Inleiding
Aanpak risicojeugd 18 tot 23 jaar in Amsterdam Nieuw-West Als portefeuillehouder Jeugd, zorg en welzijn in Amsterdam Nieuwe West wil ik heel bewust agenderen dat de groep jongeren of jongvolwassenen van 18 tot 23 jaar structureel erkend moet worden als een aparte doelgroep! Deze jongeren zijn formeel volwassenen, waardoor ze niet meer in aanmerking komen voor een aantal voorzieningen voor jeugdigen. Zij moeten gebruik maken van voorzieningen voor volwassenen die veelal niet goed aansluiten bij de behoefte van de doelgroep. Tegelijkertijd krijgen ze financiele en juridische verantwoordelijkheden toebedeeld waar ze niet altijd klaar voor zijn. In de presentatie zal ik ingaan op een aantal van die veranderingen voor 18 jarigen, en ik geef voorbeelden van problemen waar risicojongeren in Nieuw West, die vaak uit kwetsbare gezinnen komen, mee te maken hebben. Deze gezinnen hebben vaak een zeer beperkt netwerk, een stapeling van problemen, en kunnen de jongeren niet verder helpen. Voor risicojongeren is ons motto: grenzen stellen en perspectief bieden. In dit kader zal ik vooral ingaan op het bieden van perspectief. Centraal staat daarin de motivatie van de jongere. Wat willen zij? Vanuit het professionele aanbod denken we al gauw aan een bepaalde zorgaanpak, maar als je het de jongeren vraagt willen ze vooral goed wonen, scholing en werk, een bijbaan. Dit laatste ook om hun schulden af te betalen. Uiteindelijk willen ze gewoon meedoen in de samenleving, een plek om te wonen, een inkomen en een gezin. Hun gevoel is echter dat ze met de rug tegen de muur staan, niet geaccepteerd worden en niet weten hoe ze hun toekomst vorm moeten geven. In de transitie jeugdzorg wordt de gemeente verantwoordelijk voor de jeugd tot en met 23 jaar. Dat vraagt om een aanpak die jongeren het perspectief biedt dat ze daadwerkelijk de eigen regie kunnen pakken op hun eigen leven, in het bijzonder voor risiscojongeren. Daarom werken we nu aan een aparte proeftuin voor 16 tot 23 jarigen in het kader van de decentralisatie jeugdzorg naar de gemeente. Wat doen we dus konkreet? Heel belangrijk is natuurlijk het voorkomen van schooluitval vanaf 16 jaar. Als aanvulling op het centrum van jeugd en gezin (Ouder Kind Centra of OKC in Amsterdam), hebben we in Nieuw West het Jongerenservicepunt, dat een netwerkorganisatie is van organisaties die, vanwege hun kennis van de verschillende leefgebieden, belangrijk zijn voor deze categorie jongeren (vanaf 16 jaar), zoals Bureau Leerplicht Plus en Locale trajectbegeleiding om schooluitval terug te dringen. Jongerenschuldhulpverlening is ook een heel essentiele partner, en daarnaast ons locale Werkpunt, dat scholing, stages, leerwerktrajecten, bijbaantjes en werk biedt. We hebben ook een zeer actieve groepsaanpak, die ons in staat stelt heel snel in te spelen op het in goede banen leiden van nieuwe hanggroepjongeren, en het voorkomen van het ontstaan van criminele groepen. Het veldwerk van Streetcornerwork en (zolang we het kunnen betalen) de Straatcoaches spelen daar een belangrijke rol in. Ook het meidenwerk van Streetcornerwork is een steeds belangrijker onderdeel. Daarnaast is de Gezinsaanpak cruciaal. Risicojongeren hebben broertjes en zusjes. We willen de problemen liefst bij de bron aanpakken. Alle signalen in de wijk worden opgepakt om met generalisten achter de voordeur te gaan, en gezamenlijk met alle betrokkenen een plan te maken: 1 gezin, 1 plan, 1 regisseur.
Deze verschillende aanpakken verbinden we in de Proeftuin 16 tot 23 jaar. We zetten in op wat jongeren zelf willen en dagen ze uit het vooral zelf te doen doen. We gaan ook hier uit van de eigen kracht van jonge mensen. Waarbij we oog hebben voor de mogelijkheden en beperkingen van een jongeren (psychiatrie, lvb,verslaving). We proberen te voorkomen dat jongeren van school uitvallen, we halen ze van straat of van de bank in huis als dat nodig is, we betrekken hun netwerk van thuis of elders (bv met een eigen kracht conferentie), en werken samen met de jongere aan perspectief voor de toekomst!
Presentatie
31 1 2013 Aanpak risicojeugd 18 tot 23 jaar in Amsterdam Nieuw-West www.nieuwwest.amsterdam.nl Waarom 18 tot 23 jarigen? Het zijn jongeren; Ze zijn formeel volwassen; Vraag en aanbod sluit niet aan! Conclusie: Deze groep behoeft structurele erkenning als aparte doelgroep! 2 1
31 1 2013 Risicojeugd van 18 tot 23 jaar Veel kwetsbare gezinnen in Amsterdam Nieuw-West, beperkt netwerk van ouders en hun kinderen, stapeling van problemen; Relatief veel niet onderkende GGzproblematiek bij jongeren, risico op uitval en criminaliteit. i it Antwoord: Grenzen stellen én perspectief bieden! 3 Perspectief bieden Centraal staat de motivatie: wat wil de jongere zelf? Niet primair: zorg! Wel: perspectief ( werk en wijf!) Dus: scholing en werk (ook om schulden af te betalen ) Beperkingen en belemmeringen daarna! 4 2
31 1 2013 Wat doen we? Voorkomen schooluitval vanaf 16 jaar Netwerkorganisatie Jongerenservicepunt: 5 Bureau leerplicht plus Locale trajectbegeleiding Jongerenschuldhulpverlening Werkpunt met: scholing, stages, leerwerktrajecten, bijbanen en werk (werken in de wijk, corporaties, locale werkgevers, social return) En verder? Groepsaanpak door Streetcornerwork, e o Jongerenwerk e e (inclusief meidenwerk) en Straatcoaches Voorkomen overlastgevende groepen Aanpak criminele groepen Weerbaar maken kwetsbare meiden 6 Gezinsaanpak door Sociale wijkteams (generalisten) of Preventief interventieteam (vanuit Jeugd en Veiligheid) Zorgsignalen actief oppakken (er op af, achter de voordeur) 1 huishouden, 1 plan, 1 regisseur Bij risicojeugd extra aandacht voor broertjes en zusjes 3
31 1 2013 Transitie Jeugdzorg in Amsterdam Jeugd van 16 tot 23 jaar: Uitgangspunt: Perspectief bieden, aansluiten bij motivatie van jongeren Preventie schooluitval; Locale trajectbegeleiding na uitval; Jongerenservicepunt (scholing, werk, schuldhulp, oog voor zorg); Groepsaanpak op straat; Gezinsaanpak (eigen kracht netwerk). 7 4