Social Media & Apps in Enschede

Social Media & Apps in Enschede Center for e-government Studies Universiteit Twente

SOCIAL MEDIA & APPS IN ENSCHEDE Datum Juni 2012 Versie 1.0 Uitgever Center for e-government Studies In opdracht van Gemeente Enschede Publicatie titel Social Media & Apps in Enschede Publicatiejaar 2012 Publicatietype Rapport Auteurs Sanne ten Tije & Lidwien van de Wijngaert E-mail s.tentije@utwente.nl Klankbord- Dick Laan, Gemeente Enschede groep

INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 9 2 HET ONDERZOEK... 10 3 RESULTATEN... 13 3.1 SOCIAL MEDIA... 15 3.2 DOELGROEP... 24 3.3 SMART PHONES EN APPS... 26 3.4 VOORKEUR VOOR KANALEN... 30 4 CONCLUSIES & AANBEVELINGEN... 33

9 1 INLEIDING Social media en applicaties voor smartphones en tablets worden steeds meer gebruikt in Nederland. Het wereldwijde sociale netwerk Facebook kent in Nederland inmiddels 7.3 gebruikers en videosharing platform YouTube 6.9 miljoen. Ruim 4.3 Nederlanders gebruiken zelfs dagelijks Facebook (Newcom Research, Social Media Onderzoek 2012). De bekendheid en het grootschalige gebruik van deze social media staat inmiddels buiten kijf. Maar: onderzoeken betreffen vaak algemeen social media gebruik. Hoe zit dit met social media van gemeentes? Gebruiken mensen social media enkel om met vrienden te kletsen of volgen zij ook de twitter van gemeentes? Dit onderzoekt richt zich daarom op het social media gebruik van inwoners in Enschede. AANLEIDING De gemeente Enschede is in 2011 begonnen met een samenwerkingsverband tussen kennisinstellingen en de gemeente om meer uitwisseling te bewerkstellingen tussen theorie en praktijk. Onder de naam Enovatief is een aantal onderzoeken uitgevoerd door verscheidene partijen met als thema's open data, innovatie, digitale vaardigheden, netwerkrelaties en ook: social media. Dit onderzoek over social media is een onderdeel van het Enovatiefproject. Tevens is de afdeling communicatie van de gemeente Enschede betrokken bij de opzet van het onderzoek. De communicatieafdeling is op zoek naar een strategische inzet van de complete middelenmix en wil weten welke rol apps en social media hierin spelen voor wat betreft klantbehoefte. De dataverzameling is uitgevoerd door I&O research, onderzoeksbureau van de gemeente Enschede. DOEL Het doel van het onderzoek is om enerzijds de stand van zaken in kaart te brengen wat betreft social media en apps. Hierbij gaat het om de bekendheid met social media en apps, de mate en manier van gebruik, en de attitude t.o.v. social media en apps. Er wordt onderscheid gemaakt tussen algemene social media en gemeentespecifieke social media van Enschede om te zien waar hier de verschillen zitten. Anderzijds worden de behoeften in kaart gebracht wat betreft mediakeuze rondom gemeentelijke communicatie. Voor welk onderwerp gebruikt men het liefst welk medium? Hierin worden social media en apps als onderdeel van het gehele palet aan communicatiemedia gezien. Social media zijn immers geen exclusief kanaal: zij vormen samen met brief, email, tv etc. het gehele spectrum waarmee de gemeente met haar inwoners communiceert.

