Investment beliefs. Uitgangspunten vermogensbeheer. bpfhibin.nl. stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen
|
|
- Daniël van der Ven
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Investment beliefs bpfhibin.nl stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen Uitgangspunten vermogensbeheer
2 Milieu, maatschappij en corporate governance zijn belangrijk Inhoudsopgave Inleiding 5 1. Investment beliefs financiële markten 7 2. Investment beliefs vanuit organisatorisch oogpunt 9 3. Investment beliefs vanuit oogpunt van het beleggingsproces Investment beliefs vanuit sociaal oogpunt en governance 13 Bpf HiBiN transparant en betrokken 15 Het ontwikkelen en vastleggen van investment beliefs is voor pensioenfondsen van groot belang investment beliefs 3
3 Inleiding Investment beliefs beschrijven op een heldere en beknopte wijze de uitgangspunten voor het beleggingsbeleid. De investment beliefs, ook wel beleggingsbeginselen, vormen daarmee de basis of de filosofie voor de inrichting van het vermogensbeheer, de verdeling van de beschikbare middelen over de verschillende beleggingscategorieën en beleggingsstijlen en het risicomanagement. Het ontwikkelen en vastleggen van investment beliefs is voor pensioenfondsen van groot belang: Het geeft een raamwerk op basis waarvan belangrijke beleggings- en hedgingbeslissingen worden genomen; Het geeft inzicht in de verschillen met de beliefs van vermogensbeheerders; Het geeft houvast in tijden van crisis; Het helpt om vooraf de verwachtingen van het beleggingsbeleid in de juiste context te plaatsen; Het legt expliciet vast naar alle stakeholders waar het pensioenfonds voor staat. Dat het belang van goed bestuur en het hebben van heldere uitgangspunten positieve invloed heeft op het resultaat van het pensioenfonds is intuïtief goed aan te voelen. Er zijn verschillende studies gedaan met betrekking tot dit onderwerp 1. Uit deze studies blijkt dat er een positieve relatie bestaat tussen goed bestuur, investment beliefs en het behalen van de doelstellingen. Het kwantificeren van deze relaties is echter buitengewoon complex. Investment beliefs beschrijven op een heldere en beknopte wijze de uitgangspunten voor het beleggingsbeleid 1 Een voorbeeld van een studie op het gebied van investment beliefs is van Prof. Kees Koedijk, 4 Beleggingsbeginselen: Feiten en Facts, 18 november Dit is een vervolgstudie gebaseerd op het boek: Investmentbeliefs that matter van Koedijk en Slager (2010). investment beliefs 5
4 1. Investment beliefs financiële markten Niet ieder risico draagt bij tot een beter verwacht rendement, maar een hoger rendement kan niet zonder het nemen van beleggingsrisico Beleggingsrendement kan niet worden behaald zonder het nemen van risico Het nemen van weloverwogen beleggingsrisico bij de selectie van beleggingen is noodzakelijk voor het behalen van rendement. Niet ieder risico draagt bij tot een beter verwacht rendement, maar een hoger rendement kan niet zonder het nemen van beleggingsrisico. De tijdshorizon is van groot belang bij het bepalen van de hoogte van het gewenste risico. Diversificatie voegt waarde toe zonder rendement te kosten Spreiding over verschillende beleggingscategorieën, stijlen en regio s is een effectieve manier om de verhouding tussen rendement en risico op portefeuille niveau te verbeteren. Het risico per categorie wordt hierdoor niet kleiner, maar wel op het niveau van de totale portefeuille zonder dat hier verwacht rendement voor hoeft te worden ingeleverd. Niet alle financiële markten zijn volledig efficiënt Als professionele belegger kan een pensioen - fonds profiteren van deze marktinefficiënties door het voeren van een actief beleid. Echter sterk ontwikkelde markten zijn dermate efficiënt dat daar geen structureel voordeel door actief beleg - gen te behalen is. Daardoor kan bijvoorbeeld in ontwikkelde aandelenmarkten gebruik worden gemaakt van index-producten, gezien de hoge mate van efficiëntie van de markt en de lagere kosten. Daarentegen kan bijvoorbeeld actief beleid worden gevoerd in inefficiënte/opkomende markten. Ook actief beleid in de vorm van tactische asset allocatie kan relatief waarde toevoegen aan de portefeuille in de vorm van hoger rendement of het verminderen van risico. Het verwachte extra rendement bij actief beleid moet de extra uitvoeringskosten meer dan compenseren. Er bestaat een premie voor illiquiditeit en voor het beleggen op lange termijn Beleggers houden