Your Message Safety Tunes Handleiding

Your Message Safety Tunes Handleiding

Project Aanleiding Jongeren tot de leeftijd van 24 jaar zijn een grote risicogroep in het verkeer. Veel jongeren in Nederland stromen op jonge leeftijd (vanaf 16 jaar) door naar het mbo-onderwijs. Op mbo-opleidingen is verkeersveiligheid vaak geen vast onderdeel in het lesprogramma. Daarom heeft TeamAlert vanuit het EU-project Safety Tunes speciaal voor het mbo-onderwijs het project Your Message Safety Tunes ontwikkeld, rekening houdend met de leerstijl van het mbo en praktische zaken zoals het inpassen in de lesroosters. De ontwikkeling en uitvoering van het project wordt gedeeltelijk gefinancierd door de Europese Unie. Hoofddoel Het doel van Your Message Safety Tunes is mbo-studenten bewust maken van hun eigen rol in het verkeer, in een verkeersthema dat voor de studenten zelf relevant is. Aanpak Tijdens Your Message Safety Tunes gaan studenten aan de slag met actuele verkeersproblemen. Door eerst over hun eigen ervaring te praten in groepjes, ontdekken de studenten wat zij belangrijk vinden en welk risicogedrag ze zelf vaak vertonen. Aan de hand hiervan formuleren ze een persoonlijk voornemen en kiezen ze een thema en een verkeersveilige boodschap voor leeftijdsgenoten. Over dit thema bedenken de leerlingen een campagneplan waarmee ze zichzelf en hun leeftijdsgenoten overtuigen. Met behulp van een poster en een slogan krijgt hun campagne vorm. Ter afsluiting presenteren de groepen hun campagneplan aan elkaar. Doelgroep De doelgroep van Your Message Safety Tunes bestaat uit mbo-studenten in de leeftijd 16 tot en met 24 jaar. Gedragsdoelen Het hoofddoel van Your Message Safety Tunes is mbo-studenten bewust maken van hun eigen rol in het verkeer, in een verkeersthema dat voor hen zelf relevant is. Dit hoofddoel is hieronder vertaald naar verschillende gedragsdoelen: Kennis De kennis over het zelf gekozen verkeersthema verhogen. Houding Een positieve sociale norm en sociale norm creëren richting het gewenste gedrag binnen het gekozen verkeersthema. Intentie Een positieve gedragsintentie tot stand brengen richting het gewenste gedrag binnen het gekozen verkeersthema. Projectomschrijving

Praktische informatie Duur Sessie: 90 of 120 minuten. Aantal sessies: minimaal twee, maximaal drie sessies per dag. Deelnemers Minimaal 20 en maximaal 30 leerlingen per klas. Opbouwtijd 45 minuten. Locatie Klaslokaal. Klasopstelling De tafels staan opgesteld zodat er vier groepen aan kunnen werken. Decor Twee rolbanners Prezi Materiaalbakken Opzet projectprogramma Deel Minuten Onderdeel Vorm Les 120 minuten 1 20 Kick-off Uitleg programma Ervaringselement Verdeling groepen Klassikaal 20 2 20 Your Message Safety Tunes: praten in groepjes + sleutelhanger Groepen 30 3 35 Campagneplan maken Groepen 50 4 15 Pitchen poster Klassikaal 15 5 5 Afsluiting Nabespreking Klassikaal 5 Tip Maak van tevoren een rolverdeling. Twee edu s doen de klassikale uitleg. De andere twee edu s doen de tijdsmonitoring en camera. Wissel na een sessie van rol. Projectomschrijving

