Mestbeleid Verplichte mestverwerking Eind december 2013 zijn de details van de verplichte mestverwerking bekend geworden. Dit betekent onder andere dat de verwerkingspercentages en de definitie van verwerken van mest definitief zijn geworden. Daarnaast zijn de exacte voorwaarden voor diverse vrijstellingen en een aantal verplichtingen voor verwerkers/exporteurs gepubliceerd. De regels gelden vanaf 1 januari 2014 en de verplichte mestverwerking heeft waarschijnlijk ook gevolgen voor uw bedrijf. Vandaar dat we u graag uitgebreid bijpraten over de regels met betrekking tot mestverwerking. Accountants Belastingadviseurs
Mestverwerkingsplicht Bedrijven die in 2014 meer fosfaat produceren dan ze op eigen bedrijf kunnen plaatsen, moeten vanaf 1 januari een deel van dit bedrijfsoverschot verplicht verwerken. Dit geldt voor alle diersoorten. Bedrijfsoverschot Het bedrijfsoverschot is het verschil tussen de fosfaatproductie en de fosfaatplaatsingsruimte. De fosfaatproductie moet op dezelfde manier berekend worden als bij het stelsel van gebruiksnormen (forfaitair, stalbalans of BEX). De fosfaatplaatsingsruimte is de optelsom van: De fosfaatgebruiksruimte op landbouwgrond volgens gebruiksnormenberekening. De hoeveelheid fosfaat die op natuurterrein mag worden aangewend. Het gaat hierbij om natuurterrein dat op 15 mei van het betreffende jaar bij het bedrijf in gebruik is. Let op Heeft u percelen in Duitsland of België? Voor het berekenen van de plaatsingsruimte tellen deze grenspercelen niet mee. Wel kunt u uw mest exporteren naar deze grenspercelen.. Bij de berekening van het bedrijfsoverschot moeten de mestvoorraden buiten beschouwing worden gelaten. Als u dieren uitschaart, telt de mestproductie van deze uitgeschaarde dieren niet mee als productie op het eigen bedrijf. Mestbeleid januari 2014 2
Verwerkingspercentages Bedrijven met een bedrijfsoverschot moeten een bepaald percentage van dit bedrijfsoverschot verplicht laten verwerken. Deze verwerkingspercentages zijn afhankelijk van de regio waarin uw bedrijf zich bevindt. Deze regio s zijn hetzelfde als de concentratiegebieden die gelden in het kader van het stelsel van dierrechten. De verwerkingspercentages voor het jaar 2014 zijn als volgt: Regio Zuid: 30% Regio Oost: 15% Regio Overig: 5% Voorbeeld Een bedrijf in regio Oost heeft in 2014 een gebruiksruimte van 1.000 kg fosfaat. De fosfaatproductie in 2014 is 5.000 kg. Het bedrijfsoverschot bedraagt 4.000 kg. Dit bedrijf moet 600 kg fosfaat (15% van 4.000 kg) verplicht laten verwerken. Regio's In de Meststoffenwet is vastgelegd welke gemeente in welke regio valt. Zie hiervoor Bijlage I van de Meststoffenwet. Heeft uw bedrijf meerdere locaties onder één relatienummer en vallen deze in verschillende regio's? Dan geldt het hoogste verwerkingspercentage van alle regio s waarin de locaties van het bedrijf zijn gelegen. Voorbeeld Een bedrijf heeft zowel een locatie in regio Oost als in regio Overig onder één relatienummer. Voor dit bedrijf geldt het verwerkingspercentage van regio Oost: 15%. Mestbeleid januari 2014 3
