Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers

Vergelijkbare documenten
Temporele verwerking van prelinguaal en postlinguaal dove CI-gebruikers. Anke de Ruiter Klinisch fysicus-audioloog i.o.

Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden

Spraakproductie als voorspeller van spraakperceptie na CI bij prelinguaal dove volwassenen

Hoorrevalidatie en invloed op de uitrijping van het auditieve systeem. Nascholingsdag Audiologen 17 maart 2006 Yvonne Simis

Bilateraal en binauraal horen bij kinderen met twee cochleaire implantaten

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria

Repetition pitch bij CI-gebruikers

Audiometrie bij USHER2A patiënten

CI & Muziek. Bert van Zanten, klinisch-fysicus/audioloog Hfd Audiologisch Centrum KNO_UMCU

Een nieuwe stimulus voor BERAonderzoek: Marjolein Klaassen Taal- en spraakpatholoog

hoofdstuk 2, 3 en hoofdstuk 5 en 6 Hoofdstuk 1 Hoofstuk 2

Bimodale aanpassing: afstemming van hoortoestel op CI

De rol van spectrale en temporele resolutie binnen het Auditief Profiel

The Effectiveness of Bilateral Cochlear Implants for Severe to Profound Deafness in Children and Adults

Hoe verhoudt de psychosociale gezondheid van volwassenen met een CI zich tot die van volwassenen met en zonder gehoorverlies? Resultaten van de NL-SH

Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia

Neuro Zti electodes. Doel van de studie. Exclusie criteria. Selectie criteria 31/10/2017

gehoorverlies en auditieve implantaten

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel

De invloed van ruisonderdrukking op luisterinspanning

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon

Verbetering hoormogelijkheden van kinderen met bilaterale percutane beengeleiders

Het cochleair implantaat

Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai

De pdin The pediatric digits-in-noise tes. I. Saadane, S.T. Goverts, J.M. Festen, C. Smits VU medisch centrum, Amsterdam

Ontwikkeling van een breedbandige cijfer-in-ruis test voor klinisch gebruik

Implantatie van een Auditory Brainstem Implant voor de behandeling van ernstige, enkelzijdige tinnitus

De pdin The pediatric digits-in-noise test. Cas Smits VU medisch centrum, Amsterdam

VCV-test. validatie en de relatie met spectrale en temporele resolutie. Jeroen Sol Thamar van Esch Wouter Dreschler

Samenvatting binnenwerk bm verbist.indd :01:55

In het dagelijks leven kan het behoorlijk lastig zijn om goed te verstaan wat gezegd wordt. Dat komt onder meer doordat er vaak externe stoorzenders

Bilaterale cochleaire implantatie met het Neuro

Helpen ondersteunende gebaren bij woordleren?

The effect of music on auditory perception in cochlear-implant users and normal-hearing listeners Fuller, Christina Diechina

Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen

Horen, Verstaan en Begrijpen met een CI

Cochlear Implants: From Model to Patients

Leesvaardigheid DSH leerlingen 2000

Invloed van taalvaardigheid op spraakverstaan in rumoer

Helpen ondersteunende gebaren bij woordleren?

Frequentie specifieke ABR

Het meten van luisterinspanning met cijfers in ruis

Adaptieve auditory gain in de hersenstam

Subtiele variatie van de elektrische stimulus onthult functionele veranderingen in de auditieve zenuw

Auditieve verwerkingsproblemen

Welbevinden bij kinderen met CI. Dr. Margreet Langereis Dr. Anneke Vermeulen

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior

Samenvatting SAMENVATTING

Centraal auditieve verwerkingstaken voor Vlaanderen

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

De komende najaarsvergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal worden gehouden op (let U op de datum!) Plaats:

Observatie-audiometrie met insert earphones bij kinderen van 2, 4 en 6 maanden oud

Neurotrofe behandeling van de auditieve zenuw in dove cavia s. M.J.H. Agterberg. H. Versnel, J.C.M.J. de Groot, F.W.J. Albers en S.F.L.

