Verslag panelbijeenkomst DNB Toezichtverantwoording 2007 op 10 april 2008 Verslag van de panelbijeenkomst over de door DNB opgestelde Toezichtverantwoording 2007. De vertegenwoordigers van de representatieve organisaties geven via dit overleg advies naar aanleiding van de verantwoording. De instemmingsbevoegdheid ligt bij de ministers van Financiën en Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Aanwezig: Nederlandse Vereniging van Banken Vereniging International Management Services Dutch Fiduciary Association Travelex Bank N.V. Raad van de Effectenbranche Dutch Fund and Asset Management Association Lorentz Company N.V. Euronext Zorgverzekeraars Nederland Verbond van Verzekeraars FOV VB, UvB en Opf Ministerie van Financiën Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid De heer mr. J.Ph.W. Klopper, voorzitter Mevrouw mr. Kellermann De heer drs. R.P. Kleijwegt De heer mr. Th.J.M. Roos De heer J.C.E.M. Maarschalkerweerd RA RO Mevrouw ir. S. Butzke MBA De heer ir. H.B. Blommers MBA De heer ir. H.M. Kooy, secretaris 1
1. Welkom door mr. J.Ph. W. Klopper De heer Klopper heet alle aanwezigen van harte welkom bij de panelbijeenkomst en introduceert de deelnemers van DNB en enkele nieuwe deelnemers van de brancheorganisaties. De heer Klopper memoreert het overlijden van Dirk Witteveen. 2. Vaststellen agenda De heer Klopper brengt in herinnering dat tijdens de evaluatie van het functioneren van het adviserend panel is afgesproken dat meer (beleids)inhoudelijke onderwerpen op de agenda zouden worden geplaatst. DNB heeft daarom agendapunt 6, Thema s DNB Toezicht 2008, opgenomen. Van de sectoren zijn geen voorstellen dienaangaande ontvangen. 3. Voorstel wijziging Huishoudelijk Reglement De heer Klopper geeft aan dat een voorstel tot wijziging van het Huishoudelijk Reglement is geagendeerd naar aanleiding van de evaluatie het functioneren van de panels. Het Huishoudelijk Reglement wordt met deze wijzigingen tevens in lijn gebracht met de Wft en Pw. Spreker vraagt of deelnemers opmerkingen hebben bij de voorgestelde wijzigingen. Euronext heeft drie opmerkingen: a. Euronext is het niet eens is met artikel 3, lid 1, waarin staat dat DNB de selectie van de panelleden bepaalt. De heer Klopper geeft aan dat het probleem is dat niet elke sector een brancheorganisatie heeft, waardoor onduidelijkheid kan ontstaan over wie de sector mag vertegenwoordigen. Om die reden staat in het reglement dat DNB de knoop zal doorhakken. Spreker doet de toezegging dat DNB waar mogelijk een indicatie uit de sector zal overnemen. b. Euronext stelt voor om in artikel 5, lid 5, de zinsnede naar het oordeel van de voorzitter te schrappen. De heer Klopper geeft aan dat dit akkoord is. c. In relatie tot artikel 7 memoreert Euronext dat is afgesproken in het verslag dat op de website wordt geplaatst alleen namen van organisaties worden genoemd en geen privépersonen. De heer Klopper bevestigt dit. Dufas heeft eveneens drie opmerkingen: a. Dufas merkt op dat in artikel 2 de verwijzing naar de wet- en regelgeving is verdwenen. In plaats daarvan is een opsomming van de rol en het doel van het adviserend opgenomen. Spreker vraagt zich af of de tekst overeenkomt. De heer Kooy bevestigt dat de opsomming inhoudelijk overeenkomt met de tekst van de wetgeving. De heer Blommers vult aan dat de voorliggende tekst zelfs ruimer is. De deelnemers concluderen dat de voorgestelde tekst kan blijven staan. b. Dufas stelt voor om in artikel 5, lid 3, de tweede zin te schrappen. Alle deelnemers zijn het hiermee eens. 2
