Carbon Footprint Analyse e helft

Transcriptie

1 CO2 inventarisatie Carbon Footprint Analyse e helft Opdrachtgever Project CO2 prestatieladder Datum 21 oktober 2011 Referentie Auteur(s) Richard Fikse (RiF) Niets uit deze uitgave mag zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van HEVO B.V. worden gekopieerd, noch aan derden ter inzage worden gegeven. Hugo de Grootlaan 11 Postbus T +31 (0) info@hevo.nl KvK Brabant LB 's-hertogenbosch 5201 CB 's-hertogenbosch F +31 (0) ISO 9001-gecertificeerd BTW B01

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Organisatie Rapporterende organisatie Organisatiegrenzen Energiestromen HEVO 6 3. CO 2 -emissieinventarisatie Directe emissie (scope 1) Indirecte emissie (scope 2) Relatieve emissie Invloed van meetonnauwkeurigheden en onzekerheden 9 4. Trendanalyse Bijlagen Bijlage 1: CO 2 -emissieinventarisatie scope 1 en 2, 2 e helft Bijlage 2: Inkoop 2 e helft , d.d. 21 oktober 2011 Pagina 2 van 15

3 1. Inleiding HEVO monitort en evalueert jaarlijks haar energieverbruik om tot verdere optimalisatie van haar energieverbruik te komen. Historisch gezien is 2009 het eerste jaar waarvoor HEVO haar emissies in kaart gebracht heeft. Dit jaar dient als basis- of referentiejaar. HEVO heeft tevens haar 'Carbon Footprint' voor de tweede helft van 2010 vastgesteld. Een Carbon Footprint is de figuurlijke voetafdruk die een bedrijf achterlaat door de uitstoot van CO 2 en andere broeikasgassen tijdens haar bedrijfsprocessen. De analyses zijn uitgevoerd conform het Greenhouse Gas (GHG) Protocol en ISO Hierin wordt onderscheid gemaakt naar drie emissiescopes, zie figuur 1. Figuur 1. Scopediagram De analyse over 2009 was een jaarrapportage. Vanaf 2010 brengt HEVO haar Carbon Footprint halfjaarlijks in beeld. Omdat dit de derde inventarisatie is, is het mogelijk een trend in de CO 2 -uitstoot aan te geven. Daar waar noodzakelijk, worden de cijfers van het gehele jaar 2010 gebruikt om deze vergelijking mogelijk te maken , d.d. 21 oktober 2011 Pagina 3 van 15

4 De inventarisaties van HEVO over 2009 en de eerste en tweede helft van 2010 gaan uit van scope 1 en 2 emissies. Scope 1 emissies (directe emissies) komen tot stand door energieverbruik voor de verwarming, brandstofverbruik door machines, brandstofverbruik door leaseauto's en ontsnapte koelgassen van airconditioninginstallaties. Scope 2 emissies (indirecte emissies) komen tot stand door energieverbruik door elektriciteit, vliegkilometers en zakelijk gebruik privéauto's werknemers. De emissies zijn gekwantificeerd door verbruiksgegevens (kilowattuur elektriciteit, kuub gas, liters diesel etc.) om te rekenen naar emissies (ton CO 2 ). Hierbij is gebruik gemaakt van de door ProRail beschikbaar gestelde conversiefactoren , d.d. 21 oktober 2011 Pagina 4 van 15

