Gebr. Algra B.V. Drachtster-Compagnie

CO 2 -footprint Gebr. Algra B.V. Drachtster-Compagnie Uitgevoerd voor: Uitgevoerd door: Gebr. Algra B.V. Nedcon Organisatieadvies B.V. Huchten 1 Pelmolenlaan 16-18 9222 LP Drachtster-Compagnie 3447 GW Woerden Telefoon : 0512-301430 Tel. : 0348-40 51 60 Fax : 0512-303427 Fax : 0348-40 51 69 E-mail : info@gebralgra.nl E-mail : info@nedcon-groep.nl Website : www.gebralgra.nl Website : www.nedcon-groep.nl Gesproken met: De heer K. Algra Mede-Directeur Rapport opgesteld door: Jan Breukelman Consultant Milieu Woerden, 24 april 2012

Inhoudsopgave: blz. 1. Inleiding 3 2. Intentieverklaring 4 3. Algemene beschrijving van het bedrijf, boundary 5 4. Inventarisatie energiestromen 6 4.1 Emissie inventaris 7 5. Resultaat van de CO 2 -footprint over het jaar 2011 8 5.1 Toelichting op de berekening van deze CO 2 -footprint 10 6. Overzicht emissies per hoofdactiviteit 12 7. Maatregelen en mogelijkheden 13 Bijlagen 1. Certificaat CO 2 -bewust niveau 3 CO 2 -prestatieladder (in voorbereiding) 2. Certificaat ISO 9001:2008 3. Certificaat VCA* 2008/5.1 Document: Rapportage CO 2-footprint Pagina 2

1. Inleiding Voor alle bedrijven, organisaties en instellingen wordt het steeds belangrijker om een actieve invulling te geven aan het thema Duurzaam Ondernemen. Het maatschappelijk belang om zuinig om te gaan met energie, en het verminderen van de CO 2 -uitstoot in het bijzonder, is groot. Gebr. Algra B.V. is al geruime tijd bezig met het besparen van energie. De zorg voor ons milieu maken wij aantoonbaar in deze CO 2 -footprint, waarop te zien is wat de bronnen zijn van onze CO 2 (koolstofdioxide) uitstoot en hoe groot deze uitstoot is, als gevolg van het direct en indirect gebruik van o.a. fossiele brandstoffen. Om in kaart te brengen waar reductie mogelijk is, is besloten om onze energiestromen te laten inventariseren. In dit rapport wordt onze eerste emissie inventarisatie besproken, hiermee stellen we het jaar 2011 als basisjaar. Door dit jaarlijks te herhalen wordt zichtbaar of de maatregelen die worden getroffen om de uitstoot te beperken, effectief zijn. Deze CO 2 -footprint over het jaar 2011 is een maat voor onze totale uitstoot en zal als referentie gebruikt worden voor vergelijkende doeleinden. Waar mogelijk en relevant hebben we getracht een onderverdeling te maken. Met deze referentie-co 2 -footprint zullen we in de komende periode CO 2 -emissies inventariseren en zichtbaar maken door het uitsplitsen van de beschikbare gegevens uit onze bedrijfsvoering. Het geeft ons kennis van onze eigen CO 2 -uitstoot en helpt ons te zoeken naar nieuwe mogelijkheden om de klimaatimpact van onze bedrijfsvoering terug te dringen. Ons doel voor 2012 is om te certificeren op niveau 3 CO 2 -prestatieladder. Inmiddels zijn we een traject gestart om een energiemanagementsysteem te implementeren, waardoor gestructureerd gewerkt zal worden aan vermindering van de CO 2 -uitstoot. Centraal daarin staat de PDCA- cyclus, oftewel de Plan-Do-Check-Act methodiek. In de praktijk betekent dit het nemen van de volgende stappen: Stap 1. : Bepalen van de energiebronnen die een aanzienlijk effect op onze CO 2 -uitstoot hebben Stap 2. : Kwantificeren van de CO 2 -emissie inventarisatie Stap 3. : Bepalen van de doel- en taakstellingen en Het nemen van reductiemaatregelen Stap 4. : Het controleren van de effecten van de maatregelen en bijsturen. Deze rapportage, met de actuele emissie-inventaris en de berekening van de CO 2 -footprint voor haar scope 1 en 2 emissies, is voor Gebr. Algra B.V. opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden met gebruik van de conversiefactoren van de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO). Daarnaast zijn de rekentools gehanteerd van de Milieubarometer van de Stichting Stimular. Met behulp van deze milieubarometer is de CO 2 -emissie in kaart gebracht en gekwantificeerd. De rapportage van onze CO 2 -footprint zal jaarlijks worden geactualiseerd. De rapportage is niet geverifieerd door een onafhankelijke instantie. Document: Rapportage CO 2-footprint Pagina 3

