QR codes Succesvol inzetten! Praktijkgids en inspiratieboek voor de marketeer die de ware kracht van QR codes wil ontdekken
QR codes Succesvol inzetten! Frans Hendrikx
Schrijver: Frans Hendrikx Coverontwerp: Omnisense ISBN: 9789402101263 Frans Hendrikx
Copyright Deze informatie is met de grootste zorg samengesteld. De samensteller kan geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor (de gevolgen van) onvolkomenheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. Frans Hendrikx deelt deze informatie graag met u, onder voorbehoud van auteursrecht. U wordt daarom verzocht deze informatie niet te verspreiden in print of online, zonder voorafgaande toestemming van de auteur. Frans Hendrikx Omnisense Communicatie B.V. 1 September 2013 Alle rechten voorbehouden http://www.omnisense.nl QR code is een geregistreerde handelsnaam van Denso Wave Industries Japan 5
Scan de QR code en ontdek de essentie van dit verhaal Deze uitgave bevat QR codes ter illustratie, demonstratie of ter aanvulling van de tekstuele inhoud. Het verdient aanbeveling om uw mobiele apparaat (voor zover u dat nog niet hebt gedaan) uit te rusten met een voor uw mobiel geschikte QR code scannerapp. U vindt de gratis scanner app in de App- of Play store van uw mobiele apparaat. De i-nigma reader is de meest gebruikte en geschikt voor alle apparaten. 6
Dankwoord Mobile Marketing ontwikkelt zich razendsnel. Toch heeft 80 procent van de bedrijven en organisaties in Nederland nog niet door wat de impact van de mobiele revolutie voor gevolgen heeft. Dat blijkt onder meer uit de povere manier waarmee met de QR code wordt omgegaan. Is het de eenvoud waarmee een code is aan te maken? De breedte van het toepassingsgebied? Of het feit dat ze gratis zijn en door iedereen licentievrij te gebruiken? Wat ook de reden is, de QR code kan een waardevolle aanvulling zijn voor de moderne marketeer als deze verstandig en met beleid wordt ingezet. We zijn Denso Wave Incorporated in Japan veel dank verschuldigd omdat dit bedrijf ons het recht geeft de gepatenteerde QR code naar eigen wens en inzicht te gebruiken als vitaal onderdeel van de Mobile Marketing strategie. Ik dank verder de volgende mensen en bedrijven voor hun medewerking aan het tot stand komen van dit boek: Hans-Jorg van Broekhoven / Bureau Dubbelstraat Cristian Vorstius Kruif / Qtag Smart Media Solutions Richard Otto/mobilemarketing.nl Adformatie Groep Theo Glaudemans / Limebizz Layar Concepts Theo Thomas / Thomas Business Support 7
8
Voorwoord Soms gaan de ontwikkelingen erg snel. Zo snel dat wij niet in de gaten hebben dat de wereld om ons heen is veranderd. We kopen even gemakkelijk in de winkel als op internet, we kijken televisie op onze smartphone, tablet en ons vaste TV toestel. We kunnen doen wat we willen, waar we willen en hoe we willen. We leven in een hybridewereld, alleen beseffen we dat vaak niet. Even de tablet pakken om producten te zoeken of je te oriënteren op internet. Tijdens het winkelen even een QR code scannen om een video clip van het product, de vakantieplaats of iets anders te bekijken. Het is allemaal zo gemakkelijk. Juist de combinatie van online en offline, van fysieke en virtueel en van rationeel en gezellig is een combinatie die uniek is in deze tijd. Free Wi-Fi wordt als normaal gezien, evenals bestellen op internet. De combinatie van beide is de hedendaagse toekomst. De link tussen deze twee werelden is de QR code. Een onbekend fenomeen voor velen, maar erg belangrijk om juist die vorm van informatie te krijgen die gewenst is. Een boek lezen is leuk maar met een video clip erbij nog veel effectiever. Een product brochure bekijken is nuttig, maar zoveel beter als iemand het ook nog even persoonlijk uitlegt, via internet. Steeds maar weer een domeinnaam invullen en zoeken naar de juiste informatie is zo outdated en van de generatie web 1.0, terwijl we nu toch leven in web 3.0. 9
Vandaar dat ik iedereen dit boek aanbeveel. Sla de brug tussen de fysieke wereld en de virtuele wereld op een manier die het klanten erg gemakkelijk maakt. Zorg voor een goede aanvulling van het fysieke product, het boek, de folder of uw uitleg. De QR code is de brug tussen internet en de echte wereld, maar ook een mogelijkheid om extra informatie te verstrekken of via een video een boodschap te verkondigen. De QR code is niets meer dan een link naar de betreffende landingspagina, maar juist door zijn eenvoud zo belangrijk. In deze wereld is dat toch onmisbaar? Lees het boek en pas ook de QR code toe, uw klanten zullen u dankbaar zijn Prof. Dr. Cor Molenaar Bijzonder Hoogleraar emarketing RSM/Erasmusuniversiteit 10
QR codes succesvol inzetten QR codes kunnen goud opleveren voor marketeers. Toch gaat het nog vaak mis met de Code der codes. Ruim 70 procent van de toegepaste QR codes leiden niet tot het gewenste resultaat. Wat rest is teleurstelling bij de maker en niet in de laatste plaats bij degene die de moeite heeft gedaan om de code te scannen. Het kan eenvoudig beter! Met de uitleg en tips in dit boek laat ik zien hoe ook een kleinere MKB onderneming of organisatie succesvol kan zijn met QR codes. Hoe de code actief en met succes ingezet kan worden en een volwaardig onderdeel van uw marketing- en communicatiestrategie kan zijn. Wat zijn de valkuilen? Wat de succesfactoren? En waar moet u nog meer op letten? Ook nemen we de kosten, speciale mogelijkheden en tools onder de loep. Tot slot vindt u in deze versie van het boek een aantal praktijkcases die u een indruk geven van geslaagde en minder geslaagde campagnes met QR codes. Doe er uw voordeel mee, laat u inspireren, gebruik de code zoals het hoort en ervaar de Magie van Quick Respons! Want Het is niet de technologie die bepaalt of een QR-campagne succesvol is of niet, maar de creatieve manier waarop u als marketeer de QR code gebruikt om positieve ervaringen voor uw publiek te creëren. 11
12
Inhoudsopgave Dankwoord... 7 Voorwoord... 9 QR codes succesvol inzetten... 11 Inleiding 15 De Hype voorbij 17 Mobile Marketing 19 QR code plan... 21 1-Begrijp uw doelgroep 21 2-Formuleer duidelijke doelstellingen 23 3-Zorg voor nuttige en waardevolle extra s en verras 23 4-Kwalitatief goede codes en testen 25 QR codes: technische randvoorwaarden... 27 Internetverbinding 32 Manco 33 Mobiele (responsieve) website of app? 34 Het verschil 34 Actie 41 QR code > Video 42 Dynamiek 44 Designer Code 46 Managementsysteem 48 QR Code Management software functies: 51 Marketing met QR codes... 52 QR code in de marketingmix 53 Promotie 53 Waaraan een QR code promotiecampagne moet voldoen... 54 Zelf doen of uitbesteden 56 QR code toepassingsgebieden 58 Functies van de QR code 59 Veel voorkomende QR codetoepassingen 60 Het Nieuwe Winkelen 62 Webwinkels 63 13
QR Code Shop 63 Wat is er nodig voor een QR Code Shop? 64 Cross/Multi Channel 67 Veel gebruikte media in combinatie met QR codes 68 Toekomst 72 Voorbeelden van Augmented Reality met Layar 75 Conclusie 79 QR code Cases... 80 QR code Case Heineken... 81 QR code Case ANWB... 82 QR code case McDonalds... 83 QR code Case Dixons... 85 QR code Case KARWEI... 87 QR code Case Infoviltje... 88 QR-code en AR Case Van Oorschot Mode... 90 QR code Case Ladessa... 93 Over de Auteur... 95 Hoe meer zielen hoe meer vreugd 97 14