c. Dufas vindt de voorgestelde formulering van artikel 5, lid 7, te arbitrair. Spreker ziet de termijn liever beperkt tot twee weken. Daarnaast zou de zinsnede bij uitzondering moeten vervallen. Euronext en de REB sluiten zich hierbij aan. De heer Klopper stelt voor om desondanks de tekst te handhaven. Voordelen zijn: i) het debat wordt met alle partijen gevoerd en ii) het advies kan worden meegenomen in de begroting. De panelbijeenkomst is een speciaal kanaal voor het geven van advies over de begroting. De heer Blommers vult aan dat tijdens de evaluatie van het panel gezamenlijk tot de woordkeuze bij uitzondering is gekomen. De heer Klopper doet de toezegging dat het artikel de eerste keer flexibel zal worden toegepast. Bij de volgende panelbijeenkomst kan worden bekeken hoe het proces is gegaan. De REB vraagt zich af wat het probleem is, omdat partijen niet te pas en te onpas van het artikel gebruik zullen maken. Het Verbond geeft aan dat zij gevoelig is voor de argumenten van de heer Klopper. Spreker brengt in dat het mogelijk moet zijn om een debat te hebben. Dufas, Euronext en de REB merken op dat het hier vaak sectorspecieke zaken betreft die billateraal kunnen worden afgehandeld. Het Verbond stelt dat ook dan een dialoog belangrijk is, omdat sectorspecifieke zaken een precedentwerking kunnen hebben naar andere sectoren. De heer Klopper vult aan dat de dialoog ook belangrijk is bij intra-sector onderwerpen. Spreker stelt de formulering van het artikel om te draaien, namelijk dat het de intentie is dat onderwerpen in het panel worden besproken en daarbij op te nemen dat schiftelijke adviezen binnen 14 dagen door DNB kunnen worden meegenomen in het begrotingsproces. Alle deelnemers gaan akkoord met deze formulering. 4. Status afspraken en adviezen De heer Klopper vraagt of er opmerkingen zijn over de actielijst. De NVB merkt met betrekking tot punt 15 op dat de tekst in de gepubliceerde begroting niet correct is aangepast. De NVB geeft aan dat het niet gaat over het punt instellingen moeten aantonen hoe zij voldoen aan principes, maar over het punt instellingen moeten aantonen hoe zij de principes implementeren. De heer Klopper bevestigt dit. Vervolgens vraagt de heer Klopper of er opmerkingen zijn over de lijst met adviezen. Het Verbond merkt bij advies 11 op dat het Verbond om pragmatische redenen heeft ingestemd met het voorstel van DNB om van herverzekeraars geen aparte categorie te maken, zolang de parameters voor de versleuteling niet worden aangepast. De REB vraag naar de stand van zaken met betrekking tot advies 15. De REB geeft aan dat zij de tarieven voor 2008 graag wil bespreken. De heer Klopper antwoordt dat, gezien de bijzondere omstandigheden in deze sector, een bilateraal overleg over de effecten zal worden gepland. De heer Kooy vult aan dat het bilaterale overleg met Euronext reeds plaatsvindt. 3
5. Toezichtverantwoording DNB 2007 De heer Klopper introduceert de bespreking van de toezichtverantwoording over 2007. Een belangrijke verbetering ten opzichte van vorige verantwoording is het opnemen van de kostenontwikkeling over meerdere jaren (conform advies van het panel). De ZBO-verantwoording 2007 is op 29 februari jl. goedgekeurd door de Raad van Commissarissen en vervolgens ter instemming verstuurd naar de ministers van Financiën en Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De ministers hebben per brief van 18 maart jl. ingestemd met de ZBO-verantwoording 2007 van DNB. Op 2 april jl. heeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA) plaatsgevonden. Er is sprake van een overschrijding van EUR 5,5 miljoen van de totale toezichtbegroting. Dit wordt verzoorzaakt door de extra