2. Intentieverklaring De intentieverklaring is opgesteld door Gebr. Algra B.V. te Drachtster-Compagnie. Gebr. Algra B.V. werkt aan de toekomst en is bewust bezig met het besparen van energie, zowel voor klanten, voor opdrachtgevers als voor het eigen bedrijf. Het beleid is er op gericht om de CO 2 -uitstoot te verminderen en milieuvervuiling of milieuschade zoveel mogelijk te voorkomen. Om hier op een gestructureerde wijze aan te werken is besloten om te starten met het samenstellen van een CO 2 -footprint op basis van de ISO14064. Dit gebeurt aan de hand van een inventarisatie van de in ons bedrijf voorkomende aspecten en effecten ten aanzien van de CO 2 -uitstoot. Kwantificering van de CO 2 -footprint door Nedcon Organisatieadvies vindt plaats met de door Gebr. Algra B.V. beschikbaar gestelde traceerbare en verifieerbare gegevens. Tevens verplichten wij ons tot naleving van milieuwet en regelgeving en andere eisen die wij in de organisatie hebben omschreven. Indien veranderende wetten en normen, veranderingen op het gebied van techniek of milieu daartoe aanleiding geven, zullen wij ons beleid op het gebied van milieu aanscherpen. Aanpassing zal tevens plaats vinden indien interne ontwikkelingen daartoe aanleiding geven. In het EnergieManagementPlan / actieplan / kansenregister worden de doel- en taakstellingen genoemd die ons beleid ten aanzien van onze CO 2 -uitstoot verder uitwerken. Door middel van deze verklaring wordt het personeel, personen die voor of namens ons bedrijf werkzaam zijn, (potentiële) opdrachtgevers en andere belanghebbenden op de hoogte gebracht van de intenties, die de directie heeft. De betrokkenheid van medewerkers is van essentieel belang. De directie verlangt van de medewerkers hun verantwoordelijkheden serieus te nemen en actief medewerking te verlenen aan energiebesparingsmaatregelen. Tevens nodigen wij alle belanghebbenden, door daar waar CO 2 -reductie mogelijk lijkt, de mogelijkheden voor een gezamenlijke inzet of individuele bijdrage te melden. Door de directie is de heer B.H. van Houten aangewezen als CO 2 -functionaris. Kort samengevat: Wij streven naar voortdurende verbetering van ons milieubeleid en een structurele vermindering van onze CO 2 -uitstoot. Deze verklaring is opgesteld en ondertekend door de directie: Drachtster-Compagnie, 24 april 2012 Document: Rapportage CO 2-footprint Pagina 4

3. Algemene beschrijving van het bedrijf In dit hoofdstuk wordt een algemene beschrijving van Gebr. Algra B.V. gegeven. 3.1 Werkzaamheden Grondverzetbedrijf Gebr. Algra BV. is een grondverzetbedrijf. En is voornamelijk werkzaam in de wegenbouw voor diverse opdrachtgevers: aannemers, particulieren, agrariërs en (semi)overheidsinstellingen. 3.2 Organisatie, boundary Gebr. Algra is een B.V. met drie directeuren. Activiteiten vinden plaats in de diverse bedrijfsruimtes aan de Huchten in Drachtster-Compagnie. Daarnaast vinden er werkzaamheden plaats op projectlocaties, die door Gebr. Algra B.V. beheersbaar en beïnvloedbaar zijn. Het bedrijf bestaat uit een vast team van circa 25 vakbekwame medewerkers, waaronder één administratief en een groot en jong machinepark. Het bedrijf heeft een aantal bedrijfsruimtes in gebruik, met de oppervlakte: Kantoor 32 m 2 Kantine 17 m 2 Werkplaats/loods/opslag materieel 3320 m 2 Daarnaast is er sprake van een woonhuis op het terrein. Het energiegebruik daarvan is buiten deze CO 2 -footprint gehouden, een toelichting op deze correcties is te vinden in hoofdstuk 5.1. Deze CO 2 -footprint is gericht op de organisatie als geheel. Er wordt geen onderscheid gemaakt. 3.3 Certificeringen Gebr. Algra B.V. is gecertificeerd volgens zowel de normen ISO 9001:2008 en volgens VCA* 2008/05 In ons kwaliteitsborgingsysteem volgens ISO 9001:2008 is onze doelstelling om te voldoen aan de wensen van de klant. Het primaire proces is in vast omlijnde procedures vastgelegd en het systeem is ingericht volgens de PDCA-cyclus. Dit houdt in dat wij ons product en dienstverlening continu trachten te verbeteren. Een kopie van het certificaat is als bijlage bij dit rapport gevoegd. Het veiligheidsborgingsysteem volgens de VCA-norm is er primair op gericht om incidenten te voorkomen. Mede door middel van opleidingen en instructies, het uitgeven van gekeurd materieel en middelen en het houden van werkplekinspecties trachten wij aan deze doelstelling te voldoen. Wij maken hiervoor regelmatig gebruik van een Veiligheidskundige. Een kopie van ons VCA-certificaat is in de bijlage opgenomen. Document: Rapportage CO 2-footprint Pagina 5

