Preventie en zorg, hand in hand Workshopdag voor hulpverleners Donderdag 10 september 2015 van 9u30-16u Aankondiging De Suïcidepreventiewerking van de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG-SP) organiseert in samenwerking met de provincie Antwerpen in het Huis van de Sport opnieuw hun workshopdag Preventie en zorg, hand in hand. Van geestelijke gezondheidsbevordering tot preventie Van preventie tot zorg Van zorg tot nazorg Hulpverleners en preventiewerkers, die in contact komen met suïcidaliteit, zijn werkzaam binnen steeds meer diverse domeinen zoals preventie, vroegdetectie, vroeginterventie, zorg en nazorg. De Suïcidepreventiewerking van de CGG benadrukt meer en meer het gemeenschappelijke van al deze domeinen door ze te situeren binnen één continuüm. We doen uiteindelijk allemaal aan suïcidepreventie Donderdag 10 september 2015, de werelddag Suïcidepreventie, lijkt een aangewezen moment om samen verder te bouwen aan bruggen tussen preventie en zorg. Vanuit de huidige samenleving wordt men meer en meer aangezet tot genieten en gelukkig zijn. Deze tendens kan dwingend aanvoelen voor alle actoren binnen het continuüm van preventie tot zorg. U wordt uitgedaagd om samen met ons na te denken over de voordelen én de valkuilen van dit streven naar geluk en welbevinden. We geven een aanzet tot een antwoord op de vraag hoe je hier als preventiewerker en hulpverlener evenwichtig mee kan omgaan. In de namiddag kunt u deelnemen aan workshops die allemaal aansluiten bij een onderdeel van het continuüm van preventie tot zorg: chronische suïcidaliteit, aanpak van suïcidaliteit vanuit de dialectische gedragstherapie, zorg voor suïcidepogers, universele preventie, de hulpverlener als nabestaande na zelfdoding, U kunt hierbij twee workshops volgen en hebt daarbij de keuze uit tien workshops.
Dagindeling 9.00u Onthaal 9.30u Verwelkoming door Mr. Bernard Bruggeman (Provinciaal coördinator Dienst Welzijn en gezondheid, Provincie Antwerpen) 9.40u Mevr. Mercedes Wolters (Ondersteuningsfunctie suïcidepreventiewerking van de CGG) Inleiding Mevr. Tine Langedock (directeur CGG Largo) 10.00u Plenair Prof. Dr. Ignaas Devisch (Professor medische filosofie en ethiek, Universiteit Gent) 12.00u Middagpauze 12.45u 14.15u 14.30u 16.00u Workshop/Symposium ronde 1 Pauze Workshop/Symposium ronde 2 Einde Plenair De vermoeidheid jezelf te zijn. Over de keerzijde van individuele zelfbeschikking. We zijn gelukszoekers. Van nature uit, schijnt het. En vanaf de achttiende eeuw is geluk ook een politieke factor geworden. Een moderne overheid beschouwt het als haar taak om mee voor geluk en welzijn van haar inwoners in te staan. Maar indien we er zo massaal op inzetten, hoe komt het dan dat we niet gelukkig zijn? Waarmee worstelen we? Geluk en welzijn zijn zeer complexe zaken die we niet zomaar in kaart kunnen brengen en van een instant oplossing voorzien. Misschien maakt juist de gedachte dat er voor deze vraagstukken kant en klare (farmacologische) oplossingen zouden bestaan, deel uit van het probleem? Of loopt er iets verkeerd in de wijze waarop we naar geluk zoeken? Met de vraag naar onszelf en de wijze waarop we met geluk en gezondheid omgaan, wil ik wijzen op een ongemak dat ons door en door tekent. Dat ongemak van onze tijd is vrij goed samengevat in wat Daniel Ehrenberg treffend omschrijft als la fatigue d être soi : de vermoeidheid om zichzelf te zijn. Juist doordat we de hele tijd mogen kiezen hoe we ons leven invullen (zelfbeschikking), wordt geluk en welzijn een aanhoudende opgave (plicht). Wij mogen en moeten dag in dag uit over onszelf beschikken en dat brengt een enorme druk met zich mee, aldus Ehrenberg. In mijn bijdrage zal ik ingaan op deze keerzijde van onze zelfbeschikking en onze worsteling ermee. Wat in die worsteling kunnen of moeten we voor ogen houden om een aantal valkuilen uit de preventieve zorg te halen? Met deze lastige vragen moeten we ons confronteren, willen we met een verbeterd inzicht met ons geluk en dat van anderen leren omgaan. Prof. Dr. Ignaas Devisch (Universiteit Gent, professor medische filosofie en ethiek, vakgroep Huisartsengeneeskunde en eerstelijnsgezondheidszorg)
