Handboek Weesfietsenaanpak

Vergelijkbare documenten
PLAN VAN AANPAK TOEZICHT EN HANDHAVING FIETSPARKEREN

Raadsvoorstel en besluit

Procedure (brom)fietsenoverlast

GEMEENTEBLAD. Nr Beleid fietsparkeren gemeente Westervoort. 1. Basis van de notitie

De fiets in de stalling 2013

Uitvoering en handhaving fietsparkeren gemeente Hengelo

Handhaving fout gestalde (brom)fietsen, fietswrakken en weesfietsen

Aanpak overlast geparkeerde fietsen Werkomschrijving

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT

Plan van aanpak handhaving fietsparkeren Heerhugowaard. 1. Inleiding

Fietsen in de Rekken!

Centrum Fietsdiefstal ALGEMENE FIETS AFHANDEL CENTRALE (AFAC) AFAC light.

Ten aanzien van (brom)fietsen die niet juist zijn gestald was tot en met 31 december 2013 in artikel 5:12 van de APV het volgende bepaald:

Beleidsregels meevoeren en opslaan (brom)fietsen Roosendaal

Fietswrak: fiets die niet meer bruikbaar is doordat zij een cruciaal onderdeel mist of stuk is zoals zadel, wiel of stuur. 2

Uitvoering handhaving fietsparkeren in de gemeente Eindhoven

Weesfietsenbeleid Sittard-Geleen

Handhaving gevaarlijk en hinderlijk gestalde fietsen

Welkom. Agenda externe orientatie raad over fietsparkeren

A) Het college wordt verzocht de volgende vragen schriftelijk te beantwoorden:

Fietsparkeren Stationsgebied 20/04/2007 1

CVDR. Nr. CVDR26842_1. Weesfietsenbeleid Sittard-Geleen. 15 mei Officiële uitgave van Sittard-Geleen.

Handhavingsbeleid voor het verwijderen van fietswrakken, weesfietsen en verkeerd, hinderlijk of gevaarlijk gestalde (brom)fietsen

Samenvatting beleidsnotitie preventie overlast (brom)fietsen

Handboek weesfietsen

Handboek handhaving fout gestalde fietsen

GEMEENTEBLAD. Officiële publicatie van Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude

Bijlage 1: Evaluatie aanpak fietsenoverlast rond het station; Steller: Peter Beentjes (VVH/HOO)

Bijlage I: Handhavingsplan Fietsparkeren Almere

Alleen ter besluitvorming door het College. Collegevoorstel Openbaar. Onderwerp Verwijderen van fietsen bij het station. BW-nummer

FIETSEN IN UTRECHT 11 juni Frans Jan van Rossem Programmamanager Fiets, Gemeente Utrecht

Beleidsregels inzake handhavend optreden tegen wees(brom)fietsen en (brom)fietswrakken Waalwijk

AFAC Oprichtingsplan. AFAC oprichtingsplan augustus

Fietsdiefstal, beter voorkomen dan genezen

Handhavingsbeleid Digitaal Opkopers Register

Raadsinformatiebrief

B en W-nummer ; besluit d.d Onderwerp. Besluiten: handhaafbaar te krijgen, waarbij: stalling aan huisregels wordt gebonden;

Hoezo, fietsparkeren lastig? 03/06/2016 1

Fietsdiefstal, beter voorkomen dan genezen

Leiden, 11 november 2003.

Platform Detailhandel Nederland 1 van 7. Gemeente. Emmen

Startnotitie Visie winkelcentra Heemstede (eerste fase)

Handhavingsbeleid Digitaal Opkopers Register Gemeente Montfoort 2018

HAAGSE VVD OP NAAR EEN INTEGRALE HANDHAVING 300 HANDHAVERS MET MEER BEVOEGDHEDEN

Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder

RAAD 6 FEBRUARI 2003 Reg.nr. Raad 2003/012. Aan de raad van de gemeente Alblasserdam. Alblasserdam, 21 januari 2003

DIGITAAL AFSCHRIFT 2014_BW_00913

Beleidsregel. Toepassing bestuursdwang bij huisuitzettingen

Bijlagen: - Initiatiefvoorstel SP - Memo B&W advies. Samenvatting

RAADSVOORSTEL Rv. nr.: B&W-besluit d.d.: B&W-besluit nr.:

Deze notitie beperkt zicht sec tot het creëren van de functie BOA openbare ruimte (OR).

Invoering Omgevingswet

Verordening tot wijziging van de Algemene plaatselijke verordening ten behoeve van inzet cameratoezicht

Het stappenplan. Inleiding

Algemeen: - Het stimuleren van fietsen-imago van Amsterdam als fietsstad vergroten

I. Vast te stellen de bij dit besluit gevoegde Beleidsregel kostenverhaal bij ontruimingen.

Jaarverslag 2015 Afdeling Toezicht en Handhaving Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA s) Ridderkerk

Fietsknippen Amsterdam

Nota van B&W. onderwerp Aanpak Helingbestrijding Haarlemmermeer

Werkprotocol (brom)fietsparkeerhandhavingsbeleid

aanwijzen gebied verbod parkeren fietsen buiten de toegestane stallingmogelijkheden Centraal Stationsgebied

Stappenplan Communicatie Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen

gfedcb gfedc OR Besluitenlijst d.d. d.d. gfedcb gem.secr.

Beleidsnota: Verwijdering van inboedels bij (huis)uitzettingen

De waarde van de Academie. Gerard Marlet Antwerpen 7 november 2013

Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Quickscan 'Weg met de Weesfiets' 19 juni 2008

Nr september 2017 Officiële publicatie van Gemeente Almere GEMEENTEBLAD. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Almere;

Fietsdepot jaaroverzicht 2016

handleiding Veiligheidsplanner voorwoord inleiding De stappen van de Lokale stap 01 profiel stap 02 wat is het probleem? stap 03 wat doen wij al?

BIJLAGE 1: Nieuw actieplan Fietsparkeren bij stations. I Gefaseerde aanpak

Een fiets voor bijna niets. PLAN VAN AANPAK HELING FIETSEN BINNENSTAD-OOST

Actieplan Duurzame Inzetbaarheid

Onderwerp Aanwijzing losloopgebied voor honden in het Venneperhout te Nieuw-Vennep

Onderwerp Beantwoording raadsvragen over: Fietsendiefstallen bij het station Sassenheim - Besluitvormend

Geachte Voorzitter, Voorzitter van de Tweede Kamer. der Staten Generaal Interne postcode 270 Postbus EA Den Haag Telefoon

PLAN VAN AANPAK INRICHTING STATIONSPLEIN

Format Projectplan. Zo kan het ook! 20 juni

Fietsparkeren in Leiden

veiligheid door samenwerken Boa s in de openbare ruimte Een inleiding

13R RAADSVOORSTEL. Gemeente Woerden 13R.00319

Raadsvergadering. Onderwerp Wijziging Algemene Plaatselijke Verordening gemeente Bunnik 2012 in verband met Wet aanpak woonoverlast

Onderwerp : Plan van aanpak Dorpsstraat

Beslisdocument college van Peel en Maas

Met dit memo beogen wij een beeld te geven van de recente ontwikkelingen en de gevolgen van een keuze voor één van de instrumenten.

Wy stelle jo foar te besluten om: te kiezen voor de bestuurlijke strafbeschikking als nieuw handhavingsinstrument voor de gemeente Achtkarspelen.

