KBC Private Banking: Marktvisie 1. Voorwoord Juni 2015 Volatiliteit troef op de financiële markten. De Griekse impasse bracht beleggers in nerveuze territoria; verdere winstnemingen duwden de Europese aandelenbeurzen lager. Ook de Chinese beurzen, die er een stijging van zo n 150% in een jaar hebben opzitten, vielen aan volatiliteit ten prooi en gaven op enkele dagen tijd 25% terrein prijs. De obligatiemarkten maakten eveneens bokkesprongen: de Duitse 10-jaarsrente verdubbelde in de eerste 2 weken van juni en tikte het niveau van 1% aan, maar een zoveelste onverwachte wending in de Griekse schuldsaga werd de veilige Duitse haven opnieuw opgezocht, wat de rentes in de tweede maandhelft opnieuw lager bracht. Ondanks deze precaire politieke achtergrond kon de euro voor de tweede maand op rij terrein winnen ten opzichte van de dollar. Stuk voor stuk significante bewegingen die de nodige kadering en vooruitzichten verdienen. U vindt ze terug in deze Marktvisie. Alvast veel leesplezier! 2. Macro-Economisch Overzicht. VERENIGDE STATEN. Zwakker momentum blijft aanhouden. De scheve schaats die de Amerikaanse economie in het eerste kwartaal reed er werd een krimp van 0.7% gerealiseerd te wijten aan slechte weersomstandigheden, stakende havenarbeiders en een duurdere dollar- lijkt een eenmalige gebeurtenis te zullen worden. De recent gepubliceerde macro-economische indicatoren geven immers aan dat de Amerikaanse economie opnieuw op kruissnelheid fietst. Zo stijgt het consumentenvertrouwen opnieuw mooi door. Enerzijds valt dit te verklaren door het feit dat de energieprijzen eindelijk wat stabiliteit vertonen na de forse stijging sinds april (in functie van de aantrekkende olieprijs). Anderzijds kan de Amerikaanse arbeidsmarkt een erg degelijk rapport voorleggen: er werden in mei 280.000 jobs in de privé-sector gecreëerd en de gemiddelde werkloosheidsgraad klokte af op 5.5% - quasi structurele tewerkstelling. De krapte op de arbeidsmarkt begint stilaan maar zeker aanleiding te geven tot stijgende lonen: de looninflatie bedroeg in mei 2.3%, en zorgt er op z n beurt voor voor dat het algemeen prijspeil, met uitzondering van voeding en energie, al 1.7% bedraagt. Het deflatiescenario, dat vorig jaar nog een frequent voorkomend gespreksonderwerp onder beleidseconomen was, lijkt meer dan ooit verleden tijd. Dat de Amerikaanse economie opnieuw aan de beterhand is, is duidelijk koren op de molen voor de Federal Reserve om een tandje bij te steken. Na 9 jaar van rentedalingen én een vervijfvoudiging van de centrale bankbalans tot het bedrag van 4.495 miljard USD, verklaarde de Federal Reserve op haar beleidsvergadering midden juni van in 2015 met grote waarschijnlijkheid nog 2 renteverhogingen door te voeren (september en december). Een duidelijke boodschap, waar de scherpe kantjes evenwel snel door voorzitster Yellen werden afgereden: het te volgen rentepad zal sterk afhankelijk blijven van de verdere evolutie van de Amerikaanse economie. Vrij vertaald: de Amerikaanse rente zal stijgen, maar er zal voldoende geduld aan de dag worden gelegd. Geen overhaaste beslissingen; noch de economie noch de financiële markten mogen immers structureel gebruskeerd raken door een centrale bankbeslissing. 1
