NAAR SCHONE LUCHT IN RIJNMOND RSL ZUID-HOLLAND GEMEENTE ROTTERDAM, STADSREGIO ROTTERDAM Vastgesteld op 2 april 2008 door het DB van de Stadsregio Rotterdam Vastgesteld op 8 april 2008 door B&W van Rotterdam
Inhoud Samenvatting 3 1 Inleiding 4 1.1 Rijnmond zet in op schone lucht 4 1.2 Rijnmond, NSL en RSL Zuid-Holland 5 1.3 Doel rapportage 5 2 Geaccordeerde beleidinzet luchtkwaliteit Rijnmond 6 2.1 Maatregelpakket RAP/RAL 6 2.2 Kosten maatregelpakket RAP/RAL 6 3 Saneringsopgave regio Rijnmond 7 3.1 Inleiding 7 3.2 Saneringopgave PM10 2010 8 3.3 Saneringopgave NO2 2015 11 4 Aanpak resterende knelpunten 14 4.1 Samenstelling pakket aanvullende maatregelen 14 4.2 Kostenraming aanvullende maatregelen 21 5 Verder kijken dan de huidige normen 23 6 Borging uitvoering maatregelpakket 25 Bijlage 1 Overzicht maatregelen RAP/RAL 26 Bijlage 2 Projectenlijst RR2020 30 Bijlage 3 Factsheets (aanvullend) maatregelenpakket 48 Bijlage 4 Overzicht amendementen Saneringtool 52 Definitief rapport 2
Samenvatting Het Nationaal Samenwerkingsprogramma Lucht (NSL) is de kern van de Wet Luchtkwaliteit. In gebieden waar de normen voor luchtkwaliteit nog niet worden gehaald, gaan de gezamenlijke overheden in gebiedsgerichte programma s de luchtkwaliteit verbeteren. Deze rapportage dient als bijdrage van de Stadsregio Rotterdam en de gemeente Rotterdam aan het Regionale Samenwerkingsprogramma (RSL) Zuid-Holland. ROM Rijnmond heeft het procesmanagement verzorgd. In deze rapportage is opgenomen welke projecten zijn voorzien in het RR2020 1 en voor welke saneringsopgave de partijen in de regio zijn gesteld t.a.v. de luchtkwaliteit. Vervolgens wordt aangegeven hoe met het eerder vastgestelde maatregelenpakket (RAP/RAL, 2005) en een aanvullend maatregelenpakket (2008) alle knelpunten tijdig worden opgelost, met de huidige inzichten en met de huidige inschatting van de geraamde effecten en kosten van de maatregelen. Uitgangspunt daarbij is dat in eerste instantie het Rijk inhoudelijk en financieel verantwoordelijk is voor het oplossen van knelpunten op het hoofdwegennet, ook als dit interfereert met het onderliggende wegennet. Het aanvullende maatregelenpakket voor de saneringsopgave bestaat o.a. uit een uitbreiding van de milieuzonering voor vrachtverkeer, het instellen van een milieuzonering voor lichte bedrijfsauto s en de verdere invoering van Euro V bussen. Hiermee wordt ook actief bijgedragen aan het verder verlagen van de achtergrondconcentratie t.b.v. de gezondheidsverbetering en wordt geanticipeerd op mogelijke tegenvallers, bijvoorbeeld vanwege een vertraging in de invoering van generieke nationale en internationale maatregelen. Via monitoring wordt het effect van het pakket maatregelen gevolgd, en waar nodig worden aanvullende of efficiëntere maatregelen ingezet. De borging van de uitvoering van maatregelen is belegd bij de afdeling Coördinatie Milieutaken Rotterdam (CMR). Als hardnekkige knelpunten blijven over: de s Gravendijkwal, de Maastunnelmonden en de interactie tussen hoofdwegennet en onderliggend wegennet. Deze hardnekkige knelpunten zijn aangekaart bij de Provincie Zuid-Holland en worden in een apart traject (resultaatafspraken in beleidsvoornemen NSL) opgelost inclusief een apart financieringstraject. 1 Het uitvoeringsprogramma RR2020 is op 22 november 2005 vastgesteld door het Dagelijks Bestuur van de stadsregio Rotterdam, op 13 december 2005 door Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland en op 21 december 2005 door de Regioraad van de stadsregio Rotterdam. Definitief rapport 3
HOOFDSTUK Inleiding 1.1 RIJNMOND ZET IN OP SCHONE LUCHT De luchtkwaliteit in de stadsregio Rotterdam is een belangrijk aandachtspunt. De grote concentratie van industrie, de hoge bevolkingsdichtheid en de daarmee samenhangende grote verkeersdruk maken de luchtkwaliteit een permanent onderwerp van zorg in de regio. Er wordt dan ook hard gewerkt aan het halen van de wettelijke normen, zodat ruimtelijke projecten doorgang kunnen vinden, maar vooral ook de schadelijke gevolgen voor de gezondheid worden verminderd. Gemeente Rotterdam Op 1 november 2005 heeft het college van B&W het actieprogramma Rotterdamse Aanpak luchtkwaliteit (RAL) vastgesteld, met daarin concrete maatregelen, onderzoeken en acties om de uitstoot van fijn stof (PM 10 ) en stikstofdioxide (NO 2 ) terug te dringen en zo bij te dragen aan de verbetering van de Rotterdamse luchtkwaliteit. 2 Rotterdam heeft hiermee laten zien dat zij serieus werk maakt van de aanpak van de problematiek van de luchtkwaliteit en de daarmee samenhangende effecten op de gezondheid. Het actieprogramma is in mei 2007 geactualiseerd. 3 Het is een dynamisch maatregelpakket en sinds mei 2007 zijn weer maatregelen toegevoegd. Stadsregio Rotterdam Op 21 december 2005 heeft de Regioraad van de Stadsregio het Plan van Aanpak Luchtkwaliteit vastgesteld. 4 Dit Plan van Aanpak richt zich op twee sporen: - het signaleren en faciliteren van ontwikkelingen op luchtgebied voor de diverse stadsregionale sectoren; - het ondersteunen van de regiogemeenten bij het oplossen van knelpunten als gevolg van de slechte luchtkwaliteit. Dit Plan van Aanpak richt zich op maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit in het gebied van de ROM Rijnmond-partners gemeente Rotterdam, Stadsregio Rotterdam, Havenbedrijf Rotterdam en Ministerie van Verkeer en Waterstaat (voor zover het maatregelen betreft in de Rijnmond-regio). Op basis van het Plan van Aanpak is een Regionaal Aktieprogramma Luchtkwaliteit (RAP) vastgesteld. 5 De uitvoering van de maatregelen van de actieprogramma s RAL en RAP is geïntegreerd in één gecombineerd maatregelenpakket RAP/RAL. 2 3 4 Rotterdamse Aanpak Luchtkwaliteit, ds+v/ Gemeente Rotterdam, november 2005. Actualisatie actieprogramma Rotterdamse Aanpak Luchtkwaliteit 2007-2010, mei 2007. Plan van aanpak luchtkwaliteit stadregio Rotterdam, vastgesteld in de Regioraad van 21 december 2005. 5 Regionaal Aktieprogramma Luchtkwaliteit, DCMR/ ROM Rijnmond, vastgesteld in het BOR van 21 december 2005. Definitief rapport 4
1.2 RIJNMOND, NSL EN RSL ZUID-HOLLAND Het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) is de kern van de Wet Luchtkwaliteit. In het NSL gaan alle overheden in Nederland ervoor zorgen dat in 2010 resp. 2015 overal aan de grenswaarden wordt voldaan en dat alle luchtkwaliteit knelpunten worden oplost. Zij doen dit door middel van een programma-aanpak met generieke en locatiespecifieke maatregelen. De saneringopgave (dit zijn de resterende luchtkwaliteitknelpunten na inzet van geaccordeerd nationaal en internationaal beleid) en het bijbehorende maatregelpakket wordt voor de verschillende gebieden in Nederland in beeld gebracht via regionale samenwerkingsprogramma s. Voor de regio Zuid-Holland coördineert de provincie Zuid- Holland deze activiteit: dit is het Regionaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit Zuid-Holland (RSL Zuid-Holland). De gemeente Rotterdam en de stadregio participeren in het RSL Zuid-Holland. ROM Rijnmond verzorgt het procesmanagement. 1.3 DOEL RAPPORTAGE Deze rapportage dient als bijdrage van de SRR en gemeente Rotterdam aan het RSL Zuid- Holland. In de rapportage komen de volgende onderwerpen aan bod: - reeds geaccordeerde luchtkwaliteitmaatregelen regio Rijnmond (hoofdstuk 2); - saneringopgave PM 10 en NO 2 in de regio Rijnmond (hoofdstuk 3); - extra beleidinzet regio Rijnmond aanpak resterende knelpunten (hoofdstuk 4); - extra beleidinzet regio Rijnmond aanpak bijna-knelpunten (hoofdstuk 5); - borging van de uitvoering van het maatregelpakket (hoofdstuk 6). In de bijlagen zijn opgenomen: - een overzicht van de RAP/RAL maatregelen op hoofdlijnen (bijlage 1); - een overzicht van de RR2020-projecten 6 (bijlage 2); - fact sheets van maatregelen ter invulling van de extra beleidinzet regio Rijnmond aanpak resterende knelpunten (bijlage 3), op basis van de inzichten van maart 2008, op basis van het inzicht van dat moment in het geraamde effect van mogelijke maatregelen. 6 De projecten in betekenende mate (IBM) van de regio Rijnmond maken onderdeel uit van de RR2020- projecten. Definitief rapport 5