Typ hier om tekst in te voeren Actieplan fietsparkeren bij stations onvoldoende. Typ hier om tekst in te voeren. Reactie van de Fietsersbond

Dialoog veehouderij Venray

Plan van aanpak stallen van (brom)fietsen in het kernwinkelgebied

BELEIDSREGEL HANDHAVING HELINGBESTRIJDING

Wijziging Uitvoeringsregeling inkoop arbeidsvoorziening door gemeenten

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Wijziging APV: sluiting voor publiek toegankelijke gebouwen. LTA ja: Maand Jaar LTA nee: Niet op LTA

A. In artikel 2.14 komen het tweede en derde lid te vervallen onder vernummering van het vierde lid naar het tweede lid.

Impuls Kindercampus PRIVACYREGLEMENT

Rapport: Hillegoms Verkeers- en Vervoerplan (HVVP)

Duurzame energie. Leveranciersdag Rijk 27 november Piet Glas

Inspectierapport Fleks Frambozengaard (BSO) Frambozengaard AE SPIJKENISSE Registratienummer:

Geachte voorzitter, RIS Aan de leden van de Commissie Leefomgeving. Jacqueline Pieters. Dienst Stedelijke Ontwikkeling

Toezicht- en handhavingsbeleid kinderopvang en peuterspeelzalen 2013

Beleidsplan handhaving Fietsparkeren

Transcriptie:

September 2012 Handboek Weesfietsenaanpak Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren

Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren Handboek Weesfietsenaanpak Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren 3

4 Handboek Weesfietsenaanpak

Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren 5 Inhoud 1. Inleiding............................................................................................ 7 2. Beleidskader....................................................................................... 9 2.1 Waarom een weesfietsenaanpak?............................................................. 9 2.2 Reikwijdte van de handhaving op het fietsparkeren..................................... 11 3. Stappen naar een structurele handhavingsaanpak................................... 13 3.1 Stap 1: Het borgen van bestuurlijk draagvlak............................................ 13 3.2 Stap 2: Het oprichten van een projectteam............................................... 14 3.3 Stap 3: Zorgen voor een juridische basis voor de handhavingsaanpak............. 16 3.4 Stap 4: Het opzetten van een handhavingsorganisatie................................. 16 3.5 Stap 5: Het opzetten van een Fietsdepot................................................... 19 3.6 Stap 6: Voorbereiding van de communicatie naar burgers............................ 20 3.7 Stap 7: Het verkrijgen van een bestuurlijk akkoord..................................... 21 4. Heeft u vragen?................................................................................. 23 Bijlage 1 Checklist.................................................................................... 25 Bijlage 2 Format Projectplan........................................................................ 29 Bijlage 3 Format Beleidsplan........................................................................ 33 Bijlage 4 Format Handhavingsprocedure Fietsparkeren........................................ 41 Bijlage 5 Format Communicatieplan/-kalender................................................. 49 Bijlage 6 Kostenraming Handhavingsaanpak..................................................... 57

Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren 7 1. Inleiding De NS en het Ministerie van Infrastructuur en De opbouw van dit handboek is als volgt. Milieu (hierna Ministerie van IenM) maken al Het volgende hoofdstuk 2 schetst het beleidskader enkele jaren werk van de weesfietsenaanpak bij voor de weesfietsenaanpak en gaat in op het waarom gemeenten. In 2009 is het Handboek Weesfietsen van een weesfietsenaanpak en de reikwijdte van de gepubliceerd, dat beschrijft hoe een gemeente te handhaving op het fietsparkeren. werk kan gaan om het handhavingsbeleid voor wees- Hoofdstuk 3 beschrijft de stappen die gezet moeten fietsen praktisch vorm te geven. In de periode 2009- worden om tot een structurele aanpak te komen. 2012 heeft een team van Berenschot in opdracht van In hoofdstuk 4 is aangegeven waar u terecht kunt de NS en het Ministerie van IenM diverse gemeenten voor eventuele vragen. ondersteund bij het opzetten en implementeren van In de bijlagen zijn ten slotte hulpmiddelen, formats een structurele weesfietsenaanpak bij treinstations. en detailinformatie opgenomen zoals: De ervaringen die het Weesfietsenteam heeft opgedaan zijn gebundeld in dit document. Een checklist waarmee u kunt bepalen wat er in uw gemeente nog geregeld Dit document vervangt het in 2009 verschenen moet worden om tot invoering van een Handboek Weesfietsen. Deze tweede versie van het handhavingsaanpak te komen (Bijlage 1). handboek heeft twee doelen: Ten eerste geeft het praktische informatie per te Een format voor de opzet van het projectplan (Bijlage 2). zetten stap (tips, veel gestelde vragen, voorbeelden uit de praktijk), zodat gemeenten die aan de slag Een format voor een beleidsplan (Bijlage 3). Een format voor en gedetailleerd inzicht in willen gebruik kunnen maken van de ervaringen van gemeenten die hen zijn voorgegaan. de handhavingsprocedure (Bijlage 4). Ten tweede laat het zien dat het opzetten en implementeren van een structurele weesfietsenaanpak wellicht complex Een format voor een communicatieplan en kalender (Bijlage 5). lijkt, maar dat in feite niet is. In het handboek staat de weesfietsenaanpak centraal, maar gaat in brede zin in op de handhaving op het fietsparkeren en geeft daarom ook informatie over de handhaving op fietswrakken, fout geparkeerde fietsen en gevaarlijk geparkeerde fietsen. De focus ligt daarbij sterk op handhaving in de stationsomgeving, maar de aanpak is eveneens toepasbaar in de binnenstad. De opzet van een kostenraming voor de handhavingskosten (Bijlage 6).

Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren 9 2. Beleidskader 2.1 Waarom een weesfietsenaanpak? heeft de weesfietsenaanpak meer voordelen. De directe en indirecte neveneffecten van de weesfiet- De afgelopen jaren hebben ProRail (in opdracht senaanpak kunnen zijn: van het Ministerie van IenM) en gemeenten veel extra fietsparkeercapaciteit gecreëerd bij stations, Kostenvoordelen. Door het verwijderen van om aan de steeds maar toenemende vraag aan stal- weesfietsen wordt stallingsruimte beter benut. lingsruimte te voldoen. ProRail blijft dat ook de Dat scheelt investeringskosten als in de toekomst komende jaren doen. De verwachting is namelijk de stallingscapaciteit moet worden uitgebreid. dat het gebruik van de fiets van en naar het station Per fiets gaat het daarbij om een bedrag van blijft toenemen en daarmee de vraag naar fietspar- gemiddeld grofweg 650 tot 1.500 (voor keervoorzieningen. Tot 2020 wordt een groei van het respectievelijk een maaiveld of een gebouwde aantal fietsen rond het station verwacht van 50 tot oplossing) die bespaard kan worden op de 75% ten opzichte van het jaar 2010. aanlegkosten van nieuwe fietsenstallingen. Op veel stations en haltes is de beschikbare ruimte Tegengaan verrommeling. Door het gebrek aan voor het bijplaatsen van fietsparkeervoorzieningen ruimte staan stallingen overvol en plaatsen veel beperkt en moet er gezocht worden naar nieuwe (en reizigers hun fietsen buiten de stalling. Daardoor vaak dure) oplossingen om stallingscapaciteit uit te vallen fietsen gemakkelijker om. Bovendien lokt breiden. In het actieplan Fietsparkeren bij Stations het uit dat andere reizigers hun fiets ook buiten van het Ministerie van IenM is gesteld dat cofinan- de stalling plaatsen. Dit staat slordig en heeft zo ciering van investeringen door het Rijk alleen aan een nadelig effect op de kwaliteit van de ruimte. 1) de orde is als de capaciteit aantoonbaar zo optimaal mogelijk wordt benut en er nog altijd niet aan de vraag kan worden voldaan. Tegengaan fietsendiefstal. In rommelige en overvolle fietsenstallingen worden fietsen eerder gestolen omdat deze niet goed vastgezet kunnen Afhankelijk van de lokale situatie kan het aandeel worden. Daarnaast kunnen weesfietsen gestolen weesfietsen op stations 20% bedragen als er niet fietsen zijn. Door controle van de verwijderde handhavend wordt opgetreden. Weesfietsen worden fietsen op diefstal kan invulling gegeven worden uiteindelijk niet meer door de eigenaar opgehaald en aan het teruggeven van fietsen aan de rechtmatige houden onbedoeld plaatsen voor OV-reizigers bezet. eigenaar. Een weesfietsenaanpak draagt zo bij aan Door de hoeveelheid weesfietsen neemt de beschik- het tegengaan van fietsendiefstal en het verhogen bare stallingscapaciteit af, waardoor de tekorten van het oplossingspercentage fietsendiefstallen. oplopen. Het ruimen van weesfietsen zorgt er dus voor dat er stallingscapaciteit beschikbaar komt Tegengaan vandalisme. In overvolle en dat de bestaande stallingscapaciteit zo optimaal fietsenstallingen zijn niet goed geparkeerde mogelijk wordt benut. Naast een betere benutting fietsen eerder doelwit van vernieling. Een van bestaande en toekomstige stallingscapaciteit rommelige openbare ruimte is bovendien meer kwetsbaar voor vandalisme. 1) Bijlage bij de brief van de Minister van IenM aan de Tweede Kamer over het actieplan Fietsparkeren bij Stations, d.d. 28 juni 2011, Tweede Kamer, vergaderjaar 2010-2011, 32404 nr. 53.

