclusie? Het Hof van Cassatie spreekt telkens over een maatschappelijke activiteit en niet over een maatschappelijk doel. Bron: Monkey: Voorwaarden voor aftrek als beroepskost 53

DEEL II DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Rechtspraak: Rb. Gent dd. 04.06.2012: aftrek lidgeld golfclub door een apotheker wordt verworpen. Reden: golfclub is geen beroepsvereniging en het louter lidmaatschap ( networking ) volstaat niet voor de aftrek. Antwerpen dd. 08.02.2011: Premies voor een polis bestuurdersaansprakelijkheid worden verworpen als aftrekbare beroepskosten (geen noodzakelijk verband met het uitoefenen van de beroepswerkzaamheid en niet betaald om belastbare inkomsten te verkrijgen of te behouden). Het hof van beroep aanvaardt echter de aftrek omdat de polis werd afgesloten met oog op de dekking van de geldelijke gevolgen die de vennootschap/bestuurders zouden ondervinden in geval van een, in hun hoofde gestelde, bestuurdersaansprakelijkheid. Conclusie: dekking leidt tot het behoud van een belastbaar inkomen. Bron: Monkey: Voorwaarden voor aftrek als beroepskost 54

DEEL II DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Het doel van de vennootschap mag niet te uitgebreid zijn! Artikel 1 en art 69 W. Venn. bepalen dat elke vennootschap haar activiteiten in de statuten nauwkeurig moet omschrijven. Bestuurders en zaakvoerders kunnen tegenover de vennootschap en tegenover derden aansprakelijk worden gesteld bij overtreding van de statuten. Een gedetailleerd doel is belangrijk omdat het de bestuurders/zaakvoerders eventueel zal beschermen tegen de vordering van derden of aandeelhouder wegens doelsoverschrijdende handeling 55

DEEL II DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Opgelet: De vennootschap is verbonden voor handelingen gesteld door de Raad van Bestuur, zelfs indien die handelingen buiten haar doel liggen, tenzij zij bewijst dat de derde ervan op de hoogte was. Bekendmaking van de statuten alleen is echter geen voldoende bewijs. 56

DEEL II DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Doelsoverschrijdende handelingen art. 526 W. Venn. : Onder de aansprakelijkheid voor inbreuken op de statuten vallen verrichtingen gesteld buiten het maatschappelijk doel. Het is mogelijk dat een bestuurder of zaakvoerder geen deel heeft gehad aan de overtredingen. In dat geval is hij slechts ontheven van die aansprakelijkheid indien hem geen schuld kan worden verweten en indien hij die overtredingen heeft aangeklaagd op de eerste algemene vergadering nadat hij er kennis van heeft gekregen. Voorbeelden: opstarten van een activiteit buiten het doel die nadien verlieslatend blijkt te zijn. Problemen met curator of aandeelhouders 57

DEEL II DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Doel per ongeluk overschreden : kan de vennootschap hier op terug komen? Basis is de derdenbescherming. Derden die ter goeder trouw handelen met de vennootschap moeten beschermd worden. De vennootschap zelf kan de onbevoegdheid van haar organen slechts inroepen als ze kan bewijzen dat de derde wist dat het om een doelsoverschrijdende handeling ging Gevolg : doelsoverschrijdende handelingen vormen dus een reëel risico op aansprakelijkheidsvorderingen van derden Vb. afsluiten aankoopcompromis onroerend goed met te beperkte financiële draagkracht van de onderneming zonder dat onroerend goed verrichtingen in het doel staan 58

DEEL II DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Opgelet: Vennootschappen met onvolkomen rechtspersoonlijkheid Geen verplichting tot het neerlegging van een uittreksel uit de oprichtingsakte met vermelding van het doel. Indien een derde de overschrijding wenst in te roepen, dient men eerst over te gaan tot opvraging van de statuten. 59

DEEL II DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Artsen en onroerend goed : Het maatschappelijk doel van een artsenvennootschap is van burgerlijke aard en is de uitoefening van de geneeskunde door haar vennoten. Elke handelsactiviteit is verboden. Bij oprichting van de vennootschap brengen de artsen hun volledige of een gedeelte van hun medische activiteiten in gemeenschap. In de professionele vennootschap met rechtspersoonlijkheid wordt de geneeskunde uitgeoefend door de vennoten in naam en voor rekening van de vennootschap. Alle inkomsten voortvloeiend uit de ingebrachte medische activiteit worden geïnd voor en door de vennootschap, zoals alle uit de medische activiteit voortvloeiende uitgaven door de vennootschap worden vereffend[1]. [1] ORDE VAN GENEESHEREN, Provenciale Raad Oost Vlaanderen, Leidraad voor vennootsch 2009. Bekeken 27 juli 2009 op http://www.ordomedic.be/nl/provinciale raden/oost vlaanderen/nieuws/ 60

DEEL II DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP De arts en de Orde van Geneesheren : De Nationale Raad stelt (2007) dat het beleggen in roerende en onroerende goederen in alle professionele vennootschappen, zowel één als meerpersoonsvennootschappen onder strikte voorwaarden kan worden toegelaten. Volgende criteria[1] dienen expliciet in de statuten vermeld te worden: Het moet blijken dat het om een bijkomstig doel gaat; de handelingen mogen niet van aard zijn het burgerlijk karakter van de vennootschap te wijzigen; één en ander mag in gene mate aanleiding geven tot het ontwikkelen van welke commerciële activiteit ook; de vennoten dienen de modaliteiten van een akkoord over het investeringsbeleid te bepalen. 61

