Debian GNU/Linux Installatiehandleiding

Debian GNU/Linux Installatiehandleiding

Debian GNU/Linux Installatiehandleiding Copyright 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009 het Debian Installatiesysteem team Dit document bevat instructies voor de installatie van het Debian GNU/Linux 6.0 systeem (codenaam squeeze ), voor het Intel x86 ( i386 ) platform. Verder bevat het verwijzingen naar aanvullende informatie en informatie over hoe u het meeste uit uw nieuwe Debian systeem kunt halen. Opmerking: Hoewel deze installatiehandleiding voor i386 grotendeels is bijgewerkt, zijn er plannen voor wijzigingen en een reorganisatie van delen van de handleiding na de officiële vrijgave van squeeze. Nieuwere versies van deze handleiding kunt u vinden op het Internet op de debian-installer website (http://www.debian.org/devel/debian-installer/). Mogelijk kunt u daar ook aanvullende vertalingen vinden. Deze handleiding is oorspronkelijk geschreven in het Engels en de vertaling naar het Nederlands is nog niet volledig. Voor de delen die nog niet zijn vertaald is de originele, Engelstalige tekst opgenomen. Voor informatie over de vertaling naar het Nederlands kunt u een e-mail sturen naar de <debian-l10n-dutch@lists.debian.org> mailinglijst. Zie ook Paragraaf 1.6. Deze handleiding is vrije software; u mag deze verspreiden en/of wijzigen onder de bepalingen van de GNU Algemene Publieke Licentie. U wordt verzocht de licentie in Bijlage F te raadplegen.

Inhoudsopgave Debian GNU/Linux 6.0 installeren op i386... x 1. Welkom bij Debian... 1 1.1. Wat is Debian?... 1 1.2. Wat is GNU/Linux?... 2 1.3. Wat is Debian GNU/Linux?... 3 1.4. Wat is Debian GNU/Hurd?... 4 1.5. Debian verkrijgen... 4 1.6. De meest recente versie van dit document verkrijgen... 4 1.7. Indeling van dit document... 4 1.8. Uw hulp bij het opstellen van documentatie is welkom... 5 1.9. Over auteursrechten en softwarelicenties... 5 2. System Requirements... 7 2.1. Supported Hardware... 7 2.1.1. Supported Architectures... 7 2.1.2. CPU, Main Boards, and Video Support... 8 2.1.2.1. CPU... 8 2.1.2.2. I/O Bus... 8 2.1.3. Laptops... 9 2.1.4. Multiple Processors... 9 2.1.5. Graphics Card Support... 9 2.1.6. Network Connectivity Hardware... 9 2.1.6.1. Wireless Network Cards... 9 2.1.7. Braille Displays... 10 2.1.8. Hardware Speech Synthesis... 10 2.1.9. Peripherals and Other Hardware... 10 2.2. Devices Requiring Firmware... 10 2.3. Purchasing Hardware Specifically for GNU/Linux... 11 2.3.1. Avoid Proprietary or Closed Hardware... 11 2.3.2. Windows-specific Hardware... 11 2.4. Installation Media... 12 2.4.1. CD-ROM/DVD-ROM... 12 2.4.2. Hard Disk... 12 2.4.3. USB Memory Stick... 12 2.4.4. Network... 12 2.4.5. Un*x or GNU system... 13 2.4.6. Supported Storage Systems... 13 2.5. Memory and Disk Space Requirements... 13 3. Voordat u Debian GNU/Linux installeert... 14 3.1. Overzicht van het installatieproces... 14 3.2. Maak een reservekopie van uw bestaande gegevens!... 15 3.3. Benodigde informatie... 15 3.3.1. Documentatie... 16 3.3.1.1. Installatiehandleiding... 16 3.3.1.2. Hardware documentatie... 16 3.3.2. Bronnen voor informatie over apparatuur... 16 3.3.3. Hardware compatibiliteit... 17 3.3.4. Netwerkinstellingen... 18 3.4. Voldoen aan de minimum hardware-eisen... 18 iii

3.5. Uw harde schijf vooraf indelen voor een multi-boot systeem... 19 3.5.1. Partitioning From DOS or Windows... 21 3.5.1.1. Lossless Repartitioning When Starting From DOS, Win-32 or OS/2... 21 3.5.1.2. Partitioning for DOS... 22 3.6. Configuratie van apparatuur en besturingssysteem voor de installatie... 22 3.6.1. Invoking the BIOS Set-Up Menu... 22 3.6.2. Boot Device Selection... 23 3.6.2.1. Changing the Boot Order on IDE Computers... 23 3.6.2.2. Changing the Boot Order on SCSI Computers... 24 3.6.3. Miscellaneous BIOS Settings... 24 3.6.3.1. CD-ROM Settings... 24 3.6.3.2. Extended vs. Expanded Memory... 24 3.6.3.3. Virus Protection... 24 3.6.3.4. Shadow RAM... 24 3.6.3.5. Memory Hole... 25 3.6.3.6. Advanced Power Management... 25 3.6.4. Aandachtspunten ten aanzien van apparatuur... 25 4. Obtaining System Installation Media... 26 4.1. Official Debian GNU/Linux CD-ROM Sets... 26 4.2. Downloading Files from Debian Mirrors... 26 4.2.1. Where to Find Installation Images... 26 4.3. Preparing Files for USB Memory Stick Booting... 26 4.3.1. Copying the files the easy way... 27 4.3.2. Copying the files the flexible way... 27 4.3.2.1. Partitioning the USB stick... 28 4.3.2.2. Adding the installer image... 28 4.3.3. Booting the USB stick... 29 4.4. Preparing Files for Hard Disk Booting... 29 4.4.1. Hard disk installer booting using LILO or GRUB... 29 4.5. Preparing Files for TFTP Net Booting... 30 4.5.1. Setting up a DHCP server... 30 4.5.1.1. Enabling PXE Booting in the DHCP configuration... 31 4.5.2. Setting up a BOOTP server... 31 4.5.3. Enabling the TFTP Server... 32 4.5.4. Move TFTP Images Into Place... 32 4.6. Automatic Installation... 33 4.6.1. Automatic Installation Using the Debian Installer... 33 5. Booting the Installation System... 34 5.1. Booting the Installer on Intel x86... 34 5.1.1. Booting from a CD-ROM... 34 5.1.2. Booting from Windows... 34 5.1.3. Booting from Linux Using LILO or GRUB... 34 5.1.4. Booting from USB Memory Stick... 35 5.1.5. Booting with TFTP... 35 5.1.5.1. NIC or Motherboard that support PXE... 35 5.1.5.2. NIC with Network BootROM... 36 5.1.5.3. Etherboot... 36 5.1.6. The Boot Screen... 36 5.2. Accessibility... 37 5.2.1. USB Braille Displays... 37 5.2.2. Serial Braille Displays... 37 iv

