INVESTERINGSVOORSTEL AAN HET COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HEEMRADEN

Transcriptie

1 Commissie Waterveiligheid en Watersysteem 28 november 2017 INVESTERINGSVOORSTEL AAN HET COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HEEMRADEN Aandachtsveldhouder ing. A.E.H. van Helvoirt-Looman Vergadering : 5 december 2017 Agendapunt : Bijlagen : 1. Overzichtskaart 2. Indeling deeltrajecten Onderwerp : Kredietaanvraag Beekherstel Buurserbeek, traject Lankheet Informatie bij : ir. R.B.M. Immink manager Waterbeheer Telefoon : (0314) r.immink@wrij.nl Programma : watersysteem Projectnummer : Projectnaam : Beekherstel Buurserbeek, traject Lankheet Beleidsprestatie : KRW-maatregel Buurserbeek (8 ha) herinrichting provincie Overijssel EVZ-doelstelling (4 km) SED-doelstelling (4 km) Waterberging indicatief m3 Bruto krediet : Inkomsten : Netto krediet : Startmaand project : januari 2017 Eindmaand project : december 2021 Advies van de bestuurlijke commissie Waterveiligheid en Watersysteem aan het college van dijkgraaf en heemraden: Hier wordt na de bijeenkomst op 28 november 2017 het advies van de commissie ingevuld. Advies 1. In te stemmen met het uitwerken van het inrichtingsplan Buurserbeek, traject Haaksbergen-Rietmolen. 2. Voor deelgebied west (traject Lankheet) een uitvoeringsovereenkomst aan te gaan met RWS en Landgoed Lankheet. 3. Voor deelgebied west Beekherstel Buurserbeek, traject Lankheet een krediet beschikbaar te stellen van bruto Inleiding Vanuit het Waterbeheerplan ( ) zijn er voor de Buurserbeek/Schipbeek nog twee gedeelten met een concrete opgave: de Schipbeek omgeving Nieuwe Sluis en de Buurserbeek, traject Haaksbergen-Rietmolen (zie bijlage 1).

2 Voor de Buurserbeek, traject Haaksbergen-Rietmolen betreft het onze KRW opgave van circa 5 km beekherstel. Binnen de klimaatstrategie zetten we in op meer ruimte in het beekdal voor waterberging en het opvangen van afvoerpieken. Voor dit traject is in de afgelopen periode samen met provincie en gemeente in overleg met LTO, Landgoed Lankheet, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer een integraal inrichtingsplan opgesteld. In dit plan is de ontwikkelrichting van de Buurserbeek op basis van de visie in 2002 nader uitgewerkt. De uitkomst is gedeeld in het gebied en vormt de basis voor het vervolg. Het traject is hierbij opgesplitst in twee delen met een knip bij de Oostendorper watermolen (zie bijlage 2). Deelgebied west (benedenstrooms) heeft een natuurlijker karakter met meer ruimtelijke mogelijkheden. Hierover zijn we in gesprek met Landgoed Lankheet. Deelgebied oost (bovenstrooms) heeft een sterk landbouwkundig karakter en kent een hoge grondruk. Nu doet zich de mogelijkheid voor om onze KRW beekherstelopgave te combineren met de EHS-natuurcompensatieopgave van RWS i.v.m. de aanleg van de nieuwe N18. Met RWS is daartoe een intentieovereenkomst aangegaan. Landgoed Lankheet heeft de ambitie het landgoed te vergroten, landbouwpercelen pachtvrij te maken, om te vormen tot natuur en in te zetten voor waterberging. Deze gronden liggen in het beekdal en kunnen worden ingezet voor de compensatieopgave van RWS. De uitwerking van dit deeltraject van de Buurserbeek bij t Lankheet past heel goed in de ontwikkeling van de Buurserbeek in het beekdal van Duitsland richting Nieuwesluis. In dit beekdal willen we de mogelijkheden benutten om de beek en beekprocessen meer ruimte te geven ten gunste van klimaatadaptatie én ten gunste van de ecologische potenties. Voor deelgebied west (traject Lankheet) is vanwege de mogelijke synergie en samenwerking met RWS en landgoed Lankheet het inrichtingsplan uitgewerkt tot een concreet voorontwerp met kostenraming. De provincie Overijssel zal naar verwachting eind 2017 voor de laatste keer in de planperiode tot 2021 het POP3 subsidiespoor openstellen. Voor het aangaan van een uitvoeringsovereenkomst met RWS en Lankheet en het indienen van een POP subsidieaanvraag is een uitvoeringskrediet nodig. Dit ligt nu voor. Eerder genomen besluiten Het college van dijkgraaf en heemraden heeft in de vergadering van 14 november 2002 besloten: 1. De visie voor het herstel van de Buurserbeek ongewijzigd met in achtneming van de reactienota vast te stellen. 2. Bezwaarmakers op de hoogte stellen van dit besluit middels brief met toelichting en de reactienota. Het algemeen bestuur heeft in de vergadering van 3 november 2015 besloten: 1. De definitieve inspraaknota behorend bij het waterbeheerplan vast te stelle 2. Het definitieve Waterbeheerplan , inclusief wijzigingen op basis van geleverde inspraak vast te stellen. Het college van dijkgraaf en heemraden heeft in de vergadering van 8 november 2016 besloten: 1. Voor efficiënte uitvoering van onze wateropgaven in het Beekherstel Buurserbeek samen te werken met RWS om in synergie te werken aan de aanleg van de nieuwe N In te stemmen met het inrichtingsprincipe op hoofdlijnen waarin we de gronddruk zo klein als mogelijk willen houden in het bovenstroomse overwegend agrarische deeltraject. 2 van 5

