Een perspectief voor Vlaanderen Beperken broeikasgasemissies Aggiornamento Bedreiging of kans? Een perspectief voor Vlaanderen auteur functie datum Marc Van den Bosch Sr. Adviseur energie en milieu VOKA VEV
Smart Grids december 2010 2 Klimaatbeleid moet leiden tot Op LT emissiereducties 80% en hoger noodzakelijk Vanuit kosten efficiëntie en effectiviteit prioriteiten Energie- efficiëntie bij de eindgebruiker is prioritair Decarbonisatie in de elektriciteitssector essentieel Bron: IEA Energy Technology Perspectives 2008
Smart Grids december 2010 3 Europese doelstellingen Broeikasgasuitstoot verlaging Broeikasgas emissiereductie EU Doelstelling -20% tegen 2020 referentie 1990 (-30% in geval van internationaal akkoord) Situatie 2005-6% reeds gerealiseerd tav 1990 Resterende doelstelling -14% GHG tegen 2020 referentie 2005 Resterende doelstelling wordt verdeeld over ETS-sectoren en lidstaten ETS bedrijven -21% Niet-ETS (lidstaat) -10% België -15% Marginale kost in ETS is hoger dan in niet-ets=> extra kost voor industrie
Smart Grids december 2010 4 Energie-efficiëntie is de basis Buildings Industry Road transportation Wanneer wereldwijd een aantal aanbevelingen van het IEA worden overgenomen, is mondiaal nu al twee keer de omvang van de CO2-uitstoot van de EU te besparen 1 Includes behavioral changes (22 million boe) SOURCE: McKinsey Global Greenhouse Gas Abatement Cost Curve v2.0; UNFCCC; McKinsey analysis
Smart Grids december 2010 5 Vlaanderen energie-efficiëntie Bedrijven Benchmarking convenant > 0,5 PJ Emissiehandel Doelstelling Wereldtop energie efficiëntie Groeikansen vrijwaren Auditconvenant Energieconsulenten 5
Smart Grids december 2010 6 Vlaanderen benchmarking convenant Mentaliteit gericht op energie efficiëntie Het convenant heeft een mentaliteitswijziging bij ons bedrijf teweeg gebracht op vlak van energie efficiëntie. 100% 80% 60% 50% 40% 20% 0% 3% Niet akkoord 13% Eerder niet akkoord 21% Neutraal Eerder akkoord 13% Helemaal akkoord Een goed geleid bedrijf is permanent bezig met milieuzorg en is kostenbewust. Deze bedrijven zijn reeds lang bezig met energiebesparing, lang voordat het convenant er was. Met de huidige energieprijzen is dit een evidentie. Door het Convenant is de IRR-drempel voor goedkeuring van een energie besparend project lager dan voor andere projecten.
Smart Grids december 2010 7 Benchmarking convenant Groeikansen van ondernemingen vrijwaren: geslaagd 47% 43% Negatief Het vrijwaren van de groeikansen van mijn vestiging 10% Negatieve invloed Geen invloed Positieve invloed 39% 41% Groeikansen; hout en voeding De concurrentiepositie van mijn vestiging in het algemeen 20% Negatieve invloed Geen invloed Positieve invloed 67% Concurrentiepositie; hout en voeding De concurrentiepositie van mijn vestiging binnen de internationale groep 11% 21% Negatieve invloed Geen invloed Positieve invloed In de groep; hout en metaal
Smart Grids december 2010 8 Richtlijn hernieuwbare energie Verdeling van de doelstellingen HEB Bepaling op EU vlak van de extra inspanning om het doel te bereiken: Doelstelling 2020 20% Huidige situatie 8,5% Resterende doelstelling: 11,5% Resultaat Belgische doelstelling 13% hernieuwbare energie in finaal energiegebruik Te verdelen over de regio s en federale overheid Transport Iedere lidstaat zorgt voor een aandeel van 10% energie van hernieuwbare bronnen in het finaal energieverbruik van de wegtransportsector tegen 2020 Directe kosten: B 2de hoogst ifv %BBP 0,70% België (0.85% FPB) 0,50% EU15 tav EU15 gemiddelde 1 miljard euro/jaar Voorbeeld: impact op prijs laagspanning elektriciteit + 12,3%; hoogspanningsklanten + 17% (FPB)
Smart Grids december 2010 9 Richtlijn hernieuwbare energie "bruto eindverbruik van energie": de energieproducten die geleverd worden aan de industrie, het vervoer, de huishoudens, de dienstensector inclusief de openbare diensten, inclusief het verbruik van elektriciteit en warmte door de energiesector zelf voor het produceren van elektriciteit en warmte en het verlies aan elektriciteit en warmte tijdens de distributie en de transmissie Omzetting is belangrijk Beperkte hoeveelheid biomassa Elektriciteit of warmte opwekken? Hoe optimaal doel te halen? Verwachting Aandeel elektriciteit uit hernieuwbare bronnen > landenpercentage B 13% HE 10% brandstoffen 19-21% elektriciteit
Smart Grids december 2010 10 Elektriciteitsverbruik zal niet dalen 10
