Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid 2015-2018 Jaarprogramma 2017 Provincie Gelderland Februari 2017
Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE... 2 1 INLEIDING... 3 1.1 AANLEIDING... 3 1.2 DOELSTELLING... 3 1.3 PARTNERS... 3 2 EVALUATIE GUOV 2016... 4 2.1 FINANCIËN 2016... 4 2.2 GELDERSE AMBITIES 2016... 4 2.2.1 Expliciet beleid en bestuurlijke ambitiestelling... 4 2.2.2 Bestuurlijke afweging groepsrisico... 4 2.2.3 Externe veiligheid geborgd in vergunning... 4 2.2.4 Omgevingsveiligheid geborgd in ruimtelijke plannen... 5 2.2.5 Actuele registratie risicovolle bedrijven... 5 2.2.6 Signaleringskaart externe veiligheid voor professionals... 5 2.2.7 M... 5 2.2.8 Kennis- en expertisenetwerk externe veiligheid Gelderland... 5 2.3 GELDERSE PROJECTEN 2016... 6 2.3.1 Signaleringskaart... 6 2.3.2 O... 6 3 FINANCIËN 2017... 8 3.1 FINANCIËN PROGRAMMA IOV... 8 3.2 INZET EN VERDELING FINANCIËN GUOV 2017... 8 4 UITVOERINGSPROGRAMMA 2017... 10 4.1 FINANCIËN 2017... 10 4.2 TRANSPARANTE BESTUURLIJKE AFWEGING RISICO S... 10 4.2.1 Expliciet beleid en bestuurlijke ambitiestelling... 10 4.2.2 Bestuurlijke afweging groepsrisico... 11 4.3 BORGING EXTERNE VEILIGHEID IN VERGUNNINGEN EN PLANNEN... 11 4.3.1 Externe veiligheid geborgd in vergunning... 11 4.3.2 Omgevingsveiligheid geborgd in ruimtelijke plannen... 12 4.4 BETROUWBARE RISICO INFORMATIE... 12 4.4.1 Actuele registratie risicovolle bedrijven... 12 4.4.2 Signaleringskaart externe veiligheid voor professionals... 12 4.4.3 M t gevaarlijke stoffen... 13 4.5 KENNIS- EN EXPERTISENETWERK EXTERNE VEILIGHEID GELDERLAND... 13 4.6 GELDERSE PROJECTEN 2017... 14 4.6.1 Signaleringskaart... 14 4.6.2 Congres omgevingsveiligheid... 14 4.6.3 Project Ruimtelijke ordening... 14 4.6.4 Actualisatie RRGS... 15 4.6.5 Procesmiddelen omgevingsveiligheid... 15 BIJLAGE 1 RELATIE DOELSTELLINGEN GUOV 2015-2018 EN IOV 2017... 16 2 Jaarprogramma 2017 Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid
1 Inleiding 1.1 Aanleiding Op 9 juni 2015 hebben Gedeputeerde Staten van de Provincie Gelderland het Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid (GUOV) 2015-2018 vastgesteld. Met dit programma geeft de provincie invulling aan het landelijk programma Impuls Omgevingsveiligheid (IOV) 2015-2018. Het landelijk programma kent een jaarlijkse bijsturing. Het Rijk, het IPO en de VNG hebben in het Bestuurlijk Omgevingsberaad via een schriftelijke ronde (de dato 15 december 2016) ingestemd met het programma Impuls Omgevingsveiligheid 2017 (IOV). Dit landelijk programma vormt de grondslag en basis voor het nu voorliggende ontwerp Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid 2017. 1.2 Doelstelling Met de opstelling van het GUOV 2015 2018 (GUOV) wil de provincie een impuls geven aan het externe veiligheidsniveau in Gelderland en invulling geven aan het landelijk programma IOV. In overeenstemming met het programma 2015-2018 wordt ieder jaar een jaarprogramma vastgesteld met de doelstellingen, projecten en beschikbare financiële middelen. Het voorliggende jaarprogramma 2017 heeft tot doel om: 1. terug te kijken naar de resultaten van het jaar 2016 (hoofdstuk 2); 2. de doelstellingen en beschikbare financiële middelen voor 2017 vast te stellen (hoofdstuk 3 en 4); 3. provinciale projecten voor 2017 te formuleren (hoofdstuk 5). 1.3 Partners Voor de uitvoering van het GUOV is samenwerking met en inzet van decentrale overheden, uitvoeringsdiensten en veiligheidsregio s cruciaal. Het opstellen van het GUOV, tranche 2017, heeft plaatsgevonden in samenwerking met de Gelderse omgevingsdiensten en de veiligheidsregio s. De gemeenten zijn via hun omgevingsdiensten betrokken. 3 Jaarprogramma 2017 Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid
2 Evaluatie GUOV 2016 2.1 Financiën 2016 In 2016 zijn de beschikbare middelen vanuit IOV voor 100% beschikbaar gesteld aan de Gelderse omgevingsdiensten. De middelen zijn door Provinciale Staten beschikbaar gesteld middels een begrotingssubsidie in de voorjaarsnota 2016. In de voor 2016 vastgestelde subsidieregels Ruimte voor Gelderland is een nieuw artikel over het maximaal subsidiabel uurtarief opgenomen. Deze nieuwe regels hebben geleid tot vertraging in het subsidieproces. De subsidiebeschikkingen aan de omgevingsdiensten zijn pas in december 2016 verleend. In 2016 heeft geen evaluatie plaatsgevonden van de verdeelsleutel van de financiële middelen over de Gelderse omgevingsdiensten. Het programma IOV kende in 2016 een financiële monitoringsverplichting per half jaar. De monitoring bestond uit het geven van een inschatting van de bestede middelen per menuonderdeel. De omgevingsdiensten hebben de voortgangsgegevens voor het eerste half jaar tijdig aangeleverd aan de provincie Gelderland. 2.2 Gelderse ambities 2016 In hoofdstuk 4 van het jaarprogramma 2016 zijn de Gelderse ambities voor de periode 2015-2018 geoperationaliseerd voor het jaar 2016. In deze paragraaf worden de resultaten van de verschillende doelstellingen beschreven. 2.2.1 Expliciet beleid en bestuurlijke ambitiestelling 1 De landelijke ontwikkelingen rondom het programma Modernisering Omgevingsbeleid en de pilots voor omgevingsveiligheid in een omgevingsvisie zijn actief gevolgd. In 2016 is het opstellen van omgevingsvisies voor en door gemeenten in overeenstemming met de verwachting nog niet of nauwelijks aan de orde. De gemeente Ermelo heeft actief deelgenomen aan een pilot met betrekking tot omgevingsvisies. 2.2.2 Bestuurlijke afweging groepsrisico 2 Het aantal nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen rondom risicovolle activiteiten in Gelderland is beperkt. Ook de realisatie van het aantal nieuwe risicovolle inrichtingen in Gelderland is beperkt. Daarmee is bestuurlijke afweging van het groepsrisico laag frequent aan de orde. Met name de overschrijding of onduidelijkheid rond de basisnetplafonds voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over spoorwegen in Gelderland heeft geleid tot ruime bestuurlijke aandacht. 2.2.3 Externe veiligheid geborgd in vergunning 3 Het verlenen (en zo nodig actualiseren) van Wabo-vergunningen voor risicobedrijven en het handhaven hiervan is door het bevoegd gezag grotendeels uitbesteed aan omgevingsdiensten. De 1 Conform het landelijk programma IOV 2015-2018, deelprogramma 4, paragraaf 3.3 Structuurvisies. 2 Onderdeel van het landelijk programma IOV 2015-2018, deelprogramma 4, paragraaf 3.4 Groepsrisico 3 Onderdeel van het landelijk programma IOV 2015-2018, deelprogramma 4, paragraaf 3.2 Ondersteuning taakuitvoering bevoegd gezag door omgevingsdiensten. 4 Jaarprogramma 2017 Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid
specialisten Externe Veiligheid in Gelderland zijn allen werkzaam binnen de omgevingsdiensten en zijn via interne werkafspraken betrokken bij risicovolle bedrijven. In 2016 is in de Themagroep Externe Veiligheid Gelderlandaandacht besteed aan: 1. De wijziging van de Regeling Externe Veiligheid Inrichtingen in relatie tot propaantanks; 2. De implementatie van de LPG-circulaire. 2.2.4 Omgevingsveiligheid geborgd in ruimtelijke plannen 4 Het onderwerp is de Themagroep Externe Veiligheid Gelderland geagendeerd. In afwachting op de resultaten van het onderzoek in de provincie Noord-Brabant naar de borging van externe veiligheid in Brabantse bestemmingsplannen is een onderzoeksproject doorgeschoven naar 2017. 2.2.5 Actuele registratie risicovolle bedrijven 5 Door onder andere het project signaleringskaart is duidelijk geworden dat het Register Risicosituaties Gevaarlijke Stoffen (RRGS) voor Bevi-bedrijven nog niet voor 100% overeenkomt met de omgevingsvergunningen van de betreffende inrichtingen. Uit de signaleringskaart blijkt ook dat enkele categorieën van risicovolle inrichtingen niet zodanig zijn ingevoerd dat relevante zones eenduidig en juist worden getoond op de risicokaart en signaleringskaart. Het gaat dan o.a. om BRZO-bedrijven, LPG-tankstations, LNG-tankstations en Bevi-plichtige propaantanks. Alle BRZO bedrijven die in het RRGS staan geregistreerd zijn in 2016 geactualiseerd. In totaal zijn er 33 Gelderse BRZO bedrijven deze vallen sinds 1 januari 2016 allemaal onder het bevoegd gezag van de provincie Gelderland. Bij alle BRZO inrichtingen is de beschikbare Kwantitatieve Risico Analyse (QRA) geupload, maatgevende installaties, plaatsgebonden risicocontouren en het invloedsgebied geregistreerd e/o geactualiseerd in het RRGS. Momenteel worden van 6 BRZO bedrijven de vergunningen gereviseerd. Zodra deze vergunningen onherroepelijk zijn wordt het RRGS geactualiseerd aan de hand van de actuele QRA. In 2017 wordt een vervolg gegeven aan deze actualisatie. 2.2.6 Signaleringskaart externe veiligheid voor professionals Zie ook paragraaf 2.3.1. 