Ondergrens verwerkingsplicht Bedrijven die een bedrijfsoverschot hebben van minder dan 100 kg fosfaat zijn vrijgesteld van de verwerkingsplicht. Wat is verwerken? Onder het verwerken van mest wordt het volgende verstaan: Exporteren De mest dusdanig behandelen (verbranden of vergassen) zodat het eindproduct as is met maximaal 10% organische stof. Rechtstreekse afvoer of via derde partij Om te voldoen aan de verwerkingsplicht kan de mest rechtstreeks aan een verwerker of exporteur worden geleverd. Dat kan ook via een andere partij, bijvoorbeeld een mestbewerker. Rechtstreeks U kunt een mestverwerkingsovereenkomst afsluiten met een verwerker/exporteur. Als u een overeenkomst afsluit, bent u verplicht de hoeveelheid mest waarvoor u een overeenkomst heeft afgesloten te leveren aan de verwerker. De verwerker is verplicht om deze hoeveelheid daadwerkelijk te verwerken. Als u mest rechtstreeks afvoert naar een verwerkende onderneming of direct laat exporteren dan kan het Vervoersbewijs dierlijke meststoffen (VDM) meetellen als mestverwerkingsovereenkomst (MVO). U vult dan op het VDM (de nieuwe) opmerkingscode 61 in. Door het invullen van de opmerkingscode en het insturen van de VDM-gegevens weet Dienst Regelingen (DR) dat u mest laat verwerken en om hoeveel kilogram fosfaat het gaat. Mestbeleid januari 2014 4
Afvoer via een derde partij Levert u de mest niet rechtstreeks aan een mestverwerker, maar aan een mestbewerker? Dan kunt u een driepartijenovereenkomst afsluiten met een bewerker en verwerker. De overeenkomst is een overeenkomst tussen landbouwer, mestbewerker/intermediair en mestverwerker. Hierdoor kan deze partij de mest bijvoorbeeld eerst scheiden in een dikke of dunne fractie en een hittebehandeling toepassen. Na deze behandeling moet de mest naar de verwerker/exporteur worden afgevoerd. Driepartijenovereenkomst Om te garanderen dat de mest uiteindelijk wordt verwerkt, is het verplicht om in een dergelijke situatie een zogenaamde driepartijenovereenkomst af te sluiten. Een driepartijenovereenkomst moet voor het einde van het betreffende kalenderjaar worden afgesloten en elektronisch bij DR worden gemeld. De overeenkomst moet minimaal de volgende gegevens bevatten: Het relatienummer van alle drie de partijen. Het betreffende kalenderjaar. De hoeveelheid fosfaat waarop de overeenkomst betrekking heeft. Ook afvoer naar grenspercelen voldoet Met de afvoer van eigen mest naar zogenaamde grenspercelen kan een bedrijf ook aan de verwerkingsplicht voldoen. Deze afvoer is ook een vorm van export. De voorwaarden zijn gelijk aan de voorwaarden voor onbemonsterde mestafvoer naar grenspercelen. Ook is, in het kader van mestverwerking, de maximale afstand tot de Nederlandse grens 20 km voor percelen in Duitsland en 25 km voor percelen in België. Mestbeleid januari 2014 5
Overige mogelijkheden om te voldoen Behalve de daadwerkelijke export of afvoer naar een verwerker zijn er ook andere mogelijkheden om te voldoen aan de verwerkingsplicht. Biologische bedrijven Biologische bedrijven die mest afvoeren naar een ander biologisch bedrijf, mogen deze mestafvoer meetellen als verwerkte mest. De afvoer van mest naar een ander biologisch bedrijf is een wettelijke verplichting (SKAL). Daardoor zullen alle biologische bedrijven met een bedrijfsoverschot op deze manier aan de verwerkingsplicht kunnen voldoen. Afvoer naar producenten van champignonsubstraat Voert u mest af naar een bedrijf dat champignonsubstraat bereidt? Dan kunt u voor dit deel een vrijstelling krijgen van hun verwerkingsplicht. De volgende voorwaarden zijn van toepassing: Het betreft afvoer van paarden-, pony- of pluimveemest. De afnemer gebruikt in dat jaar de hoeveelheid afgenomen fosfaat voor de bereiding van champignonsubstraat. Op het VDM moet de (nieuwe) opmerkingscode 72 Afvoer naar champignonsubstraatbereider worden ingevuld. Bovengenoemde vrijstelling geldt ook voor paarden- en ponymest die naar een producent van champignonsubstraat wordt afgevoerd met een tussenopslag van maximaal 48 uur bij een intermediair. Mestbeleid januari 2014 6