10 Meer sociale veiligheid. Een weesfietsenaanpak leidt tot een betere kwaliteit van de openbare Handboek Weesfietsenaanpak tip ruimte (het oogt netter) en gaat vandalisme en fietsendiefstal tegen. Het veiligheidsgevoel van Wees alert op de speerpunten van beleid gebruikers en passanten neemt daardoor toe. van het College binnen de gemeente en de mate waarin deze aanknopingspunten bieden voor de Betere bereikbaarheid. Meer sociale handhavingsaanpak. Verbind de handhavingsaan- veiligheid en meer stallingcapaciteit maken pak waar mogelijk aan één of meerdere bestuur- een stationsomgeving en binnenstad lijke prioriteiten. uitnodigend voor fietsers. De bereikbaarheid van de gemeente voor fietsende OV-reizigers en winkelend publiek neemt toe. Doordat In de gemeente Eindhoven is de weesfietsen- meer fietsen in de stallingen gezet kunnen aanpak als middel opgepakt om het aantal ver- worden, neemt ook de bereikbaarheid van mogensdelicten terug te dringen. Naast andere het stationsgebied voor hulpdiensten toe. maatregelen heeft de gemeente het initiatief genomen voor een weesfietsenaanpak bij sta- Bieden van sociale werkgelegenheid. De tion Eindhoven. werkzaamheden die verricht moeten worden om de fietsen te verwijderen en op te slaan In de gemeente Sittard-Geleen was het terugdrin- biedt werkgelegenheid die goed past bij sociale gen van de verloedering van de stationsomgeving werkgelegenheidsprojecten. De weesfietsenaanpak en de fietsdiefstal de belangrijkste reden om aan levert hiermee een bijdrage aan sociale de slag te gaan met de weesfietsenaanpak. De werkgelegenheidsprojecten binnen de gemeente. beleidsmatige verbinding van weesfietsenaanpak aan het tegengaan van fietsdiefstal, een bestuur- Stimulering fietsgebruik. Fietsen is goed lijke prioriteit, heeft als een hefboom gewerkt. voor de gezondheid. Gemeenten die het fietsgebruik willen stimuleren, zorgen In de gemeente Enschede werd de weesfietsen- met de weesfietsenaanpak voor een betere aanpak als middel voor het bieden van sociale bereikbaarheid van het station en binnenstad werkgelegenheid gezien. In het Fietsdepot en stimuleren treinreizigers en winkelend Enschede is een fietsenwerkplaats gehuisvest. publiek zo indirect om de fiets te nemen. Werkzoekenden knappen onder deskundige begeleiding de fietsen op die vervolgens worden ver- De weesfietsenaanpak heeft dus effecten op diverse strekt aan cliënten met een bijstandsuitkering die beleidsterreinen en kan meerdere bestuurders aan- zich geen fiets kunnen veroorloven. spreken om als beleidsmiddel in te zetten.

Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren 2.2 Reikwijdte van de handhaving op het fietsparkeren 11 Weesfietsen: Dit zijn fietsen die langer dan de in de APV opgenomen toegestane termijn onafgebroken geparkeerd staan in een door het college aangewezen De handhaving op het fietsparkeren beperkt zich gebied2). meestal niet tot weesfietsen. Het is zinvol om vooraf na te denken over de verschillende typen verkeerd Fietswrakken: Dit zijn fietsen die: geparkeerde fietsen en de handhaving hierop op elkaar af te stemmen. Dit voorkomt dubbel werk in 1. Rijtechnisch in onvoldoende staat alle vervolgstappen. zijn (er is niet mee te rijden, want er Bij de regels voor het fietsparkeren kan de gemeente missen essentiële onderdelen en/of onderscheid maken tussen de volgende typen situ- essentiële onderdelen zijn defect). aties van verkeerd geparkeerde fietsen: gevaarlijk geparkeerde fietsen, fout geparkeerde fietsen, weesfietsen en fietswrakken. 2. Uiterlijk verwaarloosd zijn (er is lang niet op gereden en de eigenaar heeft er kennelijk afstand van gedaan). Dit is te zien aan Gevaarlijk geparkeerde fietsen: Dit zijn fietsen die stof, mos, verdroogde en lekke banden, zo geparkeerd staan dat ze gevaar opleveren, door- begroeiing en een verroeste ketting. dat ze bijvoorbeeld de doorgang voor hulpdiensten belemmeren of de in-/uitgang of de vluchtroute voor Of een fiets een fietswrak is, wordt beoordeeld op gebruikers van een gebouw (gedeeltelijk) versper- basis van deze twee criteria gezamenlijk. ren. Ook een fiets waarvan een wiel uitsteekt op het fietspad of rijbaan, of een fiets die de blindengeleidenstrook blokkeert, staat gevaarlijk geparkeerd. Het verwijderen van deze fiets is spoedeisend: de fiets is zodanig geparkeerd dat deze fiets direct moet worden verwijderd om de gevaarlijke of de zeer hinderlijke situatie op te heffen. Fout geparkeerde fietsen: Dit zijn fietsen die buiten de expliciet door het college daarvoor aangewezen voorzieningen en/of plaatsen en/of ruimten zijn geparkeerd. Redenen om tegen dit soort fietsen op te treden zijn bijvoorbeeld dat deze fout geparkeerde fietsen overlast geven, doordat deze de doorgang van looproutes verkleinen en/of zorgen voor een rommelig straatbeeld. 2) Dit is een juridisch ingestoken definitie van een weesfiets om handhavend op te kunnen treden bij overschrijding van de maximale parkeerduur in het beheergebied. Andere definities zijn denkbaar zoals: Een weesfiets is een fiets die door de (on)rechtmatige eigenaar aan zijn lot is overgelaten.

Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren 13 3. Stappen naar een structurele handhavingsaanpak Bij de ene gemeente moet er meer geregeld worden 3.1 Stap 1: Het borgen van dan bij de andere om tot een weesfietsenaanpak te bestuurlijk draagvlak komen. Op hoofdlijnen doorlopen gemeenten bij de invoering van een structurele weesfietsenaanpak De handhaving op het fietsparkeren waaronder echter min of meer dezelfde stappen: de weesfietsenaanpak is primair een gemeentelijke taak en begint met een initiatiefbesluit op bestuurlijk Stap 1: Het borgen van bestuurlijk draagvlak. niveau. Bestuurlijke betrokkenheid vanaf het begin is van belang vanwege de goedkeuring van de kosten Stap 2: Het oprichten van een Projectteam. die de handhaving met zich meebrengt en de aanpassing van de APV die doorgaans nodig is. Het bestuur- Stap 3: Het zorgen voor een juridisch lijk draagvlak zal afhangen van de mate waarin: basis voor de handhavingsaanpak. Stap 4: Het opzetten van een Het fietsparkeren binnen de gemeente als een probleem wordt ervaren. handhavingsorganisatie. De gemeente het fietsgebruik wil stimuleren. De mate waarin de handhavingsaanpak aansluit Stap 5: Het opzetten van een Fietsdepot. Stap 6: Het voorbereiden van de op de verschillende beleidsdoelstellingen communicatie naar burgers. uit het collegeprogramma. Stap 7: Het verkrijgen van een bestuurlijk akkoord Op het moment dat er sprake is van een stallings- voor een structurele handhavingsaanpak. tekort, zal dit voor veel gemeenten een belangrijke reden zijn om het verwijderen van weesfietsen structureel te gaan aanpakken. Bij optredend stallingstekort is optimale benutting van de bestaande tip stallingscapaciteit een logische stap. Bovendien is cofinanciering van nieuwe fietsparkeervoorzieningen door het Rijk alleen aan de orde als de fietsenstal- Maak gebruik van de checklist uit Bijlage 1 lingscapaciteit aantoonbaar zo optimaal mogelijk om vast te stellen wat er in uw gemeente nog wordt benut en er dan nog altijd niet aan de capaci- allemaal geregeld moet worden. teitsbehoefte kan worden voldaan.

14 Handboek Weesfietsenaanpak tip tip Wijs bestuurders op de directe en indirecte Omdat de weesfietsenaanpak in de eerste effecten van de weesfietsenaanpak (zie hoofdstuk plaats vaak is bedoeld om de bereikbaarheid van 2) om een zo breed mogelijk draagvlak voor de het stationsgebied of de binnenstad te vergro- weesfietsenaanpak te krijgen. ten, is het advies een sterke projectleider van de Zorg er bij de verdere uitwerking van de hand- afdeling Verkeer en Vervoer van de gemeente als havingsaanpak voor dat de wethouder Verkeer en trekker te laten optreden. Vervoer of een andere wethouder zal optreden Betrek in een vroegtijdig stadium overige als bestuurlijk opdrachtgever en zorg voor een gemeentelijk afdeling zoals handhaving en toe- ambtelijke opdrachtgever op managementniveau. zicht, juridische zaken en communicatie bij de Bespreek met hem/haar welke beslisinformatie voorbereidingen. nodig is voor het besluit tot een structurele hand- Neem contact op met gemeenten die al tot een havingsaanpak en richt daar de vervolgstappen handhavingsaanpak zijn gekomen (zie hoofdstuk op in. 4). De inzichten en adviezen van deze gemeenten kunnen zorgen voor een versnelling van het te doorlopen proces. Als dit een gemeente in de 3.2 Stap 2: Het oprichten van een projectteam buurt is, kijk dan of er op punten samenwerking mogelijk is (zie ook stap 4 en stap 5). Als het bestuurlijk draagvlak voor een handhavingsaanpak is geborgd, kan binnen de gemeente het Door een gestructureerde aanpak en het stellen projectteam worden opgericht die de voorbereidende van prioriteiten, slaagde de gemeente Eindhoven werkzaamheden voor een structurele handhavings- erin in een tijdbestek van slechts drie maanden aanpak gaat starten. Daarvoor zal de bestuurlijke/ alle voorbereidingen voor de invoering van ambtelijke opdrachtgever een sterke projectleider een structurele weesfietsenaanpak te treffen en moeten aanwijzen die de weg binnen de gemeente- gereed te hebben voor besluitvorming. lijke organisatie goed weet te vinden en voldoende tijd voor deze taak beschikbaar heeft. De eerste taak van de projectleider is het opstellen van een project- of stappenplan in samenwerking met alle betrokken gemeentelijke afdelingen. Een format voor dit projectplan is opgenomen in Bijlage 2. Het project- en stappenplan maakt het mogelijk om op een gestructureerde wijze volgens een vooraf vastgestelde planning alle voorbereidende maatregelen te treffen.

Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren Tenminste de volgende functionarissen van ver- 15 Buurgemeenten: Zeker voor de kleinere schillende gemeentelijke afdelingen moeten in het gemeenten is samenwerking met projectteam worden betrokken: buurgemeenten aantrekkelijk. De handhaving kan gezamenlijk worden uitgevoerd en een Een juridisch medewerker van de regionaal Fietsdepot kan efficiënter zijn dan afdeling Vergunningen, Handhaving en een plaatselijk depot op een gemeenteterrein. Toezicht voor de aanpassing van de APV Wellicht beschikken buurgemeenten namelijk en het toezicht op de uitvoering van de al over een ingericht Fietsdepot waar de bestuursdwang tijdens handhavingsacties. gemeente gebruik van kan maken. Een medewerker van de afdeling Beheer en Fietsersbond: De Fietsersbond is de Toezicht Openbare Ruimte voor de praktische belangenvereniging voor fietsers in Nederland. uitvoering van het labelen, het verwijderen Met 150 plaatselijke afdelingen weten zij van de fietsen en de opslag in het Fietsdepot. veel van de lokale problematiek van het fietsparkeren. Door afstemming vooraf Een communicatieadviseur van de afdeling kan rekening gehouden worden met de Communicatie voor de voorbereiding van lokale ervaringen van de Fietsersbond. de communicatie richting burgers. Te betrekken externe partijen zijn: Sociale werkplaats: De werkzaamheden die verricht moeten worden om de fietsen te verwijderen en op te slaan NS Stations. Met NS Stations zal de biedt werkgelegenheid die goed past bij gemeente afspraken moeten maken welke sociale werkgelegenheidsprojecten. bijdrage NS kan en wil leveren aan de handhavingsaanpak. De afspraken hierover Deze externe partijen kunnen in de projectgroep worden vastgelegd in de beheerovereenkomst worden betrokken, maar volstaan kan worden deze tussen de gemeente en NS Stations. partijen te betrekken bij specifieke voorbereidende activiteiten. Centrum Fietsdiefstal. Het Centrum Fietsdiefstal werkt mede in opdracht van het Ministerie van BZK aan een landelijk netwerk van Fietsdepots en ondersteunt gemeenten vanuit die rol met praktische ervaring bij het opzetten van het Fietsdepot. Politie/Stadstoezicht: Zowel tijdens de voorbereiding wanneer afspraken gemaakt moeten worden over het verwijderen van fietsen als tijdens de uitvoering is het nodig om afstemming te hebben met de politie en/of Stadstoezicht.

