Aan G. Murtas Van M. Wassens Telefoon 030-265 4807 Projectnummer RA001714 Onderwerp Toelichting inpassing mogelijke opstellocatie omgeving Uitgeest Datum 4 september 2014 ProRail onderzoekt verschillende locaties voor een opstelterrein bij Castricum-Heemskerk en Uitgeest. Ten behoeve van het invullen van het afweegkader en voor een eerste beeld van de mogelijke inpassingmaatregelen zijn de inpassingaspecten van 6 mogelijke locaties voor een opstelterrein onderzocht. Dit memo gaat in op de resultaten van het onderzoek. De 6 schetsontwerpen voor het opstelterrein (1E, 1C, Castricum Noord en Castricum Zuid, Driehoek en langs de N203, versie augustus 2014) zijn bezien op de volgende onderwerpen: Historische waarden en ontstaansgeschiedenis, Landschappelijke en ecologische waarden, Beleid en voorgenomen ruimtelijke ontwikkelingen, Visuele hinder opstelterrein, Gevolgen lichthinder en geluidsoverlast Mogelijkheden voor inpassing (zie ook de bijlage) Voor het onderzoek is ook gebruik gemaakt van foto-inpassingen en rapportages van derden (door de opdrachtgever beschikbaar gesteld: o.a. geluid, licht, EHS, etc.). De foto-inpassingen zijn gemaakt op basis van de technische ontwerpen zonder inpassende maatregelen. De bevindingen zijn besproken in diverse ambtelijke (project)overleggen met ProRail, Provincie Noord-Holland en de gemeenten Castricum, Heemskerk en Uitgeest. Ruimtelijke eigenschappen van het opstelterrein (alle varianten) Het opstelterrein heeft zelf de volgende ruimtelijke eigenschappen: Het bestaat uit verschillende opstelsporen met afwisselend tussen de sporen een servicepad en een inspectiepad. Aan de kop van de sporen een gebouw van 2 lagen (7 meter), een verhardingsvlak voor parkeerplaatsen, opslag van tijdelijke materialen maar ook een fietsenstalling, perscontainers etc. Overdag zijn er een aantal stilstaande treinen (vooral buiten de spits) maar ook bovenleidingportalen met draden (bovenleiding). s Avonds is het terrein gevuld met treinen en vinden meerdere service-activiteiten plaats. Er is dan ook licht te zien. Er is mogelijk geluidhinder (afhankelijk van nabijheid woonbebouwing). Het terrein kent ook een afscheiding (hek en/of sloot). Variant 1C Deze variant ligt aan de noordzijde van de spoorbaan, in aansluiting op het station en de bebouwingsrand van Uitgeest. Het Nationaal Landschap en de ecologische hoofdstructuur worden niet geraakt. Het opstelterrein ligt in een aardkundig waardevol gebied. Het opstelterrein ligt in de afwisselende rand van een waardevol en kwetsbaar open weidegebied tussen Castricum en Heemskerk/Uitgeest. Het Rijksmonument Het Kooghuis ligt op korte afstand. Er is een geluidscherm nodig tussen 1/5
boerderij en sporen. De invloed op het Rijksmonument is groot. Indirect is er mogelijk beperkte invloed op eventuele woonuitbreiding van Uitgeest t.p.v. huidige sportvelden. De locatie is s nachts redelijk zichtbaar. Inpassing kan door op strategische plaatsen percelen te voorzien van opgaande beplantingen aan weerszijden van de spoorbaan. Hierdoor wordt ook het dienstgebouw deels aan het zicht ontrokken. Het geluidscherm wordt aan twee zijden van schermbeplanting voorzien. Er blijven ook enige doorzichten mogelijk Door de inpassingmaatregelen kan het opstelterrein met het dienstgebouw opgenomen worden in de afwisselende rand van het open gebied. De verstoring van het monument en haar directe omgeving blijft groot. beleving, zichtbaarheid) behoorlijk. Het opstelterrein blijft zichtbaar vanuit de (woon)omgeving. De inpasbaarheid van het