HANDBOEK EENDELOGIE Cursus Eendwijzer Vrjaar 2004
Inhudspgave Vrwrd...4 Eendrijden, een filsfie...5 Materialen...6 Gietijzer en staal...6 Andere metalen...8 Andere materialen...9 Bevestigingsmiddelen...11 Buten en meren...11 Brgmateriaal...12 Andere brgingen...13 Gereedschappen...14 Mntagegereedschap...14 Bijznder gereedschap...15 Hulpmiddelen...16 Carrsserie...18 Cnstructie...18 Scharnieren...19 Oeps!...19 Het chassis...20 Cnstructie...20 Besturing...21 Hbbel krak!...22 De mtr...24 Werking...24 Olie...25 Onderdelen...26 Kleppen...27 De kppeling...29 Een wat?...29 Vervangen...30 De versnellingsbak...31 Beschrijving...31 Onderhud...32 Aandrijfassen...33 Het brandstfsysteem...35 Onderdelen...35 ûs ben zûnig...36 Het uitlaatsysteem...37 Werking...37 Mntage...38 Het remsysteem...39 Werking...39 Ontluchten...40 Vrrem...41 Achterrem...42 Het elektrisch systeem...44 Onderdelen...44 Starten...45 Verlichting...45 Veiligheid...46 De ntsteking...48 Hgspanning...48 Cntactpuntjes...49 Tijdstip...50 Lassen...52 Inleiding...52 Veiligheid...54 Het lassen...54 Lastechniek...56 28/09/04 2
Accessires...58 Veilig werken...59 Persnlijke bescherming...59 Werkmethden...60 Vleistffen...60 Chassisnummer...70 Kentekens...70 Nawrd...71 28/09/04 3
Vrwrd Er zijn sinds de intrductie van de Citrën 2CV in 1948 vele publicaties verschenen ver deze beremde paraplu p wielen'. Vele technische handbeken, plaatjesbeken, reisverslagen en geschiedkundige beken rlden de afgelpen tientallen jaren al van de persen. Dit handbek Eendlgie is vr 2CV-liefhebbers en -rijders tch een welkme aanvulling, mdat niet alleen de beginnende sleutelaar er ged mee uit de veten kan, maar k van nut is vr diegenen, die hun aut vlledig willen gaan restaureren. Nu de Deux Chevaux (en de afgeleide types, want k de Dyane, Méhari en Ami kmen ruimschts aan bd) uit prduktie is, is het van belang dat de ng rijdende 2CV's behuden wrden, zdat k niet-eendrijders in de vlgende eeuw kunnen blijven genieten van dit unieke stuk autmbiel-histrie. Het is aan de 2CV-rijders van nu m dit waar te maken. Eend-rijden is genieten, maar een Eend is, zeker als hij wat uder wrdt, ngal nderhudsgevelig. Peridiek nderhud en reparaties zijn ndzakelijk m de aut vr een vregtijdig einde te beheden. Zelf sleutelen aan de 2CV is niet alleen leuk, maar k gemakkelijker dan vaak wrdt verndersteld. De vereniging de alternatieve garage Het Eendeëi, geeft sinds 1976 cursussen ver het nderhud aan de Citrën 2CV. Dit handbek is in de eerste plaats bedeld als handleiding bij die cursus, maar is k znder de cursus te vlgen een uitstekend naslagwerk bij het plssen van prblemen aan de 2CV. Schriftelijke infrmatie ver het Eendeëi en/f de cursussen kunt u aanvragen bij: HET EENDEEI, Pstbus 2210, 3000 CE Rtterdam, NEDERLAND. 28/09/04 4
Eendrijden, een filsfie De geschiedenis van de Citrën 2CV mag inmiddels bij velen als bekend beschuwd wrden. In de afgelpen jaren zijn vele beken en artikelen verschenen ver de ntstaansgeschiedenis van s werelds beremdste autmbiel. De geestelijke vader van de Eend, Pierre Bulanger, kreeg in 1935 van Citrën de pdracht een gebruiksvrwerp p wielen te ntwerpen, dat met een minimaal brandstfgebruik een maximale heveelheid gewicht p een zeer cmfrtabele wijze mest kunnen transprteren. Het prject kreeg de naam TPV (Tute Petite Viture). Het uiterlijk van de aut speelde een ndergeschikte rl. Diverse TPV-prttypen zagen vr de Tweede Wereldrlg het daglicht. Tijdens de rlg werd er, in het geheim, slechts p de tekentafel verder gewerkt aan deze Franse Vlkswagen'. Op 8 ktber 1948 werd de nieuwe Citrën fficieel ten dp gehuden p de Parijse autsaln. De wereld reageerde in eerste instantie geschkt; tch liepen de wachttijden vr een nieuwe 2CV in Frankrijk al heel snel p tt twee jaar en dr die enrme vraag duurde het ng bijna vijf jaar vrdat de eerste Eenden p de Nederlandse wegen verschenen. Ok in ns land werd de Eend-rijder als een znderling beschuwd. Het was dan k niet verwnderlijk dat de Eendrijders elkaar pzchten en zich verenigden in de 2CV-Club-Nederland. In diverse Ster-ritten en puzzeltchten knden de berijders hun speciale aut-liefde met elkaar delen. In de jaren zestig en zeventig was de Eend de tweedehands aut bij uitstek vr de armlastige student. Het nderhud kstte bijna niets, mdat het ding met hamer en plakband eenvudig was te repareren. Ok Rtterdam kende in het begin van de jaren zeventig veel fanatieke Lelijke-Eend-rijders. Eenvan hen, Jhn de Vree, van berep autmnteur, was het snel zat m steeds maar weer zijn vele Eend-rijdende kennissen te meten helpen met sleutelen. Hij beslt vr zijn kennissenkring een cursus sleutelen aan de Eend te geven. De cursus werd mgedpt in de Cursus Eendlgie' en was binnen een mum van tijd een drslaand succes. Al snel werd beslten een garagebx te huren, waar een ieder drg kn sleutelen. Met deze actie was de Vereniging de alternatieve Garage Het Eendeëi' gebren. Het Eendeëi is in de afgelpen 2 decennia enrm gegreid. Zij beschikt inmiddels ver een garage-, magazijn- en ntmetingsruimte in Rtterdam en in Gendringen (Gld). Met het stijgen van het ledental steeg k het aantal cursisten bij de ng immer flrerende cursus Eendlgie. Het karakter van de cursus is in de afgelpen jaren sterk veranderd. Ging het er bij de eerste cursussen vrnamelijk m he men het ding rijdend kn huden', mmenteel ligt het accent meer p kennis van het vertuig en de veiligheid ervan. Naast de cursus Eendlgie kent het Eendeëi de cursussen vr gevrderden en lassen. De nderwerpen van deze cursussen zijn in dit bek pgenmen. In de cursus wrdt, zlang het m algemene begrippen gaat, de term 2CV gehanteerd. Het betreft namelijk een handbek vr alle A-typen. Wanneer iets specifiek is vr een bepaald type, dan geven we dit zveel mgelijk aan met de daarbij hrende benaming. De basis van de Eend is gedurende al die jaren gelijk gebleven, vier wielen met een tentdakje en wat platen aan de zijkanten. Het vert te ver m alle wijzigingen hier te nemen, we zuden er ngetwijfeld een paar vergeten. In de diverse hfdstukken wrdt daar af en te wel iets ver pgemerkt. We zijn ervan uit gegaan dat de bezitter van een Bestel-Eend bijvrbeeld zelf al tt de cnclusie is gekmen, dat zijn f haar ververmiddel geen rldakje heeft. Die kan het specifieke nderhud daarvan dus verslaan. 28/09/04 5