Inleiding Het doel van dit boek is om u vertrouwd te maken met de QR code als marketing en communicatie-instrument en aan te sporen tot het volledig benutten van de waarde van de QR code. Immers QR codes zijn niet meer weg te denken. Je komt ze tegen op visitekaartjes, flyers, billboards, in bushokjes, magazines, producten, websites, enzovoort. Soms zie je ze zelfs op TV-en andere beeldschermen. De acceptatie van de QR code als verbindend communicatiemedium tussen print en internet blijft echter achter bij wat je zou mogen verwachten. Veel marketeers, reclamebureaus, maar ook content providers, adverteerders en andere informatieleveranciers hebben (nog) geen- of nauwelijks notie wat met de QR code te doen en hoeveel winst er te behalen valt als de QR code planmatig wordt ingezet. QR staat voor quick response en werd bedacht om snel digitale informatie uit te wisselen. Dat was overigens al in 1994, waarbij de QR code werd gebruikt voor het identificeren van auto-onderdelen. Die logistieke functie wordt nog steeds met succes gebruikt. In dit boek beperken we ons tot de marketingfunctie van de code, want marketing met QR codes is de afgelopen jaren steeds populairder geworden. Inmiddels hebben de vierkante blokjes een lange weg afgelegd en dankzij de komst van mobiel internet, smartphones en tablets flink aan populariteit gewonnen bij informatie-aanbieders en consumenten. QR is Magie. Elke waarneming van een QR code roept vragen op en doet een appel aan onze natuurlijke nieuwsgierigheid. Niemand kan er omheen. De QR code is een krachtige schakel tussen print en internet; een verbindende factor, die aan het begin staat van de mobiele internetrevolutie. Een tool die je niet wilt missen! 15
Door de eenvoud en herkenbaarheid staat de QR code aan de basis van veel nieuwe communicatievormen en technieken. De inzetbaarheid is nagenoeg onbeperkt en geschikt voor iedereen die iets via dit sublieme medium te vertellen heeft. Er bestaat echter bij veel mensen een zekere niet te verklaren weerstand tegen deze vernieuwing en dat is jammer. Er blijven kansen liggen die eenvoudig benut kunnen worden. Met dit boek wil ik die weerstand wegnemen door praktische informatie te bieden en aan de hand van cases te demonstreren hoe het weloverwogen toepassen van QR codes kan bijdragen aan het succes van multichannel marketing campagnes. U zult het merken want: Een weloverwogen promotie- of reclamecampagne met QR codes verlaagt kosten substantieel en verhoogt de effectiviteit (conversie) van het geheel. Roosendaal, september 2013 16
De Hype voorbij De afgelopen jaren werden QR codes te pas en te onpas gebruikt. Het feit dat ze gratis en door iedereen te maken zijn heeft niet veel goeds gedaan voor de waardering en het imago van de code. Veel verder dan een poging om modern over te komen of blijk te geven van innovatief vermogen is het in de meeste gevallen niet gekomen. Ondeskundige inzet van de QR code heeft niet alleen schade toegebracht aan de waardering van de QR code. Ondoordachte reclame- of promotiecampagnes hebben vooral teleurstelling veroorzaakt bij talloze verwachtingsvolle gebruikers. Uit onderzoek van ING 1 blijkt dat slechts 16 procent van de Nederlandse ondernemingen een mobiele strategie heeft. Geen wonder dat het nog zo vaak mis gaat met de QR code. Desondanks heeft de experimentfase ook tot nieuwe inzichten geleid bij marketeers en wordt de kracht van het zwart/wit geblokte stukje dynamiet steeds beter begrepen en benut. 1 http://www.ing.nl/zakelijk/themas/klanten-enmarketing/mobiel-ondernemen.aspx of scan de code 17
Tip 1: Verwijs naar de meest gebruikte QR code lezer. Consumenten moeten (in de meeste gevallen) eerst nog een QR code lezer downloaden als die niet in de standaardset van apps of toepassingen in hun smartphone of tablet voorgeïnstalleerd is. Gebruik geen speciale (onbekende of onherkenbare) codes. Kies het meest bekende en gebruikte QR code formaat. 18
Mobile Marketing Mobile Marketing via smartphones en tablets ondersteunt de klant steeds meer in het koopproces. Voor oriëntatie, informatie en bij de aankoop. Met meer dan 6 miljoen smartphones in de zakken van de Nederlandse consument, en 5 miljoen tablets aan het begin van 2013, wordt de nieuwe (mobiele) internetrevolutie groter dan de eerste. Mobiele communicatie creëert nieuwe waarden, zowel voor consumenten als voor bedrijven. Kostenstructuren veranderen en gevestigde business modellen raken verstoord. Als u wilt anticiperen op die ontwikkelingen, kunt u als marketeer beter afwijken van het geëffende pad en van tactische mobiele inspanningen naar meer strategische vormen van mobiele marketing overschakelen. QR codes en Mobile Marketing gaan hand in hand. Het aantal mobiele internetgebruikers groeit explosief en steeds meer consumenten (ruim 65 procent!) gebruiken hun smartphone of tablet als entreepunt naar informatie op het internet. Smartphones en tablets zijn daarom significant geworden in de customer journey. Voor de QR code is vooral de rol weggelegd van richtinggever, verbinding legger tussen lokaal relevante informatie op het mobiele apparaat van de mobiele gebruiker. Met smartphones wordt behalve gebeld vooral gezocht naar lokaal gerelateerde informatie over producten of diensten en vormen naast activiteiten als het sturen van sms en ontvangen van nieuws, e-mail en bezigheid op social media de hoofdmoot van het zoekgedrag. Tablets worden vooral in huis gebruikt als second screen, voor websurfen, e- mail, social media, productoriëntatie en de aanschaf van producten. Het MKB; retailers, horecaondernemers en dienstenleveranciers kunnen op deze trend inspelen door hun informatie en marketingvoorzieningen op gebruikers 19
van smartphones en tablets aan te passen. Dat houdt onder meer in dat de website en content afgestemd moeten zijn voor mobiel gebruik. Een primaire voorwaarde om Mobile Marketing succesvol te kunnen inzetten. Zo is een gewone voor desktop ontwikkelde website presenteren op een smartphone funest voor de beleving van de consument en zal averechts werken. Ruim 60procent van de bezoekers haakt af als een dergelijke website wordt getoond en komen waarschijnlijk nooit meer terug. Mobile Marketing vereist doelgericht relevante inhoud aanbieden die inspireert tot (vervolg)actie. Wilt u QR codes inzetten als onderdeel van Mobile Marketing, dan is het belangrijk dat er een weloverwogen plan achter zit. Marketing met QR codes is zoals u zult zien meer dan alleen een code op een product of uiting plakken. Daarnaast zijn onder meer de context (waar en wanneer), de content (inhoud/boodschap) en de presentatie (hoe ziet het er uit) achter de codes doorslaggevend voor het slagen van een campagne. Voldoen deze niet dan raken consumenten teleurgesteld en haken (definitief) af, met imagoschade tot gevolg. Als QR codes echter doordacht en planmatig worden ingezet, zijn ze een geweldige aanvulling op het marketingcommunicatie-arsenaal. Tip 2: Een QR code, wat is dat? Zoals met veel nieuwe technologie gerelateerde diensten, er is uitleg nodig! QR codes in uw marketing inzetten verplicht tot uitleg over wat QR codes zijn, waartoe ze dienen en wat er gedaan moet worden om ze te kunnen scannen en wat de consument er mee verdient als aan die voorwaarden wordt voldaan. 20
QR code plan De mogelijkheden en toepassingen van QR codes zijn eindeloos. Bovendien volgen technologische ontwikkelingen elkaar razendsnel op, waardoor de mogelijkheden nog zullen toenemen. Een goede voorbereiding bij het ontwikkelen van een QR codecampagne is daarom een absolute noodzaak. Kennis van uw doelgroep is een eerste vereiste, evenals het formuleren van duidelijke doelstellingen. Bovendien dient u uw doelgroep nuttige en waardevolle stimuli te geven, een positieve gebruikerservaring en niet in de laatste plaats een mogelijkheid om direct te reageren. Hieronder vindt u een aantal ideeën en overwegingen om de slag te maken naar een werkende campagne met QR codes. 1-Begrijp uw doelgroep heeft uw doelgroep instructies nodig over het gebruik van QR codes? moet de gebruiker een specifiek type codelezer gebruiken? zal de code naar alle waarschijnlijkheid binnen of buiten worden gescand? Wordt met een smartphone of tablet gescand? Stel vragen! De antwoorden op uw vragen zitten bij uw klant, uw doelgroep. Het zijn uiteindelijk de klanten die bepalen of de website, app, aanbieding of informatie beantwoordt aan dat wat zij ervan verwachten. 21
