Rapport CO 2 boekhouding Resultaat CO 2 Boekhouding Joulz B.V. Auteur: T.R. Breetveld 1 Datum: 20 oktober 2011 Status: Definitief 1 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel b Pagina: 1 van 15
INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 1.1 Organisatiegrenzen 3 2. Halfjaar resultaten volgens GHG protocol 4 2.1 Verdeling scope 1, 2 en 3 4 2.2 Scope 1 emissies of directe emissies 5 2.3 Scope 2 emissies of indirecte emissies 6 2.3.1 Verklaring van weggelaten CO 2 bronnen en putten 6 2.3.2 CO 2 emissie van verbranding biomassa 7 2.3.3 CO2 compensatie 7 2.4 Scope 3 emissies of overige indirecte emissies 8 3. Corrigeren 9 4. Invloed van meetonnauwkeurigheden en onzekerheden 9 4.1 Geleasede wagenpark 9 4.2 Woon- werkverkeer 9 4.3 Huisvesting 10 5. Berekeningsmodellen 10 5.1 Kwantificering 10 5.2 Verandering in kwantificering methodes 10 5. Conclusie 11 6. Opmerking 12 BIJLAGE I - Reductiedoelstellingen 13 BIJLAGE II Inventarisatie scope 3 volgens GHG 14 Bijlage III Gebruikte conversiefactoren 15 Pagina: 2 van 15
1. Inleiding Dit rapport geeft inzicht in de CO 2 uitstoot van Joulz B.V., met 2010 als referentiejaar 2. Over heel 2010 is 13.974 ton CO 2 uitgestoten door de gehele Joulz organisatie. Het jaar 2010 dient als referentiejaar om besparingen en/of toename te kunnen berekenen voor 2011 en verder. In 2010 werd voor iedere maand afzonderlijk de CO 2 uitstoot berekend. Dit geeft voor 2011 de mogelijkheid om op maandelijkse basis, of elke willekeurige andere interval, een vergelijking te maken met 2010. Dit rapport geeft de vergelijking 1 e helft 2010 versus 1 e helft 2011 weer 3. Inhoudelijk is dit rapport opgesteld conform ISO 14064-1 4. De cijfers voor 2010 en 2011 die worden getoond in deze rapportage zijn omgezet volgens de door SKAO voorgeschreven conversiefactoren 5. Een lijst met de conversiefactoren is opgenomen in bijlage III. 1.1 Organisatiegrenzen De Eneco Holding N.V. bestaat uit 3 kernbedrijven: Stedin, Joulz en het Energiebedrijf. In figuur 1 zijn de verschillende onderdelen van het Energiebedrijf afzonderlijk weergegeven. Joulz voert als infrabedrijf werkzaamheden uit in opdracht van Stedin of één van de onderdelen uit het Energiebedrijf. Deze partijen vallen niet binnen de boundary van Joulz. Figuur 1: Organogram Eneco Holding N.V. Tot onze bedrijfsvoering rekenen wij de bedrijfsmiddelen en de bedrijfsentiteiten van Joulz waarover wij 100% kapitaalbelang en 100% zeggenschap hebben. Joulz B.V. bestaat uit 4 entiteiten: Projects, Service Provider, GreenTec en CityTec 6 (zie: figuur 2). Figuur 2: Organigram Joulz 2 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel j 3 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel c 4 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel p 5 In deze rapportage is 2010 omgerekend volgens SKAO conversiefactoren. 6 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel a, d Pagina: 3 van 15
2. Halfjaar resultaten volgens GHG protocol 2.1 Verdeling scope 1, 2 en 3 Figuur 3 toont de procentuele verdeling van de CO 2 voetafdruk van Joulz B.V. Figuur 3: procentuele verdeling CO 2 voetafdruk over 1 e halfjaar 2010 en 2011 Figuur 4 toont de totale emissie over het 1 e halfjaar 2010 en 2011, verdeelt naar de categorieën binnen scope 1, 2 en 3. Alle categorieën van scope 1, 2 en 3 zijn hier weergegeven, behalve de CO 2 uitstoot van de productie van ingekocht materialen (scope 3). Namelijk: Joulz is een dienstverlener, die materiaal inkoopt op voorschrift van haar opdrachtgever(s). In bijlage II vindt uitsplitsing plaats van de meest materiële emissies binnen scope 3. De paragrafen 2.2, 2.3 en 2.4 hieronder geven expliciet de verdeling per scope weer. Figuur42: totale emissieverdeling over 1 e halfjaar 2010 en 2011 per categorie Pagina: 4 van 15
