Notitie Integraal veiligheidsbeleid Gemeente Eemsmond 2005 Uithuizen, september 2005 1
Notitie Integraal Veiligheidsbeleid gemeente Eemsmond 2005 Inhoud: Samenvatting blz. 4 Kader blz. 4 Hoofdstuk 1 Inleiding blz. 4 - Regie en verantwoordelijkheden blz. 6 - Doelstellingen blz. 6 - Huidige overlegsituaties blz. 7 Hoofdstuk 2 Veiligheid (geweld op straat,verkeersveiligheid, woninginbraken) blz. 8 - Geweld op straat/vernielingen blz. 8 - Bedreiging /mishandeling blz. 8 - Huiselijk geweld blz. 9 - Inbraken in woningen en auto s blz. 9 - verkeersveiligheid blz. 9 - bestrijden van vandalisme en overlast blz.10 Hoofdstuk 3 Leefbaarheid (milieu) blz.10 - Handhaving milieu (regionale handhaving) blz.10 - (zwerf) Afval blz.11 - Brandstapels blz.11 - Handhaving Wet Ruimtelijke Ordening blz.11 - Naleving bijzondere wetten (jachtwet en wet wapens en munitie, Drank-enHorecawet, Algemene Plaatselijke Verordening blz.11 - Wet op de Kansspelen Hoofdstuk 4 Maatschappelijke integriteit blz.11 - Jeugdbeleid en zorg blz.11 - Gehandicapten blz.12 Hoofdstuk 5 Gemeentespecifieke aspecten blz.13 - Veiligheidsmonitor /veiligheidsscan blz.13 - Brandveiligheid blz.13 - Rampenbestrijding blz.14 - Prostitutiebeleid blz.14 2
- Coffeeshopbeleid blz.14 - Vooroverleg/evaluatie evenementen blz.15 Hoofdstuk 6 Uitvoering integraal veiligheidsbeleid blz.15 3
SAMENVATTING In deze notitie Integraal Veiligheidsbeleid gemeente Eemsmond 2005 staan de hoofdlijnen van het door het gemeentebestuur te voeren integraal veiligheidsbeleid (IVB). De aanpak van onveiligheid heeft in de afgelopen jaren een sterke ontwikkeling doorgemaakt. Vroeger lag de nadruk op de bestrijding van onveiligheid. De ontwikkeling en de toename van onveiligheid vraagt nu echter om een andere aanpak: preventie. De nadruk ligt nu, naast de bestrijding van onveiligheid, bij het voorkomen van onveiligheid. Een andere aanpak vraagt ook om een andere manier van werken. Bij de bestrijding van onveiligheid waren het vooral politie, brandweer en justitie die het initiatief hadden. Het voorkomen van onveiligheid vraagt echter om een sectoroverstijgende aanpak. Overheden, maatschappelijke organisaties, het bedrijfsleven, scholen en burgers moeten samenwerken in het creëren van een veilige leefomgeving. Het zwaartepunt voor het veiligheidsbeleid ligt bij het gemeentebestuur, dat dan ook bij uitstek is aangewezen om veiligheidsbeleid concreet gestalte te geven. In de notitie wordt per hoofdthema aangegeven welke speerpunten er zijn en welke activiteiten daaromtrent door de gemeente zouden moeten worden uitgevoerd. De uitvoering van deze speerpunten worden gemonitort door een in te stellen stuurgroep. Ook gewenste deelprojecten zullen worden opgestart door deze stuurgroep middels het instellen van werkgroepen. In deze stuurgroep hebben zitting de burgemeester, de wethouder Welzijn, de chef van de basiseenheid Uithuizen en de ambtenaar Openbare Orde en Veiligheid. De stuurgroep zal enkele keren per jaar bijeenkomen. Vooralsnog is gekozen voor een kerngroep van belanghebbenden. Daar waar nodig wordt de stuurgroep uitgebreid. Doelstelling: Het niveau van subjectieve en objectieve veiligheid van de inwoners op een aanvaardbaar peil brengen en continueren door het voeren van samenhangend veiligheidsbeleid. Kader Afstemming tussen bestuurlijk en justitieel beleid vindt in beginsel plaats binnen het driehoeksoverleg van de basiseenheid Uithuizen. De basiseenheid Uithuizen omvat de gemeenten Eemsmond, Loppersum, Bedum en Ten Boer. Op het gebied van openbare orde en criminaliteit vormt het jaarwerkplan van de basiseenheid Uithuizen het kader voor het door de gemeente te ontwikkelen veiligheidsbeleid. In de voorliggende notitie Integraal Veiligheidsbeleid wordt aangegeven wat voor de gemeente de belangrijkste zaken zijn op het terrein van veiligheid en binnen welk kader de (nog te nemen) maatregelen moeten worden geplaatst. Het is een eerste aanzet om te komen tot een geïntegreerd veiligheidsbeleid voor de hele gemeente Hoofdstuk 1 INLEIDING Voor u ligt het de notitie Integraal Veiligheidsbeleid gemeente Eemsmond 2005. Bij het opstellen van deze notitie hebben wij tevens het werkplan van de Basiseenheid Uithuizen 2005 betrokken. Ook zijn de uitkomsten van de veiligheidsscan gemeente Eemsmond 2002 meegenomen. Het vraagstuk van de onveiligheid in de samenleving en de beleving van onveiligheid door de burgers 4