2 De meeste scans worden gedaan tussen 13:00 en 19:00 uur. 48 procent, iets meer in het weekend dan op andere dagen. Van de gebruikers is tussen de 18-44 jaar en 65 procent van de mobiele scanners is man. Afhankelijk van sociale of culturele omstandigheden kunnen consumenten in meer of mindere mate schoorvoetend zijn. Schroom doet mensen aarzelen een handeling uit te voeren (zoals het publiekelijk scannen van een QR code). Deze drempel is te verlagen door de omgeving van de code meer betrouwbaarheid mee te geven. Meer betrouwbaarheid meegeven door: een (campagne) logo te gebruiken in de code zelf; de QR code in te passen binnen herkenbare huisstijlelementen; via ondersteunende media het publiek aan te moedigen de code te scannen; een tipje van de sluier op te lichten (wat kan ik verwachten als ik scan?); iets leuks in het vooruitzicht te stellen; te demonstreren hoe het werkt. 2 http://www.scanlife.com/trend-reports/2013-q1 22
Tip 3: Zorg ervoor dat QR codes leesbaar zijn. Net als bij gewone tekst worden QR codes minder leesbaar en effectief als ze te klein zijn. Maak de QR Code ten minste 1,5 cm x 1,5 cm groot. 2-Formuleer duidelijke doelstellingen Zoals: direct verkopen; meer downloads van uw App; uw e-mailadressenlijst uitbreiden; traffic en conversie van uw website bevorderen; het aantal likes voor uw Facebook-pagina verhogen; de dialoog aangaan via Twitter; (meer) publiek trekken naar uw fysieke locatie; het aantal blogabonnees verhogen; klanttevredenheid onderzoeken; loyalty vergroten; servicebereidheid manifesteren. 3-Zorg voor nuttige en waardevolle extra s en verras laat bezoekers aan een wedstrijd deelnemen waarmee ze iets kunnen winnen. geef een korting bon weg. laat een gratis boek downloaden. geef consumenten de mogelijkheid om direct in contact te komen met de klantenservice. laat mensen een virtuele tour maken. demonstreer een product of dienst middels een videofilm. laat een gratis mp3 downloaden. laat met een video zien hoe een product werkt. geef scanners speciale privileges of een Vipbehandeling. 23
N.b. De waarde van een QR code is gelijk aan de waarde die de doelgroep ervaart na het scannen van de code. Tip 4: Een QR Code op een medium zonder herkenbare omgeving (merk/huisstijl) wordt minder aantrekkelijk gevonden en/of straalt onvoldoende vertrouwen uit. Laat de QR Code integraal deel uitmaken van de advertentie, billboard, commercial, verpakking, sticker, website, merk, enz. Gebruik eventueel een logo in de code zelf (designercode). Hebt u als doelstelling uw e-mailadressenlijst uit te breiden of meer likes voor uw Facebook-pagina te genereren? Dan moet u zeker als u QR codes gebruikt ALTIJD iets extra s doen, iets weggeven of gebruikers op een andere manier plezierig verrassen. Steeds meer bedrijven gebruiken QR codes en consumenten worden daardoor kieskeuriger in hun scangedrag. Het is een absolute must om een meerwaarde te bieden, door gebruikers bijvoorbeeld effectieve prikkels te geven die ook daadwerkelijk iets opleveren. Alleen zo onderscheidt u zich op een positieve manier van andere aanbieders en hiermee heeft de campagne meer kans van slagen. Maak een lijst met wat uw klant of prospect niet verwacht, maar zeker zal appreciëren. Iets gratis weggeven is altijd welkom, zolang het geen prullaria betreft en relevantie heeft bij uw activiteit. Een korting, speciaal aanbod, bonus op een aankoop of toegift doen het ook goed. Moeilijker maar zeker zo effectief is waardevolle exclusieve content beschikbaar stellen. Dat kan extra productinformatie zijn, een handleiding, videopresentatie of een uitnodiging voor een special event. U kent uw doelgroep. U weet wat hij of zij leuk vindt. 24
4-Kwalitatief goede codes en testen Hoewel er talloze typen zogenaamde 2D-codeformaten bestaan, is de meest bekende en gebruikte de QR code. De technologie is vrij toe te passen, alleen de merknaam 'QR code' is een wettelijk beschermde en wereldwijd geregistreerde handelsnaam van Denso Wave Industries. Tip 5: Keep It ( de QR Code) Simple. Beperk de informatie in de QR code voor betere scanbaarheid. Minimaliseer de grootte URL-koppeling met behulp van een URL-verkorter voordat u de QR code maakt. Kies een betrouwbare partner Mobile Marketing is booming en trekt veel nieuwkomers aan die een graantje van de markt willen meepikken. Het gevolg is dat er veel kaf tussen het koren is geraakt. Ter illustratie: Van de huidige dienstaanbieders heeft 44% zelf nog geen voor mobiel geoptimaliseerde website! Zo heeft ook het wijdverbreide gebruik van de QR code technologie veel ontwikkelaars aangetrokken die willen profiteren van de trend. Aan deze open sourcetechniek kleeft het bezwaar dat de standaard niet altijd wordt gevolgd, wat een risico inhoudt. QR codegeneratoren en -scanners zijn slechts zo goed als wat de ontwikkelaars er van maken. Het loont dus om een betrouwbare leverancier te vinden. De mix van techniek en marketinginzicht, de snelle technologische ontwikkelingen en de complexiteit van het geheel maakt het Mobile Marketinggebied vooralsnog het speelterrein van experts. 25
Wat gebeurt er als uw QR codes niet werken? Een ding is zeker: u lijdt reputatieschade, zoals ook het geval is wanneer een bezoeker op uw website niet werkende links tegenkomt. Onlangs publiceerde een klein bedrijf een prijzige advertentie in een publicatie die een jaar in gebruik blijft. De hierin gebruikte QR codes bleken met verschillende veel gebruikte scanners niet te openen. Behalve de investering van duizenden euro s zal de niet werkende code een jaar lang voor teleurstelling, irritatie en imagoschade zorgen. Een kostbare vergissing voor het bedrijf. De les uit dit verhaal is duidelijk: Test uw codes! U bent gewaarschuwd. 26
QR codes: technische randvoorwaarden Er bestaan veel misverstanden over het verwerken van QR codes. Het volgende hoofdstuk is een bijdrage van 3 Qtag Smart Media Solutions en geeft enkele richtlijnen over het verwerken van QR codes, in drukwerk bijvoorbeeld. QR code niet negatief gebruiken Het is niet aan te raden QR codes negatief te zetten. Er zijn vele verschillende QR code readers. Een klein aantal daarvan leest negatief geplaatste QR codes, echter het overgrote deel ondersteunt dit niet. Kleurgebruik en contrast van QR codes Er zijn 2 soorten QR code readers. Sommigen scannen in kleur, de meesten zetten het beeld echter eerst om in grijswaarden. Bij deze laatste dient daarom het contrast van de achtergrond voldoende te zijn. Bij wat donkerdere kleuren is een rasterwaarde van maximaal 15% aan te bevelen. Erg lichte kleuren voor de code zijn ook af te raden. 3 http://www.qtag.nl/home 27
Veiligheidsmarge van de QR code Een QR code heeft een veiligheidsmarge om de code staan. De meeste QR code readers gebruiken deze veiligheidsmarge om de QR code gemakkelijk te kunnen onderscheiden en uit te lezen. In Qtag s QR code software worden veiligheidsmarges van QR codes automatisch aangemaakt zoals in de meeste generators het geval is. Het is dus aan te bevelen deze veiligheidsmarge intact te houden. Plaats dus geen grafisch materiaal direct tegen de code zelf aan. Tip 6: Verbeter QR code leesbaarheid door een heldere witte rand om de code en een heldere, effen achtergrond. Zorg dat de QR codes een ontwerp-vrije marge rondom hebben. 28
Formaat van een QR code maakt het verschil Het juiste formaat van een QR code is mede afhankelijk van het aantal karakters in de QR code. Het aantal karakters bepaald namelijk het formaat en het aantal zwarte blokjes. Hoe meer karakters, hoe meer zwarte blokjes nodig zijn en dus hoe groter de QR code moet worden afgedrukt. De leesbaarheid is daarnaast afhankelijk van de kwaliteit van de autofocus in de camera van de mobiele telefoon. Niet alle camera s kunnen op kleine afstand inzoomen. Daarom maakt Qtag in haar QR code software gebruik van een mini URL. Dit houdt de QR code fysiek klein van formaat. Het aanbevolen formaat in hoge resolutie is minimaal 1,5 x 1,5 centimeter. Bij drukwerk voor bijvoorbeeld kranten raden we aan om 2 x 2 cm aan te houden. 29