2.2 Scope 1 emissies of directe emissies Figuur 5 toont de emissies van onze eigen organisatie over het 1 e halfjaar 2010 en 2011, verdeelt naar de categorieën behorende bij scope 1 7. Met betrekking tot scope 1 kent Joulz in geheel een toename van 1% ten opzichte van 2010. De verklaring hiervoor is de volgende: De eerste helft van 2011 is warmer geweest dan de eerste helft van 2010. Dit was duidelijk te merken in de afname van ons gasverbruik (26%). Echter, dit leidde tot een toename van de airconditioning (47%). De toename van het aantal liters brandstof, dat wordt verbruikt door de bedrijfswagens, is niet te relateren aan de toename van het wagenpark. De vercommercialisering van Joulz leidt tot het bedienen van een toenemend aantal klanten buiten het verzorgingsgebied waar Joulz vroeger gewend was te opereren. Dit leidt tot meer het afleggen van meer kilometers, meer brandstofverbruik en dus meer CO 2 uitstoot (7%). Figuur 5: Scope 1 verdeling per categorie over 1 e halfjaar 2010 en 2011 Figuur 6 toont duidelijk aan dat het wagenpark van Joulz zowel in 2010 als in 2011 het grootste deel van de CO 2 uitstoot voor haar rekening neemt binnen scope 1. Op de totale uitstoot (scope 1, 2 en 3) bedraagt dit maar liefst 65%. Dit hoge percentage heeft de directie van Joulz er toe doen bewegen om te werken aan standaardisatie en verduurzaming van haar huidige wagenpark. Figuur 6: procentuele verdeling scope 1 per categorie over 1 e halfjaar 2010 en 2011 7 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel e Pagina: 5 van 15
2.3 Scope 2 emissies of indirecte emissies 8 Figuur 7 toont de emissies die ontstaan door het verbruik van energie die de organisatie gebruikt. Joulz maakt 100% gebruik van groene stroom op locaties waar zij invloed op kan uitoefenen. De verklaring van de toename in CO 2 uitstoot van elektriciteit ligt in het feit dat Joulz in de 1 e helft van 2011 meer panden is gaan huren, waarop zij geen invloed kan uitoefenen. Dit betekent meer grijze stroom, en dus meer CO 2 uitstoot. Het hoge percentage CO 2 uitstoot door gebruik van elektriciteit heeft de Directie van Joulz er toe bewogen om bij het aanhuren van nieuwe locaties, waar verbouwing mogelijk is, gelijk energiebesparende maatregelen te treffen 9. Denk hierbij aan het aanbrengen van lichtsensoren en bewegingsensoren, en de introductie van groene stroom. Figuur 7: Scope 2 verdeling per categorie over 1 e halfjaar 2010 en 2011 Figuur 7 toont de verhouding tussen de verschillende categorieen uit figuur 8. Figuur 8: procentuele verdeling scope 2 per categorie over 1 e halfjaar 2010 en 2011 2.3.1 Verklaring van weggelaten CO 2 bronnen en putten 10 Alle geïdentificeerde GHG bronnen of putten van CO 2 zijn verantwoord in de rapportage. Binding van CO 2 (broeikasgasverwijdering) vindt niet plaats. 8 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel i 9 Volgens introductie BREEAM label 10 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel h Pagina: 6 van 15
2.3.2 CO 2 emissie van verbranding biomassa 11 De verbranding van biomassa heeft binnen Joulz B.V. niet plaatsgevonden 2.3.3 CO2 compensatie 12 Medio juli 2011 is door Joulz een contract afgesloten met Eneco, waarin is geregeld dat onze CO 2 uitstoot in 2011 gecompenseerd wordt door de aanschaf van CO 2 certificaten (11.700 ton CO2). 11 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel f 12 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel g. Joulz bezit geen gekwantificeerde GHG removals. Pagina: 7 van 15
2.4 Scope 3 emissies of overige indirecte emissies Figuur 9 toont de indirecte emissies over het 1 e halfjaar 2010 en 2011 verdeelt naar de categorieën behorende bij scope 3. Ten aanzien van zakelijke kilometers met OV kent Joulz een kleine toename in CO 2 uitstoot (van 2,7% in 2010 naar 3,2% in 2011). De reden hierachter is dat zakelijke kilometers met OV voor 100% vergoed wordt. Enkele medewerkers van Joulz zien hierin reeds het voordeel. Figuur 9: Scope 3 verdeling per categorie over 1 e halfjaar 2010 en 2011 Tot medio 2010 was er geen expliciet afvalbeleid binnen Joulz. Dat wil zeggen dat niet al het afval van projectlocaties ten gunste kwam van Joulz. Sinds de certificering van Joulz voor ISO 14001 wordt hier strenger op gestuurd. Onderaannemers dienen al het afval van projectlocaties in gescheiden vorm aan te leveren bij Joulz, zodanig dat Joulz zicht heeft op de totale afvalstroom. Figuur 10 laat duidelijk zien dat strakkere sturing op afvalbeleid tot beter inzicht in de daarbij behorende CO 2 uitstoot leidt 13. Afname van het aantal woon- werkkilometers komt mede door het krimpen van het personeelsbestand. Voornamelijk de afname van externe medewerkers heeft hierin bijgedragen. Zeer opmerkelijk is dat door het invoeren van het zogenaamde Follow Me Printing en dubbelzijdig printen, de papierconsumptie aanzienlijk is afgenomen. Figuur 10: procentuele verdeling scope 3 per categorie over 1 e halfjaar 2010 en 2011 13 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel k Pagina: 8 van 15
