Populair beleggingsplan versie oktober 2015 1
Inhoudsopgave Waarom belegt het pensioenfonds? 4 Wat is het doel van beleggen? 4 Wat levert beleggen op? 4 Er gaan toch ook risico s gepaard met beleggen? 4 Ik betaal elke maand premie. Krijg ik uiteindelijk wel meer terug aan pensioen? 5 Hoe belegt het pensoenfonds? 6 Op basis waarvan bepaalt het pensioenfonds hoe wordt belegd? 6 In welk type beleggingen wordt geïnvesteerd? 6 Wat doet het pensioenfonds aan verantwoordelijk beleggen? 8 Wat kost beleggen het pensioenfonds? 9 Wat kost het vermogensbeheer? 9 Wie betaalt die kosten? 9 2
Inleiding In dit populair beleggingsplan licht Pensioenfonds UWV in zo gewoon mogelijke taal toe waarom en hoe het fonds de ingelegde pensioenpremies belegt. Het volledige Beleggingsplan 2015/2016 vindt u op onze website. 3
Waarom belegt het pensioenfonds? Wat is het doel van beleggen? Het kortste antwoord is: om rendement te behalen. Dat is namelijk nodig om nu en in de toekomst alle pensioenen te kunnen uitkeren. De premies op een spaarrekening zetten is niet voldoende. Het overgrote deel van de (toekomstige) pensioenuitkeringen moet namelijk worden gefinancierd uit rendement op het opgebouwde vermogen. Wat levert beleggen op? Het lastige is, dat je daar nooit harde uitspraken over kunt doen. Je kent de leus: Rendementen behaald in het verleden bieden geen garanties voor de toekomst. Wat we wel kunnen aantonen is de recente historie. De afgelopen vijf jaar hebben we een gemiddeld rendement behaald van 10,4%. Ter vergelijking: particulier sparen levert op dit moment minder dan 1% per jaar op. Er gaan toch ook risico s gepaard met beleggen? Zeker. En dat maakt beleggen ook zo complex. Het draait bij beleggen om het vinden van een optimale balans tussen rendement en risico. In het algemeen geldt: beleggingen waarvan je een hoog rendement kunt verwachten, brengen ook een hoog risico met zich mee. Bij lagere rendementsverwachtingen zijn de risico s meestal kleiner, maar beleggen is nooit helemaal zonder risico. Om de risico s zo goed mogelijk te beteugelen en tóch goede rendementen te behalen, wordt een complex en weldoordacht beleggingsbeleid gevoerd. Zie ook de vragen onder het kopje Hoe belegt het pensioenfonds?. 4
Ik betaal elke maand premie. Krijg ik uiteindelijk wel meer terug aan pensioen? Pensioen is een solidair, collectief systeem. Voor een individu kun je dus nooit garanderen dat meer wordt uitgekeerd dan is ingelegd. Iemand die zeer kort na zijn pensioneren overlijdt, zal niet voordelig af zijn. Maar we kunnen de som wel maken voor de UWV-populatie als geheel. Als je de totale uitkering van een gemiddeld UWV-pensioen afzet tegen de totale premie die daarvoor is ingelegd, blijkt dat je voor elke ingelegde euro ongeveer drie terugkrijgt aan pensioen. 5
Hoe belegt het pensioenfonds? Op basis waarvan bepaalt het pensioenfonds hoe wordt belegd? Het pensioenfonds stelt het beleggingsbeleid vast. Dat is een zeer nauwkeurig en uitvoerig proces dat samen met externe adviseurs wordt vastgesteld. Daarbij wordt gebruik gemaakt van geavanceerde rekenmodellen en gestructureerde onderzoeken. Zo heeft het pensioenfonds onlangs een ALM-studie uitgevoerd. In het kort komt het erop neer dat we een afweging maken tussen het rendement het risico voor de toekomstige pensioenuitkeringen. Welke verhouding optimaal is voor het pensioenfonds hangt af van de risicohouding en andere voorkeuren van het fonds. Uiteindelijk mondt dit uit in een verdeling van ons vermogen over verschillende beleggingscategorieën. In welk type beleggingen wordt geïnvesteerd? In het beleggingsbeleid wordt de verdeling beschreven tussen de verschillende beleggingscategorieën. De mix aan beleggingen die zo ontstaat, heet de Strategische Asset Allocatie. In de cirkeldiagrammen op de volgende pagina zijn de Strategische Asset Allocatie (boven) en de feitelijke beleggingsmix per 31 december 2014 (onder) weergegeven. Het pensioenfonds gaat meer risicovol beleggen. Dat betekent dat we minder geld beleggen in staatsobligaties en meer in aandelen en infrastructuur. Deze beleggingen nemen meer risico en ook kosten met zich mee. Maar ondanks deze hogere kosten verwacht het bestuur dat deze beleggingen op de langere termijn een hoger netto rendement opleveren. Ook wordt het zogenaamde renterisico dat wordt afgedekt verlaagd. Een gevolg hiervan is dat we bij een rentestijging in de toekomst meer profiteren. De rente staat nu zo laag, dat het risico van een (verdere) rentedaling aanvaardbaar is. 6