staat al geruime tijd in de maatschappelijke aandacht. Een opvallende tendens is dat burgers steeds minder bereid zijn risico s te accepteren. Veiligheid wordt steeds meer gezien als een oplosbaar probleem, waarbij de burgers hoge eisen stellen aan de overheid, waarbij een belangrijke regierol ligt bij het gemeentebestuur. Op het gebied van de veiligheidszorg spelen veel organisaties, instellingen en personen een belangrijke rol. Taakverdeling moet ertoe leiden dat meer gepresteerd wordt. Op het gebied van de veiligheid is samenwerking cruciaal. Uit literatuuronderzoek is gebleken dat de kleinere gemeenten vaak moeite hebben om een sterk integraal veiligheidsbeleid van de grond te trekken. Deze gemeentelijke notitie staat niet op zich, maar is een onderdeel van de veiligheidsketen. Als niet op alle onderdelen wordt geïnvesteerd kan een veiligheidsbeleid geen effect sorteren. Integraal veiligheidsbeleid is geen containerbegrip waarin alles met alles samenhangt en tegelijk op precies dezelfde wijze moet worden opgepakt. Het staat veel meer voor een vernieuwde manier van omgaan met politieke, bestuurlijke en ambtelijke verantwoordelijkheden, gericht op de bevordering, totstandkoming en handhaving van de veiligheid. Daaraan leveren alle betrokken sectoren bijdragen die tot een optimale aanpak van het probleem, dan wel tot voorkoming van problemen leiden. Een veilig Eemsmond is een samenspel van veel partners, zowel intern als extern. Een ieder die hierbij ook maar enig belang heeft zal erbij betrokken moeten worden. Integraal veiligheidsbeleid betekent ook een concrete probleemgerichte aanpak onder regie van het openbaar bestuur, met aandacht voor alle schakels van de veiligheidsketen: van het bestrijden van onveiligheid naar het voorkomen en beter beheersen. Integraal veiligheidsbeleid wordt ook wel voorgesteld als het smeden van een veiligheidsketen met als schakels: Pro-actie: Preventie: Preparatie: Repressie: Nazorg: het structureel voorkomen van onveiligheid; het voorkomen van directe oorzaken van onveiligheid en het beperken van de gevolgen van feitelijke inbreuken; voorbereiding op de bestrijding van mogelijke aantastingen van de veiligheid; de daadwerkelijke bestrijding van onveiligheid en de verlening van hulp in acute noodsituaties; alles wat nodig is om zo snel mogelijk terug te keren naar de normale verhoudingen Het gaat hierbij om een optimale combinatie van maatregelen, met repressie als geloofwaardig sluitstuk. De integrale aanpak speelt een rol bij elke fase in de ontwikkeling van het beleid en vereist een goede samenwerking tussen de betrokken sectoren. Dit betekent niet dat verantwoordelijkheden door elkaar worden gehaald, of dat de samenwerkende partners elkaars de competentie betwisten. Iedere organisatie staat voor zijn eigen taken. Vanuit het gezichtspunt van de burger is veiligheid een totaalproduct, zoals veiligheid op straat, de veiligheid in het verkeer, de bescherming tegen rampen. De gemeente moet dat totaalproduct kunnen aanbieden. Het lokaal bestuur moet samenhangend veiligheidsbeleid ontwikkelen, waarbij de inspanningen van de verschillende sectoren gezamenlijk de veiligheid waarborgen. Veiligheid wordt in deze notitie opgevat als het aanwezig zijn van een zekere mate van ordening en rust in het publieke domein en van bescherming van leven, gezondheid en goederen tegen acute of dreigende aantastingen en het aanwezig zijn van basisvrijheden, zoals bewegingsvrijheid. Onveiligheid is te omschrijven als alles wat hierop inbreuk maakt. Die inbreuken op de veiligheid kunnen feitelijke aantastingen van de veiligheidssituatie zijn, maar kunnen ook veiligheidsrisico s en gevoelens van onveiligheid betreffen. 5
REGIE EN VERANTWOORDELIJKHEDEN Het gemeentelijk niveau wordt bij uitstek gezien als het niveau waarop veiligheidsbeleid concreet gestalte moet krijgen. Dit geldt niet alleen omdat het hier gaat om een kerntaak van de gemeente, maar vooral omdat veiligheidsproblemen zich allereerst in gemeenten manifesteren. Bovendien staan gemeenten het dichtst bij de burgers en hebben zij het beste zicht op de door de burgers ervaren onveiligheid. Het openbaar bestuur is verantwoordelijk voor de veiligheid op lokaal niveau. Het tot stand brengen van samenhang tussen de bijdragen die vanuit diverse gemeentelijke diensten en organisaties aan veiligheid moet worden geleverd, vraagt een sterke bestuurlijke regie en een goede interne communicatie en coördinatie. Het zwaartepunt en daarmee de regie voor het veiligheidsbeleid ligt daarom bij het lokale bestuur. Een regisseur is echter niet iemand die het werk alleen opknapt. Een regisseur moet mensen of organisaties met verschillende invalshoeken en belangen bij elkaar brengen, partners op hun verantwoordelijkheden wijzen en waar nodig zelf initiatieven ontplooien. Regie moet geautoriseerde regie zijn: de partners moeten de autoriteit van de regisseur (h)erkennen. De gemeente heeft deze autoriteit als vertegenwoordiger van het algemeen belang. De