VOORSTEL AB AGENDAPUNT : CATEGORIE PORTEFEUILLEHOUDER : M.M. Kool, K.B. Schelhaas AB : B-STUK (Beleidsstuk) VERGADERING D.D. : 28 oktober 2014 NUMMER : WS/WRM/CR/JVi/8412 OPSTELLER : J.C. Visser, 06-27617999 FUNCTIE : Projectleider VERGADERING MT D.D. : 22 september 2014 (8381) VERGADERING DB D.D. : 14 oktober 2014 (8403) OPGESTELD D.D. : 17 september 2014 ONDERWERP WOM-Reestdal: Stand van Zaken, voorstel voor vervolg. SAMENVATTING De uitvoering van maatregelen in het Reestdal is in volle gang en lopen volgens planning. Rond de zomer van 2015 kan op basis van de huidige planning oplevering plaatsvinden. Sinds het beschikbaar stellen van het uitvoeringskrediet voor het WOM-Reestdal (dec. 2011) zijn er verschillende ontwikkelingen geweest. Het beschikbaar komen van extra financiële middelen voor EHS realisatie in het Lente akkoord van 2013 is daarvan een belangrijke. In totaal is daaruit voor het Reestdal 5 miljoen beschikbaar voor aankoop van grond en 1,3 miljoen voor inrichting van EHS, te besteden voor eind 2016. Daarnaast is in het voorjaar 2013 besloten watermaatregelen in de Landinrichtingen van Zuidwolde voorlopig niet uit te voeren en binnen de herijking van de WOM-projecten te bezien of wellicht andere financiering mogelijk is. In het Reestdal is door de beschikbaarheid van extra externe financiële middelen momentum ontstaan als het gaat om realisatie van EHS, door daarbij aansluiting te zoeken in een vervolgfase van het WOM- Reestdal kan het waterschap resterende opgaven in het beekdal/zuidwolde realiseren. ADVIES - Kennis nemen van de ontwikkelingen in het stroomgebied van de Reest. - In stemmen met de vervolgfase van het WOM-Reestdal. - Besluiten een krediet ter grootte bruto 560.000,00 ter beschikking te stellen voor de vervolgfase van het WOM-Reestdal. - Besluiten de watermaatregelen ten behoeve van het beeksysteem van de Reest die in het gebied van de landinrichtingen van Zuidwolde voorzien waren, over te hevelen naar de vervolgfase van het WOM-Reestdal. BESTUURLIJKE AANDACHTSPUNTEN EN EFFECT VOOR REEST EN WIEDEN Gebiedsplan Het waterschap Reest en Wieden is intensief betrokken bij het realiseren van doelen in het Reestdal. De gezamenlijke partijen hebben de ambitie om zoveel mogelijk doelen in het gebied te realiseren als beschreven in het gebiedsplan Samen over de Reest (2003). De strategie is sinds mei 2011 gericht op het besteden van zoveel mogelijk van de voor het gebied beschikbare Synergie-gelden.
Pagina 2 van 9 Herijking EHS Het waterschap heeft als trekker van de Groen/blauwe opgave uit het Gebiedsplan, een stevige lobby gevoerd om de voorgenomen reductie van de EHS aan Overijsselse zijde in het Reestdal te beperken. Op verschillende manieren is geprobeerd Provinciale Staten te overtuigen van het belang van de EHS voor het realiseren van de doelstellingen van het waterschap. Uiteindelijk heeft dat geleid tot het indienen van een gezamenlijk herijkingsvoorstel. Dit voorstel kan door het beschikbaar komen van middelen uit het Lente akkoord 2013 gerealiseerd worden. Daarmee blijft 82 hectare EHS in het beekdal alsnog gehandhaafd. Landinrichtingen van Zuidwolde Op 26 maart 2013 heeft het Algemeen Bestuur kennis genomen van de stand van zaken rond de landinrichtingen van Zuidwolde en besloten de waterhuishoudkundige maatregelen uit de vastgestelde inrichtingsplannen voorlopig niet uit te voeren en hiervoor alternatieve financiering te zoeken. Verder is besloten om de in de landinrichting toegedeelde gronden te betalen, de verbreding van de schouwpaden op te pakken en het hoogstnoodzakelijke aan het watersysteem te doen. Voor het gebied Zuidwolde- Noord Beneden Egge blok