er niet van als ze hun beleg - gingen moeilijk kunnen verkopen en ze verplicht zijn ze lang aan te houden. Ze eisen daarom een extra premie voor illiquiditeit in de vorm van een hoger rendement. Als lange termijn belegger is het pensioenfonds in staat om deze premie te innen. Hiervan kan gebruik gemaakt worden binnen de grenzen van de vereiste liquiditeit voor het fonds voor de uitkeringen en mogelijke collateral verplichtingen. Er wordt alleen belegd in beleggingen die voor het bestuur transparant en begrijpelijk zijn Indien er een gebrek is aan transparantie, een product een te hoge mate van complexiteit bezit of het risico van het product te ondoorzichtig is, wordt niet in dit product belegd. Het bestuur dient haar deskundigheid voldoende op peil te houden om bruikbare beleggingsproducten te begrijpen en eigen te maken. Valuta vormt in principe een ongewenst en onbeloond risico Maar het afdekken van valutarisico kan soms erg complex en kostbaar zijn, dan is het beter om dat niet te doen. Voor opkomende markten kan soms wel een risicopremie (rendementsverwachting) worden onderbouwd voor vreemde valuta. Derivaten zijn een efficiënte manier om posities in financiële markten in te nemen Met derivaten is het mogelijk om op een efficiënte en goedkope manier de gewenste strategische of tactische portefeuille te implementeren. Van belang hierbij is de transparantie en de begrijpelijkheid van de gebruikte producten. Rente-afdekking is een strategische, maar zeker ook een tactische keuze Rente-afdekking is afhankelijk van de positie van het pensioenfonds, de risicohouding, de wetgeving, de dekkingsgraad, maar zeker ook de rentevisie en rentestand. Vooralsnog wordt daarbij gekeken vanuit het nominale kader. Waarderingen keren terug naar hun lange termijn evenwichtswaarde Waarderingen en risicopremies fluctueren door de tijd, maar keren op termijn terug naar de evenwichtswaarde behorende bij het geldende financieel-economische regime. Deze aanname vormt een leidraad voor de strategische allocatie. 6 investment beliefs 7
5 Gezien de lange 2. Investment beliefs vanuit organisatorisch oogpunt beleggingshorizon hebben beleggingskosten een grote De beste realisatie van de beleggingsdoelstellingen wordt behaald door een selecte groep van adviseurs omtrent dit proces te selecteren: 1. Fiduciair adviseur(s): voor het adviseren en extra waardetoevoeging van: Strategische beleggingsadvisering, Portefeuille optimalisatie, Managerselectie, Rente- en valutahedging, Risicobeheer. 2. Oversight manager: voor het toetsen van alle bovengenoemde adviezen, zodat het bestuur vanuit meerdere invalshoeken zijn besluiten kan nemen. 3. Bestuursbureau: toezicht houden op het overall beleggingsproces. Kosten die verband houden met het beleggingsbeleid moeten effectief ingezet worden en positief bijdragen aan de beleggingsdoelstellingen Gezien de lange beleggingshorizon hebben beleggings kosten een grote impact op het netto resultaat. Kosten die gemaakt worden dienen effectief en efficiënt bij te dragen aan de doelstellingen van het fonds. Hogere kosten zijn acceptabel, mits deze minimaal goedgemaakt worden door de verwachte outperformance of het verlagen van het risico, en deze kosten dienen continu goed geanalyseerd te worden. impact op het netto resultaat 8 investment beliefs 9
6 3. Investment beliefs vanuit oogpunt van het beleggingsproces De basis van de strategische portefeuille is de structuur van de verplichtingen De beleggingsportefeuille van een pensioenfonds is onlosmakelijk verbonden met de structuur van haar verplichtingen. Beleggingen dienen in eerste instantie bekeken te worden ten opzichte van de verplichtingen, echter binnen dat kader kunnen ze worden geoptimaliseerd. Daarbij is een tijdelijk lagere dekkingsgraad geen reden voor direct ingrijpen. Het managen van beleggingsrisico s is minimaal even belangrijk als het genereren van rendementen Risico s bepalen of de beleggingsdoelstelling kan worden behaald. Rendement is daarbij van groot belang, maar kan echter pas gerealiseerd worden binnen de kaders van het risicobeheer. Er mogen geen risico s genomen worden, die onverantwoord zijn of de pensioendoelstelling in gevaar brengen, zelfs al zou dit kunnen leiden tot hogere rendementen. Wij nemen geen risico s die onverantwoord zijn of de pensioendoelstelling in gevaar brengen 10 investment beliefs 11