EUROPA. De vraag is: landt Griekenland? Griekenland. Het gekissebis tussen de Trojka en Griekenland bereikt elke dag nieuwe hoogtepunten. Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, had de bedoeling een plan voor te leggen waarin extra Griekse besparingen gecombineerd werden met Europese investeringen om de Griekse tewerkstelling aan te zwengelen in ruil voor de uitbetaling van het resterend deel van het tweede reddingspakket (7.2 miljard euro). De logische verwachting was dat Griekenland gretig op het pakket in zou gaan. Niets bleek minder waar: Tsipras trok de stekker uit de onderhandelingen en organiseerde prompt een referendum. Op zondag 5 juli brengen de Grieken hun stem uit: zijn ze akkoord met het Juncker-reddingsplan, dan neemt Tsipras officieel ontslag en wordt hij meer dan waarschijnlijk vervangen door een regering van technocraten (zoals in Italië met Monti in 2013). Zien de Griekse burgers het voorgestelde plan niet zitten, dan is de impasse compleet en komt een Grexit akelig dichtbij. Dat die Grexit nog meer in de Griekse portefeuilles zal tasten kunnen de Grieken nu al in sneak preview voelen: er werden kapitaalcontroles op cashverrichtingen ingesteld die de modale Griek verhinderen van meer dan 60 euro cash per dag af te halen. De eerste verkiezingspolls geven aan dat de Grieken het reddingsplan zien zitten, wat overeenkomt met de pro-europese gedachte die bij de gemiddelde Griek ingebakken zit. We durven uitgaan van een jastem, al heeft de huidige impasse al meer dan eens bewezen dat politieke discussies tot rare wendingen kunnen leiden. Vraag is evenwel of het effectief tot een referendum komt. Op het moment van dit schrijven beraadt de Eurogroep zich over een nieuw voorstel van Grieks Minister van Financiën Varoufakis. Wordt zonder twijfel vervolgd. We zouden het te midden van de Griekse politieke impasse bijna vergeten, maar de Europese economie schakelt intussen duidelijk een versnelling hoger en profiteert van de lage olieprijs, de ruime stimulus van de Europese Centrale Bank en de daaruit volgende lage renteniveaus en goedkope euro. De Duitse economie, traditioneel de groeimotor van het Europese continent, is na een teleurstellend 1 e kwartaal duidelijk aan de beterhand. De industriële productie steeg door van 0.6% naar 0.9% en ook de fabrieksorders trokken aan. Reden te meer voor de Duitse Bundesbank om de groeiverwachtingen voor de Duitse economie positief bij te stellen naar 1.7% in 2015 (komt van 1%) en 1.8% in 2016 (komt van 1.6%). De werkloosheidsgraad is intussen terug gevallen tot 6.4%, het laagste niveau sinds de Duitse eenmaking. Net als in de Verenigde Staten trekt de verwachte inflatie ook in de Eurozone aan. Zo verwacht de Bundesbank een inflatie van 1.8% voor 2016 en 2.2% voor 2017. De verwachtingen worden kracht bijgezet door de Duitse inflatie die in mei 0.7% bedroeg, duidelijk meer dan de 0.3% in april. CHINA. Extra stimulus moet de gemoederen bedaren. De Chinese centrale bank trad eind juni opnieuw stimulerend op. Vooreerst verlaagde ze haar beleidsrente op 1 jaar van 5.10% naar 4.85%, anderzijds reduceerde ze de reservevereisten voor banken met een grote blootstelling op de agrarische nijverheid met 0.5%. De bijkomende versoepeling komt er nadat de laatste macro-economische cijfers laten uitschijnen dat de Chinese groeivertraging verder gaat, ondanks eerdere tussenkomsten van de centrale bank. De diverse vertrouwensindicatoren van de verwerkende industrie verbeterden intussen licht, maar blijven stuk voor stuk aan lage niveaus postvatten. De verwachting is dat de Chinese economie in het tweede kwartaal met 6.8% zal groeien in vergelijking met het tweede kwartaal van 2014, opnieuw onder de doelstelling van 7% die de Chinese autoriteiten voor 2015 vooropstellen. Daarnaast corrigeerde de Chinese aandelenmarkt met ruim 25% op enkele weken tijd, wat op zich kan leiden tot een daling van het investeerdersvertrouwen en een bijkomende smet op het Chinese groeiblazoen kan zetten. 2