gemeente neemt dan ook de regierol op zich om processen op gang te brengen, te coördineren of te versterken. Daar waar het kan wordt de regiefunctie gedelegeerd, in het bijzonder daar waar samenwerkingsverbanden zelfstandig in de uitvoering functioneren. Soms is er sprake van een meer afgeleide verantwoordelijkheid en is de wettelijke regie bij een van de andere partners neergelegd. Daar waar inzet van politie, bestuur en OM noodzakelijk is, dient afstemming plaats te vinden in het driehoeksoverleg. De integraliteit wordt verkregen door een systematische opzet van alle schakels en een consequente relatie daartussen. Een goede werking van de bestuurlijke veiligheidsketen vereist een optimale afstemming van de betrokken gezagsdragers, gemeentelijke diensten, hulpverleningsdiensten en maatschappelijke organisaties die een taak hebben in de voorkoming of bestrijding van aantastingen van de openbare orde en veiligheid. DOELSTELLINGEN Gemeentelijk beleid is gericht op het signaleren van maatschappelijke ontwikkelingen in de gemeente en het daarop zo nodig reageren met maatregelen om die ontwikkelingen te reguleren, te ondersteunen dan wel tegen te gaan. Het is de bedoeling om met beleid bepaalde effecten tot stand te brengen. Veiligheidsbeleid wordt echter veelal op ad hoc basis ontwikkeld en uitgevoerd. Afstemming tussen de betrokken afdelingen en/of externe diensten vindt over het algemeen niet of nauwelijks plaats. Daarmee gaat een deel van het (verwachte) effect van de maatregelen bij voorbaat al verloren. Daarnaast is het zo dat een groot deel van het veiligheidsbeleid zich afspeelt op terreinen die niet direct met veiligheid in verband worden gebracht. In feite is integraal veiligheidsbeleid de som van alle inspanningen, gericht op de lokale veiligheidszorg binnen de gemeentelijke afdelingen. Het ontbreken van integraal veiligheidsbeleid kan ertoe leiden dat er geen heldere afweging gemaakt wordt tussen de noodzakelijk te stellen prioriteiten. Om de juiste prioriteiten te kunnen stellen, moet niet alleen duidelijk zijn wat de huidige situatie is en welke knelpunten zich daarin voordoen, maar ook wat de gemeente als gewenste situatie voor ogen heeft. Er moeten doelen gesteld worden om aan de hand daarvan de koers te kunnen bepalen. De definitieve, concrete doelstellingen van het uiteindelijk op te stellen veiligheidsbeleid kunnen pas worden geformuleerd wanneer er meer inzicht is in bepaalde problematieken in het kader van de integrale veiligheid, de huidige situatie en er een analyse gemaakt kan worden op basis van de dan 6
beschikbare informatie. Een van de instrumenten die daarbij kan worden gebruikt in de MARAP s van de Regiopolitie, gegevens over schade in het publieke domein, en de informatie die vrijkomt uit de te houden veiligheidsscan. Los daarvan kan een meer algemene doelstelling van het gemeentelijk integraal veiligheidsbeleid al wel worden bepaald. Deze kan als volgt worden geformuleerd: het niveau van subjectieve en objectieve veiligheid van de inwoners op een aanvaardbaar peil brengen en continueren door het voeren van samenhangend veiligheidsbeleid. Uitgangspunten daarbij zijn: 1. Een probleemgerichte aanpak van veiligheidsvraagstukken vraagt om een nauwe samenwerking tussen uiteenlopende partners in het veiligheidsveld ; 2. Bij de uitvoering van het integraal veiligheidsbeleid dient zoveel mogelijk aangesloten te worden bij reeds bestaande trajecten en structuren; 3. De schaal waarop problemen worden aangepakt moet zoveel mogelijk overeenkomen met de schaal waarop de problemen zich voordoen; 4. De nieuwe maatregelen moeten zodanig worden opgezet dat de resultaten meetbaar zijn; 5. Binnen twee jaar moeten de eerste resultaten zichtbaar zijn. HUIDIGE OVERLEGSITUATIES In de gemeente Eemsmond zijn een aantal overleggen die te maken hebben met veiligheid. Bij openbare orde en veiligheid:? het driehoeksoverleg (burgemeesters gemeenten Eemsmond, Loppersum, Bedum en Ten Boer, chef van de basiseenheid, officier van Justitie? burgemeester, chef basiseenheid Uithuizen, buurtagent(en) en ambtenaar openbare orde en veiligheid (ambtenaar OOV)? overleg woningbouwcorporaties, wethouder welzijn, maatschappelijk werk, ambtenaar OOV (richt zich vooral op burenconflicten en problemen in wijken en buurten)? overleg met diverse sectoren zoals politie, geneeskundige dienst, gemeente en organisatoren van evenementen? horecaoverleg met als deelnemers gemeente, horecaondernemers Uithuizen, politie, horeca Nederland Bij brandweer? Burgemeester, brandweercommandant, ambtenaar OOV en ambtenaar Rampenbestrijding Bij rampenbestrijding? Ambtenaar rampenbestrijding met collega s van de clusters Noord (gemeenten Delfzijl, Appingedam, Loppersum en Eemsmond)? Periodiek plenair overleg met de ambtenaren rampenbestrijding van de 25 Groninger gemeenten en de afdeling crisismanagement van de Regiobrandweer Groningen Verkeer? Overleg tussen sector Ruimte en de afdeling districtsondersteuning van de Regiopolitie bij concrete knelpunten, verkeersmaatregelen en bij vergunningen voor evenementen? Periodiek overleg met verantwoordelijk wethouder 7