5.2.3. Hardware Speech Synthesis... 38 5.2.4. Board Devices... 38 5.2.5. High-Contrast Theme... 38 5.3. Boot Parameters... 38 5.3.1. Debian Installer Parameters... 39 5.3.1.1. Using boot parameters to answer questions... 42 5.3.1.2. Passing parameters to kernel modules... 43 5.3.1.3. Blacklisting kernel modules... 43 5.4. Troubleshooting the Installation Process... 44 5.4.1. CD-ROM Reliability... 44 5.4.1.1. Common issues... 44 5.4.1.2. How to investigate and maybe solve issues... 44 5.4.2. Boot Configuration... 46 5.4.3. Common Intel x86 Installation Problems... 46 5.4.3.1. System Freeze During the PCMCIA Configuration Phase... 47 5.4.3.2. System Freeze while Loading USB Modules... 47 5.4.4. Interpreting the Kernel Startup Messages... 47 5.4.5. Reporting Installation Problems... 47 5.4.6. Submitting Installation Reports... 48 6. Het Debian installatiesysteem gebruiken... 50 6.1. Hoe het installatiesysteem werkt... 50 6.2. Introductie van de modules... 51 6.3. Individuele modules gebruiken... 53 6.3.1. Instelling van het installatiesysteem en hardware configuratie... 53 6.3.1.1. Controle van beschikbaar geheugen... 54 6.3.1.2. Lokalisatie bepalen... 54 6.3.1.3. Een toetsenbord selecteren... 55 6.3.1.4. De ISO-installatie-image localiseren... 55 6.3.1.5. Het netwerk configureren... 55 6.3.1.6. De klok instellen... 56 6.3.2. Schijfindeling en selectie van aanhechtpunten... 57 6.3.2.1. Begeleide schijfindeling... 57 6.3.2.2. Handmatige schijfindeling... 58 6.3.2.3. Meervoudige schijfapparaten configureren (Software-RAID)... 59 6.3.2.4. Logisch volumebeheer (LVM) instellen... 61 6.3.2.5. Configuring Encrypted Volumes... 62 6.3.3. Installatie van het Basissysteem... 65 6.3.4. Gebruikers en wachtwoorden instellen... 66 6.3.4.1. Het wachtwoord voor root instellen... 66 6.3.4.2. Een gewone gebruiker aanmaken... 66 6.3.5. Aanvullende software installeren... 66 6.3.5.1. Het configureren van APT... 67 6.3.5.2. Software selecteren en installeren... 67 6.3.6. Zorgen dat uw systeem kan worden opgestart... 68 6.3.6.1. Andere besturingssystemen detecteren... 68 6.3.6.2. Install the Grub Boot Loader on a Hard Disk... 68 6.3.6.3. Install the LILO Boot Loader on a Hard Disk... 68 6.3.6.4. Verder gaan zonder opstartlader... 69 6.3.7. De installatie afronden... 69 6.3.7.1. De interne systeemklok instellen... 69 6.3.7.2. Het systeem opnieuw opstarten... 70 v

6.3.8. Diverse modules... 70 6.3.8.1. De logbestanden van de installatie bewaren... 70 6.3.8.2. Een shell gebruiken en de logs bekijken... 70 6.3.8.3. Installeren over het netwerk... 71 6.4. Loading Missing Firmware... 72 6.4.1. Preparing a medium... 72 6.4.2. Firmware and the Installed System... 73 7. De computer opstarten met uw nieuwe Debian systeem... 74 7.1. Het moment van de waarheid... 74 7.2. Mounting encrypted volumes... 74 7.2.1. dm-crypt... 74 7.2.2. loop-aes... 75 7.2.3. Troubleshooting... 75 7.3. Aanloggen... 76 8. Next Steps and Where to Go From Here... 78 8.1. Shutting down the system... 78 8.2. If You Are New to Unix... 78 8.3. Orienting Yourself to Debian... 78 8.3.1. Debian Packaging System... 78 8.3.2. Application Version Management... 79 8.3.3. Cron Job Management... 79 8.4. Further Reading and Information... 79 8.5. Setting Up Your System To Use E-Mail... 80 8.5.1. Default E-Mail Configuration... 80 8.5.2. Sending E-Mails Outside The System... 80 8.5.3. Configuring the Exim4 Mail Transport Agent... 81 8.6. Compiling a New Kernel... 82 8.6.1. Kernel Image Management... 82 8.7. Recovering a Broken System... 83 A. Installation Howto... 85 A.1. Preliminaries... 85 A.2. Booting the installer... 85 A.2.1. CDROM... 85 A.2.2. USB memory stick... 85 A.2.3. Booting from network... 86 A.2.4. Booting from hard disk... 86 A.3. Installation... 86 A.4. Send us an installation report... 87 A.5. And finally...... 87 B. Automating the installation using preseeding... 89 B.1. Introduction... 89 B.1.1. Preseeding methods... 89 B.1.2. Limitations... 90 B.2. Using preseeding... 90 B.2.1. Loading the preconfiguration file... 90 B.2.2. Using boot parameters to preseed questions... 91 B.2.3. Auto mode... 91 B.2.4. Aliases useful with preseeding... 93 B.2.5. Using a DHCP server to specify preconfiguration files... 93 B.3. Creating a preconfiguration file... 94 vi