30
Blijf testen! Test QR codes met verschillende mobiele telefoons en met vele verschillende QR code reader apps. Zorg dus voor voldoende verschillende readers en verschillende smartphones! In het kort: QR code niet in negatief gebruiken test QR codes met meerdere lezers en apparaten. vermijd lichte kleurgebruik waardoor onvoldoende contrast overblijft. maak codes ten minste 1,5 cm x 1,5 cm. Groter is altijd beter. zorg voor voldoende witruimte rondom de code. vermijd het gebruik van QR codes op sterk reflecterende oppervlakken. bedenk waar uw codes worden gescand. Een garage of metrostation heeft meestal geen internet of Wi-Fiverbindingsmogelijkheid. zorg ervoor dat er een goede internetverbinding beschikbaar is op de locatie waar de code wordt gescand. 31
Gebruik een QR codegenerator van goede kwaliteit van een betrouwbare leverancier. Laat een voor dat specifieke toestel geschikte scanner of lezer gebruiken. Koppel uw codes aan mobielvriendelijke of voor mobiel geoptimaliseerde sites. Internetverbinding De ervaring leert dat wanneer toepassingen niet gratis via Wi-Fi worden aangeboden consumenten veel minder gebruik maken van lokale apps en andere lokale digitale kanalen. Daarom is een goede (gratis) verbinding voor gebruikers van mobiel internet van groot belang. Internet is in huis net zo gewoon geworden als stroom uit het stopcontact of water uit de kraan. Op straat of in openbare ruimten is dat nog lang niet het geval. Dat kan voor de mobiele gebruikers een beletsel zijn om een QR code te scannen. Databundels met internetconnectiviteit zijn nog steeds relatief kostbaar en dikwijls traag. Een videopresentatie via een dergelijke verbinding zal als onprettige worden ervaren en snel worden beëindigd. Als free Wi-Fi aangeboden wordt doet dat probleem zich niet voor. Wi-Fi is helaas nog niet overal beschikbaar en free. Daar waar het al wel beschikbaar is worden gebruikers nog vaak gehinderd door omslachtige inlogprocedures en trage verbindingen. Inmiddels zijn er in Nederland tal van initiatieven om Wi-Fi gratis en toegankelijker te maken. Goedkope databundels (via 3G of 4G) en Free Wi-Fi zullen de beperkingen voor gebruikers van mobiel internet wegnemen om mobiele toepassingen zoals die met de QR code meer te benutten. 32
Tip 7: Plaats QR codes waar lezers of passanten onbeperkt toegang tot de inhoud kunnen hebben. Dit vereist nadenken over de plaats waarop de marketing campagne wordt uitgevoerd. QR codes hoog op billboards plaatsen of op gebouwen, in de metro of trein betekent dat consumenten soms geen toegang tot uw informatie kunnen krijgen, zelfs als ze weten wat een QR-code is en hoe het te gebruiken. Limiteer QR code inzet tot locaties waar consumenten eenvoudig verbinding met het Internet kunnen maken (WI-FI!) en uw inhoud op hun gemak en ongestoord kunnen opnemen. Manco De meest voorkomende fout die marketeers met QR codes maken is dat de QR code wordt gelinkt naar een gewone (niet voor mobiel geoptimaliseerde) website. Het is echter nog erger om een QR code te verbinden aan een site met een Flash-video. Deze wordt namelijk niet ondersteund door de ios-apparaten (iphones en ipads), welke goed zijn voor bijna 50% van de codelezers in de wereld. De pagina waarnaar de QR code wijst, moet op zijn minst mobielvriendelijk zijn. Mobiel geoptimaliseerd wil zeggen dat de website 1. Snel laadt; 2. Op alle mobiele apparaten goed leesbaar is; 3. Korte aansprekende teksten bevat; 4. De inhoud en keuzes direct duidelijk zijn; 5. Op de landingspagina een call-to-action mogelijkheid biedt. 6. Waar gewenst een betaalmogelijkheid biedt. 33
Mobiele (responsieve) website of app? Met het toenemende gebruik van tablets en smartphones is de vraag niet meer of er een voor mobiel internet aangepaste website of app gemaakt moet worden, maar wanneer. Niet inspelen op de mobiele ontwikkelingen en aanpassen kan betekenen dat je helemaal uit beeld raakt, aanzien verliest en klanten verspeelt. Het verschil Een mobiele website laat de mobiele weergave van een website zien in de browser van een smartphone of tablet. Een app is een programma dat op de smartphone of tablet geïnstalleerd wordt (zoals programma s op een PC of laptopcomputer). De keuze voor een mobiele website, app of een website op basis van responsief design (op alle schermen goed leesbaar) is primair afhankelijk van de communicatiedoelstelling. 34
Mobiele website Een mobiele website is een gewone website die is aangepast voor gebruik op het mobiele toestel. Veel grafische onderdelen van de website worden weggelaten zodat de website sneller laadt en de weergave is aangepast op de kleine schermen van een mobiel apparaat. Ook worden bijvoorbeeld nieuwsitems groter in beeld gebracht, net zoals de navigatieknoppen. Daarnaast is de inhoud van een mobiele website vaak beperkt tot essentiële informatie. Smartphones en tablets kunnen ook gewone websites weergeven maar dat is zoals eerder betoogd sterk af te raden. Het voordeel van een mobiele website is vooral het gebruiksgemak. Met betrekking tot QR codes is het mogelijk om de code te laten wijzen naar een willekeurige pagina van de site. Bij apps is dat niet mogelijk. Die openen altijd met een opstartscherm. Kosten voor een mobiel geoptimaliseerde website De kosten voor het bouwen van een mobiel geoptimaliseerde website zijn lastig in te schatten. Er zijn net zoveel prijzen als bouwers van mobiele websites. De kosten van een campagne met QR codes zitten vooral in de voorbereiding (strategisch proces), de conceptontwikkeling en de executie van de campagne. Niet in de QR code of de tools! 35
Qtag Mobiele website voor Fruitmasters 4 4 http://m.fruitmasters.nl 36
Responsieve design Een website met een responsief design past zich aan naar de schermgrootte van het apparaat waar de website op bekeken wordt. Hierdoor ziet de website er altijd goed uit op een computer, tablet, fablet (model tussen smartphone en tablet) of smartphone. Het grote voordeel van (dit zogeheten) responsive design is dat de content op één plaats onderhouden kan worden. 5 Qtag Responsive Design voor Fruitmasters 5 http://www.bestofberries.com 37
App Een applicatie, ook wel app, is een programma dat met een smartphone of tablet gedownload en vervolgens op het apparaat geïnstalleerd wordt. De voordelen van een app zijn bijvoorbeeld de samenwerking met de capaciteiten van de smartphone of tablet zelf, zoals de camera, microfoon of gps. Met een app kan de informatie sneller worden getoond omdat de grafische elementen al in de app aanwezig zijn. Alleen de actuele informatie wordt van het internet gehaald. Een mooi voorbeeld van een zeer complete app is de recent gelanceerde app van HEMA, die daarmee een flinke stap zet in de richting van de mobiele consument. 38
Scan de QR code hieronder voor uitleg over de Hema-app. 39
Nadelen van een app Apps zijn platform afhankelijk. Dat wil zeggen dat als je toegankelijk wilt zijn op alle platformen dan moet er voor elk platform een aparte app ontwikkeld worden. Men moet bereidt zijn de app te downloaden en te installeren. Deeplinken naar specifieke informatie in de app is niet mogelijk. Dat beperkt het gebruik van QR codes tot het verwijzen naar de downloadpagina van de specifieke app. App ontwikkeling is in vergelijking met mobiele websites kostbaar. Een app promoten en onder de aandacht houden is in vergelijking met een mobiele website kostbaar en complex. App s zijn waardevolle Mobile Marketing instrumenten, maar vallen in relatie tot de QR code, behalve de mogelijkheid om een app te downloaden via een QR code, buiten de scoop van dit boek. 40