Milieu? Lokaal handhavingoverleg met gemeente, regiopolitie, regioraad en waterschap? Periodiek overleg met afdeling milieu en verantwoordelijk wethouder Handhaven vergunningen? Periodiek overleg tussen verantwoordelijk wethouder en afdeling handhaving Arbo? Overleg P en O met diverse afdelingen over concrete knelpunten? overleg met Arbo-dienst en Ondernemingsraad inzake risico inventarisatie en evaluatie? SMT overleg (overleg tussen bedrijfsarts en management team) In de volgende hoofdstukken wordt ingegaan op de volgende onderwerpen die te maken hebben met openbare orde en veiligheid. - veiligheid - leefbaarheid - maatschappelijke integriteit - kwalitatieve dienstverlening Hoofdstuk 2 VEILIGHEID (geweld op straat, verkeersveiligheid, woninginbraken) Bij veiligheid gaat het om het leveren van een bijdrage aan het vergroten van de objectieve en subjectieve veiligheid van de inwoners. Vooral de ontwikkelingen rondom geweld vragen om aandacht. De speerpunten op dit gebied zijn de veiligheid op straat en in de woning. Geweld zoals dat hier wordt bedoeld omvat het geweld tegen personen. Dit geweld komt o.a. voort vanuit groepsgedrag of onder invloed van alcohol, drugs etc. De maatschappelijke normen en waarden vervagen. Grensoverschrijdend gedrag neemt hierdoor toe. De aangiftebereidheid van de burger is in deze van groot belang. Kenbaarheid is voor de aanpak van deze problematiek een eerste vereiste. Op het terrein van geweld kan men de volgende zaken onderscheiden: a. Geweld op straat/vernielingen Binnen de basiseenheid Uithuizen is een toename te constateren van het aantal aangiften van vernielingen. Met name het aantal gevallen van vandalisme in 2004 98 aangiften is ten opzichte van 2003 aanzienlijk gestegen. Vernieling staat overigens met stip op nummer 1 in alle 12 gemeenten in district Noordwest. Geconstateerd moet worden dat de vernielingen vaak gepleegd worden in de weekenden en dan specifiek in de nacht van zaterdag op zondag. Ook het vandalisme gepleegd op en bij de stations is opvallend. Beoogde effecten:? Het aantal gevallen van vernielingen /vandalisme terug te brengen? Het stimuleren van de aangiftebereidheid b. Bedreiging/mishandeling 8
Regionaal levert de Regiopolitie op basis van een integrale aanpak van publieke en private partners een bijdrage aan de (landelijke) doelstelling om het aantal slachtoffers van geweld te verminderen. Inzet is de aangiftebereidheid van de slachtoffers te vergroten, zodat de opsporings- en vervolgingskans van daders toeneemt. Daarom neemt de politie aangiften van deze misdrijven altijd in behandeling. Zowel binnen de basiseenheid als binnen de gemeente Eemsmond is sprake van een verhoging van het aantal gevallen van bedreiging en mishandeling. Ook hier moet geconstateerd worden dat deze delicten met name gepleegd worden in de weekenden en min of meer horeca gerelateerd zijn. Geweld zoals dat hier wordt bedoeld omvat het geweld tegen personen. Dit geweld komt o.a. voort uit groepsgedrag en/of onder invloed van alcohol, drugs etc. De maatschappelijke normen en waarden vervagen. De aangiftebereidheid van de burger is hierbij van belang. Beoogde effecten:? Mogelijke situaties eerder erkennen en poractieve houding aannemen? Het stimuleren van de aangiftebereidheid en de kans op slachtoffers wordt kleiner c) Huiselijk geweld Geweld binnen relaties is veelal verborgen geweld. Het is vaak niet eenvoudig dit soort delicten te kunnen aanpakken daar de aangiftebereidheid vaak niet aanwezig is. Als gevolg van het feit dat tegenwoordig in de diverse media meer aandacht wordt besteed aan deze problematiek kan geconstateerd worden dat het aantal aangiften is gestegen. De politie neemt al enige tijd deel aan het project huiselijk geweld. Bij dit soort aangiften wordt gewerkt volgens een protocol. Beoogde effecten:? Binnen de integrale benadering mogelijke situaties eerder onderkennen en pro/actieve houding waar mogelijk is, waarbij de actie uitgaat van de instantie die bevoegd en deskundig is.? De aangiftebereidheid stimuleren waardoor deze wordt vergroot en de kans op slachtofferschap wordt verkleind. d) Inbraken in woningen en auto s Woninginbraken hebben een grote impact op de slachtoffers van dit delict. Afgezien van de schade voelt men zich zeer aangetast in hun