Jaarverslag 2010
Inleiding. De meest in het oog springende gebeurtenis van 2010 in de Bibliotheek Hof van Twente was de enorme stijging van het aantal uitleningen in de nieuwe vestiging van Delden. Het hier geïntroduceerde winkelconcept bleek duidelijk vruchten af te werpen. Het frontaal presenteren van de media laat het publiek in een oogopslag zien wat de bibliotheek in huis heeft. Daarbij is de bibliotheek ingedeeld in verschillende werelden met ieder een eigen stijl en beleving. Zo worden de bezoekers verleid tot het lenen van de materialen. Ook de collectie is beter afgestemd op de wensen van de klanten. Veelgevraagde titels en genres zijn in veelvoud aanwezig. Specialistische boeken kunnen eenvoudig worden aangevraagd. In de komende tijd zullen ook de andere vestigingen en de bibliobus steeds meer elementen van dit concept overnemen. Verder is het opvallend dat steeds meer bezoekers de bibliotheek zien als een plek waar het prettig vertoeven is. De kranten en tijdschriften worden veelal gelezen onder het genot van een kopje koffie. Ook instellingen doen vaker een beroep op de bibliotheek voor het houden van lezingen, voorlichtingsavonden of jaarvergaderingen. Allemaal tekenen dat de bibliotheek stevig verankerd is in de lokale samenleving. In het onderstaande jaarverslag treft u een overzicht aan van de belangrijkste activiteiten in het afgelopen jaar. jaarverslag bibliotheek hof van twente 2010 Pagina 1
Provinciale ontwikkelingen. Sinds enige jaren werken de bibliotheken in Overijssel nauw samen. In de gezamenlijkheid van het Overijsselse Netwerk van Bibliotheken worden zaken ontwikkeld die voor de individuele bibliotheek niet mogelijk zouden zijn; zoals de implementatie van een gezamenlijke winkelformule, de ontwikkeling van de nieuwe website, onderlinge afstemming van lokaal collectiebeleid en het contract met de Centrale Discotheek in Rotterdam (waardoor cd s uit deze collectie ook beschikbaar zijn voor bibliotheekleden in Overijssel). Een gezamenlijk beleidsplan zorgt voor borging van de producten in de dienstverlening. In de afgelopen jaren zijn enkele grote successen behaald: bibliotheken ingericht volgens winkelformules, displayaanbod van materialen rond thema s, gratis reserveren en aanvragen binnen Overijssel, inkoop van digitale content, gastlenerschap en scholing van medewerkers. In 2010 werden de eerste bibliotheken in Overijssel geconfronteerd met bezuinigen als gevolg van gemeentelijke kortingen en dat noodzaakte het netwerk zich te herbezinnen op de doelstellingen en de haalbaarheid daarvan. In 2010 is een begin gemaakt met de organisatie van een provinciale backoffice waarin bovengenoemde nieuw ontwikkelde producten worden ondergebracht zodat ze zijn veilig gesteld. 2011 zal worden gebruikt om te anticiperen op de afnemende financiële ruimte en de realisatie van een nieuw meerjarenplan voor de periode 2012-2015. Landelijke ontwikkelingen. VOB De landelijke organisatie van de openbare bibliotheken is in 2010 ingrijpend gewijzigd. In de nieuwe structuur zijn de oude Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) en de Werkgeversvereniging Openbare Bibliotheken (WOB) gefuseerd tot de nieuwe VOB brancheorganisatie voor de openbare bibliotheken in Nederland. De nieuwe VOB heeft drie kerntaken: 1. Strategie, collectieve belangenbehartiging, arbeidsvoorwaarden en representatie 2. In- en extern organiseren van de branche, schaalvergroting en allianties met derden aangaan. 