HOOFDSTUK Geaccordeerde beleidinzet luchtkwaliteit Rijnmond 2.1 MAATREGELPAKKET RAP/RAL Uit analyses van de oorzaken van luchtvervuiling blijkt dat van alle door de mens veroorzaakte bronnen, het gemotoriseerde wegverkeer de grootste bijdrage levert aan de concentraties NO 2 en PM 10 op leefniveau. RAP/RAL richt zich daarom in belangrijke mate op maatregelen die ingrijpen op het gemotoriseerde wegverkeer. Bovendien blijkt uit gezondheidsstudies dat juist de verkeersuitstoot het meest schadelijk is. Omdat de sectoren bedrijven en scheepvaart belangrijke bronnen zijn voor de achtergrondconcentratie, richt RAP/RAL zich ook nadrukkelijk op deze sectoren. Naast fysieke maatregelen zijn ook communicatieve maatregelen belangrijk, gericht op het vergroten van kennis en het creëren van begrip en draagvlak. Hiermee worden burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties opgeroepen tot een actieve bijdrage aan oplossingen. Een overzicht van de maatregelen in RAP/RAL per cluster is opgenomen in bijlage 1. 2.2 KOSTEN MAATREGELPAKKET RAP/RAL De totale geraamde kosten van het maatregelpakket RAP/RAL bedragen circa 34 miljoen. In tabel 2.1 is een overzicht gegeven van de verwachte kosten van de maatregelen per cluster. TABEL 2.1 Overzicht verwachte kosten per cluster van de projecten RAP/RAL. Bron: Actualisatie RAL, mei 2007 Cluster ( maatregelen) 2007 2008 2009 2010 Totaal 2007-2010 1. Schone voertuigen 6.050.000 3.450.000 2.750.000 0 2. Doorstroming 900.000 500.000 250.000 250.000 3. Stim. andere vervoerwijzen 1.747.000 5.850.000 5.850.000 350.000 4. Huishoudens/burgers 420.000 920.000 670.000 170.000 5. Bedrijven 435.000 0 0 0 6. Haven/scheepvaart/spoor 1.625.000 150.000 0 0 7. Innovatie/communicatie 975.000 500.000 500.000 500.000 Totaal 12 mln. 11 mln. 10 mln. 1 mln. 34 mln. Definitief rapport 6
HOOFDSTUK Rijnmond Saneringsopgave regio 3.1 INLEIDING In het kader van het NSL is het rekeninstrument saneringstool ontwikkeld in opdracht van het ministerie van VROM. Met deze saneringstool kan de luchtkwaliteit worden berekend, rekening houdend met de autonome ontwikkelingen, de verslechteringen als gevolg van alle geplande ruimtelijke ontwikkelingen en de verbeteringen als gevolg van alle generieke (inter)nationale maatregelen. Het resultaat van de berekening met de saneringstool van NO 2 in 2015 en van PM 10 in 2010 is de saneringsopgave. Deze saneringsopgave moet in eerste instantie met regionale en lokale maatregelen worden opgelost. Indien er redelijkerwijs geen lokale maatregelen te treffen zijn, dan wordt samen met het rijk naar oplossingen gezocht. Als input voor de saneringstool heeft de regio Rijnmond gegevens aangeleverd aan VROM. Daarbij gaat het om de volgende zaken: - de RR2020-projecten 7 ; - Regionale Verkeersmilieukaart Stadsregio Rotterdam 2004, 2015 en 2020 8. Voor de regio Rijnmond heeft de DCMR Milieudienst Rijnmond (DCMR) luchtkwaliteitberekeningen uitgevoerd met de saneringstool (versie 2.2.1) voor de jaren 2010 en 2015. In de berekeningen is ook meegenomen de doorwerking op het onderliggende wegennet van maatregelen van RWS op het hoofdwegennet in de regio Rijnmond. Bij deze berekeningen is overigens geconstateerd dat de saneringstool in enkele gevallen een afwijkend beeld blijkt te geven van de knelpunten in vergelijking met de normaliter gebruikte luchtkwaliteitmodellen URBIS en CARII. Daarom zijn voor deze locaties door DCMR (her)berekeningen uitgevoerd. Deze correcties zijn ook doorgegeven aan Goudappel, die het technische beheer verzorgt van de saneringstool. Verwacht wordt dat deze amendementen in een volgende versie van de saneringstool zullen zijn verwerkt. Een overzicht van de betreffende amendementen zijn opgenomen in bijlage 4. 7 De RR2020-projecten zijn opgenomen in bijlage 2. Een aantal projecten RR2020 zullen vallen onder het IBM-criterium. Het is nu niet mogelijk om alle projecten RR2020 (al dan niet IBM) afzonderlijk concreet uit te werken. De verbinding naar het NSL/RSL is afdoende gelegd doordat de verkeerseffecten van alle projecten RR2020 integraal in de saneringstool zijn opgenomen. 8 Goudappel Coffeng, 25 september 2006. Definitief rapport 7
De wegkenmerken zijn in de Saneringstool soms doorslaggevend of een locatie wel of niet als knelpunt wordt geclassificeerd. Bij een nadere en meer nauwkeurige analyse van de daadwerkelijke situatie van de wegkenmerken, zijn veranderingen mogelijk in de saneringsopgave. In tabel 3.1 wordt deze nieuwe concentratie en de nieuwe saneringsopgave, na verwerking van de opmerking, tussen haakjes aangegeven, als daar resultaten van bekend zijn. 3.2 SANERINGOPGAVE PM10 2010 Voor PM 10 in 2010 resulteert de volgende saneringopgave om te voldoen aan een concentratie-eis van 32.5 µg/m 3. 9 TABEL 3.1 Saneringopgave regio Rijnmond PM 10 2010 conform Saneringtool 2.2.1 Totale Overschrijding Straatnaam XY coördinaat concentratie norm PM 10 in Opmerkingen (µg/m³) 2010 (µg/m³) Westblaak (1) Westblaak (2) Weena (1) Weena (2) Weena (3) Henegouwerlaan Rochussenstraat Rochussenstraat Zaagmolendrift Statenweg Tjalklaan s Gravendijkwal (1) s Gravendijkwal (2) Knelpunt vervalt na (92330, 32.52 (32.31) 0.02 correcte invoer 436897) gevelafstand (922135, Knelpunt 33.06 (32.55) 0.56 (0.05) 4368492) (914544, Knelpunt 33.13 (32.53) 0.63 (0.03) 4375251) Knelpunt vervalt na (915055, 32.77 (32.20) 0.27 correcte invoer 4375210) gevelafstand Knelpunt vervalt na (91556, 32.61 (32.09) 0.31 correcte invoer 437516) gevelafstand (914550, Knelpunt 32.90 0.24 4372848) (91966, Knelpunt 33.15 0.65 436705) (91252, Knelpunt 32.81 0.31 436223) Knelpunt vervalt na (931069, 32.88 (32.15) 0.38 correcte invoer 4387633) verkeerscijfers (91177, Knelpunt 32.59 0.09 438295) Knelpunt vervalt vanwege reeds (88843, geplande 32.63 0.13 436900) reconstructie van de bajonetaansluiting Met CAR (91433, 33.27 0.77 berekening geen 437089) knelpunt (91433, Knelpunt, ook met 35.4 (34.19) 2.90 (1.69) 437089) verdiepte ligging s Gravendijkwal (3) (91433, 32.73 0.23 Met CAR 9 De norm voor de 24-uursgemiddelde concentratie omgerekend naar de jaargemiddelde grenswaarde. Definitief rapport 8
Maastunnel Oostbuis Maastunnel Westbuis Maastunnel Opstelplein (1) Maastunnel Opstelplein (2) 436689) berekening geen knelpunt Knelpunt, (917185, 37.42 onderdeel centrale 4.92 4354960) aanpak tunnelmonden Knelpunt, (917106, 37.76 onderdeel centrale 5.26 4354936) aanpak tunnelmonden Knelpunt, (91868, onderdeel centrale 41.97 9.47 434463) aanpak tunnelmonden Knelpunt, (91862, onderdeel centrale 434458) 39.43 6.93 aanpak tunnelmonden Zie figuur 3.1 voor een grafisch overzicht van de saneringopgave PM 10. FIGUUR 3.1 Saneringsopgave PM 10 in 2010 Voor de meeste resterende knelpunten PM 10 is sprake van een overschrijding < 0,5 µ/m 3. Een paar lokaties worden nader belicht, omdat er ten opzichte van de saneringstool iets bijzonders aan de hand is. Het gaat om de volgende straten: - s Gravendijkwal - Zaagmolendrift - Weena - Westblaak - Tjalklaan Definitief rapport 9