Een aantal aanvullende overwegingen bij het bouwen van een mobiele website: bouw de site rondom de gewenste gebruikerservaring. kleine beelden en effen kleuren laden sneller. de grootte van uw links en knoppen moeten touchvriendelijk zijn. gebruik beknopte zinnen in plaats van alinea s. voorkom informatie overload. gebruik een variabele breedte instelling voor horizontale en verticale oriëntatie en presentatie. Concentreer op de inhoud, maar behoudt identiteit. Test, test en test opnieuw. Zowel op de iphone, Android, Blackberry als Windows-platformen. Actie Het belangrijkste voordeel van QR codes is dat ze direct kunnen aanzetten tot actie (Quick Response). Dit wordt bereikt door het aanbieden van multimediale inhoud, zoals een video die een product of dienst in actie laat zien. Maak gebruik van die dynamiek door een duidelijke call-toaction in te bouwen. Een koop nu button, claim je korting nu -, schrijf nu in -, bestel nu -, reserveer je ticket nu kom nu binnen en claim je korting button of iets dergelijks. 41
QR code > Video Zoals we in de vorige hoofdstukken hebben gezien komt er meer kijken bij het ontwikkelen van een promotie- of reclamecampagne met QR codes. De boodschap achter de code moet het uiteindelijk doen; voor merkbeleving zorgen en aanzetten tot actie. Video is een van de krachtigste manieren om merkbeleving op te wekken bij de mobiele consument. Een boodschap in een video verpakken voor mobiele gebruikers is echter minder eenvoudig dan algemeen wordt aangenomen. Inhoudelijk moet de video natuurlijk aanspreken, maar deze mag bijvoorbeeld niet langer zijn dan 20 tot 30 seconden. Duurt het langer, dan neemt de aandacht snel af en de kans dat de video voortijdig wordt uitgezet met de seconde toe, zeker als de betreffende consument gebruik maakt van een kostbaar dataabonnement. Dit probleem doet zich niet voor in gebieden waar free Wi-Fi beschikbaar is. Een directe link vanuit de QR code naar een Youtube- of Vimeo filmpje is mogelijk, maar weinig effectief. Het is beter om de link te leggen naar een landings-of welkompagina op een mobiele website. Dat schept ruimte om direct de dialoog met de bezoeker aan te gaan en een call-to-action in te bouwen. Die call-to-action kan een buy now button zijn die verwijst naar de mobiele webshop en/of links betreffen naar social media waarmee de video geshared kan worden. Scan de codes hieronder en ontdek het verschil 6 Video direct 6 http://youtu.be/vb7rnxsckzy 42
7 Video via landingpagina Tip 9: Geef QR code gebruiksinstructies. Maak het gemakkelijk voor consumenten om uw inhoud te bekijken. Wat te doen: Biedt geïnteresseerde kijkers een call-to-action, geef ze een korte instructie of zelfs een link voor het downloaden van een QR code lezer. 7 http://www.infoviltje.nl/videolink-in-qr-code/ 43
Tip 10: Bedenk dat afhankelijk van product of dienst de meeste mobiele aankopen via een tablet of desktop worden gedaan. Dynamiek Behalve de standaardfuncties van de QR code is het ook mogelijk dynamische content te presenteren. Biedt u de gebruiker na het scannen van een code bijvoorbeeld steeds wisselende content aan, dan blijft het scannen van de code aantrekkelijk en verrassend. Dergelijke dynamiek wordt bereikt door database gestuurde applicaties. Het is natuurlijk ook mogelijk om waar gewenst of noodzakelijk de content van de webpagina aan te passen. Dat is echter een tijdrovende en kostbare zaak. Tip 11: Biedt sterke, interessante inhoud. Zorg ervoor dat de inhoud van de boodschap voldoet aan de verwachting (van de mobiele gebruiker). De consument doet immers moeite om de inhoud te vinden. Stel ze niet teleur! Maak boeiende inhoud die kijkers nuttig en zinvol vinden. 44
Voorbeelden van gestandaardiseerde database gestuurde applicaties zijn: Time Based Content Delivery, waarmee tot op de minuut nauwkeurig de content achter een (actie-) code gewijzigd en getoond kan worden. Scan-en Win Tool. Een toepassing waarmee een bezoeker aan een café- of café-restaurant na het scannen van een QR code een gratis consumptie aangeboden kan krijgen. Of in een winkel een (willekeurige) korting op een product. Een code die het OS (operating system) herkent en specifiek voor dat apparaat geschikte content aanbiedt. Nog verder gaat de applicatie waarbij consumenten, op basis van het gebruikersprofiel, in hun eigen taal en afhankelijk van de locatie, informatie op hun mobiele toestel ontvangen. 45
Kosten voor software Kosten voor het aanmaken en managen van QR codes zijn relatief gering. Voor goede c.q. betrouwbare software, in een beveiligde omgeving, betaal je tegenwoordig niet meer dan 100 euro per maand. Designer Code Over smaak valt niet te twisten. Sommigen vinden de uitstraling van de standaard QR code prima maar niet iedereen is gecharmeerd van de QR code in de zwart/wit geblokte basisvorm. Vooral ontwerpers hebben vaak moeite om de QR code op een passende manier in de uiting te verwerken. Hoewel het zwart/wit nog dominant is, is het een overweging waard om een code te gebruiken waarin het logo in kleur geïntegreerd is. Dit verhoogt de herkenbaarheid en biedt de consument meer vertrouwen. Als het design van de printuiting het vereist, kan gebruik van kleuren het geheel meer in evenwicht brengen. Bedenk hierbij wel dat het contrast behouden dient te blijven. (Hoe meer er aan de originele code gesleuteld wordt, hoe groter de kans dat de code niet gelezen kan worden). Te zwaar inzetten op design kan bovendien tot gevolg hebben dat de code niet meer als QR code wordt herkend en daarom niet gescand.. Kostbare contactmomenten kunnen hierdoor worden gemist. 46
QR code design door: Qtag 8Nog 8 meer voorbeelden van professioneel gemaakte designs. http://www.qrcode-design.com/ 47
Managementsysteem Managementsoftware van QR codes kan op dit moment basisgegevens volgen, zoals het aantal scans, tijd van de scan, type toestel en de (niet nauwkeurige) locatie waar de scan werd uitgevoerd. De verwachting is dat de managementsystemen van de toekomst steeds meer geavanceerdere informatie opleveren, waaronder demografische gegevens als geslacht, leeftijd, interesse, enzovoort. Meten is Weten! 48
Hieronder ziet u een fragment uit het QR code management systeem van Qtag waarin duidelijk het aantal scans per dag gedurende een maand wordt aangegeven. 1834 code scans in een maand 49
Tip 12: Om QR codes een effectief onderdeel van uw Mobile Marketing te maken maakt u QR codes zo leesbaar mogelijk. Ondersteun QR code gebruik met korte eenvoudige instructies en geef consumenten informatie die de moeite waard is om op te volgen. Natuurlijk is het, zoals met elk ander marketing programma, essentieel dat de resultaten van de QR code campagne worden bijgehouden. Meten is tenslotte weten. 50
QR Code Management software functies: Maak, beheer en analyseer QR codes; Pas de URL aan wanneer u dat zelf wilt zonder drukwerkaanpassingen; Onderscheid klanten en campagnes; Verwijs gebruikers, met slechts 1 QR code naar verschillende URL's met geavanceerde redirect opties; Download QR codes in svg, eps, pdf, jpg en/of png, alles direct klaar voor drukwerk; Real-time statistieken met o.a. IP gebaseerde Geolocatie van elke QR-code scan; Registreer telefoontypes en het operating systeem van gebruikers; Grafische rapportage van wekelijkse, maandelijkse en jaarlijkse scan activiteiten; Download statistieken in PDF formaat; Vergelijk prestaties van QR-codes bij de inzet in verschillende typen media; Archiveer niet actieve QR-codes; Verplaats de QR-codes van de ene naar de andere klant of campagne. 51