privacy binnen het particulier domein. Het aantal aangiften van inbraak is ten opzichte van 2003 in 2004 gedaald. Het aantal aangiften wegens inbraken in auto s is echter licht gestegen. Door een nieuwe werkwijze bij het behandelen van gevallen van inbraak (standaardeisen van de aangifte, sporenonderzoek en bij veel inbraken binnen een bepaald gebied aanpak middels een operationeel inbrakenteam stijgt het aantal ophelderingen. Ook de aanpak van stelselmatige daders (SDA) en veelplegers werpt zijn vruchten af. Van de mogelijkheid om bij langere afwezigheid de politie hiervan op de hoogte te brengen en regelmatig de woningen controleert (vakantieproject) wordt op vrij ruime schaal gebruik gemaakt. Bij aangiften van woninginbraak wordt aan de gedupeerde eigenaar een kosteloos advies in het kader van keurmerk veilig wonen verstrekt. Beoogde effecten? Het aantal woning en auto-inbraken te verkleinen? De aangiftebereidheid te bergroten (aangifte via internet is thans mogelijk) e) Verkeersveiligheid Als gevolg van de toename van de intensiteit van het verkeer neemt het aantal verkeersongevallen toe. In de gemeente Eemsmond hebben in 2004 217 aanrijdingen plaatsgevonden waarvan 25 met letsel. In 10 gevallen werd alcoholgebruik geconstateerd. In 2003 bedroegen deze cijfers respectievelijk 191,26 en 8. Binnen de gemeente Eemsmond functioneert de gemeentelijke 9
verkeerscommissie, waarin naast de gemeente, de regiopolitie en 3 VO participeert. Een aantal woonbuurten is inmiddels ingericht als 30 km gebieden in het kader van duurzaam veilig Ook invoering van 60 km zones in het buitengebied maken hiervan deel uit. Voorts is een aantal zogenaamde black spots aangepakt wat tot een drastische vermindering van het aantal ongevallen op deze plaatsen heeft geleid. Beoogde effecten? Het verminderen van het aantal verkeersongevallen f. het bestrijden van vandalisme en overlast Daar waar meldingen over overlast binnenkomen, wordt in overleg getreden met alle betrokkenen. Getracht wordt inzicht te verkrijgen in de problematiek, wat de oorzaak is en hoe het probleem kan worden verholpen. Besproken wordt wat de klager verwacht en of de oplossing reëel of haalbaar is. Tevens wordt samen met de betrokkenen beoordeeld wie op welk onderdeel van de problematiek invloed uit kan uitoefenen om de overlast te beperken of te verminderen. In dit kader wordt dus ook een bijdrage verwacht van de klager en/of van diegene over wie wordt geklaagd. In veel gevallen speelt de gemeente en de politie een bemiddelende rol. De ervaringen met de hierboven genoemde insteek is positief. Men ervaart ook dat de politie en gemeente niet altijd de oplossing aan kunnen dragen. Soms kunnen wij ondersteunen, soms hebben wij ook invloed op (een deel van) het probleem, soms hebben wij geen enkele bevoegdheid. Vooral dit laatste komt nogal eens voor bij burenruzies. In het belang van onze burgers willen wij deze werkwijze continueren. Door de politie wordt specifiek aandacht besteed aan de overlast veroorzakende lummelplekken in de gemeente Eemsmond. Vandalisme is een probleem waarmee de gemeente Eemsmond te vaak mee wordt geconfronteerd. Vernielingen in het publieke domein vragen veel tijd voor herstel en onnodig financiële uitgaven. Ook burgers en andere instanties zoals Prorail worden zeer regelmatig geconfronteerd met vernielingen. Met name in de weekenden worden we geconfronteerd met dit delict. Overmatig drankgebruik en groepsgedrag zijn vaak de aanleiding. Aanhouding van daders is vaak moeilijk omdat het niet eenvoudig is de bewijslast te leveren. In de integrale nota j Jong in Eemsmond wordt ook aandacht besteed aan deze problematiek. Actiepunt 7 Uitgaan in Eemsmond. Beoogde effecten:? Het verminderen van het aantal gevallen van overlast en vandalisme Hoofdstuk 3 LEEFBAARHEID(HANDHAVING MILIEU) De politie-inzet bij milieu wordt op hoofdlijnen vastgelegd in het Regionaal handhavingsprogramma Milieu. Over de uitvoering van de verschillende milieuactiviteiten worden in het Lokaal Handhavingsoverleg milieu afspraken gemaakt. Het gaat hierbij ondermeer om de navolgende milieuactiviteiten:? Bedrijfsbezoeken Wet milieubeheer inrichtingen? Geluidsoverlast horecabedrijven? Tijdelijke opslag van mest 10