3. Dienstverlening en kennisdeling De VOB wordt ondersteund door 4 commissies waarin mensen uit verschillende bibliotheken in Nederland zitting hebben. 1. Commissie Strategie en Public Affairs 2. Commissie Arbeidsverhoudingen en HRM 3. Commissie Marketing en Collectieve Promotie 4. Commissie Digitale Bibliotheek Twee keer per jaar vindt de ledenvergadering plaats en eenmaal per jaar wordt de landelijke bibliotheek tweedaagse georganiseerd waar mensen elkaar ontmoeten en de nieuwste innovaties worden getoond. Op de bibliotheekbeurs presenteren toeleveranciers zich met hun bibliotheekproducten. Het programma bestaat uit lezingen, workshops en jaarverslag bibliotheek hof van twente 2010 Pagina 2
presentaties met veel aandacht voor ontwikkelingen en strategie. Afgelopen jaar werd de tweedaagse in Maastricht gehouden. Het sectorinstituut Door digitale ontwikkelingen hebben klanten nieuwe verwachtingen gekregen van bibliotheken. Zij hebben andere wensen dan vorige generaties. De sector moet hierop inspelen, willen bibliotheken ook in de toekomst bezoekers blijven trekken. Om te voorkomen dat elke bibliotheek hiervoor zijn eigen aanpak kiest, is landelijke regie nodig. In opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap coördineert het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken (SIOB) alle plannen die erop gericht zijn de bibliotheeksector te vernieuwen en te versterken. Belangrijke terreinen waarop het sectorinstituut een rol speelt zijn: 1. (Inter)nationale promotie en vertegenwoordiging 2. Informatie, reflectie, debat en educatie 3. Afstemming en coördinatie 4. Aangepast lezen voor blinden en slechtzienden Bibliotheek.nl Bibliotheek.nl is de digitale portal van de openbare bibliotheken in Nederland. Hier wordt informatie over literatuur, achtergronden, lezen en leren aangeboden, maar ook voor het aanvragen van boeken of het opzoeken van een bibliotheekvestiging kan men hier terecht. Ten behoeve van de bibliotheekbranche vervult Bibliotheek.nl ook onderstaande taken: o Een gezamenlijke portal om de zichtbaarheid van de openbare bibliotheek op internet te vergroten o Een gemeenschappelijke informatie-infrastructuur waar alle bibliotheken op kunnen aansluiten o De ontwikkeling en implementatie van digitale producten en diensten o Samenwerking met zowel bibliotheken als andere partijen in de culturele sector Activiteiten en behaalde resultaten. Klanttevredenheidsonderzoek. In het najaar is een uitgebreid onderzoek uitgevoerd naar de tevredenheid van de klanten over de dienstverlening van de bibliotheek. Er deden ruim 1000 leden mee aan dit digitale onderzoek. De Hofbibliotheken scoorden allemaal een ruime voldoende (tussen 7,6 en 8,1) Opvallend was de sterk toegenomen tevredenheid over de zelfbediening van de uitleenfunctie in Goor en Delden. Natuurlijk zijn uit het onderzoek ook punten naar voren gekomen die extra aandacht verdienen, zoals de vindbaarheid van de boeken, onduidelijke wachttijd voor reserveringen en onvoldoende informatie over activiteiten in de bibliotheek. De bibliotheek heeft dan ook een verbeterplan opgesteld, om zodoende de komende tijd de dienstverlening verder te verbeteren. Het houden van een dergelijk onderzoek en het vertalen van de resultaten naar een verbeterde dienstverlening is ook een belangrijke voorwaarde voor de landelijke certificering van bibliotheken. jaarverslag bibliotheek hof van twente 2010 Pagina 3