JUNI IN BEELD 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Balansgrootte centrale banken 1/07/2010 1/07/2011 1/07/2012 1/07/2013 1/07/2014 ECB balans FED De ECB-aankopen schakelen tijdens de zomermaanden een versnelling lager, maar de balans blijft toenemen. 3,00 2,00 1,00 0,00 Inflatieniveaus -1,00 1/06/2012 1/06/2013 1/06/2014 Europese inflatie doelstelling VS inflatie Het deflatiescenario raakt stilaan uitgeprijsd nu de inflatie en -verwachtingen duidelijk in de lift zitten. Jobcreatie VS 400 300 200 100 0 1/07/2010 1/07/2012 1/07/2014 VS jobcreatie Doelstelling Europese Volatiliteit 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 1/07/2013 1/07/2014 De Amerikaanse jobmarkt is in prima gezondheid, getuige de 280.000 jobs die in mei werden gecreëerd. Een combinatie van aantrekkende rentes en de Griekse schuldproblematiek zorgde voor volatiele aandelemarkten. Olieprijs 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 1/07/2010 1/01/2012 1/07/2013 1/01/2015 EUR-USD wisselkoers 1,50 1,40 1,30 1,20 1,10 1,00 1/07/2013 1/07/2014 Na de stijging van 50% sinds januari heeft de olie een evenwichtsprijs rond de 65$/vat gevonden. Ondanks de Griekse perikelen verstevigde de euro verder ten opzichte van de US Dollar. Tijdelijk? 3
3. Aandelenmarkten A. Europese correctie biedt perspectieven. Na 3 dolle maanden waarin de Europese beurzen, met dank aan de bazooka van de Europese Centrale Bank, ruim 20% hoger koersten, volgt sinds midden april een logische adempauze. Winstnemingen waren in eerste instantie het gevolg van tegenvallende groeicijfers (China). Nadien zorgde het opveren van de inflatieverwachtingen en de renteniveaus voor duidelijke verkopen in de meest rentegevoelige aandelen (nutssector, vastgoed). Tot slot bracht het Griekse schulddossier de nervositeit nog wat hoger en de markten lager. De Eurostoxx 50, die de 50 grootste Europese marktkapitalisaties herbergt, staat intussen 12% onder z n piekkoers en noteert nu aan een verwachte koerswinst verhouding van 15. Het gevaar van de huidige politieke crisis in Griekenland is dat we de snelheid van de onderliggende Europese economie dreigen te vergeten. Zoals in het macro-economisch luik aangekaart, doet die economie het steeds beter. Met de huidige lage renteniveaus, de lage en relatief stabiele olieprijs en een zwakkere munt hebben we als Eurozone sterke troeven in handen om het groeipad verder te bewandelen. Dit moet bedrijven in staat stellen om opnieuw double digit winstgroeicijfers te publiceren over het tweede kwartaal. Daartegenover staat dat het Amerikaanse resultatenseizoen, dat beduidend meer afhankelijk is van de oliesector dan het Europese, naar alle waarschijnlijkheid een winstkrimp zal aankondigen. Op sectorniveau dragen we de consumenten gedreven sectoren, die profiteren van het verder aantrekken van het consumentenvertrouwen, en de banksector, wiens intermediatiemarge toeneemt bij stijgende rentes, een warm hart toe. B. Prestaties Niveau % MTD % YTD K/W Niveau % MTD % YTD K/W Dow Jones 17.596,4-2,3-1,3 15,7 Eurostoxx50 3.477,4-2,6 10,5 15,0 S&P 2.057,6-2,4-0,1 17,4 Stoxx50 3.320,7-3,6 10,5 15,8 MSCI World 1.737,6-2,3 1,6 17,1 Footsie100 6.583,2-5,7 0,3 15,9 MSCI Emerg. Mark. 959,4-4,5 0,3 12,4 CAC40 4.871,9-2,7 14,0 15,7 Nikkei 20.235,7-1,6 