s Gravendijkwal Een gedeelte van de hoofdrijbanen van de s-gravendijkwal is verdiept aangelegd. Dit heeft mogelijk consequenties voor de verspreiding van de luchtverontreiniging afkomstig van het verkeer op de hoofdrijbanen. Er is nog geen uniforme methodiek om de verdiepte ligging van een gedeelte van de hoofdrijbaan te verdisconteren in de modeluitkomst. 10 Door VROM is een correctie toegekend (februari 2008) die toegepast mag worden in deze situatie. De problematiek van een verdiept aangelegde rijbaan zal worden besproken in de landelijke werkgroep hardnekkige knelpunten. Nadien zullen nieuwe, geaccordeerde berekeningen door DCMR worden uitgevoerd voor de saneringsopgave voor de s Gravendijkwal. Dan wordt helder wat het probleem nu werkelijk is en welke maatregelen (bijvoorbeeld een overkapping) op die specifieke locatie geschikt zijn. Zaagmolendrift Uit de saneringstool blijkt ten onrechte dat sprake is van een saneringopgave. Dit is het gevolg van een te hoge verkeersintensiteit in de saneringstool voor deze locatie. Naar informatie van ds+v bedraagt het feitelijke aantal voertuigen 15.000 i.p.v. 19.388. Deze informatie is doorgegeven aan Goudappel. Daarmee vervalt het knelpunt. Er is hier dus geen saneringopgave meer. Weena Uit de saneringstool blijkt ten onrechte dat sprake is van een saneringopgave bij Weena 2 en 3. Dit is het gevolg van een te kleine rekenafstand in de saneringstool voor deze locatie 11. Deze informatie is doorgegeven aan Goudappel. Daarmee vervallen de knelpunten Weena 2 en 3. Er is hier dus geen saneringopgave meer. Westblaak Uit de saneringstool blijkt ten onrechte dat sprake is van een saneringopgave bij Westblaak 1. Dit is het gevolg van een te kleine rekenafstand in de saneringstool voor deze locatie. 12 Deze informatie is doorgegeven aan Goudappel. Daarmee vervalt het knelpunt Westblaak 1. Er is hier dus geen saneringopgave meer. Tjalkkaan De overschrijding wordt veroorzaakt door de vormgeving van het kruispunt, waardoor de doorstroming niet optimaal is. Dit kruispunt wordt in 2009 gereconstrueerd. 13 Na reconstructie van het kruispunt bedraagt de concentratie PM 10 31.17. Daarmee vervalt het knelpunt en is hier dus geen saneringsopgave meer. 10 Daarbij gaat het om de berekening van het positieve (= concentratieverlagende) effect van de verdiepte ligging. 11 Ontwerpvisie tekeningen Weena, gemeente Rotterdam. 12 ds+v, 18/03/2008. 13 Inrichtingsplan vastgesteld op 14 maart 2007 door DB Delfshaven. Zie ook: www.gw.rotterdam.nl. Definitief rapport 10
3.3 SANERINGOPGAVE NO2 2015 Voor NO 2 in 2015 resulteert de volgende saneringopgave om te voldoen aan de concentratieeis van 40.5 µg/m 3. TABEL 3.2 Saneringsopgave regio Rijnmond NO 2 2015 conform Saneringstool 2.2.1 Straatnaam Weena (1) XY coördinaat (914544, 4375251) Totale concentratie (µg/m³) 42.22 (40.50) Overschrijding norm NO 2 in 2015 (µg/m³) 1.82 Opmerkingen Knelpunt vervalt na correcte invoer gevelafstand Weena (2) (91556, 437516) 40.81 (39.54) 0.31 Knelpunt vervalt na correcte invoer gevelafstand Weena (3) (91506, 437521) 41.20 (39.25) 10.70 Knelpunt vervalt na correcte invoer gevelafstand s Gravendijkwal (914082, 4369638) 42.73 2.23 Correctie toegepast, verdiepte ligging. Blijft knelpunt Maastunnel Oostbuis (917185, 4354960) 48.44 8.44 Knelpunt. Problematiek tunnelmonden Maastunnel Westbuis (917106, 4354936) 49.15 9.15 Knelpunt. Problematiek tunnelmonden Maastunnel Opstelplein (1) (91868, 434463) 57.23 17.23 Knelpunt. Problematiek tunnelmonden Maastunnel Opstelplein (2) (91862, 434458) 52.53 12.53 Knelpunt. Problematiek tunnelmonden Geerlaan- Ridderkerk (100400, 430598) 40.68 0.18 HWN/OWN knelpunt Populierenlaan Ridderkerk (99497, 431543) 45.41 4.91 HWN/OWN knelpunt Willem van Gelderstraat Rotterdam (1) (97243, 434873) 41.09 0.59 HWN/OWN knelpunt Willem van Gelderstraat Rotterdam (2) (97216, 434841) 41.93 0.43 HWN/OWN knelpunt Hoofdweg Rotterdam (96297, 440053) 41.68 1.18 HWN/OWN knelpunt Koninginneweg - Rotterdam (97436, 434685) 41.39 0.89 HWN/OWN knelpunt Terbregseweg - Rotterdam (95800, 440422) 40.62 0.12 HWN/OWN knelpunt Definitief rapport 11
Zie figuur 3.2 voor een grafisch overzicht van de saneringsopgave NO 2. FIGUUR 3.2 Saneringsopgave NO2 in 2015 Een paar locaties worden nader belicht, omdat er ten opzichte van de saneringstool iets bijzonders aan de hand is. Het gaat om de volgende straten: - s Gravendijkwal - Weena - Hoofdwegennet Onderliggend Wegennet s Gravendijkwal Een gedeelte van de hoofdrijbanen van de s Gravendijkwal is verdiept aangelegd. Dit heeft mogelijk consequenties voor de verspreiding van de luchtverontreiniging afkomstig van het verkeer op de hoofdrijbanen. Er is nog geen uniforme methodiek om de verdiepte ligging van een gedeelte van de hoofdrijbaan te verdisconteren in de modeluitkomst. 14 Door VROM is een correctie toegekend (februari 2008) die toegepast mag worden in deze situatie. De problematiek van een verdiept aangelegde rijbaan zal worden besproken in de landelijke werkgroep hardnekkige knelpunten. Nadien zullen nieuwe, geaccordeerde berekeningen door DCMR worden uitgevoerd voor de saneringsopgave voor de s Gravendijkwal. Dan wordt helder wat het probleem nu werkelijk is en welke maatregelen (bijvoorbeeld een overkapping) op die specifieke locatie geschikt zijn. Weena Uit de saneringstool blijkt ten onrechte dat sprake is van een saneringopgave bij Weena. Dit is het gevolg van een te kleine rekenafstand in de saneringstool voor deze locatie. Deze informatie is doorgegeven aan Goudappel. Daarmee vervallen de knelpunten Weena 1, 2 en 3. Er is hier dus geen saneringopgave meer. 14 Daarbij gaat het om de berekening van het positieve (= concentratieverlagende) effect van de verdiepte ligging. Definitief rapport 12
Hoofdwegennet Onderliggend wegennet (HWN OWN) Bij een relatief groot aantal knelpunten is sprake van een invloed van het hoofdwegennet op het onderliggende wegennet. Maatregelen om deze knelpunten op te lossen berusten bij het rijk. Definitief rapport 13
HOOFDSTUK knelpunten Aanpak resterende Het (verwachte) nationale en internationale beleid en de invoering van het generieke RAP/RAL- maatregelenpakket dragen bij aan de verbetering van de luchtkwaliteit in de regio Rijnmond. Er resteert desondanks nog een saneringsopgave van enkele knelpunten na doorrekening van het nationale en internationale beleid (zie hoofdstuk 3). Er is een intensivering van de al ingezette maatregelen nodig al dan niet in combinatie met extra maatregelen om ook deze resterende knelpunten op te lossen. De regio Rijnmond doet dit door een krachtige voortzetting en uitbouw van RAP/RAL. Voor de oplossing van de hardnekkige, moeilijk oplosbare knelpunten (zoals o.a. de problematiek tussen het hoofdwegennet en het onderliggend wegennet) is een gemeenschappelijke inspanning van rijk en regio noodzakelijk. Onderstaand is per resterend knelpunt beschreven met welke (type) maatregelen de saneringsopgave kan worden opgelost. Dit leidt tot een voorkeur voor een pakket van aanvullende maatregelen, met de inzichten van dit moment. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheden van het NSL om later over de exacte mix en intensiteit van maatregelen tot een andere afweging te kunnen komen, met een vergelijkbaar geprognotiseerd effect. 4.1 SAMENSTELLING PAKKET AANVULLENDE MAATREGELEN Er zijn meerdere type maatregelen denkbaar waarmee de resterende saneringsopgave kan worden aangepakt. Ter inspiratie is, naast het huidige pakket RAP/RAL, gebruik gemaakt van CROW Kosten van een schonere lucht (publicatie 218d, 2006), CE Bouwstenen NSL Zuid- Holland, aanpak hardnekkige knelpunten (deel D, 2007) en ARCADIS, Advies ten behoeve van actieplan luchtkwaliteit gemeente Den Haag 2007-2010 (2007). En notitie VROM, lokale maatregelen voor hardnekkige knelpunten, oktober 2007. De volgende maatregelen zijn primair geselecteerd voor opname in het aanvullende pakket: - Milieuzone o Uitbreiding bestaande zone vrachtverkeer o Invoering milieuzone bestelwagens - Versnelde introductie schone voertuigen o (Verdere) invoering Euro V norm bussen o Stimulering private schone voertuigen - Vermindering aantal personenauto s binnen belast gebied & doorstroming: o Dynamisch Route Informatie Paneel (DRIP) Definitief rapport 14