3. Corrigeren Om eenduidig een besparing of toename te kunnen berekenen worden de resultaten gecorrigeerd voor temperatuursinvloeden. Deze correctie gebeurt op basis van graaddagen 14. Een graaddag houdt verband met de stookgrens van 18 graden. Voorbeeld: als het één etmaal lang 17 graden is, dan levert dit 1 graaddag op. Als het één etmaal 7 graden is dan levert dit 11 graaddagen op etc. Ter verduidelijking in figuur 11 de correctie zoals toegepast op gasverbruik: Figuur 11 Formule: (Uitstoot / graaddagen 2011) * graaddagen 2010 Deze correctie wordt ook voor warmteverbruik gedaan. Deze twee verbruiken zijn weersafhankelijk. Na de correctie voor graaddagen wordt de totale CO 2 uitstoot teruggerekend naar individuele medewerker. Op deze manier kan exact het toename- of besparingspercentage worden berekend. Figuur 12 toont het gecorrigeerd resultaat in kilo s per medewerker. Figuur 12 CO 2 uitstoot per medewerker 4. Invloed van meetonnauwkeurigheden 15 en onzekerheden Uit bovenstaande berekeningen zijn er drie grote CO 2 bronnen aan te wijzen. Op de eerste plaats komt het geleasede wagenpark met 4776 ton, als tweede komt het woon- werkverkeer met 1278 ton en als derde komt huisvesting (gas-, elektra- en warmteverbruik) met 719 ton. Hieronder wordt de wijze beschreven hoe deze berekeningen tot stand zijn gekomen. Samen vormen deze drie categorieën 95% van de totale uitstoot van Joulz. 4.1 Geleasede wagenpark De uitstoot berekening van het wagenpark gebeurt aan de hand van exacte liters. Deze liters zijn afkomstig van onze tankpassen leverancier Multi Tank Card. Ieder voertuig beschikt over een dergelijke pas. Hiermee is het dan ook aannemelijk dat het totale brandstofverbruik inzichtelijk is. Gezien het hier om daadwerkelijk verbruik gaat heeft dit de voorkeur boven, bijvoorbeeld, een berekening op basis van kilometers. 4.2 Woon- werkverkeer De gegevens die worden gebruikt voor de berekening van het aantal kilometers woon- werkverkeer zijn afkomstig van Joulz HR. Dit bestand is tevens de basis voor de salarisadministratie voor de woonwerkvergoeding. De leaserijders worden uit dit bestand gefilterd. Op basis van dit bestand wordt er een berekening gemaakt aan de hand van gemiddelde voor ingehuurd kantoorpersoneel waarvan de kilometers onbekend zijn(10%). 14 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel k 15 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel o Pagina: 9 van 15
4.3 Huisvesting De meetgegevens van elektra-, gas- en warmteverbruik zijn verzameld aan de hand van opgenomen meterstanden. Deze worden maandelijks opgenomen en worden voldoende betrouwbaar geacht. Daar waar geen meterstanden en/of facturen aanwezig zijn (door bijvoorbeeld gedeelde gebouwen) wordt er een berekening gedaan op basis van de wel bekende meterstanden van gebouwen. Deze vormen een gemiddelde per m 2 welke wordt gebruikt voor de berekening. Voor gas en warmte vindt er tevens een correctie op basis van graaddagen plaats. 5. Berekeningsmodellen 5.1 Kwantificering 16 methodes De kwantificering van grondstoffen naar CO 2 -emissiewaarden is telkens gedaan door geregistreerde volumeeenheden van de gebruikte brandstoffen te benutten. De conversie van volume naar emissie is eenduidig en geeft de meest betrouwbare vergelijking weer. Gas- en elektriciteitsgebruik zijn opgenomen aan de hand van geijkte meters (en slimme meters waar beschikbaar). Dit is momenteel de meest betrouwbare methode. 5.2 Verandering in kwantificering methodes Er heeft geen wijziging plaatsgevonden in de kwantificering methode 17 ten opzichte van 2010. 16 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel l 17 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel m Pagina: 10 van 15
