^J* ^, provincie ls& groningen

Vergelijkbare documenten
Het Algemeen Bestuur van de Gemeentschappelijke Regeling Meerstad t.a.v. de heer J.J. Boersma Postbus AA SLOCHTEREN

Hierbij doen wij u vijf exemplaren van ons rapport toekomen inzake de jaarrekening 2013 van Stichting Hoge Veluwe Fonds.

Building a better working world. Rapport. aan het Bestuur van Stichting Hoge Veluwe Fonds, Hoenderloo

,13 APR controleverklaring bij exploitatieoverzicht 2011 inzake Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) van de gemeente Bloemendaal

Ernst & Voung Accountants LLP Tel: Leonard Springerlaan 17 Fax: (8 Groningen, Netherlands ey.

Rapport van feitelijke bevindingen inzake fractievergoedingen 2012

Building a better working world. Rapport. Aan het bestuur van Josephine Nefkens Stichting, s-gravenhage

Ë!l ERNST &YOUNG. Assurance-rapport en rapport van bevindingen bij de herziene SISAverantwoording 2009 regeling 99 van de gemeente Haarlem

Hierbij ontvangt u een gewaarmerkt exemplaar van de jaarstukken 2014, voorzien van onze onafhankelijke controleverklaring d.d. 11 mei 2015.

Building a better working world. Rapport. Aan het bestuur van Nefkens Stichting Ontwikkelingshulp, s-gravenhage

Jaarverslag van Vordering op Enexis B.V., s-hertogenbosch

Financiële consequenties Project Maastricht (verkoop Essent PLB)

/cm/98CCSC. Rapport. aan het bestuur van de Dr. Ir. Cornelis Lely Stichting, Delft

yip! Groningen, 14 april 2016 DVIN-A$LKGQ/jb Geachte leden van het algemeen bestuur,

Hierbij ontvangt u een gewaarmerkt exemplaar van de jaarrekening 2012, voorzien van onze controleverklaringen d.d. 19 maart 2013.

"Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

AP II

Jaarverslag van Vordering op Enexis B.V., s-hertogenbosch

Vaststelling fractievergoeding Voorgestelde behandeling: - Provinciale Staten op 17 december 2014

''bh. Jaarverslag Ter ideņtificatie. van Vordering op Enexis B.V., 's-hertogenbosch. 's-hertogenbosch Brabantlaan TV 's-hertogenbosch

Rapportage naar aanleiding van een uitgevoerde beoordeling op het onderzoek naar lopende investeringsprojecten

Ernst & Young Accountants LLP Tel: Cross Towers, Antonio Vivaldistraat 150 Fax: HP Amsterdam ey.

"Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

gj, ^^ provincie groningen

19 mei 2015 Corr.nr , FC Nummer 36/2015 Zaaknr

Een exemplaar van de jaarstukken dient te worden ondertekend door het dagelijks bestuur en te worden aangeboden aan het algemeen bestuur.

Juridische aspecten van het pensioenakkoord. Bianca van Tilburg Vereniging voor Pensioenrecht 8 maart 2011

controleverklaring zoals voorgeschreven in de Drinkwaterwet artikel 12 lid 2.

Raad voor de Jaarverslaggeving Antonio Vivaldistraat HP AMSTERDAM. Rotterdam, 22 januari Geachte leden van de Raad,

EY / Ernst. 1 Aanleiding. Vraag qovernancestructuur A2 samenwerking. 1.1 Inleiding

W) ^, Pi^ovincie L4f groningen

Uitkering superdividend aan EZ EZ opteert voor uitbetaling in twee tranches: in in 2016

Raad voor de Jaarverslaggeving Antonio Vivaldistraat HP AMSTERDAM. Rotterdam, 4 januari Betreft: Commentaar Jaaredities 2010

II =!l ERNST &YOUNG. Assurance-rapport en rapport van bevindingen bij de herziene SISAverantwoording 2009 regeling 21A van de gemeente Haarlem

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

memo Inleiding Situatieschets : College van Burgemeester en Wethouders : Gemeentesecretaris : Concerncontroller, Irene van t Walderveen

Jaarverslag van Claim Staat Vennootschap B.V., s-hertogenbosch

JAARREKENING 2015 STICHTTNG TNLOOPHUIS PSYCHIATRIE, LEIDEN

Resultaten ICT Barometer over conjunctuur, bestedingen/budgetten en ICT Indicator augustus Jaargang 9 25 augustus 2009

Tekst Bestuurlijk Principeakkoord EZ <-> Noord Nederland inzake NOM. Versie 19 april 2016 (inclusief aanvullende afspraken m.b.t.