16,0 19,1 DAX 11.093,7-2,8 13,1 13,9 Hang Seng 2.057,6-2,4-0,1 17,4 AEX 478,4-3,1 12,7 17,2 CSI 300 (China) 4.473,0-7,6 26,6 16,8 BEL20 3.619,3-2,4 10,2 15,4 Bovespa (Brazilië) 53.014,2 0,5 6,0 - IBEX 10.904,4-2,8 6,1 15,7 Micex (Rusland) 1.642,7 2,1 17,6 6,6 Swiss 8.875,7-3,9-1,2 17,3 C. China: What goes up, must come down. De CSI 300, de beursindex die de 300 belangrijkste marktkapitalisaties van de beurzen van Shanghai en Shenzhen groepeert, steeg 147% tussen juli 2014 en juni 2015. De verwachte koerswinst verhouding steeg van 8 naar 18, waarmee de Chinese beurs in se duurder is dan de gemiddelde Europese of Amerikaanse index. 4
Op 15 juni kwam een eind aan de (ongezond) steile rit, en werd een correctie van intussen 25% ingezet. Er zijn 4 redenen die aan de correctie ten grondslag liggen. Vooreerst beleeft de Chinese beurs hoogdagen als het op initiële beursnoteringen (IPO s) aankomt. Bestaande aandelen worden verkocht om in te schrijven op nieuwe beurslievelingen. Ten tweede rapporteren de Chinese bedrijven tegenvallende winstcijfers, ten gevolge van de vertragende Chinese groei. Ten derde wordt winst genomen nu de beurzen aan dure waarderingen noteren. Tot slot werd een groot deel van de beurshausse gefinancierd met schulden (margin financing) en treden de Chinese autoriteiten steeds strenger op met betrekking tot deze marktpraktijken. In reactie op de correctie wordt onder andere onderzocht of het aantal nieuwe beursgangen per dag verder beperkt kan worden, maar we blijven voorstander om, in functie van de dure waarderingen en het aarzelende economische plaatje, de blootstelling op Chinese aandelenmarkten te reduceren. D. Technisch plaatje: Dow Jones Transport Index De DJ Transport Index kampt de laatste weken met duidelijke winstnames. Een weekslot boven de 8.600 blijft nodig om een duurzaam herstel in te zetten. Ondertussen komt de eerste belangrijke steunzone 8000-8200 in het zicht. 5
4. Obligatiemarkten A. The Greeks Met de Greeks wordt er in het beleggingsjargon verwezen naar de verschillende factoren die de prijs van een optie beïnvloeden. Voorbeelden hiervan zijn onder andere de volatiliteit en de rente. Afgelopen maand waren het niet de Greeks, maar de Grieken die bepaalden welke richting de verschillende financiële markten kozen. Begin juni bewoog de Duitse 10-jaarsrente nog rond de 50 basispunten omwille van bezorgheden rond Griekenland. Nog geen 10 dagen later werd er met een roze bril naar de toekomst gekeken en ging de rente even boven de 1% grens. Eind juni kwam iedereen weer terug met de voeten op de grond toen duidelijk werd dat een oplossing ver weg was. De rente daalde dan ook een 25- tal basispunten. De brede markt van bedrijfsobligaties en perifere overheidsobligaties bleek deze keer niet immuun te zijn voor het negatieve sentiment. De extra rentevergoeding die landen zoals Spanje en Italië moeten betalen evolueerde op en neer al naargelang de nieuwsberichten rond Griekenland. De gemiddelde spread voor de betere bedrijfsobligaties steeg over deze periode met 17 basispunten en die voor de meer risicovolle bedrijfsobligaties met 65 basispunten. De toestroom van nieuwe obligatie-uitgiftes zal in de zomermaanden afnemen en hetzelfde geldt voor het volume van verhandelde obligaties. Onverwacht nieuws, zowel positief als negatief, kan voor relatief grote koersschommelingen zorgen. B. Prestaties 10-jaars rente 10-jaarsrente 1/1/2015 Spread Duitsland 10-jaars rente 10-jaarsrente 1/1/2015 Spread VS Duitsland 0,78 0,52 - Verenigde Staten 2,34 2,17 - België 1,22 0,90 0,44 Groot Brittannië 1,83 1,76-0,51 Nederland 1,03 0,71 0,25 Noorwegen 1,79 1,51-0,56 Frankrijk 1,20 0,84 0,42 Zwitserland 0,13 0,33-2,21 Spanje 2,36 1,59 1,58 Turkije 9,27 8,03 6,93 Italië 2,49 1,97 1,71 Mexico 6,30 5,90 3,96 Ierland 1,66 1,42 0,88 Rusland 10,85 13,57 8,51 Zuid-Afrika 8,32 7,89 5,98 C. Vooruitzichten voor de obligatiemarkt De recente volatiliteit in de rentemarkt toont nogmaals aan dat het voorspellen van de juiste timing van een kering in de rentetrend zeer moeilijk blijft. Ondanks de heropflakkering van de Griekse crisis is de rente per saldo de afgelopen maand gestegen. Het lijkt er dus op te wijzen dat de bodem van de rente achter ons ligt. De laatste berichten uit Amerika bevestigen een nakende stijging van de beleidsrente. Dit zal de waarde van de klassieke obligaties al naargelang de restlooptijd in meer of mindere mate doen dalen. Als belegger hebt u er alle baat bij om uw portefeuille hiertegen te beschermen. Dit kan door te kiezen voor vlottende coupons op basis van de langetermijnrente en/of door bedrijfsobligaties op te nemen waar de kredietvergoeding nog steeds voldoende is. 6
5. Wisselkoersmarkten A. De sterkte van de Europese munten Als u de recente politieke ontwikkelingen in de eurozone schetst en de vraag stelt wat de euro in dit klimaat zou doen, dan gaan de meesten, om niet te zeggen iedereen, een daling van de euro verwachten. En wat heeft de euro de afgelopen maand effectief gedaan gestegen! Van de grote munten was enkel het Britse pond, terecht, sterker. Munten zoals de Australische en de Nieuw-Zeelandse dollar zetten hun neerwaartse pad verder. Gezien de minder gunstig ontwikkeling van hun economieën kunnen zij dit alleen maar toejuichen. Ook de munten van groeilanden deden het minder, met als opvallende daler de TRY. Zoals verwacht betaalt de Turkse Lira het gelag van de verkiezingsuitkomst. Eind januari bedroeg de wisselkoers nog 2,65. De hoge rentes die TRY-obligaties betalen kan soms heel verleidelijk zijn, maar vergeet nooit dat bij financiële markten zoiets als een free lunch niet bestaat. B. Prestaties Koers Maandprestatie munt tov euro Jaarprestatie munt tov euro Koers Maandprestatie munt tov euro Jaarprestatie munt tov euro EURUSD 1,1210-2,04% 7,34% EURTRY 3,00-2,49% -6,09% EURGBP 0,7116 0,98% 8,36% EURZAR 13,65-2,27% 2,47% EURJPY 137,1700-0,60% 5,30% EURRUB 62,42-8,51% 15,07% EURNOK 8,8057-3,14% 2,33% EURMXN 17,56-3,92% 1,58% EURSEK 9,2151 1,41% 2,42% EURBRL 3,47 0,62% -7,98% EURAUD 1,4541-1,21% 1,75% EURPLN 4,19-1,98% 2,23% EURNZD 1,6534-6,93% -6,55% EURCZK 27,24 0,68% 1,51% C. Vooruitzichten voor de wisselkoersmarkten De belangrijkste factor die de wisselkoersen op korte tot middellange termijn gaat bepalen blijft de Amerikaanse beleidsrente. De verschillen in economische cycli tussen de Eurozone en de Verenigde Staten van Amerika blijven van die aard dat de Fed de beleidsrente gaat verhogen terwijl Draghi er in de verste verte er nog niet aan denkt om zijn massale obligatie-aankopen stop te zetten. De respectievelijke munten zullen dan ook hoogstwaarschijnlijke trend van de laatste maanden, zijnde stijging van de USD, vroeg of laat hernemen. De verwachte renteverhoging in Amerika is zeker in het voordeel van Europa dat een zwakkere munt wel kan gebruiken. Voor de groeilanden kan dit wel anders liggen. Indien de renteverwachtingen te snel opwaarts aangepast worden, kan het wel eens zijn dat de geldstromen naar zwakke munten (=landen die meer importeren en exporten en daardoor buitenlands geld nodig hebben om dit te financieren) opdrogen en dat de desbetreffende munten onder druk komen te staan. Reden te meer om Yellen goed in het oog te blijven houden. 7
