27. Bouwen aan vertrouwen in de politiek en de overheid

Alexander De Waele Directeur Governance & Integrity België

Governance & Integrity België Organisatieadviseurs, juristen en filosofen. Ruim 20 jaar Duurzame organisatieontwikkeling (institutioneel verankerd) Organisaties met publieke taak Internationaal Goal orientated, intellectually driven, commercially based Actief in Belgie sinds 2007

Programma De integere ambtelijke organisatie Algemeen, best practices Wat betekent dat voor u? De QuickScan Integriteit Integriteit in de politiek Waarom? Hoe te organiseren? Nut en noodzaak van een zorgvuldige code Afsluiting

De toestand België heeft een van de 20 meest integere overheden van de wereld. Afgelopen jaren sterk geïnvesteerd. Kwestie van groot onderhoud. Internationaal integriteitprogramma voor ambtelijke overheidsorganisaties in West- Europese landen: we weten nu hoe het moet.

Integriteit gaat over wat je doet Organisatie Ik in overeenstemming met de regels? Voorkomen dat de regels overtreden worden - Communicatie - Kwetsbaarheden in kaart brengen - Wegnemen van risico s Omgaan met (vermeende) schendingen - Zorgvuldig onderzoeken - Proportioneel straffen & Hoe ondersteunt de organisatie de medewerker daarbij? moreel juist? Opbouwen morele vaardigheden Hoe bespreek je morele dilemma s met collega s, in een team? Toepassen vaardigheden en opbouwen kennis Regelmatig moreel overleg in de organisatie Wat leren we daar van? Moresprudentie

Installeer Moreel leerproces Handhavingspraktijk Zelfstandig oordeel; Moreel beraad; Moreel manifest Regels; Risicobeheersing; Onderzoek en straf Gericht op goed ambtenaarschap Gericht tegen schendingen

Wat is daarvoor nodig? Toerusten van medewerkers voor leerproces Toerusten van leidinggevenden voor leerproces en handhaving Opnemen integriteitstaken in functieomschrijvingen, protocollen, prestatieafspraken, planning en control Professionele ondersteuning

Oordeelskracht De structuur van een integere organisatie Moreel leerproces Zorgvuldige Handhavingspraktijk 1. Zelfstandig moreel oordeel 4. Regels Preventie Leren 2. Moreel leeroverleg 5. Risicoanalyse en beheersing 3. Moreel manifest Kennis 6. Onderzoek Repressie Wilskracht 4. Regels 7. Straf

Effecten Minder oordeelsfouten, en leren van deze oordeelsfouten Er wordt beter recht gedaan aan mensen en organisaties waarmee en waarvoor men werkt Meer meldingen, minder schendingen Het vertrouwen in de organisatie neemt toe; binnen en buiten

De Quickscan Integriteit

De Quickscan Integriteit Ontwikkeld in samenwerking met de VVSG O.b.v. internationale best practices in de praktijk bewezen Model ter inspiratie, interne bespreking en idee-vorming Advies op maat voor leidinggevenden en bestuurders aangaande vervolgstappen op het gebied van integriteit Input voor management doelen en afdelingsplannen

U kunt morgen beginnen... Haast is niet geboden QuickScan Integriteit: een tipje van de sluier Wat is er al maar kan beter naar actualiteit toe? (Deo-code, meldingen, incidenten, meldsysteem, voorlichting) Wat hebben we nog niet, maar zouden we in de toekomst goed kunnen gebruiken? (Het morele leerproces) Waar ligt de behoefte van leidinggevenden en medewerkers?

Julien Topal Adviseur Governance & Integrity België

Integriteit in de politiek Waarom? Democratische politiek is een morele onderneming Politicus heeft macht en is tegelijkertijd kwetsbaar Nood aan ondersteuning en bescherming Hoe te organiseren? Drie sporen

Nut en noodzaak deontologische code? Wetgever eist het Handzaam overzicht wet en regelgeving Stelt de, gedeelde, norm Bescherming en ondersteuning Geloofwaardigheid politiek

3 pilots...

3 pilots... Bottom-up input voor modelcode Draagvlak Getest in de praktijk van gemeenteraden Op basis hiervan: model voor alle gemeenteraden Op latere basis: schepenen en burgemeester, OCMW

Quotes Er wordt veel verwacht van politici. We denken dat we ons best doen, maar er is nog veel werk aan de winkel. In België heerst een eerder Latijnse cultuur: we gaan dat hier regelen. Wanneer de raad moet beslissen of iets al dan niet integer is, dan zal het altijd meerderheid tegen minderheid zijn Openbaarheid, daar moeten we respect voor hebben, maar er is toch ook een zekere discretieplicht? Wanneer heb je substantiële belangen in bv een bedrijf waarmee de gemeente zaken wil doen? Te dikwijls vergeten we dat we de gemeenteraad zijn, en niet allemaal aparte partijen tegen elkaar

Quotes Handelen volgens de deontologische code, hoever gaat dit? Voorkomen, signaleren, onderzoeken, uitspreken Hoe zorg je ervoor dat de deontologische code meer wordt dan een vodje papier? De deontologische code moet een engagement zijn van iedereen De waarde van de deontologische code staat en valt met hoe ze wordt nageleefd. Ook het afdwingen ervan moet op een deontologische en integere manier gebeuren.

Afsluiting De QuickScan Integriteit proberen? (Flyer met QR code) Bekijk de deontologische model code ontwikkeld met de VVSG Wilt u meer weten? We zijn beschikbaar Dank voor de aandacht en graag tot ziens!