Vergadering d.d.: 14 mei 2009 agendapunt: 9. Onderwerp: Vaststelling jaarverslag/jaarrekening 2008

Building a better working world JAARREKENING 2016

Nr.: 06-50a Diemen, 15 september 2006 Onderwerp: Voorjaarsnota 2006 (aanvullend voorstel) Op 11 september behandeld geweest in de auditcommissie

Aan de leden van de Rekeningcommissie. Nr.: /23/A.24, W Groningen, 4 juni 2003

ICT Barometer over aanbestedingsprocedures bij de overheid

Jaarverslag van Verkoop Vennootschap B.V., s-hertogenbosch

Resultaten ICT Barometer over thuiswinkelen. Jaargang 8 17 juli 2008

Is het APF dé nieuwe pensioenuitvoerder van de toekomst? PensioenEvent Zwitserleven Bianca van Tilburg 1 oktober 2015

Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants t.a.v. Adviescollege voor Beroepsreglementeting Postbus AD AMSTERDAM

*G * Raadsvoorstel/Raadsbesluit G ID / financiën. Afrekening verkoop aandelen Essent NV. Onderwerp

1. Hoe groot is de groep huiseigenaren die door deze nieuwe regel geen gebruik meer kan maken van de tijdelijke regeling waardevermeerdering?

BIJDRAGE CONCERN AAN DEEL 3 BELEIDSBEGROTING d.d

JAARREKENING 2012 ROM-D CAPITAL BV

Global Opportunities (GO) Capital Asset Management BV gevestigd te AMSTERDAM. Rapport inzake de jaarrekening 2014

Jaarverslag van Verkoop Vennootschap B.V., 's-hertogenbosch

Triodos Custody bv JAARVERSLAG TlCustody

Managementletter interim-controle 2015 Rapportage aan de directie en het dagelijks bestuur van Belastingsamenwerking Gouwe Rijnland (BSGR)

EY Building a better working world

documentnr.: INT/C/16/24902 zaaknr.: Z/C/16/27528 Raadsvoorstel

Onderwerp: exitstrategie De Meerlanden. Datum: mei 2013 (concept)

Global Opportunities (GO) Capital Asset Management BV gevestigd te AMSTERDAM. Rapport inzake de jaarrekening 2015

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Jaarverslag van CSV Amsterdam B.V., s-hertogenbosch. Statutaire vestigingsplaats: s-hertogenbosch Adres: Brabantlaan TV s-hertogenbosch

GS brief aan Provinciale Staten

::. Waterbedrijf. Groningen

Raadsvoorstel. Keuzemogelijkheden besteding aandelen EZW 09/54 1 oktober 2009 Algemeen. Interne Dienstverlening Plooijer R.J. Monen 12 oktober 2009

Commentaar jaareditie 2017

TRIODOS CUSTODY BV Jaarverslag 2012

TRIODOS CUSTODY BV Jaarverslag 2013

Voor algemene gegevens over de opbouw en waarde van het aandelenbezit alsmede het aandeelhoudersrendement wordt verwezen naar bijlage 1.

Dutch Residential Fund IV BV. Jaarrekening 2010

DISCLAIMER: de kleine lettertjes

Stichting Bewaarder Holland Immo Group XI/ Retail Residential Fund te Eindhoven

Jaarverslag 2012 van CBL Vennootschap B.V., s-hertogenbosch Statutaire vestigingsplaats: s-hertogenbosch Adres: Brabantlaan TV s-hertogenbosch

Beleidsplan Stichting Dinamo Fonds

Jaarverslag van Verkoop Vennootschap B.V., s-hertogenbosch

22 april 2015 OPENBAAR LICHAAM CREMATORIA TWENTE

Willemsoord BV Rapportage aan de gemeenteraad

Beleidsplan Stichting Dinamo Fonds

Is er een fiscale toekomst voor het regiocollectief na 2015? Meindert Eisenburger

"Controlever ank. e accountant

Bijlage 2. 7 e wijziging Begroting 2016

Het Algemeen Pensioenfonds De evolutie van het pensioenfonds

VOORSTEL TOT STATUTENWIJZIGING Heijmans N.V., gevestigd te Rosmalen.

Bpf Schilders. Ter discussie (On) mogelijkheden vrijstelling/dispensatie ZZP-ers. 19 december 2016, door Nicolette Opdam

''fa. Jaarverslag van Claim Staat Vennootschap B.V., 's-hertogenbosch. Statutaire vestigingsplaats: Adres:

Najaarsnota 2017 Beleidsmatige en financiële actualisatie Provincie Gelderland

ONDERWERP : Commanditair kapitaal/ achtergestelde lening Attero Essent Milieu

/RO/as/9HQAYZ. Jaarverslag Stichting Instrumentenfonds Koninklijk Conservatorium Den Haag

Jaarrekening Zeestad Beheer BV - Den Helder

Gordiaan Vastgoed BV. Jaarrekening 2009

Global Opportunities (GO) Capital Asset Management BV gevestigd te AMSTERDAM. Rapport inzake de jaarrekening 2013