Workshops/Symposia 1 - Veerkracht verhogen en suïcide voorkomen, een samenspel tussen partners Winnie De Roover (Vigez) & Charlotte Lanneau en Letticia De Sutter (Logo s) Logo s, VIGeZ en suïcidepreventiewerkers werken samen aan de uitvoering van het Vlaams Actieplan Suicidepreventie. Elke partner levert een bijdrage om acties rond Fit in je Hoofd en suïcidepreventie naar de Vlaming te brengen en op die manier de veerkracht te versterken. In deze workshop ga je aan de slag met 10 gemakkelijke stappen om je welbevinden en veerkracht te verhogen, inspireren we je met lokale voorbeelden uit het suïcidepreventiebeleid en krijg je zicht op de samenwerking tussen de betrokken partners. 2 - Signaaldetectie, vroeginterventie en basishouding bij suïcidaliteit Ine Vermeersch & Karen De Waele (Suïcidepreventiewerking van de CGG, Oost- Vlaanderen) Welke signalen kunnen we oppikken? Hoe kunnen we er best op reageren? Wat kunnen we er best mee doen? Dit zijn vragen die we ons vaak stellen in verband met suïcidaliteit. Deze workshop geeft antwoord op deze vragen. We leren signalen detecteren en op een gepaste wijze reageren. Daarnaast staan we stil bij wat de invloed van de basishouding van de hulpverlener kan zijn. 3 - Crisisinterventie: wat te doen bij acute suïcidaliteit Annelies Harvent & Nike Baeten (Suïcidepreventiewerking van de CGG, Antwerpen en West-Vlaanderen) Een crisis kan gezien worden als een overschrijding van de draagkrachtdraaglastbalans naar aanleiding van stresserende gebeurtenissen. Binnen dit spectrum van acute suïcidedreiging is er echter veel variatie; met andere woorden: de ene crisis is de andere niet. In deze workshop staan we stil bij deze verscheidenheid aan crisissituaties en gaan we in op welke aanpak aangewezen kan zijn. Deze workshop is interessant voor iedereen die binnen zijn functie mogelijk te maken krijgt met acute suïcidaliteit (ambulanciers, politie, CAW, crisisopvang, CGG, spoed, ). 4 - Suïcidepogers: Noden, Zorg en Praktijk! Peter Beks (Zorg Voor Suïcidepogers) & Nikita Vancayseele (Eenheid voor Zelfmoordonderzoek) Dit symposium brengt ons via de registratiestudie van suïcidepogingen en wat we op vlak van zorg en zorgbehoefte hieruit kunnen leren naar de zorg. Aandachtspunten voor de zorg voor suïcidepogers worden belicht en ondersteund vanuit wetenschappelijk onderzoek. Dit om uiteindelijk uit te komen bij een illustratie vanuit een mobiel crisisteam die goede praktijken van de zorg voor suïcidepogers tot leven brengt en ons kan inspireren in ons werk met deze moeilijke doelgroep. 5 - Vroegdetectie en behandeling van suïcidaal gedrag: ontwikkeling van een multidisciplinaire richtlijn. Eva Dumon (Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie) In deze workshop staan we stil bij de ontwikkeling van een richtlijn voor zorgverleners in de (geestelijke) gezondheidszorg over de detectie en behandeling van suïcidaal gedrag bij patiënten. Deze richtlijn is momenteel in ontwikkeling en zal uitgebracht worden in 2016. In deze workshop wordt het ontwikkelproces van de richtlijn belicht en werpen we een eerste blik op de inhoud en vorm van deze richtlijn, met uitgebreid ruimte voor vragen, uitwisseling en feedback.