o Uitbreiding P+R - Afscherming / overkapping s Gravendijkwal; - Aanpak tunnelmonden Maastunnel In bijlage 3 zijn factsheets opgenomen met een uitgebreidere beschrijving van de mogelijke invulling van de maatregelen in het aanvullende pakket. Uit de analyse van het oplossend vermogen van de maatregelen blijkt dat in sommige gevallen een enkele maatregel (bijvoorbeeld uitbreiding milieuzone vrachtverkeer) al voldoende is om het knelpunt weg te werken. Bij andere knelpunten is een combinatie van maatregelen nodig om voldoende effect te sorteren. Een aandachtspunt is dat het terugdringen van het verkeer op een specifieke locatie kan leiden tot spreiding van het probleem, waardoor in de toekomst mogelijk nieuwe knelpunten kunnen ontstaan. Daarom zal als eenmaal tot uitvoering van een maatregel is besloten monitoring moeten plaatsvinden om zowel het beoogde effect als de mogelijke ongewenste neveneffecten te volgen en het maatregelpakket eventueel bij te stellen. Zie verder hoofdstuk 5 en 6 Definitief rapport 15
Mogelijk maatregelpakket aanpak saneringopgave PM10 In tabel 4.1 is aangegeven met welke mix van mogelijke maatregelen de resterende knelpunten PM 10 in 2010 kunnen worden aangepakt. TABEL 4.1 AANPAK SANERINGOPGAVE REGIO RIJNMOND PM 10 2010 Straatnaam Totale concentratie 2010 (µg/m³) Overschrijding norm PM 10 in 2010 (µg/m³) Maatregelen(pakket) Effect (µg/m³) Westblaak (2) 33.06 (32.55) 0.56 (0.05) Milieuzone vrachtverkeer 0.26 Invoering Euro V norm bussen Weena (1) 33.13 (32.52) 32.31 (0.02) Milieuzone vrachtverkeer 0,51 Invoering Euro V norm bussen Henegouwerlaan 32.90 0.40 Uitbreiding milieuzone vrachtverkeer Invoering milieuzone bestelauto s 0,44 Reductie personenauto s 15% 0.49 Rochussenstraat (1) 33.15 0.65 Uitbreiding milieuzone vrachtverkeer 0,44 Invoering Euro V norm bussen Invoering milieuzone bestelauto s Uitbreiding milieuzone vrachtverkeer Invoering Euro V norm bussen Invoering milieuzone bestelauto s parkeergarage ingang verplaatsing 0,70 Reductie personenauto s 20% 0.75 Rochussenstraat (2) 32.81 0.31 Uitbreiding milieuzone vrachtverkeer 0,37 Invoering milieuzone bestelauto s Reductie personenauto s 20% 0.68 Reductie personenauto s 10% 0.33 Statenweg 32.59 0.09 Uitbreiding milieuzone vrachtverkeer 0,32 Uitbreiding milieuzone vrachtverkeer Invoering Euro V norm bussen 0.38
Straatnaam Totale concentratie 2010 (µg/m³) Overschrijding norm PM 10 in 2010 (µg/m³) Maatregelen(pakket) Effect (µg/m³) Uitbreiding milieuzone vrachtverkeer 0.47 Invoering Euro V norm bussen Invoering milieuzone bestelauto s Reductie personenauto s 10% 0.29 Scherm middenberm 1.32 s Gravendijkwal 34.19 1.69 Overkapping / afscherming 1.83 s Gravendijkwal 33.27 0.77 Uitbreiding milieuzone vrachtverkeer 0.49 s Gravendijkwal 32.73 0.23 Uitbreiding milieuzone vrachtverkeer 0.43 Maastunnel Oostbuis 37.42 4.92 Ventilatoren 100% afzuigen 6.62 Maastunnel Westbuis 37.76 5.26 Ventilatoren 100% afzuigen 6.86 Maastunnel Opstelplein 41.97 9.47 Ventilatoren 100% afzuigen 10.27 Definitief rapport 17
Mogelijk maatregelpakket aanpak saneringsopgave NO2 2015 In tabel 4.2 is aangegeven met welke mix van mogelijke maatregelen de resterende knelpunten NO 2 in 2015 kunnen worden aangepakt. TABEL 4.2 AANPAK SANERINGOPGAVE REGIO RIJNMOND NO 2 2015 Straatnaam Totale concentratie 2015 (µg/m³) Overschrijding norm NO 2 in 2015 (µg/m³) Maatregelen(pakket) Effect (µg/m³) Weena (1) 42.24 (40.50) 1.74 (0.00) Milieuzone vrachtverkeer 0.90 Invoering Euro V norm bussen s Gravendijkwal 42.73 2.23 Overkapping / afscherming 4.44 Maastunnel Oostbuis 48.44 8.44 Ventilatoren 100% afzuigen 11.94 Maastunnel Westbuis 49.15 9.15 Ventilatoren 100% afzuigen 14.55 Maastunnel Opstelplein 57.23 17.23 Ventilatoren 100% afzuigen 20.73 Geerlaan- Ridderkerk 40.68 0.18 Rijk Populierenlaan Ridderkerk 45.41 4.91 Rijk Willem van Gelderstraat Rijk 41.09 0.59 Rotterdam (1) Willem van Gelderstraat Rijk 41.93 0.43 Rotterdam (2) Hoofdweg Rotterdam 41.68 1.18 Rijk Koninginneweg Rotterdam 41.39 0.89 Rijk Terbregseweg - Rotterdam 40.62 0.12 Rijk Definitief rapport 18
TABEL 4.3 AANVULLEND MAATEGELENPAKKET OM ZOWEL PM10 ALS NO2 OP TE LOSSEN In tabel 4.3 is een overzicht opgenomen van de (voorkeur)maatregelen uit het bestaande pakket RAP/RAL en uit het aanvullende pakket die aangrijpen op de knelpuntlocaties. Daarbij is een scheiding gemaakt tussen beperkte knelpunten (< 1µg/ m 3 ) en de overige, hardnekkige knelpunten. De hardnekkige knelpunten vergen een forsere beleidinspanning die meer financiële en maatschappelijke kosten met zich mee zal brengen. De Stadsregio zal in het aanvullende pakket zorgen voor de extra maatregel: stimuleren private schone voertuigen. Straatnaam Maatregelen(pakket) RAP/RAL Aanvullend maatregelenpakket Beperkt Knelpunt Weena (1) Milieuzone vrachtverkeer Knelpunt opgelost Invoering Euro V norm bussen Westblaak (2) Milieuzone vrachtverkeer Knelpunt opgelost (verdere) invoering Euro V norm bussen Henegouwerlaan Uitbreiding milieuzone vrachtverkeer Invoering milieuzone bestelauto s Rochussenstraat (1) (verdere) invoering Euro V norm bussen Uitbreiding milieuzone vrachtverkeer Invoering milieuzone bestelauto s Verplaatsing ingang parkeergarage Rochussenstraat (2) Uitbreiding milieuzone vrachtverkeer Invoering milieuzone bestelauto s Statenweg (verdere) invoering Euro V norm bussen Scherm middenberm Hardnekkig Knelpunt s Gravendijkwal -- Overkappen / afschermen Maastunnel Oostbuis -- Ventilatoren 100% afzuigen Maastunnel Westbuis -- Ventilatoren 100% afzuigen Maastunnel Opstelplein -- Ventilatoren 100% afzuigen Geerlaan- Ridderkerk -- Rijk Definitief rapport 19
Straatnaam Maatregelen(pakket) RAP/RAL Aanvullend maatregelenpakket Populierenlaan Ridderkerk -- Rijk Willem van Gelderstraat Rotterdam (1) -- Rijk Willem van Gelderstraat Rotterdam (2) -- Rijk Hoofdweg Rotterdam -- Rijk Koninginneweg Rotterdam -- Rijk Terbregseweg Rotterdam -- Rijk Definitief rapport 20
4.2 KOSTENRAMING AANVULLENDE MAATREGELEN Methodiek De kosten van het pakket aanvullende maatregelen behelst meer dan uitsluitend de directe financiële kosten voor de betreffende overheden. De duur en intensiteit van het proces van invoering van de maatregelen, leiden ook tot kosten. Met andere woorden, een maatregel kan geringe financiële kosten, maar zeer ingrijpende maatschappelijke kosten tot gevolg hebben. Dit is vooral het geval bij maatregelen die beperkingen opleggen aan de toegankelijkheid van (delen van) de stedelijke gebieden in de regio voor bepaalde groepen voertuigen. De raming van de totale financiële kosten van de betreffende maatregelen is gebaseerd op de CROW-publicatie Kosten van een schonere lucht (publicatie 218d) en specifieke informatie van de gemeente Rotterdam. De raming van de maatschappelijke kosten is kwalitatief en weergegeven door middel van een kleurstelling. De kosten van het totale pakket van maatregelen zijn niet hetzelfde als de optelsom van de individuele maatregelen per overschrijdingslocatie. Er zullen immers schaalvoordelen optreden bij toepassing van een maatregel over meerdere (aaneengesloten) locaties en/of de combinatie van deels vergelijkbare maatregelen. De totale kosten van het aanvullende maatregelpakket worden geraamd op meer dan 51 mln. De kosten van maatregelen t.b.v. het oplossen van knelpunten op het hoofdwegennet en/of knelpunten op het onderliggende wegennet als gevolg van het hoofdwegennet zijn niet begroot. De inhoudelijke en financiële verantwoordelijkheid voor deze maatregelen berust bij de rijksoverheid.