Disclosure Dit is een publicatie van de Private Banking aandelen- en optiecel van KBC Bank. De maatschappelijke zetel van KBC Bank is Havenlaan 2, 1080 Brussel. KBC Bank is onderworpen aan het prudentieel toezicht van de Nationale Bank van België. Deze publicatie dient beschouwd te worden als een publicitaire mededeling en geenszins als een gepersonaliseerd beleggingsadvies. Deze publicatie werd niet opgesteld overeenkomstig de voorschriften ter bevordering van de onafhankelijkheid van onderzoek op beleggingsgebied en is niet onderworpen aan een verbod om te handelen vóór de verspreiding ervan. KBC Bank heeft geen overeenkomst afgesloten met de emittent van de aandelen die het voorwerp uitmaken van de beleggingsaanbevelingen en maakt deze aanbevelingen evenmin bekend aan de emittent. Deze publicatie is exclusief gericht aan de cliënten van KBC Private Banking. De grondslagen voor de aanbevelingen zijn consulteerbaar in het document Aandelenservice, beschikbaar in elk KBC Private Banking kantoor of op de website www.kbcprivatebanking.be / KBC-Advies / Discipline in aandelen. In de mate dat deze aanbevelingen gebaseerd zijn op aanbevelingen van KBC Asset Management of KBC Securities, dienen deze steeds gelezen te worden in samenhang met deze aanbevelingen, die consulteerbaar zijn via www.kbcam.be en www.kbcsecurities.be. Disclaimer De informatie opgenomen in deze publicatie mag op geen enkele manier gepubliceerd, herschreven of heruitgegeven worden in eender welke vorm. KBC Bank heeft beroep gedaan op door haar betrouwbaar geachte bronnen voor de informatie opgenomen in deze publicatie. De accuraatheid, volledigheid en tijdigheid van de informatie wordt evenwel niet gegarandeerd. Er wordt niet gewaarborgd dat de voorgestelde scenario s, risico s en prognoses de marktverwachtingen weerspiegelen noch dat ze in realiteit tot uiting zullen komen. De gegevens in deze publicatie zijn algemeen, louter informatief en onderhevig aan veranderingen zonder enige kennisgeving. Zij geven de visie weer van de auteur op de daarin vermelde datum. KBC Bank noch enige andere vennootschap van de KBC-groep (of enige van hun aangestelden) kunnen aansprakelijk gesteld worden voor enige schade, rechtstreeks of onrechtstreeks, die het gevolg is van de toegang tot, de consultatie of het gebruik van de informatie en de gegevens vermeld in deze publicatie of op de websites www.kbcam.be en www.kbcsecurities.be. KBC Bank sluit niet uit dat zij of een andere vennootschap die deel uitmaakt van de KBC-groep een wezenlijk financieel belang heeft (o.a. door kredietverlening) ten aanzien van de onderneming die het voorwerp is van de aanbeveling en/of optreedt als marktmaker of liquiditeitsverschaffer in de financiële instrumenten van deze onderneming en/of zakenbankactiviteiten uitvoert voor deze onderneming. De verloning van de KBC Private Banking aandelenstrateeg en analist aandelen- en opties is echter niet gelieerd aan de resultaten van enige van deze activiteiten noch hebben de KBC Private Banking aandelenstrateeg en analist aandelen- en opties toegang tot enige informatie hierover aangezien deze strikt gescheiden en op andere locaties worden uitgevoerd en informatie-uitwisseling hierover wordt afgeschermd door zogenaamde Chinese walls. Copyright KBC Bank 8