De grafische sector in cijfers 07 Editie 08
De grafische sector in cijfers 07 De grafische nijverheid groepeert alle bedrijven die één of meerdere activiteiten uitvoeren van beeld- en tekstcreatie, drukken op om het even welk materiaal, afwerking van het drukwerk en alle reproductieen dupliceringsactiviteiten van audiovisuele communicatie. De NACE-BEL-nomenclatuur deelt de grafische nijverheid in onder volgende codes: 22.2 Drukkerijen en aanverwante activiteiten 22.21 Krantendrukkerijen 22.22 Andere drukkerijen 22.23 Boekbinden en afwerking 22.24 Opmaak en fotogravure 22.25 Overige activiteiten verwant aan de drukkerijen De grafische sector analyseert de grafische nijverheid volgens 6 indicatoren: 1. het aantal ondernemingen blz. 3 2. de gecreëerde tewerkstelling blz. 5 3. de verhouding tewerkstelling/werkgevers blz. 7 4. de omzet blz. 8 5. de handelsbalans blz. 10 6. de investeringen blz. 14 De bronnen voor dit verslag zijn: De grafische sector in cijfers 07 2 Onder de overige activiteiten verwant aan de drukkerijen worden de ondernemingen opgenomen met als activiteit het vervaardigen en manipuleren van tekeningen, lay-outs,...; de bewerking van digitale gegevens en de overige grafische activiteiten. FEBELGRA, de federatie van de Belgische grafische nijverheid, groepeert de bedrijven die ressorteren onder de codes 22.22, 22.23, 22.24 en 22.25. De krantendrukkerijen maken geen deel uit van de FEBELGRA-leden, maar van de Belgische Vereniging van Dagbladuitgevers (BVDU). Indien de beschikbare statistieken het toelaten, wordt de grafische nijverheid geanalyseerd exclusief de krantendrukkerijen. - RSZ - NBB - FOD Economie - Mediaxim COLOFON Verantwoordelijke uitgever: Jan De Brabanter Auteur: Valérie Vercammen Layout: Philippe Lerot Egalement disponible en français 08 Febelgra vzw
1. Aantal ondernemingen in de grafische nijverheid Het aantal ondernemingen is gelijk aan het aantal werkgevers, vermeerderd met het aantal zelfstandigen. De statistieken van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (R.S.Z.) zijn opgemaakt voor alle werkgevers, dus exclusief zelfstandigen (zie tabel 1). Tabel 1: Aantal werkgevers in de grafische nijverheid (excl. krantendrukkerijen) in België in de periode 03-07 (RSZ). 1800 Afwerking 1600 64 63 61 61 65 Drukken 1400 1.080 1.031 973 949 933 Prepress/overige 513 512 486 469 471 10 Totaal 1.657 1.606 1.5 1.479 België 1.469 1000 Brussel Waals Gewest 800 Vlaams Gewest Aantal werkgevers 600 03 04 05 06 07 Aantal faillissementen 07 Afwerking 400 1 Drukken 0 23 Prepress/overige 16 0 Totaal 03 04 05 06 07 40 03 04 05 06 07 België 1.657 1.606 1.5 1.479 1.470 Brussel 285 271 243 230 216 Waals Gewest 374 356 350 342 357 Vlaams Gewest 998 979 927 907 897 Jaarlijkse evolutie in % -0,5-3,18-5,66-2,77-0,61 Opmerking Tabel 1 herneemt enkel de werkgevers, niet de zelfstandigen. De werkgelegenheidcijfers voor 07 dateren van het 1ste kwartaal 07 (beschikbaar NIS). Het totaal van de ondernemingen (werkgevers en zelfstandigen) in de grafische industrie bedroeg 4.264 eenheden eind 07 (Bron : neergelegde jaarrekeningen NBB) De procentuele verdeling van het aantal werkgevers per gewest is als volgt :. Vlaams gewest : 61,02%. Waals gewest : 24.29%. Brussels gewest : 14.69% Het aantal werkgevers is in het laatste jaar veel lichter gedaald dan in de vorige 5 jaar: -0.61%. Over de laatste 5 jaar stelt men wel een daling vast van -12.72%. Deze negatieve tendens valt te verklaren door diverse redenen:. het aantal faillissementen in de sector. het aantal fusies. problemen eigen aan de opvolging van KMO s die soms leiden tot de stopzetting van de activiteit Deel 1 - Het aantal ondernemingen in de grafische nijverheid 3