Tabel 4.4 Overzicht kosten mogelijke maatregelen netto saneringopgave regio Rijnmond Maatregel Uitbreiding milieuzone vrachtverkeer Financiële kosten per eenheid 250.000 plaatsen van borden bij open afritten 1.500.000 handhaving (60 locaties ANPR) Aantal extra Totale financiële eenheden kosten 60 250.000 1.500.000 60.000 per jaar Maatschappelij ke kosten 60.000 onderhoud per jaar Invoering milieuzone lichte bedrijfsauto s Aanschaf: 500.000 (20 locaties ANPR) Onderhoud: 20.000 per jaar 20 500.000 eenmalig 20.000 per jaar Stimuleren private schone voertuigen - wagenparkscans - subsidie meerkosten bioethanol 1,2 mln. (verdere) invoering Euro V norm bussen Versnelde afschrijving per bus: 40.000 20 (restant RETbussen) 800.000 eenmalig Overkappen/ondertunneling s Gravendijkwal Raming gemeente Rotterdam Nadere keuze noodzakelijk uitvoeringsvari anten 40 mln. 15 Aanpak tunnelmonden Maastunnel 16 Extra schoonmaak + Meerkosten t.o.v. huidige gebruik ventilatiesysteem 8-12 jaar 6,3 mln. TOTAAL: Investering 51 mln. + Jaarlijks 80.000 /jaar 15 Totale kostenraming 200 miljoen, waarvan 20% toegerekend aan luchtkwaliteit. 16 In principe zullen over de invulling en bekostiging van deze maatregel op centraal niveau afspraken gemaakt worden. Ter oriëntatie zijn hier de globale kosten opgenomen van de inzet van het dwarsventilatiesysteem in de Maastunnel. Definitief rapport 22
HOOFDSTUK Verder kijken dan de huidige normen In hoofdstuk 3 is de saneringopgave aan de orde gekomen waarbij de wettelijke normen voor PM 10 en NO 2 als uitgangspunt hebben gefungeerd. De regio Rijnmond wil echter verder kijken dan alleen deze wettelijke normen. Er bestaat immers het risico dat zich tegenvallers voordoen in het tempo en de effectiviteit van de geaccordeerde (inter)nationale, regionale en lokale maatregelen. En ook gezondheidseffecten zijn niet verdwenen als de concentratie net onder de wettelijke norm komt. Hoe groot is de ijsberg onder het topje van de wettelijke normen? In kaart 5.1 en 5.2 zijn de PM 10 respectievelijk NO 2- concentraties inclusief de bijna-knelpunten (38-39-40 µg/m 3 ) weergegeven. Hieruit blijkt dat de regio Rijnmond veel van deze bijna-knelpunten heeft. Daarom zet de regio Rijnmond in haar aanvullend beleid (zie hoofdstuk 4) al in op verdergaande maatregelen om zowel de huidige geplande ontwikkelingen mogelijk te maken, om een deel van de toekomstige onzekerheden 17 "op te vangen" en om tegemoet te komen aan extra beleid voor gezondheid. Een nog verdergaand beleidspakket om de concentraties te verlagen zal uiteraard wel een additionele beleidsinspanning vergen met dito financiële en maatschappelijke kosten. Daarnaast zullen mettertijd door de EU ook normen voor PM 2,,5 worden ingevoerd. De consequenties daarvan voor de saneringopgave zijn nog niet bekend. Dit kan wellicht gevolgen hebben voor extra te nemen maatregelen en dito kosten. Via monitoring van de uitvoering van de maatregelen en de effecten (zie hoofdstuk 6) zal de ontwikkeling van de ijsberg in de gaten gehouden worden en tijdig naar passende maatregelen gezocht worden op het adequate niveau (lokaal, regionaal, nationaal, internationaal). In goed overleg met het Rijk, waar de opzet van monitoring nog in ontwikkeling is, wordt de monitoring georganiseerd en uitgevoerd. 1717 In de review van het MNP over de saneringstool blijkt dat in de saneringsopgave een onnauwkeurigheid zit van 20%. In situaties rondom de grenswaarde kan dat oplopen tot 8 g/m 3. Definitief rapport 23
FIGUUR 5.1 SANERINGSOPGAVE PM10 2010 INCLUSIEF BIJNA KNELPUNTEN FIGUUR 5.2 SANERINGSOPGAVE NO2 2015 INCLUSIEF BIJNA KNELPUNTEN Definitief rapport 24
HOOFDSTUK Borging uitvoering maatregelpakket De uitvoering van het eenmaal geaccordeerde maatregelpakket zal worden geborgd op de volgende wijze: A) de intensivering van bestaande RAP/RAL -maatregelen en/of nieuwe maatregelen die aan het RAP/RAL -pakket worden toegevoegd, worden opgenomen in de reguliere uitvoeringsorganisatie van de gemeente Rotterdam en de Stadsregio Rotterdam. Dit garandeert een borging van de individuele maatregelen op operationeel niveau. B) Onderdeel van het NSL resp. RSL is een monitoring van de uitvoering van de maatregelen, voortgang van ruimtelijke projecten en de daadwerkelijke ontwikkeling van de luchtkwaliteit. De regio Rijnmond op haar beurt zal de door haar geaccordeerde maatregelen in RAL/ RAP en de geaccordeerde additionele maatregelen om aan de saneringopgave te voldoen, monitoren. Aan de hand van de resultaten van deze monitoring kunnen individuele maatregelen, maatregelpakketten en financiering heroverwogen worden binnen de Regio. De monitoring vindt plaats op drie niveaus: - Maatregel (operationeel) niveau: planning, implementatie en financiering van individuele maatregelen (zie A). - Pakket (tactisch) niveau: optimale samenstelling maatregelpakket, afhankelijk van voortschrijdend inzicht in de effecten van generiek nationaal en internationaal beleid (denk aan bijvoorbeeld de invoering van de Euro VI -emissienormen), het beoogde maatregeleffect, (ongewenste) neveneffecten, financiële en maatschappelijke kosten van maatregelen. - Concentratie niveau: de ontwikkeling van de luchtkwaliteit concentraties in de regio Rijnmond / toets op voldoen aan saneringopgave conform de dan gevalideerde versie van de saneringstool. Definitief rapport 25
BIJLAGE 1 Overzicht maatregelen RAP/RAL De maatregelen zijn ingedeeld in clusters, onderscheiden op basis van sectoren. De volgende clusters worden onderscheiden: 1. Schone voertuigen Aanpak bij de bron is veruit de belangrijkste oplossingsrichting om de luchtkwaliteit te verbeteren. Er worden wel strengere Europese eisen gesteld aan de uitstoot van voertuigen, maar dat gaat te traag en de eisen zijn niet streng genoeg om alle resterende knelpunten op te lossen. Om toch een versnelde introductie van schone voertuigen te bewerkstelligen, nemen de gezamenlijke overheden in Rijnmond het initiatief om zoveel mogelijk het (eigen) wagenpark te verschonen. Voorbeelen zijn de leaseauto s van de ROTEB, vuilnisauto s, veegwagentjes, de roetfilters op RET-bussen, de aanschaf van Euro V-bussen, etc. Een verdere uitbouw naar de private markt (zoals taxi s, grote vlooteigenaren en leasemaatschappijen) is de volgende stap. Het kernwinkelgebied van Rotterdam is ingesteld als milieuzone voor vrachtverkeer. Er wordt onderzocht hoe kentekenonderzoek gekoppeld kan worden aan de schone voertuigen. Er worden luchtkwaliteitseisen gesteld bij aanbestedingen, en bij de concessieverlening aan busvervoerbedrijven. 2. Verbeteren doorstroming Verkeer dat steeds moet afremmen en moet optrekken, stoot veel meer uit dan verkeer dat gelijkmatig kan doorrijden. Het beste voorbeeld hiervan is de 80 km/hmaatregel op de A13 bij Overschie. Voor gemeentelijke wegen is een gelijkmatige doorstroming te bereiken door bijvoorbeeld het instellen van groene golven. Er zijn een aantal groene golven opgenomen in het programma. 3. Stimuleren andere vervoerwijzen Het stimuleren van alternatieven voor het autogebruik is een derde type maatregel dat ingrijpt op het gemotoriseerde wegverkeer. Dit kan door het verbeteren van andere vervoerwijzen (fiets, OV), al dan niet in combinatie met een gedeeltelijke verplaatsing per auto. Voorbeelden zijn het actieve fietsbeleid, de aanleg van fietsroutes en fietsenstallingen, verbeteren en uitbreiden van het OV en verdere uitbouw van P+R -terreinen. De gemeente Rotterdam en de Stadsregio Rotterdam ontwikkelen een visie op Duurzame mobiliteit, waarin ook het verder verbeteren van de luchtkwaliteit een belangrijk onderdeel is. Samen met basisscholen en ouders van leerlingen worden in het project schoon, gezond en veilig naar school de mogelijkheden onderzocht om lopend en fietsend naar school te gaan en niet meer (altijd) worden weggebracht met de auto. Vervoersmanagement bij grote bedrijven en instellingen is gestart. Definitief rapport 26