6 - Chronische suïcidaliteit Jasmijn Creten & Joline Rediers (Suïcidepreventiewerking van de CGG, Antwerpen) Als hulpverlener word je soms geconfronteerd met cliënten die chronisch suïcidaal zijn. Het kan gaan om suïcidegedachten die lange tijd al dan niet sluimerend aanwezig zijn, of om verscheidene zelfmoordpogingen door de jaren heen. Vergt chronische suïcidaliteit een andere aanpak dan acute suïcidaliteit? Wat zijn specifieke accenten in de behandeling van deze personen? Hoe schat je in wanneer chronische suïcidaliteit toch acuut wordt? Daarnaast staan we ook stil bij de extra uitdagingen voor de hulpverlener in het werken met chronisch suïcidale mensen. Gevoelens van machteloosheid en frustraties komen immers frequent voor bij de hulpverlener die aan de slag gaat met deze problematiek. 7 - De hulpverlener als nabestaande Bart Witvrouwen (Werkgroep Verder) Eerst wordt kort ingegaan op het suïcidaal proces (onderdeel van suïcidepreventie) om (poging tot) zelfdoding te kaderen. Op deze manier worden misvattingen, clichés rond zelfdoding en taboes gekaderd en mogelijk doorbroken. Binnen dit suïcidaal proces worden risicofactoren, signaalherkenning, beschermende factoren,... besproken. Daarna wordt ingegaan op het rouwproces na een zelfdoding binnen de werkcontext. Tenslotte worden tips gegeven om ermee om te gaan binnen de werkcontext: bespreekbaar maken, ruimte creëren om het verlies een plaats te geven, groepsgesprek met collega's. 8 - DGT : een levensversterkend programma, geen suïcidepreventieprogramma Chris Deleu (DGT-therapeut) Suïcidaliteit kan beschouwd worden als een niet passende manier om met constante emotionele pijn om te gaan of als een poging om verlies van emotionele controle de baas te blijven. Als iemand niet in leven blijft, zal hij niet de kans hebben om hulp te krijgen. Als iemand niet in therapie blijft, zal hij niet de hulp vinden die nodig is om zijn levenskwaliteit te verbeteren. DGT is erop gericht dat mensen in leven blijven, aan de therapie blijven deelnemen en blijven werk maken van een levenswaardig leven. Van zodra iemand zich bereid verklaart om te leven en om op te houden met zelfdestructief gedrag voorziet DGT in ondersteuning van hoe je een leven kan creëren en volhouden dat de moeite van het leven waard is. 9 - Suïcidaal gedrag: Een systemische benadering Semiye Tas (Suïcidepreventiewerking van de CGG, Brussel) Hoor jij een cliënt/patiënt wel eens zeggen dat hij het leven niet meer ziet zitten? Of zie je ander gedrag dat jou doet denken aan suïcidaliteit? Vraag jij je als hulpverlener soms af wat je daarmee kan en moet? Wat deel je als hulpverlener met wie en wanneer? In deze workshop leer je wat je wel kan, mag en moet doen. Je leert hoe je korte gesprekken voert en goed overdraagt en afrondt in het belang van zowel de cliënt als jezelf. 10 - Introductie op de psychoanalytische benadering van suïcidaliteit Egon Van Ertvelde (Suïcidepreventiewerking van de CGG, Brussel) In deze workshop maak je kennis met de voornaamste psychoanalytische begrippen, die centraal staan in het begrijpen en behandelen van suïcidaliteit. Door de toepassing van deze concepten op klinisch materiaal wordt de brug gemaakt tussen theorie en praktijk. Deze begrippen, afkomstig uit het analytische denken, kunnen een hulpstuk zijn in het arsenaal van elke therapeut of hulpverlener. Deze workshop biedt dan ook de gelegenheid om suïcidaliteit te bekijken vanuit een andere mogelijke invalshoek. ~~~
Praktisch Wanneer Donderdag 10 september 2015 van 9u30-16u Waar Huis van de Sport (Boomgaardstraat 22, 2018 Antwerpen) Tip Wij raden u aan om met de trein te komen. Station Antwerpen Berchem is op wandelafstand (1,4km) van het Huis van de Sport. Met de auto komen wordt afgeraden. Parkeren is mogelijk (maar moeilijk) in de omliggende straten maar er is geen parking aan het Huis van de Sport zelf beschikbaar. Inschrijven Enkel elektronisch vóór 1 september 2015 via deze link Kostprijs Uw inschrijving is definitief na ontvangst van het inschrijvingsgeld van 15 (deelname + koffie + lunch) op rekeningnummer BE85 8802 9813 5106 van FDGG vzw met vermelding Preventie en zorg, hand in hand + naam deelnemer. Annulaties nà 1 september 2015 worden niet terugbetaald, doch u door een collega laten vervangen is mogelijk. Bijkomende informatie Met eventuele vragen kunt u terecht bij: Joline Rediers Suïcidepreventiewerker en voorzitter organiserend comité joline.rediers@andante.be Mercedes Wolters Ondersteuningsfunctie Suïcidepreventie van de CGG mw@fdgg.be in samenwerking met: Federatie van Diensten voor Geestelijke Gezondheidszorg Martelaarslaan 204B - 9000 Gent Tel. 09.233.50.99 E-mail: fdgg@fdgg.be Zorgnet Vlaanderen Guimardstraat 1-1040 Brussel Tel. 02.511.80.08 Fax 02.513.52.69 E-mail: post@zorgnetvlaanderen.be