1. Introductie Voorstellen Introduceer jezelf en TeamAlert in twee minuten! Bijvoorbeeld: Wij zijn van TeamAlert, een jongerenorganisatie. We maken verschillende belangrijke onderwerpen onder jongeren bespreek-baar, bijv. verkeersveiligheid, gezonde leefstijl en geldzaken. Met ons project Your Message Safety Tunes willen jouw mening horen over het verkeer en wat jij denkt dat andere jongeren moeten doen. We gaan het vandaag dus vooral met jullie in gesprek. Uitleg wedstrijd Uit elke klas kiezen we één winnende campagne. Deze campagne doet mee aan een grote wedstrijd tussen verschillende scholen in Nederland. Eens per kwartaal (drie maanden) kiest TeamAlert een winnaar. De winnaar krijgt een campagnepakket: een set posters, gadgets om uit te delen op school en een Facebookcampagne (zie ook laatste pagina voor details). Programma Vertel in drie min. wat jullie vandaag gaan doen (gebruik Prezi). Programma onderdelen: Kick-off Ervaringselement Your Message (het groepsgesprek) Campagneplan maken Pitch & Afsluiting Stappen Bedank de jongeren voor hun deelname en geef het fotokaartje mee. Leg uit dat ze het filmpje op de website en YouTube kunnen terugkijken. Geef een sleutelhanger mee als dank en reminder aan hun deelname. 2. Ervaringselement Stap Op Tijdsindicatie 10 minuten Doel Praktische kennis en vaardigheden: ervaren afleiding fiets. Methode Het doel van ervaringselement is om de leerlingen zelf te laten ervaren dat ze niet twee dingen gelijk kunnen. Belangrijk is dus om de leerlingen zelf te laten doen en ze daarna te vragen wat ze ervaren hebben. Stappen Uitleg en kijken Deel de rekenmachines uit en zet de Prezi met filmpje klaar. Vraag de leerlingen het filmpje én de opdracht die ze horen uit te voeren te bekijken. Vertel dat het een filmpje is alsof ze naar school fietsen. Verklap verder niet te veel. Nabespreken Vraag de studenten wat ze is opgevallen. Probeer zo veel mogelijk uit de klas zelf te halen en zo min mogelijk voor te zeggen. Check of ze de roze olifant en de Transformer hebben gezien. Laat de groep nadenken over waarom ze die gemist hebben en welk effect dit in het echte verkeer kan hebben. Laat het filmpje nogmaals zien. Uitvoering

3. Indeling groepen 1. Vertel jongeren dat ze met de VR-bril kunnen zien hoe het is om dronken auto te rijden. 2. Vraag naar hun ervaringen: hebben zij zelf wel eens dronken achter het stuur gezeten? Hebben ze wel eens in de auto bij een andere dronken bestuurder gezeten? Hoe vonden ze dit? Hier kom je later op terug. Verdeel de klas in vier groepen (of evenveel groepen als er edu s zijn). Kijk naar de groep wat jij een passende manier vindt om de verdelen te doen. Je kan eventueel de stellingen gebruiken: 1. Toen ik 16 was, nam ik gelijk al een scooter! 2. Doe mij maar de bus, liever lui dan moe! 3. Ik weet precies waar flitspalen staan in [stad van project]! 4. Een fietsband plak ik zelf! Lees de stellingen hardop voor en vraag welke ze het meest bij zichzelf vinden passen. Verdeel met hand opsteken, of met verplaatsen naar bepaalde hoek van het lokaal. 4. Your Message Safety Tunes: Groepsgesprek over ervaring Tijdsindicatie 10 minuten Doel Kennis verhogen en een positieve houding tot stand brengen. Methode Om het project voor de jongeren zo relevant mogelijk te maken, kiezen de jongeren zelf een onderwerp dat hun bezig houdt en waarin ze zichzelf risicovol vinden. In gesprek betrek je de leerlingen bij het onderwerp en koppel je het project aan hun eigen belevingswereld en ervaring. Door met feitjes, handelingsalternatieven en argumenten op hun ervaringen in te spelen verhoog je de kennis. Stappen MBO studenten vertellen graag wat ze van iets vinden. Ga met de groep apart zitten en laat ze vooral veel vertellen en probeer een relaxte sfeer te creëren. Jij bent de gesprekleider en je mag best jezelf laten zien: jij bent ook niet perfect, maar denkt wel na over de consequenties van jouw (gevaarlijke) gedrag. Gesprek leiden: 1. Vraag wie iets heeft meegemaakt in het verkeer. Luister naar het verhaal. Laat de rest hierop reageren. 2. Vat de reacties samen. 3. Bespreek een feitje over dit onderwerp. 4. Verbind er een conclusie aan (is dit type gedrag/dit vooral/deze situatie wel of niet wenselijk). Voorbeeld: een student vertelt dat hij na een biertje wel eens met de scooter naar huis rijdt. Geef een feitje over alcohol in het verkeer. Vat samen dat scooter rijden met alcohol gevaarlijk is, omdat er zoveel ongelukken per jaar gebeuren. Geen reacties? Vraag iemand een feitenkaartje voor te lezen dat ze interessant vinden. Laat ze hierover discussiëren. Tip Onderwerpen die je kan aanhalen Drank op achter het stuur (auto, fiets, scooter) Drugs gebruik achter het stuur (auto, fiets, scooter) Afleiding (navigatie, terug appen, bellen) Te hard rijden (auto en scooter) Door rood rijden (op fiets, scooter en lopend) Uitvoering