? Opslag en verkoop van vuurwerk? Bouwstoffenbesluit? Geluidsoverlast woonomgeving? Afsteken/ bezit van illegaal vuurwerk op straat? Toezicht buitengebied (gerichte controles, milieusurveillance, milieuvluchten Daarnaast wordt onder andere politie-inzet gewenst bij de volgende milieuactiviteiten:? Opsporen van overtredingen in relatie met bodemsanering? Controle op scheiding bedrijfsafval op basis van de Provinciale milieuverordening? Klachten en incidentafhandeling (zwerf) afval Doelstelling: zwerfafval dat in de gemeente geconstateerd / gemeld wordt, dient binnen een week te zijn weggehaald. In samenwerking met de politie binnen die termijn een onderzoek in te stellen naar de herkomst en eventueel een proces verbaal op te stellen tegen de overtreders. Brandstapels Doelstelling: Het voorkomen van illegale brandplaatsen. Op brandstapels bij de jaarwisseling komt geen milieugevaarlijk afval meer. Door de gemeente in samenwerking met de afdeling handhaving en brandweer bij surveillances op te letten op illegale stortplaatsen en bij aantreffen hiervan zo mogelijk toepassen bestuursdwang. Handhaving Wet Ruimtelijke ordening Bij strijdig gebruik van een bestemming kan het wenselijk zijn dat naast bestuursdwang ook het strafrecht wordt toegepast. Hierbij zal de inzet van de politie worden gevraagd. Naleving bijzondere wetten Controle jachtaktehouders Doelstelling: alle jachtaktehouders en verlofhouders moeten een goede vergunning hebben en de wapens dienen veilig opgeborgen te zijn. Gevraagde politie-inzet een strakke uitvoering van de Jachtwet en de wet Wapens en Munitie. Controle horecabedrijven: Doelstelling: de vergunningen van alle horecabedrijven moeten goed en actueel zijn. Dat geldt voor zowel de Drank- en Horecawet als voor de Wet op de Kansspelen. Gevraagde politie-inzet: assisteren bij handhaving van de voor de horecabedrijven relevante wetten en verordeningen, te weten Drank en Horecawet, Drank en horecaverordening, Algemene plaatselijke verordening en de Wet op de Kansspelen (2-0-0 beleid) Hoofdstuk 4 Maatschappelijke Integriteit (jeugdcriminaliteit) A. Jeugdbeleid en jeugdzorg Overlast door jongeren is een verzamelbegrip waarbij vele soorten gedrag. Al dan niet strafbaar, wordt samengevat. Het gaat om normoverschrijdend opgroeigedrag tot het stelselmatig plegen van criminele delicten. Per 1 oktober 2005 zullen de jongeren extra aandacht krijgen via een jongerenwerker. In Warffum en Kantens is een jeugdsoos gevestigd. Verder zijn er in de gemeente meerdere plekken in het publieke domein waar jongeren elkaar treffen (lummelplekken. Door op deze plekken contacten te leggen met jongeren kunnen signalen worden opgepakt en indien mogelijk kan hiermee wat worden gedaan. 11
De inzet van een jongerenwerker is uitvloeisel van de integrale nota inzake jeugdbeleid, bekend onder de naam Jong in Eemsmond. In de nota Jong in Eemsmond is hoofdstuk 7 geheel gewijd aan jeugd en veiligheid en bevat een zevental actiepunten. Deze actiepunten luiden als volgt: 1. Vrijetijdsbesteding van jongeren. Is meer preventief gericht en heeft als doelstelling het voorkomen van verveling. Verveling en doelloos rondhangen zonder eigen plek leidt vaak tot baldadig of vandalistisch gedrag. Uit een ronde langs een viertal dorpen blijkt dat er behoefte is aan skateplekken. 2. Opvoedingsondersteuning aan ouders van pubers. Is vooral gericht op het opstellen van een overzicht van hulp- en ondersteuningsaanbod op het gebied van opvoeding en opgroeien in de gemeente Eemsmond. De doelstelling is dat ouders bij problemen met hun kinderen weten waar zij deskundige ondersteuning kunnen krijgen en daardoor bij problemen sneller kan worden ingegrepen en daardoor voorkomen kan worden dat een jongere met justitie in aanraking komt 3. aanpak genotmiddelen. Dit actiepunt is in eerste instantie gericht op het meer inzicht krijgen over de omvang van de problematiek rondom het gebruik van alcohol, drugs en tabak. 4. aanpak discriminatie/racisme De waarneembare tendens dat een aantal jongeren binnen de gemeente Eemsmond steeds meer sympathieën laat blijken voor het rechts extremisme vraagt aandacht. Met name de aan te stellen jongerenwerker zal prioriteit dienen te geven aan dit actiepunt. 5. aanpak vandalisme.dit actiepunt waarbij vooral HALT en de politie (jeugdagent) zijn betrokken is in het bijzonder gericht op de preventie. Jongeren bewust maken van het eigen gedrag en de gevolgen van vandalisme moet tot gevolg hebben dat het aantal gevallen van vandalisme afneemt. 6. positieve beeldvorming over jongeren bevorderen. Bij een gedeelte van de volwassen inwoners van de gemeente Eemsmond bestaat een negatief beeld over de jeugd. Activiteiten ondernomen door de jeugd worden als overlast waargenomen, terwijl er, objectief gezien, geen sprake van overlast behoeft te zijn. Door contacten te leggen tussen jeugd en dorpsverenigingen moet bereikt worden dat er wederzijds begrip ontstaat en daardoor ook een aantal voorzieningen voor jongeren gerealiseerd kunnen worden zonder geconfronteerd te worden met de zogenaamde nimbiy protesten. (nimbiy (not-in-my-backyard) 7. uitgaan in Eemsmond. Betreffende dit actiepunt wordt verwezen naar het gestelde in hoofdstuk 2 onder f het bestrijden van vandalisme en overlast B. Gehandicapten In de gemeente Eemsmond is het platform gehandicaptenbeleid gemeente Eemsmond ingesteld. Het doel van dit platform is het behartigen van de belangen van mensen met een handicap. Daarnaast onderneemt het platform, gezamenlijk met andere platforms of instellingen, activiteiten om de belangen te behartigen van ouderen en personen met een beperking. Ook geeft het platform informatie en advies aan mensen met een handicap en andere belanghebbenden. De gemeente overlegt regelmatig met dit platform waarbij ook veiligheidsaspecten aan de orde komen. 12