2.2.7 Monitoring risico s transport gevaarlijke stoffen Zie paragraaf 2.3.2. 2.2.8 Kennis- en expertisenetwerk externe veiligheid Gelderland 6 De doelstelling is gerealiseerd. De themagroep Externe Veiligheid Gelderse omgevingsdiensten is in 2016 zes maal bij elkaar gekomen. In november 2015 is het werkplan Kennis- en expertisenetwerk externe veiligheid Gelderland (30 oktober 2015) opgesteld en ingediend bij de provincie Gelderland. Het werkplan voldoet aan de doelstellingen geformuleerd in het GUOV 2015. De benodigde financiële 4 Onderdeel van het landelijk programma IOV 2015-2018, deelprogramma 4, paragraaf 3.2 Ondersteuning taakuitvoering bevoegd gezag door omgevingsdiensten. 5 Onderdeel van het landelijk programma IOV 2015-2018, deelprogramma 4, paragraaf 3.4 Groepsrisico 6 Onderdeel van het landelijk programma IOV 2015-2018, deelprogramma 3, paragraaf 3.6 Expertisenetwerk externe veiligheid 5 Jaarprogramma 2017 Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid
middelen zijn middels een subsidie beschikbaar gesteld aan het Portaal Gelderse Omgevingsdiensten. 2.3 Gelderse projecten 2016 2.3.1 Signaleringskaart Fase 2 van het project is afgerond. Doel van het project was het realiseren van fase 2 van een digitale signaleringskaart (beschikbaar via een webviewer) voor medewerkers van gemeenten en een signalerings- en analysekaart voor specialisten (in een GIS-applicatie) van omgevingsdiensten en veiligheidsregio's. Met de signaleringskaart kunnen medewerkers van gemeenten signaleren of een ruimtelijk initiatief vraagt om een maatwerkadvies van omgevingsdienst en veiligheidsregio danwel een standaardtekst. Vervolgens kunnen specialisten, mede op basis van de analysekaart, een maatwerkadvies geven. Het project heeft de volgende resultaten opgeleverd: 1. Realisatie van fase 2 van de professionele signalerings- en analysekaart externe veiligheid in een GIS-applicatie (QGIS); 2. Realisatie van fase 2 van de signaleringskaart externe veiligheid in de Flamingoviewer. In 2017 wordt een vervolg gegeven (fase 3) aan de ontwikkeling van de signaleringskaart. 2.3.2 Onderzoek cumulatieve veiligheidsrisico s Het project is afgerond. Aanleiding was een Bestuurlijke bijeenkomst cumulatie spoor-, snel- en vaarwegen van 8 juni 2015 in Neerijnen. We hebben onderzoek gedaan naar de omgang met cumulatie- en domino-effecten bij externe veiligheidsrisico s in den lande. We hebben gemerkt dat dit onderwerp bij veel bestuurders leeft, maar concrete generieke handvatten hebben we niet kunnen ontdekken. Het betreft vaak lokale maatwerk-afwegingen waarbij het bevoegde gezag, samen met bijvoorbeeld de relevante partijen zoals infrastructuurbeheerders, bedrijven en veiligheidsregio naar een maatwerk-oplossing werken. Met dit congres heeft de provincie invulling gegeven aan de belofte om het gesprek over dit onderwerp te faciliteren. Tijdens het minicongres gingen gedeputeerden, burgemeesters en wethouders met elkaar in gesprek over de gezamenlijke inspanningen die nodig zijn voor een veilig Gelderland. In de ochtend zijn presentaties gegeven over veiligheid in de provincie, het concentreren of spreiden van risicobronnen en de adviesrol van de hulpdiensten. Met deze informatie gingen de bestuurders aan de slag in de deelsessies. Aan de hand van een casus is bekeken wat bij een bepaalde mix van bebouwde omgeving en bedrijven een optimale veilige omgeving is in een nieuw gebied. Daarna werd bezien wat de optimale ruimtelijke inrichting is gegeven het feit dat een deel van de bebouwde omgeving en bedrijven al een plek heeft. De resterende gebouwen en bedrijven konden naar keuze in de overblijvende vrije ruimte geplaatst worden. Het bleek dat bestuurders en hun adviseurs heel goed overweg konden met de nieuwe instrumenten voor omgevingsveiligheid. Het leek alsof ze al jaren met aandachtsgebieden en voorschriften werkten. Samen concluderen bestuurders, veiligheidsregio s, uitvoeringsdiensten en andere betrokkenen dat het hiermee mogelijk is geworden om veiligheid direct te betrekken bij de ruimtelijke inrichting. 6 Jaarprogramma 2017 Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid
De aandachtsgebieden voor brand, explosie en gifwolk doen precies waarvoor ze bedoeld zijn: het gesprek aangaan. Ook eventuele cumulatie van risico s en mogelijke domino-effecten komen met de aandachtsgebieden direct in beeld. 7 Jaarprogramma 2017 Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid
3 Financiën 2017 3.1 Financiën programma IOV Voor het landelijk programma Impuls Omgevingsveiligheid (IOV) 2017 is in 2017 landelijk een budget van ongeveer 18 miljoen per jaar beschikbaar, verdeeld over vier deelprogramma s. De deelprogramma s zijn: 1. BRZO 2. PGS 3. Kennisinfrastructuur 4. Lokaal EV-beleid Voor de deelprogramma s 1, 2 en deels 3 worden de beschikbare financiële middelen door de provincie Zuid-Holland direct beschikbaar gesteld aan de uitvoerende partijen. Voor deelprogramma 4 zijn de beschikbare middelen door het ministerie beschikbaar gesteld middels een decentralisatie uitkering in het provinciefonds. Voor het deelprogramma 4 voeren de provincies de regie op de inhoudelijke voortgang en de inzet van financiële middelen ten behoeve van de uitvoerende partijen, te weten de omgevingsdiensten. De provincie Gelderland ontvangt voor 2017 de volgende middelen uit het programma IOV 2015-2018: - Deelprogramma 3 Expertise Netwerk EV: 53.222,- - Deelprogramma 4 Lokaal EV-beleid: 665.000,- Op 15 december 2017 is in het Bestuurlijk Omgevingsberaad het jaarprogramma Impuls Omgevingsveiligheid 2017 (versie 25 oktober 2016) vastgesteld, inclusief de verdeling en bestemming van de financiële middelen voor 2017. Voor het jaar 2018 is nog geen definitief uitsluitsel over de beschikbare financiële middelen per deelprogramma. In het voorliggende Gelderse programma kan alleen uitsluitsel gegeven worden over de in Gelderland bovengenoemde aangevraagde financiële middelen in 2017. 3.2 Inzet en verdeling financiën GUOV 2017 De provincie Gelderland stelt 100% van de IOV-middelen (deelprogramma 4) beschikbaar voor de omgevingsdiensten. In overleg met de omgevingsdiensten is een verdeelsleutel 7 voor de beschikbare financiële middelen vastgesteld. Deze is voor 2017 identiek aan 2016. De financiële middelen uit tabel 1 hebben tot doel om de Gelderse doelstellingen genoemd in paragraaf 4.2, 4.3 en 4.4 van dit GUOV te realiseren. 7 Voor de verdeling van de middelen externe veiligheid als jaarlijks toegekend aan de provincie Gelderland voor de periode 2015-2018 over de verschillende regio s en de provincie vormt het in 2008 opgeleverde rapport van het project Verdeling subsidiegelden voor PUEV-2, de basis. 8 Jaarprogramma 2017 Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid
Tabel 1 Beschikbare financiële middelen programma IOV (dp 4) per omgevingsdienst 2017 Financiële middelen IOV deelprogramma 4 (% verdeelsleutel 2017 (incl. BTW) OD s) Omgevingsdienst Achterhoek (21,20%) 140.980 Omgevingsdienst Noord Veluwe (9,59%) 63.774 Omgevingsdienst Veluwe IJssel (11,11%) 73.882 Omgevingsdienst Regio Arnhem (19,38%) 128.877 Omgevingsdienst De Vallei (11,18%) 74.347 Omgevingsdienst Nijmegen (11,93%) 79.335 Omgevingsdienst Rivierenland (15,62%) 103.873 Totaal Gelderse Omgevingsdiensten 665.000 De provincie Gelderland stelt 100% van de IOV-middelen (dp 3, zie tabel 2) beschikbaar voor het Portaal Gelderse Omgevingsdiensten. Tabel 2 Beschikbare financiële middelen programma IOV (deelprogramma 3) Financiële middelen IOV deelprogramma 3 2017 (incl. BTW) Portaal Gelderse Omgevingsdiensten 53.222 De financiele middelen die gereserveerd zijn in de periode 2011-2014 worden ingezet voor het financieren van provinciaal programmamanagement en provinciale projecten (zie tabel 3). Tabel 3 Beschikbare financiële middelen provincie Gelderland 2017 Inzet financiële middelen provinciefonds 2017 Programma-management en provinciale projecten 100.000 Totaal provincie Gelderland 100.000 Onderstaande tabel beschrijft hoe de inzet van de financiële middelen voor 2017 voor de verschillende menu-onderdelen van het IOV naar inschatting zal zijn. Tabel 4 Inschatting verdeling financiële middelen over de programmaonderdelen van IOV Ambities IOV deelprogramma 4 2017 2016 % van totaal 2016 2017 % van totaal 2017 Externe veiligheid in Omgevingsvisies 120.000 17% 66.500 10% Groepsrisico en de schillenbenadering 80.000 12% 66.500 10% VTH versterken, inclusief risicoregistratie 129.200 19% 99.750 15% Actualisaties van de risico-inventarisaties 30.000 4% 66.500 10% RO: risicoberekening en risicoanalyses tbv ruimtelijke ordening Saneringen: begeleiden van oplossen van saneringsgevallen Bevt, Bevb en Bevi 300.000 43% 266.000 40% 20.000 3% 33.250 5% Actualiseren routeringen 15.000 2% Adviseren EV in transport 66.500 10% TOTAAL 694.200 100% 665.000 100% * Conform het Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid 2016 9 Jaarprogramma 2017 Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid
4 Uitvoeringsprogramma 2017 4.1 Financiën 2017 Voor de jaarschijf 2017 worden de beschikbare financiële middelen bestemd en verdeeld als beschreven in hoofdstuk 3. De financiële middelen worden aan de omgevingsdiensten beschikbaar middels een subsidie. Daarvoor is aanpassing van de Algemene Subsidieverordening Gelderland en de Regels Ruimte voor Gelderland noodzakelijk. De subsidieaanvraag door de omgevingsdiensten is mogelijk vanaf 15 maart 2017. Voor de verdeling van de middelen in de periode 2017-2018 hanteert de provincie het uitgangspunt dat een partij die financiële middelen ontvangt moet voldoen aan de Wabo-kwaliteitscriteria 2.1 voor de functie van deskundige Externe Veiligheid. De omgevingsdiensten hanteren de Wabokwaliteitscriteria 2.1 bij het organiseren van specialismen (in het Gelders Stelsel). In hoofdstuk 4 van het GUOV 2015-2018 zijn de Gelderse ambities voor de periode 2015-2018 vastgesteld. In de nu volgende paragrafen worden de ambities geoperationaliseerd voor het jaar 2017. In bijlage 1 is een overzicht opgenomen van de GUOV-doelen en de relatie met de doelen van het landelijk programma IOV. 4.2 Transparante bestuurlijke afweging risico s 4.2.1 Expliciet beleid en bestuurlijke ambitiestelling 8 Het ministerie van Infrastructuur en Milieu werkt aan een stelselherziening van het omgevingsrecht. In het conceptwetsvoorstel zijn zes kerninstrumenten benoemd, waarvan de omgevingsvisie er één is. Een belangrijk doel van de omgevingsvisie is het bevorderen van de samenhang van beleid voor de fysieke leefomgeving. Voor het werkveld externe veiligheid is het dan ook van belang dat dit milieuthema voldoende in de omgevingsvisie is opgenomen. Echter, IOV activiteiten rond het onderwerp structuurvisies omgevingsveiligheid stuiten op weerstand bij gemeenten, omdat het gevoel bestaat dat deze activiteiten worden ingehaald met de komst van de Omgevingswet. Het signaal is gegeven dat de inspanning gericht moet zijn op het voorsorteren op de Omgevingswet. Diverse gemeenten in Gelderland zullen in 2017 mogelijk starten met de voorbereiding van omgevingsvisie-traject. Omgevingsdiensten kunnen gemeenten ondersteunen bij het verwerken van het thema externe veiligheid in de omgevingsvisie. In 2017 worden de volgende activiteiten uitgevoerd: - Gemeenten worden door de provincie actief geïnformeerd over de mogelijkheden om ondersteuning te krijgen bij de visieontwikkeling op het thema externe veiligheid; - Gemeenten worden door de provincie uitgenodigd voor deelname aan het Gelders congres over omgevingsveiligheid (externe veiligheid) in de omgevingswet / omgevingsvisie. Zie ook paragraaf 4.6.2. - Omgevingsdiensten adviseren gemeenten (proactief) over de wijze waarop externe veiligheid opgenomen kan worden in de omgevingsvisie. De Gelderse omgevingsdiensten kunnen de beschikbare GUOV-subsidiemiddelen (zie hoofdstuk 3) aanvragen voor het uitvoeren van deze ondersteunende taak. 8 Conform het landelijk jaarprogramma IOV 2017, deelprogramma 4, paragraaf 3.3 Omgevingsvisie. 10 Jaarprogramma 2017 Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid
4.2.2 Bestuurlijke afweging groepsrisico 9 Eind 2017 bevatten de besluiten van decentrale overheden, wanneer externe veiligheidsrisico s afgewogen te dienen worden, een verantwoording groepsrisico conform de wet- en regelgeving. De verantwoording groepsrisico bevat een afweging van belangen, waaronder de adviezen van de veiligheidsregio. Maatregelen die voorwaardelijk worden geacht voor een verantwoord veilige omgeving, worden uitgevoerd. In het programma modernisering van het omgevingsveiligheidsbeleid is een nieuwe risicomethodiek ontwikkeld voor de omgang met externe veiligheidsrisico s. Deze nieuwe schillenbenadering wordt in 2017 door het RIVM uitgewerkt. Om de kwaliteit van o.a. de afweging groepsrisico te beoordelen wordt in 2017 een onderzoeksproject uitgevoerd naar de kwaliteit van de verwerking van externe veiligheid in ruimtelijke plannen (bestemmingsplannen en inpassingsplannen). Daarnaast zal worden onderzocht welke maatregelen getroffen zouden zijn (of: welke borging zou hebben plaatsgevonden) indien het nieuwe omgevingsveiligheidsbeleid van kracht was geweest bij de vaststelling van de plannen. Zie hiervoor ook paragraaf 4.6.3. De Gelderse omgevingsdiensten kunnen de beschikbare GUOV-subsidiemiddelen (zie hoofdstuk 3) aanvragen voor het adviseren en/of ondersteunen van de gemeenten en de provincie bij het opstellen van groepsrisicoverantwoordingen en het uitvoeren van de consequenties van de modernisering van het omgevingsveiligheidsbeleid voor gemeenten en de provincie Gelderland. 