TRIODOS CUSTODY BV Jaarverslag 2007

Gemeente Doetinchem. Presentatie jaarrekeningcontrole juni 2017

Introductie provinciale financiën. Provincie Groningen

Provinciale Staten van Overijssel,

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016

Het speelveld van de medezeggenschap bij wijziging pensioenregeling. Bijeenkomst VVA, 30 mei 2013 Nicolette Opdam

JAARSTUKKEN 2017 ROM-D HOLDING NV

Burgemeester en Wethouders

Transcriptie:

^J* ^, provincie ls& groningen bezoekadres: postadres: algemeen telefoonnr: Martinikerkhof 12 Postbus 610 9700 AP Groningen 050 316 49 II Aan de leden van de Statencommissie Bestuur, Financiën en Economie algemeen faxnr.: www.provinciegronlngen.nl info@provinciegroningen.nl ^ Pf'SfllP' '"^ Ï..=~S7T ;jt. 050 316 49 33 Datum Briefnummer Zaaknummer Behandeld door Telefoonnummer E-mail Antwoord op n Onderwerp 2 4 JAN. 2012 2012-02610/4/A. 15, FC 373617 HölterhoffM.E. (050)316 4926 m.holterhoff@provinciegroningen.nl Rendementsmodel Essent-gelden Geachte dames en heren. Tijdens uw commissievergadering Bestuur, Financiën en Economie d.d. 14 september 2011 is gevraagd om een totaaloverzicht van de Essent-gelden. </> oe Bijgevoegd treft u het meest actuele Rendementsmodel Essent-gelden aan. Dit overzicht hebben wij ter verificatie voorgelegd aan onze huisaccountant Ernst & Young accountants. Zij constateren dat de provincie Groningen haar aannames en veronderstellingen in het Rendementsmodel heeft gebaseerd op intern en extern beschikbare informatie en documentatie. Tevens heeft Ernst & Young accountants de rekenkundige juistheid beoordeeld en hebben daarbij geen opmerkingen. Op 2 december 2009 is het Rendementsmodel Essent-gelden voor het eerst aan de commissie Bestuur en Financiën gepresenteerd. Het huidige Rendementsmodel wijkt af van het oorspronkelijk model. Fluctuaties worden veroorzaakt door een drietal factoren. Ten eerste door de verandering van de inkomsten uit verkoop van achtergebleven bedrijven, dividenden en vrijval escrows. Ten tweede door wijzigingen in de planning van de uitvoering van projecten en ten derde door fluctuaties in de rentebaten als gevolg van marktontwikkelingen. Aanpassing inkomsten De inkomsten zijn ten opzichte van het oorspronkelijk model aangepast. Met name de hogere en vroegere vrijval van escrows en de hoger verwachte dividenduitkeringen Enexis zorgen voor een positief effect. Daarentegen zorgt het vervroegd aflossen van de brugleningen door Enexis voor een nadelig effect. 06-HB-SG-001 o Aanpassing planning investeringen Bij de Voorjaarsnota en de Integrale Bijstelling worden de te verwachten kasstromen in verband met de uitvoering van projecten verwerkt in het model. Daarnaast wordt bij de Jaarrekening het werkelijk resultaat verwerkt. Door een gewijzigde planning (vertraging) in de uitvoering van diverse projecten ontstaat een positief effect. Doordat investeringen later plaats zullen vinden is in de aanvangsperiode meer vermogen beschikbaar om rente te genereren. Oe provmcie Groningen werkt yoigens normen dte ziïn vastgelegd in een handvest voor dienstverlening. Dit handvest vindt u op onze website of kunt u opvragen bij de afdeiing Communicatie en Kabinet, Pubiieksvooriïctiting; 050 3164160

In het oorspronkelijke model waren de RSP projecten nog opgenomen. Aangezien de RSP projecten zijn ondergebracht in een eigen reserve is alleen de initiële storting in de reserve RSP en de rente 2009 in dit model zichtbaar. Aanpassing rentebaten Bij de Voorjaarsnota en de Integrale Bijstelling worden de te verwachten rentebaten aangepast op basis van marktontwikkelingen. Daarnaast wordt bij de Jaarrekening het werkelijk resultaat verwerkt. Het achterblijven van de rentepercentages ten opzichte van de aannames bij het oorspronkelijke model geeft een negatief effect. Op het moment dat marktomstandigheden weer normaliseren zal dit "verlies" niet meer oplopen. Op dit moment zijn de percentages tot en met 2016 reëel ingeschat. Opgemerkt moet worden dat het Rendementsmodel een dynamisch model is. De uitkomsten van het model zijn onderhevig aan fluctuaties op meerdere onderdelen zoals hierboven beschreven. De verwachting is dat de grootste verschuivingen in het model zijn verwerkt en dat de dynamiek in de toekomst ten opzichte van de periode 2009/2011 minder zal zijn. Eventuele beleidsmatige consequenties worden meegenomen bij de Voorjaarsnota 2012. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Groningen: voorzitter. secretaris. n: Nr. Titel Bijgevoegd Ter inzage in de Statenkast 1 Rendementsmodel Essent-gelden Ja Nee 2 Rapport van Ernst & Young Accountants Ja Nee