10 2 HET ONDERZOEK Het onderzoek is uitgevoerd in het voorjaar van 2012 onder leden van het EnschedePanel. Het betrof een online vragenlijst van 24 vragen. Uiteindelijk is de vragenlijst door 2264 deelnemers ingevuld. VRAGENLIJST Het onderzoek bestond uit een online vragenlijst van 24 vragen. Deze vragen waren opgedeeld in thema's. De eerste set vragen betrof kennis en gebruik van apps (vraag 1 t/m 4) gevolgd door kennis en gebruik van social media (vraag 5, zie figuur 2-1, t/m 11). Vraag 12 betrof een attitudevraag over apps, social media, persoonlijke innovatie en innovatie bij de gemeente Enschede. In vraag 13 t/m 21 werd gevraagd welke mediavoorkeur men had voor bepaalde gemeentelijke onderwerpen (van dienstverlening tot wonen). Tenslotte werd in vraag 22 en 23 gevraagd in hoeverre men apps en social media van de gemeente zou willen gebruiken. De laatste vraag betrof een open vraag over een suggestie voor een interessante app voor de gemeente Enschede. Social media zijn online platformen als Facebook, Hyves en Twitter. Deze media brengen u in contact met anderen en maken het gemakkelijk uw eigen content (informatie, foto's, video's etc.) met hen te delen. Geef aan welke social media u in het algemeen kent (ook als u deze niet gebruikt) Ken ik Ken ik niet Facebook (sociaal netwerk) O O Hyves (sociaal netwerk) O O LinkedIn (sociaal netwerk) O O YouTube, Vimeo etc. (video's delen) O O Flickr, Picasa etc. (foto's delen) O O Wikipedia (kennis delen) O O Twitter (microblog) O O MSN (chatservice) O O Skype (online bellen) O O Blog (bloggen) O O Forum (mening delen) O O Figuur 2-1 Voorbeeldvraag uit de vragenlijst (vraag 5) DEELNEMERS Het EnschedePanel (Figuur 2-2) is een panel waar inwoners van Enschede zicj vrijwillig kunnen inschrijven. Van tijd tot tijd krijgen de panelleden een vragenlijst (open of gesloten, kort of lang) toegestuurd via de email die men online kan invullen. In totaal zijn ruim 8.000 inwoners lid van het EnschedePanel. De vragenlijst is door 2264 deelnemers ingevuld. Kanttekening bij de resultaten is dat allen reeds digitaal vaardig zijn. Gezien het doel van het onderzoek, betreffende social media en apps, is gekozen om digibeten niet in een apart onderzoek te betrekken. Zij maken immers toch (nog) geen gebruik van internet, laat staan social media. Implicatie voor de resultaten is dat deze dus respresentatief zijn voor digitaal vaardige burgers van Enschede, en niet alle inwoners van Enschede.

11 Figuur 2-2 Introductiescherm van het EnschedePanel In figuur 2-3 is de verhouding te zien tussen geslacht, opleiding en leeftijd van de deelnemers. Panelleden kunnen bij hun aanmelding bij het online panel zelf kiezen welke gegevens zij prijsgeven (geslacht, leeftijd, inkomen etc.). In totaal hebben 2264 panelleden de vragenlijst ingevuld. Van 2204 leden is het geslacht bekend, van 2192 leden is de leeftijd bekend en van 2170 is het opleidingsniveau bekend. Alle gegevens zijn meegenomen in de algemene analyses. In de vergelijkende analyses (bijv: gebruiken mannen meer social media dan vrouwen) is gerekend met de beschikbare data, zoals zojuist vermeld. Er zijn iets meer mannen dan vrouwen die de vragenlijst hebben ingevuld. In verhouding ook veel hogeropgeleiden en het aantal jongeren is relatief klein. Omdat sommige groepen over- of ondervertegenwoordigd zijn, is een weging toegepast op de onderzoeksresultaten. Zo zijn deze representatief voor heel Enschede. Hier is rekening mee gehouden in de analyses. GESLACHT (n=2204) OPLEIDING (n=2170) LEEFTIJD (n=2192) Figuur 2-3 Demografische gegevens van de onderzoeksdeelnemers

13 3 RESULTATEN 2264 deelnemers hebben 24 vragen beantwoord over social media, applicaties en mediavoorkeur. Zie hier, de resultaten! ENOVATIEF Dit rapport is geschreven binnen het samenwerkingsverband Enovatief, een samentrekking van het woord Enschede en innovatief. Maar, hoe innovatief vinden Enschedeërs hun stad? Bij wijze van introductie presenteren we in dit hoofdstuk het oordeel dat men heeft over de innovativiteit van de gemeente Enschede. Uit Figuur 3-1 blijkt dat men over het algemeen een redelijk positief beeld heeft over de gemeente. Men is het eens met uitspraken over de mate waarin Enschede met de tijd meegaat, vernieuwing en innovativiteit. Figuur 3-1 Oordeel over de innovativiteit van de gemeente Enschede (n=2264) Verdere analyse laat zien dat er verschillen zijn voor geslacht, leeftijd en opleiding. Mannen, jongeren en mensen met een hoge opleiding vinden Enschede innovatiever dan vrouwen, ouderen en mensen met een lage opleiding. Deze verschillen zijn echter niet significant. Dat betekent dat we kunnen concluderen dat het voorzichtig optimistische beeld van burgers met betrekking tot het innovatievermogen van de stad breed wordt gedragen. GEOGRAFISCHE SPREIDING Als we het oordeel over de stad Enschede plotten op de verschillende wijken van de stad, dan ontstaat het beeld dat te zien in Figuur 3-2. In dit figuur zijn links de zes postcodegebieden weergegeven waar mensen een relatief negatief beeld hebben. Dit is het gemiddelde dat is berekend over de drie items (Enschede gaat met de tijd mee, vernieuwt en is innovatief). Rechts in het figuur staan de gebieden waar men gemiddeld een positiever beeld heeft. De postcodegebieden die niet zijn gekleurd zijn hadden of te weinig respondenten voor een betrouwbaar oordeel of scoorden middelmatig sterk op het oordeel over de stad.