Smart Grids december 2010 11 Grootschalige effectieve - goedkope technologie Brandstofmix Fossiele brandstof met CCS Nucleair EN hernieuwbare energie Schaalgrootte gebruiken Benuttingsgraad Milieukwaliteit Kosten-efficiëntie ondersteuning groene stroom verhogen Beperken in tijd Technologiespecifiek Kosten-efficiëntie in verdeling Belgische doelstelling Potential 2030; % in cost range /ton CO2 (IPCC 2007) Gt CO2 Nuclear 1,88 50 50 Hydro 0,87 25-85 <0 0-20 20-50 50-100 >100 15-35 Wind 0,93 35 40-50 Bio energy Geothermal PV and CSP 1,22 20 25-30 0,43 35 40-50 0-40 15-25 40-45 5-15 15-25 0,25 20-25 80-85 CCS coal 0,49 100 CCS gas 0,32 0-30 70-100 6,4Gton
Smart Grids december 2010 12 Toekomstig off shore grid?? SOURCE: McKinsey report, "Wettbewerbsfaktor Energie cited in Clean Energy Opportunity
Smart Grids december 2010 13 Leveringszekerheid Aanbod VPP Intermittente bronnen Klassieke bronnen Vraagzijde Gebruikers (en producent) Industrie tot gezin Afstemmen vraag en aanbod Nieuwe diensten Smart meters essentieel in internet model Opslag 13
Smart Grids december 2010 14 Clean-tech kan een markt van > 3000 miljard$/jaar Development of selected centers of growth in key sectors USD billions p.a. CAGR Percent 2008 2020 Transportation 21 460 29 Buildings 123 255 7 Industrial High Tech 68 149 8 IT and IT services 1 8 64 18 Power 112 489 13 SOURCE: McKinsey report, "Wettbewerbsfaktor Energie cited in Clean Energy Opportunity Practice Document
Smart Grids december 2010 15 Van O&O naar exporteur klimaattechnologie Energietransitie is juist gestart Meer investeren in innovatie Gehele keten van fundamenteel onderzoek tot marktintroductie Belemmeringen in de keten wegnemen Doel: exporteur van klimaattechnologie Bron: Cerna Mines Paristech, 2009 research ontwikkeling demo commercialisatie O&O steun Opleiding en vorming Domeinoverschreidend samenwerken Vraag ondersteunen Kapitaal voor doorgroei Export bevorderen
Smart Grids december 2010 16 Klimaat en HE-doelen: kosten voor de gebruikers Emissiehandel Convenanten <2012 (deels) Aankoop emissierechten >2012 Hernieuwbare energie Vlaanderen GSC Energie efficiëntie WKK certificaten 16
Smart Grids december 2010 17 Hoe ziet de situatie eruit voor een bedrijf in 2013-2020 750M /J ETS 100% veiling Exposed 100% BM WKK Andere 90-70% gratis Hernieuwbare energie On shore Off shore Elek producent 6 /MWh 13% HEB -21% HE elek 5,5 10 /M Wh Industrie Netbeheer 1 7 /MWh E efficiëntie doelstelling?
Smart Grids december 2010 18 Wat betekent dit in kosten voor de industrie On shore Off shore M /j 250 190 WKK 60 Fed bijdrage 100 ETS 220 Som 820
Smart Grids december 2010 19 Industrieel beleid: kosten beperken en kansen grijpen Verdeling van de kosten over de gebruikers Beperk de meerkost Inkomsten uit veiling emissierechten terugvloeien naar industrie Energie-efficiëntie Hernieuwbare energie Degressiviteit en aftopping van de meerkosten Nederland algemene middelen Duitsland: voornamelijk kleinverbruikers ( 35/MWh elektro intensief 0,5 /MWh) Frankrijk: sterkere degressiviteit en aftopping Wallonië: sterkere degressiviteit 19
Smart Grids december 2010 20 Internationaal akkoord wenselijk en noodzakelijk Gelijke lasten voor industrie level playing field. Er moet één mondiale prijs voor koolstof komen. Alle landen met een grote uitstoot, zowel Annex I landen als niet-annex I landen, moeten inspanningen leveren. Flexibiliteitmechanismen moeten inzetbaar zijn. transparante financiering. Evenwichtige akkoorden over de bescherming en verspreiding van intellectuele eigendomsrechten.
Smart Grids december 2010 21 GEEN eenzijdige overgang naar -30% Gelijkwaardige inspanningen geleverd? EU: wettelijk verankerd Meeste andere: niet verankerd China 8 à 9% groei/jaar Emissie (2005-2020) + 72 tot +118% Beloftes Doel laag % Australië 12,9-10,8 Canada 2,5 2,5 Japan -25-25 Rusland -15-25 USA -3,4-3,4 China CO2/BBP -40% Doel hoog % CO2/BBP- 45% India Doel lager dan verwacht resultaat huidig beleid India CO2/BBP- 20% Σ Annex 1-12 -18 Geen gelijkwaardige doelstellingen MAAR beloftes onvoldoende ifv 2 C doelstelling CO2/BBP- 25%
Smart Grids december 2010 22 Conclusie: klimaat en hernieuwbare energie Één van de belangrijkste drijvende krachten voor groei Industrie is een deel van de oplossing van klimaatprobleem Om de drijvende kracht te worden voor een verduurzaming van de economie Kan interne verberingen organiseren en implementeren Producten en diensten ontwikkelen gericht op verbeteringmilieukwaliteit en duurzaamheid in brede zin Hierdoor het leeuwenaandeel in groene jobs realiseren Op voorwaarde dat: Lasten beperken tot op niveau concurrenten Zorgen voor een beleidskader dat innovatie en uitrol van nieuwe technologie bevordert