Deel 1 - Het aantal ondernemingen in de grafische nijverheid 4 Een verder onderscheid van het aantal werkgevers is mogelijk volgens de hoofdactiviteiten. De statistieken 03 04 maken 05het 06 mogelijk 07 om een onderscheid België te maken tussen 1.657 drukken, 1.606 afwerking 1.5 1.479 en 1.470 prepress en overige activiteiten. Tabel 2: Verdeling aantal werkgevers in de grafische nijverheid Vlaams Gewest 998 979 927 907 897 (excl. krantendrukkers) in België in de laatste 5 jaar Jaarlijkse evolutie in % -0,5-3,18-5,66-2,77-0,61 volgens de hoofdactiviteit (RSZ). Aantal ondernemingen Brussel 285 271 243 230 216 Waals Gewest 374 356 350 342 357 03 04 05 06 07 Afwerking 64 63 61 61 65 Drukken 1.080 1.031 973 949 933 Prepress/overige 513 512 486 469 471 Totaal 1.657 1.606 1.5 1.479 1.469 10 1000 Aantal faillissementen 07 Afwerking 1 800 Drukken 23 Prepress/overige 16 600 Totaal 40 400 Afwerking Drukken Prepress/overige 0 Aantal faillissementen Vlaanderen 0 24 Brussel 03 04 05 06 7 07 Wallonië 9 Volgens de Totaal hoofdactiviteit kunnen de 40 werkgevers als volgt procentueel worden onderverdeeld:. Drukken : 63.51%. Prepress/overige : 32.06%. Afwerking : 4.43% Er dient opgemerkt te worden dat veel bedrijven de volledige dienstverlening van prepress-, druk- en afwerkingactiviteiten uitvoeren. Dit Afwerking 1 Drukken 23 noemt men zogenaamde geïntegreerde bedrijven. In 07 gingen Totaal er 40 grafische bedrijven failliet. 40 Tabel 3: Aantal faillissementen per gewest (FOD Economie). Vooral het Vlaamse Gewest werd in 07 zwaar getroffen. Tabel 4: Aantal faillissementen per hoofdactiviteit (FOD Economie). Aantal faillissementen 07 Prepress/overige 16 03 04 05 06 07 België 1.657 1.606 1.5 1.479 1.470 Brussel 285 271 243 230 216 Waals Gewest 374 356 350 342 357 Vlaams Gewest Aantal faillissementen 998 979 927 907 897 Jaarlijkse Vlaanderen evolutie in % -0,5 24-3,18-5,66-2,77-0,61 Brussel 7 Wallonië 03 04 905 06 07 Afwerking Totaal 64 6340 61 61 65 Drukken 1.080 1.031 973 949 933 Prepress/overige 513 512 486 469 471 Totaal 1.657 1.606 1.5 1.479 1.469 Aantal faillissementen 07 Afwerking 1 Drukken 23 Prepress/overige 16 Totaal 40 Volgens de hoofdactiviteit kunnen de faillissementen als volgt procentueel worden Aantal faillissementen onderverdeeld: Vlaanderen 24. Drukken : 57.50% Brussel 7 Wallonië 9. Prepress/overige : 40.00% Totaal 40. Afwerking : 2.50% In 07 werden vooral drukkers en bedrijven uit het Vlaamse Gewest zwaar getroffen.
2. De tewerkstelling in de grafische nijverheid De tewerkstelling, gecreëerd bij de werkgevers in de grafische nijverheid (d.w.z. excl. de zelfstandigen), wordt weergegeven in de RSZ-statistieken (zie tabel 5). Tabel 5: Tewerkstelling in de grafische nijverheid (excl. krantendrukkers) in België in de periode 03-07 (RSZ). Aantal werknemers 000 Afwerking 18000 761 771 771 741 750 Drukken 16000 Prepress/ 14.069 13.749 12.784 12.691 12.4 Overige 14000 2.556 2.570 2.574 2.565 2.584 België 100 (totaal) 17.386 17.090 16.129 15.997 15.754 Brussel Waals Gewest 10000 Vlaams Gewest Leeftijd 8000 Aantal werknemers 15-17 6000 14 18-19 66 4000-21 261 22-24 00 851 25-26 0 833 27-29 03 04 1.385 03 04 05 06 07 Brussel 2.691 2.547 2.485 2.229 2.111 Waals Gewest 3.008 3.093 2.983 2.912 2.966 Vlaams Gewest 11.687 11.450 11.102 10.786 10.677 België 17.386 17.090 16.570 15.997 15.754 Jaarlijkse evolutie in % -8,30-1,73-3,14-3,58-1,54 30-34 2.627 03 04 05 06 07 Leeftijd Aantal werknemers België 35-39 3.085 40-44 3.153 45-49 2.392 50-54 1.829 55-59 1.159 05 60-64 06 07 266 65 en + 58 Opmerking De werkgelegenheidcijfers voor 07 dateren van het 1ste kwartaal van 07 (Bron NIS : laatste beschikbare cijfers) De daling van de werkgelegenheid kan als volgt worden verdeeld per gewest:. Vlaamse gewest : - 1.02%. Brusselse gewest : - 8.91% (!) In Wallonië is de werkgelegenheid in 07 gestegen:. Waalse gewest : + 1.85% (!) De Belgische grafische nijverheid, excl. de krantendrukkers biedt 15.754 arbeidsplaatsen aan. De tewerkstelling kan als volgt worden verdeeld over de 3 gewesten:. Vlaams gewest : 67.78%. Waals gewest : 18.83%. Brussels gewest : 13.39% Er zijn 10.083 arbeiders (64 %) en 5.671 bedienden (36%) Het aantal bedienden blijft stijgen in onze sector. Dit is grotendeels te verklaren door de evolutie van bepaalde grafische functies. Over de periode 03-07 daalde de werkgelegenheid met -10.36% Tegelijkertijd wordt de sector geconfronteerd met een groot aantal openstaande vacatures in de zogenaamde knelpuntberoepen : Deel 2 - De gecreërde tewerkstelling in de grafische nijverheid 5