B.4. Contents of the preconfiguration file (for squeeze)... 95 B.4.1. Localization... 95 B.4.2. Network configuration... 96 B.4.3. Network console... 97 B.4.4. Mirror settings... 97 B.4.5. Clock and time zone setup... 98 B.4.6. Partitioning... 98 B.4.6.1. Partitioning example... 99 B.4.6.2. Partitioning using RAID... 100 B.4.6.3. Controlling how partitions are mounted... 101 B.4.7. Base system installation... 102 B.4.8. Account setup... 102 B.4.9. Apt setup... 103 B.4.10. Package selection... 104 B.4.11. Boot loader installation... 104 B.4.12. Finishing up the installation... 105 B.4.13. Preseeding other packages... 106 B.5. Advanced options... 106 B.5.1. Running custom commands during the installation... 106 B.5.2. Using preseeding to change default values... 106 B.5.3. Chainloading preconfiguration files... 107 C. Partitioning for Debian... 108 C.1. Deciding on Debian Partitions and Sizes... 108 C.2. The Directory Tree... 108 C.3. Recommended Partitioning Scheme... 109 C.4. Device Names in Linux... 110 C.5. Debian Partitioning Programs... 111 C.5.1. Partitioning for Intel x86... 111 D. Random Bits... 113 D.1. Linux Devices... 113 D.1.1. Setting Up Your Mouse... 114 D.2. Disk Space Needed for Tasks... 114 D.3. Installing Debian GNU/Linux from a Unix/Linux System... 115 D.3.1. Getting Started... 116 D.3.2. Install debootstrap... 116 D.3.3. Run debootstrap... 117 D.3.4. Configure The Base System... 117 D.3.4.1. Create device files... 117 D.3.4.2. Mount Partitions... 118 D.3.4.3. Setting Timezone... 119 D.3.4.4. Configure Networking... 119 D.3.4.5. Configure Apt... 120 D.3.4.6. Configure Locales and Keyboard... 120 D.3.5. Install a Kernel... 121 D.3.6. Set up the Boot Loader... 121 D.3.7. Finishing touches... 122 D.4. Installing Debian GNU/Linux over Parallel Line IP (PLIP)... 123 D.4.1. Requirements... 123 D.4.2. Setting up source... 123 D.4.3. Installing target... 124 D.5. Installing Debian GNU/Linux using PPP over Ethernet (PPPoE)... 124 vii

D.6. The Graphical Installer... 125 D.6.1. Using the graphical installer... 126 D.6.2. Known issues... 126 E. Administrivia... 127 E.1. About This Document... 127 E.2. Contributing to This Document... 127 E.3. Major Contributions... 127 E.4. Trademark Acknowledgement... 128 F. GNU General Public License... 129 F.1. Preamble... 129 F.2. GNU GENERAL PUBLIC LICENSE... 129 F.3. How to Apply These Terms to Your New Programs... 133 viii

Lijst van tabellen 3-1. Voor een installatie benodigde informatie over hardware... 16 3-2. Aanbevolen minimum systeemeisen... 18 ix

Debian GNU/Linux 6.0 installeren op i386 Wij zijn verheugd dat u heeft besloten om Debian te proberen en weten zeker dat u zult ontdekken dat de GNU/Linux distributie van Debian uniek is. Debian GNU/Linux brengt vrije software van over de hele wereld samen en integreert deze tot een samenhangend geheel. Wij zijn ervan overtuigd dat u zult ontdekken dat het resultaat werkelijk meer is dan de som der delen. Wij begrijpen dat velen onder u Debian zal willen installeren zonder deze handleiding te lezen en het Debian installatiesysteem is ontworpen om dit mogelijk te maken. Als u op dit moment geen gelegenheid heeft om de gehele installatiehandleiding door te nemen, adviseren wij om tenminste de "Installatie Howto" te lezen, die u meeneemt door het basis installatie proces en verwijzingen bevat naar de handleiding voor meer geavanceerde onderwerpen of als er dingen fout gaan. U vindt de Installatie Howto in Bijlage A. Dat gezegd hebbend, hopen wij dat u de tijd wilt nemen om het merendeel van deze handleiding door te lezen en dat dit zal leiden tot een beter geïnformeerde en waarschijnlijk meer succesvolle installatie. x