3 Het college van dijkgraaf en heemraden heeft in de vergadering van 28 maart 2017 besloten: 1. In te stemmen met de intentieovereenkomst Invulling EHS-natuurcompensatie N Kennis te nemen van de procesaanpak en de te nemen stappen. Het algemeen bestuur heeft in de vergadering van 9 mei 2017 ingestemd met de strategie voor onze rol en positie in de omgang met klimaatverandering zoals verwoord in de notitie Positiebepaling klimaatadaptatie Waterschap Rijn en IJssel. Het college van dijkgraaf en heemraden heeft in de vergadering van 20 juni 2017 besloten: 1. In te stemmen met de aankoop van: a) twee percelen, kadastraal bekend gemeente Haaksbergen, sectie G, nrs. 678 en 1167 van de Diaconie van de Protestantse Gemeente te Haaksbergen-Buurse, gezamenlijk groot 6,788 ha. voor een totaalbedrag van ,- (à 4,66/m 2 ); en b) twee percelen, kadastraal bekend gemeente Haaksbergen, sectie G, nrs 676 en 677 van de heer Wormgoor, gezamenlijk groot 1,078 ha voor een totaalbedrag van ,- (à 4,64/m 2 ). Onderbouwing 1.1. Het inrichtingsplan is een integrale uitwerking van de eerder vastgestelde visie Buurserbeek (in 2002) en draagt bij aan een meer klimaat bestendige leefomgeving. Vanuit onze herinrichtingsopgave gaat het om een integrale afweging van de KRW doelstelling, klimaatopgaven, de hydrologische en landschappelijke inpassing met opvang, waterberging en beheer- en onderhoud aspecten. De inrichtingsprincipes van de eerder vastgestelde visie Buurserbeek (2002) gaan uit van een relatief klein zomerbed om zo lang mogelijk stromend water te houden en een ruim winterbed/beekdal waarbij we zoveel mogelijk aansluiten op natuurlijke hoogten langs de Buurserbeek. Dit komt geheel overeen met onze klimaatstrategie en onze rol en taak als eigenaar van het beeksysteem om hieraan invulling te geven. Deze invulling van het natuurlijk beekdalherstel ter hoogte van Lankheet en het agrarisch beekdalherstel bovenstrooms van de Oostendorper watermolen past bij de logica en de ontstaansgeschiedenis van de plek en draagt bij aan klimaat robuustere Buurserbeek die beter in staat is de effecten van extreme afvoersituaties (zowel nat als droog) op te vangen. 1.2 Voor de uitwerking is het traject opgesplitst in 2 delen met ieder een eigen karakter en aanpak. De knip is gelegd bij de Oostendorper watermolen (zie bijlage 2). Deelgebied 1, west (benedenstrooms) heeft een natuurlijker karakter met meer ruimtelijke mogelijkheden. Het accent ligt op natuurontwikkeling, waterberging en antiverdroging. In dit gebied zijn we in gesprek met Landgoed Lankheet, grondeigenaren en gebruikers en liggen goede mogelijkheden voor realisatie op korte termijn. Deelgebied 2, oost (bovenstrooms) heeft een sterk landbouwkundig karakter. In dit deel is de gronddruk hoog en wordt de planuitwerking vooral gezocht in combinatie met functies voor landbouwkundig gebruik. Dit vraagt om een verdere verkenning naar wat haalbaar en betaalbaar is. LTO en de betrokken grondeigenaren en gebruikers worden bij dit proces goed aangesloten. Deze twee deeltrajecten kunnen zelfstandig en afzonderlijk van elkaar uitgewerkt en uitgevoerd worden. 3 van 5