toezichtspecifieke inspanningen rond de overname van ABN AMRO. Bij de voorliggende ZBO-verantwoording moet worden bedacht dat de daarin beschreven ontwikkelingen op de financiële markten de situatie tot en met 13 maart 2008 weergeven. De ontwikkelingen sindsdien zijn dus niet meegenomen, aldus spreker. De heer Blommers geeft aan de hand van een presentatie een toelichting op de toezichtverantwoording, waarbij wordt ingegaan op de belangrijkste resultaten, kosten en de financiering van het toezicht over 2007. Tevens wordt ingegaan op de meerjarige kostenontwikkeling van de begroting 2004 begroting 2008. De heer Klopper meldt dat de presentatie aan de deelnemers zal worden verstuurd. Het Verbond meldt dat de positieve ombuiging in de kosten een goede ontwikkeling is. Het Verbond heeft een aantal vragen en opmerkingen: a. Het Verbond vraagt met welke groep verzekeraars wordt gestart voor de self-assessment. De heer Roos antwoordt dat het een nieuw instrument betreft. Om praktische redenen is met naturauitvaartverzekeraars begonnen. b. Het Verbond vraagt of al kan worden gemeld wanneer het toezicht op herverzekeraars wordt ingevoerd. De heer Roos geeft aan de het parlement hierover beslist en dat hierover nog geen zekerheid bestaat, maar dat de verwachting is dat dit toezicht rond 1 juli 2008 start. c. Op pagina 18 staat dat de uitkomsten van QIS3 aangeven dat Solvency II tot hogere kapitaaleisen zal leiden. Het Verbond merkt op dat de heer Knot van DNB eerder heeft aangegeven dat de invoering van Solvency II gemiddeld niet tot hogere kapitaaleisen zou leiden. De heer Roos geeft aan dat deze constatering juist is, maar dat QIS3 laat zien dat het instrument nog onvoldoende is toegesneden op zorgverzekeraars. QIS4 zou een betere uitkomst moeten laten zien. d. Op pagina 19 staat dat de administratieve lasten door de invoering van de nieuwe staten worden verlaagd. Het Verbond merkt op dat dit nog wel in de praktijk moet blijken. De heer Roos bevestigt dat dit is gemeten aan de hand van de methodiek van Actal. Uit de sector zijn inmiddels wel signalen binnengekomen dat de velden in de verslagstaten beter aansluiten bij de jaarrekening 4
van de verzekeraars. Het Verbond merkt verder op dat verzekeraars niet hebben meegedaan aan een test, maar aan een vrijwillige invuloefening. e. Ten slotte merkt het Verbond op dat zij het gevoel heeft dat DNB positiever is over API s dan het Verbond. Het Verbond adviseert DNB om hierover een bilaterale vervolgsessie te organiseren. Mevrouw Kellermann zegt toe hier graag verder over te spreken. De NVB meldt, gezien het belang van goed toezicht rond ontvlechting ABN AMRO in het begrotingspanel van oktober bij de bespreking van de begroting 2008 onder voorwaarden ingestemd te hebben met extra fte s. Dit onderstreept het belang dat NVB hecht aan dit onderwerp. De NVB kan echter niet nu in deze vergadering akkoord gaan met de nu voorgestelde toerekening van de overschrijding 2007 aan de banksector. Onder de leden van de NVB bestaat op dit punt nog geen consensus, zeker niet bij deze summiere toelichting. De heer Klopper merkt op dat de kosten verder kunnen worden toegelicht. De verrekening met de markt is echter een gegeven. Omslag vindt plaats volgens de daarvoor bestaande methodiek. Dit punt raakt uiteraard aan de leges-discussie. Voor 2007 is het toenmalige wettelijke kader echter bepalend, aldus spreker. De NVB betwijfelt echter of het toepassen van de reguliere sleutel voor deze uitzonderlijke situatie gepast is. De NVB adviseert DNB om over dit punt nader bilateraal overleg te hebben. De heer Klopper reageert dat