drukkers en afwerkers en orderbegeleiders. Er bestaat dus op dit vlak een paradox. 03 04 05 06 07 Brussel 2.691 2.547 2.485 2.229 2.111 De tewerkstelling Waals Gewest kan opnieuw onderverdeeld 3.008 3.093 2.983 worden 2.912 volgens 2.966 de hoofdactiviteit van de onderneming (zie tabel 6). Vlaams Gewest 11.687 11.450 11.102 10.786 10.677 België 17.386 17.090 16.570 15.997 15.754 Tabel 6: Verdeling van de tewerkstelling in de grafische Jaarlijkse evolutie in % -8,30-1,73-3,14-3,58-1,54 nijverheid (excl. krantendrukkerijen) in België in de periode 03-07 over de hoofdactiviteit (RSZ). 03 04 05 06 07 Afwerking 761 771 771 741 750 Drukken 14.069 13.749 12.784 12.691 12.4 Prepress/ Overige 2.556 2.570 2.574 2.565 2.584 België (totaal) 17.386 17.090 16.129 15.997 15.754 Prepress/ Overige 2.556 2.570 2.574 2.565 2.584 België (totaal) 17.386 17.090 16.129 15.997 15.754 Tabel 7 : leeftijdspiramide in de grafische sector (RSZ). (Inclusief 22.21). Leeftijd Aantal werknemers 15-17 14 18-19 66-21 261 22-24 851 25-26 833 27-29 1.385 30-34 2.627 60-64 50-54 Leeftijd Aantal werknemers 35-39 3.085 40-44 3.153 45-49 2.392 50-54 1.829 55-59 1.159 60-64 266 65 en + 58 Deel 2 - De gecreërde tewerkstelling in de grafische nijverheid 6 Aantal werknemers 000 Leeftijd 18000 Aantal werknemers 15-17 16000 14 18-19 66 14000-21 261 100 22-24 851 10000 25-26 833 27-29 8000 1.385 30-34 6000 2.627 4000 00 Leeftijd Aantal werknemers 35-39 3.085 40-44 3.153 45-49 2.392Afwerking 50-54 1.829Drukken 55-59 1.159Prepress/overige 60-64 266België (totaal) 65 en + 58 0 03 04 05 06 07 De tewerkstelling kan als volgt worden verdeeld volgens de hoofdactiviteit:. Drukken : 78.84%. Prepress/overige : 16.40%. Afwerking : 4.76% 40-44 30-34 25-26 -21 15-17 0 500 1000 1500 00 2500 3000 3500 Aantal werknemers De grafische sector is een sector met een relatief oude leeftijdspiramide.. 51 % van de werknemers is ouder dan 40, 31% is ouder dan 45 en 17% is zelfs ouder dan 50.. Globaal gesproken kan men dus stellen dat de helft van de werknemers ouder is dan 40, één op drie ouder dan 45 en bijna 1 op 5 ouder dan 50.
3. De verhouding tewerkstelling / werkgevers De RSZ-statistieken gebruiken een code die het aantal tewerkgestelde personen weergeeft. We kunnen dus de werkgevers verdelen over de verschillende klassen van tewerkstelling (zie tabel 8). Tabel 8: Het verband tewerkstelling / werkgevers voor de grafische nijverheid in België (excl. krantendrukkers) in 07. Werknemers RSZ-code Antal WG Aantal WN WG% WN% van 1 tot 4 1 858 1.622 58,41 10,30 van 5 tot 9 2 268 1.749 18,24 11,10 van 10 tot 19 3 165 2.197 11,23 13,95 van tot 29 4 117 3.699 7,96 23,48 van 50 tot 99 5 36 2.553 2,45 16,21 van 100 tot 199 6 2.605 1,36 16,54 van 0 tot 499 7 5 1.329 0,34 8,44 totaal 1.469 15.754 100 100 7 6 5 4 3 2 1 Opmerking De werkgelegenheidcijfers voor 07 dateren van het 1ste kwartaal van 07. 0 500 1000 1500 00 2500 3000 3500 4000 Aantal werknemers per RSZ-code 7 6 5 4 3 2 1 0 100 0 300 400 500 600 700 800 900 Aantal werkgevers per RSZ-code De grafische ondernemingen zijn voornamelijk KMO s: 95.85% van de ondernemingen heeft minder dan 50 werknemers. Het gaat bovendien om kleine ondernemingen: 76.65% van alle ondernemingen stelt minder dan 10 mensen te werk. De 4.15% grote ondernemingen stellen 41.19% van de werknemers uit de grafische sector te werk. Deel 3 - De verhouding tekerkstelling/werkgevers 7