Oost is daarvoor een uitvoeringskrediet verstrekt. Voor de blokken Zuid en West volgen nog kredietaanvragen. Extra geld uit Lente akkoord 2013 Totaal is 5,8 miljoen beschikbaar voor EHS realisatie en 0,5 mln. voor de water/krw-maatregel, realiseren van extra afvoer op de Reest. Aan de Overijsselse zijde wordt met dit extra geld alleen grond aangekocht, in Drenthe wordt naast aankoop van grond, ook inrichting voorzien ter grootte van totaal 1,3 mln. Dit geld moet binnen drie jaar na beschikbaarstelling (dat was in 2013) besteed zijn. Er ontstaat momentum waarvan het waterschap kan profiteren door watermaatregelen (bijvoorbeeld in het gebied van Zuidwolde) slim te combineren met inrichtingsmaatregelen van de provincie. Met dit extra geld is de provincie Drenthe inmiddels gestart met de voorbereidingen voor uitvoering van het onderdeel inrichten EHS ten noorden van de Lage Leiding. Stand van zaken WOM-Reestdal medio 2014 De doelen ten aanzien van WB21 (vasthouden van 1,2 mln. m 3 extra water) en GGOR-middenloop worden gerealiseerd. De werkzaamheden daarvoor zijn in volle gang. De uitvoering de KRW-maatregelen wordt begin 2015 gestart. Oplevering is voorzien rond de zomer van 2015. Voorstel voor vervolgfase De vervolgfase van het WOM-Reestdal bestaat uit het opstarten van GGOR-processen voor de Vledders en Leijer hooilanden en de bovenloop van de Reest. Maatregelen gericht op herstel van het watersysteem van de Reest die in de plannen van de Landinrichting van Zuidwolde waren opgenomen worden samengevoegd met de vervolgfase van het WOM-Reestdal. Daarvan worden de volgende onderdelen uitgevoerd: - In samenwerking met de provincie Drenthe inrichten van de natte ecologische verbindingszone Reest- Vogelzangsche wijk, zodanig dat ook voorwaarden gecreëerd worden voor extra afwaterend gebied naar de Reest; - In samenwerking met de provincie Drenthe aanpassen van de waterhuishouding voor landbouw en natuur ter hoogte van Schrapveen; - In samenwerking met de provincie Drenthe inrichting van het gebied ten noorden van de Lage Leiding gericht op beek begeleidend broekbos. Voor alle onderdelen geldt, waar mogelijk aansluiten bij maatregelen die door de provincie getroffen worden voor EHS realisatie en/of koppelen van watermaatregelen aan dat doel. Voor deze onderdelen zullen projectplannen in de zin van de Waterwet worden gemaakt en/of besluit GGOR worden opgesteld die volgens de reguliere procedure vastgesteld en ter inzage gelegd worden.
Pagina 3 van 9 Beoogd effect - Optimaal benutten van de beschikbare financiële middelen voor het realiseren van waterschapsdoelen in het stroomgebied van de Reest. - In doelen duidelijk gescheiden projecten die voorheen overlapten. In de projecten Zuidwolde-Zuid en Zuidwolde-Noord worden alleen de maatregelen getroffen voor efficiënt onderhoud en waterbeheer. In de vervolgfase van het WOM-Reestdal worden maatregelen gericht op GGOR, WB21 en KRW ondergebracht zodat daarin aansluiting gezocht kan worden bij het realiseren van de robuuste EHS door de beide provincies en zoveel mogelijk meegelift kan worden met het realiseren van deze waterschapsdoelen. In onderstaande tabel is aangegeven welke doelen binnen het WOM-Reestdal gerealiseerd zijn of in uitvoering en welke daarna gerealiseerd worden in de vervolgfase. Doel Gerealiseerd/in uitvoering Vervolgfase GGOR 1.250 ha en 40 ha in Stadsrand Meppel 440 ha. WB 21 1.3 mln. m 3 en 50.000 m 3 in Stadsrand Meppel 50.000 m 3, oplossen lokale knelpunten. KRW 3 vispassages, 18 km beekherstel 6 km natuurvriendelijke oevers (Reest-Vogelzangsche wijk) Aankoppelen extra afwaterend gebied 2.000 ha. 10 ha. Beekbegeleidend broekbos