DNB altijd openstaat voor overleg. Dufas heeft twee opmerkingen: a. Dufas geeft aan dat zij kennis heeft genomen van het antwoord op de structurele onderschrijding. Spreker had echter gehoopt op een ander antwoord en adviseert DNB om hier nogmaals kritisch naar te kijken. DNB heeft niet voor niets ruimte gezien om andere prioriteiten te stellen. De heer Klopper zegt toe dat DNB hier nog eens naar zal kijken. b. Op pagina 28 wordt melding gemaakt van het onderzoek naar vastgoedinstellingen. Dufas adviseert DNB om de uitkomsten van het onderzoek met Financiën te delen. De REB heeft drie punten: a. De REB merkt op dat uit het overzicht in bijlage 3 op pagina 52 blijkt dat de kosten van ondersteunende activiteiten ten opzichte van de begroting naar verhouding behoorlijk zijn toegenomen. De heer Blommers geeft aan dat in het overzicht de juridische activiteiten per abuis bij ondersteuning staan, terwijl deze in de begroting onder de primaire activiteiten waren opgenomen. Als dit wordt meegenomen, blijkt de verhouding nagenoeg gelijk. Spreker zegt toe dat een nieuwe tabel aan de panelleden zal worden verstuurd. De heer Blommers bevestigt dat extra kosten in de ene silo niet via ondersteuning bij andere sectoren terecht komen. De heer Blommers licht verder toe dat DNB tot en met 2007 een oude systematiek van kostentoerekening hanteerde. De systematiek voldeed aan een juiste toerekening, maar gaf 5
onvoldoende inzicht aan primaire divisies om te sturen op ondersteunende kosten. Een nieuwe systematiek lost dit probleem met ingang van 2008 op. Er bestaat transparantie over de omvang van de afgenomen diensten en de prijs van de ondersteunende diensten. Dufas merkt op dat de regel met facilitaire diensten een overschrijding laat zien. De heer Blommers licht toe dat dit wordt veroorzaakt door een reorganisatievoorziening. De voordelen volgen later. Daartegenover ontstaan echter hogere kosten als gevolg van extra afschrijvingen in verband met de verbouwing van het DNB-pand in Amsterdam. De deelnemers adviseren DNB om te blijven werken aan de verbetering van de verhouding tussen primaire en ondersteunende kosten. b. De REB vraagt hoe de leges in de begroting zitten. De heer Klopper licht toe dat meer kosten aan individuele instellingen worden doorbelast voor onder meer vvgb s en toetsingen. Dit betreft echter nog steeds een relatief klein deel van de totale kosten. c. De REB adviseert Financiën om bekijken of de normstelling voor de taakstelling kan worden aangescherpt. Aanleiding is de toegenomen inflatie, waardoor instellingen bij een taakstelling van 8% toch met een nominale stijging van kosten zullen worden geconfronteerd. VIMS en DFA hebben namens de trustkantoren vijf punten: a. VIMS en DFA merken op dat de overschrijding van het trusttoezicht niet aan de sector is gemeld en adviseren om de sector in de toekomst in kennis te stellen van dergelijke overschrijdingen. De heer Blommers licht toe dat DNB een formele meldingsplicht heeft aan Financiën, maar dat DNB in de toekomst ook de sector zal informeren. De heer Roos merkt overigens op dat het de bedoeling was dat de sector zou worden geïnformeerd en zal checken waarom dit niet is gebeurd. b. De overschrijding heeft betrekking op het repressieve deel van het toezicht. DNB wordt gevraagd of de rekening niet bij Financiën zou moeten worden neergelegd. De heer Klopper begrijpt de redenering, maar legt uit dat het mechanisme anders werkt. Zoals eerder afgesproken, is er namelijk voor een periode van 4 jaar een vast percentage afgesproken voor de overheidsbijdrage. c. Op pagina 7 wordt gemeld dat de