Marketing met QR codes Het mobiel gaan van communicatie via het internet vereist nieuwe marketingtechnieken. Dat betekent niet dat traditionele marketing volledig overboord kan. De 4 P s van McCarthy kunnen afhankelijk van product, dienst of branche nog prima voldoen. Internet heeft sinds de jaren negentig al heel veel veranderingen teweeg gebracht. Vooral McCarthy s P van plaats heeft door internet een totaal andere betekenis gekregen en aan lokale marketing een globale dimensie toegevoegd. Met de ontwikkeling van mobiel internet is de relevantie van lokale benadering terug en heeft de QR code er een belangrijke rol bij als lokaliserende marketing tool. Marketing met QR codes is in essentie slechts een onderdeel van het veel bredere Mobile Marketing communicatiegebied; een complexe materie die vooralsnog alleen toegankelijk lijkt voor grote bedrijven en organisaties. Het opzetten van een geïntegreerde marketing communicatiestrategie en de uitvoering waarbij ook voor mobiel een volwaardige rol is weggelegd zijn specialistenwerk en daardoor kostbaar. Voor veel MKB bedrijven in deze fase nog een brug te ver. Dat wil niet zeggen dat gefaseerd implementeren van op mobiel gerichte marketing communicatie uitgesloten is, integendeel. De QR code in combinatie met een mobiele website biedt tegen geringe kosten al talloze mogelijkheden om de kansen van Mobile Marketing te benutten. 52
QR code in de marketingmix Product Een QR code kan aan een product of dienst waarde toevoegen door te linken naar extra informatie op internet. Een QR code voegt ook aan het hostende medium extra functionaliteit en waarde toe. Prijs Als QR codes verwijzen naar kortingen of bonussen zal het invloed hebben op de prijsperceptie. Plaats QR codes kunnen als plaatsvervanger optreden voor fysieke winkels, door te verwijzen naar de online winkel als de fysieke winkel gesloten is. Promotie Veruit de belangrijkste functie van de QR code is de signaalfunctie. De QR code is vooral een opvallende marker die aangeeft dat er meer te beleven, te verkrijgen, te verdienen of te winnen is. Een uitnodiging die een belofte inhoudt; een belofte die waargemaakt moet worden! De QR code kan als uithangbord fungeren door er een eigen logo, kleur of vorm aan te geven en daarmee identiteit. De QR code kan voor zowel commerciële als niet commerciële doeleinden worden ingezet. De QR code kan zowel statisch (voor één actie) als dynamisch (steeds wisselende content) worden ingezet. 53
Waaraan een QR code promotiecampagne moet voldoen Vijf factoren die bepalend zijn voor het succes van een campagne waarbij QR codes worden ingezet (5 C s): Context Waar een QR code ook op wordt gezet, de locatie waar de code wordt gescand is medebepalend voor de verwachting en de perceptie van de content. Voorbeeld 1: Bij een QR code op een gebouw of monument verwacht de scanner meer informatie over dat gebouw of monument. Voorbeeld 2: Een QR code op een winkelruit zal een uitnodiging bevatten om in de winkel speciale aanbiedingen te komen bekijken of een aanbieding in de webshop van die winkel. Voorbeeld 3: Een QR code op een visitekaartje zal (extra) informatie moeten bevatten over de persoon of organisatie in kwestie of gelegenheid bieden de contactinformatie direct in het adresboek van het mobiel te plaatsen (downloaden). Content Moet gerelateerd zijn aan de verwachting die de doelgroep heeft bij het waarnemen van de code op een bepaalde plaats. De content moet duidelijk zijn, op het gebruikte mobiele toestel goed gepresenteerd kunnen worden en gelegenheid bieden tot (inter)actie. Connectie De werking van de QR code is niet altijd, maar meestal, afhankelijk van een goede internetverbinding. De QR code kan ook informatie bevatten zonder een internetverbinding, zoals tekstberichten of verwijzingen naar een telefoon-of SMS nummer. 54
Convenience Gemak is inherent aan de QR code. Het is sneller dan het intypen van een URL op een smartphone of tablet. Gemak is voor de waardering van een mobiele website of app belangrijk. Goed kunnen lezen, navigeren, en actie kunnen ondernemen zijn cruciaal voor de conversie en retentie. In de voetnoten van sommige pagina s vindt u regelmatig URL s, webadressen, die als je niet kunt scannen toch toegang geven tot de uitgelichte informatie. Wat is gemakkelijker, scannen of intypen van een URL in de browser? Community Facebook, Twitter en Youtube als meest uitgesproken voorbeelden van de sociale netwerken kunnen via de QR code eenvoudig direct worden geactiveerd. De QR code inzetten om meer Twitter volgers te krijgen en Facebook Likes op te halen is populair, maar niet effectief als de gebruiker niet iets aardigs als tegenprestatie in het vooruitzicht wordt gesteld. Betrekken van de social community is key bij het bekend maken van een event of actie. De dialoog aangaan en engagement opwekken kan een virale uitwerking hebben en daardoor een positieve uitwerking op het succes van een campagne. 55
Zelf doen of uitbesteden Met de enorme toename van mobiele gebruikers schept Mobile Marketing nieuwe kansen. Misschien zelfs de verplichting om Mobile Marketing op te nemen als primair onderdeel van de bedrijfsstrategie. De mobiele consument gedraagt zich anders. Maakt steeds minder gebruik van traditionele media en verplaatst zijn of haar aandacht steeds meer naar informatie via het mobiele kanaal. Mobile Marketing is een complex terrein en tamelijk nieuw. Zelfs grote bedrijven en organisaties worstelen nog met de vraag hoe de op drift geraakte doelgroep mobiel te bereiken en/of de bestaande relaties te behouden. De grote vraag is: Wie moet leading zijn bij het ontwikkelen van de mobiele concept/planontwikkeling en de executie van die plannen? De marketingafdeling, het reclamebureau of een in Mobile Marketing gespecialiseerd bureau? De in dit boek beschreven cases werden, met uitzondering van de Infoviltje case, allemaal uitgevoerd door, of in samenwerking met, gespecialiseerde bureaus. Voor de meeste bedrijven en organisaties is dat in verband met de complexiteit en de kosten een onhaalbare kaart. Het mooie van de QR code is dat Mobile Marketing ook met een klein budget te realiseren is en daardoor toegankelijk voor kleine en middelgrote bedrijven en organisaties. Zelfs kleine zelfstandigen en ZZP ers kunnen hun voordeel halen uit marketing met QR codes. Met de aanbevelingen, tips en voorbeelden uit dit boek, een mobiele website of landingspagina, professionele QR codegenerator en een aantrekkelijke boodschap zijn op mobiele gebruikers gerichte campagnes zelfs in eigen beheer met succes te realiseren. Een QR code en een landingspagina kunnen al voldoende zijn om een promotie- of reclamecampagne te voeren of kracht bij te zetten. Een complete voor mobiele toestellen geschikte 56
website verdient echter de voorkeur. Er zijn verschillende aanbieders op internet die tegen geringe kosten (cloud) software aanbieden met meer of minder functionaliteiten. Zodra er vanuit een mobiele website koppelingen gemaakt moeten worden naar andere systemen, databases of applicaties is het verstandig te kiezen voor een professionele dienstverlener. Aanbieders in Nederland: Qtag Smart Media Solutions 9 Oneshoe 10 QR code Nederland-0D0A 11 Dutch Giraffe 12 9 www.qtag.nl 10 www.oneshoe.nl/services/mobile 11 www.qr4.nl 12 http://www.dutchgiraffe.com/werk/dutchgiraffe/qrmanager/ 57
QR code toepassingsgebieden QR codes kunnen nagenoeg door iedereen en bijna overal worden ingezet. Business to Consumer Detailhandel Horeca Dienstverlening Business to Business Industrie Groothandel Publiek domein Recreatie Toerisme Cultuur In contact komen en blijven met klanten en prospects is een van de belangrijkste taken van marketing. Om dat doel te bereiken hebben we een keur aan media en methodieken ter beschikking. De QR code stelt ons nu in staat die media aan elkaar te verbinden en te verrijken met dynamischeinformatie op internet. 58
Functies van de QR code De QR code doet eigenlijk niets anders dan een functie activeren. Het legt een link van de plek waar de code zich bevindt naar een van tevoren bestemde plaats op het internet. Een link naar een (mobiele) website of -landingspagina zijn de meest voorkomende. Maar de QR code kan ook andere functies vervullen zoals een link leggen naar: Downloadpagina. Digitaal visitekaartje Tekstbericht SMS Telefoonnummer Social media Video Locatie Paypal betaalpagina Emailadres Emailbericht Evenementkalender Wi-Fi login Audio Beschermde inhoud 59