II ÊU ERNST &YOUNG acj^^2. Bq 3(1^ Als Ernst & Voung Accountants LLP Leonard Springerlaan 17 9727 KB Groningen Postbus 997 9700 AZ Groningen Tel.:+31(0)88-407 2534 Fax:+31 (0)88-407 2505 www.ey.nl VERTROUWELIJK Het College van Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen t.a.v. de heer H. Broers Postbus 610 9700 AP GRONINGEN Al^^<fi provincie gironingen Ing, d.d,: 1 O JAN 2012 Corrnr:Q i 2,1 jljzaaknr.: 3>7 3) 6 I } 3IJL. md?c Groningen, 4 januari 2012 LLTE-8Q7GPS/CLT/67772 Betreft: bevindingen en aanbevelingen inzake rendementsmodel 'Essent middelen' provincie Groningen Geachte heer Broers, U heeft ons gevraagd om, in het verlengde van onze natuurlijke adviesfunctie in het kader van de jaarrekeningcontrole van de provincie Groningen, een onderzoek op hoofdlijnen uit te voeren op het rendementsmodel 'Essent middelen'. Graag brengen wij u thans op de hoogte van onze bevindingen en aanbevelingen dienaangaande. Met het rendementsmodel wordt onder meer beoogd te waarborgen dat in 2020 voldoende voeding aanwezig is voor de bestemmingsreserve ESFI. Aangezien het een rendementsmodel betreft zijn hier als vanzelfsprekend veronderstellingen en aannames in opgenomen die met zekerheid in werkelijkheid anders zullen uitvallen. Het gaat bij een dergelijk rendementsmodel dan ook met name om de mate waarin veronderstellingen en aannames redelijk zijn vanuit een perspectief van voorzichtigheid. Voorts is het van belang dat het model, gegeven het doel dat wordt beoogd, geen technische fouten bevat, die een materieel effect op de uitkomst kunnen hebben. Op grond van ons beperkte onderzoek constateren wij dat de provincie Groningen haar aannames en veronderstellingen heeft gebaseerd op intern en extern beschikbare informatie en documentatie, waarbij op sommige punten (zoals de inschatting van dividenden) eigen schattingen zijn toegevoegd. Deze schattingen zijn naar onze indruk gemaakt op basis van redelijke (niet heel conservatieve, ook niet erg progressieve) uitgangspunten. Veel is daarbij afhankelijk van de verwachte resultaten van de deelnemingen waaruit dividend wordt ontvangen. Op het moment dat de resultaten tegenvallen, zal het dividend dat veelal ook doen. Het rendementsmodel hebben wij beoordeeld op rekenkundige juistheid en hebben daarbij geen opmerkingen. ERNSTAYOUNC 999i Partners in Sport / Ernst 8. Voung Accountants LLP is een limited liability partnership opgericht naar het recht van Engeland en Wales en geregistreerd bij Companies House onder registratienummer 0C335594. In relatie tot Ernst & Young Accountants LLP wordt de term partner gebruikt voor een {vertegenwoordiger van een) vennoot van Ernst & Young Accountants LLP. Ernst & Young Accountants LLP is statutair gevestigd te Lambeth Palace Road 1, London SEl 7EU, Verenigd Koninkrijk, heeft haar hoofdvestiging aan Boompjes 258, 3011 XZ Rotterdam, Nederland en is geregistreerd bij de Kamer van Koophandel Rotterdam onder nummer 24432944. Op onze werkzaamheden zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin een beperking van de aansprakelijkheid is opgenomen.