Materialen In dit hfdstuk vertellen we uit welke materialen de 2CV is samengesteld. Achtereenvlgens beschrijven we de eigenschappen van een bepaald materiaal, welke nderdelen daarvan gemaakt zijn, he dit materiaal te bewerken is en sms waarm juist dit materiaal gebruikt is. Gietijzer en staal gietijzer staal plaatstaal smeedstaal gietstaal gereedschapsstaal verenstaal restvaststaal Andere metalen nikkel chrm kper/messing brns aluminium ld Andere materialen wrijvingsmateriaal glas rubber plastics lak en verf papier linnen stelen en banken Gietijzer en staal Deze beide materialen hebben als vereenkmst dat ze vr het grtste deel bestaan uit het element ijzer (Fe) met een kleine heveelheid klstf. Het beslissende nderscheid tussen staal en ijzer wrdt gemaakt dr het percentage waarin deze klstf in het metaal vrkmt. Is dit het percentage lager dan 1,9 dan spreekt men van staal, bven de 1,9 % kmt het materiaal vrijwel uitsluitend in de vrm van gietijzer vr. De verschillen ntstaan bij de fabricage. In de hgven wrdt ijzererts, dat in feite bestaat uit ijzerxyde vermengd met steenachtige materialen, dr middel van ckes (klstf) gereduceerd tt ruwijzer. Dr de ckes bevat het ruwijzer echter veel klstf (4-5 %). Bij de fabricage van staal wrdt het klstfpercentage teruggebracht dr lucht f zuurstf dr het vleibare ruwijzer te blazen, waardr de klstf tt kldixyde wrdt. Wrdt het ruwijzer gebruikt als basismetaal vr gietijzer dan wrdt het ruwijzer in de vrm van gietelingen aan de gieterij geleverd die het materiaal vóór het gieten p de gewenste samenstelling brengt. Gietijzer Gietijzer is een materiaal dat klstf bevat in de vrm van grafiet. Het klstfpercentage varieert tussen de 2 en 4 prcent. Dr de aanwezigheid van de klstf is het slijtvast. Die eigenschappen maken het mgelijk m een (aluminium) zuiger met grte snelheid heen en weer te laten gaan in een cilinder die van dit metaal is gemaakt. Het materiaal wrdt, zals de naam al zegt, gegten. Twee aan elkaar gehechte halve mallen van speciaal cement vrmen de gietmal. Daarin wrdt het vleibare gietijzer gegten. Na afkeling wrden de twee mallen verwijderd en heeft men een ruwe cilinder waar de kelribben reeds pzitten. Gietijzer ziet er ruw uit drdat de krrelige structuur van het cement er p afgetekend is. De binnenzijde van de cilinder wrdt dan p maat gedraaid en gehnd en naderhand wrdt er een passende zuiger bij gezcht. Dr de aanwezigheid van de grafiet is gietijzer k brs. Wanneer je een cilinder p een betnnenvler laat vallen, breekt er bijna zeker een stuk af. Gietijzer rest uiteraard k, maar veel minder dan plaatstaal (vreger maakte men strtbakken van gietijzer!). We zetten de vr- en nadelen even p een rijtje: 28/09/04 6
Vrdelen: makkelijk in ingewikkelde vrmen te gieten; hge slijtvastheid; vervrmt nauwelijks bij hgere temperatuur. Nadelen: is breekbaar; kan niet ged tegen trekbelasting; meilijk te lassen. Tepassingen zijn nder andere: cilinders; remcilinders; remtrmmels. Staal We nderscheiden in dit hfdstuk krtheidshalve; plaatstaal, smeedstaal, gietstaal, gereedschapsstaal en verenstaal. De bvengenemde staalsrten hebben een srtelijk gewicht van ca. 7,8 kg/dm3 en dat betekent dat 1 dm3 staal 7,8 keer zwaarder is dan 1 dm3 water. Plaatstaal Dit bevat nauwelijks klstf en is dus betrekkelijk zacht. Het eindprduct van de hgvens bestaat uit grte platen die gewalst zijn tt bepaalde standaard diktes. In de Citrënfabriek kan men met behulp van bepaalde mallen in grte hydraulische persmachines de vlakke platen mvrmen tt bijvrbeeld spatbrden f deuren. Wanneer men hiervr het veel hardere gereedschapsstaal zu prberen te gebruiken, dan lukt het ng wel m daarvan dunne platen te maken, maar m die tt een spatbrd te verbuigen lukt niet. Het staal is te hard en scheurt f breekt tijdens het buigen. Met andere wrden, he harder staal is, des te makkelijk breekt het tijdens bewerkingen. Vr het chassis en de carrsserie van de 2CV heeft men plaatstaal gebruikt van 0,5 tt 1 mm dik. Tijdens het ntwerpen prbeerde men het ttale gewicht van de Tute Petite Viture beneden de 400 kg te huden. Om tch vldende sterkte te krijgen in het plaatwerk, werden er prfielen in geperst. Een mi vrbeeld hiervan is de ribbelkap. Het chassis is plaatstaal van 1 mm en de cnstructie bestaat in feite uit twee lange kkers verbnden van links naar rechts dr een bven- en nderplaat. De vrdelen van plaatstaal ng eens p een rijtje: de prijs van plaatstaal is laag; het is gemakkelijk te persen in allerlei vrmen; het is ged met elkaar te verbinden dr lassen; Maar zals altijd staan daar k nadelen tegenver. het vervrmt makkelijk bij aanrijdingen; plaatstaal rest erg snel. Rest is een verbinding van ijzer met zuurstf, met een mi wrd nemt men dit xide. Het betekent dat het staal vergaat in een ander materiaal en hierbij k allerlei gede eigenschappen verliest. Bijna alle metalen hebben deze vervelende eigenschap, maar smmige metalen beschermen zichzelf met een laagje xide. Staal blijft xideren tt er niets meer van ver is. Dr allerlei restwerende behandelingen, waarver verderp in dit bek meer, ziet men kans m dit xidatieprces geheel f gedeeltelijk te vertragen. Smeed- en gietstaal Het is in principe mgelijk m een stalen vrwerp met een willekeurige vrm van verspanende bewerkingen uit een massief stuk te vervaardigen. Bij machinenderdelen met uiteenlpende afmetingen zals b.v. een krukas zu dit betekenen dat er veel materiaal verspaand met wrden. Daarm wrden stalen nderdelen die een meilijke vrm hebben, gesmeed f gegten. Smeedstaal Bij het smeden wrdt een gleiend stuk staal in een stalen matrijs in de juiste vrm geperst. Als het z ntstane nderdeel is afgekeld kan het verder wrden nabewerkt. Aan smeedstaal is meestal chrm en nikkel tegevegd m de sterkte te verhgen. Behalve vanwege fabricagetechnische reden wrdt smeedstaal k tegepast mdat de materiaalstructuur dr het smeden wrdt verbeterd, waardr het slagvast is. Het materiaal wrdt tegepast in: krukassen; 28/09/04 7
drijfstangen; diverse gereedschappen zals hamers, beitels en tangen. Wanneer smeedstaal te heet wrdt gestkt, dan wel te snel wrdt afgekeld tijdens het hardingsprces, bestaat het risic dat het te hard wrdt en dan wrdt het net als gietijzer brs. Gietstaal Het kan zijn dat we een nderdeel meten maken dat een zdanige vrm heeft dat het niet te smeden is. Ok is het mgelijk dat de belasting van het nderdeel te hg is m het van gietijzer te maken maar niet hg geneg m de ksten van een smeedstuk te rechtvaardigen (warmsmeedmatrijzen zijn erg duur). In z'n geval passen we gietstaal te. In tegenstelling tt gietijzer heeft gietstaal een veel lager klstfpercentage. Hierdr is het smeltpunt hger dan gietijzer en is het in vleibare testand veel strperiger. Hierdr kunnen er met de nrmale giettechnieken alleen massieve gietstukken f gietstukken met grte wanddikten van gemaakt wrden. Mits de samenstelling ged wrdt gekzen is het ged te lassen. Tepassingen zijn: fusees; wielnaven; stuurhuizen. Gereedschapsstaal De naam verraadt al waarvr dit gebruikt wrdt. Dr teveging van enkele prcenten chrm en/f vanadium krijgt dit staal wat andere eigenschappen. Het is zwel hard, als taai en rest minder snel. De gede mntagegereedschappen zijn hiervan gemaakt. Helaas zijn niet alle steek- f ringsleutels van dezelfde kwaliteit, zelfs niet als er "chrmvanadium" p staat. Verenstaal Uiteraard zijn de veren van de 2CV van dit materiaal gemaakt. Dr teveging van het juiste percentage klstf en na het buigen in de juiste vrmen, wrden de veren gehard. Zij kunnen dan extreem belast wrden znder te scheuren, te breken, f blijvend van vrm te veranderen. Behalve de veren die vr het rijcmfrt zrgdragen zitten er k ng allerlei kleine veertjes in de 2CV verwerkt. Deze veren wrden van verenstaaldraad gemaakt. Dit draad wrdt gemaakt dr een draad dr een stuk gehard staal te trekken waarin een gat zit met een kleinere diameter dan het uitgangsmateriaal. Hierdr wrdt de draad sterk vervrmd (gerekt) en neemt de sterkte enrm te. Deze veertjes wrden meestal niet gehard mdat ze van zichzelf al hard zijn. Tepassingen vinden we bij de zgenaamde kachelptten (een betere benaming is warmtewisselaars). Deze hebben een veertje aan het klepje waarmee ze pen en dicht gaan. De schakelaar van de richtingaanwijzer wrdt dr een veertje p z'n plaats gehuden. Krtm znder veertjes zu het leven van een rijdende Eend