dienstgebouw en de treinstellen scoort neutraal, de inpasbaarheid van het opstelterrein en de toegangswegen scoort matig. Variant 1E Deze variant ligt aan de zuidzijde van de spoorbaan aan de westzijde van Uitgeest, op enige afstand van de bebouwing (van Heemskerk en Uitgeest). De ligging wordt mede bepaald door een groot ondergronds leidingentracé. Het Nationaal Landschap (Laag Holland) en de ecologische hoofdstructuur (EHS) worden niet geraakt. Het opstelterrein ligt in een aardkundig waardevol gebied. Het terrein ligt in een waardevol en kwetsbaar open weidegebied tussen Castricum en Heemskerk/Uitgeest. Het gebouw aan de westzijde van het opstelterrein is daardoor, en door de hoogte, opvallend aanwezig. Het Rijksmonument Het Kooghuis ligt op enige afstand, zoals ook de boerderij en de woonbebouwing van Heemskerk. Er is geen geluidscherm nodig. De locatie is s nachts zichtbaar. Inpassing met beplantingen is niet voor de hand liggend door de ligging in het open gebied. Inpassing kan door de openheid niet verder aan te tasten en juist in te zetten op de zorgvuldige vormgeving en ordening van de technische onderdelen. Sloten hebben de voorkeur boven hekwerken voor afscherming. Vanuit ruimtelijk oogpunt is het voorstel om de openbare ontsluitingsweg niet tussen het gebouw en opstelsporen te projecteren maar om het complex heen. Rondom het opstelterrein als geheel wordt een laag grasdijkje (0,80 m) toegepast om de openheid niet verder aan te tasten, het opstelterrein deels aan het zicht te ontrekken en het zicht vanaf grotere afstand te geleiden. Extra aandacht is nodig voor hoogwaardige en karakteristieke detaillering en ordening van de onderdelen zoals gebouw, fietsstalling, perscontainerplek, opslag en parkeren etc. beleving, zichtbaarheid) groot. Het complex blijft zichtbaar vanuit de (woon)omgeving (bovenleiding, treinstellen, gebouw etc.). De inpasbaarheid van het opstelterrein, het dienstgebouw, de treinstellen en de toegangswegen is door de ligging in het open gebied lastig 2/5
Variant Driehoek Deze variant ligt aan de zuidzijde van het spoor Uitgeest-Krommenie in de driehoek tussen de sporen Uitgeest Krommenie, de Snelweg A9 en de spoorlijn Uitgeest- Heemskerk. Het Nationaal Landschap Laag-Holland en de Stelling van Amsterdam worden niet geraakt. Het opstelterrein ligt niet in een aardkundig waardevol gebied. De ecologische hoofdstructuur wordt geraakt. De driehoek is bovendien recent ingericht als ecologisch waardevol gebied en wordt ook recreatief gebruikt. Aan de noord- en zuidwestzijde van de driehoek is woonbebouwing aanwezig. Het dienstgebouw ligt aan de oostzijde van het opstelterrein tegen het talud van de A9 dat voorzien is van opgaande beplantingen. Ook ten noorden van de doorgaande sporen is opgaande beplanting aanwezig. Er is zijn verschillende geluidschermen nodig (aan beide zijden van het spoor). Er is sprake van enige lichtuitstraling ondanks andere lichtbronnen in de omgeving van het opstelterrein (o.a. open afritten van de A9). Door op specifieke plaatsen opgaande beplantingselementen aan te brengen ontstaat een afscherming en een ruimtelijke overgang waarbij nog wel enig zicht is op het opstelterrein. Het opstelterrein is daardoor nog wel enigszins zichtbaar tegen de achtergrond van de beplantingen en taluds. Beplantingen worden voorgesteld tussen de doorgaande sporen en het opstelterrein, tussen opstelterrein en natuurdriehoek en de geluidschermen worden voorzien van geluidsschermbeplanting. Bovendien kan in de driehoek desgewenst paden worden