4. Omzetcijfer in de grafische sector De statistieken over de evolutie van het omzetcijfer verspreid door het N.I.S op basis van de verwerking van de BTW-aangiften, worden opgesteld op basis van de Nacebelcodes. Deze gegevensinzameling stelt ons in de mogelijkheid over gedetailleerde gegevens te beschikken over de verschillende industriële activiteiten binnen de grafische sector. Tabel 9: Het omzetcijfer van de grafische nijverheid in België in de periode 03-07 (BTW-aangiften, N.I.S.) in miljoen EUR. 22.21 22.22 22.23 22.24 22.25 22.22-22.25 Totaal 22.2 03 429 2.676 58 271 238 3.243 3.672 04 457 2.662 64 272 5 3.3 3.660 05 522 2.676 59 262 217 3.214 3.736 06 547 2.748 48 286 225 3.307 3.854 07 483 2.786 57 312 246 3.401 3.884 In lopende prijzen realiseerde de grafische sector in 07 een omzetstijging van +2.84% t.o.v. het uitstekende jaar 06. Indien we de omzet van 07 vergelijken met die van 05 stellen we een stijging vast van 5.82% over 2 jaar. Indien men echter rekening houdt met de inflatie van 1.80% in 07, realiseerde de sector slechts een lichte stijging van het omzetcijfer van +1.04% (gezuiverd van inflatie) De sector genoot dus blijkbaar slechts met mate mee van de goede economische conditie van de Belgische economie die een groei van 2.6% kende in 07. De reclame-uitgaven stegen nochtans aanzienlijk van 2.86 miljard euro in 06 tot 3.09 miljard euro in 07 (+7.96%). Deze aanzienlijke stijging is des te meer opmerkelijk omdat ze plaatsvond na de enorme stijging van 16.43% in 06. 22.21 22.22 22.23 22.24 22.25 22.22-22.25 Totaal 22.2 03 429 2.676 58 271 238 3.243 3.672 04 457 2.662 64 272 5 3.3 3.660 05 522 2.676 59 262 217 3.214 3.736 06 547 2.748 48 286 225 3.307 3.854 07 483 2.786 57 312 246 3.401 3.884 Tabel 10: De reclame-uitgaven van 07 per sub-media (in miljoen ). Deel 4 - De omzet 8 Omzet per NACEBEL-code in miljoen euro Sub-Media Totaal investering 4000 Affichage Bioscoop 3500 Dagbladen 3000 238,78 25,99 22.21 747,48 22.22 Magazines 300,73 2500 22.23 Lokale Televisie en Themazender 105,78 22.24 Nationale 00 Televisie Radio 1500 1.055,56 22.25 375,51 22.22-22.25 Internet 84,92 Totaal 22.2 1000 Regionale weekbladen 153,92 500 Totale reclame-uitgaven 07 0 3.088,67 03 04 05 06 07 Mediumtype 06 07 evolutie (%) Televisie 1.071,17 1.161,34 8,42 Dagbladen 701,45 747,48 6,56 Radio 326,98 375,51 14,84 Omzet in miljoen euro Sub-Media Totaal investering Affichage 238,78 Bioscoop 25,99 Dagbladen 747,48 Magazines 300,73 Lokale Televisie en Themazender 105,78 Nationale Televisie 1.055,56 Radio 375,51 Internet 84,92 Regionale weekbladen 153,92 Totale reclame-uitgaven 07 3.088,67 Mediumtype 06 07 evolutie (%) Televisie 1.071,17 1.161,34 8,42 Dagbladen 701,45 747,48 6,56
Reclame-uitgaven per medium 07 Affichage Bioscoop 22.21 22.22 22.23 22.24 22.25 22.22-22.25 Totaal 22.2 03 429 2.676 58 271 238 3.243 Dagbladen 3.672 04 457 2.662 64 272 5 3.3 3.660 05 522 3% 5% 2.676 8% 59 12% 1% 262 217 3.214 Magazines 3.736 06 547 2.748 48 286 225 3.307 3.854 07 483 2.786 57 312 24% 246 3.401 3.884 Lokale Televisie en Themazender 34% 3% 10% Nationale Televisie Sub-Media Totaal investering Affichage Radio 238,78 Bioscoop 25,99 Dagbladen 747,48 Magazines Internet 300,73 Lokale Televisie en Themazender 105,78 Nationale Televisie Regionale 1.055,56 weekbladen Radio 375,51 Internet 84,92 Regionale weekbladen 153,92 Tabel 11 : Vergelijking Totale reclame-uitgaven reclame-uitgaven 07 06-07 3.088,67 (miljoen ). Mediumtype 06 07 evolutie (%) Televisie 1.071,17 1.161,34 8,42 Dagbladen 701,45 747,48 6,56 Radio 326,98 375,51 14,84 Magazines 284,11 300,73 5,85 Affichage 226,25 238,78 5,54 Internet 46,52 84,92 82,55 Regionale weekbladen 174,88 153,92-11,99 Bioscoop 29,68 25,99-12,43 Totale uitgaven voor reclame 2.861,04 3.088,67 7,96 1400 07 MIO marktaandeel (%) 10 22.22.11.00 waardepapieren 6,96 0,30 22.22.12.30 handelscatalogi 127,13 5,53 1000 22.22.12.50 ander reclamedrukwerk 834,47 36,28 800 22.22.13.00 ander drukwerk 346,36 15,06 06 22.22..13 registers, comptabiliteit 1,78 0,08 600 22.22..50 mappen 12,17 0,53 07 400 22.22..75 kettingformulieren 60,54 2,63 22.22..79 andere formulieren 14,7 0,64 0 22.22..90 onderleggers 14,91 0,65 22.22.31.00 0 boeken, brochures... 