minder prettig verlpen. De zwemmende eend wist dit al eerder. Restvaststaal (RVS) Dit materiaal wrdt bij smmige A-typen tegepast in de vrm van wieldppen en bumpers. Het is staal waaraan chrm is tegevegd. (minimaal 12 %) De term restvast is niet helemaal juist, mdat dit materiaal wel degelijk kan resten. Het verschil met gewn staal is dat restvaststaal een xidehuid vrmt die het materiaal van de lucht afsluit waardr het niet verder xideert. De xide die gewn staal vrmt is preus waardr het xideren (=resten) gewn drgaat. Andere metalen Nikkel Dit witte metaal, uiteraard bekend van nze dubbeltjes en kwartjes, heeft als gunstige eigenschap dat het nauwelijks xydeert. In de autmbielindustrie gebruikt men het dan k plaatsen waar xydevrming ngewenst is en dat is bijvrbeeld p de lampvetjes en zekeringhulsjes. Het zu namelijk wel heel lastig zijn m tijdens een lange rit in de regen een keer f wat de lampvetjes te meten schnmaken, mdat dr xydevrming de lichtpbrengst minder wrdt. Deze zijn van messing gemaakt en meestal daarna vernikkeld. Helaas heeft nikkel k minder gede eigenschappen, het is te kstbaar en te zacht m er bijvrbeeld een chassis f plaatwerk van te maken. Chrm Net als nikkel wrdt chrm veel gebruikt m andere metalen mee te bedekken teneinde xydatie van dat metaal tegen te gaan. Daarnaast heeft chrm natuurlijk een decratieve waarde vanwege de glans. Chrm is een hard metaal en wrdt behalve vr decratieve tepassingen k gebruikt m ppervlakken slijtvast te maken. Om andere staalsrten harder te maken wrdt.a. chrm tegevegd. 28/09/04 8
Kper en messing Beide metalen wrden hier tegelijk genemd mdat hierver in het taalgebruik verwarring kan ntstaan. Kper is een zuiver metaal met een rde kleur. Waterleidingen wrden meestal van dit metaal gemaakt. Het wrdt, vanwege die kleur k wel rdkper genemd. Messing heeft een gele kleur. Het bestaat uit kper waaraan zink is tegevegd en dat maakt het wat harder. Een zuiver metaal waaraan een ander metaal is tegevegd nemt men een legering, f alliage. In de 2CV kmt kper vr in alle strmdraden van het elektrische systeem. De draden in de startmtr, dynam, startrelais en spanningsregelaar zijn eveneens van kper. Een buitengewn gede eigenschap van kper is de lage weerstand vr elektrische strm. De sepelheid heeft men zveel mgelijk verbeterd dr een helebel dunne draadjes samen te vlechten tt een dikkere. Brns Dit is een legering van kper en tin, waaraan sms k ng zink is tegevegd. Zwel kper al tin zijn van zichzelf zacht. De beide metalen samengesmlten maken het geheel harder. Het is een metaal wat al heel lang in gebruik is vr vele deleinden. In de auttechniek wrdt het gebruikt als materiaal m glijlagers van te maken. Brns heeft een hge slijtvastheid. Aluminium Zwel de allereerste als de laatste Eenden hebben deurknppen van aluminium. De Ami-6 is uitgeverd met wieldppen en bumpers van dit bijznder taaie en lichte materiaal. Wat alle A-typen echter gemeen hebben zijn de zuigers, cilinderkppen, carburateur, carters en versnellingsbakken van aluminium. Dit betreft echter gegten aluminium en dat is wat harder dan het aluminium van de bumpers en deurknppen. De grte vrdelen van aluminium zijn het lichte gewicht en de wijze van xideren. Onder nrmale mstandigheden xideert van aluminium alleen het buitenste laagje en dit beschermt tegen verdere xidatie. Een nadeel is k hier de hge prijs. Het prttype van de Eend was vr een grt deel van aluminium gemaakt, maar de ksten hiervan waren dermate hg, dat massaprductie niet is tegepast in dit geval. Zuren en zuten tasten aluminium aan. Ld Qua gewicht is ld de tegenhanger van aluminium, het is een van de zwaarste metalen. Tch is het uit nze 2CV's niet weg te denken, want alle cnventinele accu's zijn met dit metaal samengesteld. Ld is tamelijk zacht, met een mesje kan men het bewerken. Zals alle metalen xydeert ld. Tamelijk snel zelfs, maar er ntstaat een laagje dat de rest van het ppervlak beschermt. In het hfdstuk ver elektriciteit wrdt de samenstelling en werking van de accu nader tegelicht. Negatieve eigenschap van ld is dat het vr het milieu ngal schadelijk is. Het is een gegeven dat pas recent is drgedrngen. Ldxyde heeft vr het lichaam schadelijke gevlgen en men dient hier dus vrzichtig mee m te gaan. Andere materialen Behalve metalen zijn er diverse andere materialen gebruikt. Denk bijvrbeeld aan glas, rubber, plastics en lakken, maar k allerlei stffen zals katen, linnen en zelfs papier vrmen de 2CV tt wat ze is. Wrijvingsmateriaal De kppelingsplaat, de remschenen en de remblkken van de schrijfremmen zijn hiervan gemaakt. Het is een uit diverse materialen samengestelde harde stf met als gunstige eigenschappen dat het bestand is tegen hge temperaturen en een hge slijtvastheid heeft. Tt vr krt was er asbest in verwerkt, maar de verheid heeft dit terecht verbden. De samenstelling vr kppelingsplaten en remvering is niet gelijk, wat er precies wel in zit maken de fabrikanten niet bekend. De wrijving en de daarbij vrijkmende hitte kan niet nbeperkt wrden drstaan dr dit materiaal. Wanneer je bij een lange afdaling in de bergen je vet cnstant p het rempedaal hudt, dan met je tegelijk maar duimen dat er nderaan de helling een Citrëndealer zit die remblkken en -veringen in vrraad heeft. Afhankelijk van de rijstijl gaan platen en veringen dus krter f langer mee. Snel ptrekken en stevig remmen verkrten de levensduur van het materiaal aanzienlijk. Glas In smmige Eenden merk je nauwelijks dat er glas in ramen en deuren is verwerkt, het tcht binnen net z hard als buiten. Dat is natuurlijk k de charme. Glas is gemaakt van zand en is na het fabriceren drzichtig. Het is bijznder hard, meilijk te bewerken en ngal kwetsbaar. Vr de 2CV ramen heeft men, middels speciale bewerkingen, er vr gezrgd dat ze tegen een sttje kunnen. Uit veiligheidsverwegingen is de vrruit speciaal gehard en ntstaat er bij nverhpte ruitbreuk een rndje waar men ng drheen kan blijven kijken. Smmige Eenden en Dyanes hebben een vrruit van gelaagd glas. Twee dunne ruiten znder lucht ertussen tegen elkaar. De ene is taai en blijft dus zitten, de andere breekt wel maar kan niet naar binnen vallen. Het klapraampje in de deuren kan uiteraard tegen een 28/09/04 9
sttje, het kmt dan k zelden vr dat dit breekt bij het dichtklappen. Het glas van de kplampen is eveneens hard en dr een enkel steentje gaat dit niet in stukken. Rubber Znder rubber zu de 2CV een stuk minder cmfrtabel zijn. Sterker ng, er zuden waarschijnlijk minder aut's zijn. De banden, allerlei slangen, raamprfielen, deurafdichtingen, etc. zijn allemaal van rubber gemaakt. Rubber is een natuurprduct gemaakt van het sap (latex) van de rubberbm. Om het latex geschikt te maken vr het gebruik in aut's wrden er verschillende stffen, zals ret en zwavel aan tegevegd. Het is veerkrachtig, tch sterk en enrm slijtvast. Het kan echter niet z ged tegen hgere temperaturen en is ngal brandbaar. Bij lage temperaturen wrdt rubber hard en minder buigzaam. Bij extreem lage temperaturen wrdt het brs en scheurt makkelijk. Rubber laat zich helaas niet meer pnieuw verwerken; dat heeft vr het milieu ngal wat nadelen. Plastics Een verzamelnaam vr allerlei srten kunststf uit aardlie vervaardigd. De vrdelen zijn legi, gedkp, makkelijk te verwerken, in vele kleuren van zwart tt transparant, gede elektrische islatie en licht