De hectares GGOR in de vervolgfase betreffen de Vledders en Leijerhooilanden en het gebied rond Schrapveen. De extra ruimte voor water (WB21) wordt in combinatie met de natuurvriendelijke oevers en het beekbegeleidend broekbos gerealiseerd. Bij de extra te realiseren KRW doelen wordt opgemerkt dat de opgave voor de Drentse Kanalen (Vogelzangsche Wijk is daar onderdeel van) in de periode 2016-2019 met het realiseren van 6 km natuurvriendelijke oever volledig gerealiseerd kan worden. Ook het aankoppelen van bovenstrooms gebied is een opgave voor die planperiode, de basis daarvoor kan binnen het onderhavige voorstel gerealiseerd worden. Cofinanciering De subsidieverstrekker zal gevraagd worden akkoord te gaan met de vervolgfase WOM-Reestdal en het verlengen van de eindtermijn tot eind 2016 (zodat deze gelijk is aan de eindtermijn voor het besteden van de extra Rijks gelden uit het Lente akkoord 2013). Op die manier kan in het gebied het geld op de meest effectieve manier besteed worden. Aangegeven is dat niet zeker is of dit mogelijk is voor deze Synergiegelden. Daartegenover is aangegeven de bereidheid tot cofinanciering uit de gelden voor het realiseren van de ontwikkel-opgave EHS. Bij het opstellen van het onderhavige bestuursvoorstel is uitgegaan van een bedrag aan cofinanciering van 131.000,00. TIJDPAD Het tijdpad wordt bepaald door de termijn waarbinnen de gelden besteed moeten zijn, te weten voor eind 2016. De GGOR-processen vergen inclusief procedure ongeveer een jaar doorlooptijd voordat met uitvoeren gestart kan worden. Dit zijn de processen met de meeste doorlooptijd. Om op tijd klaar te zijn worden deze parallel of nagenoeg parallel aan elkaar opgestart. INTEGRAAL OVERLEG EN COMMUNICATIE De bestaande projectstructuur waarin het waterschap de trekker is, blijft gehandhaafd. Deze bestaat uit een Bestuurlijk Overleg Reestdal een projectgroep Reestdal en werkgroepen. Op deze wijze worden de verschillende projecten van de partners in het gebied afgestemd. De verschillende thema s in het gebiedsproces kennen hun eigen trekkers en projectstructuur via welke met de omgeving wordt gecommuniceerd. Het waterschap bijvoorbeeld doet dat voor de water onderdelen, waar nodig in afstemming met de direct betrokken partners.
Pagina 4 van 9 Landschap Overijssel heeft per brief van 24 oktober 2013 een verzoek bij het waterschap ingediend om een GGOR-proces te starten voor de bovenloop van de Reest en voor de Vledders en Leijer Hooilanden. Na besluitvorming over dit voorstel zal het verzoek beantwoord worden. FINANCIËN Investering Kredietaanvraag 560.000,00 Bijdrage derden 131.000,00 Nettokrediet 429.000,00 Bedrag begroting 5.500.000,00 Reeds aangevraagd 3.829.400,00 Afschrijvingstermijn 25 jaar De investering is opgenomen in de investeringslijst van de programmabegroting 2014 onder de post WOM Uitvoeren 'Water op maat'-programma. De verwachte in gebruik name van de investering vindt plaats eind 2016 waardoor op basis van het activerings- en afschrijvingsbeleid voor het eerst de lasten tot uitdrukking komen met ingang van 2017. De lasten zijn gedekt in de meerjarenraming. Dit jaar worden nog kredieten aangevraagd ten laste van de begrotingspost WOM Uitvoeren 'Water op maat'-programma. Het restant nog aan te vragen krediet betreft na deze voorliggende aanvraag 1.110.600,00. Nog aan te vragen kredieten: 1. WOM-zuidwolde 527.000,00 2. Oude Willem 225.000,00 3. 3 vispassages 450.000,00 Hierdoor ontstaat op de deze begrotingspost een verwacht tekort van 91.400,00. Dit tekort wordt meegenomen in de volgende begrotingen en heeft verder geen consequenties ten aanzien van de begrotingsrechtmatigheid. Bij de behandeling van de programmabegroting is besloten dat de besluitvorming over deze investering door het Algemeen Bestuur wordt gedaan. Verwachting exploitatie 2017 Kapitaallasten 28.093,00 Overige exploitatielasten Opbrengsten OPENBAARHEID Ja BIJLAGEN --