Hoofdstuk 5 GEMEENTESPECIFIEKE ASPECTEN 1. Veiligheidsmonitor/veiligheidsscan In 2000 en 2002 zijn in de Groninger gemeenten Veiligheidsmonitoren gehouden. Deze monitoren worden uitgevoerd door de Regiopolitie. Een herhaling van dit onderzoek was gepland in 2004. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksaangelegenheden heeft verzocht het onderzoek uit te stellen. De Regiopolitie Groningen zou meedoen met een landelijke pilot van de nieuwe veiligheidsmonitor. Deze monitor moet op termijn de huidige politiemonitor, de leefbaarheids- en veiligheidsmonitor van het Grote Stedenbeleid en de POLS (Periodiek Onderzoek Leef Situatie van het Centraal Bureau voor de Statistiek gaan vervangen. Daarmee verwacht het kabinet een eenduidige meting van onze veiligheidssituatie te verkrijgen De monitor nieuwe stijl zal naar verwachting eind dit jaar worden gehouden. Direct na het verschijnen van de veiligheidsmonitor 2005 zal op basis van de uitkomsten bezien worden in hoeverre het te voeren integraal veiligheidsbeleid bijstelling behoeft. 2. Brandveiligheid De wettelijke regelingen van brandveiligheid in vogelvlucht: De Brandweerwet 1985 regelt in hoofdzaak organisatiestructuren van de brandweer en onder andere de taken en bevoegdheden van de brandweerinspectie en van een aantal brandweerinstellingen. In het conceptwetsvoorstel Dualisering gemeentelijke medebewindbevoegdheden is deze bevoegdheid overgedragen aan het college van burgemeester en wethouders. De wet zal medio 2006 in werking treden. Op grond van de Woningwet worden in de bouwregelgeving wel concrete prestatie-eisen aan gebouwen gesteld, onder andere uit oogpunt van brandveiligheid. Ook op grond van de Wet Milieubeheer, via de milieuvergunning, kan voor inrichtingen waarop deze van toepassing is een aantal aspecten van brandveiligheid worden geregeld. Die aspecten kunnen worden meegenomen in de periodieke controles die in dit geval wettelijk zijn geregeld. Voorts omvat de Arbo-wetgeving een aantal voorschriften voor de brandveiligheid, zoals de eisen aan een organisatie voor bedrijfshulpverlening. Bovenstaand overzicht is niet compleet, want op veel plaatsen is direct of indirect iets over brandveiligheid geregeld. De grondslag van de gemeentelijke en regionale brandweerstructuur ligt in de Brandweerwet van 1985. Op grond van artikel 1 van bovengenoemde wet regelt de gemeenteraad de organisatie, het beheer en de taken van de gemeentelijke brandweer bij verordening. Het college van burgemeester en wethouders hebben de zorg voor het voorkomen, beperken en bestrijden van brand en ongevallen. Dit alles binnen de door de raad opgestelde verordeningen en begrotingsbedragen. Zoals bekend heeft de afgelopen jaren een inhaalslag voor de gebruiksvergunningen plaatsgevonden. Inmiddels is deze inhaalslag afgerond en zijn de daarvoor in aanmerking komende inrichtingen van een dergelijke vergunning voorzien, hetgeen impliceert dat men voldoet aan de terzake gestelde eisen. Uiteraard verdient de handhaving de nodige aandacht. De gemeentelijke integrale handhavingsdienst heeft hiervoor in het werkplan ruimte voor gecreëerd. 13
3. Rampenbestrijding De burgemeester is verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde en veiligheid. Op grond van artikel 173 van de Gemeentewet heeft hij het opperbevel bij brand en ongevallen waarbij de brandweer een taak heeft. Tevens heeft de burgemeester op grond van artikel 11 van de Rampenwet het opperbevel in geval van een ramp of een zwaar ongeval of van een ernstige vrees voor het ontstaan daarvan De rampenbestrijding is een gemeentelijke verantwoordelijkheid, maar dat betekent niet dat een gemeente ook zelfstandig alle taken moet kunnen uitvoeren. Intergemeentelijke samenwerking is bij rampenbestrijding pure noodzaak, omdat het bestrijden van een ramp de capaciteit van vrijwel iedere gemeente te boven gaat, maar ook omdat rampen zich niet aan de gemeentegrenzen houden. In veel gevallen zal een ramp effecten hebben op meerdere gemeenten. De rampenbestrijding in de regio Groningen wordt