in gewicht. Daarbij is het redelijk sterk en z ndig flexibel f hard te maken. De elektrische bedrading is er mee mhuld. Het dasbard en allerlei knppen en schakelaars zijn van deze kunststf gemaakt. Ok het stuurwiel en diverse lichtkapjes. Nare eigenschap is het feit dat er chlr in verwerkt is en er bij verbranding zeer giftige dampen vrijkmen. In het algemeen kunnen plastics niet tegen hgere temperaturen, het materiaal smelt f vliegt in brand. Lak en verf Het g wil k wat en nder andere m die reden is alle plaatwerk van aut's vrzien van diverse laklagen. Heel lang geleden bestnd lak uit kleurstffen en vulmiddel en werd gemengd met lijnlie m het smeerbaar te maken. Na geruime tijd drgde de lijnlie en gaf het geheel wat glans. Later werden lakken p terpentinebasis gemaakt. Tegenwrdig gebruikt men in autlakken allerlei srten harsen waardr de lak sneller drgt, harder wrdt en veel beter afsluit. Vral vanwege dat laatste zit er lak p de 2CV. Het sluit het staal af vr de zuurstf en beschermt z tegen rest. Papier De verwarmingslangen van een aantal typen zijn van papier gemaakt. Het bestaat uit meerdere lagen en dr de geribbelde vrm is het enigszins flexibel. Omdat papier niet z ged tegen water kan, ziet het er na verlp van tijd niet meer z mi uit. Met name de slangen die in het spatbrd zitten. Bij de Ami-8 heeft men de aansluiting p de warmtewisselaars vrzien van een rubber manchet. Hierdr is het vastzetten wat makkelijk en Dyanes kan een lsgeschten slang p de hete uitlaat terechtkmen en in brand vliegen. Men kan dit vrkmen dr de slangen vast te binden. De papieren slangen vervangen dr aluminium f iets dergelijks kan prblemen pleveren met de pluspl van de startmtr vanwege krtsluiting. Linnen Eenden en Dyanes hebben een linnen dak. Aan de buitenzijde is dit vrzien van een waterdichte cating. Het dak is sterk geneg m de nrmale windkrachten te weerstaan, maar helaas niet sterk geneg m bepaalde lieden buiten te huden. Sms is het verstandiger m de aut dan maar pen te laten. Wie er in wil kan er in, maar het spaart je dak. Het dak kan in twee standen gepend wrden, uiteraard nit penen tijdens het rijden. Een smerig gewrden dakje kan heel ged gereinigd wrden met lauw water en zachte zeep. Met een zachte brstel de zeep er verheen wrijven en daarna afspelen. Een klein scheurtje f gaatje het beste van binnenuit te lijmen met behulp van een stukje ud dak f binnenband en speciale lijm zals Bisn-Tix f Wnderlas. Stelen en banken De eenvudig gende ude stelen uit de Eend zijn bekleed met katen. Verstevigd met een aantal rubber singels geeft dit een nvertrffen zitcmfrt. Het geeft niet f het warm f kud is, katen zit ged. De latere stelen en/f banken kregen skai-leer f een andere synthetische stf. Skai is sterk en ged schn te huden, maar 's zmers ngal plakkerig. De synthetische stffen zien er veel chiquer uit, maar in het gebruik en nder invled van de zn wrden ze al snel wat minder fraai. Een hes erver en niemand ziet het meer. Wanneer de rubber singels breken, vervang ze dan dr een f meerdere andere. De druk p de resterende singels wrdt anders te grt en vr je het weet hang je tussen het stalen frame. Op elke slperij waar een 2CV staat zwerft wel een ude stel rnd. 28/09/04 10
Bevestigingsmiddelen Dit hfdstuk behandelt alles wat er ls en vast zit aan de 2CV. Elke aut trilt, rammelt en schudt. De 2CV maakt daarp geen uitzndering, reden vr de fabrikant m met behulp van allerlei, sms speciaal ntwikkelde, bevestigingsmiddelen de zaak bijeen te huden. Buten en meren schrefdraadclips veerclips zelftappers Brgmateriaal zelfbrgende meren splitpennen Andere brgingen rubber bandjes plastic bandjes metalen klembandjes uitlaatklemmen Buten en meren Het meest vrkmende bevestigingsmiddel in de 2CV zijn de buten en meren. Deze zijn p een paar uitznderingen na vrzien van rechtse schrefdraad. Dat betekent dat men een but f mer ls te draaien, altijd linksm (tegen de klk in) met draaien. Vastdraaien is dus uiteraard rechtsm (met de klk mee). Ok ervaren sleutelaars vergissen zich ng wel eens. De maten van de buten en meren wrden niet gegeven in de maat van de sleutel die er p past, maar de maat van de schrefdraad. Behalve de schrefdraad van de buten van de veiligheidsgrdels, zijn alle buten en meren uitgeverd in metrische schrefdraad. Vanaf 4 millimeter (M4) tt en met 14 millimeter (M14). De meest vrkmende maat is M7 waarp sleutel 11 past. Helaas is dat een maat die in de gewne ijzerwarenwinkels nit vrradig is. In elke Franse f Italiaanse "De Het Zelf" winkel (die heten daar natuurlijk anders) zijn M7 buten en meren te kp. Schaf gerust wat buten en meren in vrraad aan. Wie zijn f haar 2CV demnteert, znder een enkel butje af te breken, verdient een prijs. Meestal zitten er wel een paar z vast dat ze afgeslepen meten wrden, f spntaan breken. Wie ver een tappenset beschikt kan het gat dan prberen uit te bren en pnieuw van schrefdraad vrzien. Lukt dat niet, mdat het gat inmiddels te grt is, prbeer dan een maat grter te tappen. De schrefdraad van een but f tapeind (is een but znder kp, met aan twee zijden schrefdraad) kan sms ng met een snij-ijzer wrden hersteld. Vr beide srten herstel geldt wel dat de tap f het snij-ijzer er ged recht in- f pgedraaid meten wrden. Tappen is schrefdraad maken in een gat, snijden is schrefdraad maken p een staafje. Schrefdraadclips De carrsserie zit butjes (M7) vast p het chassis. In het chassis zitten p de juiste plaatsen echter alleen maar gaten in plaats van schrefdraad. Met behulp van lsse schrefdraadclips is er een stevige verbinding mgelijk. Gebruik bij deze clips uitsluitend buten die er niet te ver drsteken. De schrefdraad die er uitsteekt kan gaan resten en bij het lsdraaien lpt de rest vast in de draad van de clip. Dan breekt de but af, f de kp draait dl. Veerclips Op diverse plaatsen wrdt gebruik gemaakt van butjes die in een veerclip passen. De draad van de butjes is een grve schrefdraad (geen metrische draad). Deze wrden meestal tegepast p plaatsen waar plaatwerk aan elkaar gemnteerd zit. De veerclip wrdt dan ver een gaatje p het plaatwerk geschven, daarna draait men het butje er in. zelftappers. Deze p een hutschref lijkende butjes/schrefjes wrden eveneens in dun plaatwerk geschrefd. Citrën gebruikt hiervr meestal kruiskp zelftappers. Wanneer men een klein gaatje brt en de schref er in draait, "tapt" deze zelf draad in het materiaal. Vandaar de naam. 28/09/04 11
Brgmateriaal Om te vrkmen dat bepaalde buten en meren dr eventuele trillingen zelf lskmen heeft men p cruciale plaatsen brgplaatles aangebracht. In plaats van een ring zit er dan een plaatje nder de but f mer en na het vastdraaien daarvan tikt men met behulp van een beiteltje het plaatje m. Nu kan de but f mer niet meer zmaar ls. Met hetzelfde del wrden k veerringen gebruikt. Er zijn er die rndm vrzien zijn van een kartelrand, dan wel "gebrken" zijn. Ze huden beter dan de gewne platte ringen buten f meren p hun plaats. Brgplaatjes nit vervangen dr veerringen f iets dergelijks, want deze zijn vr dat del niet vasthudend geneg. Er zitten nder andere brgplaatjes p de leviertjes van de fusees, de twee vrste mtr bevestigingsbuten en p de centreernkken van de (achter) remschenen. Zelfbrgende meren Op de vrasbuis zit de buis die naar het stuurwiel gaat. Deze zit bevestigd met een but en mer die in een gleuf verznken is. De mer is inwendig vrzien van een stukje nyln znder schrefdraad. Hiermee klemt de mer zichzelf vast p het mment dat de schrefdraad van de but er dr draait. Bij smmige typen zitten deze meren k p de middelste stuurkgels van de vrasbuis. Splitpennen De meren van de aandrijfas aan de wielzijde zijn vrzien van splitpennen m verdraaien te vrkmen. In de as is een gaatje gebrd en de mer is vrzien van gleuven waar in praktisch elke stand de splitpen dr past. Bij het mnteren liever geen ude f beschadigde pennen gebruiken. Op de stuurstangen nder het stuurkgelhesje zit k een klein splitpennetje als brging van de meren van de draagarmen. 28/09/04 12