I EU ERNST &YOUNG Voorts brengen wij graag nog de volgende punten onder uw aandacht, waarin naar onze mening nog aanvullende risico's zouden kunnen zijn besloten: Bij de escrow-vrijval in 2015 is rekening gehouden met garantieclaims. Tot op heden bedragen deze feitelijk circa 40 miljoen. Voorzichtigheidshalve heeft de provincie nog een extra buffer ingebouwd van 25 miljoen, waardoor ten behoeve van het model is gerekend met een uitkeerbare escrow van 375 miljoen. Wij zijn van mening dat het inbouwen van een buffer van 25 miljoen een voorzichtige handelswijze is. Tegelijkertijd hebben wij niet kunnen vaststellen of dit bedrag toereikend zal zijn. Bij de dividenduitkeringen van Attero in de jaren 2014-2017 wordt een pay-outratio gehanteerd van 50% in plaats van 30% in de jaren daarvoor, omdat de provincie Groningen inschat dat de solvabiliteit in die jaren hoger zal zijn dan 35%. Omdat allerlei factoren van invloed zijn op de solvabiliteit (zoals de financiering), vinden wij de grondslag voor de stijging in de pay-outratio voor discussie vatbaar. Daar staat tegenover dat de provincie in 2018 weer teruggaat naar het minimaal te verkrijgen dividend, hetgeen enige voorzichtigheid in de ramingen inbouwt. Voor de dividenduitkering in 2012 van Enexis gaat de provincie ervan uit dat voor de tweede helft van 2011 eenzelfde resultaat wordt behaald als in het eerste halfjaar. Wij hebben de validiteit van deze aanname niet kunnen vaststellen. Mogelijkerwijs kan dit resultaat lager uitvallen. Bij zowel Attero als bij Enexis wordt uitgegaan van pay-outratio's. Pay-outratio's zijn onderhevig aan besluitvorming bij genoemde ondernemingen en deze kunnen dus veranderen en in het slechtste geval naar beneden worden bijgesteld. De provincie heeft zich gebaseerd op de thans bekende besluitvorming. Daartegenover staat dat de provincie Groningen een voorzichtigheidsmarge hanteert van 10% van de opbrengstverwachting. Vanaf 2015 is een inschatting opgenomen voor de dividenden Enexis die is gebaseerd op de winstinschatting van 2014. Alhoewel de winstinschatting van 2014 feitelijk het enige stuk informatie is waar de provincie zich bij de dividendinschatting op kan baseren, blijft het een inschatting. De provincie Groningen heeft dit onderkend en hiervoor een voorzichtigheidsmarge gehanteerd van 10% van de verwachte dividendstroom. In de bijlage vindt u onze gedetailleerde bevindingen per categorie. Ten overvloede vermelden wij nog dat ons onderzoek beperkt van omvang is geweest. Wij hebben geen controleopdracht noch een beoordelingsopdracht uitgevoerd. Tot het verstrekjifin van nadere toelichting zijn wij gaarne bereid. Hoogachten Ernst &Yo countants LLP drs

' ËU ERNST &YOUNG 3 Detailbevindingen per categorie j:gategorie Jaar X 1 miljoen Bevindingen Verkopen aandelen Essent PLB, inclusief rente uitgestelde betaling (A) 2009 388,7 Wij hebben vastgesteld dat het verantwoorde bedrag uit hoofde van de verkoop van de aandelen Essent aansluit met het bankafschrift, alsmede met de verkoopdocumentatie. Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV (B) 2011 51,9 Wij hebben vastgesteld dat het verantwoorde bedrag aansluit met de correspondentie van Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV inzake interim-dividenduitkering en het bankafschrift. Te vorderen dividendbelasting (C) 2009 10,3 Wij hebben vastgesteld dat het verantwoorde bedrag uit te vorderen dividendbelasting aansluit met het bankafschrift. Gefaseerde vrijval reserveringen/escrows (Dl) 2011 25,7 Wij hebben vastgesteld dat het verantwoorde bedrag uit hoofde van de gefaseerde vrijval reserveringen/escrows aansluit met de correspondentie inzake vrijval van het eerste deel van het General Escrow zoals ontvangen van Verkoopvennootschap BV ad 21,5 miljoen en vrijval van het CBL-fonds ad 4,2 miljoen, deze bedragen sluiten aan bij het bankafschrift. Gefaseerde vrijval reserveringen/escrows (D2) 2015 23,9 Bij de verkoop van Essent is een bedrag van 800 miljoen gestort op een speciaal daarvoor ingerichte Escrowrekening. In het voorjaar 2011 is hiervan een bedrag van 360 miljoen uitgekeerd aan de aandeelhouders, waarvan 21,5 miljoen voor de provincie Groningen. De resterende 440 miljoen valt in 2015 vrij onder verrekening van de ingediende garantieclaims. Tot op heden bedragen deze circa 40 miljoen. Voorzichtigheidshalve heeft de provincie nog een extra buffer ingebouwd van 25 miljoen, waardoor ten behoeve van het model is gerekend met 375 miljoen. De provincie Groningen verwacht derhalve dat minimaal 375 miljoen beschikbaar zal zijn voor uitkering aan de (voormalig) aandeelhouders.