5. Gadget maken Tijdsindicatie 5 minuten Doel Positieve houding en intentie tot stand brengen en behouden. Methode De studenten mogen zelf een voornemen bedenken en opschrijven op een Your Message Safety Tunes-sleutelhanger. Elke keer als ze de sleutelhanger zien denken ze terug aan hun voornemen. De sleutelhanger is een reminder om jezelf aan je verkeersveilige voornemen te houden. Stappen Je hebt net het groepsgesprek gehouden. Nu ga je een voornemen met de studenten bedenken. 1. Laat de jongeren een voornemen bedenken over wat ze net besproken hebben. 2. Vraag wanneer dit vooral voorkomt: op een bepaalde plek, in een bepaalde situatie of met bepaalde mensen? 3. Vraag wat ze hierin beter kunnen doen. Help de jongeren bij het bedenken van handelingsalternatieven 4. Laat de jongeren een voornemen formuleren: Als ik [situatie], dan [gewenst gedrag]. Gebruik hierbij de informatie die je met de eerdere vragen hebt verkregen. a. Zorg ervoor dat de tip gaat over gewenst gedrag. Tijdens het gesprek ben je ingegaan op het verkeersgedrag van de jongeren. Koppel hier naar terug. b. Let er op dat de tip positief geformuleerd is: gericht op het gedrag dat je wilt zien. Dus niet: ik ga niet Whatsappen op de fiets. Maar wel: ik laat mijn telefoon in mijn tas zitten tijdens het fietsen. Als jongeren de tip uit zichzelf niet positief formuleren, stel dan de vraag wat ze wél gaan doen. c. Maak het voornemen sterker door vragen te stellen als: Hoe ga jij je aan je eigen voornemen houden? Hoe lang denk je je aan je eigen voornemen te houden? Hoe kunnen jullie elkaar helpen om je aan de tip te houden? 5. Deel daarna de sleutelhangers uit, en laat ze hun boodschap hierop schrijven met de speciale stiften. 6. De studenten nemen de sleutelhanger mee naar huis, deze dient als herinnering aan het project en het bedachte voornemen. Uitvoering

6. Campagneplan maken Tijdsindicatie 30 minuten. Doel Kennis verhogen en een positieve houding tot stand brengen. Methode Het maken en presenteren van de campagneplan gaat uit van het self-persuasion mechanisme. Dit gaat er vanuit dat als jongeren zelf een standpunt innemen, zij zichzelf overtuigen van de juistheid van dit standpunt. Het is hiertoe belangrijk dat de jongeren een standpunt innemen dat het vertonen van verkeersveilig gedrag stimuleert. Om de jongeren de gewenste houding aan te laten nemen is het dus belangrijk dat zij een campagneplan ontwikkelen, dat duidelijk laat zien welk gedrag gewenst is (en eventueel laat zien welk gedrag niet gewenst is). De slogan helpt om een call to action te ontlokken. Daarnaast doen de jongeren kennis op over thema s omtrent verkeersveiligheid door het maken van hun eigen campagne (en het kijken naar andere presentaties). Tijdens het maken van de campagneplannen wordt tevens gewerkt aan het ontwikkelen van een positieve sociale norm richting verkeersveilig gedrag. Stappen 1. Uitleg campagneplan (klassikaal) Vraag eerst aan de groep wat ze denken dat een campagne is. Laat het filmpje over het campagneplan zien aan de klas. 2. Onderwerp kiezen en poster maken (25 minuten) Overleg met je groepje over welk onderwerp ze een campagne willen bedenken. Hiervoor kan je de sleutelhangers gebruiken, want daar hebben ze al goede voornemens opgeschreven. Stap 1: onderwerp kiezen Kies een specifiek onderwerp: dus probleem + vervoersmiddel (bijv. drank en fiets of overtreding en auto). Stap 2: campagneplan werkblad invullen De doelgroep is altijd leeftijdsgenoten op school. Stap 3: poster maken op foamboard Het campagneplan moet zichtbaar worden op de poster. Ze krijgen hiervoor één foambord per groepje. De school mag de borden houden na afloop. Slogan erop schrijven: de slogan schrijven ze op de poster met de stiften (of andere creatieve manier). Icoontjes: ze krijgen knipvellen met verkeerssymbolen die ze kunnen gebruiken om hun campagne beeld te geven. Feitje: laat ze een passend feitje erop schrijven. Gebruik de feitenkaartjes. Tip: zorg dat ze een tip (handelingsalternatief) toevoegen aan de poster. Stap 4: oefenen pitch Bespreek hoe ze de pitch/presentatie van hun campagnebord gaan doen. Laat ze een verdeling maken tussen het vertellen van de slogan, feitjes, tips en andere campagne-ideeën. Tip Tijdsmanagement is bij de groepjes vaak lastig. Geef ze regelmatig een herinnering dat ze snel moeten werken. Geef het aan als ze nog vijf minuten de tijd hebben. Tip Maak foto s tijdens het proces. Uitvoering