Andere brgingen De meren van de achterwielen zijn gebrgd met behulp van een deuk in de mer in de gleuf van de as. Deze met eerst terug getikt wrden vrdat de mer verdraaid wrdt. De lagers van de vr en achterwielen zitten pgeslten met een dikke ring met schrefdraad. Deze ring is gebrgd met behulp van enkele centers. Na mntage heeft men met een centerpns enkele putten in de ring geslagen. Hierdr is het materiaal een beetje vervrmt en klemt zich z vast. Om deze ring ls te draaien met het speciale gereedschap, met men eerst een gaatje bren met een staalbrtje van ca. 4mm dik. Dan kan het materiaal als het ware weer terug. Rubber bandjes Bij materialen beschreven we al de papieren verwarmingsslangen en de ndzaak deze vast te binden. Citren heeft hiervr rubber strkjes gebruikt waarvan een kant een gaatje heeft en de andere kant een ingeknipt puntje. Het puntje past in het gaatje, even drtrekken en de zaak blijft nrmaal gesprken zitten. Plastic bandjes De elektrische bedrading zit p diverse punten met plastic bandjes bevestigd. Deze kunnen wrden lsgehaakt waardr de bedrading kan wrden weggenmen. Na reparatie f iets dergelijks kan men de bedrading weer nder de bandjes bevestigen dr het juiste gaatje ver het pennetje te duwen. Metalen klembandjes De rubber stfhezen van de aandrijfassen zitten vast met eenmalig te gebruiken klembanden. Deze zijn met een speciale tang vastgezet. Het verdient aanbeveling bij het pnieuw mnteren van stfhezen k nieuwe klembanden aan te brengen. Sms zijn de ude banden ng bruikbaar, maar mis je de tang m de banden strak te trekken. Uitlaatklemmen Het uitlaatsysteem bestaat uit diverse lsse stukken en deze zitten met klemmen aan elkaar bevestigd. De warmtewisselaar zit met dubbele halve klemmen gemnteerd. Mits ged aangebracht zrgen deze vr een gasdichte bevestiging. In de praktijk leveren deze klemmen ng al eens prblemen p. Vrwaarde vr een gede mntage is de passing van het hlle en blle deel. Wanneer deze namelijk niet ged recht p elkaar sluiten, lukt het maar zelden m de klem er gasdicht p te krijgen. Wanneer de klem licht is aangedraaid met de twee buten en meren, met ze met een kleine hamer ged p het hlle en blle deel wrden getikt dr enkele malen nder en bven p de klem te slaan. Daarna draait men de buten en meren verder vast. De vrste uitlaatpt en het eerste bchtje zitten p dezelfde wijze gemnteerd. De uitlaatdemper nder de aut zit met een bandklem gemnteerd. Aan de vrzijde is de pijp p enkele plekken vrzien van een zaagsnede. Bij het aandraaien van de klem knelt de buitenste pijp m het eind van de andere. Het achterste deel van de demper schuift in de laatste pijp en wrdt k met een klemband vastgezet. De klemmen van de uitlaat verliezen dr het telkens warm wrden en afkelen na verlp van tijd hun spankracht en dat betekent meestal dat bij het vervangen van de uitlaatdelen, de klemmen k aan vervanging te zijn. 28/09/04 13
Gereedschappen Om aan een 2CV te kunnen sleutelen is gereedschap ndig. In dit hfdstuk beschrijven we de verschillende srten gereedschappen die er zijn, waarvr die geschikt zijn en he ze gehanteerd meten wrden. We beginnen met het eenvudigste en meest gebruikte gereedschap, daarna beschrijven we het minder vaak vrkmende, duurdere, f speciaal gereedschap. Het gaat m de vlgende hfdgrepen: Mntage-, Meet-, en Bewerkingsgereedschappen, hulpmiddelen en Lasapparaten. Het gezegde; "ged gereedschappen is het halve werk", kmt niet bij ns vandaan, maar wij nderschrijven het vlledig. Een ander belangrijk punt is de veiligheid. Op het mment dat je gereedschap gaat gebruiken, neemt het risic van verwndingen te. Wanneer je uit nwetendheid versleten f verkeerd gereedschap gebruikt, dan neemt de kans p ellende nndig te. Mntagegereedschap steek- en ringsleutels de dppends imbussleutels Bijznder gereedschap meetgereedschap bewerkingsgereedschap vervrmend gereedschap snijgereedschap Hulpmiddelen lasapparaten de krik zelfgemaakt gereedschap ander speciaal gereedschap Mntagegereedschap Dit gebruiken we m allerlei dingen vast f ls te draaien. Het meest bekende daarvan is de schrevendraaier. Deze bestaat uit een handvat met daaraan een steel en een punt. De punt met in de zaagsnede van de schref passen en daarna draait men daar links f rechts m de schref ls f vast te draaien. Het lijkt kinderlijk eenvudig. Helaas bestaan er meer slechte dan gede schrevendraaiers. De slechte passen nit ged in de schrefkp en wrikken zich bij het draaien er uit en verpesten de schrefkp. Een gede schrevendraaier ligt lekker in de hand en mdat de punt hl geslepen is, werkt hij zich naar binnen. Nu hef je alleen maar te draaien en nauwelijks te drukken m iets ls f vast te draaien. Er bestaan zwel platte- als kruiskpschrevendraaiers, plpend in grtte. Een beetje luxe schrevendraaier is de ratel, bijvrbeeld rechtsm draaiend gaat de schref naar binnen, linksm draaiend ratelt het mechanisme mee en daarna kan men weer rechtsm vastdraaien. Tegenwrdig zijn er diverse elektrische schrevendraaiers te kp, f ze bruikbaar zijn bij het sleutelen met ieder vr zich bepalen. De ratel- en elektrische schrevendraaier hebben een verwisselbare punt, k wel bit genemd. Het ligt vr de hand, maar schrevendraaiers zijn er uitsluitend vr m schreven ls f vast te draaien. Een krmme schrevendraaiers met een gebrken handvat is dus duidelijk verkeerd gebruikt. Steek- en ringsleutels Net z bekend als de schrevendraaiers zijn de diverse srten sleutels. We nderscheiden nder andere steek-, ring-, dp- en pijpsleutels. Steeksleutels steek je p de (zeskantige) but f mer en draait ze daarna vast f ls. Het nadeel van deze sleutels is dat ze eraf kunnen schieten en dan p de kp vervrmen. Ringsleutels gaan ver de but f mer heen. Meestal zijn deze twaalfkantig en daarm kun je er een kleinere slag mee maken. Een versleten but f mer is lastig met een twaalfkantige ringsleutel ls te draaien. In dat geval biedt een zeskantige pijpsleutel uitkmst. In extreme gevallen kan de but f mer zdanig rnd wrden dat deze met geen enkele sleutel ls te draaien is. Een andere plssing is dan vereist. In 2CV zitten allerlei verschillende maten buten en meren. De maten hiervan zijn echter vlgens een bepaalde nrm, namelijk in millimeters. dat betekent dat men k verschillende sleutel met hebben. Meestal zitten er aan een sleutel 2 maten, bijvrbeeld 10 en 11mm. Er zijn dus dubbele steek-, ring- en pijpsleutels, maar k sleutels met aan één kant de steek- en aan de andere kant dezelfde maat als ringsleutel. Om de kracht 28/09/04 14