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren

Telefoontraining Tips

NVA najaarsvergadering De bijdrage van tekst uit een automatische spraakherkenner aan het verstaan van spraak in ruis

Cochleaire implantatie in Vlaanderen en Nederland: huidige situatie. enkele aantallen. enkele aantallen. een vergelijking België - Nederland

Richtlijn indicatie bilaterale cochleaire implantatie voor kinderen van 5 tot en met 18 jaar

Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing

EEG en MEG bij de diagnostiek van cognitieve stoornissen

Ik voel niets maar eigenlijk alles: Verbanden tussen Alexithymie, Somatisatiestoornis en Depressie. I feel nothing though in essence everything:

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme

Kinderen met een CI bilinguaal opgevoed

Ontwikkeling van Lilliput (Leuven Intelligibility Peutertest),

INDICATIESTELLING HOORTOESTEL OF CI; HET BELANG VAN DE COGNITIEVE ONTWIKKELING

Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen

Testattitudes van Sollicitanten: Faalangst en Geloof in Tests als. Antecedenten van Rechtvaardigheidspercepties

Emotionele Arbeid, de Dutch Questionnaire on Emotional Labor en. Bevlogenheid

Patient reported Outcomes in Cognitive Impairement (PROCOG)

30 jaar (na)zorg CI in Nederland

Cochleaire implantatie bij kinderen

Thomas More Opleiding Logopedie en Audiologie J. De Bomstraat Antwerpen

Toepassing spraak-in-ruis screeningtest voor lawaaislechthorendheid in arbeidsgeneeskunde

CENTRAAL AUDITIEVE EN COGNITIEVE VERWERKING IN OUDERE VOLWASSENEN: LEEFTIJD EN WERKGEHEUGEN

Dingen zien die er niet zijn bij psychotische stoornissen. Even voorstellen.. Inhoudsopgave. Introductie. Doel onderzoek.

De wintervergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal plaatsvinden op Vrijdag 1 februari 2002

Onderzoek Communicatie: Assessment en interventie van perceptieve en productieve functiestoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Leo De Raeve, Invloed van vroege gehoorscreening en vroege cochleaire implantatie op de huidige populatie dove/slechthorende kinderen in Vlaanderen

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive

HearCom: klinische services en publieke Internet services. Johannes Lyzenga en Marcel Vlaming VU Medisch Centrum, Amsterdam

Samenvatting. Audiovisuele aandacht in de ruimte

Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij

De Invloed van Implantatie op Taalproductie en de Rol van Hersenplasticiteit bij Implantatie en Taalperceptie

Taal en cognitie bij jonge kinderen met eenzijdige doofheid

Tweede cochleair implantaat voor kinderen tussen 5 en 18 jaar Verstrekkingengeschil

De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen

Consensus ten aanzien van kenmerken, comorbiditeit en verwijzing van kinderen met luisterproblemen Hanzehogeschool Margreet Luinge

Deze test werd ontwikkeld en aangewend om het medicatiemanagement en de verschillende aspecten hiervan te evalueren in de ambulante zorg.

Leo De Raeve, Vroege gehoorscreening en cochleaire implantatie vragen om bijsturing van onderwijs, begeleiding en revalidatie van dove kinderen

Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen. bij Voormalige Borstkankerpatiënten

Camus, A., Mourey, F., d'athis, P., Blanchon, A., Martin-Hunyadi, C., De Rekeneire, N., Mischis-Troussard, C., and Pfitzemeyer, P. (2002).

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie

Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1. Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende

Clinical Evidence van een nieuwe strategie.