Nieuwe website. De Overijsselse bibliotheken streven er naar om ook de dienstverlening via internet te optimaliseren. Een gebruikersvriendelijke website is daarbij een voorwaarde. De website van de bibliotheek is voorzien van een nieuwe layout, waarbij het nieuwe landelijke beeldmerk is toegepast. Daarnaast werd de functionaliteit sterk verbeterd en werden leuke opties meegenomen. Zo beschikt de website nu over een digitale terugbrengkar waardoor zojuist teruggebrachte materialen ook op de website zichtbaar zijn en te reserveren. Gastlenerschap. Leden van de bibliotheken in Overijssel en Gelderland kunnen met hun lidmaatschap ook een gratis gastlenerspas krijgen in een beide provincies. Een aardige service voor wie vaak een bezoek brengt aan een naburige plaats of daar werkt of studeert. E-readers. Voor de zomer is de bibliotheek gestart met het uitlenen van e-readers. Dit is met name gedaan om de leden kennis te laten maken met dit nieuwe medium. In de nabije toekomst wordt algemeen een flinke toename verwacht van het gebruik van e-readers. Ook bibliotheken zullen via de catalogus de mogelijkheid bieden om e-books te lenen. De Nationale Voorleesdagen. Op woensdag 20 januari gingen de Voorleesdagen in de Hof van Twente van start met een Voorleesontbijt in alle vier de vestigingen. Speciaal uitgenodigde groepen van de basisscholen genoten van een heerlijk ontbijt en werden voorgelezen door een plaatselijke coryfee uit het themaboek De Wiebelbillenboogie van Guido van Genechten. In totaal brachten 34 groepen een bezoek aan de bibliotheken tijdens de Voorleesdagen van 20 tot en met 30 januari. Tijdens deze actie werden 40 nieuwe jeugdleden ingeschreven. Voorleeswedstrijd Op 9 februari werd de jaarlijkse Voorleeswedstrijd voor leerlingen van de groepen 7 en 8 gehouden in de Reggehof. Aan de Voorleeswedstrijd in de Hof van Twente deden dit jaar 13 basisscholen mee. Winnaars werden Anouk ter Balkt (Elserike) en Florine Schippers (Twickelo). Florine won ook de regionale voorronde en werd zodoende finalist in de provinciale wedstrijd. Gedichtenwedstrijd De door de bibliotheek georganiseerde jaarlijkse Gedichtenwedstrijd voor basisscholieren telde dit jaar 255 inzendingen. In diverse categorieën waren er prijswinnaars. De uitreiking vond op 15 april plaats in de bibliotheek Goor. Doordat veel scholen extra werk hadden gemaakt van de presentatie van hun inzendingen, was er dit jaar ook een prijs voor de klas met de fraaiste uitvoering. Boekenweek De Boekenweek 2010 had als thema Titaantjes Opgroeien in de letteren. Nieuwe leden van de bibliotheek ontvingen tijdens de Boekenweek ook een Boekenweekgeschenk van Joost Zwagerman, getiteld Duel. jaarverslag bibliotheek hof van twente 2010 Pagina 4
Literair programma. Het literaire programma van de bibliotheek in samenwerking met De Reggehof is inmiddels een begrip geworden in de Hof van Twente. Ook in 2010 presenteerde de bibliotheek weer grote namen. Zo waren er avonden met Adriaan van Dis, Herman Koch, Susan Smit en Abdelkader Benali. Zij werden geïnterviewd door literatuurkenner en journalist/redacteur Theo Hakkert. In Delden was de bibliotheek medeorganisator van een succesvolle literaire avond met Arthur Japin. Vrijwilligers Informatie Punt / Gezondheids Informatie Punt. Het gecombineerde Informatie Punt organiseerde enkele thema-activiteiten rondom schildklieraandoeningen, ambulante dienstverlening en gehandicaptensport. Het Bureau Vrijwilligerswerk