risicoprofielen met de instellingen worden besproken. De trustkantoren geven aan dat zij dit nog niet hebben gemerkt. Mevrouw Kellermann licht toe dat hier wordt bedoeld dat de profielen die in FIRM zijn vastgelegd met de instellingen worden besproken. De heer Roos vult aan dat ook integriteittoezicht een categorie in FIRM is. DNB zal aandacht besteden aan de bespreking met de instellingen van deze profielen, aldus spreker. d. Op pagina 9 wordt gesproken over workshops over principegebaseerd toezicht. De trustkantoren zijn niet bij dergelijk workshops betrokken. De heer Roos licht toe dat dit afhangt van de situatie. In 2008 zullen alsnog workshops worden georganiseerd. e. VIMS en DFA adviseren Financiën om de evaluatie van de herziening van de Wtt begin 2009 af te ronden. Mevrouw Borburgh (Financiën) bevestigt dat dit de planning is. De sector krijgt de mogelijkheid om voor oktober 2008 punten in te brengen. 6
ZN geeft aan dat zij blij is met het positieve verschil ten opzichte van de begrote kosten. Anderzijds verwijst spreker naar de onzekerheden voor zorgverzekeraars (zie pagina 18 van de verantwoording). ZN adviseert DNB om de risico s ten aanzien van de DBC-systematiek gezamenlijk met ZN te bespreken en richting de overheid te communiceren. De heer Roos neemt het advies over. Verder merkt ZN op dat zij DNB erkentelijk is voor de opmerking over QIS4 op pagina 19. De FOV heeft drie opmerkingen: a. Op pagina 7 wordt melding gemaakt van Open Boek. De FOV geeft aan geen behoefte te hebben aan een dergelijk instrument. De heer Klopper reageert dat er ook andere gebruikers zijn en dat dit de eerste keer is dat DNB een dergelijk instrument beschikbaar heeft gesteld. De FOV adviseert DNB om Open Boek te evalueren, inclusief de kosten / baten. De REB sluit zich hierbij aan. De heer Klopper geeft aan dat een evaluatie zeker zal plaatsvinden, maar dat hij zich niet kan voorstellen dat DNB in het huidige informatietijdperk niet over een dergelijk instrument beschikt. b. De FOV adviseert DNB om de registers op de website beter toegankelijk te maken. c. Op pagina 48, bijlage 1, wordt gesproken over de sluiting van kantoor Apeldoorn. De FOV heeft signalen gekregen dat er toch een extra kantoor beschikbaar blijft en vraagt of dit het pand in Apeldoorn betreft. De heer Klopper licht toe dat DNB geen kantoor in Apeldoorn handhaaft, maar dat op een nader te bepalen plaats in het midden van het land een telewerklocatie in gebruik zal worden genomen. Euronext merkt op dat advies 15 over MiFID moet blijven staan. De heer Klopper geeft aan dat een advies blijft staan zolang dit nog niet is afgehandeld. De heer Blommers geeft een samenvatting van de adviezen van de panelleden (zie bijlage, Lijst met adviezen). 6. Thema s DNB Toezicht 2008 De heer Klopper introduceert het agendapunt en geeft aan dat bij de stukken een brochure is gevoegd met thema s voor het DNB Toezicht in 2008. De heer Roos licht de thema s toe via een korte presentatie. De NVB adviseert Financiën om met de NVB te overleggen over de reikwijdte van het toezicht in verband met de introductie van niet-bancaire betaalinstellingen. Hierover zou volgens de NVB ook contact moeten zijn met Justitie en de Nma. Het Verbond heeft vijf punten: 7