Executief Functioneren en Agressie. bij Forensisch Psychiatrische Patiënten in PPC Den Haag. Executive Functioning and Aggression

Decisional conflict. Ageeth Rosman Kennispoort 7 feb 2014

Transcriptie:

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers Joke Debruyne NVA najaarsvergadering 26 september 2014

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers 2 Prelinguaal dove/ prelinguaal slechthorende CI-gebruikers Vaak beperkt open set spraakverstaan met CI Grote interindividuele verschillen Gevolgen van early-onset en lange duur auditieve deprivatie (Teoh et al., 2004II, Lazard et al., 2012):! Perifere factoren Minder overlevende/functionerende perifere auditieve structuren (spirale ganglion cellen), verschillen langsheen de array! Centrale factoren Crossmodale reorganisatie van de auditieve cortex (voornamelijk kolonisatie door het visuele zintuig) Beperkte top-down verwerking (integratie van auditieve informatie met cognitie, zoals taalkennis)

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers 3 Hypothese: Prelinguaal dove/ ernstig slechthorende CIgebruikers zijn minder goed in elektrodediscriminatie - Aan elkaar grenzende kanalen zorgen voor indiscrimineerbare percepten - Ten gevolge van de gecompromitteerde perifere auditieve structuren, die ook interageren met eigenschappen van de CIstimulatie, zoals current spread - Resultaat: minder goede spectrale resolutie (extraheren van verschillende frequentiecomponenten) - Daarbij komt: centrale factoren zorgen ervoor dat deze CIgebruikers de overblijvende spectrale cues minder goed kunnen gebruiken en combineren voor spraakverstaan

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers 4 Site-selection strategy (Pfingst et al., 2008) Het selectief uitschakelen van ineffectieve sites langsheen de elektrode-array, met als doel het verbeteren van spraakverstaan Verschillende opties om een ineffectieve site te identificeren: temporele verwerking, spectrale resolutie, etc. Voorgaande studies: Elektrodediscriminatie: het identificeren van ondiscrimineerbare kanalen langsheen de array - Zwolan et al., 1997: significante verbetering op 3 van 5 tests voor spraakverstaan met een map die enkel discrimineerbare elektroden bevat (n=9) - Saleh et al., 2013: significant verbeterd spraakverstaan na deactivering ondiscrimineerbare elektroden

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers 5 Methode: meten van elektrodediscriminatie " Bepalen van T-, MCL- en UCL-levels " Luidheidsbalancering met naastliggende elektrode " Testen van discriminatie Met roving, tegen invloed ongewenste loudness cues Vaste referentie-elektrode, variabele vergelijkinselektrode 2-down 1-up 3 interval oddity adaptieve procedure (APEX) Stimuli: 900 pps, PW 25/50 µs Test-retest: 44 runs (22 elektrodes x2) Proefpersonen: 6 prelinguaal dove/slechthorende Cochlear gebruikers

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers 6 Resultaten

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers 7 Resultaten

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers 8 Resultaten P2-P6 " Significante verschillen qua mean difference limen tussen: Apicaal vs basaal (p=.034) Midden vs basaal (p=.024) " Geen significant verschil qua mean difference limen tussen: Apicaal vs midden (p=.149)

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers 9 Relatie met spraakverstaan P2 P6 " Goede spraakverstaanscores bij 3/5 proefpersonen (prelinguaal slechthorend) " Trend naar betere prestaties in het geval van kleinere mean difference limens

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers 10 Samenvatting / Discussie " Elektrodediscriminatie difference limens Gemiddeld 2.10 Bereik 0.5 7.125 gelijkaardige difference limens gevonden door Busby & Clark (1996, 2000) postlinguaal dove CI-gebruikers: duidelijk betere discriminatievaardigheden (Laneau & Wouters (2004), Zwolan et al. (1997), Chatterjee & Yu (2010)) " Grotere difference limens bij basale elektrodes In overeenstemming met Henry et al. (2000) voor een postlinguaal dove groep Niet gevonden door Busby & Clark (1996, 2000) maar el 8 = meest basaal Zwolan et al. (1997): geen significante verschillen, slechte presteerders wel meer moeite basaal Verklaringen? Scherpe toon is onaangenaam Minder functionerende zenuwvezels basaal Grotere afstand tot de modiolus: meer current spread