14 Buurten met negatief beeld Buurten met een positief beeld Figuur 3-2 Oordeel over de innovativiteit van Enschede naar buurt Uit de analyse van Figuur 3-2 blijkt dat het centrum, Enschede-Zuid en Stokhorst een negatief beeld hebben van de innovativiteit van de gemeente Enschede. De wijken rondom het centrum zijn juist positiever dan de andere wijken. HOE INNOVATIEF VINDEN ENSCHEDESE INWONERS ZICHZELF? Enschedeërs zijn vrij positief over de innovativiteit van de gemeente Enschede. Maar, hoe innovatief vinden zij zichzelf? Figuur 3-3 Oordeel over de persoonlijke innovativiteit (n=2264) Nuchter als Tukkers zijn, is ook de innovatiedrang niet zo hoog. Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg lijkt het credo. Enschedeërs staan niet direct met de neus vooraan als er iets nieuws op de markt is. Geen early adopters, maar de massa die achter de innovatievelingen aanhobbelt. Verdere analyse laat zien dat er sterk significante verschillen zijn voor geslacht, leeftijd en opleiding. Mannen, jongeren en mensen met een hoge opleiding vinden zichzelf innovatiever dan vrouwen, ouderen en mensen met een lage opleiding. Voor leeftijd geldt: hoe jonger, hoe innovatiever. Zij proberen graag nieuwe dingen uit en staan met de neus vooraan als er iets nieuws op de markt mis. De groepen die zichzelf innovatiever vinden dan anderen komen precies overeen met de groepen die Enschede innovatiever vinden dan anderen. Oftewel de klassieke early adopters van technologie: jonge mannen met een hoge opleiding. Met deze eerste inleidende resultaten in gedachte zullen we in de komende paragrafen aandacht besteden aan de huidige stand van zaken en de potentie van social media en apps in Enschede. Ook zullen we aandacht besteden aan de kanalen die de inwoners van Enschede wensen te gebruiken om te worden geïnformeerd over verschillende onderwerpen.

15 3.1 SOCIAL MEDIA Social media worden steeds bekender in Nederland en ook steeds meer gebruikt. In de volgende paragrafen wordt ingegaan op de bekendheid van Enschedese inwoners met social media, of zij deze gebruiken, hoe, waarvoor precies en hoe zij hiertegenaan kijken. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen algemene social media (in totaal 11 media) die men voor allerlei doeleinden gebruikt en Enschedese social media (9). Deze kunnen door de gemeente geinitieerd zijn, maar ook enkele andere bekende social media van Enschede worden gebruikt (lijst is samengesteld door de Gemeente Enschede). Ook kijken we naar de verschillen tussen mannen en vrouwen, lager- middelbaar en hoger opgeleiden en naar verschillen in leeftijd. WELKE SOCIAL MEDIA KENT MEN? WEL NIET ALGEMEEN ENSCHEDE Figuur 3-4 Bekendheid met social media algemeen (n=2264) YouTube, Facebook en Hyves zijn de meest bekende social media: meer dan 90% van de deelnemers aan het onderzoek hebben wel eens van deze media gehoord. LinkedIn, blogs, Flickr en Flickr/Picasa zijn het minst bekend, maar toch kent meer dan 60% deze media. De social media van Enschede zijn minder bekend: gemiddeld kent 10% de Enschede social media. Meest bekend is de Twitter van @tctubantia (n=461) gevolgd door de Twitter @enschede (n=377). Facebook van Enschede is bekender dan LinkedIn Enschede, LinkedIn is bekender dan Enschedese Hyves. Twitter @zienschede is het minst bekend. 34 deelnemers aan het onderzoek kennen geen enkel social medium. Het bekend zijn met social media zegt echter nog niets over het gebruik. Zijn kenners ook gebruikers? In de volgende paragraaf gaan we in op het gebruik van social media.