ÊU ERNST &YOUNG 4 Categorie Jaar X 1 miljoèh Be^yindihgehr Na oprenting tegen 1,5% betekent dit een bedrag van 23,9 miljoen voor de provincie Groningen. Dividend Attero (El) 2010 en 2011 0,6 en 0,5 Wij hebben vastgesteld dat de verantwoorde bedragen uit hoofde van het dividend Attero aansluiten met de dividendbesluiten. Dividend Attero (E2) 2012 en 2013 0,4 en 0,4 De bedragen zijn door de provincie Groningen ingeschat op basis van het document 'actualisatie strategie Attero, P4 overleg van 14 september 2011'. Hierin is een verwachte nettoresultaatontwikkeling opgenomen die de provincie Groningen heeft gebruikt voor het bepalen van het verwachte nettoresultaat. Hierbij wordt uitgegaan van een payoutratio van 30% (indien de solvabiliteit lager dan 35% is). Dit dividendbeleid is vastgesteld door de algemene vergadering van aandeelhouders van Attero. Voorzichtigheidshalve heeft de provincie Groningen een marge aangehouden van 10%, zodat 90% van de verwachting in het model is opgenomen. Dividend Attero (E3) 2014 2017 0,5(2014) 0,9(2015) 0,9(2016) 0,8(2017) De bedragen zijn door de provincie Groningen ingeschat op basis van het document 'actualisatie strategie Attero, P4 overleg van 14 september 2011'. Hierin is een verwachte nettoresultaatontwikkeling opgenomen die de provincie Groningen heeft gebruikt voor het bepalen van het verwachte nettoresultaat ten behoeve van het model. Hierbij wordt uitgegaan van een pay outratio van 50% (omdat de verwachte solvabiliteit hoger is dan 35%). De provincie Groningen heeft ingeschat dat de ratio verder zal stijgen. Omdat allerlei factoren van invloed zijn op de solvabiliteit (zoals de financiering), vinden wij de grondslag voor de stijging in de pay outratio voor discussie vatbaar. Daar staat tegenover dat de provincie in 2018 weer teruggaat naar het minimaal te verkrijgen dividend, hetgeen enige voorzichtigheid in de ramingen inbouwt.

i l l l ËU ERNST &YOUNG 5 Categorie Jaar X 1 miljoen Bevindingen 'l- Voorzichtigheidshalve heeft de provincie Groningen een marge aangehouden van 10%, zodat 90% van de verwachting in het model is opgenomen. Dividend Attero (E4) 2018 e.v. 0,5(2018) en 0,4(2019 en verder) De bedragen zijn door de provincie Groningen ingeschat op basis van het document 'actualisatie strategie Attero, P4 overleg van 14 september 2011'. Hierin is opgenomen dat tot en met 2013 een minimaal dividend van 7,5 miljoen wordt uitgekeerd. De provincie Groningen schat in dat ook na 2013 (en hiermee ook 2018 en verder) in ieder geval dit bedrag gehanteerd zal worden als dividenduitkering. Wij hebben dit niet kunnen controleren. Voorzichtigheidshalve heeft de provincie Groningen een marge aangehouden van 10%, zodat 90% van de verwachting in het model is opgenomen. Uitkering ASAfonds(F) Dividend Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV (G) 2010 1,1 Wij hebben vastgesteld dat het verantwoorde bedrag uit hoofde van de uitkering van het ASA Risico Fonds aansluit met het uitkeringsbesluit. 2010 0,7 Wij hebben vastgesteld dat het verantwoorde bedrag uit hoofde van het dividend Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV aansluit met het dividendbesluit. Dividend Enexis (Hl) 2010 en 2011 4,7 en 3,5 Wij hebben vastgesteld dat de verantwoorde bedragen uit hoofde van het dividend Enexis aansluiten met de dividendbesluiten. Dividend Enexis (H2) 2012 6,9 De bedragen zijn door de provincie Groningen ingeschat op basis van het strategisch plan Enexis van 14 september 2011. Hierin is voor het eerste halfjaar een resultaat verantwoord van 127 miljoen. De provincie Groningen heeft ingeschat dat voor het tweede half jaar een zelfde resultaat zal worden behaald. Wij attenderen u er op dat het bedrag lager kan uitvallen.

ËU ERNST &YOUNG 6 Categorie Jaar X 1 nriiljoén Beyindirigen De pay-outratio is door de provincie ingeschat op 50%, wij hebben vastgesteld dat dit percentage genoemd is in het strategisch plan 2010-2014 van Enexis. Wij maken u er op attent dat de algemene vergadering van aandeelhouders bevoegd is tot het veranderen van deze ratio. Voorzichtigheidshalve heeft de provincie Groningen een marge aangehouden van 10%, zodat 90% van de verwachting in het model is opgenomen. Dividend Enexis (H3) 2013 en 2014 6,5 en 7,6 De bedragen zijn door de provincie Groningen ingeschat op basis van het strategisch plan Enexis van 14 september 2011. Hierin is voor 2012 en 2013 een winstinschatting gemaakt van circa 240 a 280 miljoen. Deze worden als dividend verantwoord in 2013 en 2014. Wij hebben vastgesteld dat de bovenbenoemde bedragen juist zijn overgenomen uit de voornoemde documenten. De pay-outratio is door de provincie ingeschat op 50%, wij hebben vastgesteld dat dit percentage genoemd is in het strategisch plan 2010-2014 van Enexis. Wij maken u er op attent dat de algemene vergadering van aandeelhouders bevoegd is tot het veranderen van deze ratio. Voorzichtigheidshalve heeft de provincie Groningen een marge aangehouden van 10%, zodat 90% van de verwachting in het model is opgenomen. Dividend Enexis (H4) Renteopbrengst brugleningen (1) 2015 e.v. 7,6 Dit bedrag is gebaseerd op het verwacht dividend voor 2014. De provincie heeft verondersteld dat dit dividend ook in de jaren na 2014 zal worden ontvangen. 2010 Zie model De renteopbrengst van 2010 van de brugleningen Enexis hebben wij kunnen aansluiten met de werkelijke renteontvangst. De renteopbrengst 2011 en verder sluit aan met de geldende overeenkomst met dien verstande dat de provincie Groningen inschat dat de aflossing op de contracten met een jaar vervroegd wordt.