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers 11 Discussie " Relatie met spraakverstaanscores Literatuur: o Geen correlatie (Zwolan et al., 1997) o Correlatie enkel met gesloten set scores (Busby & Clark, 2000) o Correlatie enkel met apicale discriminatiescores (Henry et al., 2000)

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers 12 Volgende fase " Sessie 1 Bepalen prestaties met de klinische map o CNC woorden (NVA) o Spectral ripple discriminatietest o Zinnen/cijfers in stilte en in ruis (List of Lint) o Luisterinspanningstaak met List of Lint o MTS-test (Erber) en Speech tracking (enkel bij slechte presteerders) o Vragenlijst voor subjectieve tevredenheid Nieuwe fitting, experimentele map: o Bevat enkel discrimineerbare elektrodes (4 tot 13 gedeactiveerde elektrodes P1 P6) o Aanpassing van de frequentieallocatie o Aanpassing van het aantal maxima naar gelang het aantal nog actieve elektroden (ACE-strategie)

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers 13 Volgende fase " Gewenningsperiode (4 weken) Eventueel tussentijdse fitting: uitzonderlijk herprogrammering klinische map (gebruik in werksituaties) " Sessie 2 Prestaties met de experimentele map bepalen Vragenlijst voor subjectieve tevredenheid

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers 14 Referenties " Busby, P. A., & Clark, G. M. (1996). Electrode discrimination by early-deafened cochlear implant patients. Audiology, 35(1), 8-22. " Busby, P. A., & Clark, G. M. (2000). Electrode discrimination by early-deafened subjects using the cochlear limited multiple-electrode cochlear implant. Ear Hear, 21(4), 291-304. " Chatterjee, M., & Yu, J. (2010). A relation between electrode discrimination and amplitude modulation detection by cochlear implant listeners. J Acoust Soc Am, 127(1), 415-426. " Erber, N. P., Alencewicz, C. M. (1976). Audiologic evaluation of deaf children. J Speech Hear Disord, 41, 256-267. " Francart, T., van Wieringen, A., & Wouters, J. (2008). APEX 3: a multi-purpose test platform for auditory psychophysical experiments. J Neurosci Methods, 172(2), 283-293. " Henry, B. A., McKay, C. M., McDermott, H. J., & Clark, G. M. (2000). The relationship between speech perception and electrode discrimination in cochlear implantees. J Acoust Soc Am, 108(3 Pt 1), 1269-1280.

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers 15 Referenties " Laneau, J., & Wouters, J. (2004). Multichannel place pitch sensitivity in cochlear implant recipients. J Assoc Res Otolaryngol, 5(3), 285-294. " Lazard et al., (2012). Understanding the deafened brain: Implications for cochlear implant rehabilitation. Eur Ann Otorhinolaryngol Head Neck Dis, 129, 98-103 " Pfingst, B. E., Burkholder-Juhasz, R. A., Zwolan, T. A., & Xu, L. (2008). Psychophysical assessment of stimulation sites in auditory prosthesis electrode arrays. Hear Res, 242(1-2), 172-183. " Saleh, S.M., Saeed, S.R., Meerton, L., Moore, D.R., Vickers, D.A. (2013). Clinical use of electrorde differentiation to enhance programming of cochlear implants. Cochlear Implants Int., 14 Suppl 4, 16-18 " Teoh, S. W., Pisoni, D. B., & Miyamoto, R. T. (2004b). Cochlear implantation in adults with prelingual deafness. Part II. Underlying constraints that affect audiological outcomes. Laryngoscope, 114(10), 1714-1719. " Zwolan, T. A., Collins, L. M., & Wakefield, G. H. (1997). Electrode discrimination and speech recognition in postlingually deafened adult cochlear implant subjects. J Acoust Soc Am, 102(6), 3673-3685.