a. Het Verbond geeft aan dat de kredietcrisis als zelfstandig thema wordt gemist. De heer Roos reageert dat dit samenhangt met het tijdstip dat het stuk is geschreven. In de thema s zitten echter veel raakvlaken met de kredietcrisis. De heer Klopper geeft aan dat de beschreven thema s niet bedoeld zijn als antwoord op de kredietcrisis. De heer Kleijwegt vult aan dat binnen zijn divisie op dit moment circa 25 medewerkers specifiek kijken naar allerlei onderwerpen die samenhangen met de kredietcrisis. b. Het Verbond meldt dat het goed is dat er aandacht is voor fraudebestrijding en geeft aan graag op dit punt te willen samenwerken. c. Op pagina 8 van de brochure staan aanhalingstekens bij grote verzekeraars. Het Verbond vraagt wat de betekenis is van de aanhalingstekens en vraagt of dit thema alleen bij grote verzekeraars speelt. De heer Roos antwoordt, dat het hier gaat om complexe beleggingsproducten, die doorgaans alleen door grote verzekeraars worden ingezet. Het aanhalingsteken is een type-fout. d. Het Verbond vraagt of DNB iets meer kan zeggen over het onderzoek naar inkomens- en verzuimverzekeringen. De heer Roos meldt dat het hier met name gaat over nieuwe producten. DNB bekijkt wat de consequenties zijn voor het prudentiële toezicht. e. Op pagina 7 staat dat verzekeraars vanaf 18 januari toegang krijgen tot de nieuwe verzekeringsstaten. Het Verbond geeft aan dat dit in februari was. De heer Roos bevestigt dit. De REB heeft twee punten: a. De REB vraagt of Bazel II een onderzoek of een thema is. De heer Roos antwoordt dat het beide is. De REB geeft DNB mee om eerst te bekijken of Bazel II gaat lopen. b. De REB geeft aan dat de Association of Proprietary Traders graag expertise ter beschikking stelt voor het bepalen van de waarde van complexe producten. De heer Klopper bedankt de REB voor dit aanbod. Op een vraag van Dufas over de ICAAP-modellen meldt de REB dat hierover nauwe samenwerking met DNB heeft plaatsgevonden. Travelex Bank vraagt of DNB in haar toezicht vooruit gaat lopen op het feit dat de bankgarantie niet meer verplicht is de Payment Service Directive (PSD) wordt geïmplementeerd. De heer Roos geeft onder voorbehoud aan, dat het er op lijkt dat de bankgarantie zou kunnen gaan vervallen. DNB kan echter in het toezicht niet op toekomstige regelgeving vooruitlopen. De heer Klopper vult aan dat uit hoofde van de PSD ook nieuwe toezichteisen zullen worden gesteld. Er zal op die wijze naar verwachting iets terugkomen voor het vervallen van de bankgarantie. 8
Euronext merkt op dat het toezicht door de invoering van MiFID niet wijzigt, maar dat er categorieën instellingen verdwijnen en bijkomen. De heer Klopper geeft aan dat wordt uitgewerkt hoe DNB dat gaat doen. 7. Rondvraag Het Verbond adviseert Financiën om het onderzoek naar de internationale kosten van toezicht, dat op 1 november 2007 met de Tweede Kamer is besproken, nog een keer met de sector te bespreken. De NVB vraagt in hoeverre Bazel II effect heeft op de grondslag voor de verrekening van de kosten. De heren Klopper en Kleijwegt zeggen toe dat DNB hier naar zal kijken. Refererend aan het verzoek van enkele deelnemers om te bekijken of de bezuinigingstaakstelling voor de toezichtkosten van DNB kan worden vergroot, rond de heer Klopper de bijeenkomst af met twee boodschappen: a. DNB begrijpt de oproep tot verdere kostenreductie. DNB heeft in dat verband sinds 2004 echter al laten zien dat zij kostenbeheersing serieus neemt. b. Als u hier de deur uitstapt en weer midden in de orkaan van de financiële crisis staat, denkt u dan nog eens terug aan de oproep en de maatschappelijke belangen die op het spel staan. Bijlagen: 1. Actielijst adviserend panel (gezamenlijke lijst voor alle panelbijeenkomsten): naar aanleiding van overleg op 10 april 2008 zijn actiepunten 25 28 toegevoegd. 2. Lijst met voortgang adviezen (gezamenlijke lijst voor alle panelbijeenkomsten): naar aanleiding van overleg op 10 april 2008 zijn adviezen 28 40 toegevoegd. 9