Hof van Twente houdt wekelijks een goed bezocht spreekuur in de bibliotheek op vrijdagmorgen. Tijdens de openingsuren is de informatie omtrent vrijwilligerswerk uiteraard digitaal te raadplegen in de bibliotheek. Nederland Leest Voor de vijfde keer was er dit jaar een landelijke leesbevorderingscampagne onder de titel Nederland Leest. Het boek De Grote zaal van Jacoba van Velde stond daarbij centraal. De actie Nederland Leest kreeg veel aandacht in de media en werd door de leden zeer gewaardeerd. In totaal kregen bijna een miljoen bibliotheekleden in Nederland een exemplaar van het boek cadeau. Daarnaast organiseerde de bibliotheek enkele boekbesprekingen van De grote zaal i.s.m. de leeskringen. Ook was er een speciale toneel voorstelling van Kirsten Benschop genaamd Wie stenen losbreekt, waarin belangrijke thema s uit het boek aan de orde kwamen. Ruim 80 bezoekers genoten van deze intense voorstelling. jaarverslag bibliotheek hof van twente 2010 Pagina 5
Leeskringen In Delden en Goor fungeert de bibliotheek als thuisbasis voor enkele leeskringen. De gezamenlijke boekbesprekingen worden gehouden in de bibliotheek. Ook zorgen de bibliotheken in veel gevallen voor een inleiding en achtergrondinformatie van de besproken boeken. In totaal waren er 12 bijeenkomsten. Mediawijsheid. Tijdens de Week van de mediawijsheid september vonden er in de bibliotheek diverse cursussen plaats. Het personeel volgende een scholingsochtend rondom het gebruik van sociale media. Voor het publiek waren er instructies over catalogus- en website-gebruik. In het kader van een maatschappelijke stage verzorgden enkele leerlingen van De Waerdenborch workshops mediawijsheid voor het publiek. Schrijversbezoeken. De schrijversbezoeken haakten dit jaar in op het thema van de Kinderboekenweek 2010 De Grote Tekententoonstelling Beeldtaal in kinderboeken. Dit bracht een achttal illustratoren naar de Hof van Twente. De scholen konden kiezen voor een bezoek van de illustrator aan de school of een bezoek aan de bibliotheek, waar de illustrator dan te gast was. Veel scholen kozen voor een bezoek aan de bibliotheek. Alle groepen 5 van de basisscholen in de Hof van Twente maakten gebruik van dit aanbod. Er werden veelal leerzame en leesbevorderende presentaties gegeven. Aanwezig waren o.a. Mylo Freeman, Angela de Vrede, Kees de Boer en Lizzy van Pelt. De schrijversbezoeken zijn een initiatief van de bibliotheek en de Cubahof. Workshops en cursussen. Gedurende het jaar waren er in de bibliotheken van de Hof van Twente diverse cursussen en activiteiten. GGD en Bureau Jeugdzorg organiseerden twee keer een zes avonden durende cursus omtrent opvoeding en omgaan met pubers, voor allochtone ouders. In samenwerking met Navia bracht de GGD twee avonden rondom het thema zwangerschap en bevalling. Daarnaast waren er nog enkele creatieve workshops voor jonge kinderen en was er een voorlichting over leeshulpmiddelen. Digitale Nieuwsbrief De Overijsselse Bibliotheken hebben een digitale nieuwsbrief voor hun leden. Vier keer per jaar krijgt men op die manier actuele informatie over de dienstverlening van de bibliotheek en nieuws omtrent boeken, schrijvers, muziek en films. In de Hof van Twente is de belangstelling voor deze service erg groot. In 2010 telde de Hof-editie ruim 2400 abonnees. jaarverslag bibliotheek hof van twente 2010 Pagina 6