248,27 10,80 22.22.32. kranten en tijdschriften < 4x/week 275,86 11,99 Televisie Radio Affichage Regionale 22.22.32.30 cartografische werken weekbladen 1,52 0,07 22.22.32.50 kalenders 5,16 0,22 Dagbladen Magazines Internet Bioscoop 22.22.32.90 drukwerk op etiketten, zakken, glas... 86,93 3,78 22.23.10 afwerking 83,08 3,61 22.24 prepress 125,55 5,46 22.25 overige grafische diensten 54,41 2,37 05 522 2.676 59 262 217 3.214 3.736 06 547 2.748 48 286 225 3.307 3.854 07 483 2.786 57 312 246 3.401 3.884 Als we echter de analyse verder beperken tot de media die een impact hebben op onze grafische sector (magazines, affichage en Sub-Media Totaal investering weekbladen), Affichage merken we dat de uitgaven voor die 238,78 submedia slechts licht zijn gestegen: Bioscoop +1.%. 25,99 Dagbladen 747,48 Magazines 300,73 Lokale Televisie en Themazender 105,78 De PRODCOM-statistieken laten ons toe om het omzetcijfer te verdelen over de Radio verschillende soorten van drukwerken. 375,51 De PRODCOM- Nationale Televisie 1.055,56 Internet 84,92 statistieken worden enkel opgemaakt door bedrijven van meer Regionale weekbladen 153,92 dan 10 werknemers Totale reclame-uitgaven of met een 07 jaarlijks omzetcijfer 3.088,67 van meer dan 2.478.935,25 EUR. Op basis van de PRODCOM-marktaandelen maken we een Mediumtype extrapolatie op het totale 06 omzetcijfer 07 evolutie (zie(%) tabel 9). Televisie 1.071,17 1.161,34 8,42 Dagbladen 701,45 747,48 6,56 Radio 326,98 375,51 14,84 Magazines 284,11 300,73 5,85 Tabel 12 : Het Affichage omzetcijfer van de Belgische 226,25 238,78 grafische 5,54 Internet 46,52 84,92 82,55 nijverheid in 07, verdeeld over de Regionale weekbladen 174,88 153,92-11,99 marktsegmenten Bioscoop (extrapolatie 29,68 PRODCOMstatistieken). Totale uitgaven voor reclame 2.861,04 3.088,67 25,99-12,43 7,96 07 MIO marktaandeel (%) 22.22.11.00 waardepapieren 6,96 0,30 22.22.12.30 handelscatalogi 127,13 5,53 22.22.12.50 ander reclamedrukwerk 834,47 36,28 22.22.13.00 ander drukwerk 346,36 15,06 22.22..13 registers, comptabiliteit 1,78 0,08 22.22..50 mappen 12,17 0,53 22.22..75 kettingformulieren 60,54 2,63 22.22..79 andere formulieren 14,7 0,64 22.22..90 onderleggers 14,91 0,65 22.22.31.00 boeken, brochures... 248,27 10,80 22.22.32. kranten en tijdschriften < 4x/week 275,86 11,99 22.22.32.30 cartografische werken 1,52 0,07 22.22.32.50 kalenders 5,16 0,22 22.22.32.90 drukwerk op etiketten, zakken, glas... 86,93 3,78 22.23.10 afwerking 83,08 3,61 22.24 prepress 125,55 5,46 22.25 overige grafische diensten 54,41 2,37 Totaal 2.299,8 100,00 Deel 4 - De omzet 9
Omzet PRODCOM 07 waardepapier handelscatalogi 5. De handelsbalans 0% 0% 4% 4% 2% 0% 5% 6% ander reclamedrukwerk ander drukwerk registers, comptabiliteit mappen kettingformulieren Sinds 1993 peilt de INTRASTAT-enquête naar de cijfers i.v.m. de buitenlandse handel. De bedrijven moeten zelf hun cijfers voor export en import meedelen. De gegevens vermeld in tabel 13 moeten dus met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd worden. 12% 11% 1% 1% 3% 0% 1% 15% 36% andere formulieren onderleggers boeken, brochures kranten en tijdschriften < 4x/week cartographische werken calenders drukwerk op etiketten, zakken, glas afwerking prepress overige grafische diensten Tabel 13 : Export en import in monetaire grootheden in de Belgische grafische nijverheid, inclusief krantendrukkers in de periode 03-07 (INTRASTAT-statistieken). Export (MIO ) Evolutie % 03 1.270 4,40 04 1.268-0,16 05 1.264-0,32 06 1.218-3,78 07 1.288 5,75 Deel 5 - De handelsbalans 10 Import (MIO ) Evolutie (%) 03 1.063 8,80 04 1.038-2,41 05 1.095 5,49 06 1.134 3,56 07 1.106-2,53 03 04 05 06 07 Balans (Mio ) Evolutie (%) 7-13,80 230 11,11 169-36,09 84-101,19 182 116,67