7. Pitch & Afsluiting Tijdsindicatie 15 minuten Doel Hogere kennis, positieve houding, positieve intentie. Methode Door de campagneplannen aan elkaar te presenteren, wordt tevens gewerkt aan het ontwikkelen van een positieve sociale norm richting verkeersveilig gedrag. Daarnaast versterkt het effect van self-persuasion door een publiekelijke presentatie (zoals aan je klasgenoten). Tot slot wordt er een winnende campagne gekozen n.a.v. de pitch. Door het competitie-element ontstaat er een sterkere betrokkenheid van de deelnemers. Er wordt in de klas tussen de vier groepen onderling gestreden, maar ook met andere scholen in de kwartaalwedstrijd. Hierdoor zit er dus een dubbele competitie in. Stappen Uitleg: Vertel nu dat het tijd is voor de pitch. Let uit wat een pitch is (een pitch is een korte, krachtige presentatie van jouw product of idee). Leg uit waar hun pitch aan moet voldoen: De slogan moet duidelijk zijn. De boodschap moet helder zijn (samenvatting van hun campagneplanwerkblad). Ze moeten hun gekozen feitje en tip vertellen. Pitch zelf De groepjes moeten nu één voor één hun campagneplan presenteren. Stel vragen als er dingen vergeten zijn. Daarna applaus! Winnaar kiezen Per klas wordt er één winnaar gekozen. De edu s kiezen uiteindelijk de winnaar. Vraag de docent mee te denken over de winnaar. Let vooral op: een positieve slogan. Ze kunnen namelijk alleen de kwartaalwedstrijd winnen als het een positieve slogan is. Kijk verder naar de pitch en de werkhouding van het groepje. Uitvoering

Maak Foto s Maak foto s van het winnende groepje én de poster. Afsluiting Sluit het project af door de dag samen te vatten en complimenten te geven aan de groep. Zeg dat de foto s online komen op onze website. Tip Maak één edu verantwoordelijk voor het maken van de foto s. Uitleg Wedstrijd Your Message Safety Tunes Elke sessie wordt één winnaar gekozen. Alle winnaars worden verzameld en eens per drie maanden (kwartaal) wordt daaruit het beste campagneplan gekozen. De winnaar krijgt: 1. Poster Hun poster wordt door een professionele vormgever opgemaakt als campagneposter. Deze krijgt de klas toegestuurd om op school op te hangen. 2. Gadget De klas krijgt een gadget (bijv. zadelhoesje of ijskrabber) waarop hun bedachte slogan is afgedrukt. Dit kunnen ze uitdelen op school (ongeveer 100 stuks). 3. Facebookcampagne TeamAlert zet een (regionale) Facebookcampagne op met daarin de bedachte slogan en vormgegeven poster. Data Zodra de winnaar bekend is, wordt de contactpersoon van de school op de hoogte gebracht. TeamAlert stuurt ook een mail naar de andere deelnemende scholen over de winnaar. Dit gebeurt ongeveer in: april, juli, oktober, december/begin januari. Extra informatie

Stichting TeamAlert Lijsterstraat 3-5 3514 TA Utrecht 030-2232893 info@teamalert.nl www.teamalert.nl