7 4. Investment beliefs vanuit sociaal oogpunt en governance Milieu, maatschappij en corporate governance zijn belangrijke issues Het pensioenfonds erkent dat esg thema s belangrijk zijn en aan de orde dienen te komen bij de keuzes en invulling van het beleid. Een van de vormen waarin deze invulling gebeurt, is gebruik te maken van het stemrecht van aandelen via proxyvoting. Het pensioenfonds vermijdt te beleggen in bedrijven die controversiële wapens maken, onderhouden of verhandelen. Deze wapencategorie omvat antipersoonsmijnen, clusterbommen, munitie met verarmd uranium en biologische, chemische of nucleaire wapens. Het pensioenfonds kiest er vanuit ethische en maatschappelijke doelstellingen voor dat niet alle organisaties in aanmerking komen voor de uitbesteding van taken van het pensioenfonds. De vermogensbeheerorganisaties waar het pensioenfonds mee samenwerkt, erkennen en maken de algemeen door de Verenigde Naties vastgestelde minimale maatschappelijke normen onderdeel van hun ondernemingsbeleid, strategie, cultuur en dagelijkse gang van zaken (ondertekenaars unpri). Wij erkennen dat ESG thema s belangrijk zijn en aan de orde dienen te komen bij de keuzes en invulling van het beleid Bpf HiBiN vermijdt te beleggen in bedrijven die controversiële wapens 6 principes voor verantwoord beleggen van de VN Principe 1 Wij zullen milieu, sociale en governance aspecten betrekken bij ons beleggingsbeleid en investeringsbeslissingen. Principe 2 Wij zullen actief invulling geven aan ons aandeelhouderschap en daarbij milieu, sociale en governance aspecten betrekken. Principe 3 Wij streven naar openbaarheid over milieu, sociale en governance aangelegenheden door de entiteiten waarin wij investeren. maken, onderhouden of verhandelen Principe 4 Principe 5 Principe 6 Wij streven naar acceptatie en implementatie van deze principes in de financiële sector. Wij zullen samenwerken om de effectiviteit in de implementatie van deze principes te bevorderen. Wij zullen rapporteren over de activiteiten en de voortgang bij de implementatie van deze principes. 12 investment beliefs 13
8 bpf hibin transparant en betrokken Stemgedrag Bpf HiBiN Bpf HiBiN stelt zich ten doel doordacht en verantwoord keuzes te maken bij het beleggen. Dat wordt onder andere aantoonbaar door daadwerkelijk gebruik te maken van ons HiBiN-stemrecht in aandeelhoudersvergaderingen van de bedrijven waarin belegd wordt. Bij uitvoering van en advies over het stembeleid maakt Bpf HiBiN gebruik van de diensten van Institutional Shareholder Services (iss). Bekijk de tool van iss en zie hoe Bpf HiBiN gebruik maakt van haar stemrecht. Ga daarvoor naar Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord handelen zijn belangrijke en geïntegreerde onderwerpen in het beleggingsbeleid van Bedrijfstakpensioenfonds HiBiN. Daarbij zijn people, planet en profit de pijlers Ook een stem hebben Bekijk de tool van ISS op in ons duurzame beleid? We gaan de dialoog graag met u aan en zie hoe Bpf HiBiN gebruik maakt van haar stemrecht 14 investment beliefs 15
9 bpfhibin.nl stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen Contact: Bestuursbureau Postbus aa Prinsenbeek Colofon Realisatie Bedrijfstakpensioenfonds HiBiN Vormgeving Catapult creatieve communicatie, Hellendoorn
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in Bouwmaterialen (Bpf HiBiN) ESG Beleid
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in Bouwmaterialen (Bpf HiBiN) ESG Beleid 1 Versie Datum Door Status Omschrijving wijziging incl. aanleiding 1.0 17-01-2018 BVC Voorlopig 2 Inhoudsopgave
Nadere informatieInvestment beliefs Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK
Investment beliefs 2017 Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK Mei 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 2. Investment beliefs 2014...4 3. Investment beliefs 2017...6 2 1. Inleiding Tijdens de strategiedag
Nadere informatieBeleggingsovertuigingen
Beleggingsovertuigingen Vastgesteld door de Raad van Toezicht op 12 oktober 2015 Beleggingsovertuigingen De beleggingsovertuigingen vormen de basis waarop het Prins Bernhard Cultuurfonds (hierna Cultuurfonds
Nadere informatie2. Spreiding verbetert effectief de verhouding tussen rendement en risico.
Beleggingsbeginselen Spoorwegpensioenfonds 1. Rendement wordt behaald door het nemen van risico. Om de ambitie van SPF waar te maken is rendement op het belegd vermogen nodig. Sparen levert onvoldoende
Nadere informatie2. Uitwerking Investment beliefs De investment beliefs zijn onderstaand als volgt uitgewerkt.