1400 10 1000 800 600 400 0 0 Handelsbalans in MIO Export (MIO ) Evolutie % 03 1.270 export 4,40 04 1.268 import -0,16 05 1.264 handelsbalans -0,32 06 1.218-3,78 07 1.288 5,75 Import (MIO ) Evolutie (%) 03 1.063 8,80 04 1.038-2,41 03 04 05 05 06 07 1.095 5,49 06 1.134 3,56 07 1.106-2,53 De Belgische grafische nijverheid realiseert een overschot op de Balans (Mio ) Evolutie (%) handelsbalans: in 07 bedroeg de export 1.288 MIO EUR en de 03 7-13,80 import 1.106 MIO EUR, wat een overschot geeft van 182 MIO EUR. 04 05 230 11,11 169-36,09 Het overschot op de handelsbalans 06evolueerde spectaculair 84-101,19 in de goede richting in 07: +116.67%. 07 182 116,67 Sinds 04 werd het overschot steeds kleiner, maar in 07 keerde de situatie. In 07 werd 37.87% van de omzet gerealiseerd door export. De grafische industrie wordt dus elk jaar meer exportgericht. De INTRASTAT-statistieken geven tevens de export- en importcijfers weer in fysische grootheden (zie tabel 14). Produkttype Export (MIO ) Export (T) Boeken 343,37 75.086 Reclamedrukwerk 278,42 151.000 Kranten en periodieken 5,10 198.748 Handelscatalogi 169,71 141.094 Etiketten 80,92 10.811 Tabel 14 : Export en import in fysische grootheden in de Belgische grafische nijverheid, inclusief krantendrukkers in de periode 03-07 (INTRASTAT-statistieken). Export (T) Evolutie % 03 410.039 9,30 04 427.779 4,33 05 409.964-4,35 06 498.993 21,72 07 621.014 24,45 Import (T) Evolutie % 03 242.838 19,90 04 245.911 1,27 05 249.105 1,30 06 254.372 2,11 07 244.855-3,89 Balans (T) Evolutie % 03 167.1-3, 04 181.868 8,77 05 160.859-13,06 06 244.621 52,07 07 376.159 53,77 700000 600000 500000 400000 300000 0000 100000 0 03 Handelsbalans in ton 04 05 06 07 export import balans Deel 5 - De handelsbalans 11
Deel 5 - De handelsbalans 12 Balans (Mio ) Evolutie (%) 03 7-13,80 04 230 11,11 03 167.1-3, Conclusie Conclusie 05 169-36,09 04 181.868 8,77 06 84-101,19 05 De export is in monetaire grootheden ( ) met 5.75% gestegen. In De 5 meest 160.859 geëxporteerde -13,06 producten zijn: 07 182 116,67 06 fysieke grootheden (ton) is de export echter veel meer gestegen met - boeken 244.621 : 52,07 26.67% 07 24.45%. Dit betekent dat de grafische sector 24.45% ton meer heeft - reclame 376.159 : 53,77 21.62% uitgevoerd dan vorig jaar, terwijl de waarde van de export maar - kranten en periodieken : 15.93% met 5.75% is toegenomen. Dit bewijst de verdere daling van de buitenlandse verkoopprijzen van de Belgische grafische ondernemingen. - handelscatalogi : 13.18% - etiketten : 6.28% De import in monetaire grootheden daalde met -2.53%. De import in ton daalde met een bijna gelijke tred van -3.89%. Dit wijst erop dat de prijs die de Belgische grafische ondernemers betalen voor de geïmporteerde goederen vrij constant bleef. Tabel 15: De samenstelling van de export. Produkttype Export (MIO ) Export (T) Boeken 343,37 75.086 Reclamedrukwerk 278,42 151.000 Kranten en periodieken 5,10 198.748 Handelscatalogi 169,71 141.094 Etiketten 80,92 10.811 Overige drukwerk 58,23 15.248 Prentenboeken 52,34 10.210 Prenten, gravures 18,64 1.944 Mappen 15,74 4.675 Prentenkaarten 13,78 1.900 Agenda s 13,28 2.065 Cartografische werken 10,78 567 Schriften 6,77 3.500 Decalcomanieën 5,77 183 Albums 4,95 1.164 Kalenders 4,35 981 Kettingformulieren 2,59 1.287 Boekhoudkundige 1,36 285 Waardepapieren 1,22 258 Muziek 0,24 8,5 Totaal 1.287,56 621.014,5 Balans (T) Evolutie % Tabel 16: De samenstelling van de import. Conclusie Produkttype Import (MIO ) Import (T) Boeken 428,61 72.217 Kranten en periodieken 277,93 66.644 Handelscatalogi 76,49 26.119 Etiketten 74,31 13.676 Overige 58,03 6.905 Reclamedrukwerk 54,9 23.374 Mappen 27,97 10.478 