Hoofdstuk 1. Welkom bij Debian Dit hoofdstuk biedt een overzicht over het Debian Project en Debian GNU/Linux. Als u reeds bekend bent met de geschiedenis van het Debian Project en van de Debian GNU/Linux distributie kunt u dit hoofdstuk desgewenst overslaan. 1.1. Wat is Debian? Debian is een organisatie van uitsluitend vrijwilligers die toegewijd is aan het ontwikkelen van vrije software en het bevorderen van de idealen van de vrije software gemeenschap. Het Debian Project is gestart in 1993 toen Ian Murdock een open uitnodiging deed aan software ontwikkelaars om bij te dragen aan een complete en samenhangende softwaredistributie, gebaseerd op de toen nog relatief nieuwe Linux kernel. Die relatief kleine groep van toegewijde enthousiastelingen, oorspronkelijk gefinancierd door de Free Software Foundation (http://www.fsf.org/), is, onder invloed van de filosofie van GNU (http://www.gnu.org/gnu/the-gnu-project.html), over de jaren uitgegroeid tot een organisatie van rond de 890 Debian ontwikkelaars. Debian ontwikkelaars zijn betrokken bij een scala aan activiteiten, waaronder het beheer van Websites (http://www.debian.org/) en FTP-sites (ftp://ftp.debian.org/), grafisch ontwerp, juridische analyse van softwarelicenties, het schrijven van documentatie en, natuurlijk, het onderhouden van softwarepakketten. In het belang van het overbrengen van onze filosofie en het aantrekken van ontwikkelaars die geloven in de principes waar Debian voor staat, heeft het Debian Project een aantal documenten gepubliceerd die onze waarden uiteenzetten en als gids dienen voor wat het betekent om een Debian Ontwikkelaar te zijn: Het Debian Sociaal Contract (http://www.debian.org/social_contract) is een verklaring van de verbintenis van Debian met de Vrije Software Gemeenschap. Eenieder die ermee instemt het Sociaal Contract na te leven, kan een ontwikkelaar (http://www.debian.org/doc/maint-guide/) worden. Elke Debian ontwikkelaar kan nieuwe software in Debian introduceren onder voorwaarde dat de software voldoet aan onze criteria om vrij te zijn en het pakket aan onze kwaliteitsstandaarden voldoet. De Debian Richtlijn voor Vrije Software (http://www.debian.org/social_contract#guidelines) 1 zijn een heldere en beknopte verklaring van de voorwaarden van Debian voor vrije software. De Richtlijn is een zeer invloedrijk document in de Vrije Software Beweging en was de fundering van The Open Source Definition (http://opensource.org/docs/definition_plain.html). De Debian Policy Manual (http://www.debian.org/doc/debian-policy/) is een uitgebreide specificatie van de kwaliteitsstandaarden van het Debian Project. Debian ontwikkelaars zijn ook betrokken bij een groot aantal andere projecten; sommige Debianspecifiek, andere waarbij een deel of de gehele Linux gemeenschap betrokken is. Enkele voorbeelden zijn: De Linux Standard Base (http://www.linuxbase.org/) (LSB) is een project dat zich richt op de standaardisatie van het basis GNU/Linux systeem dat externe software en hardware ontwikkelaars in staat stelt om eenvoudig programma s en besturingsprogramma s voor apparatuur te ontwikkelen voor Linux in het algemeen (in tegenstelling tot een specifieke GNU/Linux distributie). 1. Engels: Debian Free Software Guidelines (DFSG) 1

Hoofdstuk 1. Welkom bij Debian De Filesystem Hierarchy Standard (http://www.pathname.com/fhs/) (FHS) is een poging om de indeling van het Linux bestandssysteem te standaardiseren. De FHS zal softwareontwikkelaars in staat stellen om zich te concentreren op het ontwerpen van programma s, zonder dat zij zich zorgen hoeven te maken over hoe het pakket geïnstalleerd zal worden in verschillende GNU/Linux distributies. Debian Jr. (http://www.debian.org/devel/debian-jr/) is een eigen project dat tot doel heeft zeker te stellen dat Debian ook onze jongste gebruikers iets te bieden heeft. Voor meer algemene informatie over Debian verwijzen wij u naar de Debian FAQ (http://www.debian.org/doc/faq/) (veelgestelde vragen). 1.2. Wat is GNU/Linux? GNU/Linux is een besturingssysteem: een serie programma s die interactie met uw computer en het uitvoeren van andere programma s mogelijk maken. Een besturingssysteem bestaat uit diverse fundamentele programma s die uw computer nodig heeft om te communiceren met en instructies te ontvangen van gebruikers; gegevens van/naar harde schijven, magneetbanden en printers te lezen en schrijven; het gebruik van geheugen te sturen; en andere software te draaien. Het meest belangrijke onderdeel van een besturingssysteem is de kernel. In een GNU/Linux systeem is Linux de kernelcomponent. De rest van het systeem bestaat uit andere programma s, waarvan er veel geschreven zijn door of voor het GNU Project. Omdat de Linux kernel op zichzelf geen werkend besturingssysteem is, geven we de voorkeur aan het begrip GNU/Linux om te verwijzen naar systemen die door velen voor het gemak met Linux worden aangeduid. Linux is gemodelleerd op het besturingssysteem Unix. Linux is vanaf het begin ontworpen om een multi-tasking, multi-user systeem te zijn. Alleen deze feiten al zijn voldoende om Linux anders te laten zijn dan andere bekende besturingssystemen. Echter, Linux is zelfs meer fundamenteel anders dan u misschien denkt. In tegenstelling tot andere besturingssystemen is niemand eigenaar van Linux. Veel van de ontwikkeling ervan wordt gedaan door onbetaalde vrijwilligers. De ontwikkeling van wat later GNU/Linux zou worden, begon in 1984 toen de Free Software Foundation (http://www.fsf.org/) startte met de ontwikkeling van een vrij Unix-achtig besturingssysteem, GNU genaamd. Het GNU project (http://www.gnu.org/) heeft een uitgebreide set van vrije hulpprogramma s ontwikkeld voor gebruik onder Unix en Unix-achtige besturingssystemen zoals Linux. Deze hulpprogramma s stellen gebruikers in staat om taken uit te voeren, variërend van alledaags (zoals het kopiëren of verwijderen van bestanden van het systeem) tot specifiek (zoals het schrijven en compileren van programmatuur of het uitgekiend wijzigen van een groot aantal verschillende soorten documenten). Hoewel vele groepen en individuen hebben bijgedragen aan Linux, heeft de Free Software Foundation nog altijd de grootste bijdrage geleverd. Zij heeft niet alleen de meeste hulpprogramma s tot stand gebracht, maar ook de filosofie en de gemeenschapszin die Linux mogelijk hebben gemaakt. De Linux kernel (http://www.kernel.org/) verscheen voor het eerst in 1991 toen Linus Torvalds, een Finse student Infromatica, op de Usenet nieuwsgroep comp.os.minix een vroege versie van een vervanger voor de Minix kernel aankondigde. Linus Torvalds coördineert, met de hulp van enkele vertrouwelingen, nog altijd het werk van honderden ontwikkelaars. Kernel Traffic (http://www.kerneltraffic.org/kernel-traffic/index.html) is een uitstekende wekelijkse samenvatting van discussies op de linux-kernel mailinglijst. Nadere in- 2