16 Handboek Weesfietsenaanpak 3.3 Stap 3: Zorgen voor een 3.4.1 Gemeentelijke organisatie juridische basis voor de handhavingsaanpak van de handhaving Handhaving op het fietsparkeren in de openbare ruimte is in beginsel een gemeentelijke taak. Spe- Om publiekrechtelijk te kunnen optreden tegen cifieke taken in de handhaving kan een gemeente verkeerd geparkeerde fietsen moeten gemeenten uitbesteden aan een private partij, met uitzonde- een wettelijke grondslag hebben. Daarvoor zul- ring van het vaststellen van een overtreding en het len gemeenten de regels voor het fietsparkeren op aanzeggen van bestuursdwang. Deze taken moeten moeten nemen in hun Algemene Plaatselijke Ver- worden uitgevoerd door een door het college geman- ordening (APV). Meer concreet dienen gemeenten, dateerde toezichthouder. Ook kan de gemeente met om de handhaving op het fietsparkeren mogelijk partners in het stationsgebied, zoals NS en ProRail, te maken, ter voorbereiding de volgende stappen te afspraken maken over de uitvoering van specifieke doorlopen: handhavingsactiviteiten. 1. Besluiten voor welke typen geparkeerde De gemeente legt in het Beleidsplan (zie Bij- fietsen handhaving wenselijk is. lage 3) vast wie de verschillende taken van een handhavingsactie gaat uitvoeren en onder wiens 2. Het vastleggen van regels voor het verantwoordelijkheid. fietsparkeren in de APV. 3. Het vastleggen van het beheergebied en de maximale parkeertermijn tip in een uitvoeringsbesluit. Een aantal gemeenten werkt bij de uitvoering Een toelichting op deze stappen komt kort en krach- van de handhavingsaanpak samen met organisa- tig aan de orde in de notitie van het Fietsberaad ties op het gebied van sociale werkvoorziening. en Berenschot Juridische aspecten handhaving op Dit kan kostenbesparend werken. fietsparkeren. Handhavingsactiviteiten en de activiteiten in het Fietsdepot zijn tevens prima te koppelen aan Daarom wordt voor de invulling van deze stap verder leer/werk-trajecten. verwezen naar deze Fietsberaadnotitie. AFAC-Verzekeringsfietsen, dat is verbonden aan het Centrum Fietsdiefstal, kan in opdracht van gemeenten een groot deel van de uitvoeringsta- 3.4 Stap 4: Het opzetten van een ken van gemeenten overnemen. handhavingsorganisatie Veel gemeenten organiseren de handhaving op het Inzet van BOA s? fietsparkeren zelfstandig. Bij gebrek aan handha- Bij de handhaving op het fietsparkeren zijn geen BOA s nodig. vingscapaciteit en continuïteit, biedt samenwerking BOA s worden ingezet voor opsporing van de bij bijzondere wet op het gebied van de uitvoering van de handhaving strafbaar gestelde feiten en het toezicht op de naleving van bij echter ook mogelijkheden. (gemeentelijke) verordening strafbaar gestelde feiten. Er is bij handhaving op het fietsparkeren geen sprake van opsporingshandelingen in de zin van het wetboek van strafvordering.

Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren 17 2.4.2 Regionale organisatie van de handhaving kleine tot middelgrote gemeentes (financieel De gemeente kan er ook voor kiezen de handhaving en organisatorisch) bijna niet op te brengen. op het fietsparkeren (deels) in samenwerking met Het regionaal Fietsdepot kan als uitvalsbasis andere gemeenten te organiseren. dienen voor de regionale handhavingsaanpak. Samenwerken tussen gemeenten kan een aantal Het op basis van een rouleringssysteem ter beschikking stellen van handhavingscapaciteit voordelen hebben: aan een regionaal handhavingsteam met Samenwerking biedt kansen voor de wisselende samenstelling. Een dergelijk kleinere gemeenten die de organisatie team met wisselende samenstelling gaat van de handhavingsaanpak zelfstandig afhankelijk van de handhavingsfrequentie de niet van de grond krijgen, omdat er handhavingsgebieden in de gehele regio langs. onvoldoende handhavingscapaciteit is. Het instellen van een regionaal handhavings Samenwerking biedt kansen voor team met vaste samenstelling. Iedere grotere gemeenten, die op meer locaties gemeente kan naar rato een bijdrage hieraan handhavingsactiviteiten willen uitvoeren. leveren in de vorm van capaciteit of geld. Regionale samenwerking kan ervoor zorgen dat Het gezamenlijk uitbesteden van de handhaving. er op alle stations/haltes structureel conform Gemeenten contracteren een partij die de de procedures geruimd kan worden. Er is handhavingsactiviteiten verzorgt. Voorbeeld meer handhavingscapaciteit beschikbaar. is het AFAC-Verzekeringsfietsenteam van het Centrum Fietsdiefstal die deze taak voor veel Door samen te werken kan de uitvoering kleine gemeenten in heel Nederland vervult. efficiënter als er vanuit één organisatie wordt gewerkt. Schaalvoordelen zijn te bereiken in Als gemeenten met elkaar willen samenwerken op de communicatie richting bewoners, bij het het gebied van handhaving moet dit juridisch vastge- labelen, beschikken & verwijderen van fietsen, legd worden in een samenwerkingsconvenant. registratie & opslag en de afvoer van fietsen. Voor de inwoners uit de regio is het herkenbaar als er volgens dezelfde werkwijze vanuit één centrale locatie alles wordt georganiseerd en tip procedures op dezelfde wijze worden uitgevoerd. Het biedt voordelen om meerdere gemeenten Er zijn een aantal samenwerkingsvormen mogelijk: gebruik te laten maken van één Fietsdepot in de regio die daarmee een regionale functie vervult. Het gebruik maken van een regionaal Fietsdepot. Het zelfstandig opzetten van een Fietsdepot is Iedere gemeente verzorgt zelf de handhaving op namelijk met name voor kleine tot middelgrote het fietsparkeren, maar meerdere gemeenten gemeentes (financieel en organisatorisch) bijna maken gebruik van een Fietsdepot in één van niet op te brengen. Het regionaal Fietsdepot de buurgemeenten. Het zelfstandig opzetten kan als uitvalsbasis dienen voor de regionale van een Fietsdepot is namelijk met name voor handhavingsaanpak.

18 Een regionaal handhavingsteam met vaste Handboek Weesfietsenaanpak Het bieden van de gelegenheid aan samenstelling biedt de betrokken gemeenten voor de overtreder om de overtreding te de toekomst de mogelijkheid om ook op andere herstellen (de begunstigingstermijn). handhavingsgebieden met elkaar samen te werken. Iets dat door verschillende gemeenten als Het feitelijk toepassen van bestuursdwang (het verwijderen van de fiets). aanvullend voordeel wordt gezien. Het werken met een vast regionaal handhavingsteam voor het fietsparkeren kan hiervoor gezien worden als De opslag van de verwijderde fiets. Het vernietigen/verkopen/om niet een proeftuin. overdragen van de niet opgehaalde fiets. In de regio Haaglanden maken de gemeenten Delft, Den Haag en Zoetermeer gezamenlijk Ook voor een nadere beschrijving van de uitvoering gebruik van het Fietsdepot Haaglanden waar ver- van de basisactiviteiten wordt verwezen naar de eer- wijderde fietsen naartoe gebracht worden. Samen der genoemde Fietsberaadnotitie. met de gemeenten Rijswijk en LeidschendamVoorburg is gewerkt aan het opzetten van een vast In Bijlage 4 is in aanvulling daarop de handha- regionaal handhavingsteam, die in de verschil- vingsprocedure beschreven vergezeld van een aantal lende gemeenten de uitvoering op de handhaving praktische tips. voor het fietsparkeren op zich neemt. In de regio Twente zijn de gemeenten Borne, Wierden, Enschede, Hof van Twente en Hengelo tip in 2011 gestart met een verkenning of regionale samenwerking op het gebeid van handhaving op Houd een startbijeenkomst met de medewer- het fietsparkeren voordelen biedt. Het uitgangs- kers die de uitvoering buiten op zich gaan nemen punt is dat er in de regio Twente maximaal drie en hun leidinggevenden, en geef hen gedegen Fietsdepots opgericht worden. uitleg over de achtergronden van de handhaving op het fietsparkeren en gewenste wijze van optreden tijdens handhavingsacties. Over de regionale samenwerking bij de handhaving Een pragmatische aanpak waarbij niet alles op het fietsparkeren is in het blad Fietsverkeer een uitgebreid op papier is vastgelegd, maar die wel artikel verschenen (zie Fietsverkeer nr. 29, maart de problemen in de praktijk oplost, is voor veel 2012 of via deze link). gemeenten voldoende. De handhaving in het beheergebied zal ook 3.4.3 Werkwijze uitvoering effecten hebben op aangrenzende gebieden. De uitvoering van de handhaving op het fietsparke- Bedenk bij het bepalen van de werkwijze ook ren bestaat uit een aantal basisactiviteiten: maatregelen die moeten voorkomen dat de eventuele overlast naar aangrenzende gebieden wordt Het vaststellen van een overtreding van de APV. verplaatst. Wees zeer terughoudend met het verwijderen Het aanzeggen van bestuursdwang (door van fout geparkeerde fietsen als er aantoonbaar het opmaken van een beschikking). te weinig stallingsruimte is. Het draagvlak voor

Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren 19 het verwijderen van fietswrakken, weesfietsen en In Nederland zijn er inmiddels een groot aantal gevaarlijk geparkeerde fietsen is doorgaans hoog, Fietsdepots opgericht. Deze worden in veel gemeen- maar de verwijdering van fout gestalde fietsen ten ook wel AFAC genoemd. AFAC staat voor kan negatief werken op het draagvlak voor de Algemene Fiets Afhandel Centrale. Steeds meer totale handhaving, met name als daar radicaal gemeenten willen een AFAC opzetten. Het Centrum mee om wordt gegaan. Fietsdiefstal heeft voor deze gemeenten een praktisch instrument ontwikkeld, waarin de AFAC-methode wordt toegelicht. De AFAC-methode is te vinden op 3.5 Stap 5: Het opzetten de website van het Centrum Fietsdiefstal. van een Fietsdepot Het Fietsdepot is een belangrijk onderdeel van de tip handhaving op het Fietsparkeren en de opslag van gevonden fietsen. Fietsen die bij handhavingsacties Als de kosten voor het meevoeren en opslaan worden verwijderd, moeten gedurende minimaal 2 van een fiets onevenredig hoog worden in ver- tot 13 weken worden opgeslagen in het Fietsdepot, houding tot de waarde van die fiets, dan mag een waar de rechtmatige eigenaar zijn/haar fiets kan gemeente die fiets korter bewaren dan de termijn ophalen. van 13 weken met een minimum van 2 weken. In feite hangt de bewaartermijn samen met de In het Fietsdepot worden de fietsen geregistreerd waarde van de fiets: hoe lager de waarde van en op diefstal gecontroleerd. Als de fiets binnen de fiets, hoe korter (maar minimaal 2 weken) de de opslagtermijn niet wordt opgehaald, kan deze gemeente deze hoeft te bewaren. worden opgeknapt en doorverkocht/geschonken, Voor kleinere gemeenten is door het Centrum mits deze fiets geen kenmerken van diefstal heeft! In Fietsdiefstal de AFAC-light methode ontwikkeld. de praktijk blijkt dat maar 2% van de weesfietsen Dat is een model geschikt voor kleinere aantal- worden opgehaald en omstreeks 40% van de fout len fietsen. geparkeerde fietsen. Overzicht bestaande fietsdepots In 2012 te openen fietsdepots 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 1. 2. 3. AFAC Zwolle AFAC Nijmegen AFAC Tilburg Fietspunt Rotterdam Fietsdepot Haaglanden Fietsdepot Sittard-Geleen Fietsdepot Eindhoven Fietsdepot Amsterdam AFAC Haalemmermeer AFAC IJmond Noord AFAC Ede AFAC Leiden AFAC Groningen AFAC Leeuwarden Fietsdepot Enschede AFAC s-hertogenbosch AFAC Dordrecht AFAC Maastricht AFAC Heemskerk AFAC Hoorn 21. AFAC Goes Deventer Woerden Breda

20 Handboek Weesfietsenaanpak tip Sluit aan bij het netwerk van Fietsdepots/ Draagvlak voor het handhavingsbeleid te creëren bij zowel fietsers als bewoners van de gemeente. Fietsers en bewoners te informeren over geplande acties. AFAC s zoals opgezet door het Centrum Fietsdiefstal. Zorg voor een met het openbaar vervoer Fietseigenaren te informeren waar zij goede bereikbare locatie van het Fietsdepot. Een informatie over verwijderde fietsen brengservice waarbij de verwijderde fiets tegen kunnen vinden en waar en hoe zij hun betaling van een onkostenvergoeding wordt verwijderde fiets terug kunnen krijgen. teruggebracht bij de rechtmatige eigenaar, is eveneens een te overwegen optie die door som- Een communicatieplan beschrijft wat de gemeente mige gemeenten wordt toegepast. wil communiceren, welke doelgroepen zij wil berei- Als de gemeente verwijderde fietsen opslaat ken en welke communicatiemiddelen daarvoor inge- in het Fietsdepot van een naburige gemeente, is zet worden. De minimale vorm voor het communi- het klantgericht gedurende de eerste twee weken catieplan is een communicatiekalender. Onderdelen de verwijderde fiets tijdelijk op een goed bereik- van het plan zijn onder andere: bare locatie in de eigen gemeente op te slaan, zodat de fietser de gelegenheid heeft deze nog De bebording bij de stallingen in de aangewezen beheergebieden. in de eigen gemeente op te halen. Het Fietsdepot kan eveneens onderdeel zijn van de gehele afhandeling van gevonden en ver- Gebruik van social media. Een uithangbord bij het Fietsdepot. Een informatiepagina op de gemeentewebsite loren voorwerpen. De afhandeling van gevonden en verloren voorwerpen is nu vaak nog een taak van de politie, maar wordt door veel gemeenten van de Politie teruggenomen. over het verwijderingsbeleid, verwijderingsacties en informatie over de 3.6 Stap 6: Voorbereiding van de bereikbaarheid van het Fietsdepot. communicatie naar burgers In Bijlage 5 is een format opgenomen voor het comcommunicatie is een onmisbaar onderdeel in het municatieplan of de communicatiekalender die de handhavingsbeleid. De inzet van communicatie bij gemeente kan gebruiken bij de voorbereiding van de handhaving op het fietsparkeren is erop gericht om: communicatie richting burgers. De regels omtrent de het fietsparkeren (waaronder de maximale stallingsduur) bekend te maken én te houden. Uit te leggen waarom de gemeente fietsen verwijdert.

Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren tip 21 Voorbeelden van gemeentesites zijn: Haaglanden Start de handhaving op het fietsparkeren met Sittard-Geleen goede communicatie met fietsers vooraf én door Eindhoven foutparkeerders de eerste maanden na start van Enschede de handhavingsacties regelmatig persoonlijk door Deventer handhavers te laten aanspreken op hun gedrag Hoorn (eerst faciliteren, dan communiceren en daarna pas handhaven). Slechts 2% van de weesfietsen en nog niet de 3.7 Stap 7: Het verkrijgen van een bestuurlijk akkoord helft van de fout geparkeerde fietsen wordt uit het Fietsdepot opgehaald. Communicatie over de locatie en bereikbaarheid van het Fietsdepot Voor het verkrijgen van een bestuurlijk akkoord is daarom essentieel. op de handhaving op het fietsparkeren, wordt in Communicatie is geen eenmalige actie. Het veel gemeenten gebruik gemaakt van een beleids- continu informeren van fietsers over de regels plan waarin het handhavingsbeleid is vastgelegd. die van toepassing zijn voor het fietsparkeren is In Bijlage 3 is een format opgenomen voor het een must. beleidsplan. In studentensteden is het zinvol bij de start van elk nieuw collegejaar studenten te informeren De kosten die gemoeid zijn met de handhaving op over de regels voor het fietsparkeren. het fietsparkeren maken deel uit van het beleids- Zorg dat verschillende gemeentelijk afdelin- plan. De kosten van het handhavingsbeleid zijn per gen en de Politie op de hoogte zijn van handha- gemeente verschillend en sterk afhankelijk van de vingsacties. Zo zijn zij voorbereid als er vragen gekozen uitvoeringsorganisatie, de omvang van het van burgers komen. handhavingsgebied en het aantal fietsenstallingen daarin, de handhavingsfrequentie en de locatiekos- Website met verwijderde fietsen ten van het Fietsdepot. De belangrijkste kostencom- Op de gemeentelijke website wordt een pagina ponenten uit het handhavingsbeleid zijn: gemaakt waar mensen die hun fiets kwijt zijn algemene informatie kunnen vinden over het verwijde- Het labelen van fietsen (personele kosten). Het verwijderen van fietsen (personele kosten). Het Fietsdepot (locatiekosten ringsbeleid, verwijderingsacties en het Fietsdepot. De gemeente kondigt label- en verwijderingsacties aan op de gemeentelijke website. Afhankelijk van het gebied waar een actie wordt uitgevoerd, gebruikt de en personele kosten). gemeente aanvullende communicatiemiddelen zoals posters of borden in het handhavingsgebied om de De laatste kostenpost, het Fietsdepot is in veel geval- acties aan te kondigen. len de grootste kostenpost in de handhavingsaanpak. Zoals eerder vermeld is het opzetten van een regionaal Fietsdepot, waar meerdere gemeenten gebruik van kunnen maken, een goede mogelijkheid om deze kosten te beperken.