16 WELKE SOCIAL MEDIA GEBRUIKT MEN? ALGEMEEN WEL NIET ENSCHEDE Figuur 3-5 Social media gebruik: wel of niet (n varieert) Van de mensen die bekend zijn met de genoemde social media, zowel algemeen als Enschede, gebruiken meer mensen ze niet dan wel (ongeveer 30 tot 40%). Enkele uitschieters in algemeen gebruik zijn Wikipedia (driekwart) en YouTube (bijna driekwart). Hyves wordt ondanks grote bekendheid onder inwoners slechts door een kwart van hen gebruikt. Blogs waren al minder bekend en worden tevens zeer weinig gebruikt. De social media in Enschede doen het procentueel dus niet heel slecht in vergelijking tot het algemeen gebruik. Absoluut zijn de aantallen een stuk lager uiteraard: meeste gebruikers zijn 146 volgers van de Twitter van Tubantia. De Facebook van Enschede is minder bekend dan @tctubantia, maar heeft procentueel de meeste leden: ongeveer 40% is vriendjes met Facebook Enschede. VEELGEBRUIKERS We weten nu hoeveel de social media worden gebruikt. Maar we kunnen in figuur 3-5 niet zien of er meerdere social media naast elkaar worden gebruikt. Veel mensen gebruiken meerdere social media; zij hebben een Facebook-account, tweeten en schrijven af en toe een blog als ze op vakantie zijn. Het is daarom interessant om te zien hoeveel social media mensen naast elkaar gebruiken. ALGEMEEN (n=2010) ENSCHEDE (n=351) aantal social media Figuur 3-6 Social media gebruik: aantal social media (n varieert) De meeste mensen gebruiken drie tot vier social media tegelijkertijd in het algemeen tegenover 1 tegelijk voor Enschedese social media. 12 deelnemers gebruiken zelfs alle social media die genoemd zijn in dit onderzoek.

17 GEBRUIKERS ENSCHEDE SOCIAL MEDIA We gaan iets dieper in op de gebruikers van de Enschedese social media. Figuur 3-5 laat zien hoeveel de Enschedese social media worden gebruikt. Maar, wie zijn deze gebruikers? Vooral mannen? Of jongeren? En welke opleiding hebben ze gevolgd? Deze drie achtergrondvariabelen, geslacht, leeftijd en opleiding staan hieronder afgezet tegen de social media van Enschede. GESLACHT @enschede @gem_enschede @huisaanhuis @tctubantia @zienschede enschede053.hyves enschede.hyves Facebook LinkedIn MANNEN 97 57 30 85 15 21 15 62 42 VROUWEN 45 25 16 59 11 11 16 50 29 LEEFTIJD @enschede @gem_enschede @huisaanhuis @tctubantia @zienschede enschede053.hyves enschede.hyves Facebook LinkedIn 16-29 JARIGEN 25 13 3 19 0 3 8 31 11 30-39 JARIGEN 33 25 12 28 4 5 1 25 12 40-54 JARIGEN 58 31 18 63 15 13 10 33 34 55-PLUSSERS 26 13 14 31 8 12 12 23 13 OPLEIDING @enschede @gem_enschede @huisaanhuis @tctubantia @zienschede enschede053.hyves enschede.hyves Facebook LinkedIn LAAGOPGELEIDEN 21 11 13 23 9 13 13 21 10 MID.B.OPGELEIDEN 50 15 12 45 7 11 10 39 14 HOOGOPGELEIDEN 69 53 21 74 11 8 7 49 47 Figuur 3-7 De gebruikers van Enschedese social media (n varieert) Veel mannen gebruiken de social media van Enschede ten opzichte van de vrouwen. Qua leeftijd lijken de 40-54 jarigen de boventoon te voeren en qua opleiding de hoger opgeleiden. Of deze verschillen significant zijn zien we in de eindparagraaf van dit hoofdstuk waarin alle variabelen worden vergeleken en dus de verschillen in geslacht, leeftijd en opleiding te zien zijn. HOE VAAK GEBRUIKT MEN SOCIAL MEDIA IN HET ALGEMEEN? DAGELIJKS WEKELIJKS MAANDELIJKS OOIT GEBRUIKT, NIET MEER NOOIT GEBRUIKT Figuur 3-8 Social media gebruik: mate van gebruik (n varieert) In figuur 3-5 zagen we het social media gebruik puur zwart-wit: men gebruikt de social media wel of niet. Voor de algemene social media hebben we een verdere splitsing gemaakt naar de intensiteit van gebruik. Gebruikt men het dagelijks of maandelijks? Of heeft