Hoofdstuk 1. Welkom bij Debian formatie over de linux-kernel mailinglijst kan worden gevonden in de linux-kernel mailinglijst FAQ (http://www.tux.org/lkml/). Gebruikers van Linux hebben een ongekende keuzevrijheid in hun software. Zij kunnen bijvoorbeeld kiezen uit een twaalftal verschillende command line shells en diverse grafische werkbladen. Deze selectie werkt vaak verwarrend voor gebruikers van andere besturingsystemen die niet gewend zijn om de opdrachtregel of hun werkblad te zien als iets dat ze kunnen veranderen. Linux is ook minder storingsgevoelig, beter in staat om meerdere programma s tegelijkertijd uit te voeren en veiliger dan veel andere besturingssystemen. Met deze voordelen is Linux het snelst groeiende besturingssysteem in de markt voor servers. Meer recent is Linux ook populair aan het worden bij particuliere en zakelijke gebruikers. 1.3. Wat is Debian GNU/Linux? De combinatie van de filosofie en methodologie van Debian met de hulpprogramma s van GNU, de Linux kernel en andere belangrijke vrije software, vormt een unieke softwaredistributie die Debian GNU/Linux wordt genoemd. Deze distributie is opgebouwd uit een groot aantal pakketten. Elk pakket in de distributie bevat uitvoerbare programma s, scripts, documentatie en configuratie-informatie. Ook heeft elk pakket een pakketbeheerder die de eerstverantwoordelijke is om het pakket up-to-date te houden, probleemrapporten (bug reports) op te volgen en te communiceren met de upstream ontwikkelaar(s) van de software in het pakket. Onze extreem grote gebruikersgroep, tezamen met ons volgsysteem voor probleemrapporten verzekert dat problemen snel worden gevonden en hersteld. Debian s aandacht voor detail staat ons toe om een distributie samen te stellen die van hoge kwaliteit, stabiel en schaalbaar is. Installaties kunnen eenvoudig worden geconfigureerd om vele rollen te vervullen: van een uitgeklede firewall via een wetenschappelijk werkstation tot een zware netwerkserver. Debian is in het bijzonder populair bij gevorderde gebruikers vanwege haar techinische kwaliteit en haar sterke betrokkenheid bij de behoeften en verwachtingen van de Linux gemeenschap. Debian heeft veel nieuwe functionaliteit in Linux geïntroduceerd die nu gemeengoed is. Zo was Debian de eerste Linux distributie die een systeem voor pakketbeheer bevatte met als doel eenvoudige installatie en verwijdering van software. Debian was ook de eerste Linux distributie die kon worden opgewaardeerd zonder dat een geheel nieuwe installatie nodig was. Debian is nog altijd vooraanstaand in de ontwikkeling van Linux. Het ontwikkelproces van Debian is een voorbeeld van hoe goed het Open Source ontwikkelmodel kan werken zelfs voor zeer complexe taken als het opbouwen en beheren van een compleet besturingssysteem. De eigenschap die Debian het meest onderscheidt van andere Linux distributies is het systeem voor pakketbeheer. Deze hulpmiddelen geven de beheerder van een Debian systeem volledige controle over de pakketten die op dat systeem geïnstalleerd zijn, waaronder het vermogen om een individueel pakket te installeren of automatisch het volledige besturingssysteem op te waarderen. Ook is het mogelijk individuele pakketten uit te sluiten van opwaardering. U kunt zelfs software die u zelf heeft gecompileerd bekend maken bij het systeem voor pakketbeheer en opgeven aan welke afhankelijkheden daarmee wordt voldaan. Om uw systeem te beschermen tegen Trojaanse paarden en andere kwaadaardige software, controleren de servers van Debian of een nieuw(e) (versie van een) pakket wel afkomstig is van zijn geregistreerde Debian ontwikkelaar. Ook besteden de samenstellers van Debian pakketten veel zorg aan het veilig configureren van hun pakketten. Als in uitgegeven pakketten beveiligingsproblemen naar voren komen, is een verbeterde versie meestal zeer snel beschikbaar. Door de eenvoudige wijze 3