5. Conclusie Uit dit rapport volgt dat de meeste CO 2 uitstoot door Joulz wordt gegenereerd door mobiliteit (red. 85%). Figuur 3 geeft duidelijk weer dat de categorieën binnen scope 1 voor 75% aan CO 2 uitstoot bijdragen ten opzichte van de categorieën van scope 2 en scope 3 tezamen. Figuur 4 maakt vervolgens inzichtelijk dat binnen Joulz de categorie bedrijfswagens het grootste aandeel in CO 2 uitstoot heeft (onderdeel scope 1), gevolgd door respectievelijk de categorie woon-/werkverkeer (onderdeel scope 3) en de categorie leasewagenpark (onderdeel scope 1). Joulz onderkent dat de categorie bedrijfswagens volledig toegeschreven kan worden aan projectmatig werk. Het percentage CO 2 uitstoot bedrijfswagens bedraagt over het 1 e halfjaar 2011 57%. Daar Joulz ten opzichte van 2010 en voorgaande jaren steeds meer klanten is gaan bedienen buiten haar gebruikelijke verzorgingsgebied, is Joulz druk bezig locaal monteurs te werven. Ook communiceert Joulz in de keten met collega aannemers. Bijvoorbeeld: binnen het medio 2011 verworven project Groot Amsterdam, waar Joulz samenwerkt met aannemer Van Gelder voor opdrachtgever Liander (onderdeel van Alliander), is bijvoorbeeld afgesproken onder de noemer wederzijdse ketenverantwoordelijkheid dat minimaal 15% van de bedrijfswagens die door de combinatie voor het project worden ingezet een elektrisch of hybride uitvoering zal betreffen 18. Figuur 9 en 10 tonen samen aan dat over het 1 e halfjaar 2011 de categorie woon-/werkverkeer het grootste aandeel heeft binnen scope 3, namelijk 94%. Joulz heeft zich voorgenomen om in 2012 te starten met de introductie van het nieuwe werken 19. De voorbereidingen zijn medio 2011 gestart. De reductiedoelstellingen voor 2011 (zie bijlage) kennen de grootste uitdaging voor reductie ten aanzien van mobiliteit. Daarom heeft Joulz eind 2010 gekozen voor een 3-tal CO 2 reductiedoelstellingen (Zie: BIJLAGE I Reductiedoelstellingen). 18 Plan voor CO2 reductie voor Project Groot Amsterdam combinatie Joulz en Van Gelder. 19 Zie Bijlage I Werkplek 2012 Pagina: 11 van 15
6. Opmerking De boekhouding van Joulz maakt onderdeel van de CO 2 -boekhouding Eneco Holding N.V. Deze boekhouding zal over het boekjaar 2011 door Deloitte worden gecheckt met als doel de status reasonable assurance te verkrijgen 20. 20 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel q Pagina: 12 van 15
BIJLAGE I - Reductiedoelstellingen Reductiedoelstellingen 2011 CO2-uitstoot gebouwen verminderen met 1% CO2-uitstoot bedrijfsauto's verminderen met 2,5% CO2-uitstoot woon- werkverkeer verminderen met 2,1% Programma Gedragscampagne "Groen Idee, Goed Idee" Medewerkers bewust maken van energieverbruik binnen de panden. Door beter plannen van monteurs minder kilometers maken. Auto's vervangen voor Hybride en/of Elektrische auto's. Introduceren van "Werkplek 2012" met daarin aandacht voor thuiswerken en een actief stimulanse beleid met betrekking tot OV. Voor een uitgebreidere beschrijving van de doelstellingen verwijzen wij u door naar het document Energie Management Programma Joulz. Deze is te vinden op onze website onder de kop MVO. Pagina: 13 van 15
BIJLAGE II Inventarisatie scope 3 volgens GHG Joulz onderkent dat in figuur 13 er een tweetal emissiedragers zijn, die in aantal tonnen CO 2 meer volume betreffen dan de, op dit moment, getoonde categorieën in figuur 9. Dit betreft: Ingekochte goederen en diensten Transport en distributie Gezien het feit dat deze informatie onderbouwd wordt door middel van een groot aantal aannames heeft Joulz er bewust voor gekozen deze twee categorieën nog niet op te nemen in de CO 2 boekhouding. In de conclusie is te lezen dat Joulz reeds gestart is met het benoemen va CO 2 reductiedoelstellingen in een samenwerkingsproject Groot Amsterdam. Deze trend zal zich voortzetten in overige toekomstige projectmatige samenwerkingsverbanden. Figuur 13 Inventarisatie scope 3 volgens GHG Figuur 13 is als aparte bijlage beschikbaar op de website van Joulz. Het algemene beeld van de inventarisatie laat zien dat Joulz koploper is binnen de branche waarin zij opereert. Er is een perfecte balans tussen de 3 P s People, Planet, Profit. Joulz bezit het MVO-prestatieladder certificaat op niveau 4. Pagina: 14 van 15
Bijlage III Gebruikte conversiefactoren 21 21 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel n Pagina: 15 van 15