18 men het wel eens gebruikt maar nu niet meer. Dat is te zien in figuur 3-8. We zien dat Facebook het meest wordt gebruikt op dagelijkse basis, gevolgd door Twitter. Wikipedia en YouTube worden meer op wekelijkse en maandelijkse basis gebruikt. De gegevens zijn niet beschikbaar voor de Enschedese social media, omdat de vraag over gebruik op een andere manier is gesteld. Er is gekeken naar de manier waarop men volgt. Zie de volgende paragraaf. HOE GEBRUIKT MEN ENSCHEDE SOCIAL MEDIA? VOLG NIET/GEEN VRIENDEN VOLG/VRIENDEN, REAGEER NIET HEB GEVOLGD/WAS VRIENDEN VOLG/VRIENDEN EN REAGEER Figuur 3-9 Social media gebruik Ens.: type gebruik (n varieert) Reeds bekend uit figuur 3-5 was het wel of niet gebruik maken van de Enschedese social media. In figuur 3-9 typeren we dit gebruik naar de manier waarop men de media gebruikt. Is men enkel een volger in het geval van Twitter of een vriendje in het geval van sociale netwerken, of reageert men ook op berichten van de gemeente? Of is men wellicht wel lid geweest, maar is men dat nu niet meer? De meeste gebruikers zijn luisteraars: zij volgen de nieuwtjes. De paarse balkjes laten zien wie actief gebruiker is: zij volgen en reageren. Vooralsnog gaat dit om geringe aantallen (varierend van 4 tot 31 actieve gebruikers). Ook zijn enkelingen alweer gestopt met het volgen (rode balkjes). Voor de social media in het algemeen hebben we een driedeling gemaakt voor de manier waarop men social media gebruikt: toeschouwer, deelnemer of creator. Toeschouwer betekent dat je enkel berichtjes leest van anderen (op sociale netwerken als Facebook of bijvoorbeeld blogs) of filmpjes en fotos bekijkt (YouTube/Flickr/Picasa). Zelf voeg je haast nooit iets toe. Je consumeert enkel informatie maar produceert zelf nauwelijks tot niets. De volgende stap is de deelnemer: deelnemers schrijven zelf ook wel eens berichtjes of plaatsen een fotootje en consumeren de content van anderen. Creators zijn het meest actief op social media: zij zijn actief bezig met het verspreiden van hun informatie, fotootjes, filmpjes etc. User-generated content aanmaken doen zij op grote schaal.

19 HOE GEBRUIKT MEN SOCIAL MEDIA IN HET ALGEMEEN? TOESCHOUWER DEELNEMER CREATOR Figuur 3-10 Social media gebruik alg.: type gebruik (n varieert) Op Wikipedia en YouTube is het overgrote deel van de gebruikers toeschouwer. Zij plaatsen zelf weinig tot niets, maar bekijken voornamelijk berichten en filmpjes van anderen. Op Flickr en Picasa wordt meer gebruik gemaakt van het tevens zelf plaatsen van foto's naast het bekijken van foto's van anderen. Daar zijn procentueel meer deelnemers dan op YouTube en Wikipedia, ook content sharing platforms. Skype en MSN zijn social media waarop je direct kunt communiceren met elkaar in een 1-op-1 gesprek of groepsgesprek. Dit kan zowel via beeldbellen, gewoon bellen en/of chat. Zodoende zijn deze media meer in evenwicht: de bijdrage van deelnemende partijen is nagenoeg gelijk. Procentueel gezien zijn op blogs de meeste creators te vinden: mensen die vaak en veel eigen content plaatsen. Twitter en Facebook volgen hierop. Exact gezien zijn de meeste creators te vinden op Facebook (n=181). Zij dragen actief veel bij en gaan verder dan enkel het consumeren van andermans verhalen, filmpjes en foto's. We weten inmiddels hoeveel social media worden gebruikt, hoeveel tegelijk, de mate en het type gebruik. Maar waarom gebruiken mensen social media? Deze vraag wordt beantwoord in de volgende paragraaf. WAAROM GEBRUIKT MEN SOCIAL MEDIA? INFORMATIE FUN ZELFEXPRESSIE INTERACTIE ALGEMEEN ENSCHEDE Figuur 3-11 Social media gebruik: motivatie (n varieert)