4.3 Borging externe veiligheid in vergunningen en plannen 4.3.1 Externe veiligheid geborgd in vergunning 10 In 2017 is de vergunningverlening of analyse van bestaande situaties (door de specialisten externe veiligheid) een relevant onderwerp in de Themagroep Externe Veiligheid Gelderland (platform voor specialisten externe veiligheid van de Gelderse omgevingsdiensten en veiligheidsregio s). Te denken valt aan het agenderen van de volgende onderwerpen: - Actualiteit van vergunningen voor inrichtingen met een opslag van meer dan 10 ton verpakte gevaarlijke stoffen in een opslagruimte i.v.m. de nieuwe PGS 15 richtlijn en memo Brandbare vaste stoffen, onbrandbare stoffen en niet-brandonderhoudende stoffen ihkv de PGS 15. - Actualiteit van vergunningen voor LPG-tankstations i.v.m. LPG-circulaire (toepassen/aanpassen van venstertijden kan gewenst zijn indien een met name genoemd zeer kwetsbaar object is gelegen binnen de relevante effectafstand) - Actualiteit van vergunningen van risicobedrijven die vergelijkbaar zijn met een Bevi-inrichting, bijvoorbeeld bedrijven met een LPG-tank voor eigen gebruik (heftrucks). - Borging van inzet van EV-specialisten in relevante situaties. Dit is relevant binnen een OD tussen OD en ODRN (bij vergunningverlening voor een BRZO-bedrijf of complex BEVI-bedrijf) en tussen een OD en de VR. De Gelderse omgevingsdiensten kunnen de beschikbare GUOV-subsidiemiddelen (zie hoofdstuk 3) aanvragen voor het adviseren en/of ondersteunen van externe veiligheid bij vergunningverlening, 9 Onderdeel van het landelijk programma IOV 2015-2018, deelprogramma 4, paragraaf 3.4 Groepsrisico 10 Onderdeel van het landelijk programma IOV 2015-2018, deelprogramma 4, paragraaf 3.2 Ondersteuning taakuitvoering bevoegd gezag door omgevingsdiensten. 11 Jaarprogramma 2017 Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid
toezicht en handhaving (VTH). Gedoeld wordt op het actualiseren en optimaliseren van VTHprocessen of producten in relatie tot landelijke ontwikkelingen rondom LPG en LNG en de vernieuwing van de PGS-richtlijnen. Ook valt het actualiseren van de risicoregistratie in het RRGS en actualisatie van de risico-inventarisaties door de omgevingsdiensten onder deze activiteit. 4.3.2 Omgevingsveiligheid geborgd in ruimtelijke plannen 11 De omgevingsdiensten hebben maar beperkt invloed op de kwaliteit van het thema externe veiligheid in ruimtelijke plannen. Met de introductie en implementatie van de signaleringskaart externe veiligheid wordt een belangrijk stap gezet met het informeren van gemeenten over de beschikbare informatie. Het onderzoek van de provincie Noord-Brabant (Onderzoek borging externe veiligheid in Brabantse bestemmingsplannen) laat zien dat de borging van externe veiligheid in de desbetreffende provincie nog om optimalisatie vraagt. Er is ook binnen de provincie Gelderland meer inzicht nodig in de huidige kwaliteit van de bestemmingsplannen om te bepalen welke concrete acties moeten worden uitgevoerd. Om de kwaliteit van o.a. de afweging groepsrisico te beoordelen wordt in 2017 een onderzoeksproject uitgevoerd naar de kwaliteit van de verwerking van externe veiligheid in ruimtelijke plannen (bestemmingsplannen en inpassingsplannen). De Gelderse omgevingsdiensten kunnen de beschikbare GUOV-subsidiemiddelen (zie hoofdstuk 3) aanvragen voor advisering en ondersteuning van gemeenten en provincie voor het thema externe veiligheid in de ruimtelijke ordening. Gedoeld wordt het uitvoeren van risico-inventarisaties, risicoberekeningen en risicoanalyses ten behoeve van de ruimtelijke ordening. 