I '"" ËU ERNST &YOUNG 7 Categorie Jaar x 1 miljoen Bevindingen ' ' Zodra de lening is afgelost, hanteert de provincie Groningen het ingeschatte rentepercentage zoals deze berekend is bij de integrale bijstelling 2011 voor lang geld. Rentevergoeding Enexis (J) Rentebaten 100 miljoen compensabel dividend (K) Rentebaten overig (L) 2010 0,3 Wij hebben vastgesteld dat het verantwoorde bedrag uit hoofde van de rentevergoeding Enexis derde kwartaal 2009 aansluit met het bankafschrift van de ontvangen rentevergoeding. 2010 Zie model De provincie Groningen gaat ervan uit dat het stamkapitaal van 100 miljoen voor een langere termijn wordt uitgezet. De provincie Groningen gebruikt hiervoor de in de integrale bijstelling 2011 gehanteerde rentepercentages voor lang geld variërend van 2,5% tot 4%. Deze percentages lijken voorshands niet onredelijk. 2010 Zie model De provincie Groningen gaat ervan uit dat de overige middelen (het deel boven het stamkapitaal) zowel lang als kort zal worden uitgezet. De provincie Groningen gebruikt hiervoor de in de integrale bijstelling 2011 gemiddeld gehanteercde rentepercentages voor kort en lang geld variërend van 2,4% tot 3,5%. Deze percentages lijken voorshands niet onredelijk. Beleidsvrije ruimte ESFI (M) 2009 6,0 Wij hebben vastgesteld dat het verantwoorde bedrag uit hoofde van de 'beleidsvrije ruimte ESFI' aansluit met de 'berekening startpositie ESFI beleidsvrije ruimte per 1-1-2010'. RSP(N) 2010 245,0 Wij hebben vastgesteld dat het bedrag van 245 miljoen overeenkomt met de voorjaarsnota 2009. Hierin is bepaald dat 245 miljoen wordt aangewend voor de cofinanciering voor Regio Specifiek Pakket Zuiderzeelijn. (MIT)O 2010 e.v. Zie model Wij hebben vastgesteld dat de verantwoorde bedragen van MIT aansluiten met de berekening zoals opgesteld door de afdeling F&C. Wij hebben de achterliggende bedragen verder niet beoordeeld.

I ËU ERNST &YOUNG 8 Categorie Jaar X Irriiljöen Beyindirigen '.'>-' ' ; Uitname ESFI en voeding reserve leefbaarheid (PenQ 2011 e.v. 4,5 en 2,0 Wij hebben vastgesteld dat de opgenomen bedragen overeenkomen met voordracht 40 van 8 december 2009.