1. Inleiding Investment beliefs zijn de overtuigingen waarop Bpf MITT het beleggingsbeleid wil baseren. De investment beliefs zijn voor het pensioenfonds belangrijke uitgangspunten en dienen als kader
Nadere informatieBeleid Duurzaam Beleggen. Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd
Beleid Duurzaam Beleggen Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd 28 maart 2018 1. Inleiding Dit document beschrijft het beleid van Delta Lloyd Pensioenfonds op het gebied van duurzaam beleggen. Het fonds heeft
Nadere informatieSTICHTING PENSIOENFONDS SAGITTARIUS BELEGGINGSBEGINSELEN
STICHTING PENSIOENFONDS SAGITTARIUS BELEGGINGSBEGINSELEN 22 september 2016 Beleggingsbeginselen De beleggingsbeginselen van het pensioenfonds zijn de uitgangspunten ten aanzien van beleid en uitvoering,
Nadere informatieBeleggingsovertuigingen. Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken
Beleggingsovertuigingen Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken Beleggingsovertuigingen De missie van het Pensioenfonds Openbare Bibliotheken (POB) is een toekomstbestendig en verantwoord pensioen
Nadere informatie11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen
11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen INLEIDING Wereldwijd wordt meer en meer de gedachte omarmd dat bij beleggen in ondernemingen rekening gehouden moet worden met de gevolgen van het handelen
Nadere informatieVerklaring inzake de beleggingsbeginselen
Verklaring inzake de beleggingsbeginselen 1. Inleiding Bijna 2.000 personen hebben pensioenaanspraken opgebouwd bij Stichting Pensioenfonds Avery Dennison (in deze verklaring voortaan verder pensioenfonds
Nadere informatieBeleggingsprincipes. Juli 2013
Beleggingsprincipes Juli 2013 1 Inleiding en achtergrond Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Rijn- en Binnenvaart (hierna: ons pensioenfonds) belegt met een lange termijn horizon. Om het beleggingsbeleid
Nadere informatieVerklaring inzake de beleggingsbeginselen
Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfspensioenfonds AVH 1. Introductie 1.1 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft beknopt de uitgangspunten weer van het
Nadere informatieStichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten
9-1-2018 Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten ESG-beleid Over dit document Dit document beschrijft het ESG-beleid (Environmental, Social en Governance) van Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten
Nadere informatieVerklaring inzake de beleggingsbeginselen
Verklaring inzake de beleggingsbeginselen 1. Inleiding Ongeveer 2.000 personen hebben pensioenaanspraken opgebouwd bij Stichting Pensioenfonds Avery Dennison (in deze verklaring voortaan verder pensioenfonds
Nadere informatieInvestment beliefs. Vastgesteld door het Bestuur op 14 juni Juni 2018 Investment beliefs MPF Pagina 1 van 11
Investment beliefs Vastgesteld door het Bestuur op 14 juni 2018 Juni 2018 Investment beliefs MPF Pagina 1 van 11 Inleiding In een workshop van 23 februari 2018 hebben het bestuur van het Metro Pensioenfonds
Nadere informatie1. De fondsdoelstelling en de pensioenverplichtingen vormen bij het bepalen van het beleggingsbeleid het uitgangspunt voor Bpf Mitt
Investment Beliefs Bpf MITT Missie en doelstellingen. 1. De fondsdoelstelling en de pensioenverplichtingen vormen bij het bepalen van het beleggingsbeleid het uitgangspunt voor Bpf Mitt Bij het nemen van
Nadere informatieEen goede pensioenregeling tegen een aanvaardbare prijs. Dat is waar Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars (SBZ) voor staat.
Hoe ziet het beleggingsbeleid van SBZ eruit? Een goede pensioenregeling tegen een aanvaardbare prijs. Dat is waar Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars (SBZ) voor staat. Om iedereen het afgesproken
Nadere informatiePopulair beleggingsplan
Populair beleggingsplan versie oktober 2015 1 Inhoudsopgave Waarom belegt het pensioenfonds? 4 Wat is het doel van beleggen? 4 Wat levert beleggen op? 4 Er gaan toch ook risico s gepaard met beleggen?
Nadere informatieBeleid Verantwoord Beleggen
Beleid Verantwoord Beleggen 23-10-2018 Vastgesteld 23-10-2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Wat is verantwoord beleggen?... 3 3. Waarop richten wij ons in het kader van verantwoord beleggen?... 4
Nadere informatiePopulair beleggingsplan
Populair beleggingsplan versie 22 november 2013 1 Inhoudsopgave Wat belegt het pensioenfonds? 4 Wat is het doel van beleggen? 4 Wat levert beleggen op? 4 Er gaan toch ook risico s gepaard met beleggen?