Vrijstellingen Bedrijven die hun volledige bedrijfsoverschot afzetten in de regio, zijn vrijgesteld van de mestverwerkingsplicht. U sluit dan een Regionale mestafzet overeenkomst (RMO) met de afnemer(s) van de mest. Voor bedrijven met dieren op vaste mest is (nog) geen vrijstelling ingesteld. Afzet in de regio Om voor deze vrijstelling in aanmerking te komen, moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan: Het bedrijfsoverschot mag maximaal 25% zijn van de totale mestproductie van het bedrijf in het betreffende jaar. Het volledige bedrijfsoverschot moet worden afgevoerd naar landbouwbedrijven binnen een straal van 20 km (hemelsbreed). Het is nog niet duidelijk of het hierbij gaat om de afstand van productielocatie tot bedrijfslocatie van de afnemer of tot de losplaats. De mest moet op landbouwgrond van de afnemer worden aangewend. Voor de daadwerkelijke mestafvoer moet vooraf een schriftelijke overeenkomst, de Regionale mestafzet overeenkomst (RMO), worden afgesloten. Deze overeenkomst moet in de eigen administratie worden opgenomen en bij controle overlegd kunnen worden. Op het VDM moet de (nieuwe) opmerkingscode 71 Regionale afzet worden ingevuld. De voorwaarden voor de regionale mestafzet zijn niet gelijk aan de voorwaarden voor boer-boertransport. Weliswaar is het percentage van 25% gelijk aan dat van het in 2014 gewijzigde percentage boer-boertransport maar bij boer-boertransport mag de eventuele ruimte op natuurterrein niet worden meegeteld. Ook is de maximale afstand bij afzet in de regio 20 km in plaats van 10 km bij boer-boertransport. Mestbeleid januari 2014 7
Dieren op vaste mest Eerder is aangekondigd dat er ook een vrijstelling komt voor bedrijven die een groot deel van de dieren op stro huisvesten (vaste stromest). Deze mogelijkheid is echter tot op heden niet uitgewerkt. Het is nog niet bekend of en wanneer deze mogelijkheid wel komt. Vooralsnog moeten ook deze bedrijven aan de verwerkingsplicht gaan voldoen. Vervangende verwerkingsovereenkomst Naast de daadwerkelijke afvoer naar een verwerker is het ook mogelijk dat een veehouder een Vervangende verwerkingsovereenkomst (VVO) afsluit met een andere veehouder. De veehouder die een VVO afsluit hoeft voor dit deel geen mest te verwerken en mag deze mest op de gebruikelijke manier afvoeren. De andere veehouder moet dan deze extra mest gaan verwerken. Een VVO mag alleen afgesloten worden tussen pluimveehouders onderling of tussen andere veehouders onderling. Onder pluimveehouder wordt in dit kader verstaan: een veehouder waarvan de fosfaatproductie op het bedrijf voor meer dan 50% afkomstig is van kippen of kalkoenen. Overeenkomst Een VVO moet voor het einde van het betreffende kalenderjaar worden afgesloten en moet minimaal de volgende gegevens bevatten: Het relatienummer van beide partijen, Het betreffende kalenderjaar. De hoeveelheid fosfaat waarop de overeenkomst betrekking heeft. De VVO moet elektronisch bij DR worden gemeld. Mestbeleid januari 2014 8
Elektronische melding Driepartijenovereenkomsten en VVO s moeten uiterlijk 31 december van het betreffende kalenderjaar elektronisch via Mijn dossier bij DR worden gemeld. Alle partijen moeten deze overeenkomsten met een TAN-code ondertekenen. Mestverwerker/exporteur De hoeveelheid fosfaat waarvoor een mestverwerker/exporteur mestverwerkingsovereenkomsten heeft afgesloten, dient daadwerkelijk te worden verwerkt of geëxporteerd. Het gaat hierbij om zowel de rechtstreekse aanvoer als de aanvoer via een driepartijenovereenkomst. De