Website Via www.hofbibliotheek.nl kunnen de gebruikers hun uitleningen verlengen, de catalogus raadplegen en materialen reserveren. In 2010 werd de website ruim 60.085 keer bezocht. Overig Aantal bezoekers, uitleningen en leden. In 2010 werden er ca. 227.500 bezoekers geregistreerd tijdens de openingsuren van de vier bibliotheken. Daarmee bevestigt de bibliotheek haar status van grote publiekstrekker. Het totaal aantal uitleningen steeg in 2010 naar 377.543. Deze stijging werd voornamelijk veroorzaakt door de grote toename van het aantal uitleningen in de nieuwe vestiging van Delden, waar het nieuwe winkelconcept zijn vruchten afwierp. De uitleningen van de bibliobus vertoonden een lichte daling en bedroeg 51.596. Het aantal leden van de Hofbibliotheken steeg dit jaar licht naar 9.149. De bus telde 1.391 leden. Personeel en middelen. De totale personeelsformatie in 2010 bedroeg 298 uur per week, verdeeld over 14 medewerkers. (= 8,2 fte s). Daarnaast waren er wekelijks 21 vrijwillige medewerkers voor enkele uren per week actief, rondom het uitleen- en opruimproces van media. In 2010 werden er door diverse personeelsleden cursussen gevolgd op het gebied van inlichtingenwerk en omgaan met klanten, digitaal inlichtingenwerk, retailmarketing, jeugd- en schoolbibliotheekwerk, mediawijsheid en bedrijfshulpverlening. Tevens volgden twee medewerkers de module bibliotheekmedewerker nieuwe stijl, waarbij o.a. een relatie werd gelegd tussen zelfbediening en klantbenadering. De bibliotheek is aangemerkt als leer/werkbedrijf bij de Ecabo en vandaar zijn ook regelmatig stagiaires in de bibliotheek werkzaam. In de jaarrekening 2010 bedroeg de bijdrage van de gebruikers (contributies, boetes e.d.) uit 151.827,- De gemeentelijke subsidie was 871.774,- jaarverslag bibliotheek hof van twente 2010 Pagina 7
Kengetallen en uitleningen Kengetallen 2010 Bibliotheek Hof van Twente inwoners gemeente Hof van Twente 35.570 mediabezit 74.321 leden 9.149 leden bus 1.391 uitleningen 377.543 uitleningen bus 51.596 openingsuren per week 111 sta-uren bus per week 14 bezoekers 227.500 huidige bereik leners in % 29,63 % personeelsformatie bibliotheek 298 vrijwillig 42 Uitleningen 180000 160000 140000 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 Delden Diepenheim Goor Markelo Bus 2008 2009 2010 jaarverslag bibliotheek hof van twente 2010 Pagina 8
Algemene gegevens Werkgebied: Bibliotheekvoorziening: Busposten: Uitleenposten: Gemeente Hof van Twente; 35.570 inwoners. Vestigingen in Delden, Diepenheim, Goor en Markelo Azelo, Bentelo, Deldenerbroek, Hengevelde, Markvelde, Stokkum en Wiene. St.Jozef, St.Elizabeth en De Stoevelaar. Adres: Bibliotheek Hof van Twente Postbus 90 7470 AB Goor Hof van Twente tel. 0547-273493 fax 0547-260624 e-mail: info@hofbibliotheek.nl website : www.hofbibliotheek.nl Openingstijden : Delden di 10.30 20.00 uur wo 10.30 17.30 uur do 10.30 17.30 uur vr 10.30 20.00 uur za 10.30 12.30 uur Diepenheim ma 13.30 20.00 uur wo 14.30 17.30 uur vr 14.30 20.00 uur Goor di 10.30 20.00 uur wo 10.30 17.30 uur do 10.30 17.30 uur vr 10.30 20.00 uur za 10.30 12.30 uur Markelo ma 11.00 20.00 uur wo 13.30 17.30 uur do 11.00 20.00 uur vr 13.30 17.30 uur Bibliobus ma 18.00 19.30 uur Bentelo di 09.00 10.45 uur Hengevelde di 11.00 12.00 uur Markvelde (even) 11.00 12.00 uur Wiene (oneven) 12.45 13.45 uur Stokkum (even) wo 16.00 19.00 uur Hengevelde vr 09.30 12.00 uur Bentelo 08.45 09.30 uur Azelo 11.30 12.30 uur Deldenerbroek 13.15 15.15 uur Hengevelde jaarverslag bibliotheek hof van twente 2010 Pagina 9