5 2. Organisatie 2.1. Rapporterende organisatie HEVO is een zelfstandige werkmaatschappij van TBI Holdings. HEVO voorziet opdrachtgevers met complexe huisvestingsvraagstukken van antwoorden die bijdragen aan een optimale leef- en werkomgeving. HEVO ondersteunt bij bijna elk facet van vastgoedontwikkeling: strategisch vastgoed- en huisvestingsadvies, projectmanagement, duurzaamheidsadvies en expertise. Daarbij streeft HEVO altijd naar gebouwen die duurzaam presteren. Voor opdrachtgevers in onderwijs, overheid, zorg en vastgoed Organisatiegrenzen De eerste stap bij het opstellen van een CO 2 -emissieinventarisatie is het bepalen van de organisatiegrenzen. Deze definiëren het bedrijf dat voor certificatie in aanmerking komt. HEVO heeft ervoor gekozen gebruik te maken van de laterale methode voor het bepalen van haar organisatiegrenzen. Bij deze methode vielen in 2009 en 2010 geen concernaanbieders binnen de organisatiegrenzen van HEVO. Voor de tweede helft van 2010 zijn de organisatiegrenzen opnieuw bepaald, waarbij gekeken is naar 80% van de inkoopomzet over de tweede helft van Het volledige overzicht van aanbieders, gerangschikt naar de inkoopomzet van HEVO in de tweede helft van 2010, is weergegeven in bijlage 2. Hierbij vielen twee concernaanbieders binnen de 80% van de inkoopomzet van HEVO, te weten Wolter & Dros en Bouwbedrijf Hazenberg. Wolter & Dros is in oktober 2010 gecertificeerd op niveau 3, Bouwbedrijf Hazenberg zal februari 2011 op niveau 3 certificeren. HEVO heeft echter in haar projecten geen invloed op de selectie van aannemers. De opdrachtgever van HEVO is een aanbestedende dienst, HEVO is daarbij slechts gedelegeerd opdrachtgever. Alleen om de resultaatsverplichting, die HEVO aangaat met haar opdrachtgevers, na te kunnen komen, komen de aannemers bij HEVO onder contract en loopt dus de omzet via HEVO. Daarom wordt Bouwbedrijf Hazenberg niet in de boundary van HEVO opgenomen. Per 31 maart 2010 is HEVO voor 1/6 deel aandeelhouder in Blanxx. Blanxx heeft geen vestigingen, personeel of bouwprojecten. Werkzaamheden van Blanxx worden uitgevoerd door werknemers van de aandeelhouders, in kantoorpanden van de aandeelhouders. Deze CO 2 -uitstoot wordt daarom automatisch in de inventarisatie van HEVO meegenomen. Blanxx wordt uitgesloten van de scope. Blanxx zal, indien in de toekomst gewenst, zelfstandig certificeren voor de CO 2 -prestatieladder , d.d. 21 oktober 2011 Pagina 5 van 15

6 Figuur 2: organisatieschema TBI (april 2010) 2.3. Energiestromen HEVO HEVO verbruikt op twee locaties energie: op haar vestiging en door transportmiddelen. Op haar vestiging verbruikt HEVO energie door het gebruik van elektriciteit en voor de verwarming van het kantoorpand. HEVO heeft één kantoorlocatie in gebruik, een verzamelpand aan de Reitscheweg te s-hertogenbosch. HEVO heeft geen bouwlocaties. Voor haar transportmiddelen verbruikt HEVO energie door het gebruik van brandstof. HEVO maakt voor transport gebruik van leaseauto s, privéauto s (die zakelijk ingezet worden) en van vliegtuigen. Zie onderstaand schematisch overzicht. HEVO BV Vestiging Transport Verwarming Elektriciteit Brandstof , d.d. 21 oktober 2011 Pagina 6 van 15

7 3. CO 2 -emissieinventarisatie De Carbon Footprint geeft de totale hoeveelheid broeikasgassen (CO 2 ) weer die HEVO gedurende de onderzoeksperiode heeft veroorzaakt door haar bedrijfsproces. In de tweede helft van 2010 bedroeg de totale emissie van HEVO ton CO 2. Ten opzichte van de eerste helft van 2010, waar de totale emissie 336,58 ton CO 2 bedroeg, is dit een reductie van 10,98 ton CO 2, oftewel een reductie van 3,37%. De emissie werd veroorzaakt door het kantoorpand (27,75%) en transport (72,25%). De absolute emissie voor scope 1 en 2 is weergegeven in de onderstaande tabel. Totalen naar scope Scope 1 Scope 2 Totaal 1. Vestigingen 29,46 60,90 90,36 2. Transport 225,29 9,94 235,24 Totalen 254,75 70,85 325,60 De emissie komt tot stand volgens de in figuur 3 weergegeven verdeling over emissiebronnen. 3% 0% Emissie naar bron 2e helft % 19% Verwarming Elektriciteit Leasewagenpark 69% Zakelijk gebruik prive auto's Vliegtuiggebruik Figuur 3 CO 2 -emissieverdeling Uit deze figuur blijkt dat 88% van de emissie veroorzaakt wordt door elektriciteitsverbruik en het leasewagenpark van HEVO , d.d. 21 oktober 2011 Pagina 7 van 15