20 In het linkerfiguur op de vorige pagina zien we het gebruik in het algemeen en rechts voor de Enschedese social media. In de linkerfiguur zien we dat social media voor uiteenlopende doelen worden gebruikt. Mediasharing platforms als YouTube en Flickr zijn met name voor de fun, Wikipedia voor informatie en skype en msn voor contact met anderen. Het uiten van jezelf en geven van je mening gebeurt vooralsnog op fora, blogs en twitter. Wat meteen opvalt is uiteraard de overwegend blauwe kleur aan de rechterzijde, die staat voor informatie. Met name de Twitteraccounts worden vooral gebruikt als bron van informatie. Hyves Enschede en Facebook Enschede worden daarnaast veel voor fun gebruikt. Echter, zelfexpressie en interactie scoren zeer laag, terwijl dit de kenmerken zijn van social media. Het feit dat je kunt "terugpraten" en jezelf kunt uiten is wat deze media sociaal maakt. Informatie en enterainment konden tenslotte ook al bereikt worden met web 1.0 media als traditionele websites met informatie en filmpjes van de maker. Hier ligt dus veel potentie. Hoewel social media over het algemeen voor uiteenlopende doelen worden gebruikt, worden de genoemde Enschedese social media overwegend als bron van informatie gebruikt. Interessante vraag hierbij is of dit te wijten is aan het aanbod dat zich vooral richt op het verspreiden van informatie of de behoefte van de doelgroep. WAT VINDT MEN VAN SOCIAL MEDIA? Naast de kennis en het gebruik van social media kijken we naar wat mensen van social media vinden. Specifiek gefocust op het gebruik van social media door de gemeente. Zijn social media wel geschikt voor overheidscommunicatie? ONEENS EENS Figuur 3-12 Social media attitude, 7pts schaal helemaal mee oneens - helemaal mee eens (n=2230) Over het algemeen zijn de inwoners van Enschede relatief positief over de inzet van social media door de gemeente. Zij vinden niet dat social media enkel voor vrienden zouden zijn; ook de gemeente kan hiermee communiceren. Het open karakter van social media past ook bij gemeentelijke zaken. De mening over social media voor de gemeente is redelijk positief. Maar willen mensen ook social media gebruiken als de gemeente deze zal inzetten? De communicatieafdeling van de Gemeente Enschede heeft enkele plannen waar zij mee bezig zijn geformuleerd in stellingen, waaronder het communiceren met

21 inwoners via Facebook, enschede.nl of online platforms. Deze stellingen zijn allemaal beantwoord in mate van waarschijnlijkheid: hoe waarschijnlijk is het dat je de voorgestelde initiatieven zou omarmen? Als de gemeente Enschede... ONWAARSCHIJNLIJK WAARSCHIJNLIJK Figuur 3-13 Intentie tot gebruik (n=2264) Een website over de wijk of stadsdeel is zeer gewenst, zo blijkt uit figuur 3-13. Het wijkgerichte werken, waarbij niet wordt gefocust op de gehele stad Enschede maar op afzonderlijke buurten, is niet enkel een wens van de gemeente, maar blijkt hier ook gewenst vanuit de inwoners. Ook het aanbieden van nieuws in de vorm van filmpjes zou gewaardeerd worden. Verdere inrichting van Enschede.nl als een meer sociaal medium waar je ook je mening kunt geven, wordt tevens op prijs gesteld. Facebook komt er bekaaid vanaf: lid worden of een mening geven op Facebook is nog niet populair. Men heeft liever dat Enschede.nl zich richt op de eigen platformen (als Enschede.nl of buurtplatforms) dan "openbare" social media als Facebook. VERSCHILLEN QUA GESLACHT, LEEFTIJD & OPLEIDING We weten inmiddels veel over kennis van, gebruik van en de attitude tegenover social media, zowel in het algemeen als specifiek voor Enschedese social media. Tot nu toe hebben we alle deelnemers over een kam geschoren. In deze paragraaf kijken we naar de significante verschillen in antwoorden van de onderzoeksdeelnemers tussen geslacht, leeftijd en opleiding. We noemen enkel significante verschillen; we nemen aan dat ze voor heel Enschede gelden. Niet genoemd? Niet significant. KENNIS Geslacht Facebook, Hyves, Twitter, Skype, Msn en fora zijn bekender onder vrouwen dan mannen Flickr is bekender onder mannen dan vrouwen Geen verschillen voor Enschedese social media

