Behoefteonderzoek Maritieme maatlatten Maritiem Innovatie Impuls Project. Juni 2015, Michaela Scholl e.a.
Waarom dit onderzoek? 2011: Actie op milieu-indices 2012/13: IMARES/TNO-onderzoek naar milieu-indices Meten is weten Wildgroei Harmonisatie Behoefteonderzoek in 2014 2
Wat wilden we weten? Wat is de actuele behoefte m.b.t. milieu-indices? Primair: van bedrijven (NL); offshore-contractors, baggeraars, scheepsbouwers Secundair: van de overheid (beleid en uitvoering) en milieuorganisaties Concreet: Een integraal afwegingskader Meer uniformiteit in bestaande indices Eén (nieuwe) standaard milieu-index 3
Hoe hebben we het aangepakt? (1) Vorm: diepte-interview, open vragen, flexibele structuur Klein aantal gesprekken op locatie Representatief? Ambitie: uitspraken op sector-niveau Hoe wordt in de eigen organisatie gedacht en gehandeld? Hoe wordt in de omgeving gedacht en gehandeld? 4
Hoe hebben we het aangepakt? (2) Theorie: Waar wilden we de uitspraken aan toetsen? Definitie behoefte * (kloof tussen wens en werkelijkheid) positief doel: Het kan beter reële optie: Het is haalbaar gemeenschappelijke waarde: Dat is wat wij willen * naar Revière e.a. 1996 5
Hoe hebben we het aangepakt? (3) Praktijk Vragenlijst, geclusterd: Duurzaamheid Milieu-indices (algemeen) Concreet: integraal afwegingskader, uniformiteit, nieuwe index Spelregels Uitnodiging m.b.v een pitch 6
Hoe hebben we het aangepakt? (4) Respons: 7 interviews (van 14 benaderde partijen) Organisatie IHC Functionarissen Manager kennisontwikkeling Projectmanager R&D Allseas Manager QHSE Van Oord Damen Dredging Stichting Noordzee Manager Maritime Affairs Manager Sustainability Manager R&D Projectmanager engineering Directeur Ministerie van Infrastructuur & Milieu DG Bereikbaarheid; afd. Zeevaart Rijkswaterstaat afd. GPO/PPO Beleidsmedewerker Medewerker Eco-engineering 7
Wat hebben we gehoord? (1)... van de bedrijven Duurzaamheid als ondernemingsdoel Voldoen aan wet- en regelgeving Markt-/klantvraag is leidend Continuïteit van bedrijfsvoering: meer doen wanneer het iets oplevert (aanbestedingsvoordeel, imago... veiligheid!) Geborgd via Specifieke functies/wg s/sg s... géén ecoloog R&D-agenda 8
Wat hebben we gehoord? (2) Belemmeringen bij verduurzamen Gebrek aan sturingsmogelijkheden bij operaties Niet-passende wet- en regelgeving Afhankelijkheid van (het vergroenen van) de markt Geen integrale beoordeling Geen systeemaanpak 9
Wat hebben we gehoord? (3) Gebruik milieu-indices Vooral gericht op emissies naar de lucht Ook: rapportage aan bv. IMCA, IADC; eigen index (E3 van Damen) of ISO Voordelen (Fictieve) korting op inschrijving, bv. CO2- prestatieladder Korting op havengelden, bv. Green Award Klanten stellen emissie-eisen; indices zijn middel om de prestaties inzichtelijk te maken 10
Wat hebben we gehoord? (4) Nadelen Niet altijd internationaal Niet product-gericht (transportschip vs. werkschip) Veel bureaucratie Onvoldoende onderscheidend Onduidelijke scores, bv. wat betekent x% reductie? Verschillen in rekenregels en normen Wetenschappelijk onvoldoende onderbouwd Gebrek aan conversiefactoren 11
Wat hebben we gehoord? (5)... van de overheid als beleidsmaker Wat ziet zij? Grote (autonome) motivatie bij havens Maar ook: lobby tegen aanscherping van regels Wat zou zij graag zien? Markt moet duurzaamheid oppakken Concurrentiepositie moet behouden blijven Ergernis: oerwoud aan indices (onvergelijkbaar) Initiatieven in de richting van IMO één index 12
Wat hebben we gehoord? (6)... van de overheid als uitvoeringsorganisatie Wat ziet zij? CO2-prestatieladder niet meer onderscheidend Markt moet nog wennen aan nieuwe rol Wat zou zij graag zien? Integrale maar niet-secorale benadering Waarde van ecosysteemdiensten als uitgangspunt Meer werken met doel- i.p.v. middelvoorschriften 13
Wat hebben we gehoord? (7)... van de milieuorganisatie Wat ziet zij? Eén index niet werkbaar Transparantie vs. bedrijfsgevoeligheid informatie IMO-regelgeving komt traag tot stand Wat zou zij graag zien? Meer bewustwording ( marine awareness ) Marktontwikkeling: duurzaamheid als onderscheidend kenmerk 14
Wat concluderen wij daaruit? (1) Kan het beter? Is het haalbaar? Willen wij dat? Bedrijven (Vrijwel) geen behoefte aan uniformering...... laat staan aan standaard index Grote terughoudenheid t.a.v. integraal afwegingskader 15
Wat concluderen wij daaruit? (2) Overheid Uniforme index, mits internationaal (via IMO) Inzicht in milieuwinst (waar, hoe, hoeveel; onderscheidend) Milieuorganisatie Voorstander van index gericht op de vraagkant (vanwege de fuel bill ) 16
Wat zijn onze aanbevelingen? Nu indices er toch zijn / gebruikt worden: Indices toetsen (o.a. op wetenschappelijk zinvolle indicatoren/eenheden) Knelpunten wegnemen Reverse engineering Praktijk onderzoeken Aansluiten bij lopende R&D Inzichten gebruiken zinvolle (meet)instrumenten 17
Bedankt voor uw aandacht. reporting 18