8 3.1. Directe emissie (scope 1) De directe emissie van CO 2 is gemeten en berekend als ton CO 2. Eigen wagenpark Het overgrote deel van de directe emissie, te weten 225,29 ton CO 2 (88%), is toe te wijzen aan het brandstofgebruik van het eigen wagenpark. Het wagenpark van HEVO bestond in de tweede helft van 2010 gemiddeld uit 64 personenwagens, daarvan heeft 48,4% energielabel A of B en vallen 2 personenwagens in de categorie hybride middenklasse. In totaal is bij de leasemaatschappijen kilometer gerapporteerd. Bij leaseauto s is het niet mogelijk onderscheid te maken tussen zakelijke, privé en woon-werk kilometers. Leaseauto-gebruik valt onder zakelijke kilometers en dus onder scope 1. Daarnaast valt woon-werk verkeer onder scope 3. Deze analyse gaat uit van scope 1+2, waardoor woon-werk verkeer niet meegenomen hoeft te worden. Omdat het niet mogelijk is om onderscheid te maken, wordt er dus nu teveel emissie meegenomen bij scope 1. Stationaire verbrandingsapparatuur 29,46 ton CO 2 (12%) van de directe uitstoot wordt veroorzaakt door het gebruik van stationaire verbrandingsapparatuur. Dit komt volledig voor rekening van de verwarming van het kantoorpand Indirecte emissie (scope 2) De indirecte CO 2 -emissie is gemeten en berekend als 70,85 ton CO 2. Elektriciteitsgebruik Het grootste aandeel van de indirecte emissies (60,9 ton CO 2, 86%) kan worden toegeschreven aan ingekochte elektriciteit. Vliegreizen voor zakelijke doeleinden In de tweede helft van 2010 was er een retourvlucht van in totaal km, met als gevolg een CO 2 -uitstoot 0.37 ton CO 2 (0,5%) Privéauto s voor zakelijk verkeer De overige 9,57 ton CO 2 (13,5%) komt voor rekening van het gebruik van privéauto s voor zakelijk verkeer. In de tweede helft van 2010 is in totaal kilometer zakelijk gereden met een privéauto. De meeste werknemers van HEVO rijden in een leaseauto, waardoor het aandeel van de CO 2 -uitstoot door zakelijk gereden kilometers met een privéauto in verhouding laag is Relatieve emissie De absolute emissie is goed te relateren aan bedrijfskenmerken als projecturen en aantal medewerkers. HEVO monitort haar emissie in de tijd aan de hand van emissie-indicatoren , d.d. 21 oktober 2011 Pagina 8 van 15

9 Als maatstaf voor de totale CO 2 -emissie, is het aantal projecturen genomen. De reden hiervoor is dat HEVO een projectenorganisatie is die zijn activiteiten via projectmatige werkzaamheden verricht. Daarnaast wordt de CO 2 -emissie van het kantoorpand en van het transport tevens gerelateerd aan respectievelijk het aantal vierkante meters van het gebouw en het aantal gereden kilometers. De belangrijkste indicatoren voor 2010 zijn weergegeven in de onderstaande tabel. 1. Totale emissie gerelateerd aan het aantal projecturen in boekperiode (kg CO 2 /uur). 2. Emissie kantoorpand gerelateerd aan het aantal vierkante meters (kg CO 2 /m 2 ). 3. Emissie transport gerelateerd aan het aantal gereden kilometers (g CO 2 /km). 4. Emissie leaseauto s gerelateerd aan het aantal gereden kilometers (g CO 2 /km). Emissie indicator (vergelijkbaar naar een heel jaar!) t CO 2 (heel 2010) Indicator Eenheid Totale emissie 662,18 8,47 kg CO 2 /uur Totale emissie vestigingen 206,48 48,77 kg CO 2 /m 2 Totale emissie transport 455,70 207,69 g CO 2 /km Emissie door leaseauto s 437,68 206,30 g CO 2 /km 3.4. Invloed van meetonnauwkeurigheden en onzekerheden Uit het voorgaande blijkt dat het overgrote deel van de CO 2 -uitstoot wordt veroorzaakt door gebruik van het eigen wagenpark (225,29 ton CO 2 ) en elektriciteitsgebruik (66,5 ton CO 2 ). Het is dan ook van belang om deze uitstoot nauwkeurig vast te leggen. Scope 1 De meetgegevens van het brandstofgebruik van het eigen wagenpark zijn aangeleverd door de leasemaatschappij. De gegevens zijn verkregen op basis van een brandstofpas, die aan de betreffende leaseauto is gekoppeld. De kilometerregistratie is minder nauwkeurig aangezien niet elke werknemer zorgvuldig de gereden kilometers bijhoudt door middel van invoer van de kilometerstand bij het tanken. Daarom is gekozen om op basis van de brandstofgegevens de CO 2 -emissie te bepalen. De meetgegevens van het gasverbruik zijn voor de tweede helft van 2010 verzameld op basis van een opgave van het gasverbruik. Scope 2 De meetgegevens van het elektriciteitsverbruik zijn verzameld door middel van maandelijkse bemetering door het elektriciteitsbedrijf. Deze worden voldoende betrouwbaar geacht. Wel ontstaat een onnauwkeurigheid, aangezien slechts een deel van het elektriciteitsverbruik in het kantoorpand wordt toegerekend aan HEVO , d.d. 21 oktober 2011 Pagina 9 van 15