waarmee gedraaid kan wrden enigszins te beperken, heeft men de steek- en ringsleutels naar verhuding niet te lang gemaakt. Er is k een verstelbare steeksleutel, de Engelse sleutel, beter bekend nder de merknaam "Bahc". In ndgevallen redelijk bruikbaar, maar vr het echte sleutelen minder. De bugiesleutel is er in diverse vrmen, vr de 2CV mtren hebben we een 21mm sleutel ndig. De dppends Een redelijk ppulaire sleutelset is de dppends. Deze is in vele kwaliteiten te kp. Vrdeel; men heeft alle vrkmende maten bij elkaar. Nadeel; je kan ze niet vr alles gebruiken mdat de ratel die er bij hrt niet veral tussen past. De gedkpere dppendzen slijten snel bij intensief gebruik en zijn dan minder ged bruikbaar. Inbussleutels Inbussleutels zijn zeskantige stalen staafjes die aan één kant haaks zijn mgebgen. Deze passen in de inbusbuten van bijvrbeeld de stuursltvergrendeling. Bijznder gereedschap Hiernder valt gereedschap wat je maar af en te gebruikt, maar wat dan zeer handig is. Je kunt jezelf afvragen f het zinnig is m dit aan te schaffen vr die enkele keer dat je het gebruikt, dan wel te lenen f te huren. De kleppenstelsleutel is z'n handig hulpmiddel. Het kleppenstellen lukt k met schrevedraaier en sleutel 10, maar dat werkt wat lastiger. Vr het sleutelen aan de -kwetsbare- remleiding is er een "drgezaagde" ringsleutel in de handel. De gleuf past ver de remleiding heen, maar de zeskant is gebleven en past ver de nippel. Met een steeksleutel is er kans dat je ver de nippel schiet. Deze is dan nit meer znder beschadiging ls te krijgen. Andere speciale gereedschappen zijn bijvrbeeld de wat grtere maten dppen die ndig zijn m de meren van de aandrijfas f achteras ls te krijgen. Deze zijn respectievelijk 32mm en 44mm. De mmentsleutel is gemaakt m buten f meren met een bepaalde kracht vast te zetten. De cilinderkppen mgen bijvrbeeld niet vaster gezet wrden dan 23N/m (2,3kg/m). Een mmentsleutel kan dan p die kracht wrden ingesteld en slipt even velbaar dr p het mment dat die kracht bereikt is. Een nuttig stuk gereedschap, maar vr eenmalig gebruik ngal prijzig. Om de mtr ls te maken van de versnellingsbak kunnen we eenkrtere sleutel 17 ged gebruiken. Hiervr levert Citrën een speciale mgebgen sleutel, maar met behulp van een drslijpschijf in de haakse slijper kunnen we een gewne steeksleutel 17 k inkrten. Meetgereedschap Sms met er aan de 2CV iets met een bepaalde maat precies afgesteld wrden. Men kan dan niet vlstaan dit met het blte g f de natte vinger methde te den. Wanneer de klepspeling 0,20mm f 0,15mm met zijn kan dat niet znder hulpmiddel wrden afgesteld. Dat verschil ziet namelijk niemand. Hiervr gebruiken we dan een velermaat. Dat is een uiterst nauwkeurig gemaakt stalen plaatje van een bepaalde dikte. Die dikte staat p het plaatje aangegeven, bijvrbeeld 20. Dat wil zeggen dat dit plaatje precies 0,20mm dik is. Deze plaatjes zijn ls te kp, maar k in een setje van 0,05mm tt 1mm dikte. Bij het afstellen van de klepspeling van bijvrbeeld 0,02mm, zrg je er vr dat 0,25mm er niet dr kan, 0,20mm net wel en 0,15mm "ruim". Kijk bij het betreffende hfdstuk even vr de juiste afstelgegevens van de kleppen. Uiteraard zijn de duimstk, rlmaat en schuifmaat k meetgereedschappen. Bewerkingsgereedschap Er zijn gereedschappen vr verspanende en vervrmende bewerkingen. Met de verspanende gereedschappen halen we wat van het te bewerken materiaal af, met de vervrmende kunnen we het materiaal een andere vrm geven. Vrbeelden van verspanend gereedschap zijn ijzerzagen, vijlen, bren, tappen, beitels en diverse srten slijpgereedschap. IJzerzagen bestaan uit een beugel en een ls zaagblad. De tanden van het blad hren naar vren te staan. Wanneer de zaag lichtjes ver het stalen vrwerp wrdt geduwd, nemen de tanden telkens een klein beetje metaal mee en na een aantal bewegingen is het materiaal drmidden. Er zijn verschillende srten zaagbladen qua frmaat tand (van grf tt fijn). De beugels variëren k in frmaat. Vijlen zijn geschikt m een stukje van het ppervlak van bepaalde materialen af te halen, meestal metalen. Ok hier zijn er fijne en grve vertandingen. Een vijl is weliswaar hard, maar daardr k brs, vallen f slaan kan breuk tt gevlg 28/09/04 15
hebben. Bren wrden gebruikt m ergen een gat in te maken. Deze wrden vanwege de vrm meestal spiraalbren genemd. Via de spiraal kunnen de brspanen naar buiten wrden gewerkt. Bij het bren in metaal brengt men p de plek waar het gat met kmen een centerpunt aan. Dit gebeurt met een hamer en een gehard stalen staafje met een scherpe punt, de zgenaamde centerpns. De br lpt dan niet weg. Grte gaten kan men beter vrbren met een dunnere br. In Nederland zijn de maten van spiraalbren altijd in millimeters aangegeven. Er zijn k diverse tussenmaten zals bijvrbeeld 4,8mm f 5,6mm. Er zijn spiraalbren vr hut, steen en metalen. Deze kunnen beter niet verwisseld wrden, met een steen- f hutbr km je namelijk niet dr staal heen, een br vr hut f staal heeft geen kans in steen. Het makkelijkst brt men natuurlijk met een elektrische brtl, al dan niet snerls. Beitels wrden gebruikt m stukken van het metaal te verwijden f te splijten. Uiteraard dient de beitel ged geslepen te zijn. Er zijn diverse srten beitels. De plaatbeitel is uitstekend geschikt m laatstaal mee dr te hakken, zeker p plaatsen waar men met ander gereedschap meilijk bij kan. Slijpgereedschap kan wrden gebruikt m ander gereedschap scherp te maken, maar k m metalen dr te slijpen f af te slijpen. De haakse slijptl begint een steeds vaker gebruikt stuk gereedschap te wrden. Een prachtig apparaat, mits veilig gebruikt. Er zijn twee srten schijven, een dikke schijf m bramen en randen af te slijpen en een dunne schijf m metalen vrwerpen mee dr te slijpen. De schijven zijn er in verschillende diameters, afhankelijk van de haakse slijptl waar ze bij hren. Zrg er vr dat de schijven niet beschadigen, want een gebarsten schijf, zwel drslijp- als afbraamschijf, vliegt vreg f laat in stukken, met dezelfde snelheid als waarmee hij p dat mment rnddraait. De vnken die er nschuldig uitzien, kunnen p je gen een ravage aanrichten. Die zelfde vnken zijn gewn brandende staaldeeltjes van z'n 900 graden Celsius. Ze branden gemakkelijk dr kleding heen smelten in de ruiten van je 2CV. Zrg dus vr beschermende kleding en een veiligheidsbril. Dek echter k je autruiten af en verwijder brandbare (vlei-)stffen Vervrmend gereedschap Dit zijn alle gereedschappen waarmee diverse materialen vervrmd kunnen wrden en die daar speciaal vr gemaakt zijn. Hiernder valt uitdeukgereedschap, maar natuurlijk k alle hamers. Er zijn speciale uitdeuksets in de handel. Deze bestaan uit hamers met verschillende vrmen en zgenaamde tassen. Tassen zijn stukken staal waarmee het uit te deuken materiaal ndersteund wrdt. Ze vangen klappen p en zrgen er vr dat de deuk de andere kant geslagen wrdt. Snijgereedschap Het mes en de schaar zijn z bekend dat we die verder niet zullen beschrijven. Vr het bewerken van plaatstaal hebben we aan de gewne schaar niets en gebruiken we de blikschaar. Er zijn verschillende srten blikscharen, een eenvudige handschaar, een veel grtere guilltineschaar en de (elektrische) knabbelschaar. De handschaar is geschikt m kleine stukken dun plaatstaal te knippen. Twee stalen bekken scharnieren precies langs elkaar en snijden zich dr het blik. Dikker dan 1mm knippen ver een flinke lengte lukt niet iedereen, dan is het makkelijker m een guilltineschaar te gebruiken. Daarmee lukt het k beter m redelijk te