4. Huishoudens/burgers Huishoudens met individuele (verouderde) cv-ketels zijn een belangrijke vervuilingsbron. Aansluiting van woningen op restwarmte van de industrie, of door koude/warmte -opslag, zijn maatregelen om de uitstoot door huishoudens tegen te gaan. Via het project Zelf aan de slag worden burgers opgeroepen om zelf een steentje bij te dragen aan het verbeteren van de luchtkwaliteit. 5. Bedrijven De afgelopen jaren is al veel gebeurd om de uitstoot van NO 2 en PM 10 door bedrijven te verminderen. Toch is de industrie voor ca. 50% verantwoordelijk voor de totale uitstoot in de Rijnmond. Waar nodig zal, in aanvulling op het Actieplan fijn stof (Rijksmaatregel), de regio Rijnmond maatregelen treffen. 6. Haven & scheepvaart De scheepvaart stoot relatief veel NO 2 en PM 10 uit. Met walstroomvoorzieningen voor de binnenvaart in de Maashaven is een eerste stap gezet ter reductie van emissies van de scheepvaart. Het havenbedrijf stelt extra eisen aan de eigen vloot en is een voorbeeld voor de andere dienstverleners op het water. 7. Communicatie en innovatie Communicatieve maatregelen hebben als doel om kennis te vergroten en draagvlak te verwerven. Het programma bestaat uit diverse activiteiten, zoals de cursus het nieuwe rijden, (energie)conferenties, de week van de vooruitgang, de piekdagenaanpak, het instellen van een publieksinformatienummer. Programmamanagement Voor het opstellen en uitvoeren van het RAL- en RAP- maatregelenprogramma is een uitvoeringsorganisatie ingesteld, waar alle projectleiders van de verschillende diensten aan tafel zitten. Dit programmamanagement beoordeelt nieuwe maatregelen en bewaakt de voortgang. Voor Rotterdamse projecten (RAL) wordt gerapporteerd aan de Directie Raad Milieu (DRM) en voor de regionale projecten (RAP) wordt gerapporteerd aan het Directeurenoverleg Lucht (DOL). Hierdoor is de uitvoering van de maatregelen geborgd. Voor de monitoring van het effect van het maatregelenpakket voert de DCMR metingen en berekeningen uit. Hierover wordt jaarlijks gerapporteerd. Afhankelijk van de wijze waarop de monitoring van het NSL wordt vormgegeven, wordt ook de monitoring van het RSL, RAP en RAL verder vormgegeven. In tabellen B.1 en B.2 zijn de maatregelen RAL en RAP nader uitgesplitst. Definitief rapport 27
TABEL B1 Overzicht RAL-maatregelen per ultimo januari 2008 1 Schone voertuigen 1.1 Invoering Milieuzone kernwinkelgebied 1.2 Schone voertuigen gemeentelijk wagenpark 1.3 Brede inzet schone voertuigen niet overheid 1.4 Luchtkwaliteitseisen bij aanbestedingen 1.5 Onderzoek mogelijkheden Schone taxi's 1.6 Plaatsen Roetfilters RET 2007 1.7 Aanschaf Euro V bussen 1.8 RET Roetfilters 2 Doorstroming 2.1 Realiseren Groene golven (3x) 2.2 Ontwerpateliers 3 Stimulering andere vervoerswijzen 3.1 Pilot Collectief personenvervoer Spaanse polder 3.2 Uitvoeren Verkeersslang 2006 en 2007 3.3 Uitbreiding Park en Ride 3.4 Opstellen Vervoersplannen voor Rotterdamse diensten 3.5 Onderzoek sustainable mobility 3.6 Vervoersmanagement DCMR 4 Huishoudens/Burgers 4.1 Zelf aan de slag 2006 en 2007 4.2 Stadsverwarming bestaande bouw 5 Bedrijven 6 Havens/ Scheepvaart/Logistiek 6.1 Vaartuigen overheden 6.2 Onderzoek Toepassen brandstofcel 6.3 Uitvoeren pilot Walstroom Binnenvaart Maashaven 6.4 Onderzoek walstroom cruiseschepen 6.5 Onderzoek walstroomvoorziening ferries 7 Innovatie/ communicatie 7.1 Inrichten Publieks Informatienummer Luchtkwaliteit (PIL) 7.2 Ontwikkelen en vertonen Flex-M uitzendingen 2006-2008 7.3 Uitvoeren campagne Ieders lucht 7.4 Uitvoeren Communicatiecampagne programma RAL 7.5 Deelname aan Week van de vooruitgang 2006 en 2007 7.6 Gebruik restwarme: warmtebuffer 7.7 Onderzoek mogelijkheden Piekdagenaanpak 7.8 Energieconferentie 8 Overige maatregelen 8.1 Verbeteren meet- en rekentechnieken 9 Programmamanagement Definitief rapport 28
TABEL B2 Overzicht RAP-maatregelen per ultimo januari 2008 1 Schone voertuigen 1.1 Scans gemeentelijke wagenparken Onderzoek milieuzonering vrachtauto s noordelijke havens 1.2 (+ kentekenonderzoek voor Ring van R dam) 1.3 Schoon OV (PvE; Concessies voor RET + Connexion) 1.4 Park & Ride 1.5 Schone voertuigen, privaat 1.6 Onderzoeken nieuwe schone brandstoffen (HE15 en O2 diesel) 2 Doorstroming 2.1 Onderzoek 80 km/h op de ring 3 Stimulering andere vervoerswijzen 3.1 Fietsroutes 3.2 Vervoersmanagement bij grote bedrijven 3.3 Vervoersmanagement (D.C) bij instellingen (6 ziekenhuizen) 4 Huishoudens/Burgers 4.1 Koude/warmte woonwijken (Brielle en Lansingerland) 5 Bedrijven 5.1 Onderzoek maatregelen bij lage NOx-bronnen 6 Havens/ Scheepvaart/ Logistiek 6.1 Onderzoek walstroom loodswezen 6.2 Onderzoek toepassing LNG-motor binnenvaart 6.3 Onderzoek zero emissie duwboten 7 Innovatie/ communicatie 7.1 Het nieuwe rijden 7.2 Educatie (Stichting Milieu Dichterbij) 8 Overige maatregelen 8.1 Onderzoek knelpuntenkaart luchtkwaliteit RR2020 8.2 Educatieve projecten bij scholen en MKB 9 Programmamanagement Definitief rapport 29
BIJLAGE 2 Projectenlijst RR2020 De meeste projecten en ontwikkelingen uit RR2020 18 zullen in de NSL/RSL-periode zijn beslag krijgen in de besluitvorming (bestemmingplan of tracébesluit) in de periode 2009-2014. Een aantal projecten RR2020 zullen vallen onder het IBM-criterium. Het is niet mogelijk om nu al alle projecten RR2020 (al dan niet IBM) afzonderlijk concreet uit te werken. De verbinding naar het NSL/RSL is gelegd doordat de verkeerseffecten van alle projecten RR2020 integraal in de saneringstool zijn opgenomen. Projecten RR2020 die v oor het definief van kracht worden van het NSL (begin 2009) in procedure gaan (zoals Maasvlakte 2) kennen een individuele projecttoetsing. Met betrekking tot het project Maasvlakte 2 geldt daarbij nog de volgende clausule. In het NSL en het daaraan verbonden RSL voor de regio Rijnmond, is 2015 het kritische jaar voor het bereiken van de grenswaarde voor NO 2. De vraag is in hoeverre de ontwikkelingen rondom de aanleg en ingebruikname van de 2 e Maasvlakte (MV2) in de nu gebruikte toekomstscenario s en toekomstberekeningen al zijn meegenomen. Volgens de huidige planning is de aanleg van MV2 in 2013 afgerond en is er in 2015 een begin gemaakt met de invulling ervan. De in dat jaar op MV2 aanwezige bedrijvigheid zal nog gering zijn, evenals de hoeveelheden aan- en afrijdend verkeer over de A15. Het Luchtonderzoek Maasvlakte 2 (Actualisatie 2007) laat zien dat de bijdrage van de activiteiten als gevolg van MV2 (m.n. wegverkeer en binnenvaart) op de concentraties NO 2 gering is en zelfs meer dan gecompenseerd wordt als de geplande maatregelen bij het wegverkeer en de binnenvaart uitgevoerd worden. In de saneringstool, die onderdeel is van het NSL, zijn voor de verkeersintensiteiten op de achterlandverbindingen de ontwikkelingen rondom de Maasvlakte meegenomen, maar zijn uiteraard nog niet de effecten van de extra maatregelen in de berekeningen verwerkt. De nu in het NSL/RSL gepresenteerde concentraties langs met name de A15 zullen dus in 2015 waarschijnlijk lager zijn als gevolg van de maatregelen die in de Overeenkomst Luchtkwaliteit zullen worden verankerd. 18 Het uitvoeringsprogramma RR2020 is op 22 november 2005 vastgesteld door het Dagelijks Bestuur van de stadsregio Rotterdam, op 13 december 2005 door Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland en op 21 december 2005 door de Regioraad van de stadsregio Rotterdam.
TABEL B3 RR2020-projecten 19 Projectnaam Bevoegd gezag Ligging Type 1 woning, 2 kantoor, 3 infra, 4 bedrijf, 5 gemengd, 6 overig 1. aantal woningen 2. kantoor (m2 BVO) 4. bedrijf (ha) Hoofdontsl uiting Datum toonaangevend besluit, bijvoorbeeld streekplanwijziging Datum ingebruikname, fasering Is project opgenomen in verkeersprognoses voor 2010 (PM10) en 2015 (NO2) in saneringstool? Rotterdam Rotterdam Centrum/KvZ Rotterdam Kaart 5 12500 600000 0 2015 ja Kralingse Zoom/Brainpark 4 Rotterdam Kaart 2 0 120000 0 2015 ja Polder Zestienhoven Rotterdam Kaart 1 1000 0 0 2015 ja Rotterdam Airport Rotterdam Kaart 2 0 80000 8 2015 ja Knoop Noordrand Rotterdam Kaart 5 1600 100000 0 2015 ja Schieveen Rotterdam Kaart 4 0 0 70 2015 ja Parkstad Rotterdam Kaart 1 1000 0 0 2015 ja A20 zone Rotterdam Kaart 5 pm pm pm 2015 ja Kleinpolder Rotterdam Kaart 5-700 pm pm 2015 ja Pendrecht/zuidwijk Rotterdam Kaart 1-1500 0 0 2015 ja Oud Mathenesse Rotterdam Kaart 1-200 0 0 2015 ja Stadswijken Rotterdam Kaart 1-2000 0 0 2015 ja 19 ds+v: IBM database projecten, R2020+Infrastuctuur, januari 2008