10 De meetgegevens van het brandstofgebruik van privévoertuigen zijn verzameld op basis van door werknemers gedeclareerde kilometers. De meetgegevens van het vliegverkeer zijn aangeleverd door de financiële administratie. Er is deze meetperiode één vliegreis bij HEVO gedeclareerd. Verklaring van weggelaten CO 2 -bronnen of putten Conform pagina 20 van Handboek 1.1 van ProRail worden koelgassen in deze inventarisatie niet meegenomen. Airconditioningsystemen, die ingezet worden door HEVO, dienen ter koeling van het kantoorpand. Deze systemen worden als gesloten systeem beschouwd. Binding van CO 2 vindt niet plaats, waardoor geen sprake is van putten. De verbranding van biomassa heeft binnen HEVO niet plaatsgevonden , d.d. 21 oktober 2011 Pagina 10 van 15

11 4. Trendanalyse HEVO monitort en evalueert haar energieverbruik halfjaarlijks om tot verdere optimalisatie van haar energieverbruik te komen. Historisch gezien is 2009 het eerste jaar waarvoor HEVO haar emissies in kaart gebracht heeft. Dit jaar dient als basis- of referentiejaar. HEVO monitort haar emissie door emissie-indicatoren. Hierin wordt de absolute emissie (ton CO 2 ) gerelativeerd door algemene bedrijfskenmerken. De belangrijkste indicatoren zijn: 1. Totale emissie gerelateerd aan het aantal projecturen in boekperiode (kg CO 2 /uur). 2. Emissie kantoorpand gerelateerd aan het aantal vierkante meters (kg CO 2 /m 2 ). 3. Emissie transport gerelateerd aan het aantal gereden kilometers (g CO 2 /km). 4. Emissie leaseauto s gerelateerd aan het aantal gereden kilometers (g CO 2 /km). Daar waar mogelijk, worden de cijfers over de 2 e helft van 2010 aangevuld met cijfers uit de 1 e helft van 2010 om door middel van jaarcijfers de vergelijking met 2009 mogelijk te maken. 11,00 1. Totale emissie 10,00 9,00 8,00 7,00 doelstelling 6, De absolute totale emissie is in heel 2010 (662,18 ton) ten opzichte van 2009 ( ton) afgenomen met 20,90%. De relatieve totale emissie naar projecturen is in 2010 ten opzichte van 2009 afgenomen met % (indicator 1). Dit is minder dan de verwachting die in de eerste helft van 2010 is gedaan (21,25%). Dit verschil wordt met name veroorzaakt doordat de daadwerkelijke projecturen in 2010 (78.212) uiteindelijk minder waren dan in de eerste helft van 2010 werd aangenomen (84.699). Dit laat zich ook terugzien in de andere, naar projecturen gerekende, indicatoren. De relatieve emissie van het kantoorpand in kg CO 2 per projectuur is met 40.69% afgenomen (indicator 2). De relatieve emissie van het kantoorpand in kg CO 2 per m 2 kantooroppervlak is met 44.08% afgenomen (indicator 3). De emissie door elektra, omgerekend naar projecturen, is gedaald met 55,00% (indicator 4) , d.d. 21 oktober 2011 Pagina 11 van 15

12 De emissie door elektra, omgerekend naar projecturen, is gedaald met 57,57% (indicator 5). De totale emissie van transport is per projectuur gestegen met 3,30% (indicator 6). De relatieve emissie van transport per kilometer is met 0.67% gestegen (indicator 7). De gemiddelde uitstoot van de leaseauto s in g CO 2 per kilometer is met 1,01% gestegen (indicator 8). De daling in de totale emissie is het gevolg van: Daling van het aantal vierkante meters dat in het kantoorpand in gebruik is: er staat een vleugel leeg, dus minder verwarming en verlichting. Minder medewerkers in dienst, dus minder transport en minder pc-gebruik. Het overstappen naar groene stroom per 1 januari De oorzaken van de afname van de CO 2 -uitstoot zijn niet het gevolg van actief reductiebeleid. In 2010 is door HEVO alleen ten aanzien van de keuze van nieuwe leaseauto s actief beleid gevoerd om de CO 2 -uitstoot te beperken. Het in gang zetten van dit beleid, heeft nog niet direct tot een CO 2 -reductie geleid , d.d. 21 oktober 2011 Pagina 12 van 15

13 5. Bijlagen , d.d. 21 oktober 2011 Pagina 13 van 15

14 5.1. Bijlage 1: CO 2 -emissieinventarisatie scope 1 en 2, 2 e helft , d.d. 21 oktober 2011 Pagina 14 van 15

15 5.2. Bijlage 2: Inkoop 2 e helft , d.d. 21 oktober 2011 Pagina 15 van 15