knippen. Met behulp van een hefbm kan veel meer kracht gezet wrden. De knabbelschaar knabbelt een smal reepje blik weg. Er zijn dure elektrische in de handel, maar vr eenmalig gebruik natuurlijk niet z praktisch. Met de knabbelschaar kunnen makkelijk allerlei bchten geknipt wrden. Om draad te knippen kan de cmbinatietang wrden gebruikt, handiger is een wat duurdere zijsnijtang, f kniptang. Vr gehard staaldraad is deze niet geschikt. Hulpmiddelen Deze zijn net z belangrijk als gereedschap, maar wrden meestal niet al gereedschap aangemerkt. Het zijn bijvrbeeld staalbrstels en schuurmiddelen en dergelijke. Zlang deze hulpmiddelen handmatig wrden gebruikt wijst het zich vanzelf. Wanneer je met een stuk schuurpapier je vingers raakt, stp je even en het gevaar is geweken. Daar schuur je echt niet drheen. Maar een kmstaalbrstel in de haakse slijptl is wat minder veilig. Het is een prima hulpmiddel m verreste staalplaat blank te brstelen, maar een wegvliegende staaldraad gaat znder prblemen dr de huid en dergelijke zachte delen. Draag dus altijd dezelfde bescherming als tijdens slijpen. Vr elektrisch schuren geldt hetzelfde. Als andere hulpmiddelen nemen we ng kruiplie, pvangbakjes vr afgewerkte lie en natuurlijk de nafscheidelijke lappen m af en te je handen en vette nderdelen schn te vegen. Wie in plaats van lappen allerlei reinigingsvleistffen gebruikt, met wel bedenken dat deze behalve agressief, altijd zeer brandbaar zijn. Verwijder deze altijd bij slijpen, lassen f andere brandgevaarlijke situaties. 28/09/04 16
Lasapparaten Wie in een 2CV rijdt kmt vreg f laat in de buurt van een lasapparaat. Er zijn diverse srten, maar vr dun plaatwerk is mig/mag het meest geschikt. De 2CV is bijna uitsluitend van dun plaatwerk gemaakt en zdende zijn andere srten lasapparatuur niet z geschikt. De mig/mag apparaten werken elektrisch en gebruiken een beschermengas m de zuurstf tijdens het lassen weg te huden. In het hfdstuk ver lassen kmen we daarp terug. De krik De fabriek leverde bij elke 2CV een passende krik. Deze zijn prima geschikt m de aut p te tillen aan de zijde waar een wiel met wrden verwisseld. Blkker wel het diagnaal tegenverzittende wiel met hutblk en/f tegel. Wanneer nder de 2CV met wrden gesleuteld dan is dit hulpstuk beslist ngeschikt. Het is dan veiliger m een veel sterkere hydraulische garagekrik te gebruiken. Deze werken makkelijker en kunnen beter het gewicht van de aut dragen. Een krik is uitsluitend een hulpmiddel m de 2CV mhg te brengen, niet m tijdens het werken nder de aut te laten staan. Elke krik kan tijdens het werk defect raken en dan klapt de aut naar beneden. Een veilige methde is m, nadat de aut mhg gekrikt is, deze met behulp van andere hulpmiddelen, bijvrbeeld twee steunen, mhg te huden. Wanneer je bij pech nderweg nder de aut met zijn, dan kun je ter bescherming van jezelf twee wielen p elkaar leggen. Zdanig dat ze bij het neerkmen van de aut ju beschermen. Zelfgemaakt speciaal gereedschap Je kmt een heel eind met het hiervr mschreven gereedschap, maar sms is speciaal gereedschap ndig. Dit zijn hulpmiddelen die men niet in de gewne gereedschapwinkel kan kpen. Bij Citrën nderscheidt men twee srten, dat wat men zelf kan maken en dat wat via hen geleverd wrdt. Een vrbeeld van een nuttig zelfgemaakt hulpmiddel is de zgenaamde tijdpen. Hiermee zet je het vliegwiel vast in een stand waarp de bugies een vnk meten krijgen. De tijdpen bestaat uit een dikke spijker van precies 6mm dik. De punt wrdt weg geslepen en ngeveer in het midden slaan we er een lichte knik in. Een stevig stuk dikwandige pijp kan uitstekend dienst den m gereedschap langer te maken. Hierdr kan dan ineens veel meer kracht geleverd wrden. De meren van de vr- en achterassen zitten meestal zdanig vast dat de gebruikelijke staaf te krt is m vldende kracht te zetten. Gebruik z'n pijp nit p de ratel van je dppenset, k niet als je die ratel maar geleend hebt. Hij is daar namelijk niet tegen bestand. Ander speciaal gereedschap Vr het verwijderen van de draagarmen, de middelste stuurkgels, de achterremtrmmels en de fusees, heeft men speciaal gereedschap ndig. Maar k vr het vervangen van de remveringen van trmmelremmen. In smmige gevallen lukt het znder, maar het risic van beschadigingen f njuiste afstelling is dan grt. De Alternatieve Garage het Eendeëi beschikt natuurlijk ver deze hulpmiddelen en dat maakt het sleutelen een stuk plezieriger. 28/09/04 17
Carrsserie Het meest in het g vallende nderdeel van de 2CV is de carrsserie f kets. Deze zit bven p het chassis gemnteerd met behulp van een aantal buten. Indien ndig, kan men hem binnen enkele uren gedemnteerd hebben. Cnstructie "lelijke eend" restpreventie veiligheid Scharnieren eend-scharnieren dyane-scharnieren ami-scharnieren Oeps! reparatie uitdeuken Cnstructie Sms is demntage inderdaad ndig, wanneer dr rest de dragende delen verzwakt zijn. In de kets zitten p enkele plaatsen verstevigingscnstructies m het geheel ged te laten dragen. Dat is met name aan de vrzijde de vetenbak. Die bestaat uit een driehekige cnstructie. Onder de achterbank zit ter versteviging een dsvrmige cnstructie. De vrstijlen lpen dr in de raamlijst en dragen c.q. steunen de vrzijde. In het midden en achterp zrgen de middenstijl en achterdeurstijl vr de draagkracht. Van vr naar achter zrgen de drempels vr extra steun. Dat het geheel niet in elkaar strt heeft te maken met het feit dat er gebruik gemaakt is van rnde vrmen en gebgen delen. Het betekent wel dat wanneer er ergens in dit geheel iets drgerest is, het z spedig mgelijk hersteld met wrden. "Lelijke eend" De Nederlandse jurnalist die it de naam verzn van "Lelijke Eend", realiseerde zich niet dat dit dier waterminnend was. Die eigenschap heeft de aut meteen vergenmen. Overal kan het water naar binnen dringen en mdat een echte 2CV een beetje naar vren helt, verzamelt zich dat meestal in en nder de vetenbak. Tectyleren helpt wel, maar k tectyl kmt niet p alle plaatsen waar cndens wel kmt. Wanneer je tijdens het rijden merkt dat het sturen steeds zwaarder gaat, bestaat de mgelijkheid dat de vrste draagcnstructie aan het drresten is. De carrsserie zakt dan verder mlaag dan wenselijk is en hangt letterlijk p het stuurmechanisme van de vrasbuis. Reparatie is dan echt ndzakelijk. In bijna alle gevallen met de kets er dan af m een en ander deugdelijk te herstellen. Restpreventie Citrën leverde alle Eenden keurig af met een nverslijtbare rubbermat. In ns vchtige klimaat ntstaat nder die mat ngeacht het seizen cndens. Wanneer de bdemplaten van je truwe ververmiddel er ng redelijk uitzien, verwijder dan nmiddellijk deze rubbermat en berg hem ged p. Bij verkp leg je hem er weer netjes in en geen nd wanneer de aspirant kper er nder kijkt. De bdemplaten zijn weliswaar een beetje kaler dan af fabriek, maar znder gaten. De achterste rubbermat geeft minder prblemen. Cndens dat hier ntstaat lpt altijd naar vren. Op het mment dat de deuren penstaan m de mat te verwijderen, trek je meteen de twee veertjes uit de vrdeuren. Die zitten aan de nderzijde in de vrhek. Ze dienen m de deurrubbers naar buiten te huden naar buiten te huden. Helaas gaan ze bij het bewegen van de deur k tegen de drempels en krassen daar de lak weg. Binnen krte tijd kunnen daar gaten in vallen. Het ventilatierster is 's zmers heerlijk, maar gaat meestal dicht p het mment dat het winterhesje er p kan. Wie de knp echter te stevig dichtdraait vervrmt k het klepje. Dat gaat dan een beetje lucht drlaten en meteen draait men het weer wat vaster. De kans is grt dat er met de lucht nu k water mee kmt, met alle effecten van dien. Vrzichtig aandraaien dus. Veiligheid Wie als 2Cv bezitter jalers kijkt naar de kicnstructie van buurmans tank, met bedenken dat buurman z'n cnstructie k echt ndig heeft. Bij een frse aanrijding heeft die tank een grt eigen gewicht en is dus nverzettelijk in de strijd. Zij blijft staan waar ze staat. De kicnstructie zrgt er vr dat de buurman het verhaal kan navertellen. De 2CV is veel lichter en wrdt bij flinke aanrijdingen weggeduwd. Het gemis van de ki is daarmee ndervangen. Veg daarbij het feit dat je als 2CV rijder nit een aanrijding kan krijgen bij snelheden ver bven de 120 km./h en dr de spreekwrdelijke ged wegligging minder snel de bcht uit vliegt, dan is de 2CV echt niet nveiliger dan de huidige 28/09/04 18