Merwehaven Rotterdam Kaart 1 4000 0 0 2015 ja Waalhaven Rotterdam Kaart 5 7000 0 50 2015 ja Tweede Maasvlakte Rotterdam Kaart 4 0 0 1000 2015 ja BRG Rotterdam Kaart 4 0 0 100 2015 ja Oude Bovendijk (Overschie) Rotterdam Kaart 1 30 0 0 2015 ja Waterwegcentrum I Oost Rotterdam Kaart 1 500 0 0 2015 ja Waterwegcentrum I West Rotterdam Kaart 1 650 0 0 2015 ja Dirk van den Burghweg West Rotterdam Kaart 1 250 0 0 2015 ja Oranjebuitenpolder Rotterdam Kaart 1 100 0 0 2015 ja Krimsloot Rotterdam Kaart 1 1200 0 8 2015 ja Kulkweg Noord (Haak Kulkweg) Rotterdam Kaart 4 0 0 16 2015 ja Het Stort Rotterdam Kaart 0 0 0 2015 ja Nieuwland 1 Rotterdam Kaart 1 2000 0 0 2015 ja Nieuwland 2 en 3 Rotterdam Kaart 1 2750 0 0 2015 ja Waterwegcentrum II Rotterdam Kaart 1 1250 0 0 2015 ja Nesselande Rotterdam Kaart 5 3000 10000 10 2015 ja Knoop Alexander (oost afmaken) Rotterdam Kaart 0 0 0 2015 ja Knoop Alexander (west) Rotterdam Kaart 5 1000 200000 0 2015 ja Herstructurering Het Lage Land Rotterdam Kaart 1-200 0 0 2015 ja Herstructurering Ommoord Rotterdam Kaart 1-300 0 0 2015 ja Verdichting rond Metrostations Rotterdam Kaart 5 500 45000 0 2015 ja Definitief rapport 32
Oosttangent Rotterdam Kaart 0 0 0 2015 ja Transformatie Stormpolder Rotterdam Kaart 5 1000 0 0 2015 ja Verdichting rond centrum Rotterdam Kaart 1 750 0 0 2015 ja Lansing Zuid Rotterdam Kaart 1 500 0 0 2015 ja Herstructurering (verdunnen) Rotterdam Kaart 1-2500 0 0 2015 ja Afmaken centrum Rotterdam Kaart 1 2000 0 0 2015 ja Gadering Rotterdam Kaart 4 0 0 6 2015 ja herstr. Groot IJsselmonde Rotterdam Kaart 1-2200 0 0 2015 ja Verolme-locatie Rotterdam Kaart 5 600 5000 0 2015 ja Verdichten rond station Lombarijen Rotterdam Kaart 5 1000 20000 0 2015 ja Veranda Rotterdam Kaart 1 350 0 0 2015 ja Parklane 2b Rotterdam 3 2015 Parklane fase 1 Rotterdam 3 2015 Tjalklaan Rotterdam 3 2015 2e ontsluitingsweg HvH+ knooppunt Westerlee + Pettendijk Rotterdam 3 2015 Kralingse knoop fase 1 Rotterdam 3 2015 Kralingse knoop fase 2 Rotterdam 3 2015 Pleinweg-Vaanweg Rotterdam 3 2015 Stadhoudersweg Kleinpolderplein Rotterdam 3 2015 Verlengde Zuiderparkweg richting Barendrecht Rotterdam 3 2015 Definitief rapport 33
Streksingel / Bergse Rotterdam Dorpsstraat (node 6136) 3 2015 Terwenakker Rotterdam 3 2015 Botersloot Rotterdam 3 2015 Kruispunt Blaak Keizerstraat Rotterdam 3 2015 Museumpark Rotterdam 3 2015 Weena Rotterdam 3 2015 Spaanse Weg Rotterdam 3 2015 Allard Piersonstraat Rotterdam 3 2015 Mathenesserplein Rotterdam 3 2015 DF Plein Rotterdam 3 2015 Noordsingel - Schiekade Rotterdam 3 2015 Kruising Lange Hilleweg Strevelsweg Rotterdam 3 2015 Pascalweg Rotterdam 3 2015 Arthurweg Rotterdam 3 2015 Prins Hendrikstraat Rotterdam 3 2015 Strandboulevard Rotterdam 3 2015 P+R Noorderhelling Rotterdam 3 2015 P+R Beverwaard Rotterdam 3 2015 P+R Zuidplein Rotterdam 3 2015 P+R Kralingse Zoom Rotterdam 3 2015 P+R Melanchtonweg Rotterdam 3 2015 P+r Parkstad Rotterdam 3 2015 P+R Meijersplein/Noordrand Rotterdam 3 2015 Definitief rapport 34
P+R Blijdorp Rotterdam 3 2015 P+R Nesselande Rotterdam 3 2015 P+R Lombardijen Rotterdam 3 2015 P+R Victor Hugoweg Rotterdam 3 2015 P+R Ahoy Rotterdam 3 2015 P+R Hoogvliet Tussenwater Rotterdam 3 2015 P+R Pernis Rotterdam 3 2015 Tramplus lijn 1 Rotterdam 3 2015 Tramplus lijn IJsselmonde Rotterdam 3 2015 Tramplus lijn 5 Rotterdam 3 2015 Metro Nesselande Rotterdam 3 2015 Tramplus Carnisselande Rotterdam 3 2015 Tramplus IJsselmondelijn Rotterdam 3 2015 Randstadrail Rotterdam 3 2015 Tangenten Rotterdam 3 2015 Stadstram Rotterdam 3 2015 Stedenbaan fase 1 Rotterdam 3 2015 Stedenbaan fase 2 Rotterdam 3 2015 Schiedam, Vlaardingen, Maassluis Balkon Maassluis Kaart 1 1000 0 0 2015 Ja Koningshoek Maassluis Kaart 1 350 0 0 2015 Ja Overig Maassluis Kaart 0 0 0 2015 Ja Dijkpolder Maassluis Kaart 5 2000 0 10 2015 Ja Definitief rapport 35
Kade Maassluis Kaart 1 350 0 0 2015 ja De Dijk Maassluis Kaart 1 200 0 0 2015 Ja Herstructurering Maassluis Kaart 1-300 0 0 2015 Ja Vergulde hand Vlaardingen Kaart 4 0 0 15 2015 Ja Knoop station centrum Vlaardingen Kaart 5 1000 25000 0 2015 Ja NAM Vlaardingen Kaart 4 0 0 7 2015 Ja Vijfsluizen Vlaardingen Kaart 2 0 45000 0 2015 Ja Rivierzone overig Vlaardingen Kaart 5 0 30000 20 2015 Ja Herstructurering (Holy) Vlaardingen Kaart 1 400 0 0 2015 Ja Stadsrand Broekpolder Vlaardingen Kaart 1 700 0 0 2015 Ja Gusto Schiedam Kaart 1 200 0 0 2015 Ja Houthavens Schiedam Kaart 1 200 0 0 2015 Ja Schieveste Schiedam Kaart 5 800 200000 0 2015 Ja Harga Schiedam Kaart 5 200 0 6 2015 Ja Vijfsluizen Schiedam Kaart 2 0 30000 0 2015 Ja Wilhelminahaven Schiedam Kaart 1 1800 0 0 2015 Ja Herstructurering (Groenoord Mathenesse) Schiedam Kaart 1 350 0 0 2015 Ja Station Kethel Schiedam Kaart 4 0 0 2 2015 Ja Swea Parken Schiedam Kaart 1 400 0 0 2015 Ja Schieveste-A20 Schiedam - Rotterdam Schiedam 3 2015 P+R Schieveste Schiedam 3 2015 Tramplus 21 en 23 (Schiedam Vlaardingenlijn) Schiedam Vlaardingen 3 2015 Definitief rapport 36
Rotterdam P+R Vijfsluizen Schiedam 3 2015 Marathonweg Vlaardingen Vlaardingen 3 2015 30-km gebieden Vlaardingen Vlaardingen 3 2015 Holyweg Vlaardingen 3 2015 Abeeldreef Vlaardingen 3 2015 Koningin Wilhelminahaven Vlaardingen 3 2015 Hoekse Lijn Schiedam Vlaardingen Maassluis Rotterdam 3 2015 Hoekse Lijn Vlaardingen Maassluis Rotterdam 3 2015 Lansingerwaard, Capelle ad IJssel, Krimpen ad IJssel, Bleiswijk Fascinatio Capelle ad IJssel Kaart 5 500 30000 0 2015 Ja Verdichting rond metrostations Capelle ad IJssel kaart 5 400 20000 0 2015 Ja Herstructurering Oostgaarde (Bergen) Capelle ad IJssel Kaart 1 0 0 0 2015 Ja Herstructurering Schenkel Capelle ad IJssel Kaart 1 0 0 0 2015 Ja Definitief rapport 37
Transformatie Schaardijk Capelle ad IJssel Kaart 5 400 0 0 2015 ja Middelwatering Capelle ad IJssel Kaart 5 150 0 0 2015 Ja Zorgboulevard (exclusief uitbreiding ziekenhuis) Rotterdam/ Capelle ad IJssel Kaart 5 1000 20000 0 2015 Ja Bleiswijk Zuid Lansingerwaard Kaart 1 200 0 0 2015 Ja Bouwen binnen de kern Lansingerwaard Kaart 1 500 0 0 2015 Ja Glastuinbouwontwikkeling Lansingerwaard Kaart 4 0 0 200 2015 Ja Bedrijvenpark Prisma Lansingerwaard Kaart 4 0 0 30 2015 Ja Hoefweg Zuid Lansingerwaard Kaart 4 0 0 50 2015 Ja Groenzone Berkel Pijnacker Lansingerwaard Kaart 6 0 0 0 2015 Ja Meerpolder Lansingerwaard Kaart 1 1830 0 0 2015 Ja Westpolder bolwerk Lansingerwaard Kaart 1 2870 0 0 2015 Ja centrum Lansingerwaard Kaart 1 500 0 0 2015 Ja Rodenrijse Zoom Lansingerwaard Kaart 1 620 0 0 2015 Ja Oudeland Lansingerwaard Kaart 4 0 0 70 2015 Ja Transf. oud glas N209 naar wonen en werken Lansingerwaard Kaart 5 200 0 10 2015 Ja Boterdorpse polder Lansingerwaard Kaart 1 2500 0 0 2015 Ja Parkzoom Lansingerwaard Kaart 1 1300 0 0 2015 Ja N209 Bleiswijk-Zoetermeer Oosterheem Bleiswijk 3 2015 N209 A13-knoop Doenkade Bergeschenhoek Bleiswijk, Rotterdam 3 2015 N209 Boterdorpseweg - Bergschenhoek 3 2015 Definitief rapport 38
A.Verbeek-Ohrlaan Bleiswijk Rotterdam N209 Doenkade Bergschenhoek Bleiswijk Rotterdam 3 2015 Westelijke randweg Bergschenhoek 3 2015 Verdubbeling Boterdorpseweg Bergschenhoek 3 2015 Hoeksekade Bergschenhoek Bergschenhoek 3 2015 P+R Rodenrijs Berkel en Berkel en Rodenrijs Rodenrijs 3 2015 Randstadrail Berkel en Rodenrijs 3 2015 N470 Berkel en Rodenrijs 3 2015 Oudelandselaan, Berkel en Westersingel, Verlengde laan van Roumen, Papaperweg, Verlengde laan van Koot, Rodenrijs ontsluiting Oudeland, Verlengde Wilgenlaan 3 2015 diverse knippen Berkel Berkel en Rodenrijs 3 2015 Zoro-bus Berkel en Rodenrijs 3 2015 Definitief rapport 39
Zoro-rail Berkel en Rodenrijs 3 2015 Hoofdweg Capelle a/d/ IJssel/Nieuwerkerk Capelle a/d IJssel 3 2015 Kruispunt Hoofdweg Nesselande Capelle a/d IJssel 3 2015 Kanaalweg Capelle a/d IJssel Capelle a/d IJssel 3 2015 Algeracorridor Capelle a/d - Krimpen a/d/ IJssel Korte termijn Capelle a/d IJssel Krimpen a/d IJssel 3 2015 Rijckevorselweg Capelle a/d IJssel Capelle a/d IJssel Rotterdam 3 2015 Capelseweg Capelle a/d IJssel Capelle a/d IJssel Rotterdam 3 2015 Kralingseplein Capelle a/d IJssel - Rotterdam Capelle a/d IJssel Rotterdam 3 2015 OWN-noord-oost Capellea/d IJssel - Rotterdam Capelle a/d IJssel Rotterdam 3 2015 P+R Capelsebrug Capelle a/d IJssel 3 2015 Ridderkerk, Barendrecht, Albrandswaard Slikkerveer/Ringdijk Ridderkerk Kaart 1 400 0 0 2015 Ja Definitief rapport 40