4.4 Betrouwbare risico informatie 4.4.1 Actuele registratie risicovolle bedrijven 12 Eind 2017 komen de gegevens uit het RRGS van Bevi-bedrijven en BRZO-bedrijven (denk aan installatiepunten en veiligheidsafstanden) voor 100% overeen met de omgevingsvergunningen van de betreffende inrichtingen. De omgevingsdiensten zorgen voor een actualisatieslag van de gegevens in het RRGS. Om deze doelstelling te halen wordt in 2017 door de omgevingsdiensten actief gewerkt aan de actualisatie van het RRGS. Zie hiervoor ook paragraaf 4.6.4. De Gelderse omgevingsdiensten kunnen de beschikbare GUOV-subsidiemiddelen (zie hoofdstuk 3) aanvragen voor het actualiseren van de risicoregistratie in het RRGS en actualisatie van de risicoinventarisaties. 4.4.2 Signaleringskaart externe veiligheid voor professionals De Gelderse omgevingsdiensten dragen ook in 2017 zorg voor de implementatie van de kaart bij de gemeenten. De signalerings- en analysekaart wordt in 2017 doorontwikkeld (zie ook paragraaf 4.6.1). 11 Onderdeel van het landelijk programma IOV 2015-2018, deelprogramma 4, paragraaf 3.2 Ondersteuning taakuitvoering bevoegd gezag door omgevingsdiensten. 12 Onderdeel van het landelijk programma IOV 2015-2018, deelprogramma 4, paragraaf 3.4 Groepsrisico 12 Jaarprogramma 2017 Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid
4.4.3 Monitoring risico s transport gevaarlijke stoffen Met name het transport van gevaarlijke stoffen over spoorwegen in Gelderland verdient aandacht.. In 2017 komen van het ministerie nieuwe monitoringsgegevens beschikbaar voor het basisnet. Afhankelijk van de resultaten van de resultaten uit de monitoring en de opvolging van de acties van het ministerie is ambtelijke en/of bestuurlijke actie gewenst. Binnen Gelderland zijn inmiddels twee overlegplatforms ingericht die bedoeld zijn voor het overleg met de Gelderse gemeenten over de spoor-problematiek. Vanuit het programma omgevingsveiligheid wordt zowel door provincie als door omgevingsdiensten een actieve bijdrage geleverd aan deze overleggen. 4.5 Kennis- en expertisenetwerk externe veiligheid Gelderland 13 Het Portaal Gelderse Omgevingsdiensten stelt een projectplan Themagroep Externe Veiligheid Gelderse omgevingsdiensten 2017 vast. Het projectplan wordt bij Provincie Gelderland ingediend als onderlegger voor de financiering vanuit IOV deelprogramma 3. In het projectplan worden invulling gegeven aan de volgende doelstellingen: - Het directe behoud van expertise bij omgevingsdiensten; - Aansluiting bij en participatie in landelijke netwerken voor kennisuitwisseling; - Aansluiting bij ontwikkelingen in relatie tot de komst van de omgevingswet en de modernisering van het omgevingsveiligheidsbeleid; - Effectieve inzet van kennis voor complexe situaties in Gelderland; - Effectieve inzet van kennis voor complexe situaties in andere provincies; - Het stimuleren en organiseren van basiskennis externe veiligheid bij de Gelderse decentrale overheden; - Het stimuleren en organiseren van samenwerking tussen omgevingsdiensten en veiligheidsregio s. 13 Onderdeel van het landelijk programma IOV 2015-2018, deelprogramma 3, paragraaf 3.6 Expertisenetwerk externe veiligheid 13 Jaarprogramma 2017 Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid
4.6 Gelderse projecten 2017 De provincie, omgevingsdiensten en veiligheidsregio s werken in 2017 aan de ambities verwoord in hoofdstuk 4 van het Gelders Uitvoeringsprogramma 2015-2018. Concreet wordt aan de ambities gewerkt middels een aantal Gelderse projecten. Voor elk project wordt door de provincie Gelderland een projectvoorstel geschreven. 4.6.1 Signaleringskaart Fase 1 en 2 van ontwikkeling van de Gelderse signalerings- en analysekaart externe veiligheid is gereed. In 2017 wordt gewerkt aan het verfijnen en door ontwikkelen van de kaart. Daarnaast wordt gestart met een pilot om schillen (of toekomstige aandachtsgebieden voor brand-, explosie- en gifwolkscenario's lang/rond relevante risicobronnen) op te nemen op de Gelderse signalerings- en analysekaart. In 2017 vindt een evaluatie plaats van het functioneren van de signalerings- en analysekaart. Dit project levert een bijdrage aan het bevorderen van de volgende beleidsdoelstellingen: - Actuele registratie risicovolle bedrijven - Omgevingsveiligheid geborgd in ruimtelijke plannen - Signaleringskaart externe veiligheid voor professionals Voor de inzet van de Omgevingsdienst Rivierenland en de afdeling GIC van de provincie Gelderland wordt 20.000,- geraamd. De projectleiding wordt verzorgd door de provincie Gelderland. 