toegevoegd en kan de route langs het opstelterrein gaan. Zo wordt de beleving vanaf de wandelroute afwisselender en kan men een rondje lopen. Met subtiele hoogteverschillen en ruigten worden de randen verder hersteld. Het herstellen van de waterstructuur (functioneel en ruimtelijk) en opnieuw vormgeven is een belangrijk aandachtpunt. Met de voorgestelde inpassing wordt de invloed op de omgeving (patronen, structuur, beleving, zichtbaarheid) over het algemeen beperkt. De zichtbaarheid vanuit de omgeving blijft aanwezig, ook in de avondsituatie, mede door de ligging op beperkte afstand. Het opstelterrein, het dienstgebouw, de treinstellen kunnen op een zorgvuldige manier worden ingepast. De toegangsweg is nog niet bepaald. Variant Castricum Noord Het opstelterrein ligt aan de zuidzijde van Castricum, aan de noordzijde van de doorgaande sporen tussen een school en een bedrijf. Om visueel de invloed te beperken is het opstelterrein in deze situatie zo dicht mogelijk bij tegen de bebouwing gesitueerd en zo compact mogelijk ontworpen. Daarvoor zijn er meer sporen naast elkaar nodig. Het opstelterrein prikt daardoor minder ver het waardevolle open gebied in en is vanuit het buitengebied zichtbaar tegen de achtergrond van de bebouwde kom van Castricum. Het Nationaal Landschap Laag-Holland wordt geraakt, de ecologische hoofdstructuur niet. Het opstelterrein ligt in een aardkundig waardevol gebied, aan de rand van het landschappelijk waardevolle open gebied tussen Castricum en Heemskerk/Uitgeest. De zuidrand van het bedrijfsperceel grenzend aan het spoor wordt aangetast. De interne ontsluiting van het bedrijf is aandachtspunt. 3/5
Aan de noordzijde van het complex is een geluidscherm nodig. Voorstel is om dit scherm vorm te geven met een laag dijkje en te voorzien van geluidsschermbeplanting. Samen met de toepassing van opgaande beplantingselementen (coulissen) wordt het terrein waar de treinen staan aan het zicht ontrokken en een overgang gemaakt met de omgeving. Daar waar de treinen niet opstellen worden geen beplantingen toegepast om de openheid niet verder aan te tasten. Het toepassen van sloten i.p.v. hekwerken heeft de voorkeur, vooral ter hoogte van de doorzichten. Zo kan het complex worden opgenomen in aansluiting met de gevarieerde rand van de waardevolle open ruimte. beleving, zichtbaarheid) behoorlijk. De zichtbaarheid vanuit de (woon) omgeving blijft aanwezig (deels groen). De inpasbaarheid van het opstelterrein als geheel scoort matig door de korte afstand tot de woonomgeving. Het dienstgebouw, de treinstellen en de toegangsweg zijn inpasbaar. De compensatie van het parkeren van de school vraagt extra ruimte. Variant Castricum Zuid Het opstelterrein ligt aan de zuidzijde van Castricum, aan de westzijde van de doorgaande sporen, direct grenzend aan het bedrijventerrein Castricummerwerf. Aan deze zijde is ook het dienstgebouw geprojecteerd. Hier is, om visueel de invloed te beperken, het opstelterrein zo dicht mogelijk bij de bebouwing gesitueerd en zo compact mogelijk ontworpen. Het opstelterrein prikt minder ver het waardevolle open gebied in en is vanuit het buitengebied te zien tegen de achtergrond van de bebouwde kom van Uitgeest. Het Nationaal Landschap Laag-Holland wordt geraakt, de ecologische hoofdstructuur niet. Het opstelterrein ligt in een aardkundig waardvol gebied, aan de rand van het landschappelijk waardevolle open gebied tussen Castricum en Heemskerk/Uitgeest. Aan de noord- en zuidzijde van het complex is een geluidscherm nodig. Voorstel is om dit scherm