Hoofdstuk 1. Welkom bij Debian waarop pakketten kunnen worden bijgewerkt, kunnen beveiligingsupdates automatisch via Internet gedownload en geïnstalleerd worden. De voornaamste (en beste) methode om ondersteuning te krijgen voor uw Debian GNU/Linux systeem en om te communiceren met Debian ontwikkelaars, is via de vele mailinglijsten die door het Debian Project worden beheerd (op dit moment meer dan 215). De meest eenvoudige manier om u aan te melden voor één of meerdere van deze mailinglijsten is door gebruik te maken van het aanmeldingsformulier (http://www.debian.org/mailinglists/subscribe) op onze website. 1.4. Wat is Debian GNU/Hurd? Debian GNU/Hurd is een Debian GNU systeem waarbij de monolitische Linux kernel wordt vervangen door de GNU Hurd een verzameling servers die bovenop de GNU Mach microkernel draaien. Hurd is nog niet voltooid en is niet geschikt voor dagelijks gekruik, maar er is voortgang. Hurd wordt op dit moment alleen ontwikkeld voor het i386 platform; zodra het systeem stabieler wordt, zal het ook geschikt worden gemaakt voor andere platformen. Voor meer informatie verwijzen wij naar de Debian GNU/Hurd webpagina (http://www.debian.org/ports/hurd/) en de <debian-hurd@lists.debian.org> mailinglijst. 1.5. Debian verkrijgen Voor informatie over hoe u Debian GNU/Linux kunt downloaden vanaf het Internet of waar officiële Debian CDs gekocht kunnen worden, verwijzen wij u naar de distributie webpagina (http://www.debian.org/distrib/). Op de lijst van Debian-mirrors (http://www.debian.org/distrib/ftplist) vindt u het complete overzicht van officiële Debian-mirrors, zodat u eenvoudig de dichtstbijzijnde kunt vinden. Na de installatie kan Debian eenvoudig worden opgewaardeerd. De installatieprocedure helpt u het systeem zodanig in te richten dat u, indien nodig, kunt opwaarderen zodra de installatie is voltooid. 1.6. De meest recente versie van dit document verkrijgen Dit document wordt voortdurend gereviseerd. Wij adviseren om de Debian 6.0 webpagina s (http://www.debian.org/releases/squeeze/) te raadplegen voor de meest recente informatie over de 6.0 versie van het Debian GNU/Linux systeem. Bijgewerkte versies van deze installatie handleiding zijn ook beschikbaar op de officiële Installatiehandleiding webpagina s (http://www.debian.org/releases/squeeze/i386/). 1.7. Indeling van dit document Dit document is bedoeld als handleiding voor mensen die Debian voor het eerst gebruiken. Het probeert zo weinig mogelijk aannames te doen over uw kennisniveau. We gaan er echter wel vanuit dat u een algemeen beeld heeft van de werking van de hardware in uw computer. 4

Hoofdstuk 1. Welkom bij Debian Ook gevorderde gebruikers kunnen interessante referentie-informatie vinden in dit document, waaronder de voor installatie minimaal benodigde specificaties, details over hardware die door het installatiesysteem van Debian wordt ondersteund, en dergelijke. We moedigen gevorderde gebruikers aan om heen en weer te bladeren in het document. In het algemeen is deze handleiding lineair van opzet waardoor u van begin tot einde door het installatieproces wordt geleid. Hieronder vindt u de stappen voor de installatie van Debian GNU/Linux, en de secties van dit document die met elke stap overeenkomen: 1. Bepaal of uw hardware voldoet aan de vereisten om het installatiesysteem te kunnen gebruiken; zie Hoofdstuk 2. 2. Maak een veiligheidskopie (backup) van uw systeem, zorg indien nodig voor een plan van aanpak en voor de configuratie van hardware voorafgaand aan de installatie van Debian; zie Hoofdstuk 3. Als u een multi-boot systeem voorbereidt, kan het zijn dat u ruimte op uw harde schijf moet creëren die kan worden gepartitioneerd voor gebruik door Debian. 3. In Hoofdstuk 4 verkrijgt u de installatiebestanden die noodzakelijk zijn voor de door u gekozen installatiemethode. 4. Hoofdstuk 5 beschrijft het opstarten van de computer in het installatiesysteem. Dit hoofdstuk beschrijft ook stappen die genomen kunnen worden als u hierbij problemen ondervindt. 5. Voer de eigenlijke installatie uit zoals beschreven in Hoofdstuk 6. Dit omvat de taalkeuze, het configureren van stuurmodules voor randapparaten, het configureren van uw netwerkverbinding, het partitioneren van uw harde schijf, de installatie van een basissysteem en vervolgens de selectie en installatie van taken. Als u niet vanaf een CD installeert, wordt de netwerkverbinding gebruikt om andere benodigde installatiebestanden direct vanaf een Debian server te downloaden. (Enige achtergrondinformatie over het opzetten van de partities voor uw Debian systeem is te vinden in Bijlage C.) 6. Start de computer opnieuw op in uw zojuist geïnstalleerde basissysteem met behulp van Hoofdstuk 7. Wanneer u de installatie van uw systeem heeft voltooid, kunt u Hoofdstuk 8 lezen. Dat hoofdstuk legt uit waar u aanvullende informatie over Unix en Debian kunt vinden en hoe u uw kernel kunt vervangen. Tot slot kunt u informatie over dit document en over hoe u hieraan kunt bijdragen vinden in Bijlage E. 1.8. Uw hulp bij het opstellen van documentatie is welkom Alle hulp, suggesties en (vooral) patches worden bijzonder gewaardeerd. Ontwikkelversies van dit document zijn beschikbaar op http://d-i.alioth.debian.org/manual/. Daar vindt u een overzicht van de verschillende platformen en talen waarvoor dit document beschikbaar is. Ook de bronbestanden zijn vrij beschikbaar; zie Bijlage E voor nader informatie over hoe u een bijdrage kunt leveren. Suggesties, commentaar, patches en probleemrapporten worden verwelkomd (gebruik het pakket installation-guide voor probleemrapporten, maar controleer eerst of het probleem niet reeds gerapporteerd is). 5