Prentenkaarten 22,51 6.835 Prentenboeken 19,66 6.230 Prenten, gravures 14,17 1.378 Cartografie 9,42 532 Agenda's 8,33 2.038 Decalcomanieën 6,82 658 Albums 5,75 1.706 Kalenders 4,99 1.139 Schriften 4,76 2.148 Boekhoudkundige 3,97 795 Waardepapieren 3,84 235 Kettingformulieren 2,82 1.711 Muziek 1,04 3,61 Totaal 1.106,32 244.821,61 IMPORT MIO % totale import Frankrijk 430,98 38,96 Nederland 314,15 28,40 Duitsland 86,16 7,79 U.K 80,14 7,24 China 45,79 4,14 Italië 29,71 2,69 Andere 119,39 10,79 De top 5 van de import is als volgt : - boeken : 38.74% - kranten en periodieken : 25.12% - handelscatalogi : 6.73% - etiketten : 6.71% - reclame : 4.96% EXPORT MIO % totale export Frankrijk 545,27 42,35
Frankrijk 430,98 38,96 Nederland 314,15 28,40 Duitsland 86,16 7,79 De handelspartners U.K inzake buitenlandse 80,14 handel: 7,24 China 45,79 4,14 Tabel 17: Naar Italië welke landen exporteren 29,71 de grafische 2,69 bedrijven? Andere 119,39 10,79 EXPORT Produkttype MIO % totale Import export (MIO ) Import (T) Frankrijk Boeken 545,27 42,35 428,61 72.217 Nederland Kranten en periodieken 414,18 32,17 277,93 66.644 Duitsland Handelscatalogi 74,48 5,78 76,49 26.119 U.K Etiketten 60,56 4,70 74,31 13.676 Luxemburg 23,73 1,84 Overige 58,03 6.905 Andere Reclamedrukwerk169,35 13,15 54,9 23.374 Mappen 27,97 10.478 Naar waar exporteren we? Prentenkaarten 22,51 6.835 Prentenboeken 19,66 6.230 Prenten, gravures 13% 14,17 1.378 Cartografie 9,42 532 2% Agenda's 5% 8,33 Frankrijk 2.038 Decalcomanieën 42% 6,82 Nederland 658 Albums 6% 5,75 1.706 Duitsland Kalenders 4,99 1.139 U.K Schriften 4,76 2.148 Boekhoudkundige Luxemburg 3,97 795 Waardepapieren Andere 3,84 235 Kettingformulieren 32% 2,82 1.711 Muziek 1,04 3,61 Totaal 1.106,32 244.821,61 Tabel 18: Uit welke landen importeren we grafische producten? IMPORT MIO % totale import Frankrijk 430,98 38,96 Nederland 314,15 28,40 Duitsland 86,16 7,79 U.K 80,14 7,24 China 45,79 4,14 Italië 29,71 2,69 Andere 119,39 10,79 EXPORT MIO % totale export Conclusie 7% 8% 3% 4% Uit welke landen importeren we? 11% 28% 39% Frankrijk Nederland Duitsland Meer dan 80% van de buitenlandse handel wordt gedaan met Frankrijk, Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Frankrijk en Nederland blijven onze 2 belangrijkste handelspartners. Ruwweg kunnen we stellen dat 40% van onze export en import naar en uit Frankrijk komt en 30% van onze export en import naar en uit Nederland. We hebben een vrij evenwichtige handelsbalans met onze 2 belangrijkste exportpartners. Import uit China blijft vrij beperkt met 4.14%. Dit percentage stijgt wel jaarlijks. We importeerden in 07 meer uit China dan uit Italië. U.K China Italië Andere Deel 5 - De handelsbalans 13
Deel 6 - De investeringen 14 6. Investeringen De statistieken over de evolutie van de investeringen verspreid door het N.I.S op basis van de verwerking van de BTW-aangiften, gebeurt op basis van de Nacebelcodes. Deze gegevensinzameling stelt ons dus in de mogelijkheid om over gedetailleerde gegevens te beschikken over de investeringen in de verschillende subsectoren. Tabel 19 : De investeringen in de Belgische grafische nijverheid in de periode 03-07 (BTW-aangiften, N.I.S.) in miljoen EUR. 22.21 22.22 22.23 22.24 22.25 22.22-22.25 03 25 142 4 14 12 172 04 23 148 10 19 14 191 05 41 198 5 18 14 235 06 9 210 3 22 15 250 07 14 174 8 21 223 300 Investeringen in miljoen per Nacebel-code Jaar Graad 25001 84,8 02 84,3 003 87,1 04 87,4 15005 87,6 06 86,5 100 07 86,1 50 0 03 04 05 06 07 22.21 22.22 22.23 22.24 22.25 22.22-22.25 Na 3 jaren van uitzonderlijke stijgingen merken we voor het eerst een gevoelige daling van de investeringen in de grafische sector. In vergelijking met 06 stellen we voor de NACEBEL-codes 22.22 tot en met 22.25 in 07 een forse daling van -12.11% vast. Meer en meer bedrijven hebben waarschijnlijk de voorbije 3 jaar fors geïnvesteerd in nieuwe