Pagina 5 van 9 BESLUIT Dagelijks Bestuur, mr. A.K. Schuttinga, Secretaris-directeur M.M. Kool, Dijkgraaf *EHS : Ecologisch Hoofd Structuur KRW : Kaderrichtlijn Water GGOR : Gewogen Grond- en Oppervlaktewater Regime WOM : Water-op-maat WB21 : Waterbeheer 21 e eeuw 1 Deze ruimte wordt niet door de opsteller gevuld maar is bestemd voor het besluit van het beslissingnemend orgaan
Pagina 6 van 9 TOELICHTING Doel van dit document is de stand van zaken rond het WOM-project Reestdal aan te geven, daarnaast bevat het een voorstel voor het uitvoeren van het vervolg. Terugblik Het waterschap Reest en Wieden is al geruime tijd betrokken bij het verwezenlijken van opgaven in het gebied van de Reest. In onderstaande tabel zijn de verschillende besluiten chronologisch weergegeven. Datum Vergadering Inhoud 16 december 2003 GS Drenthe Vaststellen gebiedsplan Samen over de Reest en Overijssel 30 augustus 2004 DB Besluit ondertekenen intentieovereenkomst Gebiedsgerichte aanpak Samen over de Reest 27 november 2007 DB Startnotitie WOM-Reestdal en beschikbaar stellen voorbereidingskrediet voor technische voorbereiding 22 juni 2010 DB krediet voor ontwerpfase project Reestdal 26 mei 2011 BO-Reestdal Vaststellen inrichtingsvisie en uitvoeringsstrategie Reestdal 20 december 2011 AB Beschikbaar stellen uitvoeringskrediet WOM-Reestdal 26 maart 2013 AB Voorlopig niet uitvoeren hydrologische maatregelen in de landinrichtingen van Zuidwolde, bekijken of andere financieringsbronnen gevonden kunnen worden 29 oktober 2013 AB Vaststellen projectplannen Stadsrand zone Meppel Reestdal, Watergebiedsplan GGOR Reest en projectplan watervasthouden Reestdal De ondertekening van de intentie-overeenkomst Gebiedsgerichte aanpak Samen over de Reest in 2004 houdt in naar vermogen en verantwoordelijkheid zich maximaal inspannen voor de uitvoering van het gebiedsplan. In de daarop volgende jaren heeft het waterschap haar verantwoordelijkheid daarvoor genomen door: - beschikbaar stellen van voorbereidingskredieten; - op zich nemen van het voorzitterschap van het Bestuurlijk overleg Reestdal; - trekkerschap van de blauw groene opgave op verzoek van de gebiedspartners; - stevige bestuurlijke inspanning ten tijde van de herijking van de EHS-Reestdal om te bereiken dat waterdoelen gecombineerd met natuur in ieder geval gerealiseerd kunnen worden (dit komt er op neer dat de laagst gelegen percelen binnen de EHS dienen te blijven). Het herijkingsvoorstel kan uitgevoerd worden door extra geld van het Rijk (lentegeld 2013); - beschikbaar stellen van uitvoeringskrediet voor de watermaatregelen in het Reestdal; - vaststellen van de projectplannen voor het realiseren van de watermaatregelen. In de vergadering van het Algemeen Bestuur van 26 maart 2013 is onder andere vanwege wegvallen van mogelijkheden op cofinanciering in de Landinrichting Zuidwolde voor de watermaatregelen besloten deze voorlopig niet uit te voeren en te zoeken naar andere financieringsbronnen. Het voorlopig niet uitvoeren van met name de maatregelen in de landinrichting Zuidwolde-Zuid betekent dat deze geen bijdrage kunnen leveren aan het herstel van het beeksysteem (o.a. vergroten van de afvoer en het verhogen van de kweldruk) van de Reest als geheel. In de toelichting van besluit van het AB op 26 maart 2013 over de Landinrichtingen van Zuidwolde is in paragraaf 2.2.1 de samenhang tussen Zuidwolde-Zuid en Reestdal aangegeven.