1.9. Over auteursrechten en softwarelicenties Hoofdstuk 1. Welkom bij Debian We re sure that you ve read some of the licenses that come with most commercial software they usually say that you can only use one copy of the software on a single computer. This system s license isn t like that at all. We encourage you to put a copy of Debian GNU/Linux on every computer in your school or place of business. Lend your installation media to your friends and help them install it on their computers! You can even make thousands of copies and sell them albeit with a few restrictions. Your freedom to install and use the system comes directly from Debian being based on free software. Calling software free doesn t mean that the software isn t copyrighted, and it doesn t mean that CDs containing that software must be distributed at no charge. Free software, in part, means that the licenses of individual programs do not require you to pay for the privilege of distributing or using those programs. Free software also means that not only may anyone extend, adapt, and modify the software, but that they may distribute the results of their work as well. Opmerking: The Debian project, as a pragmatic concession to its users, does make some packages available that do not meet our criteria for being free. These packages are not part of the official distribution, however, and are only available from the contrib or non-free areas of Debian mirrors or on third-party CD-ROMs; see the Debian FAQ (http://www.debian.org/doc/faq/), under The Debian FTP archives, for more information about the layout and contents of the archives. Many of the programs in the system are licensed under the GNU General Public License, often simply referred to as the GPL. The GPL requires you to make the source code of the programs available whenever you distribute a binary copy of the program; that provision of the license ensures that any user will be able to modify the software. Because of this provision, the source code 2 for all such programs is available in the Debian system. There are several other forms of copyright statements and software licenses used on the programs in Debian. You can find the copyrights and licenses for every package installed on your system by looking in the file /usr/share/doc/package-name/copyright once you ve installed a package on your system. For more information about licenses and how Debian determines whether software is free enough to be included in the main distribution, see the Debian Free Software Guidelines (http://www.debian.org/social_contract#guidelines). The most important legal notice is that this software comes with no warranties. The programmers who have created this software have done so for the benefit of the community. No guarantee is made as to the suitability of the software for any given purpose. However, since the software is free, you are empowered to modify that software to suit your needs and to enjoy the benefits of the changes made by others who have extended the software in this way. 2. For information on how to locate, unpack, and build binaries from Debian source packages, see the Debian FAQ (http://www.debian.org/doc/faq/), under Basics of the Debian Package Management System. 6

Hoofdstuk 2. System Requirements This section contains information about what hardware you need to get started with Debian. You will also find links to further information about hardware supported by GNU and Linux. 2.1. Supported Hardware Debian does not impose hardware requirements beyond the requirements of the Linux kernel and the GNU tool-sets. Therefore, any architecture or platform to which the Linux kernel, libc, gcc, etc. have been ported, and for which a Debian port exists, can run Debian. Please refer to the Ports pages at http://www.debian.org/ports/i386/ for more details on Intel x86 architecture systems which have been tested with Debian. Rather than attempting to describe all the different hardware configurations which are supported for Intel x86, this section contains general information and pointers to where additional information can be found. 2.1.1. Supported Architectures Debian 6.0 supports eleven major architectures and several variations of each architecture known as flavors. Architecture Debian Designation Subarchitecture Flavor Intel x86-based AMD64 & Intel EM64T i386 amd64 ARM armel Intel IOP32x iop32x Intel IXP4xx ixp4xx Marvell Kirkwood kirkwood Marvell Orion orion5x Versatile versatile HP PA-RISC hppa PA-RISC 1.1 32 Intel IA-64 ia64 PA-RISC 2.0 64 MIPS (big endian) mips SGI IP22 (Indy/Indigo 2) SGI IP32 (O2) MIPS Malta (32 bit) MIPS Malta (64 bit) r4k-ip22 r5k-ip32 4kc-malta 5kc-malta MIPS (little endian) mipsel Cobalt cobalt MIPS Malta (32 bit) MIPS Malta (64 bit) 4kc-malta 5kc-malta 7