technologieën en hebben daarmee ingespeeld op de uitdagingen die de digitale druk aan de sector stelt. Met DRUPA 08 in het vooruitzicht hebben vele bedrijfsleiders mogelijks hun investeringen met enkele maanden uitgesteld in afwachting van de nieuwe technologieën die de exposanten op DRUPA zullen voorstellen. De forse daling van dit jaar valt op te volgen. Ze is nog niet onrustwekkend, omdat ze volgt op 3 jaren die waren gekenmerkt door een ware investerings- boom. Vooral de drukkerijen (22.22) en in mindere mate ook de prepressbedrijven (22.24) registreerden een flinke terugval van respectievelijk -21.39% en -6.97%. Bij de afwerkingbedrijven (22.23) merkt men het omgekeerde fenomeen: in 07 investeerden zij bijna 3 keer meer dan in 06 (+166.67%). Maar zij hadden het jaar ervoor hun investeringen drastisch teruggeschroefd met 28.65%. De ratio investeringen/omzet daalde lichtjes van 7.56 % in 06 tot 6.56% in 07. De financiering van de investeringen gebeurt door het aanwenden van : - eigen middelen : 42% - vreemde middelen : 40% - leasing : 18%
De investeringen kunnen als volgt worden ingedeeld : - vervangingsinvesteringen : 61% - uitbreidingsinvesteringen : 38% - ander investeringen : 1% In 07 maakte de sector geen rationaliseringsinvesteringen. De NBB peilde bij de grafische bedrijven naar welke factoren hun investeringsbeslissing hebben beïnvloed in 07. Waarom hebben ondernemers geïnvesteerd in 07? De antwoorden staan gerangschikt volgens grootte.. verlaging van de productiekosten In januari 07 bereikte de bezettingsgraad van het productieapparaat een historisch hoog niveau van 87.90%. In april daalde de bezetting tot 85.1%. Deze daling zette zich verder tijdens de zomermaanden: 84.1% in juli 07.. nieuwe productietechnieken. ontoereikend productievermogen 85 84,8. beschikbaarheid van eigen middelen 84 84,3. innovatie: zoeken 22.21 naar nieuwe 22.22 producten 22.23 22.24 22.25 22.22-22.25 83 03 25 142 4 14 12 172. kredietkosten 04 23 148 10 19 14 191 82. overheidssubsidies 05 41 of belastingsstimuli 198 5 18 14 235 01 02 03 04 05 06 07 De eerste prognoses 06 van 9de NBB 210 voor 08 3 voorspellen 22 een 15 verdere 250 afname van de 07 investeringsratio s 14 174 voor 08. 8 21 223 Sinds oktober 07 bereikte de bezettingsgraad opnieuw 87.30% en Tabel : De graad van bezetting van het productieapparaat. deze hoge bezetting blijft behouden voor januari 08. Jaar Graad 01 84,8 02 84,3 03 87,1 04 87,4 05 87,6 06 86,5 07 86,1 88 87 86 Bezettingsgraad van het productieapparaat 87,1 87,4 87,6 86,5 86,1 De gemiddelde bezettingsgraad voor 07 schommelt rond de 86.10%. Deel 6 - De investeringen 15
Febelgra is de representatieve beroepsvereniging van de Belgische grafische industrie en vertegenwoordigt alle zelfstandige ondernemingen in de drukkerijsector, de prepress- en de afwerkingbranches. Febelgra telt meer dan 750 aangesloten ondernemingen die samen 65% van de tewerkstelling realiseren in de sector. Belliardstraat bus 16 1040 Brussel Tel. +32 (2) 512 36 38 Fax +32 (2) 513 56 76 E-mail : info@febelgra.be Febelgra behartigt de belangen en is de spreekbuis van de grote, middelgrote en kleine ondernemingen van de sector. Febelgra treedt op als officieel woordvoerder van de sector bij de regionale, federale, Europese en internationale overheden, bij de administratie, de vakbonden, de media, de academische wereld en de nietgouvernementele organisaties. Haar acties betreffen alle materies die belangrijk zijn voor de grafische nijverheid. Deze zijn vooral toegespitst op de economische, sociale, federale, regionale en internationale reglementeringen, fiscale, juridische en milieuvraagstukken en promotieactiviteiten. Als koepelorganisatie telt Febelgra 3 regionale pijlers, Febelgra Vlaanderen, Febelgra Wallonië en Febelgra Brussel die instaan voor de rechtstreekse contacten en dienstverlening aan de aangesloten bedrijven.