vorm te geven met een laag dijkje en te voorzien van geluidsschermbeplanting. Samen met de toepassing van opgaande beplantingselementen (coulissen) wordt het terrein waar de treinen staan aan het zicht ontrokken en een overgang gemaakt met de omgeving. Daar waar de treinen niet opstellen worden geen beplantingen toegepast om de openheid niet verder aan te tasten. Zo kan het complex worden opgenomen in aansluiting met de gevarieerde rand van de waardevolle open ruimte. Het toepassen van sloten i.p.v. hekwerken heeft de voorkeur, vooral ter hoogte van de doorzichten. beleving, zichtbaarheid) behoorlijk. De aansluiting met het bedrijfsterrein past goed. De zichtbaarheid vanuit de (woon) omgeving blijft aanwezig (deels groen). De inpasbaarheid van het opstelterrein als geheel scoort matig De afstand tot de woonomgeving is net wat groter dan bij variant Castricum Noord. Het dienstgebouw, de treinstellen en de toegangsweg zijn inpasbaar. Variant N203 Het opstelterrein ligt ten oostzijde van A9, parallel en aansluitend aan de sporen Uitgeest- Krommenie. Deze variant ligt in een waardevol gebied met veel beleidsmatige randvoorwaarden. 4/5
Het gebied behoort tot het Unesco gebied de Stelling van Amsterdam en behoort tot de Ecologische Hoofdstructuur. De opstelsporen liggen gebundeld met de doorgaande sporen en de N203. Dat is minder verstorend. Er is sprake van lichtuitstraling; het opstelterrein is s nachts zichtbaar vanuit de omgeving. Inpassing met beplantingen is niet gewenst door de ligging van het opstelterrein in het karakteristieke open gebied. Inpassing kan door de openheid niet verder aan te tasten en juist in te zetten op de zorgvuldige vormgeving en ordening van de technische onderdelen. Voorstel is om het dienstgebouw parallel aan N203 en doorgaande sporen te plaatsen, om voor afscherming geen hekwerken toe te passen maar juist sloten. Tussen opstelterrein en landbouw percelen wordt een laag grasdijkje (0,80 m) toegepast om de openheid niet verder aan te tasten, de eventuele rommelige aanblik aan het zicht te ontrekken en het zicht vanaf grotere afstand te geleiden. Veel aandacht is nodig voor hoogwaardige, karakteristieke detaillering van de onderdelen zoals gebouw, fietsstalling, perscontainerplek, opslag en parkeren etc. en de onderlinge ordening. De bovenleiding, de treinstellen en tussen perrons blijven wel zichtbaar. Ook de toegangsweg blijft onbeplant. Met de inpassingsmaatregelen blijft de invloed op de karakteristieke openheid groot. De invloed op de omgeving (patronen, elementen) is behoorlijk. De invloed op de schaal en structuur van het gebied is beperkt door de gebundelde ligging. Het complex blijft zichtbaar vanuit de (woon)omgeving (bovenleiding, treinstellen, gebouw etc.) maar de woonbebouwing ligt op grote afstand. De inpasbaarheid van het dienstgebouw en de treinstellen scoort door de ligging in het open gebied matig, de inpasbaarheid van het opstelterrein en de toegangweg scoort neutraal. Aanbevelingen Variant Driehoek: In overleg met omwonenden en beheerder herinrichten van een deel van de natuurdriehoek Variant 1E en Variant N203: Extra aandacht voor hoogwaardige en karakteristieke detaillering van de technische onderdelen en onderlinge ordening Gebouw in 1 laag ontwerpen, vooral bij de varianten 1E en N203 Zoeken naar geluidbeperkende maatregelen met minder ruimtelijke impact Sloten toepassen in plaats van hekwerken Toepassen inheemse beplantingen en gebiedseigen kruidenrijke grassoorten M. Wassens Senior Adviseur Bijlagen Inpassende schetsen 5/5