andere aut's. Opmerkelijk is het huidige verheerlijken van de passieve veiligheid. Helaas suggereert dit k dat de berijder van z'n autmbiel praktisch nkwetsbaar gewrden is. De gevlgen zien we af en te p het jurnaal. Scharnieren Eend-scharnieren (Achter-)deuren, achterklep en mtrkap hebben een scharnier in de vrm van een krul. Een simpel, maar buitengewn slim systeem. Om de krul in gede cnditie te huden met er af en te een lekkere lik vet p gesmeerd wrden. Daarvr verwijderen we het betreffende nderdeel dr het uit het scharnier te schuiven. Vanaf 1965 gingen de deuren andersm pen en knden de vrdeurscharnieren niet meer met een krul wrden uitgeverd. Om een vrdeur te stellen laat je de butjes van de beide scharnieren ng even ls en duw je de deur vrzichtig dicht. Kijk f de deur veral evenwijdig lpt met de rand en draai via het pen raampje de buten vast. Cntrleer f de sluiting werkt en stel desnds de zaak pnieuw bij. Dyane-scharnieren Bij de Dyane's heeft men gebruik gemaakt van een lange splitpen m mtrkap en achterklep p hun plek te huden. Na vele jaren znder nderhud zijn deze znder geweld meestal niet meer te verwijderen, lukt dit ng wel, smeer er dan weer nieuw vet p vr de vlgende peride. De deuren zitten pgehangen met krte pennetjes. Wanneer de brging er uit is kan men met enig heen en weer bewegen de deuren er naar bven te uittillen. Een tikkie vet af en te er p hudt de scharnieren sepel. Ami-scharnieren De veel zwaardere deuren van de Ami's zitten met behulp van pennen met schrefdraad vast. Om de deuren te stellen kan men de pennen hger f lager draaien. Hiervr met men wel even de brgmer lsgedraaid wrden. De deuren zijn verder ng te stellen dr de scharnierhuders te verzetten. Wanneer twee van de drie butjes wrden lsgedraaid kan men de huder in een andere stand zetten. Oeps! Reparatie Dr rest f schade kan het ndig zijn dat een f meerdere carrsseriedelen wrden vervangen. Citrën levert(leverde) deze delen meestal ls. Wanneer een bdemplaat te ver heen is m een stukje in te zetten, dan kan er een nieuwe bdemplaat ingelast wrden. Dat vereist kennis van zaken. De stevigheid die dat nderdeel aan het geheel gaf dient er k weer in terug te kmen. Vr de APK is het ndzakelijk dat krte lasrupsen gelegd wrden. Vrdat je begint te lassen eerst de min en dan de pluspl van de accu lsmaken. Hierdr blijven de dides in de dynam heel. Verwijder eventueel de tank en benzineleiding. Verder alles wat in de buurt van het laswerk ligt en brandbaar is. Uitdeuken Elke deuk in plaatmateriaal heeft, he gering sms het materiaal uitgerekt. In therie krijg je die rek er natuurlijk nit meer uit, maar het menselijk g ziet kleine verschillen niet en daardr kun je met een gerust geweten bepaalde deuken uitdeuken. Dit kan echter alleen maar wanneer je er aan de binnenzijde bij kan m te slaan en tegelijk aan de buitenzijde de zaak met een zgenemde tas kan ndersteunen. Uitdeuken kan niet met behulp van een schriftelijke cursus geleerd wrden, maar met je gewn den. Haast is daarbij een strrende factr. Geduld een schne zaak en tweecmpnentenplamuur meestal nmisbaar. Met behulp van een schaarkrik en wat balkjes lukt het sms buitengewn ged m krmme delen weer recht te drukken. Ok hier geldt dat men met bruut geweld het minste succes heeft. Uitdeuken en rechtmaken heeft alleen zin bij niet dragende delen. Dragende delen welke vervrmd zijn geweest, missen bijna altijd hun vlledig dragend vermgen. (Gedeeltelijk) vervangen is de enige veilige remedie. 28/09/04 19
Het chassis Het chassis, f nderstel, van de 2CV is van plaatstaal vervaardigd. Dr een speciale cnstructie is het mgelijk gebleken m met dit dunne en eigenlijk zwakke materiaal tch een stevige cnstructie te maken. In het midden zit een platte dsvrm, naar vren en naar achteren lpen twee maal twee pten. Dit zijn vierkante kkers. Op diverse plaatsen zijn verstevigingen aangebracht. Z zitten er p de bevestigingspunten van de veerptten twee stalen pijpen van links naar rechts. Het geheel is ruim vldende in staat m de diverse gemnteerde nderdelen plus passagiers en bagage te dragen. We hebben er een plaatje van! Cnstructie kreukelzne traversebuten draagarmen & frtteurs vering nderhud wagenhgte maximaal gewicht Besturing fusees stuurkgels uitlijnen Ackermann- principe banden Hbbel...krak! schkbrekers hydraulische schkbrekers chassis-schade nderhud vervanging Cnstructie Kreukelzne Op de plaatsen waar de pten naar vren en achteren uit de ds kmen, zitten de vr- en achterasbuis gemnteerd met buten. Dit nemt men de traversebuten. Samen met de veerptten geeft dit aldus gevrmde vierkant een redelijke bescherming bij aanrijdingen. Het chassis heeft geen dikke stalen U-binten. Dat betekent dat bij aanrijdingen de zaak behrlijk in elkaar kreukelt. Dr dat kreukelen wrdt er wel een helebel energie geabsrbeerd, dat is k ndig. Is het erg arrgant m te stellen dat de 2CV al kreukelzne's had ten de reclamemensen deze term ng mesten uitvinden? Traversebuten De traversebuten willen in de lp van het autleven wel eens ls gaan zitten. Bij het ptrekken en afremmen hrt men dan af en te een scherpe tik. Echt er af dnderen den ze niet, de buten zitten gebrgd. Het verdient wel aanbeveling ze vast te zetten. De aut wrdt aan de te bewerken zijde pgekrikt en ndersteund met een bkje. Men tikt de brgplaatjes weg, draait één but ls en nadat deze rijkelijk met vet is ingesmeerd wrdt deze weer stevig vast gedraaid. Het zelfde bij de andere but en meteen de brgplaatjes weer mslaan. Het betreft meestal de vrste asbuis die zich ls werkt, lgisch, want daar kmen de meeste krachten p. Draagarmen en frtteurs Aan de asbuizen bevinden zich vier draagarmen. Deze draaien met behulp van rllagers p de asbuizen. Nrmaal gesprken beheven deze lagers geen nderhud. In de udere typen zitten bij deze lagers aan de vrzijde k de frtteurs. Dat zijn mechanische schkbrekers. Een sterke veer drukt een aantal plaatjes met wrijvingsmateriaal er tussen tegen elkaar. De frtteurs zijn nastelbaar. Vering De A-typen hebben een uniek veersysteem. Er is geen enkel ander autmerk waar de vr- en achtervering met behulp van spiraalveren in de lengterichting nder de aut zit. Het geeft de 2CV dat karakteristieke rijgent. Wie vering zegt, zegt k wegligging. Dr de sepele vering in cmbinatie met de schkbrekers gaat elke ged afgestelde 2CV geen 28/09/04 20