Hoofdstuk 2. System Requirements Architecture Debian Designation Subarchitecture Flavor IBM/Motorola PowerPC powerpc PowerMac pmac PReP prep Sun SPARC sparc sun4u sparc64 sun4v IBM S/390 s390 IPL from VM-reader and DASD IPL from tape generic tape This document covers installation for the Intel x86 architecture. If you are looking for information on any of the other Debian-supported architectures take a look at the Debian-Ports (http://www.debian.org/ports/) pages. 2.1.2. CPU, Main Boards, and Video Support Complete information concerning supported peripherals can be found at Linux Hardware Compatibility HOWTO (http://www.tldp.org/howto/hardware-howto.html). This section merely outlines the basics. 2.1.2.1. CPU Nearly all x86-based (IA-32) processors still in use in personal computers are supported, including all varieties of Intel s "Pentium" series. This also includes 32-bit AMD and VIA (former Cyrix) processors, and processors like the Athlon XP and Intel P4 Xeon. However, Debian GNU/Linux squeeze will not run on 386 or earlier processors. Despite the architecture name "i386", support for actual 80386 processors (and their clones) was dropped with the Sarge (r3.1) release of Debian 1. (No version of Linux has ever supported the 286 or earlier chips in the series.) All i486 and later processors are still supported 2. Opmerking: If your system has a 64-bit processor from the AMD64 or Intel EM64T families, you will probably want to use the installer for the amd64 architecture instead of the installer for the (32-bit) i386 architecture. 2.1.2.2. I/O Bus The system bus is the part of the motherboard which allows the CPU to communicate with peripherals such as storage devices. Your computer must use the ISA, EISA, PCI, PCIe, or VESA Local Bus 1. We have long tried to avoid this, but in the end it was necessary due a unfortunate series of issues with the compiler and the kernel, starting with an bug in the C++ ABI provided by GCC. You should still be able to run Debian GNU/Linux on actual 80386 processors if you compile your own kernel and compile all packages from source, but that is beyond the scope of this manual. 2. Many Debian packages will actually run slightly faster on modern computers as a positive side effect of dropping support for these old chips. The i486, introduced in 1989, has three opcodes (bswap, cmpxchg, and xadd) which the i386, introduced in 1986, did not have. Previously, these could not be easily used by most Debian packages; now they can. 8

Hoofdstuk 2. System Requirements (VLB, sometimes called the VL bus). Essentially all personal computers sold in recent years use one of these. 2.1.3. Laptops Laptops are also supported and nowadays most laptops work out of the box. In case a laptop contains specialized or proprietary hardware, some specific functions may not be supported. To see if your particular laptop works well with GNU/Linux, see for example the Linux Laptop pages (http://www.linux-laptop.net/). 2.1.4. Multiple Processors Multiprocessor support also called symmetric multiprocessing or SMP is available for this architecture. The standard Debian 6.0 kernel image has been compiled with SMP-alternatives support. This means that the kernel will detect the number of processors (or processor cores) and will automatically deactivate SMP on uniprocessor systems. The 486 flavour of the Debian kernel image packages for Intel x86 is not compiled with SMP support. 2.1.5. Graphics Card Support You should be using a VGA-compatible display interface for the console terminal. Nearly every modern display card is compatible with VGA. Ancient standards such CGA, MDA, or HGA should also work, assuming you do not require X11 support. Note that X11 is not used during the installation process described in this document. Debian s support for graphical interfaces is determined by the underlying support found in X.Org s X11 system. Most AGP, PCI and PCIe video cards work under X.Org. Details on supported graphics buses, cards, monitors, and pointing devices can be found at http://xorg.freedesktop.org/. Debian 6.0 ships with X.Org version 7.5. 2.1.6. Network Connectivity Hardware Almost any network interface card (NIC) supported by the Linux kernel should also be supported by the installation system; modular drivers should normally be loaded automatically. This includes most PCI and PCMCIA cards. Many older ISA cards are supported as well. ISDN is supported, but not during the installation. 2.1.6.1. Wireless Network Cards Wireless networking is in general supported as well and a growing number of wireless adapters are supported by the official Linux kernel, although many of them do require firmware to be loaded. If firmware is needed, the installer will prompt you to load firmware. See Paragraaf 6.4 for detailed information on how to load firmware during the installation. Wireless NICs that are not supported by the official Linux kernel can generally be made to work under Debian GNU/Linux, but are not supported during the installation. 9

Hoofdstuk 2. System Requirements Support for encrypted wireless during installation is currently limited to WEP. If your access point uses stronger encryption, it cannot be used during the installation process. If there is a problem with wireless and there is no other NIC you can use during the installation, it is still possible to install Debian GNU/Linux using a full CD-ROM or DVD image. Select the option to not configure a network and install using only the packages available from the CD/DVD. You can then install the driver and firmware you need after the installation is completed (after the reboot) and configure your network manually. In some cases the driver you need may not be available as a Debian package. You will then have to look if there is source code available in the internet and compile the driver yourself. How to do this is outside the scope of this manual. If no Linux driver is available, your last resort is to use the ndiswrapper package, which allows you to use a Windows driver. 2.1.7. Braille Displays Support for braille displays is determined by the underlying support found in brltty. Most displays work under brltty, connected via either a serial port, USB or bluetooth. Details on supported braille devices can be found on the brltty website (http://www.mielke.cc/brltty/). Debian GNU/Linux 6.0 ships with brltty version 4.1. 2.1.8. Hardware Speech Synthesis Support for hardware speech synthesis devices is determined by the underlying support found in speakup. speakup only supports integrated boards and external devices connected to a serial port (no USB or serial-to-usb adapters are supported). Details on supported hardware speech synthesis devices can be found on the speakup website (http://www.linux-speakup.org/). Debian GNU/Linux 6.0 ships with speakup version 3.1.4. 2.1.9. Peripherals and Other Hardware Linux supports a large variety of hardware devices such as mice, printers, scanners, PCMCIA and USB devices. However, most of these devices are not required while installing the system. USB hardware generally works fine, only some USB keyboards may require additional configuration (see Paragraaf 3.6.4). Again, see the Linux Hardware Compatibility HOWTO (http://www.tldp.org/howto/hardware- HOWTO.html) to determine whether your specific hardware is supported by Linux. 2.2. Devices Requiring Firmware Besides the availability of a device driver, some hardware also requires so-called firmware or microcode to be loaded into the device before it can become operational. This is most common for network interface cards (especially wireless NICs), but for example some USB devices and even some hard disk controllers also require firmware. In most cases firmware is non-free according to the criteria used by the Debian GNU/Linux project and thus cannot be included in the main distribution or in the installation system. If the device driver 10