Congres Lerend Vermogen 12 mei 2011 Stelling Lerend vermogen & beweging Anna-Eva Prick (ajc.prick@psy.vu.nl) & Ronald Valk (r.valk@hilverzorg.nl) Mensen met dementie moeten gestimuleerd worden elke dag 15-30 min matig/intensief te bewegen? Programma Hoe voelt dit? 1. Waarom beweging? 2. 3. Bewegen thuis 4. Vervolg 5. Afsluiting Succesvol ouder worden.. Realiteit.. EMGO Institute - Care and Prevention 1
Waarom bewegen? Waarom bewegen? Neurogenese Brain is fixed Santiago Ramón y Cajal (Mei 1852 Oktober 1934) Waarom bewegen bij dementie? 1 - Geheugen & motoriek maken gebruik van dezelfde systemen in het hoofd. Dezelfde neurale circuits. Beweging & geheugen gaan hand in hand. 2 - Doorbloeding witte stof brein: diepere slaap / verbetering stemming / verbetering executief functioneren Waarom bewegen bij dementie? Waarom bewegen bij dementie? Fysieke activiteit en het amyloid eiwit (Alzheimer pathologie) Initiatief Planning Flexibiliteit Inhibitie Aandacht Kwetsbaar voor normale veroudering en dementie Adlard et al., J Neurosci 2005 EMGO Institute - Care and Prevention 2
Voorzichtheid geboden Waarom bewegen?! Interventie studies laten wisselende resultaten zien! Goede effect studies niet veel uitgevoerd Forbes 1, Sean Forbes 2, Debra G Morgan 3, Maureen Markle- Reid 4, Jennifer Wood 5, Ivan Culum 5. Physical activity programs for persons with dementiadorothy. Intervention Review Cochrane Hr. Hein Schuite (12 mei 1950 1 maart 2011) 2007 opname in verpleeghuis Zonnehoeve in Hilversum Vasculaire dementie(bedreigde fase) Recidiverende CVA s met hemiparese rechts Afasie en dysarthrie Argwanend Soms afwijzend en agressief naar medewerkers ADL afhankelijk, loopt zelfstandig met rollator Muziek(Jimmy Hendrix, Rolling Stones en Bob Dylan) Duofiets en zwemmen Val juni 2010 Heupfractuur rechts met schroeffixatie Operatiewond niet gesloten en geïnfecteerd Ontredderd Angstig Wantrouwen Pijn Revalidatie Fysiotherapie: Observatie Bewegingsonderzoek: Bewegingsanalyse( beweegpatroon, transfers, hulpmiddelen) Onderzoek: mobiliteit, spierkracht en sensibiliteit, pijn, angst Afstemming MD team Vastklampend aan bed Waarom beweging/ondersteuning thuis? Fysiotherapeutische behandeling Behandeling op bed en in de rolstoel Transfers mbv passieve lift Kantelbare rolstoel Na 1 week elektrische statafel in de oefenzaal - 65% v/d mensen met dementie woont thuis - uitstel verpleeghuisopname - betrekken mantelzorger Belangrijke aandachtspunten: Angst wegnemen Zorg voor gunstige omstandigheden Rekening houden met beperkingen Niet laten falen Wees consequent Niet dwingen Motiveren Dagelijks herhalen. 1 of 2 keer in de week is onvoldoende EMGO Institute - Care and Prevention 3
Waarom ondersteuning thuis? Waarom ondersteuning? Percentage mantelzorgers met klachten Thuisprogramma Thuisprogramma Home-based training programme with exercise for people with dementia and caregiver support: the protocol of a randomised controlled trial Anna-Eva Prick, MSc Promotors: Prof. Anne Margriet Pot, PhD Prof. Erik Scherder, PhD Co-promotor: Jacomine de Lange, PhD Huidige studie vs studie Linda Teri: - trainingsprogramma geschikt maken aan NL situatie - extra uitkomstmaat dementie: cognitie - effect mantelzorgers meten!: stemming / belasting / cortisol - ontwikkeling protocol voor de praktijk Thuisprogramma Ondersteuning - Beweging: 30 minuten actief bewegen gedurende min. 3 dagen per week (balans / rek, strek / kracht etc) - Ondersteuning: leren omgaan met dementie / communicatieve vaardigheden / plezierige activiteiten - Thuisbezoek door coach (8 keer): Wekelijks bezoek MAAND 1 Plezierige activiteiten Communicatie training Voorlichting 2-wekelijks bezoek MAAND 2 2-wekelijks bezoek MAAND 3 EMGO Institute - Care and Prevention 4
Ondersteuning Ondersteuning Rek- en strekoefeningen (warm-up / cool-down): flexibiliteit verhogen / voorkomen spierblessures Krachtoefeningen: kracht benen versterken / zelfstandig wandelen Evenwichtsoefeningen: minder valpartijen /aankleden Uithoudingsoefeningen: humeur / algemene fysieke welzijn verbeteren EMGO Institute - Care and Prevention 5
Voortgang 1,5 maand later: Hein trekt zichzelf op tot stand in de elektrische statafel Op-/staan en eerste stappen in de brug obv 1 persoon Transfers obv 1 persoon mbv actieve lift Na 3 maanden: Ik kan weer genieten van lopen, fietsen en zwemmen Loopt Hein zelfstandig door de brug en draait zelfstandig Fietst Hein een half uur vrijwel zonder trapondersteuning op de motomed Stelling Dank voor uw aandacht! Mensen met dementie moeten gestimuleerd worden elke dag 15-30 min matig/intensief te bewegen? MEER WETEN? INFORMATIEFOLDERS NODIG? NEEM GERUST CONTACT OP! AJC.PRICK@PSY.VU.NL 06 19 34 81 64 EMGO Institute - Care and Prevention 6