4.6.2 Congres omgevingsveiligheid In navolging van het congres Sturen op externe veiligheid van 11 november 2016 wordt in 2017 een bestuurlijke congres georganiseerd over de (bestuurlijke) betekenis van de omgevingswet voor het thema omgevingsveiligheid en de omgevingsvisie. Voor het congres worden alle Gelderse colleges B&W uitgenodigd. Als voorbereiding op het congres wordt optioneel een pilot omgevingsveiligheid in de omgevingsvisie georganiseerd. Dit project levert een bijdrage aan het bevorderen van de volgende beleidsdoelstellingen: - Expliciet beleid en bestuurlijke ambitiestelling - Bestuurlijke afweging groepsrisico Voor de organisatie van het congres wordt 20.000,- geraamd. De projectleiding wordt verzorgd door de provincie Gelderland. 4.6.3 Project Ruimtelijke ordening Externe veiligheid is een thema dat geborgd dient te worden in de ruimtelijke planvorming. Dit project dient inzicht te geven in de kwaliteit van de wijze waarop het thema externe veiligheid op grond van het huidige beleid is geborgd in de ruimtelijke plannen (bestemmingsplannen). De voorkeur gaat uit naar een onderzoek van recente plannen, waarbij het plangebied ligt binnen het invloedsgebied of relevante effectgebied van een BRZO-bedrijf of LPG-tankstation. Daarnaast zal worden onderzocht welke borging zou hebben plaatsgevonden indien het nieuwe omgevingsveiligheidsbeleid van kracht was geweest bij de vaststelling van de plannen. Dit project levert een bijdrage aan het bevorderen van de volgende beleidsdoelstellingen: - Bestuurlijke afweging groepsrisico 14 Jaarprogramma 2017 Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid
- Omgevingsveiligheid geborgd in ruimtelijke plannen - Actuele registratie risicovolle bedrijven Voor de uitvoering van het onderzoek wordt 30.000,- geraamd. De projectleiding wordt verzorgd door de provincie Gelderland. 4.6.4 Actualisatie RRGS De RRGS-database bevat relevante informatie van risicovolle inrichtingen binnen de provincie Gelderland. De database is een belangrijke bron van informatie voor de Risicokaart en de Signaleringskaart. Aan de kwaliteit van de database moet doorlopend gewerkt worden. Voor 2017 wordt gestuurd op het actualiseren van de gegevens in het RRGS voor nog te bepalen categorieën inrichtingen. Dit project levert een bijdrage aan het bevorderen van de volgende beleidsdoelstellingen: - Actuele registratie risicovolle bedrijven - Signaleringskaart externe veiligheid voor professionals Voor de uitvoering van het onderzoek wordt 0,- geraamd. Het project wordt uitgevoerd door de ODRN (coördinator Risicokaart) en de Gelderse omgevingsdiensten (financiering op basis van de subsidie EV). De projectleiding wordt verzorgd door de ODRN. 4.6.5 Procesmiddelen omgevingsveiligheid Wet- en regelgeving rond het thema omgevingsveiligheid is in beweging. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft ingezet op modernisering van het beleid met betrekking tot omgevingsbeleid. O.a. deze modernisering zorgt voor een dynamiek in 2017 die niet in één project is te vangen. Voor procesmiddelen voor het thema omgevingsveiligheid wordt voor 2017 het bedrag van 20.000,- geraamd. 15 Jaarprogramma 2017 Gelders Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid
Bijlage 1 Relatie doelstellingen GUOV 2015-2018 en IOV 2017 GELDERS UITVOERINGSPROGRAMMA 2015-2018 IMPULS OMGEVINGSVEILIGHEID 2017 Deelprogramma 4 Deelprogramma 3 4.2 TRANSPARANTE BESTUURLIJKE AFWEGING RISICO S 4.2.1 Expliciet beleid en bestuurlijke ambitiestelling 4.2.4 Externe veiligheid in Omgevingsvisies 4.2.2 Bestuurlijke afweging groepsrisico 4.2.3 Groepsrisico en de schillenbenadering 4.3 BORGING EXTERNE VEILIGHEID IN VERGUNNINGEN EN PLANNEN 4.4 BETROUWBARE RISICO INFORMATIE 4.3.1 Externe veiligheid geborgd in vergunning 4.3.2 Omgevingsveiligheid geborgd in ruimtelijke plannen 4.4.1 Actuele registratie risicovolle bedrijven/ 4.4.2 Signaleringskaart externe veiligheid voor professionals 4.4.3 Monitoring risico s transport gevaarlijke stoffen (Basisnet) wegen 4.2.2 Ondersteuning taakuitvoering bevoegd gezag door omgevingsdiensten: - VTH en risico-inventarisatie - Sanering 4.2.2 Ondersteuning taakuitvoering bevoegd gezag door omgevingsdiensten - Ruimtelijke ordening - Sanering 4.2.5 Transport gevaarlijke stoffen 4.2.2 Ondersteuning taakuitvoering bevoegd gezag door omgevingsdiensten - VTH en risico-inventarisatie 5 KENNIS- EN EXPERTISENETWERK EXTERNE VEILIGHEID GELDERLAND 3.2 Landelijk expertisenetwerk