Slikkerveer/Sportlaan Ridderkerk Kaart 1 100 0 0 2015 ja Verdichten centrum Ridderkerk Kaart 1 1050 0 0 2015 Ja Rijsoord Ridderkerk Kaart 1 100 0 0 2015 Ja Ridderkerklijn Ridderkerk Kaart 0 0 0 2015 Ja Bolnes zuid (bedrijven kantoren) Ridderkerk Kaart 5 0 6000 50 2015 Ja Nieuw Reijerswaard Ridderkerk Kaart 5 0 0 50 2015 Ja Cornelisland Ridderkerk Kaart 4 0 0 40 2015 Ja Carnisselanden Barendrecht Kaart 1 3200 0 0 2015 ja Vrouwenpolder Barendrecht Kaart 1 900 0 0 2015 ja Verdichten rond NS-station Barendrecht Kaart 5 200 6000 2 2015 ja Ziedewij 2 Barendrecht Kaart 4 0 0 5 2015 ja Vaanpark 4 Barendrecht Kaart 4 0 0 5 2015 ja Portland Albrandswaard Kaart 1 1200 0 0 2015 ja Rhoon en Poortugaal (groen en rood) Albrandswaard Kaart 5 1000 0 0 2015 ja Rhoon Zuid Oost Albrandswaard Kaart 1 600 0 0 2015 ja Overhoeken Albrandswaard Kaart 4 0 0 6 2015 ja Waalstraat Albrandswaard (Poortugaal) Albrandswaard 3 2015 Rhoonse Baan Albrandswaard 3 2015 Dorpsweg-noord Rhoon Albrandswaard 3 2015 F van der Poest Clementlaan Poortugaal Albrandswaard 3 2015 Oranje nassaulaan Albrandswaard 3 2015 Definitief rapport 41
WerkersdijkBinnenbaan Rhoon Landweg Irenestraat Albrandswaard Poortugaal 3 2015 Tramplus Carnisselande Barendrecht 3 2015 30 km Barendrecht Barendrecht 3 2015 Stationsboulevard Barendrecht 3 2015 P+R Carnisselande Barendrecht 3 2015 P+R NS- station Barendrecht 3 2015 Ontsluiting Centrum Ridderkerk Ridderkerk 3 2015 Rijksstraatweg - Noldijk Ridderkerk Ridderkerk 3 2015 Kruispunt Koninginneweg Karnebeekweg Ridderkerk 3 2015 Railverbinding Rotterdam- Ridderkerk (Ridderkerklijn) Ridderkerk Rotterdam 3 2015 Rotterdamseweg Ridderkerk 3 2015 30 km gebieden Ridderkerk Ridderkerk 3 2015 P+R Oostendam Ridderkerk 3 2015 Oost Voorne, Brielle, Bernisse, Hellevoetsluis, Westvoorne, Rozenburg, Spijkenisse, Hoekse Definitief rapport 42
Waard, Zuidplaspolder Landelijke wonen Brielle, Bernisse, Hellevoetsluis, Westvoorne Kaart 1 1400 0 0 2015 ja Bouwen binnen kernen Westvoorne Kaart 1 500 0 0 2015 ja Bouwen binnen de kern Hellevoetsluis Kaart 1 2600 0 0 2015 ja Herstructurering Rozenburg Kaart 1-100 0 0 2015 ja Bouwen binnen kernen Bernisse Kaart 1 800 0 0 2015 ja Bouwen binnen de kern Brielle Kaart 1 1400 0 0 2015 ja Bouwen binnen de kern Spijkenisse Kaart 1 3250 0 0 2015 ja Halfweg Spijkenisse Kaart 4 0 0 50 2015 ja Kikkersbloem 3 Hellevoetsluis Kaart 4 0 0 60 2015 ja Zegeland Briele Kaart 4 0 0 20 2015 ja Hoeksche Waard bedrijven Hoekse waard Kaart 4 0 0 250 2015 ja Zuidplaspolder ZPP Kaart 5 10000 0 200 2015 ja Harmsenbrug Brielle Rotterdam 3 2015 N57 Brielle Westvoorne Hellevoetsluis 3 2015 Hartelcorridor Spijkenisse 3 2015 Verlengde N217(Hekelingseweg) Spijkenisse 3 2015 Centrum Hongerland Spijkenisse Spijkenisse 3 2015 Centrum Spijkenisse Spijkenisse 3 2015 Definitief rapport 43
P+R Heemraadlaan Spijkenisse Spijkenisse 3 2015 Verdeling 30-50-60 Westvoorne 3 2015 Ontsluitingsweg Kickersbloem Hellevoetsluis Hellevoetsluis 3 2015 Nieuwe Verbindingsweg Hellevoetsluis Hellevoetsluis 3 2015 Ontsluitingsweg Struytsehoek Hellevoetsluis Hellevoetsluis 3 2015 Definitief rapport 44
B4. RR2020 PROGRAMMA 2005-2010 Definitief rapport 45
B5. RR2020 PROGRAMMA 2010-2015 Definitief rapport 46
B6. RR2020 PROGRAMMA 2015-2020 Definitief rapport 47
BIJLAGE 3 Factsheets (aanvullend) maatregelenpakket Uitbreiding milieuzone kernwinkelgebied vrachtverkeer In de gemeente Rotterdam bestaat al een milieuzone voor vrachtverkeer conform het Convenant Stimulering Schone Vrachtauto s en Milieuzonering met behulp van verbodsborden en ontheffingen. Daarbij worden per 16 september 2007 vrachtauto s alleen toegelaten waarvan de motor minimaal voldoet aan Euronorm 2 dan wel Euronorm 3 in combinatie met een Roetfilter. Vanaf l januari 2010 worden alleen vrachtwagens toegelaten waarvan de motor minimaal voldoet aan Euronorm 4, met dien verstande dat vanaf l januari 2010 tot l juli 2013 in de Milieuzone ook Vrachtauto's worden toegelaten waarvan de motor minimaal voldoet aan Euronorm 3 in combinatie met een Roetfilter. Het deel van de binnenstad van Rotterdam waarvoor de huidige milieuzone geldt, is ingetekend in onderstaande kaart. De overwogen aanvullende maatregel betreft het uitbreiden van deze zone (met name westwaarts) zodanig dat deze dekkend is met het gebied waarin de knelpunten uit de saneringopgave gelegen zijn. De Stadregio laat een verkenning uitvoeren naar de uitbreiding van de milieuzone kernwinkelgebied naar het gebied binnen de ruit en het gedeelte ten zuiden van de A20 van Schiedam, zowel voor vrachtverkeer als voor bestelverkeer.
Invoering milieuzone bestelauto s Analoog aan het Convenant Stimulering Schone Vrachtauto s en Milieuzonering is momenteel een vergelijkbaar convenant voor bestelauto s in voorbereiding op landelijk niveau. De Stadsregio Rotterdam zal op basis van dit convenant een verkenning laten uitvoeren naar een mogelijke uitbreiding van de milieuzone kernwinkelgebied met de categorie lichte bedrijfsauto s. Deze milieuzone zou, gelijk het vrachtverkeer, ook vormgegeven kunnen worden met behulp van verbodsborden en ontheffingen. Het gebied waarop de milieuzone bestelverkeer van toepassing is, zal zodanig gekozen worden dat enerzijds een logische combinatie ontstaat met de milieuzone vrachtverkeer en anderzijds ook met de knelpunten uit de saneringopgave. (Verdere) invoering Euro V norm bussen De introductie in Rotterdam van bussen die voldoen aan de Euro V norm is al bijna voltooid. Van het wagenpark van de RET zijn er slechts 20 bussen die nog niet voldoen aan deze norm. Het effect van de reeds geïntroduceerde schone bussen kan als extra maatregel worden opgevoerd (maatregel vanaf 2005). Stimulering private schone voertuigen Deze maatregel van de stadsregio Rotterdam versnelt de inzet van schone voertuigen in zowel het personenverkeer als vrachtverkeer. Het gaat daarbij om schone technieken zoals hybride technieken en filters, maar ook om schone brandstoffen zoals bio-ethanol en biodiesel. Het project is geslaagd als het aantal schone voertuigen in de regio 5% marktaandeel heeft bereikt. Dat is namelijk de kritische waarde waarboven de marktwerking zijn werk zal doen en de intrede van schone voertuigen verder vanzelf gaat. Er wordt naar gestreefd dit percentage in 2010 te bereiken. Het project moet de katalysator zijn die schone voertuigen naar de markt brengt. Doelgroep zijn private wagenparkbeheerders met minstens 10 voertuigen. Aan grotere bedrijven zullen door middel van wagenparkscans adviezen worden uitgebracht over de concrete toepassing van schone voertuigen. Tevens wordt gezocht naar de mogelijkheid om zelf ervaring op te doen en schone voertuigen in de praktijk te testen. Om een eerste doorbraak van het gebruik van bio-ethanol te bewerkstelligen zal het project in afwachting van passende accijnsmaatregelen vanuit het rijk voor een beperkte tijd en binnen een afgekaderd budget een deel van de meerkosten van bio-ethanol voor de eindgebruiker compenseren. Een deel van die kosten wordt medegefinancierd vanuit het Europese BEST project. Definitief rapport 49
Volume personenauto s & doorstroming Deze maatregel kan op zeer verschillende wijzen worden ingevuld. Vooralsnog wordt uitgegaan van een combinatie van een aantal maatregelen: - P+R: het aantal P+R plaatsen in de regio Rotterdam wordt in RAP/RAL uitgebreid. Bezien wordt of nog aanvullende P+R plaatsen nodig zijn om meer bestemmingsverkeer naar knelpuntgebieden af te vangen. Ook kan gedacht worden aan de (extra) inzet van pendelbussen. - Een Dynamisch Route Informatie Paneel o(drip) is een instrument waarmee routeinformatie kan worden gegeven aan de weggebruiker. Doel van een DRIP is de verdeling van de verkeersstroom op wegen te optimaliseren, de congestiekans te verkleinen en het reiscomfort van weggebruikers te verhogen. - VRI s zullen zodanig worden afgesteld dat dit de doorstroming op de routes langs het centrum bevordert. - Stimulering fietsgebruik door o.a. het aanleggen van nieuwe en beter routeren van bestaande fietsroutes. Overkappen/ondertunneling s Gravendijkwal Het voorstel is om de Gravendijkwal te overkappen door het gedeeltelijk doortrekken van de bestaande tunnelbakken dan wel door het realiseren van een tunnel tussen Weena en Rochussenstraat. Luchtbehandeling zorgt ervoor dat de emissies aan de tunnelmonden gezuiverd wordt. Huidige situatie s Gravendijkwal Optie 1: doortrekken tunnelbakken Optie 2: tunnel tussen Weena en Rochussenstraat Definitief rapport 50