Rendementsmodel Essent gelden Omschrijving 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 H 2021 2022 2023 2024 2025 2030 2035 2040 2045 2050 Totaal OPBRENGSTEN/RESERVES Verkoop aandelen Essent PLB, inclusief rente uitgestelde betaling 388.7 388,7 Publiek Belang Elactridteitsproductie BV '6) 51,9 51,9 Te vorderen dividendbelasting 10.3 10,3 Gefaseerde vrijval reserveringen / escrovre *5) 25,7 23,9 49,6 DividendoDbrenflst *1] DivkJend Attero 0.6 0,5 0.4 0,4 0,5 0,9 0,9 0,8 0,6 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 18,4 Uitkerir^ ASA fonds 1,1 1,1 Dividend Publiek Belang Electriciteitsproductie BV 0,7 0,7 Dividend Enexis 4,7 3,6 6.9 6,5 7,6 7,6 7,6 7,6 7.6 7,6 7,6 7,6 7,6 7,6 7.6 7,6 7,6 7,6 7,6 7,6 7,6 301,5 RenteoDbrenast *7) Bmglening Enexis 10 jaar 1,5 1,5 1,5 1,5 1.5 1,5 1.5 1,6 1.5 1,5 1,2 0,8 0,8 0,8 0.8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 41,6 idem 7 jaar 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1.2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 50,4 idem 5 jaar 1,2 1,2 1,2 1,2 1,1 0,8 0,9 1.2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 48,6 idem 3 jaar 0,0 0,9 0,8 0,7 0,7 0,8 0,8 1.1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1.1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 42,3 Rentevergoeding Enexis 3e kwartaal 2009 0,3 0.3 Rentebaten 100 min. comp. dividend 0.4 2,5 2,5 2,3 2,5 2,8 2,8 2,9 4.0 4,0 4,0 4,0 4.0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 150,5 Rentebaten overig 0.3 1,1 2,0 2,5 2,6 2,1 1,7 2,0 2.5 2,5 2,6 2,1 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 67,3 Beleidsvrije ruimte ESFI *2) 6.0 6,0 Totaal opbrongstan 405,0 12.5 87.9 16,7 16.5 1S,0 41,7 17,4,18.2 19,6. 19.5 19,3 18,4 17.9 17.9 17;9 17,9 17,9 17.9 17.9 17,9 17,9 1.229,2 KOSTEN 1 RSP (provinciaal deel) Rentetoevoeqinq 245.0 1,7 1.7 246,7 0,0 0,0 0.0 0,0 0,0 0.0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0.0 0,0 0,0 0.0 0.0 0,0 0.0 0,0 0,0 0.0 246.7 Provinciaal MIT (med.) prijspeil heden 0,0 1.4 14,0 26,7 10,6 75,1 4,9 17,5 10,5 10,3 8,6 36,7 216.1 Indexatie MIT met BDB index 0,5 0,4 4,6 0,4 1,8 1,3 1,5 1,6 7,2 19.3 Subtotaal nrov. MIT 0.0 1,4 14,0 27.2 11,0 79.7 5.3 19,3 11,9 11,8 9.9 43,9 0.0 0,0 0,0 0.0 0,0 0,0 0.0 0,0 0,0 0.0 235,3 Uitname ESFI 4,5 miljoen ook na 2020 *3) 4,5 4,5 4,5 4.5 4,5 4,5 4,6 4,5 4,6 4,6 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 4,6 4,5 4,5 4,6 4,5 180,0 Voeding reserve leefbaarheid tot en met 2020 ( 2 min) *4) 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 2.0 2,0 20,0 Subtotaal overiae 0.0 0,0 6,5 6,5 6,5 6.5 6,5 6,5 6.5 6.5 6,5 6.5 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 4.5 4.5 4,5 4,5 4,5 200,0 Ruimte voor uitgaven ten laste van reserve ESFI na 2020 13,9 13,4 13.4 13,4 13,4 13.4 13,4 13,4 13,4 13,4 401,9 Totaal kostert 246.7 1.4 20.5 33.7 ",5 86,2 11.8 25.8 18.4. 18.3. 16,4 : 50.4 18.4. 17.9 17,9 17.9 17.9 17,9 17,9 17.9 17.9 17,9 1.083,9 CASHFLOW 1 Rentebaten t/m 2016 o.b.v. begrote rentepercentages IB 2011 Toelichting *1): Dividend o.b.v. informatie afdeling EZP Saldo Jaar 158.3 11,1 67,5 17,0 1,0 68,2 29,9 8,4 0,2 1,3 3,1 31,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0.0 Saldo cumulatlel 158,3 169.4 236.8 219,9 218,8 150,7 160,6 172,1 172,0 173,2 176,3 145,2 145.2 145,2 145.2 145,2 145.2 145,2 145,2 145,2 145,2 145,2 Rentebaten (o.b.v. gemiddeld jaarealdo) *9' 0,3 1,1 2,0 2,5 2,6 2,1 1,7 2,0 2,5 2,5 2,6 2,1 1,6 1,6 1.6 1.6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 Rentebaten 100 min. comp. Dividend *8] 0.4 2,5 2,5 2,3 2,5 2,8 2,8 2,9 4,0 4.0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 SALDO ultimo 2020; 145,2 *2): Uitgaande van de stand ESFI op 01 01 2010 rekening houdend met de tot nu toe bekende verplichtingen t/m 2020 vwike geen betrekking hebben op het MIT. o.a. Kolibri, Ringwegen, WWZ, CIS, afromen vemiogens en vaanoutes l/m 2014. '3): Indien uitname ad 4,5 miljoen na 2020 wordt gecontinueerd is slechts een deel vrij beschikbaar binnen ESFI. '4): Voeding reserve leefbaarheid is 2 miljoen vanuit ESFI tot en met 2020 '5): T.o.v. versie VJN 2011 is de vrijvat escrows (incl. CBL) bijgestekl o.b.v. huklige informatie (60% GEF minus claims en CBLin 2011). Rentepercentage aangepast aan huidige portefeuille *6): Definitieve ontvangst *7): Brugleningen 3, 6 en 7 jaar vwrden 1 jaar eerder afgelost en tang uilgezel *8); Rentebaten stamvermogen o.b.v. 4% na 2016 * 9) Voor de jaren 2009 en 2010 is het rentebedrag gecomgeerd i.v.m. uitname RSP N.B, Om de reguliere voeding van ESFI te garanderen kunnen niet alle middelen als vrije middelen bestemd worden. Afhankelijk van het moment van aflossing van de achtergestelde lening moeten een deel van de vrije middelen "op de bank blijven" om het weggevallen dhrldend Essent te compenseren. Dit wordt natuuriijk stertt beïnvloed door de te realiseren rendementen. Vooralsnog wordt uit gegaan van 3,5% en 4,0%, 245.0