Veel voorkomende QR codetoepassingen 1. Reclame of promotie maken door: bedrijfs- of productpresentatie; aan te geven waar en tegen welke speciale voorwaarden een product of dienst verkrijgbaar is; korting of coupons aan te bieden; een V.I.P. behandeling te geven; voorrang te verlenen; referenties en/of waarderingen te showcasen. 2. Extra informatie verschaffen door: productsuggesties; gedetailleerde informatie over de productsamenstelling; gebruiksadvies; garantiebepalingen; recepten bij een product; handleiding; productvergelijking, toepassingsadvies; productreviews; waar te verkrijgen informatie; openingstijden; adres en routeinformatie. 60
3. Verkopen door: direct laten downloaden van software/apps; direct laten bestellen van producten, diensten of tickets; een veiling te houden. 4. Werven van: leden; personeel; bezoekers; gasten; deelnemers; sponsors; donateurs; Twitter volgers; Facebook Likers of fans enzovoort. 5. Entertainen door: wedstrijd te houden (Queeste); deel te laten nemen aan een prijsvraag; spel scan & win game te laten spelen. 6. Faciliteren door: toegang te verschaffen; te laten downloaden; direct betalen mogelijk te maken; direct bonussen/kortingen te laten claimen; direct toevoegen van loyaltypunten; support/ondersteuning te bieden. Deze lijst met toepassingen is niet onuitputtelijk. Ga er even voor zitten en u bedenkt wel een toepassing die perfect bij uw situatie past. 61
Het Nieuwe Winkelen E-commerce heeft in het laatste decennium al veel omzet bij offline retail weggehaald. Door de economische crisis, de opkomst van sociale media en sinds een paar jaar de spectaculaire groei van het aantal mobiele toestellen en mobiel internet, staat traditionele retail onder enorme druk. Het veranderde consumentengedrag laat zijn sporen na in de winkelstraten. De leegstand is nog nooit zo groot geweest. Er wordt steeds meer online gekocht en de gewone niet aangepaste retailer ondervindt daar direct de gevolgen van: Minder klanten op de winkelvloer en minder verkopen. Of het tij in zijn geheel gekeerd kan worden is de vraag. Retailers zullen in ieder geval maatregelen moeten nemen en anticiperen op het veranderde consumentengedrag: zorgen voor een op de moderne consument gerichte beleving. Dat impliceert dat gewone winkels ook via mobiel- internet toegankelijk moeten zijn. De QR code kan bij de stap naar Het Nieuwe Winkelen van grote waarde zijn. Voor MKB ondernemers en kleinere zelfstandigen is het ontwikkelen en uitrollen van een complete op mobiele consumenten gerichte campagne niet eenvoudig te realiseren maar wel te doen. QR codes in combinatie met een landingspagina of mobiele website en aansprekende content kunnen zorgen voor een compleet nieuw distributiekanaal en daardoor voor meer verkopen. De stenen winkel wordt door het gebruik van QR codes bovendien zichtbaarder en de aantrekkingskracht van de winkel groter. Retailers kunnen tegen relatief lage kosten en een gezonde dosis creativiteit al een grote stap zetten om (mobiele) internetfunctionaliteit te integreren binnen de marketingmix. Het Nieuwe Winkelen houdt meer in dan communicatie met QR codes. Meer informatie over Het Nieuwe Winkelen vindt u op de website van het Hoofd Bedrijfschap Detailhandel (HBD) www.hbd.nl 62
Webwinkels Wat voor gewone winkels geldt is omgekeerd toepasbaar voor webwinkels. QR codes kunnen de zichtbaarheid en traffic van de webwinkel aanmerkelijk vergroten en daarmee de conversie (het aantal acties) en retentie (terugkerende acties). Behalve QR codes in traditionele advertentiemedia als: kranten, tijdschriften, huis-aan-huisbladen enz. is het ook mogelijk (web)winkelproducten in een virtual (pop up) QR code Shop aan te bieden. QR Code Shop Een QR Code Shop is een, op het eerste gezicht, gewone winkel, maar met virtuele schappen en afbeeldingen van producten of echte producten in een etalageopstelling. De consument kan die producten 24/7 bestellen door QR Codes te scannen met een mobiele telefoon of tablet. Met augmented realitytechniek als Layar kan zelfs extra (verrijkte) informatie worden getoond en interactiviteit worden ingebouwd. Hierdoor kunnen retailers of webshops gemakkelijk producten verkopen in gebieden waar veel consumenten langs komen. Treinstations en drukke winkelstraten of -centra zijn daar voorbeelden van. Deze innovatieve QR code shops zijn een stand alone verkoopkanaal zonder dat er een fysieke voorraad aanwezig hoeft te zijn. Ideaal om hinderlijke leegstand op A-locaties (tijdelijk) een zinvolle en moderne bestemming te geven. Met een virtual QR Code shop is het eenvoudig producten naar de doelgroep te brengen. QR Code Shops vergen een relatief lage investering, vergroten de zichtbaarheid en maken het mogelijk (web) producten aan te bieden op de plaats waar de doelgroep zich bevindt. Een ander niet onbelangrijk voordeel is dat er geen personeelskosten zijn. 63
Virtual QR code shop van bol.com door RET i.s.m. Shop2Mobi Foto: Bart Maat Wat is er nodig voor een QR Code Shop? Een QR Code store opzetten is relatief eenvoudig. De winkelinrichting kan tot de etalage worden beperkt en zelfs helemaal worden teruggebracht tot de ruimte van de winkelruit. Zelfs een treinstation biedt de mogelijkheid tot het inrichten van een Virtual QR code Store zoals bol.com13 en RET in Rotterdam lieten zien. De inrichting werd gerealiseerd door shop2mobi14 15Virtual Store bol.com en RET video 13http://bol.com 14 15 http://www.shop2mobi.nl/ http://youtu.be/nr5w4op3bks 64
Voor een QR Code Shop hebt u het volgende nodig: Een goede locatie en de juiste producten Virtuele schappen en/of een winkeldesign Goed leesbare QR Codes met tracking Een voor smartphones geoptimaliseerde webshop Mobiele betaalmogelijkheden Free Wi-Fi verbinding Aanbieders van Virtual QR code Shops 16Shop2Mobi 174Me Het lijkt paradoxaal om virtuele winkels naast stenen winkels toe te staan. E-commerce heeft immers al veel klandizie bij gewone winkels weggehaald. Echter, pop-up-stores en QR codeshops zijn nu eenmaal het product van deze tijd en sluiten aan bij het veranderde consumentengedrag, een ontwikkeling die niet te stoppen valt. Deze nieuwe vormen van retail houden vooral kansen in voor: Gemeenten, vastgoedeigenaren, winkelcentra, winkeliersverenigingen, webshophouders en ondernemers die de kracht van m- commerce herkennen. 16 http://www.shop2mobi.nl/ 17 http://www.4me.mobi/ 65
Virtual Shop van ANWB gerealiseerd door 4Me Scan Shop Go 18 Integratie Traditionele retail en webwinkels zullen nog lange tijd naast elkaar blijven bestaan. De verwachting is wel dat er langzamerhand mengvormen ontstaan waarbij zowel de voordelen van traditionele retail en pure webwinkels zullen integreren. 18 http://youtu.be/30mwobq26ik 66
Cross/Multi Channel De QR code is de verbindende factor tussen offline en online. De link via QR codes naar internet werkt het best in combinatie met traditionele media; folders, flyers, advertenties, stoepborden, winkelruiten etc. Die combinatie versterkt de effectiviteit van de uiting. Verschillende QR codes toepassen op die uiteenlopende media maakt bovendien (ten dele) meetbaar welke uitingen het meest effectief zijn. Elke scan levert in ieder geval het bewijs dat de uiting werd waargenomen. In beeld komen en blijven is voor bedrijven en organisaties van levensbelang. De keuzes die een consument vandaag de dag kan maken om in zijn of haar informatiebehoefte te voorzien, zijn zo divers dat het nagenoeg onmogelijk is om op alle platforms aanwezig en zichtbaar te zijn. Zeker voor kleinere ondernemers is omnimediaal (in alle media) aanwezig zijn een onhaalbare kaart. Er zullen keuzes gemaakt moeten worden voor media die het beste passen bij de doelgroep en het gewenste resultaat. De QR code maakt het mogelijk dat ook kleinere bedrijven en organisaties tenminste multi-of crossmediaal toegankelijk zijn en worden gezien. 67