4. Inventarisatie energiestromen Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie bronnen van emissies, de drie scopes. Het inventariseren van de energiestromen binnen de organisatie geschiedt conform scope 1 & 2 van het GHG-protocol. De emissies uit scope 3 zijn niet meegenomen binnen de kaders van dit rapport. In de onderstaande afbeelding is de interpretatie van de indeling, conform het GHG-protocol door de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO), opgenomen. Document: Rapportage CO 2-footprint Pagina 6

4.1. Emissie inventaris Vastgesteld op: 23 maart 2012. Scope 1, directe CO 2 -emissie Wagenpark Emissiebron/-activiteit Verbruik Rijdend materieel Shovels, Minikraan, Midi groot Rupskraan, Mobiele kraan, Knikdumper, Heftruck, Trekker Vrachtauto en Bedrijfsauto Rode diesel Witte diesel Drijvend materieel Niet van toepassing Vliegend materieel Niet van toepassing Vast materieel Aggregaat Benzine Ondersteunend materieel en Bosmaaier, kettingzagen, drainagepomp Benzine en rode diesel handgereedschappen Overig Heaters Diesel Brandstoffen Emissiebron/-activiteit Periode/ frequentie Diesel rood Mobiele werktuigen Voltijd Diesel wit Transport en vervoer Voltijd Benzine Aggregaat Incidenteel Mengsmering, 2-takt Niet van toepassing LPG Niet van toepassing Aardgas Verwarming Seizoensgebonden Industriële gassen Lassen / snijden Incidenteel onderhoud Olie (als brandstof) Niet van toepassing Overig Airco en koeling Emissiebron/-activiteit Periode/ frequentie Kantoor Niet van toepassing Scope 2, indirecte CO 2 -emissie Electriciteitsverbruik Emissiebron/-activiteit Periode/ frequentie Productie Mobiel materieel Ondersteunend materieel en Handgereedschappen Niet van toepassing Werkplaats inrichting, zie VCA-lijst Bij diverse uitvoerende werkzaamheden Huisvesting Klimaatbeheersing Niet van toepassing Verlichting TL-verlichting Continue ICT 2 werkplekken, kantoor inventaris Overig Koffiemachines Zakelijk verkeer Emissiebron/-activiteit Periode/ frequentie Gedeclareerd Niet van toepassing Document: Rapportage CO 2-footprint Pagina 7

5. Resultaat van de CO 2 -footprint, over het jaar 2011 De CO 2 -footprint van Gebr. Algra B.V. bedroeg 1014 ton CO 2 in het jaar 2011. De emissies onderverdeeld naar scope 1 en 2: Scope 1 (directe emissies): 1000 ton CO 2 Scope 2 (indirecte emissies): 13.3 ton CO 2 in ton CO 2 Document: Rapportage CO 2-footprint Pagina 8

Tabel met de berekening door Nedcon Organisatieadvies B.V., gebruikmakend van de conversiefactoren uit het Handboek 2.0, bijlage C Conversiefactoren, geldig m.i.v. 1 juli 2011, van de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO). Soorten emissies en scopes (SKAO) Scope Hoeveelheid Eenheid Conversiefactor (ton/jaar) (%) CO 2 totaal Directe CO 2 -emissies Koudemiddelen (airco en koeling) 1 - kg Emissie van methaan en lachgas 1 - kg Brandstofverbruik productie en onderhoud Aardgasverbruik locatie en gebouwen 1 4.260 Nm 3 1825 7,8 0,8% Benzine, gemotoriseerd handgereedschap 1 200 Liter 2780 0,6 0,1% Mengsmering, 2-takt 1 - Liter 2695 Petroleum 1 - Liter 3710 Gasflessen, acetyleen 1 36 kg 3381 0,1 0,0% Brandstofverbruik mobiele werktuigen 1 Diesel rood, geleverd 1 217.419 Liter 3135 682 67% Brandstofverbruik zakelijk verkeer Benzine 1 - Liter 2780 Diesel wit, geleverd incl tankpasjes 1 98.990 Liter 3135 310 31% LPG 1 - Liter 1860 Indirecte CO 2 -emissies door energieopwekking Elektriciteitsverbruik, Nuon grijze stroom 2 29.273 kwh 455 13 1,3% Ingekochte stadswarmte 2 - GJ Overige indirecte CO 2 -emissies Brandstofverbruik zakenreizen privéauto 2 - km Brandstofverbruik zakelijk verkeer vliegtuig 2 - km Totaal 1.014 100% Document: Rapportage CO 2-footprint Pagina 9