4 2.1 Het combineren van de compensatieopgave van RWS en onze KRW opgave geeft een duidelijke meerwaarde voor de waterhuishouding. De compensatieopgave van RWS is ontstaan door het Tracébesluit voor de nieuwe N18, die op verschillende locaties in Gelderland en Overijssel beekdalen doorsnijdt en daarmee bestaande natuur aantast. De natuurcompensatie opgave van RWS betreft daarom nieuwe beek gebonden natuur. Dit is een plus op onze beekherstelopgave en resulteert in een meer robuuste invulling voor waterhuishouding (zowel kwaliteit als kwantiteit), klimaatbestendigheid en natuur in het beekdal. Dit is geheel in lijn met de denkrichting van de watervisie om regionale watersystemen klimaatbestendig te beheren en te onderhouden. 2.2 Op het Lankheet doet zich de mogelijkheid voor om de beek meer ruimte te geven. Het deelgebied west (benedenstrooms van de Oostendorper watermolen), bestaat overwegend uit landgoederen (Lankheet en het voormalige Assink) met natuurgronden en vnl. ingesloten landbouwpercelen. De meeste gronden zijn in bezit van Landgoed Lankheet. Dit landgoed wil haar bezit uitbreiden en agrarische gronden omvormen tot natuur. Door de ingesloten landbouwpercelen in het beekdal om te vormen tot natuur hoeft geen rekening meer te worden gehouden met de functie landbouw. Hierdoor kunnen bestaande kaden worden afgegraven en ontstaat er veel ruimte voor beekdalontwikkeling en waterberging in het winterbed en kan de Buurserbeek robuuster worden heringericht voor zowel extreem natte als extreem droge situaties, waarbij de gronden van Lankheet worden ingezet als waterberging bij piekafvoeren. 2.3 Met Landgoed Lankheet en RWS is overeenstemming over de procesaanpak. In de intentieovereenkomst met RWS staan afspraken om te komen tot een uitvoeringsovereenkomst. Middels de EHS-natuurcompensatie van RWS kan ruim 13 ha. landbouwgrond op het Lankheet worden omgevormd naar natuur. RWS wil dit 100% financieren en Lankheet kan zonder mede financiering haar ambitie niet hard maken. Beide partijen willen daartoe met het waterschap een uitvoeringsovereenkomst sluiten Voor de integrale uitwerking en uitvoering van het project Beekherstel Buurserbeek, traject Lankheet is een krediet nodig van De samenwerking tussen RWS, Landgoed Lankheet, provincie Overijssel en het waterschap heeft geresulteerd in een ontwerpplan voor het westelijke, benedenstroomse deel (traject Lankheet), waarbij ruim 13 ha. landbouwgronden op het Lankheet worden omgevormd naar natuur. De afwaardering en inrichting van deze 13 ha worden voor 100% door RWS gefinancierd. Kosten De kosten van het project worden geraamd op Hierin zijn alle kosten voor grondverwerving, voorbereiding en uitvoering opgenomen. Subsidie en cofinancieringsmogelijkheden - De verwerving/afwaardering en inrichting van de ruim 13 ha. natuurpercelen worden voor 100% door RWS gefinancierd (ordegrootte 1,67 mln.). Hiervoor wordt momenteel een uitvoeringsovereenkomst met RWS (en Landgoed Lankheet) uitgewerkt. - Voor beekherstelmaatregelen is in Overijssel voor ons waterschapsdeel ,- POP-subsidie beschikbaar. Deze subsidie wordt in december 2017 aangevraagd. - Met provincie Gelderland is verkend of er mogelijkheden zijn om ZON-subsidie aan dit project te koppelen. Deze optie lijkt haalbaar, wij verwachten een subsidie van ca De totaal te verwachten subsidie en cofinanciering bedraagt daarmee De netto investering voor het waterschap is zodoende van 5

5 Kasritme Jaar Uitgaven Inkomsten Totaal Meerjarenprogrammering Deze investering is opgenomen in de meerjarenprogrammering van het programma Watersysteem. Taak Watersysteembeheer Gevolgen exploitatie Er is geen structurele toename van de kosten voor beheer en onderhoud van de permanent natte gedeelten en de waterhuishoudkundige kunstwerken. Het beheer en onderhoud van de 13 ha. natuurpercelen (compensatieopgave RWS) komt bij Landgoed Lankheet te liggen. Kanttekeningen De intentieovereenkomst met RWS en de afspraken met Lankheet kennen geen verplichtingen wel verwachtingen. Samen willen we toewerken naar een uitvoeringsovereenkomst. Als het proces niet leidt tot een voor partijen (RWS, Lankheet en waterschap) aanvaardbaar uitvoeringsplan, betekent dit een aanpassing van het plan en komt er een nieuw voorstel. RWS zal in dat geval elders de compensatiegronden kunnen inzetten. Juridische consequentie n.v.t. Communicatie De integrale gebiedsvisie is samen met provincie en gemeente in overleg met LTO, Landgoed Lankheet, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer opgesteld. De uitkomst is gedeeld in het gebied en op kleinschalige informatieavonden besproken met belanghebbenden. Voor deeltraject 1 (west) ligt er nu een concreet ontwerp. We zijn in gesprek met Landgoed Lankheet en betrokken grondeigenaren en gebruikers. Bij de uitwerking en na het tekenen van de uitvoeringsovereenkomst zal er breder gecommuniceerd worden over het project. Er wordt gecommuniceerd door middel van informatiebijeenkomsten, keukentafelgesprekken en indien van meerwaarde met nieuwsbrieven. Ook staat dit project op de projectensite van het waterschap. Over deeltraject 2 (oost) wordt nog niet actief gecommuniceerd met de omgeving. Hier zal eerst een verkenning/haalbaarheidsonderzoek (ook bestuurlijk) worden gedaan alvorens verwachtingen in het gebied te scheppen. Planning/routing College van dijkgraaf en heemraden (besluit) Algemeen bestuur (besluit) 5 december december van 5