Veel gebruikte media in combinatie met QR codes Visitekaartjes E-mailhandtekeningen Loyalty cards Advertenties Folders Flyers Affiches Rolluiken Winkelruiten Stoepborden Productverpakkingen Producten/artikelen Bonnetjes/rekeningen Voertuigen Makelaarsborden Bedrijfskleding Parasols Luifels Placemats Bierviltjes Drinkbekers Promotieartikelen Plaquettes Stoeptegels 68
Gevaar van overexposure QR codes kunnen bijna altijd gebruikt worden op alle typen media en een positief effect sorteren. Overmatige inzet kan echter als bezwaarlijk worden ervaren, waardoor de magie verdwijnt en daarmee het beoogde effect. Doel, context en content moeten leidend zijn en blijven om de code ook duurzaam en met succes te kunnen inzetten. 69
De QR code in TV programma's of -commercials Er worden tot nu toe kansen gemist om de dialoog met de TV kijker via second screen aan te gaan en daardoor engagement te vergroten. Case Al in mei 2012 toonde EditieNL van RTL met een kort programma over QR codes aan dat een QR code in een TV programma effectief kan zijn. Na de 10 minuten durende uitzending kreeg het programma er in korte tijd na de uitzending ca. 3.000 LIKES op Facebook bij. Heel veel creativiteit was daar niet voor nodig. Alleen een QR code met een link naar de Facebook pagina van EditieNL en een vooraankondiging dat door het scannen van een QR code aan het einde van het programma een prijs gewonnen kon worden, was voldoende om duizenden TV kijkers naar het tweede scherm te lokken. Het argument dat de code allang verdwenen is voordat het kan worden gescand is waar. De consument moet er tijdig op geattendeerd worden dat er een QR code aan komt, zodat hij/zij zich kan voorbereiden op de scan en het mobiele toestel in de aanslag heeft. Je zou verwachten dat door deze kleine demonstratie de ogen van programma-en reclamemakers geopend werden. Helaas, zelfs RTL is -ondanks het succes van de EditieNl uitzendingde kracht van de QR code als multichannel instrument ontgaan. Er worden duizenden euro's uitgegeven aan de ontwikkeling, productie en het uitzenden van TV commercials, maar de waarde van de kosteloze QR code als ultieme connector naar second screens wordt tot op heden niet benut. Hier en daar 70
zie je in een split second nog weleens een URL voorbijflitsen, maar daar blijft het wel bij. Om u een idee te geven hoe een multichannel campagne met een QR code in een TV commercial eruit kan zien vindt u hieronder bij gebrek aan een echte case een bedacht concept. Stel u een 19 Wehkamp commercial voor. In het begin van de spot wordt aangekondigd dat aan het eind een QR code gescand kan worden die recht geeft op hoge kortingen. De gescande code verwijst naar een voor mobiel geoptimaliseerde web shop waar producten direct en tegen hoge kortingen aangeschaft kunnen worden. Wordt er gescand denkt u? 19 http://youtu.be/3yfysvan_au 71
Toekomst QR codes staan aan het begin van de mobiele Internetrevolutie en Web 3.0. Er bestaan al meer geavanceerde systemen, maar de QR code is vooralsnog het enige globaal geaccepteerde medium om offline en online snel met elkaar te verbinden. De drempel is laag: Nul, tot geringe kosten en licentievrij te gebruiken. Met ruim 11 miljoen smartphones en tablets in Nederland en goede internetverbindingen, biedt de QR code hier ongekende mogelijkheden. Toch mogen verwachtingen, ondanks een goede strategische aanpak, niet overschat worden. Nog heel veel consumenten weten niet wat een QR code is, wat deze doet en hoe de code gebruikt moet worden. Bovendien zijn, door tegenvallende ervaringen, de eerste gebruikers (veelal) afgehaakt. Of de QR code een lange toekomst heeft is moeilijk in te schatten. Er zal, zodra er voldoende kritische massa is, ruimte ontstaan voor nieuwere, minder fysiek opvallende technologieën als TR (Toegevoegde Realiteit, ook wel Augmented Reality/AR) 20, beeldherkenning en NFC. (Near Field Communication). Augmented Reality lijkt met het oog op de toekomst de meest kansrijke te zijn omdat het naadloos aansluit bij de ontwikkeling van nieuwe digitale toestellen zoals Google Glass 21. Layar 22 en Aurasma 23 zijn de bekendste leveranciers van AR applicaties. Onbekendheid met het merk Layar (een Nederlandse onderneming) en de toepassingsmogelijkheden van Augmented Reality heeft Layar doen besluiten om hun Augmentend Reality reader applicatie ook geschikt te maken voor het scannen van QR codes. Een slimme zet, want hierdoor wordt een veel groter publiek bereikt, dat door de 20 http://nl.wikipedia.org/wiki/toegevoegde_realiteit 21 http://www.google.com/glass/start/ 22 http://layar.com 23 http://aurasma.com 72
dubbelfunctie van de AR/QR-reader direct kennis kan maken met de wondere virtuele wereld van toegevoegde realiteit. Augmented reality (AR) is een vooruitstrevende technologie waarmee een digitaal verrijkt beeld van de echte wereld kan worden getoond. Het brengt extra inhoud aan de dagelijkse bezigheden. Met de camera en sensoren van de smartphone of tablet voegt AR lagen van digitale informatie video s, foto s, geluiden toe aan de zaken die ons omringen. Van het ontdekken van een nieuwe stad met handige tips tot het ontsluiten van additionele inhoud op bladzijden van een magazine, de mogelijkheden voor AR zijn net als bij QR codes grenzeloos. AR maakt het gemakkelijk om op grote schaal digitale beleving toe te voegen aan magazines, advertenties, verpakkingen, visitekaartjes en nog veel meer. Wandel door een nieuwe stad met gemakkelijke tips om nog meer te ontdekken Bekijk video s die afspelen op een advertentie in een magazine of een poster Verpakkingen van voedsel komen tot leven met links naar bijbehorende recepten Koop artikelen rechtstreeks via je telefoon door gewoon je favoriete magazine of catalogus te scannen Deel onmiddellijk een interessant artikel dat u hebt gelezen met vrienden via social media Anders dan bij de QR code geeft AR direct een visualisatie van extra gedetailleerde informatie als aanvulling op wat reëel visueel wordt (of kan worden) waargenomen. Het grote voordeel van AR ten opzichte van de QR code is bovendien dat AR een (virtueel) totaalbeeld kan scheppen van een omgeving. Informatie kan verschaffen (van activiteiten op een plein of in een winkelstraat bijvoorbeeld) over aanwezige objecten of activiteiten in dat gebied, die anders onopgemerkt zouden blijven. 73
Bij een medium waarop een QR code staat, is het scannen van de QR code het centrale punt op het medium dat aanvullende informatie bevat. Bij AR kan heel het beeldscherm aanvullende informatie bevatten, over verschillende onderwerpen en items. AR is er nú en ondertussen toegankelijk voor een breed publiek, maar nog minder bekend dan de QR code. De QR code kan gezien worden als de voortrekker van toepassingen zoals Augmented Reality. Toepassingen die het leven om ons heen rijker en toegankelijker maken en kansen biedt voor bedrijven, organisaties en instellingen om zich lokaal op een bijzondere interactieve manier te presenteren. De toepassingsgebieden van QR codes en AR overlappen elkaar hier en daar. De keuze voor het ene, het andere of een mix van de systemen biedt volop ruimte voor experiment of omnimediaal gebruik. De strategische kernwaarden, zoals in dit boek beschreven, gelden zowel voor de inzet van QR codes als voor andere vergelijkbare connectoren. AR vind u in Nederland onder meer toegepast bij bekende tijdschriften als: VPRO-gids, Linda, Playboy, VIVA, VT-Wonen en de catalogus van IKEA 24 (bekijk de video). 24 http://youtu.be/qq8hnxtl7jq 74
Voorbeelden van Augmented Reality met Layar Dowload de Layar app en scan 75