22 Handboek Weesfietsenaanpak Om een eerste globale inschatting te kunnen maken Als de gemeente een besluit heeft genomen over de van de kosten van een handhavingsaanpak, is in handhavingsaanpak, is het aan te raden de afspra- Bijlage 6 een opzet voor het maken van een kosten- ken die daarover zijn gemaakt met partners vast te raming opgenomen. Deze opzet kan als basis worden leggen. Zo kunnen de afspraken tussen de gemeente gebruikt voor nadere uitwerking van de kostenra- en NS over de handhaving worden vastgelegd in een ming door de gemeenten. beheerovereenkomst. tip tip Benadruk niet alleen de kosten maar ook de Neem de volgende tekst op in de beheerover- baten van de handhaving op het fietsparkeren. eenkomst met NS: Naast maatschappelijke baten die tot uitdrukking komen in de doelstellingen van de weesfietsen- De gemeente [Gemeentenaam] is verantwoorde- aanpak (zie paragraaf 2.1) zijn de belangrijkste lijk voor een optimale benutting van de openbare financiële baten: fietsenstallingen in (de omgeving van) het station door een structurele handhaving op weesfietsen Betere benutting van de beschikbare stallings- en fietswrakken. De gemeente heeft de handhaving capaciteit waardoor er minder nieuwe inves- op weesfietsen en fietswrakken geborgd in de APV. teringen nodig zijn. In het stationsgebied geldt een maximale stallingstermijn van xx dagen voor weesfietsen. Opbrengsten uit de verkoop/afvoer van fietsen die niet opgehaald worden uit het Fietsdepot. Handhavingsacties door de gemeente vinden jaarlijks tenminste xx keer plaats.

Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren 23 4. Heeft u vragen? In dit handboek zijn de stappen die gemeenten moet Ook andere gemeenten die de weesfietsenaanpak zetten om te komen tot een weesfietsenpak op een inmiddels hebben ingevoerd zijn een belangrijke rijtje gezet. Met deze informatie moet het in principe kennisbron. Onderstaand zijn de gemeenten opge- mogelijk zijn om een structurele handhavingsaan- nomen die door het Weesfietsenteam zijn onder- pak binnen uw gemeente in te voeren. Mocht u nog steund en die tot een structurele weesfietsenaanpak met aanvullende vragen zitten, dan kunt u met uw zijn gekomen. vragen terecht bij: info@weesfietsbijstation.nl Gemeenten Deventer Dordrecht Eindhoven Enschede Haarlem Haarlemmermeer Harderwijk Heerlen Hoorn Maastricht Oisterwijk Oss Roosendaal Schiedam Sittard-Geleen Utrecht Woerden Zaltbommel

Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren Bijlage 1 Checklist 25

26 Handboek Weesfietsenaanpak Checklist Stap 1: Het borgen van bestuurlijk draagvlak Resultaat Geeft antwoord op de vraag: Omvang problematiek vastgesteld Wat is de te verwachten vrijkomende stallingscapaciteit? Is het daarmee zinvol een weesfietsenaanpak in te voeren? Relatie weesfietsenaanpak met gemeentebeleid vastgesteld Wat zijn de beoogde doelstellingen van de weesfietsenaanpak? Aan welke gemeentelijke doelstellingen kan de weesfietsenaanpak een bijdrage leveren? Stap 2: Het oprichten van een projectteam Projectleider aangewezen Wie is verantwoordelijk voor de (voorbereiding van de) invoering van de handhavingsaanpak? Samenwerking met NS Stations geborgd Wat kan NS Stations in de handhavingsaanpak betekenen? Projectteam samengesteld Wie voert welke taak bij de voorbereiding en implementatie uit? Projectplan opgesteld Welke activiteiten moeten t.b.v. de implementatie worden uitgevoerd en door wie? Wat is de planning van deze activiteiten? Bestuurlijk & ambtelijk akkoord op projectplan (inclusief benodigd budget) Is er bestuurlijk draagvlak voor de handhavingsaanpak? Wie treedt op als bestuurlijk opdrachtgever? Wie is de ambtelijke opdrachtgever? Wat zijn de doelen van bestuurders en ambtelijk opdrachtgever? Stap 3: Het zorgen voor een juridisch basis voor de handhavingsaanpak Juridische basis handhavingsaanpak geborgd Wat is de maximale stallingsduur (frequentie verwijdering weesfietsen) Wat is het beheergebied? Is de handhavingsaanpak in de APV vastgelegd/voldoet de APV om fietsen te kunnen verwijderen? Is het college akkoord met de voorgestelde wijzigingen op de APV (Aanwijzingsbesluit college op APV)? Stap 4: Het beschrijven van de uitvoering van een weesfietsenaanpak en het toewijzen van taken Verwijderproces beschreven en taken toegewezen Wie voert het labelen uit en hoe vaak? Zijn er geschikte labels beschikbaar (aanschaf labels)? Wie is bevoegd om een beschikking uit te reiken? Zijn er geschikte beschikkingen beschikbaar (aanschaf beschikkingen)? Wie voert verwijdering uit? Zijn de personen die verwijdering uitvoeren duidelijk herkenbaar als mensen die in opdracht van de gemeente handelen? Stap 5: Het opzetten van een Fietsdepot Opslagcapaciteit, opslagsysteem en locatie bepaald Advies: neem de AFAC-systematiek over en betrek het Centrum Fietsdiefstal voor ondersteuning. Hoeveel opslagcapaciteit voor het depot is er naar verwachting nodig? Waar kunnen fietsen worden opgeslagen? Is samenwerking met andere gemeenten binnen de regio mogelijk? Is er een digitaal registratiesysteem beschikbaar? Kan de eigenaar van de fiets via internet (in dit registratiesysteem) zijn fiets zoeken?

Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren Proces van registratie en teruggave beschreven Is het labelen van fietsen na binnenkomst in het Fietsdepot geregeld? Is het registreren van fietsen na binnenkomst in het Fietsdepot geregeld? Is het mogelijk gemaakt de fietsen op diefstal te checken na binnenkomst? Zijn er afspraken met de politie gemaakt over de check op diefstal (registercontroleur aangewezen)? Zijn er afspraken gemaakt over de voorwaarden voor teruggave van de fiets (identificatie eigenaar, bewijs van eigenaarschap)? Afvoersysteem bepaald Hoe worden fietsen afgevoerd (schenken, verkoop of vernietigen)? Stap 6: Het voorbereiden van de communicatie naar burgers Resultaat Communicatiewijze beschreven (publiek, pers, stakeholders) Geeft antwoord op de vraag: Is de Fietsersbond betrokken bij het uitwerken van de handhavingsaanpak? Heeft de Fietsersbond nog specifieke aandachtspunten waar rekening mee gehouden kan worden? Idem voor Politie. Wie moeten verder over het weesfietsenbeleid worden geïnformeerd (belanghebbenden)? Zijn er afspraken gemaakt over de communicatie naar belanghebbenden toe (opstellen communicatieplan)? Is er informatie beschikbaar gesteld over de handhavingsaanpak op de site van de gemeente en gemeentelijk dagblad (waarom, wat en hoe)? Is er promotie-/informatiemateriaal beschikbaar en uitgereikt in het beheergebied? Is de maximale stallingduur aangekondigd in het beheergebied met borden? Zijn verwijderingacties vooraf aangekondigd (op website, in beheergebied)? Zijn de gegevens van het Fietsdepot via internet en op de locatie zelf beschikbaar (locatie, openingstijden, spelregels voor ophalen)? Kan de eigenaar van de fiets op internet naar zijn fiets zoeken (website voor Fietsdepot? Stap 7: Het verkrijgen van een bestuurlijk akkoord voor een structurele handhavingsaanpak Kosten en baten handhavingsaanpak definitief vastgesteld Wat zijn de kosten van de handhavingsaanpak? Structureel budget voor handhavingsaanpak door bestuurder/ college toegewezen Is bestuur/college akkoord met de doelstellingen, werkwijze en kosten van de handhavingsaanpak? Is structureel budget voor de aanpak van weesfietsen verzekerd door college en bestuur? Samenwerking met NS Stations geformaliseerd (in beheerconvenant) Zijn de afspraken met NS Stations geformaliseerd in een beheerovereenkomst? Moeten de afspraken met andere partijen nog worden geformaliseerd? Zo ja met wie, welke afspraken en op welke manier? Weesfietsenbeleid maakt deel uit van het fietsbeleid van de gemeente Is de handhavingsaanpak in het (bestaande) gemeentelijke fietsbeleid verankerd? 27

Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren Bijlage 2 Format Projectplan 29

30 Handboek Weesfietsenaanpak Format Projectplan Handhaving De aanpak moet verder leiden tot sociale werk- op het Fietsparkeren gelegenheid en het fietsgebruik in de gemeente stimuleren. Inleiding Door middel van de Handhaving op het Fietsparke- In het collegeakkoord 2010-2014 van [datum] ver- ren wil de gemeente [Gemeentenaam] de overlast bindt het college zich [bijvoorbeeld: een actieve rol van gevaarlijk geparkeerde fietsen, fout geparkeerde te blijven vervullen bij het bestrijden van de vervui- fietsen, fietswrakken en weesfietsen aanpakken ling van de openbare ruimte ]. en reduceren. De handhaving op het fietsparke- Het verwijderen van fietswrakken, gevaarlijk gepar- ren concentreert zich op de stationsomgeving van keerde fietsen, fout geparkeerde fietsen en weesfiet- [Gemeentenaam]. sen zal hier een bijdrage aan leveren. Om te komen tot een structurele handhaving op Het doel is om de handhaving op het fietsparkeren te het fietsparkeren moeten diverse zaken geregeld intensiveren. De handhaving zal zich in de toekomst worden. Het voorliggende Plan van Aanpak dient richten op: als leidraad voor het treffen van alle voorbereidende maatregelen. [xx] handhavingsacties per jaar. Situatieschets Rondom het station [Gemeentenaam] is sprake van inschatting is dat [xx]% van de geparkeerde fietsen Fout geparkeerde fietsen: [xx] handhavingsacties per jaar. een rommelig straatbeeld door gevaarlijk geparkeerde fietsen, fout geparkeerde fietsen en fietswrakken. De Gevaarlijk geparkeerde fietsen: Weesfietsen: [xx] handhavingsacties per jaar. Fietswrakken: [xx] handhavingsacties per jaar. in het stationsgebied weesfietsen zijn. Verwijderde fietsen zullen minimaal 2 13 weken Op dit moment wordt in [het stationsgebied, bin- bewaard worden, afhankelijk van de waarde van nenstad] gehandhaafd waarbij de handhaving zicht de fiets. Hiertoe wordt een Fietsdepot opgericht/ richt op: wordt gebruikgemaakt van het Fietsdepot in de Gevaarlijk geparkeerde fietsen: [xx] handhavings- gemeente [xx]. acties per jaar. Voor de niet opgehaalde fietsen moet een bestem- Fout geparkeerde fietsen: [xx] handhavings- ming gevonden worden die economische dan wel acties per jaar. sociale winst oplevert. Weesfietsen: [xx] handhavingsacties per jaar. Fietswrakken: [xx] handhavingsacties per jaar. Belangrijk onderdeel van de Aanpak fietsenoverlast is dat het een samenwerking betreft tussen de Doelstelling gemeente en NS Stations. De gezamenlijke belangen Met de handhaving op het fietsparkeren wil de en verantwoordelijkheden en ieders bijdrage en inzet gemeente in het stationsgebied en de binnenstad: worden vastgelegd en verwerkt in de beheerovereen- De beschikbare stallingscapaciteit beter benutten. Verrommeling, vandalisme en komst tussen de gemeente en NS Stations. fietsendiefstal tegengaan. Opdrachtgever De sociale veiligheid verbeteren. Het college van B&W en in het bijzonder Wethouder De bereikbaarheid verbeteren. [naam] is bestuurlijk opdrachtgever voor de Aanpak

Stappen naar een structurele handhaving op het fietsparkeren fietsenoverlast (implementatie handhavingsaanpak). 31 [Aan te vullen door gemeente. Bijvoorbeeld kaders voor kosten, planning, etc.] De heer/mevrouw [Naam] afdelingshoofd [naam afdeling], is ambtelijk opdrachtgever. Projectresultaten Projectgroep De projectgroep verbindt zich aan het realiseren van De opdracht om te komen tot een structurele hand- de volgende resultaten: having op het fietsparkeren wordt door een voor dit doel samengestelde projectgroep uitgevoerd. In de A. Opstellen van een beleidsplan waarin projectgroep zijn de volgende afdelingen en personen de aanpak fietsenoverlast bestuurlijk, vertegenwoordigd: financieel, beleidsmatig, juridisch, formatief [Naam], teamcoördinator Realisatie, en communicatief ingekaderd is. [Naam], teamleider Beheer en Toezicht, B. Het opstellen van een communicatieplan/-kalender. [Naam], juridisch medewerker Bestuur, C. Het beschrijving van de handhavingsprocedure Vergunning en Handhaving, (labelen, verwijderen, opslaan, [Naam], locatiemanager NS Stations, registreren en afvoeren)... D. Het implementeren en communiceren van de aanpak fietsenoverlast conform het Op verschillende momenten in de uitvoering van dit vastgestelde kader (punt a, b en c). projectplan zal de Fietsersbond [Naam] en [.] voor afstemming en overleg worden benaderd. Teneinde de projectresultaten te realiseren zullen de hierna volgende stappen gezet worden. Per stap is de [Naam] fungeert als opdrachtnemer en projectleider. verantwoordelijke en planning voor afronding van de stap aangegeven. Voor de te verrichten activiteiten Uitgangspunten per stap, wordt verwezen naar de tweede versie het Voor dit project wordt de tweede versie van het Handboek Weesfietsenaanpak en de checklist uit dit Handboek Weesfietsen als leidraad gehanteerd. handboek. Stap: Zorgen voor een juridische basis voor de handhavingsaanpak Verantwoordelijke: [Naam] Planning afgerond: [Datum] Planning afgerond: [Datum] Planning afgerond: [Datum] Planning afgerond: [Datum] Planning afgerond: [Datum] Planning afgerond: [Datum] Stap: Het opzetten van een handhavingsorganisatie Verantwoordelijke: [Naam] Stap: Het opzetten van een Fietsdepot Verantwoordelijke: [Naam] Stap: Voorbereiding van de communicatie naar burgers toe Verantwoordelijke: [Naam] Stap: Het verkrijgen van een bestuurlijk akkoord Verantwoordelijke: [Naam] (projectleider) Stap: Implementatie van de aanpak fietsoverlast Verantwoordelijke: [Naam] (projectleider)