Omgevingsveiligheid. Klaar voor de start. Relevant congres Arie-Jan Arbouw (IenM) Arjan Boxman (RIVM) Reinoud Scheres (AVIV)

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Omgevingsveiligheid. Klaar voor de start. Relevant congres Arie-Jan Arbouw (IenM) Arjan Boxman (RIVM) Reinoud Scheres (AVIV)"

Christiana van der Meer
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Omgevingsveiligheid Klaar voor de start Relevant congres 2016 Arie-Jan Arbouw (IenM) Arjan Boxman (RIVM) Reinoud Scheres (AVIV)

2 De Omgevingswet: verbeterdoelen Vereenvoudigen vergroten gebruiksgemak, inzichtelijkheid Samenhangende benadering van de leefomgeving Grotere bestuurlijke afwegingsruimte met meer gebiedsgericht maatwerk 2

3 3 Leuker kunnen we het niet maken, wel eenvoudig beter

4 Instrument groepsrisico Waarom anders? Eerste en Tweede Kamer ontevreden (2014) Wat moet anders? Veiligheid moet vanaf het begin op de bestuurlijke tafel Te laat ingebracht Veiligheid als ontwerp parameter Te abstract en technisch Te smalle indicator Begrijpelijk voor RO, bestuur en hulpverlening Duidelijk handelingsperspectief betekenisvolle bescherming 4

5 5 Breed gedragen veranderingen MOV is van ons allemaal

6 Van voorkomen maatschappelijke ontwrichting naar bevorderen gewenste ruimtelijke inrichting Huidige situatie Verantwoording achteraf Aanwijzen invloedsgebied Onderzoeken risicobeperkende maatregelen, ruimtelijke alternatieven, mogelijkheden hulpverlening en zelfredzaamheid Nieuwe situatie Veiligheid meenemen in omgevingsvisie en plan Aanwijzen aandachts- en voorschriftengebied Focus op handelingsperspectief 6

7 7 Resultaten consultatie ontwerp amvb s

8 Waar staan we nu? 2016 Omgevingswet definitief 22/ Amvb s definitief Rapporten over bepalen aandachtsgebieden Consultatie concept-amvb s Aanzet voorbereiding op de invoering Concept ministeriele regelingen Handboek omgevingsveiligheid RIVM Voorbereiding op de invoering 8

9 9 Het succes is voor 80 % afhankelijk van de cultuur en voor 20 % van de spelregels

Het bouwwerk Omgevingsmaatregelen Selectie methode maatregelen Database zinvolle maatregelen Voorschriftengebied Lokale Dialoog Stakeholders

10 Het bouwwerk Omgevingsmaatregelen Selectie methode maatregelen Database zinvolle maatregelen Voorschriftengebied Lokale Dialoog Stakeholders Ontwerp-opgave Politiek proces Integrale afweging Milieu Gezondheid Economie Omgevingsplan Informatie Doelen Voorschriften Leidraad voor lokale afweging nut en noodzaak voorschriftengebied Risicobronnen Inrichting(en) Vervoer over (spoor & water)weg en door buis Aandachtsgebieden Brand Explosie Gifwolk Omgevingsvisie Nationaal Provinciaal Gemeente Rekenmethode (handleiding + rekenprogramma) Wet en regelgeving (BAL, BKL, BBL, invoeringswet) 10

11 Aandachtsgebieden Handelingsperspectief (inpandig) bij ongeval. Extra aandacht nodig voor bescherming tegen fysische effecten (brand, explosie, gifwolk) Uniform berekend o.b.v. scenariokeuze Gaat om contouren hittestraling, overdruk en concentratie waarbij inpandig in standaard gevallen geen adequate bescherming is. Geen aandachtsgebied wanneer: - geen scenario - inpandig geen levensbedreigend gevaar - effectbestrijding zo snel dat mensen binnen beschermd zijn 11

12 12

13 Maatregelen Omgevingsmaatregelen: maatregelen met als doel om mensen (inpandig) te beschermen door vluchten, schuilen of bestrijden. Gaat om zinvolle bescherming Zinvol is afhankelijk van mogelijk handelingsperspectief/ scenario Omgevingsmaatregelen kunnen in plaats treden van bouwmaatregel Concrete voorbeelden: - maatregelen aan een gebouw (brandwerende muur/ raam) - maatregelen in het landschap (greppel of dijk) - maatregelen door objecten (aangepast geluidsscherm) - maatregelen bestrijding materieel, droge blusleiding) 13