Pagina 7 van 9 Ontwikkelingen in het Stroomgebied van de Reest vanaf medio 2013 Extra geld uit Lente akkoord 2013 Aan de beide provincies zijn extra financiële middelen toegekend voor het realiseren van EHS in het Reestgebied (geld uit het Lenteakkoord van 2013 voor het realiseren van robuuste EHS). Beide provincies hebben 2,7 mln. beschikbaar gekregen. Drenthe vult het bedrag verder aan met 0,4 mln. (totaal 3,1 mln.). Daarnaast heeft de provincie Drenthe voor het realiseren van extra afvoer op de Reest 0,5 mln. beschikbaar gesteld. Dit is een KRW-opgave die binnen de plannen van de landinrichting Zuidwolde-Zuid voorzien was. Totaal is 5,8 (2,7+3,1) miljoen beschikbaar voor EHS realisatie en 0,5 mln. voor de water/krw-maatregel, realiseren van extra afvoer op de Reest. Aan de Overijsselse zijde wordt met dit extra geld alleen grond aangekocht, in Drenthe wordt naast aankoop van grond, ook inrichting voorzien ter grootte van totaal 1,3 mln. Verzoek Landschap Overijssel om GGOR-proces te starten Landschap Overijssel heeft per brief van 24 oktober 2013 een verzoek bij het waterschap ingediend om een GGOR-proces te starten voor de bovenloop van de Reest en voor de Vledders en Leijer Hooilanden. Landinrichting Zuidwolde-Zuid De kavelovergang heeft plaatsgevonden op 1 januari 2014, daarbij zijn functies verschoven. Met name in het beekdal van de Reest en rond Schrapveen zijn percelen vrij geruild voor natuur. Door een GGORproces kunnen de mogelijkheden voor aanpassing van de waterhuishouding van deze percelen met de streek in beeld worden gebracht. Landinrichting Staphorst De Uitvoeringscommissie van de Landinrichting Staphorst heeft een aanvullende opdracht gekregen om 64 hectare EHS vrij te ruilen. Het inrichtingsplan is daarop gewijzigd. Het proces is inmiddels al zo ver dat de ontwerp verkaveling vanaf 22 september 2014 zes weken ter inzage ligt. De resultaten van de verkaveling bieden de Landbouw in het gebied toekomstperspectief. In de Vledders en Leijer hooilanden worden grote delen vrij geruild voor natuur. Gezien de verschuiving van functies ligt het voor de hand dat ook in dit gebied een GGOR-proces doorlopen wordt. WOM-programma 2015-2019 Op 24 juni 2014 heeft het Algemeen Bestuur het WOM-programma herbevestigd. In onderdeel 1, financiële planning met betrekking tot de uitvoering, is voor de landinrichtingen Zuidwolde- Noord en Zuid als actie aangegeven: afhankelijk van de ontwikkelingen binnen project beekherstel Reestdal te bezien welke aanvullende inrichtingsmaatregelen mogelijk zijn in Zuidwolde-Noord en Zuid. Bij het project Beekherstel Reestdal is als actie opgenomen: op basis van de laatste inhoudelijke en financiële ontwikkelingen het WOM-project Beekherstel Reestdal herzien en beoordelen welke mogelijkheden er zijn om de midden, beneden en bovenloop af te ronden (zie ook verbinding met gebied Zuidwolde). Stand van zaken WOM-Reestdal medio 2014 Ten behoeve van de uitvoerbaarheid is het project in fasen/deelprojecten verdeeld. De uitvoering is op stoom, de Stadsrandzone Meppel-Reestdal is uitgevoerd en zal eind 2014 feestelijk worden opgeleverd. De maatregelen ten behoeve van verdrogingsbestrijding in de middenloop en WB21-maatregelen zijn aanbesteed en na de bouwvak 2014 van start gegaan. De maatregelen voor vispasseerbaarheid van twee stuwen worden momenteel nader uitgewerkt/besteks gereed gemaakt. Ten opzichte van de raming van 2011 wordt, door effectieve ontwerpen en meevallende kosten op verschillende onderdelen, een positief resultaat verwacht van bruto 560.000,00, netto 429.000,00. Daarmee resteert dus ook een deel cofinanciering ter grootte van 131.000,00. Voorwaarde voor de cofinanciering is besteding voor eind 2015.