uitgevoerd door de parate operationele diensten: brandweer, politie en geneeskundige diensten. De Hulpverleningsdienst Groningen vormt de spil van de organisatie en is belast met de coördinatie van de bestrijding en van de voorbereiding op de rampenbestrijding. In het kader van de Wet kwaliteitsbevordering rampenplannen is per 1 juli jl. een nieuw ramenplan vastgesteld. De 25 Groninger gemeenten beschikken allen over een nagenoeg gelijkluidend plan. Alleen hoofdsstuk 2 van het plan dat handelt over specifieke risico s verschilt per gemeente. De op dit rampenplan gebaseerde deelprocessen en draaiboeken zijn inmiddels aangepast aan het nieuwe plan.aan het beoefenen van de deelprocessen wordt thans veel aandacht besteed. Momenteel vindt overleg plaats met de gemeenten in de cluster Noord (Delfzijl, Appingedam, Loppersum en Eemsmond) om te komen tot een gezamenlijke personele invulling van de draaiboeken aangezien het onmogelijk is om per gemeente alle functies binnen deze draaiboeken adequaat in te vullen. Daarbij moet in acht worden genomen dat de medewerkers na een aantal uren moeten worden vervangen. De regionale brandweren hebben op grond van de Brandweerwet 1985 een aantal wettelijk vastgelegde taken die zij namens de gemeenten uitvoeren. Taken als opstellen en afstemmen van rampenplannen, rampenbestrijdingsplannen, het verzorgen van opleidingen en oefeningen en het regelen van de bestuurlijke en operationele coördinatie bij incidenten met een meer dan lokale betekenis. Het is duidelijk dat de brandweer een veel breder takenpakket heeft dan alleen redden en blussen. De brandweer is een belangrijke partner in het gemeentelijke veiligheidsbeleid De voorgenomen rayonale samenwerking zal de mogelijkheid bieden om meer dan in het verleden de brandweer bij het integrale veiligheidsbeleid te betrekken. 4. Prostitutiebeleid In 2000 is het prostitutiebeleid vastgesteld. Dit houdt in dat binnen de gemeente maximaal 1 seksinrichting kan worden gevestigd. Met betrekking tot escortbureaus zijn geen beperkingen in aantallen vastgesteld. Indien een exploitatievergunning wordt aangevraagd zal zowel bij de politie advies worden gevraagd als bij de GGD. Ten aanzien van dit beleidsveld wordt van alle betrokken partijen een poractieve houding verwacht. Zoals ook vermeld in de beleidsnota zal door middel van vooroverleg met alle belanghebbenden mogelijke overlast in ieder geval worden beperkt. Naast de beleidsnotitie is inmiddels het prostitutiebeleid ook planologisch ingekaderd. 5. Coffeeshopbeleid In de gemeente Eemsmond is op basis van een beleidsnotitie door de raad uitgesproken dat voor deze gemeente een zogenaamde 0 optie geldt. Dit impliceert dat zich binnen de gemeente geen 14
coffeeshops mogen vestigen. 6. Vooroverleg en evaluatie evenementen Met de Regiopolitie en de GHOR zijn afspraken gemaakt ten aanzien van het aanvragen van vergunningen voor evenementen. Doel van dit overleg is om in samenspraak met de organisatoren te komen tot een integrale coördinatie van de benodigde vergunningen. Bij dit overleg zijn betrokken de organisatoren, de politie, de GHOR, de brandweer en de bij het evenement betrokken gemeentelijke diensten. Een dergelijke aanpak vraagt voor de diensten en de organisatie de nodige tijd en inspanning. Ook het aanvragen van een dergelijke evenementenvergunning is aan een bepaalde tijd gebonden. Het is wenselijk om deze samenwerking in een evenementenbeleid vast te stellen. Hoofdstuk 6 Uitvoering integraal veiligheidsbeleid. Na behandeling van deze nota in de gemeenteraad waarbij de raad in de gelegenheid zal worden gesteld aan te geven welke mogelijk andere zaken op het gebied van de integrale veiligheid de komende tijd aandacht dienen te hebben en in het plan moet worden opgenomen zal de stuurgroep overgaan tot het vaststellen van een werkplan 2005. Aangezien sprake is van een integrale aanpak zullen daarom vaak meer disciplines bij de uitvoering van een project betrokken zijn. Het instellen van specifieke werkgroepen die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van een of meer onderdelen van het integraal veiligheidsplan is dan ook noodzakelijk. Minimaal één maal per jaar (mei/juni) zal op basis van het integraal veiligheidsplan worden aangegeven hoever het staat met de uitvoering van de diverse projecten en zal uw raad tevens in de gelegenheid worden gesteld aan te geven of de voor dat komende jaar door de regiopolitie op te stellen jaarwerkplan naast de lopende projecten nog andere zaken aanpak behoeven. Hierbij moet worden opgemerkt dat de regiopolitie steeds meer haar inzet zal gaan baseren op het door de gemeente vastgesteld integraal veiligheidsplan. Uithuizen september 2005. 15