Nadere informatieBeleggingsovertuigingen
Beleggingsovertuigingen Inhoudsopgave 1 Beleggingsovertuigingen bpfbouw 1.1 Inleiding 1.2 Beleggingsovertuigingen t.a.v. Financiële Markten 1.3 Beleggingsovertuigingen t.a.v. de portefeuille en instrumenten
Nadere informatieBeleid voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus
Beleid voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus Juni 2014 1. Inleiding Dit Beleid voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen dient als leidraad en toetssteen
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen
Verklaring beleggingsbeginselen Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft een samenvatting van de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van Stichting Pensioenfonds Hoogovens (het fonds). Deze
Nadere informatieStichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beleid voor verantwoord beleggen
Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Beleid voor verantwoord beleggen Inhoudsopgave 1. Doel van verantwoord beleggen... 3 2. De pijlers van het beleid voor verantwoord beleggen... 3 3. Integratie
Nadere informatieVerklaring van beleggingsbeginselen
Verklaring van beleggingsbeginselen Inleiding Stichting Pensioenfonds APF (APF) voert de pensioenregeling uit voor de (voormalige) werknemers van AkzoNobel. Om de pensioenen te kunnen uitkeren, ontvangt
Nadere informatieVerklaring Beleggingsbeginselen
Verklaring Beleggingsbeginselen Deze verklaring beschrijft de beginselen van het beleggingsbeleid van Pensioenfonds Metaal en Techniek (PMT). Deze verklaring is opgesteld, omdat het beleggings- en risicobeleid
Nadere informatieStrategisch Pensioenmanagement
Strategisch Pensioenmanagement Strategisch Pensioenmanagement is samenbrengen. Strategisch Pensioenmanagement De belangrijkste taak van Strategisch Pensioenmanagement is ervoor te zorgen dat u in control
Nadere informatieVerklaring inzake Beleggingsbeginselen
Verklaring inzake Beleggingsbeginselen per 1 januari 2015 TRANSPARANT OVER ELKE FASE Inhoudsopgave Verklaring inzake Beleggingsbeginselen van Stichting ING CDC Pensioenfonds 3 De pensioendoelstellingen,
Nadere informatieVerklaring inzake beleggingsbeginselen
Verklaring inzake beleggingsbeginselen Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten Zeist, 3 oktober 2018 1. Inleiding De verklaring inzake beleggingsbeginselen beschrijft de uitgangspunten van het beleggingsbeleid
Nadere informatievan Stichting Achmea Algemeen Pensioen Fonds
Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van de Kring Bavaria van Stichting Achmea Algemeen Pensioen Fonds Datum: 12-4-2017 Versie: 1 Centraal Beheer Algemeen Pensioenfonds is een handelsnaam van de Stichting
Nadere informatieOnderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij ABTN
Onderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij april 2017 Dit document heeft 5 pagina s Versiebeheer Versie Auteur Datum Revisie V1.0 BAC 11 april 2017 Nieuwe bijlage i Inhoudsopgave Strategisch beleggingsbeleid
Nadere informatieVerklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten
Nadere informatieVerantwoord beleggen bij ABN AMRO Pensioenfonds
Verantwoord beleggen bij ABN AMRO Pensioenfonds Versie 2016 Inhoud 1. Inleiding 2. Uitgangspunten 3. Reikwijdte van de strategieën 4. Uitsluitingsbeleid 5. Integrale waardenanalyse 6. Stembeleid 1. Inleiding
Nadere informatieBijlage C: Verklaring Beleggingsbeginselen
Bijlage C: Verklaring Beleggingsbeginselen 1 Introductie 1.1 Inleiding Deze Verklaring inzake beleggingsbeginselen ( de Verklaring ) beschrijft de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van Stichting
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen
Verklaring beleggingsbeginselen Inleiding Deze Verklaring beleggingsbeginselen (verklaring) beschrijft de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie
Nadere informatieVERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN
VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN Waarom beleggen? Om de pensioenen betaalbaar te houden en liefst ook nog eens ieder jaar te kunnen beschermen tegen koopkrachtverlies, belegt ARCADIS Pensioenfonds
Nadere informatie32.0039.15. Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beleggingsbeginselen SPW
32.0039.15 Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Beleggingsbeginselen SPW 28 juni 2016 Inleiding Beleggingsbeginselen zijn de belangrijkste overtuigingen die ten grondslag liggen aan de strategie,
Nadere informatieBeleggingsovertuigingen
Beleggingsovertuigingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Drankindustrie 13 januari 2015 Beleggingsovertuigingen Een beleggingsovertuiging is kortweg de perceptie van het pensioenfonds van de
Nadere informatieSTANDAARDPENSIOENFONDS
STANDAARDPENSIOENFONDS Alternatieve oplossing voor het continuïteitsvraagstuk 1 februari 2014 Toenemende druk bij pensioenfondsen FD 20-3-2013 2 Het continuïteitsvraagstuk Continuïteitvraagstuk pensioenfondsen
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen
Verklaring beleggingsbeginselen 2015-2018 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid van Stichting Brocacef Pensioenfonds ( De Stichting
Nadere informatieBELEGGEN? BEREID U GOED VOOR
BELEGGEN? BEREID U GOED VOOR Heeft u plannen om te gaan beleggen? En overweegt u daarvoor een afspraak te maken met een vermogensbeheerder of heeft u dit al gedaan? Dan worden u bij het eerste gesprek
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen collectiviteitkring E-DC
Verklaring beleggingsbeginselen collectiviteitkring E-DC 1. Introductie 1.1 Inleiding Deze beleggingsbeginselen geven beknopt de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid van collectiviteitkring E-DC.