14 Voorschriftengebieden Voorschriftengebieden: (deel) aandachtsgebied waar bouwmaatregelen verplicht zijn bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen Voorschriftengebieden standaard aan in geheel aandachtsgebied. Verkleinen of uit zetten vraagt om actief besluit van het bevoegde gezag (ruimtelijke ordening). Motivatie tbv verkleinen of uit zetten is maatwerk, bijvoorbeeld: - getroffen effectieve omgevingsmaatregelen nabij de bron - lokale situatie (bevolkingsdichtheid, economisch belang) - toekomstige ambities 14

15 Komen tot omgevingsmaatregelen Bronmaatregelen Barrières: Techniek, veiligheidsmanagement en -cultuur Omgevingsmaatregelen Barrières: Informatie, afscherming (overdrachtsgebied) en bescherming (schuilen in gebouw/ vluchten) Opslag BRZO Doden Handling Brand Scenario staat centraal De bron- en omgevingsmaatregelen zijn zinvol én in balans. Gewonden Proces Schade

16 Modernisering in de uitvoeringspraktijk Toepassing door 4 adviesbureaus en 2 omgevingsdiensten Ervaring opdoen met aandachtgebieden en omgevingsmaatregelen Broninformatie risicobronnen en (zeer) kwetsbare gebouwen. Toepassen veiligheidsrisicogebieden (huidige artikel 14 Bevi). Ervaring met BRZO, buisleiding, basisnet (weg, water, spoor). Conclusie: MOV is goed toepasbaar, maar wel echt anders dan groepsrisico Scenario s staan centraal, bruikbaar voor RO en hulpverlening Aandachtsgebied vaak (veel) kleiner dan invloedsgebied GR Eenvoudiger voor bestuur en RO, maar wennen voor EV-experts Vastleggen aanpak in handboek omgevingsveiligheid noodzakelijk 16

17 Van invloedsgebied naar aandachtsgebied 17

18 Voorbeeld van resultaat HUIDIG Geanonimiseerd BRZO-bedrijf Sterke afname oppervlak aandachtgebieden tov invloedsgebied PR 10-6 contour Invloedsgebied GR Aandachtgebieden brand en explosie grotendeels binnen de PR 10-6 contour NIEUW Gifwolk aandachtsgebied Aandachtsgebieden brand en explosie

19 Voorbeeld scenario-aanpak Samenhang tussen ongeval scenario en beschermende maatregelen 19

20 Samenvattend Bronaanpak Vergunning activiteit Rekenmethode, PGS, etc. Lokale uitwerking Inzicht in veiligheid Aandachtsgebieden Handboek omgevingsveiligheid RIVM Uniform in heel NL Keuze beschermingsniveau Voorschriftengebieden Handboek omgevingsveiligheid RIVM Lokale uitwerking (omgevingsvisie) Veilig ontwerpen Omgevingsmaatregelen Handboek omgevingsveiligheid RIVM Casus gerichte uitwerking 20

21 Vragen en antwoorden

22 Werken aan een casus We gaan in groepen uiteen, iedere groep stelt één woordvoerder aan Spelbord met 6 speelstukken Casus 1: plaats alle stukken in de blauw omcirkelde vakken Casus 2: idem, maar gifwolk geplaatst in het brandaandachtsgebied Opdracht: presenteer ons een voldoende veilig resultaat Gaat niet om het vinden van de enige juiste oplossing Gaat wel om het verhaal: waarom is de gekozen oplossing beter? Welke input is vooraf nodig voor een geloofwaardige oplossing? Hoe zou je de oplossing nog beter kunnen maken (maatregelen) Wat is nodig om dit vanaf morgen in de praktijk toe te passen? 22 xxxx

Vergelijkbare documenten

RIVM en de Modernisering omgevingsveiligheid

RIVM en de Modernisering omgevingsveiligheid RIVM en de omgevingsveiligheid September 2017 - rode draad - Context Omgevingswet Verantwoording groepsrisico werkt niet Niet puur een inhoudelijke opgave (Handboek) Online Handboek Aandachtsgebieden Kwaliteit