22 Leeftijd Des te ouder men is, des te onbekender met alle algemene social media @enschede, @gem_enschede, Facebook Ens: hoe jonger, hoe bekender @tctubantia meest bekend bij 30-39 jarigen LinkedIn meest bekend bij 30-39jarigen en 40-54 jarigen Opleiding Des te hoger opgeleid, des te bekender met alle social media algemeen Des te lager opgeleid, des te bekender met @huisaanhuis, hyves en facebook van Enschede Des te hoger opgeleid, des te bekender met LinkedIn Enschede GEBRUIK Geslacht Facebook, Hyves en LinkedIn worden meer door vrouwen gebruikt dan mannen. Zijn zijn ook actiever op Facebook (meer toevoegen). YouTube, Wikipedia, Twitter, Flickr, Skype Blogs en Fora worden meer door mannen gebruikt dan vrouwen. Mannen zijn tevens actiever op YouTube wat betreft het type gebruik (meer toevoegen, actievere rol) Twitter van @enschede, @gem_enschede, @huisaanhuis, en de Hyves.053 enschede worden actiever door mannen gebruikt dan door vrouwen. Mannen gebruiken meer social media tegelijkertijd dan vrouwen (zowel algemeen als voor Enschede) Leeftijd Des te jonger, des te meer gebruik van social media algemeen Over het algemeen: hoe jonger hoe actiever. Behalve op Hyves, LinkedIn en Blogs: daar zijn 40-54 jarigen actiever dan andere groepen. @enschede en @gem_enschede, @tctubantia, LinkedInEnschede en Hyves Enschede: jongste groep 16-29 jarigen maakt het meest gebruik en is actiever (meer bijdrage leveren) Hoe ouder je bent, hoe minder social media je tegelijk gebruikt (zowel algemeen als voor Enschede) Opleiding Middelbaar opgeleiden meest gebruik van Facebook en meest actief Hyves en MSN: hoe lager opgeleid, des te meer gebruik en actievere rol LinkedIn, YouTube, Wikipedia, Twitter, Skype: hoger opgeleiden meer gebruik Hoe hoger opgeleid, hoe meer gebruik van @gem_enschede, hoe lager opgeleid, hoe meer gebruik van Hyves Enschede Hoger opgeleiden gebruik meer social media tegelijkertijd dan anderen

23 MOTIVATIE GEBRUIK Geslacht Nauwelijks verschil tussen mannen en vrouwen. Opvallend bij Hyves is dat mannen dit voor info gebruiken en vrouwen meer voor het plezier, net als Facebook, Twitter en Blogs. Mannen beleven meer plezier aan fora en gebruik Facebook voor interactie. @tubantia wordt door mannen meer voor het plezier gebruikt en zich te uiten Leeftijd Des te jonger, des te hoger de informatie motivatie, ook voor veel Enschedese social media Opvallend: ouderen gebruiken de Facebook van Enschede meer voor zelfexpressie, jongeren meer voor info Des te jonger, des te meer plezier op Facebook en YouTube Hyves en MSN zijn vooral leuk voor de jongsten en 40plussers in vergelijking tot dertigers Des te jonger, des te meer zelfexpressie op Twitter Des te jonger, des te meer man social media gebruikt om in contact te komen met anderen (sociale netwerken, chatten en bellen) Opleiding Des te hoger opgeleid, des te meer sociale netwerken ales Hyves en Facebook en communicatiemedia als Skype en MSN voor sociale interactie worden gebruikt Voor zelfexpressie gebruiken lager opgeleiden Hyves en hogeropgeleiden fora en blogs Nauwelijks verschil voor Enschedese media ATTITUDE Geslacht Geen verschil tussen mannen en vrouwen Leeftijd Des te jonger, des te positiever Opleiding Des te hoger opgeleid, des te positiever