Nadere informatie1. Organisatie BIJLAGE I: VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS ACHMEA. ABTN 2014 versie 21-3-2014 1. Stichting Pensioenfonds Achmea
BIJLAGE I: VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN Introductie Deze Verklaring inzake beleggingsbeginselen (hierna: Verklaring) beschrijft op beknopte wijze de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van SPA.
Nadere informatieInformatie over beleggingsbeleid particulier vermogensbeheer. 1) Op welke beleggingsovertuigingen baseert Index People haar dienstverlening?
Informatie over beleggingsbeleid particulier vermogensbeheer 1) Op welke beleggingsovertuigingen baseert Index People haar dienstverlening? Welke principes vormen de basis voor het beleggingsbeleid en
Nadere informatieVerklaring inzake de beleggingsbeginselen. Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten. Per 1 juli 2015
Bijlage IV Verklaring inzake de beleggingsbeginselen Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten Per 1 juli 2015 Tilburg, 17 juni 2015 1. Inleiding In de Verklaring inzake de beleggingsbeginselen (hierna:
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Beleggen en Corporate Governance
Maatschappelijk Verantwoord Beleggen en Corporate Governance Uitgave mei 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds SABIC, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schoonmaak- en Glazenwassersbedrijf
Verklaring beleggingsbeginselen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schoonmaak- en Glazenwassersbedrijf Uitgave: 1 januari 2018 1 OVER HET WAAROM VAN DEZE VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN Uw pensioen
Nadere informatieSTRATEGISCH BELEGGINGSPLAN STICHTING PENSIOENFONDS ROCKWOOL
STRATEGISCH BELEGGINGSPLAN 2019-2021 STICHTING PENSIOENFONDS ROCKWOOL 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Inleiding strategisch beleggingskader... 4 2. Doelstelling... 5 3. Beleggingsbeginselen.... 7 4.
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen
Verklaring beleggingsbeginselen Inleiding Het beleggingsbeleid van de Stichting Cappital Premiepensioeninstelling (Cappital) is voor zowel de zekerheid als de betaalbaarheid van het pensioen van cruciaal
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord beleggen Beleid
Maatschappelijk Verantwoord beleggen Beleid 8 januari 205 Inleiding In de Investment Policy Statement heeft SPT de volgende beleggingsovertuiging geformuleerd: Een pensioenfonds is een institutionele,
Nadere informatieStichting Spoorwegpensioenfonds. Beleid voor betrokken aandeelhouderschap
Stichting Spoorwegpensioenfonds Beleid voor betrokken aandeelhouderschap Algemeen Het Spoorwegpensioenfonds (SPF) belegt het pensioenvermogen van haar deelnemers. Een belangrijk onderdeel van deze beleggingen
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen
Verklaring beleggingsbeginselen Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft een samenvatting van de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van Stichting Pensioenfonds Hoogovens (het fonds). Deze
Nadere informatie4.1. Algemene uitgangspunten 4.2. De beleggingsstrategie
Meer dan 1700 mensen hebben pensioenaanspraken opgebouwd bij Stichting Pensioenfonds Avery Dennison (in deze verklaring voortaan verder "pensioenfonds" genoemd). Zij zijn de (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden
Nadere informatieVerklaring inzake beleggingsbeginselen
Verklaring inzake beleggingsbeginselen 1. Inleiding De verklaring beschrijft de door het bestuur vastgestelde uitgangspunten voor het beleggingsbeleid van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de
Nadere informatieVerslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014
Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2014 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers
Nadere informatieVerklaring inzake de beleggingsbeginselen
Verklaring inzake de beleggingsbeginselen Stichting Pensioenfonds Koninklijke Cosun I. Doelstelling Inleiding In artikel 145 van de Pensioenwet is opgenomen dat de Actuariële en bedrijfstechnische nota
Nadere informatieFONDS SLUYTERMAN VAN LOO. Formulering van een verantwoord beleggingsbeleid
FONDS SLUYTERMAN VAN LOO September 2015 Verantwoord Beleggingsbeleid Formulering van een verantwoord beleggingsbeleid FONDS SLUYTERMAN VAN LOO V E R A N T W O O R D B E L E G G I N G S B E L E I D INHOUDSOPGAVE
Nadere informatieVerslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014
Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2014 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers
Nadere informatieVERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN
VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN 1 januari 2018 (Enkel tekstueel gewijzigd ten opzichte van versie 1 april 2016 ) 1. Inleiding De Stichting Philips Pensioenfonds ( het Fonds ) is belast met de uitvoering
Nadere informatieMaatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance
Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Uitgave april 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland, gevestigd te Heerlen (het
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Unisys Nederland in liquidatie
Vermogensbeheerrapportage 4e kwartaal 2017 In het vierde kwartaal van 2017 steeg wettelijke dekkingsgraad 1 met 1,4% punt van 108,1% naar 109,5%. De actuele dekkingsgraad 2 daalde met 0,1%-punt van 109,9%
Nadere informatieVerklaring inzake beleggingsbeginselen BPF VLEP
Verklaring inzake beleggingsbeginselen BPF VLEP 1. Introductie 1.1. Inleiding Deze verklaring geeft beknopt de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor Vlees,
Nadere informatieWHITEPAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER
WHITEPAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER 6 juni 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleggingsbeleid... 4 3. Governance bestuur... 4 3.1. Samenhang met de keuze voor een bestuursmodel...