Strategische Asset Allocatie 2015-2016 20% Vastrentende waarden 2,8% 44,2% Vastgoed Aandelen Grondstoffen 23% Overig 10% 5% Feitelijke beleggingsmix 31 december 2014 2,1% 15,4% Vastrentende waarden Vastgoed 18,3% 59,2% Aandelen Grondstoffen 5% Overig 7
Wat doet het pensioenfonds aan verantwoord beleggen? Pensioenfonds UWV besteedt veel aandacht aan maatschappelijk verantwoord beleggen. We voeren een zogeheten ESG-beleid, ook wel Environmental Social Governance-beleid genoemd. Het komt erop neer dat het fonds niet wil beleggen in bedrijven die mensenrechten niet respecteren, die bij hun productie kinderarbeid inzetten of die bepaalde typen van wapens produceren. Om dit beleid te kunnen uitvoeren, heeft Pensioenfonds UWV een zogeheten uitsluitingenlijst opgesteld. Op deze lijst staan bedrijven en landen waar het pensioenfonds niet in belegt, omdat deze bedrijven of landen actief zijn in de productie en/of verkoop van (controversiële) wapens of bijvoorbeeld mensenrechten schenden. Onderzoek (2013) onder UWV-ers heeft aangetoond dat 88% van onze achterban deze aanpak steunt. Daarnaast wil Pensioenfonds UWV niet alleen niet beleggen in bepaalde bedrijven, we willen ook een waardige aandeelhouder zijn bij de bedrijven waar we wél in beleggen. We maken daarom steeds meer gebruik van ons stemrecht als aandeelhouder. In 2014 is het aantal ondernemingen waarbij we stemmen op de Algemene Ledenvergadering verdubbeld en hebben we op 3.298 agendapunten gestemd. Tot slot benadert het pensioenfonds actief de bedrijven waarin wordt belegd indien daar uit oogpunt van milieu, maatschappij, ondernemingsbestuur of arbeidsomstandigheden aanleiding toe is. Het is echter onmogelijk om alle ondernemingen waarin het fonds belegt actief te benaderen. Engagement vindt plaats met ondernemingen uit de aandelenportefeuille. Bij een aantal ondernemingen is op meerdere thema s de dialoog aangegaan. Ook ondersteunt Pensioenfonds UWV een aantal collectieve engagement initiatieven. 8
Wat kost beleggen het pensioenfonds? Wat kost het vermogensbeheer? Om via beleggen een goed rendement te halen, moet het pensioenfonds kosten maken. Daarover wordt scherp onderhandeld met vermogensbeheerders, maar het vermogen beleggen voor onze bijna 52.000 werknemers, oud-werknemer en pensioengerechtigden blijft zeer kostbaar. De totale kosten voor het vermogensbeheer bedroegen over 2014 bijna 20 miljoen euro. Hoe hoog de kosten zijn, hangt echter ook af van de keuzes die wij maken. De kosten verschillen per beleggingscategorie. De kosten voor het beheer van de alternatieve beleggingen (illiquide portefeuille) zijn over het algemeen hoger dan de kosten van de andere belegginscategorieën. Het is aan het bestuur van het pensioenfonds om steeds de afweging te maken of de verwachte (over)rendementen opwegen tegen de (extra) kosten van vermogensbeheer. Het fonds hanteert en monitort richtlijnen rondom de kosten van dit vermogensbeheer. Bij voorkeur spreken we vaste vergoedingen af, in plaats van vergoedingen gekoppeld aan prestaties. Wie betaalt die kosten? De kosten van vermogensbeheer worden betaald uit het pensioenvermogen. Daar betalen we dus indirect allemaal aan mee. Daarbij moet wel de kanttekening worden gemaakt dat als we de historie bekijken de kosten ruimschoots opwegen tegen de rendementen die daar tegenover staan. We krijgen er dus een stuk meer voor terug dan dat het kost. Dat neemt niet weg dat het bestuur zich hard blijft inzetten om (overbodig) hoge vermogensbeheer kosten te voorkomen. 9