Pagina 8 van 9 Voorstel voor uitvoering van het vervolg Maatregelen gericht op herstel van het watersysteem van de Reest die in de plannen van de Landinrichting van Zuidwolde waren opgenomen, samenvoegen met die van het WOM-Reestdal. Opstarten van GGOR-processen voor de Vledders en Leijerhooilanden en de bovenloop van de Reest. Zo veel mogelijk aansluiten bij maatregelen die door de provincies getroffen worden voor EHS realisatie. Binnen de landinrichtingen van Zuidwolde is besloten voorlopig geen maatregelen te treffen gericht op het herstel van het watersysteem. De impuls die gegeven wordt met het beschikbaar komen van de extra Rijks gelden voor de realisatie van EHS en in het bijzonder de gelden bestemd voor inrichting, maakt dat daar nu wel kansen liggen om tenminste een deel daar van op te pakken. Daarmee kan invulling gegeven worden aan het besluit om op zoek te gaan naar alternatieve bronnen van financiering. Verder kan er daarmee gehoor gegeven worden aan het verzoek van het Landschap Overijssel om te starten met GGOR-processen in de bovenloop en de Vledders en Leijerhooilanden. Daarmee wordt ook recht gedaan aan de recente functie-wijzigingen in deze gebieden. Beoogd Effect - Optimaal benutten van de beschikbare financiële middelen voor het realiseren van waterschapsdoelen in het stroomgebied van de Reest. - In doelen duidelijk gescheiden projecten die voorheen overlapten. In de projecten Zuidwolde-Zuid en Zuidwolde-Noord blok Oost worden alleen de maatregelen getroffen voor efficiënt onderhoud en waterbeheer, waaronder aanleg van brede schouwpaden. In het project Reestdal worden alle maatregelen gericht op GGOR, WB21 en KRW ondergebracht, zodat daarin aansluiting gezocht kan worden bij het realiseren van de robuuste EHS door de beide provincies en daarbij zoveel mogelijk meegelift kan worden met het realiseren van deze waterschapsdoelen. Doel Vervolg fase Omschrijving GGOR 440 ha. -Bovenloop Reest 140 ha. -Vledders en Leijerhooilanden 260 ha. -Inrichting waterhuishouding Stergebied Schrapveen, inclusief maatregelen landbouw, 40 ha. WB 21 50.000 m3 Lokale berging in natte ecologische verbindingszone (EVZ) en beek begeleidend broekbos Lage Leiding KRW -6 km natuurvriendelijke oevers -Aankoppelen extra afwaterend gebied 2.000 ha. -10 ha. Beekbegeleidend broekbos -Inrichting natte EVZ Reest-Vogelzangsche wijk -Telemetrie stuw Nolderweg en mitigerende maatregelen landbouw - Inrichting gebied direct ten noorden van de Lage leiding Samengevat: - De opgaven gericht op het herstel van het beeksysteem van de Reest die binnen het gebied van de landinrichtingen van Zuidwolde liggen worden opgenomen in de vervolgfase WOM-Reestdal. Die opgaven zijn kansrijk om te koppelen aan de maatregelen van de provincie voor het realiseren van robuuste EHS. Het heeft daarnaast als voordeel dat het projectgebied samenvalt met het gebied waarin de provincies de extra middelen voor EHS-realisatie kunnen benutten. - Met het, middels onderhavige voorstel, beschikbaar gestelde krediet wordt de vervolgfase van het WOM-Reestdal uitgevoerd, daarin worden hydrologische maatregelen gericht op herstel van het beeksysteem van de Reest, KRW en WB21 maatregelen opgenomen. Daaronder zijn ook mitigerende maatregelen voor landbouw begrepen. Het waterschap kan daarmee laten zien dat zij nog steeds haar verantwoordelijkheid neemt om zich naar vermogen en verantwoordelijkheid zich maximaal inspannen voor de uitvoering van het gebiedsplan zoals in 2004 is overeen gekomen. - De subsidieverstrekker wordt verzocht akkoord te gaan met deze vervolgfase van het project.
Pagina 9 van 9 - Alternatieve cofinanciering is mogelijk uit de gelden voor de ontwikkelopgave EHS zodat per saldo dezelfde cofinanciering beschikbaar is. - Er wordt zoveel mogelijk aangesloten bij, en gecombineerd met maatregelen die in het kader van het Lentegeld 2013 door de provincies in het stroomgebied Reest genomen worden. Bijvoorbeeld bij de inrichting van de natte Ecologische Verbindingszone langs de Vogelzangsche Wijk, die ook de basis is voor extra afwatering naar de Reest. - de lijn wordt voortgezet om binnen de landinrichtingen van Zuidwolde alleen maatregelen ten behoeve van efficiënt beheer en onderhoud van het watersysteem uit te voeren. De bestuursvoorstellen voor de blokken Zuid en West worden op deze wijze opgesteld. Op onderstaande kaartje staan de gebieden aangegeven waar de vervolg opgaven voorzien zijn.