Nadere informatieAmsterdam, 9 oktober Verklaring inzake de beleggingsbeginselen
Amsterdam, 9 oktober 2018 Verklaring inzake de beleggingsbeginselen Inleiding Achtergrond en doelstelling Pensioenfonds UWV heeft deze Verklaring inzake de beleggingsbeginselen ( Verklaring ) opgesteld
Nadere informatieVerklaring inzake beleggingsbeginselen Pensioenfonds Vervoer versie april Verklaring inzake beleggingsbeginselen
1. Verklaring inzake beleggingsbeginselen 1 1. Introductie 1.1 Inleiding De Verklaring inzake de beleggingsbeginselen beschrijft in het kort de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van Pensioenfonds
Nadere informatieVerklaring inzake beleggingsbeginselen STIP
Verklaring inzake beleggingsbeginselen STIP Introductie Deze Verklaring inzake beleggingsbeginselen (hierna: de verklaring) beschrijft de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van Stichting IKEA Pensioenfonds
Nadere informatie11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen
11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen INLEIDING Wereldwijd wordt meer en meer de gedachte omarmd dat bij beleggen in ondernemingen rekening gehouden moet worden met de gevolgen van het handelen
Nadere informatieStichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten
Nadere informatieVERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN
VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN Waarom beleggen? Om de pensioenen betaalbaar te houden en liefst ook nog eens ieder jaar te kunnen beschermen tegen koopkrachtverlies, belegt ARCADIS Pensioenfonds
Nadere informatieStichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten
Nadere informatieVerslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016
Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2016 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers
Nadere informatieJaarverslag verantwoord beleggen 2015
Jaarverslag verantwoord beleggen 2015 Ook in 2015 heeft Pensioenfonds Vervoer in het beleggingsbeleid en de uitvoering ervan weer een impuls kunnen geven aan maatschappelijke verantwoord beleggen. Nadat
Nadere informatieWHITE PAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER
WHITE PAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER 14 september 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleggingsbeleid... 4 3. Governance bestuur... 4 3.1. Bestuur... 4 3.2. Taken- en rolverdeling...
Nadere informatieConsumentenbrief inzake beleggingsbeleid DoubleDividend Management B.V.
Consumentenbrief inzake beleggingsbeleid DoubleDividend Management B.V. Amsterdam, juni 2016 DoubleDividend Management B.V. Herengracht 320 1016 CE Amsterdam Tel: +31 20 520 7660 contact@doubledividend.nl
Nadere informatieJaarverslag 2017 van Pensioenfonds Vervoer Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Jaarverslag Maatschappelijk verantwoord beleggen
Jaarverslag 2017 Maatschappelijk verantwoord beleggen 1 INLEIDING Pensioenfonds Vervoer vindt het belangrijk beleggen op een maatschappelijk verantwoorde manier in te richten. Het fundament van het beleid
Nadere informatieVerklaring Beleggingsbeginselen. 1. Inleiding
Verklaring Beleggingsbeginselen 1. Inleiding Voor u ligt de Verklaring inzake de beleggingsbeginselen (hierna: de verklaring ). Hierin kunt u lezen wat het beleggingsbeleid is van het pensioenfonds Wonen
Nadere informatieVerslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2015
Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2015 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2015 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers
Nadere informatieBeleggingsstatuut. 1. Algemene Richtlijnen. 2. Richtlijnen inzake het beleggingsbeleid
Beleggingsstatuut 1. Algemene Richtlijnen 1. Statutaire doelstelling De Hartstichting strijdt tegen hart- en vaatziekten. Zij investeert in onderzoek naar harten vaatziekten in Nederland. Zij geeft hoogwaardige
Nadere informatieVerklaring inzake de beleggingsbeginselen. Stichting De Samenwerking Pensioenfonds voor het Slagersbedrijf
Verklaring inzake de beleggingsbeginselen Stichting De Samenwerking Pensioenfonds voor het Slagersbedrijf Bijlage 1 bij de Actuariële en bedrijfstechnische nota Laatst gewijzigd en vastgesteld op 25 juni
Nadere informatieStichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schoonmaak- en Glazenwassersbedrijf
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schoonmaak- en Glazenwassersbedrijf Dit is een uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schoonmaak- en Glazenwassersbedrijf. Versie: 01 juli 2013
Nadere informatieVERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS VOOR HET BEROEPSVERVOER OVER DE WEG
VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS VOOR HET BEROEPSVERVOER OVER DE WEG 1. Introductie 1.1. Inleiding De Verklaring inzake de beleggingsbeginselen ( Verklaring ) beschrijft
Nadere informatieConsumentenbrief beleggingen van. Tielkemeijer & Partners Vermogensbeheer
Consumentenbrief beleggingen van Tielkemeijer & Partners Vermogensbeheer Introductie Een groot aantal brancheorganisaties waaronder DSI, DUFAS, NVB, VBA en VV&A hebben het initiatief genomen om Consumentenbrief
Nadere informatieMaatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance. Versie
Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Versie 29-05-2017 Versie 29-05-2017 Maatschappelijk verantwoord Beleggen en Corporate governance Deze brochure gaat over Maatschappelijk Verantwoord
Nadere informatieToezicht op beleggingen
Toezicht op beleggingen Studiebijeenkomst VvP, 6 Jurgen Willemsen Inhoud Sectie 1: Introductie toezicht op het beleggingsbeleid Sectie 2: Overzicht vermogensbeheeronderzoeken Sectie 3: Veranderingen in
Nadere informatieToekomstbestendig Beleggen Een Centraal Beheer APF Case Study 24 januari Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in.