5.1. Toelichting op de berekening van deze CO 2 -footprint Gebruik brandstof diesel De CO 2 -emissie door brandstoffen is berekend aan de hand van de volume-eenheden van de verbruikte brandstoffen. Deze gegevens zijn door de leveranciers op de facturen vermeld. In totaal wordt in 2011 bijna 100000 Liter witte diesel voor de bedrijfsauto s verbruikt, waarvan vier vrachtauto s. De bedrijfsauto s worden enkel voor de bedrijfsvoering ingezet. Het gebruik van rode diesel is berekend op basis van gegevens verschaft door leverancier: namelijk 217419 Liter brandstof voor het materieel. Er is een nauwkeurige registratie per kenteken over de het brandstofgebruik. Het onderscheid in het brandstof verbruik tussen vrachtwagens en bedrijfswagens is gerealiseerd door het registratiesysteem bij de eigen tankopslag. Gebruik overige brandstoffen Acetyleen wordt gebruikt voor laswerkzaamheden bij onderhoud van het eigen materieel. Gebruik elektriciteit en aardgas In het aardgas en elektriciteitsverbruik wordt door de Nuon geen onderscheid gemaakt tussen het verbruik in het bedrijf en het woonhuis. De verbruiksgegevens gelden voor de periode, van één jaar, van 8 oktober 2010 tot en met 14 oktober 2011. Op basis van de Nibud-gegevens zijn de verbruiken gecorrigeerd met het gemiddelde verbruik privé (3533 kwh en 1650 m 3 ). Totaal verbruik electriciteit gecorrigeerd is bijna 30000 kwh. Verlichting, kantoorinventaris en gebruik van het electrisch handgereedschap valt onder het stroomverbruik Er is geen gedetailleerd inzicht in het verbruik per apparaat. Het aandeel van elektrische apparatuur in onze CO 2 -footprint is zeer beperkt. Conversiefactoren Voor de omrekening van de verbruiken naar een waarde voor de CO 2 -uitstoot van Gebr. Algra B.V. over 2011 zijn de conversiefactoren uit de CO 2 -prestatieladder gehanteerd. Onzekerheden en afwijkingen ten opzichte van de berekening door Milieubarometer Afwijkingen kunnen zijn gelegen in de volgende oorzaken: Dit betreft het meerekenen van industriële gassen en het niet meerekenen van diverse oliën. Hoewel er conversiefactoren opgenomen zijn in de bijlage A van de prestatieladder voor diverse oliën, worden ze in onze berekening van de CO 2 -footprint niet meegenomen. Oliën als smeerolie, hydrauliekolie, transmissieolie, remvloeistof e.d. worden in het productieproces niet naar CO 2 omgezet, met andere woorden: er vind geen verbranding plaats. Dit geldt bijvoorbeeld juist wel voor het gebruik van Acetyleen voor laswerkzaamheden. Gebruik makend van de chemische verbrandingsformules en de gaswetten is er voor acetyleen een conversiefactor opgesteld. Overige gegevens zijn op basis van facturen van leveranciers in de berekening opgenomen. Een deel van het woon-werk verkeer is in de berekening van de CO 2 -footprint Document: Rapportage CO 2-footprint Pagina 10

opgenomen, hoewel deze formeel buiten de scope valt. Medewerkers, in het bezit van een tankpas, gebruiken de auto voor zowel woon-werkverkeer als voor het vervoer tussen de bedrijfslocatie en de werklocatie Graaddagen Het aantal graaddagen in de opgegeven periode van 8 oktober 2010 tot en met 14 oktober 2011 is 3019 graaddagen, uitgaande van het KNMI-weerstation in De Bilt. Hiervoor is geen correctie uitgevoerd naar jaar 2011. Als het op een dag gemiddeld 10 C was, volgt: 18 C - 10 C = 8 graaddagen. Om het aantal graaddagen over een periode te bepalen, worden de graaddagen van de afzonderlijke dagen bij elkaar opgeteld Document: Rapportage CO 2-footprint Pagina 11