DEEL II DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Standpunt van de fiscus : De administratieve commentaar [1] stelt uitdrukkelijk dat al wat een vennootschap buiten haar gestorte kapitaal verkrijgt een baat van haar beroepswerkzaamheid is en na eventuele aftrek van de kosten, een maatschappelijke winst vormt dewelke in beginsel belastbaar is. Hierbij is het van geen belang of de gedane verrichtingen welke inkomsten opleveren al of niet binnen het maatschappelijk doel vallen van de vennootschap, zodat er, om de winst van een aan de vennootschapsbelasting onderworpen vennootschap te bepalen, met betrekking tot de inkomsten, geen onderscheid dient gemaakt te worden tussen handelingen welke verricht worden in overeenstemming met het statutaire doel van de vennootschap en handelingen welke het maatschappelijk doel overschrijden. Dit onderscheid is echter wel van belang voor de door de vennootschap gemaakte kosten. kunnen verworpen worden [1] 22 Com.I.B. nr. 183/4 62

63

DEEL III VENNOOTSCHAPSRECHTELIJKE AANDACHTSPUNTEN ART. 181 196 W.VENN. 64

DEEL III MEER- EN MINDERWAARDEN OP AANDELEN Geschiedenis T/m AJ 2012 : Meerwaarden vrijgesteld van belastingen Tenzij niet voldaan aan de taxatievoorwaarde : 34% AJ 2013 : Bijkomende voorwaarde : bezitsduur van één jaar Indien minder dan één jaar : 25% Vanaf AJ 2014 : Bijkomende belasting van 0,40% Tenzij KMO vennootschap 65

DEEL III MEER- EN MINDERWAARDEN OP AANDELEN Fiscale principes : Combinatie van Art. 192 WIB92 Art. 202 WIB92 Art. 203 WIB92 66

DEEL III MEER- EN MINDERWAARDEN OP AANDELEN Art. 192 1 WIB92 Onverminderd de toepassing van artikel 217, 3, zijn eveneens volledig vrijgesteld de niet in artikel 45, 1, eerste lid, 1, bedoelde meerwaarden verwezenlijkt, of vastgesteld bij de verdeling van het vermogen van een ontbonden vennootschap, op aandelen waarvan de eventuele inkomsten in aanmerking komen om krachtens de artikelen 202, 1, en 203 van de winst te worden afgetrokken en gedurende een ononderbroken periode van ten minste één jaar in volle eigendom werden behouden. Meerwaarden op aandelen Waarvan de inkomsten in aanmerking komen voor aftrek op basis van art. 202 1 (NIET 2) Één jaar in volle eigendom 67

DEEL III MEER- EN MINDERWAARDEN OP AANDELEN Art. 202 1 WIB92 1. Van de winst van het belastbare tijdperk worden mede afgetrokken, in zover zij erin voorkomen: 1 dividenden 2. De in 1, 1 en 2, vermelde inkomsten zijn slechts aftrekbaar in zoverre: 1 op de datum van toekenning of betaalbaarstelling van deze inkomsten, de vennootschap die de inkomsten verkrijgt in het kapitaal van de vennootschap die ze uitkeert, een deelneming bezit van ten minste 10 pct of met een aanschaffingswaarde van ten minste 2.500.000 EUR; 2 deze inkomsten betrekking hebben op aandelen die gedurende een ononderbroken periode van ten minste één jaar in volle eigendom worden of werden behouden. 68

DEEL III MEER- EN MINDERWAARDEN OP AANDELEN Art. 203 1 WIB92 1. De in artikel 202, 1, 1 en 2, vermelde inkomsten zijn bovendien niet aftrekbaar wanneer ze worden verleend of toegekend door: 1 een vennootschap die niet aan de vennootschapsbelasting of aan een buitenlandse belasting van gelijke aard als die belasting is onderworpen of die gevestigd is in een land waar de gemeenrechtelijke bepalingen inzake belastingen aanzienlijk gunstiger zijn dan in België; 69

DEEL III MEER- EN MINDERWAARDEN OP AANDELEN Onderscheid fiscaliteit inzake : Inkomsten van aandelen (dividenden) DBI aftrek Art. 202 1 + art. 203 : Taxatievoorwaarde Art. 202 2: Participatievoorwaarde : 10% of 2.500.000 EUR minimum 1 jaar ononderbroken in volle eigendom Meerwaarden op aandelen Art. 192 : minimum 1 jaar ononderbroken in volle eigendom Art. 202 1 + art. 203 : Taxatievoorwaarde 70

DEEL III MEER- EN MINDERWAARDEN OP AANDELEN Conclusie vanaf AJ 2014 : => combinatie art. 192 202 203 WIB92 Meerwaarden vrijgesteld indien : KMO vennootschap En aandelen voldoen aan taxatievoorwaarde En aandelen gedurende ononderbroken periode van één jaar in bezit Meerwaarden belast à 0,4% indien : Grote vennootschap En aandelen voldoen aan taxatievoorwaarde En aandelen gedurende ononderbroken periode van één jaar in bezit Meerwaarden belast à 25% indien : (ook voor KMO) Aandelen voldoen aan taxatievoorwaarde maar aandelen minder dan ononderbroken periode van één jaar in bezit Meerwaarden belast à 34% indien : Niet voldaan aan de taxatievoorwaarde 71