Toekomstbestendig Beleggen Een Centraal Beheer APF Case Study 24 januari 2017 Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Agenda Introductie Centraal Beheer APF en rol Achmea IM Toekomstbestendige
Nadere informatieBrochure. Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance
Brochure Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Deze brochure gaat over Maatschappelijk Verantwoord (MVB) Beleggen en
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen kring J
Verklaring beleggingsbeginselen kring J Deze verklaring beleggingsbeginselen geeft beknopt de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid van kring J. Deze is vastgesteld door het bestuur op 24 januari
Nadere informatiePensioen Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen. Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen
Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen 14 De lijsten van pensioenfondsen met de hoogste en de laagste vermogensbeheerkosten die onder andere door Pensioen Pro en De Nederlandsche Bank (hierna:
Nadere informatieVerantwoord beleggen bij het ABN AMRO Pensioenfonds
Verantwoord beleggen bij het ABN AMRO Pensioenfonds Versie 2014 Inhoud 1. Inleiding 2. Uitgangspunten 3. Reikwijdte van de strategieën 4. Uitsluitingsbeleid 5. Integrale waardenanalyse 6. Stemmen 1. Inleiding
Nadere informatieVerklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie
1. Introductie Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Doelstelling en basis voor dit document Dit document ("de Verklaring") beschrijft
Nadere informatieDe leden van de beleggingscommissie. 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen
NOTITIE Van Aan CC Datum Betreft Sjoerd Hoogterp De leden van de beleggingscommissie 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Inleiding Het pensioenfonds Werk en (re)integratie (PWRI)
Nadere informatieBeleggings overtuigingen. Oktober 2016
Beleggings overtuigingen Oktober 2016 Inhoudsopgave 1 bpfbouw 1 bpfbouw 1.1 Inleiding 1.2 t.a.v. de normen en ambitie van het pensioenfonds 1.3 t.a.v. Financiële Markten 1.4 t.a.v. de beleggingscategorieën
Nadere informatieVerklaring inzake beleggingsbeginselen
STICHTING PENSIOENFONDS RECREATIE Mei 2011 INHOUDSOPGAVE 0. Introductie 3 1. Doelstelling van het beleggingsbeleid 4 2. Organisatie en risicobeheerprocedures 5 3. Beleggingsbeginselen 7 Mei 2011 Pagina
Nadere informatieVERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS AVEBE 19 APRIL 2011
VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS AVEBE 19 APRIL 2011 VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS AVEBE 1.1 Het beleggingsproces Het beleggingsproces vormt de randvoorwaarden
Nadere informatieBeleid Duurzaam Beleggen Bpf Bakkers
7 juli 2017 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Visie op duurzaam beleggen...... 4 3. Beleid... 5 3.1 Reikwijdte beleid 5 3.2 Uitsluitingenbeleid 5 3.3 Stembeleid 7 3.4 Selectie externe vermogensbeheerders 8 3.5
Nadere informatieVerklaring inzake de Beleggingsbeginselen PMA
Verklaring inzake de Beleggingsbeginselen PMA 1. Inleiding Deze Verklaring inzake beleggingsbeginselen (hierna: Verklaring) beschrijft op beknopte wijze de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van Stichting
Nadere informatieVerklaring inzake de beleggingsbeginselen van de Kring Pensioenfondsenkring 1
Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van de Kring Pensioenfondsenkring 1 Datum: 28 februari 2019 Versie: 1 Centraal Beheer Algemeen Pensioenfonds is een handelsnaam van de Stichting Achmea Algemeen
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen kring F
Verklaring beleggingsbeginselen kring F Deze verklaring beleggingsbeginselen geeft beknopt de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid van kring F. Deze is vastgesteld door het bestuur op 24 januari
Nadere informatie