verwerker/exporteur moet aantonen dat hij voldoende fosfaat heeft verwerkt/geëxporteerd. Het is niet van belang dat de mest waarvoor contracten zijn afgesloten daadwerkelijk wordt verwerkt. Het mag ook andere mest zijn. Champignonsubstraatbereider Een champignonsubstraatbereider is verplicht de hoeveelheid fosfaat die wordt aangevoerd in het kader van de mestverwerkingsplicht voor het bereiden van champignonsubstraat te gebruiken. Ook hiervoor geldt dat het gaat om de hoeveelheid fosfaat. Het mag dus ook andere aangevoerde mest zijn. Vanwege de eerder genoemde vrijstelling voor de afvoer naar champignonsubstraatbereiders telt de export van champost niet mee bij het bepalen of er voldoende fosfaat is verwerkt/geëxporteerd. Mestbeleid januari 2014 9
In hetzelfde jaar verwerken Verwerkers/exporteurs moeten de hoeveelheid fosfaat waarvoor overeenkomsten zijn afgesloten in hetzelfde kalenderjaar verwerken/exporteren. Als mest wordt aangevoerd aan het einde van het kalenderjaar kan dat tot problemen leiden. Het is echter mogelijk om de hoeveelheid fosfaat in andere aangevoerde mest, waarvoor geen verwerkingsovereenkomst is afgesloten of die in het voorgaande jaar is aangevoerd, mee te laten tellen als verwerkte/geëxporteerde mest. Controle verwerkingsplicht Een veehouder zal na afloop van het kalenderjaar moeten kunnen aantonen dat het bedrijf onder een vrijstelling valt en zo niet, dat aan de verwerkingsplicht is voldaan. Hieronder volgt een korte samenvatting van eerder genoemde mogelijkheden: Vrijstelling Om de volgende redenen kan een bedrijf een vrijstelling hebben van de verwerkingsplicht: Het bedrijf valt onder de ondergrens van de verwerkingsplicht (100 kg fosfaat). Het bedrijf zet middels een RMO het volledige bedrijfsoverschot af in de regio. Voldoen aan verwerkingsplicht Een bedrijf kan op verschillende manieren aan de verwerkingsplicht voldoen: Rechtstreekse mestafvoer naar een verwerker/exporteur. Afvoer, middels een driepartijenovereenkomst, via een tussenpersoon naar een verwerker/exporteur. Afvoer naar eigen grenspercelen. Afvoer van een biologisch bedrijf naar een ander biologisch bedrijf. Mestbeleid januari 2014 10
Afvoer van paarden-, pony- of pluimveemest naar een producent van champignonsubstraat. Afvoer van paarden- of ponymest, middels een tussenopslag van maximaal 48 uur, naar een producent van champignonsubstraat. Het sluiten van een Vervangende verwerkingsovereenkomst. Een bedrijf kan kiezen voor meerdere van bovengenoemde opties. De optelsom van de hoeveelheid fosfaat van bovengenoemde opties moet minimaal gelijk zijn aan de verwerkingsplicht: het bedrijfsoverschot vermenigvuldigd met het van toepassing zijnde verwerkingspercentage. Boetes Indien een bedrijf niet (volledig) aan de verwerkingsplicht heeft voldaan, kan een boete worden opgelegd. Deze boete bedraagt 11 per kg te weinig verwerkte hoeveelheid fosfaat. Bij het niet of niet juist melden van de diverse overeenkomsten kan een bestuurlijke boete worden opgelegd van maximaal 300 per overtreding. De genoemde boetes gelden ook voor intermediairs en verwerkers/exporteurs indien zij niet aan de voorwaarden hebben voldaan. Meer informatie Zoals u ziet, verlangt het systeem van mestverwerking uw aandacht. Het is goed om hiervan op de hoogte te zijn en te weten hoe u moet omgaan met deze nieuwe regelgeving. Wilt u meer informatie over de verwerkingsplicht en alles daar omheen? Neem dan contact op met een van onze adviseurs via 0546-660760 of met een vestiging bij u in de buurt via www.jonglaan.nl Mestbeleid januari 2014 11