24 3.2 DOELGROEP VOOR GEMEENTELIJKE SOCIAL MEDIA Enkele verschillen tussen mannen en vrouwen, jongeren en ouderen en lager of hoger opgeleiden zijn naar voren gekomen in de vorige paragraaf. Deze verschillen kunnen aanleiding geven voor een bepaalde strategie voor het inzetten van social media. We hebben daarnaast verdere analyses toegepast om te kijken welk verband alle mogelijke factoren hebben met de intentie van mensen om gemeentelijke social media te gaan gebruiken. Al deze factoren hebben we gezamenlijk geanalyseerd waarbij gekeken werd naar het effect op de intentie tot het gebruik van gemeentelijke social media. De factoren zijn: demografische kenmerken (geslacht, leeftijd, opleiding) perceptuele kenmerken (persoonlijke innovatie) kennis van social media gebruik van social media (intensiteit en type gebruik) attitude tov social media attitude tov gemeente Al deze factoren zijn tezamen geanalyseerd om te kijken welke invloed zij hebben op de intentie om gemeentelijke social media te gebruiken. Het resultaat is te zien in figuur 3-14. Figuur 3-14 Invloed van factoren op intentie tot gebruik Een eerste gedachte is wellicht: mensen die al veel social media gebruiken, staan vooraan in de rij om ook gemeentelijke social media te gebruiken. Echter, het social media gebruik bleek geen voorspeller te zijn van intentie om gemeentelijke social media te gebruiken. Dit geldt zowel voor het gebruik van social media in het algemeen als het gebruik van social media initiatieven die de gemeente Enschede reeds heeft gestart. Ook mensen die al gebruik maakten van enkele social media van de gemeente hadden geen hogere intentie om meer of nieuwe social media van de gemeente te gebruiken dan mensen die nog geen gebruik maakten van de Enschedese social media. Tevens blijkt het geslacht niet van invloed te zijn op de intentie. De grootste voorspeller van intentie is attitude ten aanzien van social media. Mensen die social media positief evalueren, zullen

25 eerder geneigd zijn om ook gemeentelijke social media te gebruiken. Daarnaast speelt opleiding een grote rol: lager- en middelbaaropgeleiden hebben een hogere intentie om social media van de gemeente te gebruiken dan hogeropgeleiden. Ook de houding ten opzichte van de gemeente voorspelt de intentie: des te positiever men is over het innovatieve vermogen van de gemeente, des te hoger de intentie. Een andere relevante voorspeller is leeftijd: jongeren hebben een hogere intentie. Ook mensen die openstaan voor innovatie zijn eerder geneigd social media van de gemeente te volgen. Hoewel het gebruik van social media als zodanig geen rol speelt bij de intentie om gebruik te maken van gemeentelijk social media, speelt de aard van het gebruik wel een rol. Actieve gebruikers van social media die veel content toevoegen zijn meer geneigd om in te gaan op gemeentelijke social media initatieven dan mensen die vooral informatie consumeren via social media. Tenslotte hebben mensen die geen gemeentelijke social media kennen, zoals de twitter of de Facebookpagina van de gemeente, een lagere intentie om social media te gebruiken.

26 3.3 SMART PHONES EN APPS Voor het laatste onderdeel van de analyse gaan we in op het gebruik van Tablet computers en Smartphones en de bijbehorende Smart Apps of kortweg Apps. De paragraaf geeft inzicht in hoeverre er al gebruik wordt gemaakt van deze mobiele apparaten voor zaken die met de overheid en de Gemeente Enschede te maken hebben. Ook besteden we aandacht aan de verschillen in persoonskenmerken tussen mensen die wel en geen gebruik maken van Tablets en Smartphones en hun intentie om gebruik te maken van overheidsgerelateerde Apps. BEZIT SMARTPHONES EN TABLETS Uit Figuur 3-15 blijkt dat iets meer dan de helft van de mensen toegang heeft tot een Tablet computer en/of een Smartphone danwel op korte termijn toegang gaat krijgen. Grofweg de andere helft van de mensen zegt geen gebruik te (willen) maken van Tablets of Smartphones of weet niet wat het is. Figuur 3-15 Bezit Tablets en Smartphones (n=2264) Als we kijken naar de persoonskenmerken van mensen die geen Tablet en/of Smartphones bezitten versus de mensen die er wel een hebben, dan zien we dat er grote verschillen zijn. Figuur 3-16 laat zien dat bezitters van een Smartphone of Tablet computer vaker man zijn, jonger zijn en hoger zijn opgeleid. Al deze verschillen zijn significant, waarbij het grootste effect uitgaat van geslacht gevolgd door opleiding en leeftijd.