6. Normalisering, overzicht emissies per hoofdactiviteit De omvang van de CO 2 -emissie is sterk afhankelijk van en gecorreleerd aan de activiteiten welke zijn ontplooid. Het bedrijf en onze productiviteit kan groeien en krimpen. Het energiegebruik hangt daar vaak mee samen. Ten behoeve van toekomstige vergelijking met het referentiejaar en het vaststellen van kwantitatieve CO 2 -reductie doelstellingen zijn maatstaven nodig, om tot een goede normalisering te komen. Uit de voorgaande hoofdstukken blijkt dat het overgrote deel (98%) van de uitstoot wordt veroorzaakt door het brandstofverbruik. Uit analyse van de verbruikscijfers blijkt dat tweederde van de CO 2 -emissie het resultaat is van het verbranden van rode diesel in de motoren van het grondverzetmaterieel. Energieverbruik van de bedrijfsruimten: 21.6 ton CO 2 Energieverbruik als gevolg van mobiliteit en productie: 992 ton CO 2 Overzicht emissies per hoofdactiviteit en per werknemer Energieverbruik van het pand met kantoor, kantine, magazijn, vergaderruimte en de overige bedrijfsruimten is minder dan 3 %. De CO 2 -emissie per werknemer komt uit op 40.5 ton CO 2. Grondverzet gasolievrij De CO 2 -footprint wordt sterk wordt beïnvloed door het materieel in verhuur. Het verbruik aan rode diesel is voor een deel van de werkzaamheden binnen het grondverzet vrijwel nihil (gasolievrij). Dit bemoeilijkt een kwantificering van de emissiedoelstellingen en compliceert een vergelijk van onze CO 2 -footprint met branchgenoten en opeenvolgende jaren. De CO 2 -emissie per werknemer gecorrigeerd voor gasolievrij komt uit op 46.1 ton CO 2. Agrarisch loonwerk en cultuurtechniek De CO 2 -emissie door het agrarische loonwerk (40%) is 405 ton CO 2 per jaar. Document: Rapportage CO 2-footprint Pagina 12

7. Maatregelen en mogelijkheden Op korte termijn wordt CO 2 -reductie verwacht door de nieuwe investeringen in het materieel. 7.1. Gerealiseerde emissiereducties, milieubewust, energiezuinig produceren en inkopen - Bij aanschaf van nieuw materieel, kantoor- en werkplaatsinventaris is het brandstof-/energieverbruik mede bepalend geweest voor de keuze - Geïsoleerde bedrijfsgebouwen voorzien van wand- en dakisolatie, dubbelglas, daglichtpanelen - Eigen watervoorziening - 7.2. Voortgang (lopende) emissiereducties en CO 2 -compensatie - CO 2 -compensatie uit diverse aanbestedingen in de vorm van Gold standard credits: 7.3. Concrete voorstellen (organisatorisch, technisch en gedrag) - In het kwaliteitsborgingssysteem conform ISO 9001 opnemen dat bij vervanging en aanschaf van materieel de CO 2 -emissie en het brandstofverbruik wordt beoordeeld - Certificeren op de CO 2 -prestatieladder - Onderzoek naar mogelijkheden om brandstofgebruik, draai-/projecturen en/of kilometrage per voertuig in kaart te brengen. De verwachting is dat alleen al door controle en registratie een besparing te halen valt op het brandstofverbruik. - Periodiek bandspanning controleren - Overstappen op groene stroom - Het carpoolen stimuleren, opnemen in handboek werknemers. - Plaatsen van zonnecollectoren op de bedrijfsruimte. - Onderzoeken of er alternatieve brandstoffen (TRAXX) en/of vormen van energie in de bedrijfsvoering toe te passen zijn - Verder onderzoeken waar binnen het bedrijf energiereducties te verwezenlijken zijn. - Computer, verlichting en verwarming uit bij afwezigheid - Dubbelzijdig printen en kopiëren; - Zo min mogelijk printen (zo veel mogelijk digitaliseren) - Energiebewustheid van de medewerkers vergroten, bijvoorbeeld door het onderwerp in een toolbox te behandelen, of door een campagne in het kader van good housekeeping (verlichting en verwarming uitdoen in ruimtes waar niemand is) / boetevrij rijden / meedenken, inzet bij implementeren van besparingsmaatregelen - - Document: Rapportage CO 2-footprint Pagina 13

BIJLAGEN - CO 2 -bewust certificaat CO 2 -prestatieladder niveau 3 (in voorbereiding) - Kopie certificaat ISO 9001:2008 - Kopie certificaat VCA* 2008/5.1 Document: Rapportage CO 2-footprint Pagina 14

Bijlage 1

Bijlage 2